ALIŞTIRMALAR

Aşağıdaki tekerlemeleri tam boğumlandırarak ve heceleyerek tekrarlayınız.

…Bir pirinci birinci buluşta bir inci gibi birbirlerine bağlayıp, perlepe berberi bastıbacak Bedri ile
beraber, Bursa bağrına parasız giden bu paytak budala, basası topal Badi´den biberli bir papara yedi.

…Baldıran dalları ballandırmalı mı, ballandırılmamalı mı?

Sonra o bala daldırılan baldıran dalları dallandırılmalı mı, ballı dalla dallandırılmamalı mı?

…Elalem bir aladana aldı aladanalandı da, biz bir aladana alıp aladanalanamadık.

…Kırk kırık küp, kırkının da kulpu kırık kara küp.

…A be kuru dayı, ne kuru sarı darı bu darı, a be kuru dayı?

…İbiş ile Memiş mahkemeye gitmiş, mahkemeleşmiş mi, mahkemeleşmemiş mi?

…Şu karşıda bir dal, dalda bir kartal; dal sarkar, kartal kalkar; kartal kalkar, dal sarkar.

Dal kalkar, kartal sarkar, kantar tartar.

Şu karşıdaki kara kuru kavak, karardın mı ey kara kuru kavak, sarardın mı ey kara kuru kavak!

…Bu yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak da mı saklasak?

…Bu yoğurdu mayalamalı da mı saklamalı, mayalamamalı da mı saklamalı?

…Sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek, bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek.

Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek, bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe: siz de
bizcileyin beş boz başlı beş boz ördek misiniz demiş.

1
…Sizin damda var, beş boz başlı beş boz ördek,

Değirmene girdi köpek,

Bizim damda var beş boz başlı beş boz ördek,

Değirmenci çaldı kötek.

Sizin damdaki beş boz başlı beş boz ördek

Hem kepek yedi köpek,

Bizim damdaki beş boz başlı beş boz ördeğe,

Hem kötek yedi köpek.

Siz de bizcileyin beş boz başlı beş boz ördek misiniz, demiş

…Değirmene girdi köpek, değirmenci çaldı kötek; hem kepek yedi köpek, hem kötek yedi köpek.

…Gül dibi bülbül dili gibi, gül dibi bülbül dili.

…Pireli peyniri perhizli pireler tepelerse, pireli peynirler de pır pır pervaz ederler.

…Bir tarlaya kemeken ekmişler.

İki kürkü yırtık kel kör kirpi dadanmış.

Biri erkek kürkü yırtık kel kör kirpi, öteki dişi kürkü yırtık kel kör kirpi.

Kürkü yırtık erkek kel kör kirpinin yırtık kürkünü, kürkü yırtık dişi kel kör kirpinin yırtık kürküne; kürkü
yırtık dişi kel kör kirpinin yırtık kürkünü, kürkü yırtık erkek kel kör kirpinin yırtık kürküne eklemişler.

…Getirince el getirir, yel getirir, sel getirir; götürünce el götürür, yel götürür, sel götürür.

…Şu odayı badanalamalı mı, yoksa badanalamamalı mı?

…Al bu takatukaları takatukacıya takatukalattırmaya götür, eğer takatukaları takatukacı

takatukalatmazsa takatukaları taktukacıya takatukalattırmadan al da getir.

2
…Bir berber bir berbere "Bre berber, gel birader, biz beraber Berberistan´da bir berber dükkanı
açalım." demiş.

…Bu çorbayı nanelemeli mi de yemeli, nanelememeli mi de yemeli?

…Bu mum umumumuzun mumudur.

…Bu pikap, şu pikap, o pikap.

…Dört deryanın deresini dört dergahın derbendine devrederlerse, dört deryadan dört dert, dört
dergahtan dört dev çıkar.

… Kırk küp, kırkının da kulpu kırık küp.

…Şemsipaşa Pasajı´nda sesi büzüşesiceler.

…Şu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi, ortada su şişesi.

… Üç tunç tas has hoş hoşaf.

…Dadaylı dadımın Dodurgalı düdük delisi dedesi diline doladığı dedbebeli dedim dedisiyle dırdırını
dilinden düşürüp de bir kez olsun doya doya düden diyemeden, düdenin dallara doldurduğu doyumlu
yemişlerden doyasıya yiyemeden darıdünyadan göçüp gitti.

… Vırvırcı Vedia ile vıdı vıdıcı Veli velinimeti vatman Vahit e vilâyette veda edip Vefâ ya doğru
vaveylâsız, velevasız velespitle volta vururlarken voleybolcu Vatran virtüöz Vicdanî ve Viranşehirli
vatansever viyolonselist Vecibe ile karşılaştılar.

…Çatalca'da topal çoban, çatal yapıp çatal satar, nesi için Çatalca'da topal çoban çatal yapıp çatal
satar?

Kârı için Çatalca'da topal çoban çatal yapıp çatal satar.

3
…Şu tarlaya bi şinik kekere mekere ekmişler.

Bu tarlaya bi şinik kekere mekere ekmişler.

Şu tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuk, bu tarlaya ekilen
bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğa demiş ki; “ben bu tarlaya ekilen bir
şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğum” demiş.

Öteki tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsukta; ben de; “bu
tarlaya ekilen bir şinik kekere mekereye dadanan boz ala boz başlıklı pis porsuğum” demiş.

…▪ Ocak kıvılcımlandırıcılarından mısın, kapı gıcırdatıcılarından mısın?

Ne ocak kıvılcımlandırıcılarındanım, ne kapı gıcırdatıcılarındanım.

…Paşa tası ile beş tas has kayısı hoşafı.

…Şemsi Paşa Pasajı’nda üç tas has kayısı hoşafı…

…Şu şosenin, serili serseri resimleri şasisinin şoşonsuz taşımasına şaşarsınız da, şosenin sansarlaşmış
suratlı dişsiz şaşı anası onun şu son şansına şaşmaz mı sanırsınız?

…Cemil, Cemile, Cemal cumaları cilacı cüce Canip’in cicili bicili cumbalı ciltevinde cümbür cemaat
cacıklı civcivle cücüklü cacık yerler, sonra da Cebecili cingöz coğrafyacının cinci ciciannesinin
cırcırböceğini dinlerler.

…Felemenkte Felemenklerin Felemenkçe mi konuştuklarını düşüne düşüne fertliği çektiler.

…Fermanlı fabrikatör farmason Fuat, filden, fiilden, fısıltıdan, fosildan, flütten, filitten, fötrden fellik
fellik kaçar.

…Çatalca’da topal çoban çatal yapar, çatal satar. Nesi için Çatalca’da topal çoban çatal yapar çatal
satar?

Kârı için Çatalca’da topal çoban çatal yapar çatal satar.

4
…Baldıran dalları ballandırılmalı mı, ballandırılmamalı mı?

Sonra o bala daldırılan baldıran dalları dallandırılmalı mı, ballı dalla dallandırılmamalı mı?

…Lüpçüler, lütfen lüzumlu lüzumsuz lâkırdıları bırakın da lüferlerinizi yiyin,

lülelerinizi tüttürün.

…Lângır lûngur lâflamadan leblebiye lâfebeliği, lüpçülüğü lüplemeden Leylâ’dan Lâle’yi sorun.

…Şavşatlı Şaban, Şarkışlalı şipşakçı Şekip, bir de şıp sevdi Şehime Şişhane’den

şeytankuşu mu, şömine masası mı, masa şemsiyesi mi, şoşon mu, şezlong mu ne, bir şeyler almaya
gittiler.

…Ramazanda Rizeli Remzi rüküş Rümeysa’ya rastlamış da: römorkör, riziko, rokoko, Ruhülkudüs,
rüzgârgülü, rıhzır, rehabilitasyon, rızk, rot, rop, rint, ring, ray ve radyoaktivite nedir diye sormuş.

…Sedat Tınaz’ın bütün tasası suratsız teyzesine rastlamadan önce set üstünde sırtını zerzevat
sepetinin pis tepesine sürten sıska sülük tazısını tuz tortusu tütsüsüne tutmasıydı.

…Zerzevatçının sepetini sıska sülük, tatsız, tuzsuz, sert sırtlı biri zigzaglar çizen tazı gibi taşıyordu.

…Safranbolulu Safinazla Salihlili Salih Sivrihisar’da soğuk almışlar, sinüzit olmuşlar, sonra sımsıkı
sarınarak söylenmesiz Seyitgazi’ye varıp, sarımsaklı suteresini susarımsağı ile karıştırarak suyunu
süzmüşler.

…Sen seni bil, sen seni, bil sen seni sen, seni bil, sen seni, bilmezsen sen seni,

patlatırlar enseni.

…Şiş şişeşi şişlemiş, şişe, keşişe, şiş demiş.

5
RÛZGAR KARAYELDEN ESİYORSA, YEL, SEL GETİRİR DERLER.

GELİR, GELMEZ, O BİLİNMEZ.

AMA UNUTMA, YEL YEPELEK, YELKEN KÜREK DİYE BOŞUNA DA DEMEMİŞLER.

KARŞIDA KARA KURU KAVAK OLUNCA ODAYA DA KIŞ KÖŞESİ YAPTIK.

GÜN KARARINCA KARA KURU KAVAK KIRILDI.

KIRILAN KAVAĞA KARTAL KONDU.

DAL SARKAR KARTAL KALKAR OLDU.

KAFAMI KALDIRINCA, GÖKKUŞAĞININ KUZEY KANADININ KAN KIRMIZI KÖŞESİNİ FARKETTİM.

ÖTEKİ TARAFTA İSE RENK, KAHVERENGİ İDİ. RENGÂRENK KÜP GİBİYDİ KÂİNAT.

GÛYA, DÜNYA BİR BAŞKA GÜZELDİ, ÇİĞDEM İLE.

AMA ÖYLE İDDİALAR VARDI Kİ, ÇİĞDEM ASLA LÛTUFTA BULUNMAYACAKTI.

DOLAYISIYLA HERŞEY BİR RÛYAYA DÖNÜŞECEKTİ.

TEK TESELLİM SENEM’İN YANIMDA OLMASIYDI.

ASLINDA BEN, BUNA BENZER BİR OLAYI GENÇLİK YILLARIMDA YAŞAMIŞTIM.

O GELMEZ OLDU, BEN BİLMEZ..

BANA KİMSE YARDIM ETMEZDİ ARTIK.

YEL ESMEZ, BULUTLAR GİTMEZ OLDU..

GÜZEL BİR BAHAR SABAHININ İLK IŞIKLARI VURMUŞTU PENCEREME…

GÜNEŞ BEDENİMİ ISITIRKEN, KENDİ KENDİME MIRILDANDIM;

-“GÜZELLER GÜZELİ KARIM HAYATTA İKEN, BU SAATLERDE KAHVALTIMIZI YAPARDIK BALKONDA.

SONRA DA YÜRÜYÜŞE ÇIKARDIK. ASLINDA O YAĞIŞLI HAVALARA DA BAYILIRDI. BEN İSE HEP GÜNEŞLİ
HAVALARI SEVDİM.”

KAYNAYAN TENCERENİN SESİ GELİYORDU MUTFAKTAN.

YEMEK ÖNEMLİDİR HUZUR OLMASI İÇİN BİR EVDE.

RENGÂRENK OLMALIDIR SOFRALAR.

AMA ŞİMDİKİ GENÇLİK BUNUN FARKINDA DEĞİL NE YAZIK Kİ.

BABAM VERMİŞTİ TÜM BU ADABI.

6
“BELKİ” DEDİM KENDİ KENDİME, “ İNŞALLAH BİR GÜN HERKES ÖĞRENİR.”

KALKTIM, BİTİREMEDİĞİM BİR GÜN ÖNCEKİ GAZETEYİ ALDIM.

OKUYUP OKUYAMAYACAĞIMDAN DA EMİN DEĞİLDİM ASLINDA.

GAZETELER YİNE ZAM HABERLERİ İLE DOLUYDU.

VE BEN, BENZİNE NEREDEYSE HER HAFTA YAPILAN ZAM DOLAYISIYLA MORALSİZDİM.

CANIMI DAHA FAZLA SIKMAMAK İÇİN SPOR SAYFASINI AÇTIM.

TEKNİK DİREKTÖR MAĞLUBİYETİN FATURASINI YİNE HAKEME KESİYORDU.

ALT SATIRDA ŞUNLAR YAZIYORDU;

“BİLİNMEZ BİR DURUM İÇİNDEYİZ. YEŞİL SAHA LOKANTA MI, LOKMA MI, BİR FUTBOLCU ÖNCE
BUNUN FARKINA VARACAK.”

BÜYÜK LAFLARDI BUNLAR.

ÇOK MU LÂZIM DI BÖYLE KONUŞMAK?

FUTBOL GELEMEZ BÖYLE AÇIKLAMALARLA BİR YERLERE..,,

SEDAT TINAZ’IN TASASINI ANLIYORDU AMA YİNE DE BU KONULARDA DİKKATLİ OLUP, (AZ KAZ-UZ
KAZ-BOYUNCA KAZ) İLKESİ ÇİĞNENMEMELİYDİ…

GÖZÜNE DUVARDAKİ TAKVİMDE YER ALAN SÖZLER TAKILDI;

O GELMEZ OLDU, BEN BİLMEZ.

BANA KİMSE YARDIM ETMEZDİ ARTIK.

YEL ESMEZ, BULUTLAR GİTMEZ OLDU.

FAZLA OTURMUŞTU, DAYANAMAYIP KALKTI.

BELİ YİNE AĞRIYORDU.

“AHH GENÇLİK AHH” DEDİ YÜKSEK SESLE.

KAYNAYAN TENCEREYİ OCAKTAN ALDI.

MUTFAK NEM İÇİNDE KALMIŞTI.

ÖNEM VERMEDİ BU DURUMA.

ÇALIŞMA ODASINA GEÇTİ.

KALEMİNİ ALDI, ANILARINI YAZMAYA KOYULDU.

MENDİLİNİ VE BLOKNOTUNU BİLGİSAYARININ YANINA DÜZENLİ BİR ŞEKİLDE YERLEŞTİRDİ.

7
MÜHENDİSLİK YILLARINI GÜLÜMSEYEREK HATIRLADI VE SATIRLARIN ARASINA BIRAKTI KENDİNİ.

DÜN GECE GARİP BİR RÜYA GÖRDÜM.

SONUNDA BAĞIRARAK UYANDIM.

İLGİNÇ BİR RÜYAYDI.

AĞIR AĞIR YAKLAŞAN BİR SİS VARDI.

MEĞER, SİSİN İÇİNDEN GEÇEBİLİRSEM ÇOK EĞLENCELİ BİR YERDE OLACAKMIŞIM.

ORADA, RÜYA BU YA, YOĞURTLU BAKLA, KAĞIT KEBABI, AVAKADO İKRAM EDİYORLARMIŞ.

KAREOGRAFİ İMİŞ HEPSİ, EĞER ANLARSAN BUNUN OYUN OLDUĞUNU RÜYA DAHA GÜZEL DEVAM
EDİYORMUŞ.

DEĞİLSE BİTİYORMUŞ.

ANNEME BİRAZ ANLATTIM AMA KARNIM DA ÇOK AÇ.

RÜYAM AĞZIMDAN BİR KERE ÇIKTI YA, ANNEMDE BİR ISRAR BİR ISRAR.

“ANLATACAĞIM AMA ÖNCE KAHVALTI YAPACAĞIM” DİYORUM, KABUL ETMİYOR.

KÜSTÜ, PENCEREYE DÖNDÜ YÜZÜNÜ, “TAMAM ÖNEMLİ DEĞİL” DEDİ.

BU SEFER DE BEN ÜZÜLDÜM.

BAKTIM, SABAHIN KÖRÜNDE TENCERE YEMEĞİ YAPMIŞ, BELLİ Kİ ERKEN KALKMIŞ.

SONRA FARKETTİM Kİ, MÜHENDİS OĞLUNUN SEVDİĞİ YEMEĞİ YAPMIŞ.

KENDİME SORDUM, SEN OLSAN NE YAPARDIN, DİYE.

DERS ÇALIŞMAYACAĞIM, GEZECEĞİM, DOLAŞACAĞIM DÜNYAYI, SATACAĞIM TÜM EŞYALARIMI,

DİYEN BİR KIZIM OLSAYDI, HALİN NE OLURDU?

GERÇEKLEŞTİRİLEMEYECEK, OLAMAYACAK HAYALLER PEŞİNDE KOŞTUM DURDUM.

GÖZLERİM DOLDU, TAM MASANIN ÜZERİNDEN MENDİL ALIYORDUM Kİ, ANNEMİN ELİNİ HİSSETTİM.

-“HAYATINI CEHENNEME ÇEVİRDİN. HER ŞEYDEN NEM KAPTIN, NE ELİNE GEÇTİ” DEDİ, USULCA.

“ARTIK KARAR VER, YA BAYAT’A GİDECEK KİLİM DOKUMA İŞİNİN BAŞINA GEÇECEKSİN, YA DA
BODRUM’DA, O GÜZELİM BODRUM KATINA YERLEŞİP GÜZEL GÜZEL YAŞAYACAKSIN”…

DAYANAMADIM YİNE, CEVAP VERDİM;

8
- “SANA GÖRE HEM AĞRI’DA YAŞAYIP AĞRI ÇEKMEMEK MÜMKÜN, HEM DE AFYON’A GİDİP AFYON
EKMEMEK. BENİM LÜGATIMDA BUNLAR YOK. ANLAMAN LAZIM. LAF OLSUN DİYE SÖYLEMİYORUM,
BUNDAN SONRA DA SÖYLEMEYECEĞİM..”

BENİM İSTEDİĞİM KENDİME AİT BİR LOKANTADA LOKMA YAPMAKTI. GÜL SUYUNDAN LOKUM
ÜRETMEKTİ. BİLMİYORLARDI Kİ BUNLARI, BİHABERDİ EVDEKİLER.

AĞABEYİM SAYISAL LOTO OYNAR, BABAM SANDAL LOKANTASI İŞLETİR, BANA GELİNCE DE TEK
CÜMLELERİ “ SAĞOL LALE” OLURDU.

ARABAMIN KIŞLIK LASTİĞİ VAR MI, BENZİN KOYABİLMİŞ MİYİM DEPOYA, KİMSENİN UMURUNDA
DEĞİLDİ.

GENÇLİK NE HALDE, GENÇ İNSANIN HAYALLERİ VAR MI, KİM UMURSAYACAKTI Kİ BUNLARI.

VARSA YOKSA, KEDİNİN ETİNİ KENDİ TENCERESİNE KOYDUN MU, SÖYLEYECEĞİMİZ ŞEYLERİ YAPTIN
MI, TÜM DERTLERİ BU.

(Yukarıda yer alan metni, yanlış sözcükleri bularak ve ANLATICI ile TIRNAK İÇİNDEKİ KONUŞMA
BÖLÜMLERİNİ oynayarak değerlendirin.)

YIL 2011. GÜMÜŞHANE’NİN TOKLU KASABASINDAN, AFYON’UN BAYAT İLÇESİ’NE ÇIKTI TAYİNİM.

TAYİN KÂĞIDI ELİME GEÇTİĞİNDEKİ HALİMİ HİÇ UNUTMAM.

ŞOK OLDUM.

BURASI MEMLEKETİME YAKINDI.

BAYBURT’UN, YILANLI KÖYÜ BİZİMKİ.

ANLATILARDI HEP, İÇ ANADOLU’NUN CEHHENNEM GİBİ GEÇEN YAZ AYLARINI.

DEĞİL AYAĞINI GÜNEŞE UZATMAK, PENCEREYE DAHİ YAKLAŞAMAZMIŞSIN.

NEYSE, GİTTİK, YAPABİLECEĞİM BİRŞEY YOK. MEMURSAN ÇEKECEKSİN.

BULDUK BİR EV, ADAM VARİSMİŞ, UMURUNDA DEĞİL.

HANIMDA VARİS VAR, GİRİŞ KATI DİYE TERCİH ETTİK.

EV SAHİBİ, “ÜÇ AY KİRA BEDELİ PEŞİNAT LAZIM” DİYE TUTTURDU.

LAF DİNLEMİYOR, DURUMUM UYGUN DEĞİL DİYORUM, DEDİM YA, UMURUNDA DAHİ DEĞİL.

DAHA TENCERE KAYNAMAMIŞ, BİZİM HANIM AĞLAR, MENDİL DAYANMAZ, BAKTIM OLACAK İŞ DEĞİL,
“PEKİ ÖNEMLİ DEĞİL” DEDİM, BELKİ İNSAFA GELİR DİYE.

KENDİ KENDİMİ KANDIRMIŞIM, GİTTİ TÜM PARA.

9
NEREDEYSE ADAM TOPRAĞA SECDE EDECEK, SEVİNÇTEN.

DAİRE BODRUM KATINDA.

ZARARI BİZE, ÇÜNKÜ RUTUBET HER YER.

YARARI EV SAHİBİ ADAMA.

“BURADA YAPABİLECEK MİSİN NECLA?” DİYE SORDUM. VARİSSİN BAŞIMIZA İŞ AÇMAYALIM?”

HANIM, “BELKİ 12-13 AY SONRA DURUMUMUZ DÜZELİR, ÇIKARIZ BAŞKA BİR YERE. YOKSA DAHA FAZL
A KALINMAZ BURADA, KATİL OLURUZ” DEYİNCE, BEN DE “TAMAM” DEDİM.

KAPORAYI VERDİM.

OĞLUM O SIRALAR ÇOK KÜÇÜK, ÇIRPI GİBİ BİR ÇOCUK.

ADINI DA BİZİM KÖYDEKİ ÇIRPI DERESİNDEN DOLAYI ÇIRPI KOYDUK.

HANIM KASTAMONU’LU, LALAPAŞA İLÇESİ’NDEN.

YAKIN SAYILIR BİZİM MEMLEKETLER.

BİR ARA YANIMA YAKLAŞTI;

-”TER KOKUYORSUN, LOSYONUN NEREDE, BURNUMUN DİREĞİ GİTTİ” DEYİNCE ÇOK UTANDIM VE
KARARI VERDİM, YANIMDAN AYIRMAYACAKTIM.

BAKTIM, ÇIRPI YORULMUŞ, UYUDU UYUYACAK, MASAL DİNLEMEDEN DE DALAMAZ, O İŞİ DE

ATLAMAYAYIM DEDİM, BAŞLADIM ANLATMAYA;

- “AZ GİTTİK, UZ GİTTİK, DERE TEPE DÜZ GİTTİK. GELDİK TUZ GÖLÜNE. TINAZLAR O GÜN TUZ
ÇEKERMİŞ TUZLADAN. SEKİZ KİŞİ, HEPSİNİN AĞZINDA SAKIZ. SİZ SİZ OLUN DEDİM, SIZI ÇEKİN AMA
SAKIZ ÇİĞNEMEYİN…”

BAKTIM MIŞIL MIŞIL UYUYOR.

ÇOCUKLARA KİTAP OKUMAYI İHMAL ETMEMEK LAZIM.

10