You are on page 1of 56

Numer kodowy

STANDARDOWA SPECYFIKACJA
TECHNICZNA
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1

LINIA NAPOWIETRZNA 400 kV


TYTUŁ: ZAŁĄCZNIK 8
OSPRZĘT

OPRACOWANO:
DEPARTAMENT STANDARDÓW TECHNICZNYCH

ZATWIERDZONO
DO STOSOWANIA

Elektronicznie
Stanisła podpisany przez
Stanisław Pokora
w Pokora Data: 2021.02.26
08:01:08 +01'00'
Data ..........................

Konstancin-Jeziorna, grudzień 2020 r.

Elektronicznie

Figura
podpisany
przez Figura
Marek

Marek Data:
2021.02.18
09:09:53 +01'00'
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 1

Spis treści:

1. Przedmiot i zakres Specyfikacji ............................................................................................3


2. Normy i dokumenty powołane ..............................................................................................3
3. Klasyfikacja osprzętu ...........................................................................................................4
4. Wymagania ogólne dla wszystkich rodzajów osprzętu .........................................................4
4.1 Właściwości i oznakowanie osprzętu ...................................................................................4
4.2 Wytrzymałość zwarciowa .....................................................................................................5
4.3 Dokumenty wymagane do akceptacji oferowanego osprzętu ...............................................5
4.4 Badania osprzętu .................................................................................................................6
4.5 Zasady pobierania próbek do badań kontrolno-odbiorczych oraz próbek do powtórnych
badań...................................................................................................................................9
4.6 Wymagania ogólne dodatkowe dla osprzętu przewodów ACSS .........................................10
5. Osprzęt łańcuchów izolatorów oraz osprzęt zawieszeń przewodu odgromowego
(w tym OPGW) ...................................................................................................................11
5.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................11
5.2 Wytrzymałość mechaniczna ...............................................................................................12
5.3 Wytrzymałość na prądy zwarciowe ....................................................................................12
5.4 Badania .............................................................................................................................12
5.5 Dane gwarantowane osprzętu łańcuchów i zawieszeń przewodu odgromowego ...............14
6. Wymagania techniczne dla osprzętu ochronnego izolatorów .............................................15
6.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................15
6.2 Badania .............................................................................................................................15
6.3 Dane gwarantowane osprzętu ochronnego ........................................................................16
7. Wymagania techniczne dla uchwytów przelotowych ..........................................................16
7.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................17
7.2 Materiały ............................................................................................................................18
7.3 Badania .............................................................................................................................18
7.4 Dane gwarantowane dla uchwytów przelotowych z wyjątkiem uchwytów przewodu ACSS 20
7.5 Dane gwarantowane dla uchwytów przelotowych przewodu ACSS....................................21
8. Wymagania techniczne dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych
zaprasowywanych, złączek naprawczych i preformowanych oplotów naprawczych ...........23
8.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................23
8.2 Materiały ............................................................................................................................24
8.3 Badania .............................................................................................................................24
8.4 Dane gwarantowane dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych
zaprasowywanych, złączek naprawczych i oplotów naprawczych (nie dotyczy osprzętu
przeznaczonego dla przewodów ACSS) ............................................................................27
8.5 Dane gwarantowane dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych
zaprasowywanych, złączek naprawczych i oplotów naprawczych przeznaczonych dla
przewodów ACSS ..............................................................................................................28
9. Wymagania techniczne dla zacisków .................................................................................29
9.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................29
9.2 Badania zacisków ..............................................................................................................30
9.3 Dane gwarantowane dla zacisków (nie dotyczy zacisków przeznaczonych do przewodu
ACSS) ................................................................................................................................31
9.4 Dane gwarantowane dla zacisków przeznaczonych do przewodu ACSS ...........................32
10. Wymagania techniczne dla pozostałego osprzętu przewodu OPGW .................................33
10.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................33
10.2 Badania .............................................................................................................................33
10.3 Dane gwarantowane dla pozostałego osprzętu przewodu OPGW .....................................34
11. Wymagania techniczne dla tłumików drgań........................................................................36
11.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................36
11.2 Badania tłumików ...............................................................................................................36
11.3 Dane gwarantowane dla tłumików drgań z wyjątkiem tłumików przewodów ACSS ............40
11.4 Dane gwarantowane dla tłumików drgań przewodów ACSS ..............................................40
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 2
12. Wymagania techniczne dla odstępników przewodów wiązkowych .....................................41
12.1 Wymagania ogólne ............................................................................................................42
12.2 Zaciski mocujące odstępników ...........................................................................................42
12.3 Materiały odstępnika ..........................................................................................................43
12.4 Badania odstępników .........................................................................................................44
12.5 Dane gwarantowane dla odstępników ................................................................................51
12.6 Dane gwarantowane elastomeru zastosowanego w odstępnikach tłumiących (na podstawie
Tablicy 2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11) .....................................................................52
13. Zapewnienie jakości ...........................................................................................................53

Tablica 1 Zakres badań osprzętu liniowego z wyłączeniem tłumików drgań i odstępników…………35


Tablica 2 Zakres badań tłumików drgań……………………………..………………………..…....……..36
Tablica 3 Zakres badań odstępników.………………...……………..…………………...…………...…..44
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 3
1. Przedmiot i zakres Specyfikacji

Niniejsza Specyfikacja dotyczy osprzętu przeznaczonego do linii napowietrznych 220 kV oraz 400 kV,
z wyjątkiem osprzętu przewodów ACSS, dla którego wymagania dotyczą tylko linii napowietrznych
220 kV.

Specyfikacja zawiera wymagania dotyczące osprzętu OPGW z wyłączeniem skrzynek


połączeniowych włókien światłowodowych.

2. Normy i dokumenty powołane

Normy/Dokumenty Nazwa
Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Wymagania i badania
PN-EN 61284:2002
dotyczące osprzętu
PN-EN IEC Elektroenergetyczne linie napowietrzne -- Wymagania i badania
61897:2020-12 dotyczące tłumików drgań eolskich
PN-EN IEC Elektroenergetyczne linie napowietrzne -- Wymagania i badania
61854:2020-11 dotyczące odstępników
Insulators for overhead lines with a nominal voltage above 1000 V –
AC power arc tests on insulator sets (Izolatory dla linii
PN-EN 61467:2012
napowietrznych o napięciu znamionowym powyżej 1000 V – próba
łuku prądu przemiennego na łańcuchu izolatorów)
Powłoki cynkowe nanoszone na wyroby stalowe i żeliwne metodą
PN-EN ISO 1461:2011
zanurzeniową. Wymagania i metody badań
PN-IEC 60120 Ball and socket couplings of string insulator units – Dimensions
PN-IEC 60471 Wymiary złączy widłowo-uchatych w ogniwach łańcucha izolatorów
Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa.
PN-E-05100-1:1998
Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi.
Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych
PN-EN ISO/IEC 17025
i wzorcujących.
PN-EN 50189 Przewody do linii napowietrznych – Przewody stalowe ocynkowane
PN-EN 60372 Zawleczki do złączy gniazdowo-główkowych ogniw łańcucha izolatorów
IEC 60888 Zinc-coated steel wires for stranded conductors
PN-EN ISO 4892-1 Tworzywa sztuczne. Metody ekspozycji na laboratoryjne źródła
światła. Część 1: Zasady ogólne
PN-EN ISO 4892-2 Tworzywa sztuczne. Metody ekspozycji na laboratoryjne źródła
światła. Część 2: Lampy ksenonowe łukowe
ISO 4582 Plastics – Determination of changes in colour and variations in
properties after exposure to daylight under glass-filtred solar
radiation, natural weathering or laboratory radiation sources
ISO 4665 Rubber, vulcanized or thermoplastic – resistance to weathering
Specyfikacja PSE S.A. Kompozytowe izolatory wiszące do sieci 220 kV
Specyfikacja PSE S.A. Kompozytowe izolatory wiszące do sieci 400 kV
Specyfikacja PSE S.A. Linia napowietrzna 400 kV
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 4

Specyfikacja PSE S.A. Łańcuchy izolatorów dla istniejących linii 220 i 400 kV
Broszura Cigre TB 426 “Guide for Qualifying High Temperature Conductors for Use
on Overhead Transmission Lines”
W przypadku powołań datowanych ma zastosowanie wydanie cytowane. W przypadku powołań
niedatowanych należy stosować aktualne normy i specyfikację techniczną.

3. Klasyfikacja osprzętu

Dla celów niniejszej Specyfikacji przyjęto następującą klasyfikację osprzętu:

▶ osprzęt łańcuchów izolatorów i osprzęt zawieszeń przewodu odgromowego (w tym przewodu


OPGW),
▶ osprzęt ochronny izolatorów,
▶ uchwyty przelotowe,
▶ osprzęt do łączenia, zakończenia i naprawy przewodów (uchwyty odciągowe, złączki
śródprzęsłowe, złączki/oploty naprawcze),
▶ zaciski prądowe, w tym zaciski równoległe,
▶ tłumiki drgań przewodów fazowych i odgromowych (w tym przewodów OPGW),
▶ odstępniki przewodów wiązkowych,
▶ osprzęt przewodu OPGW, inny niż wyżej wymienione elementy (przewody uziemiające, uchwyty
do prowadzenia przewodu/przewodów po słupie, wieszaki zapasu, oploty ochronne pod elementy
mocowane na przewodzie OPGW).

Wymagania techniczne dla poszczególnych rodzajów osprzętu są określone w odpowiednich


punktach Specyfikacji.

4. Wymagania ogólne dla wszystkich rodzajów osprzętu

4.1 Właściwości i oznakowanie osprzętu

Wymagane parametry elektryczne i mechaniczne osprzętu powinny być określone na podstawie


stosownego projektu budowy, modernizacji, przebudowy lub remontu linii.

Osprzęt powinien spełniać wymagania niniejszej specyfikacji oraz odpowiedniej z norm: PN-EN
61284:2002, PN-EN IEC 61897:2020-12, PN-EN IEC 61854:2020-11 oraz dodatkowe wymagania
zawarte w niniejszej Specyfikacji.

Znakowanie osprzętu powinno być zgodne z p. 4.1.5 normy PN-EN 61284:2002, przy czym uchwyty
przelotowe, uchwyty odciągowe, tłumiki drgań oraz odstępniki powinny być oznakowane w zakresie
wymaganym dla zestawów osprzętu. Oznakowanie odstępnika powinno dodatkowo wskazywać jego
prawidłową pozycję (np. strzałkę wskazującą ku górze). Elementy osprzętu mogą być oznakowane
również unikalnym symbolem identyfikującym partię – patrz p. 4.5.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 5
Nie dopuszcza się stosowania w osprzęcie połączeń śrubowych ze śrubą z odrywanym łbem bądź
śrubą zrywalną.

4.2 Wytrzymałość zwarciowa

Wartość prądu zwarciowego o czasie trwania 1 s wytrzymywanego przez osprzęt, jest parametrem
osprzętu i stanowi podstawę doboru osprzętu do warunków zwarciowych danej linii.

Jeśli czas trwania zwarcia tz określony przez Zamawiającego dla danej linii jest mniejszy od 1 s, to
wymaganą wartość wytrzymywanego prądu zwarciowego o czasie trwania 1 s można wyznaczyć
z następującej zależności:

I1s = Itz √𝑡z


gdzie:
Itz - wartość prądu zwarciowego o czasie trwania tz,
I1s - wartość prądu zwarciowego o czasie trwania 1 s,
tz - czas trwania zwarcia w sekundach.

4.3 Dokumenty wymagane do akceptacji oferowanego osprzętu

Dla każdego elementu osprzętu należy dostarczyć:

 Kartę katalogową,
 wypełnioną przez Producenta osprzętu tabelę Danych Gwarantowanych wg wzoru zawartego
w odpowiednim punkcie niniejszej Specyfikacji,
 raport z badań typu,
 instrukcje montażu – dla uchwytów odciągowych, odstępników, złączek śródprzęsłowych
zaprasowywanych oraz osprzętu oplotowego, a dla pozostałych wyrobów na żądanie
Zamawiającego,
 plan zapewnienia jakości (patrz p. 13.6 Specyfikacji).

Karta katalogowa powinna zawierać co najmniej następujące informacje:

 nazwa Producenta,
 nazwa elementu i jego oznaczenie (symbol/numer) nadane przez Producenta,
 rysunek elementu (przedstawiający co najmniej 2 rzuty elementu) z podanymi istotnymi
wymiarami oraz ich tolerancjami, które mogą być podane indywidualnie dla każdego wymiaru
lub zbiorczo dla wszystkich wymiarów (jeśli tolerancje nie są podane w Karcie Katalogowej, to
należy je podać w tabeli Danych Gwarantowanych),
 masa elementu,
 opis (nazwa) poszczególnych części składowych, ich liczba oraz materiał, z którego są
wykonane (materiał może być również określony zbiorczo, jeśli wszystkie części są wykonane
z tego samego materiału) oraz jeśli dotyczy – sposób zabezpieczenia antykorozyjnego,
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 6
 zasadnicze parametry mechaniczne i elektryczne (odpowiednio do asortymentu osprzętu np.
określone minimalne obciążenie niszczące, wytrzymałość zwarciowa, zalecany moment
dokręcenia śrub),
 jeśli dotyczy – zakres stosowania (np. typ przewodu i zakres jego średnic znamionowych),
a w przypadku osprzętu przewodu ACSS również graniczna temperatura pracy przewodu w
stanie ustalonym oraz w stanie zwarcia.

4.4 Badania osprzętu

4.4.1 Rodzaje badań i zakres badań

Zgodnie z PN-EN 61284:2002, PN-EN IEC 61897:2020-12 oraz PN-EN IEC 61854:2020-11 osprzęt
powinien być poddany następującym rodzajom badań:

 badania typu,
 badania kontrolno-odbiorcze,
 badania wyrobu.
Badania typu - mają na celu ustalenie właściwości konstrukcji i są wykonywane tylko raz. Badania te
należy powtórzyć w przypadku zmiany konstrukcji lub materiału osprzętu. Wymagania dotyczące
kompetencji laboratorium wykonującego badania typu oraz sposób udokumentowania spełnienia tych
wymagań opisano w p. 13 Specyfikacji.
Badania kontrolno-odbiorcze - mają na celu kontrolę jakości materiałów i jakości wykonania. Próbki
do badań kontrolno-odbiorczych powinny być wybrane losowo z partii przedstawionej do odbioru.
Zamawiający zastrzega sobie prawo do dokonania wyboru próbek osprzętu do badań i obecności
podczas tych badań.
Badania kontrolno-odbiorcze są przeprowadzane na podstawie opracowanego przez Producenta
i zaakceptowanego przez Zamawiającego programu tych badań.
Badania wyrobu – należy wykonywać zgodnie z postanowieniami systemu zapewnienia jakości
wdrożonego u producenta osprzętu.
Osprzęt z wyłączeniem tłumików drgań należy poddać badaniom zgodnie z Tabelą 1.
Tłumiki drgań należy poddać badaniom zgodnie z Tabelą 2.

4.4.2 Próba wyładowania ulotowego oraz pomiar napięcia zakłóceń radioelektrycznych

Próby te wchodzą w zakres badań typu.

Osprzęt powinien być tak skonstruowany, aby jego udział w oddziaływaniu linii na środowisko w
zakresie hałasu i zakłóceń radioelektrycznych był pomijalny. W celu sprawdzenia konstrukcji
i prawidłowości doboru osprzętu w tym zakresie, elementy osprzętu, mogące być potencjalnym
źródłem tych oddziaływań, powinny być poddane próbie określającej poziom zakłóceń
radioelektrycznych lub napięcia gaśnięcia wyładowania ulotowego.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 7
W niniejszych wymaganiach przyjęto następujące podejście:

 elementy osprzętu wchodzące w skład zawieszeń przewodu fazowego (przelotowych,


odciągowych) powinny być poddane próbie zakłóceń radioelektrycznych według
PN-EN 61284:2002 metodą napięciową,
 elementy osprzętu zlokalizowane w przęsłach przewodów fazowych linii (tłumiki, odstępniki)
powinny być poddane próbie wyładowania ulotowego według PN-EN 61284:2002 metodą
napięciową.

Próbie zakłóceń radioelektrycznych należy poddać kompletne zawieszenia przewodu fazowego


w układach przewidzianych do stosowania w linii, tzn. kompletne łańcuchy izolatorów zmontowane
przy użyciu badanego osprzętu łańcuchów izolatorów i osprzętu ochronnego wraz z uchwytami
przewodu. Do próby należy, zgodnie z PN-EN 61284:2002, odwzorować odcinek przewodu fazowego
(wraz z mostkiem przy zawieszeniu odciągowym) oraz uziemioną konstrukcję słupa. Poziom zakłóceń
radioelektrycznych kompletnego układu zawieszenia przewodu nie powinien przekraczać:

 52 dB w przypadku linii 220 kV,


 58 dB w przypadku linii 400 kV.

Napięcie gaśnięcia wyładowania ulotowego osprzętu poddawanego próbie nie powinno być mniejsze
od (wartość skorygowana współczynnikiem poprawkowym): .

 170 kV w przypadku linii 220 kV,


 290 kV w przypadku linii 400 kV.

Uwaga:

Próbę zakłóceń radioelektrycznych wykonuje się na wybranych łańcuchach izolatorów


zaprojektowanych dla danej linii. Wybór łańcuchów do badań jest opisany w odrębnych specyfikacjach
PSE S.A., w których zostały określone wymagania dla łańcuchów izolatorów, tj. w specyfikacjach:

 „Linia napowietrzna 400 kV”,


 „Łańcuchy izolatorów dla istniejących linii 220 i 400 kV”.

4.4.3 Wytrzymałość osprzętu na zwarcia

Wytrzymałość na prądy zwarciowe poszczególnych wyrobów powinien określić Producent osprzętu


w Danych Gwarantowanych, podając prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA].

W niniejszej Specyfikacji zastosowano następujące podejście odnośnie doboru osprzętu do


warunków zwarciowych linii:

• Przepływ prądu zwarciowego nie powinien powodować takiego wzrostu temperatury osprzętu
łańcuchów izolatorów, osprzętu zawieszeń przewodów odgromowych oraz uchwytów
przelotowych, który mógłby spowodować obniżenie wytrzymałości mechanicznej osprzętu lub
jakiekolwiek pogorszenie jego własności funkcjonalnych bądź trwałości. Wraz z gwarantowaną
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 8
wytrzymałością zwarciową Producent osprzętu powinien określić maksymalną gęstość prądu
zwarciowego lub maksymalną temperaturę osprzętu w czasie zwarcia – odpowiednio do
stosowanej przez siebie metody określania tej wytrzymałości.
• Przepływ prądu zwarciowego z przewodu OPGW do uziemionej konstrukcji słupa powinien
być zapewniony przez przewód uziemiający o odpowiedniej wytrzymałości zwarciowej.
Połączenie prądowe przewodu uziemiającego z przewodem odgromowym (w tym OPGW)
powinno być wykonane za pomocą zacisku równoległego. W przypadku zawieszenia
przelotowego przewodu OPGW Zamawiający dopuszcza również przyłączenie przewodu
uziemiającego do uchwytu przelotowego.
• Przepływ prądu zwarciowego przez połączenia dwóch odcinków przewodów nie może
spowodować niedopuszczalnego wzrostu rezystancji połączenia. Sprawdzenie spełnienia
tego wymagania wykonuje się dla połączeń nie pracujących pod naciągiem poprzez próby
cyklicznym nagrzewaniem wraz z krótkotrwałymi przeciążeniami prądowymi wg p. 13 PN-EN
61284:2002. Zgodnie z PN-EN 61284:2002 stosowanie krótkotrwałych przeciążeń prądowych
w próbach cyklicznym nagrzewaniem połączeń przenoszących naciąg nie jest wymagane.
• Osprzęt ochronny izolatorów powinien tak wysterować łuk, aby nie dopuścić do
nieakceptowalnych uszkodzeń izolatorów łańcucha. Ponadto siły dynamiczne nie powinny
spowodować zniszczenia tego osprzętu lub jego zamocowania. Sprawdzenie spełnienia
powyższych wymagań wykonuje się wg PN-EN 61467:2012 na kompletnym łańcuchu
izolatorów. Do oceny skuteczności ochrony izolatorów przez ten osprzęt należy zastosować
kryteria podane w PN-EN 61467:2012. Wypalenia końców rożków, otworów w pierścieniu
ochronnym, wypalenia powłoki cynkowej oraz osmolenia powstałe w wyniku działania łuku
elektrycznego są akceptowalne.
Uwaga:
Próbę odporności na łuk elektryczny wg PN-EN 61467:2012 wykonuje się na wybranych
łańcuchach izolatorów zaprojektowanych dla danej linii. Wybór łańcuchów do badań jest
opisany w odrębnych specyfikacjach PSE S.A., w których zostały określone wymagania dla
łańcuchów izolatorów, tj. w specyfikacjach:
 „Linia napowietrzna 400 kV”,
 „Łańcuchy izolatorów dla istniejących linii 220 i 400 kV”.

Ze względu na wytrzymałość zwarciową nie dopuszcza się stosowania połączeń, w których występuje
styk jednopunktowy, jeżeli te połączenia będą znajdowały się na drodze przepływu prądu
zwarciowego. Za styk jednopunktowy pomiędzy elementami osprzętu uznaje się takie ich połączenie,
w którym powierzchnia styku tych elementów jest teoretycznie punktem np. w przypadku elementów
kabłąkowych o okrągłym przekroju usytuowanych prostopadle względem siebie.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 9
4.4.4 Wykonanie i sprawdzanie powłok cynkowych

Powłoki cynkowe elementów osprzętu, z wyjątkiem drutów stalowych linek, powinny spełniać
wymagania PN-EN ISO 1461, zgodnie z którą należy również dokonywać sprawdzenia tych powłok.

Grubość powłoki powinna być zgodna z Tabelami 3 i 4 PN-EN ISO 1461. Tabele te należy stosować
do następujących kategorii wyrobów:

Tabela 3 – grubość powłoki cynkowej na wszystkich elementach osprzętu z wyjątkiem:

- podkładek,
- elementów gwintowanych,
- małych części, które są odwirowywane po ocynkowaniu (pole powierzchni do ocynkowania
<1000 mm2).
Tabela 4 – grubość powłoki cynkowej na:

- podkładkach,
- elementach gwintowanych,
- małych częściach, które są odwirowywane po ocynkowaniu (pole powierzchni do ocynkowania
<1000 mm2).
Stalowe druty linek (łącznie z miejscami cięcia, jeśli są odsłonięte) powinny być zabezpieczone przed
korozją zgodnie z normą IEC 60888 lub PN-EN 50189.

4.5 Zasady pobierania próbek do badań kontrolno-odbiorczych oraz próbek do


powtórnych badań

Za partię osprzętu Zamawiający będzie uważał przedstawione do odbioru wyroby o tej samej nazwie
i oznaczeniu katalogowym, pochodzące z jednego zakładu produkcyjnego oraz wykonane wg tego
samego zlecenia produkcyjnego tj. wykonane z tych samych surowców
i materiałów, tą samą technologią i w tym samym ciągu produkcyjnym. Jeżeli w ramach tego samego
zlecenia produkcyjnego Producent wykona partię danego elementu osprzętu przeznaczoną do 2 lub
więcej projektów realizowanych na rzecz Zamawiającego, dopuszcza się jednorazowe
przeprowadzenie badań kontrolno-odbiorczych tej partii (zamiast rozdzielania jej na poszczególne
projekty i wykonywania badań kontrolno-odbiorczych osobno dla poszczególnych projektów). Wyroby
należące do tej samej partii powinny być oznaczone unikalnym symbolem identyfikującym tą partię.
W przypadku braku tego symbolu Zamawiający uzna za partię osprzęt o identycznym oznakowaniu.

Liczność próbki osprzętu pobieranej do badań z partii zgłoszonej do odbioru należy ustalić zgodnie z
następującymi zasadami:

Liczność partii zgłoszonej do Liczność próbki


badań (n)
n<25 1
25≤n<50 2
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 10

50≤n<100 3
100≤n<500 4
500≤n<1000 5
1000≤n<2000 6
2000≤n≤4000 8
n>4000 4+1,5*n/1000
Uwagi:
1. Przy określaniu liczności próbek wg wzoru należy wynik obliczenia zaokrąglić
do najbliższej liczby całkowitej (w górę, jeśli pierwsza cyfra po przecinku jest
równa lub większa od 5; w dół, jeśli pierwsza cyfra po przecinku jest mniejsza
od 5).
2. Jeżeli do odbioru zostanie zgłoszony osprzęt pochodzący z różnych partii, to
próbki o liczności wg powyższej tabeli należy pobrać z każdej partii.

Wszystkie pobrane próbki należy poddać badaniom kontrolno-odbiorczym w pełnym zakresie.

Wynik badań kontrolno-odbiorczych jest dodatni, jeżeli wszystkie elementy osprzętu stanowiące
próbkę danego wyrobu przeszły wszystkie próby z wynikiem dodatnim.

Jeżeli tylko jeden element osprzętu z pobranej próbki danego wyrobu nie spełnia wymagań tylko
i wyłącznie jednej próby z zakresu badań kontrolno-odbiorczych, Zamawiający dopuszcza pobranie
nowej próbki dwukrotnie liczniejszej w porównaniu z pierwszą próbką i poddanie jej powtórnym
badaniom. Badania powtórne można ograniczyć tylko do tej próby, której wyniki były ujemne
i poprzedzić ją próbami, które mogą mieć potencjalnie wpływ lub związek z negatywnym wynikiem
wcześniej wykonanej próby.

Jeżeli dwa (lub więcej) elementy osprzętu nie spełniają wymagań którejkolwiek próby
w badaniach kontrolno-odbiorczych albo jeżeli chociaż jeden element osprzętu nie spełnia tych
wymagań w badaniach powtórnych, całą partię należy uznać za niespełniającą wymagań i producent
powinien ją wycofać.

W przypadku, gdy przyczyna negatywnego wyniku badań może być jasno zidentyfikowana wizualnie,
dopuszcza się przesortowanie partii przez producenta, pobranie próbki trzykrotnie liczniejszej
w stosunku do pierwszej próbki oraz powtórne przeprowadzenie prób, których wyniki były ujemne
oraz prób, które mogą mieć potencjalnie wpływ lub związek z negatywnym wynikiem wcześniej
wykonanych prób. Negatywny wynik próby jakiegokolwiek elementu powoduje uznanie partii za
niespełniającą wymagania i producent powinien ją wycofać.

4.6 Wymagania ogólne dodatkowe dla osprzętu przewodów ACSS

Osprzęt przewodu ACSS tj. uchwyty przelotowe, uchwyty odciągowe, złączki śródprzęsłowe, oploty
ochronne, oploty naprawcze i tłumiki drgań powinny być zaprojektowane dla przewodu ACSS
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 11
o określonej konstrukcji, średnicy oraz granicznej temperaturze pracy przewodu w warunkach
ustalonych i w warunkach zwarcia.

Graniczną temperaturę pracy przewodu w warunkach ustalonych należy przyjąć jako równą:
 150oC dla przewodów z rdzeniem wykonanym z drutów ST6A,
 210oC dla przewodów z rdzeniami wykonanymi z drutów MEHST oraz MUHST

Graniczną temperaturę pracy przewodu w warunkach zwarcia należy przyjąć jako równą 300oC.

Własności materiałów, z których jest skonstruowany osprzęt, powinny być stabilne


w całym zakresie możliwych temperatur pracy tego osprzętu.

5. Osprzęt łańcuchów izolatorów oraz osprzęt zawieszeń przewodu odgromowego

(w tym OPGW)

W skład osprzętu łańcuchów izolatorów wchodzą wszystkie elementy służące do zamocowania


łańcuchów do słupa, do połączenia izolatorów pomiędzy sobą, do stworzenia odpowiedniej
konfiguracji łańcuchów, do przymocowania osprzętu ochronnego oraz do połączenia łańcuchów z
uchwytami przewodów (przelotowymi lub odciągowymi). Uchwyty przewodów nie są zaliczane do
osprzętu łańcuchów izolatorów.

W skład osprzętu zawieszeń przewodu odgromowego wchodzą elementy służące do zamocowania


uchwytu przelotowego lub odciągowego przewodu odgromowego do słupa oraz zapewnienia
wymaganej w projekcie długości zawiesia. Uchwyty przewodów nie są zaliczane do osprzętu
zawieszeń przewodu odgromowego.

5.1 Wymagania ogólne

Wszystkie elementy zawierające żelazo, za wyjątkiem wykonanych ze stali nierdzewnej, powinny być
chronione przez ocynkowanie na gorąco, zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 1461.

Wszystkie części powinny być starannie wykończone i pozbawione ostrych krawędzi.


Niedopuszczalne są takie wady jak: niejednorodność materiału, jamy, przegrzania, mikropęknięcia.

Elementy połączenia przegubowego powinny być wykonane z materiałów o dużej odporności na


ścieranie.

Rozwiązania konstrukcyjne połączeń przegubowych powinny uniemożliwiać rozłączenie się tych


połączeń w czasie eksploatacji. Połączenia gniazdowo-główkowe powinny być zabezpieczone przed
rozłączeniem zawleczką specjalną według normy PN-EN 60372. Połączenia śrubowe powinny być
zabezpieczone przed odkręcaniem się.

Nie dopuszcza się do stosowania wieszaków kabłąkowych tzw. śrub U (zarówno w łańcuchach
izolatorów, jak również w zawieszeniach przewodu odgromowego), chyba że ich zastosowanie
w określonej linii uzgodni wcześniej Zamawiający.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 12

5.2 Wytrzymałość mechaniczna

Osprzęt powinien wytrzymywać działanie określonego minimalnego obciążenia niszczącego


zdefiniowanego w p. 3.20 PN-EN 61284:2002.

Zaleca się, aby minimalne obciążenie niszczące osprzętu było określone z następującego szeregu
wartości:

70, 120, 160, 180, 210, 250, 300, 330, 370, 450 kN.
Zamawiający może również zaakceptować inną wartość spoza tego szeregu.

Określone minimalne obciążenie odkształcające trwale powinno wynosić co najmniej 50%


określonego minimalnego obciążenia niszczącego. Producent osprzętu powinien również określić
dopuszczalne odkształcenie trwałe, jakie może wystąpić w próbie obciążeniem odkształcającym
trwale. Odkształcenia te powinny dotyczyć przede wszystkim wymiarów, które są istotne
w rzeczywistych warunkach pracy danego elementu osprzętu (np. średnice otworów, dystanse
w łącznikach widlastych, średnice szyjek w łącznikach główkowych, wydłużenie łączników
kabłąkowych).

5.3 Wytrzymałość na prądy zwarciowe

Osprzęt powinien posiadać wytrzymałość zwarciową odpowiednią do warunków pracy linii,


w której będzie zastosowany.

Poszczególne elementy osprzętu powinny być tak zaprojektowane, aby gęstość prądu zwarciowego
o czasie trwania 1 s nie przekraczała 70 A/mm2 i tym samym elementy nie powinny nagrzać się do
temperatury przekraczającej 400oC, zakładając temperaturę początkową osprzętu +35oC. Przy
wyznaczaniu gęstości prądu należy uwzględnić najmniejszy przekrój elementu osprzętu, przez który
może popłynąć prąd zwarciowy oraz umiejscowienie tego elementu w łańcuchu izolatorów.

Zamawiający może zaakceptować osprzęt, dla którego producent zadeklaruje, że podczas zwarcia
temperatura osprzętu nie przekroczy 400oC i jednocześnie nie jest dotrzymana ww. wartość graniczna
gęstości prądu zwarciowego, pod warunkiem przedstawienia sposobu określania deklarowanej przez
siebie wytrzymałości zwarciowej osprzętu oraz dowodu (w postaci np. wyników eksperymentu)
potwierdzającego jego prawidłowość.

Osprzęt zawieszeń przewodu OPGW nie musi być dobierany do warunków zwarciowych linii z racji
wymaganego połączenia tego przewodu z konstrukcją słupa przez przewód uziemiający.
Wytrzymałość zwarciowa tego osprzętu określona przez Producenta w Danych Gwarantowanych
będzie służyła tylko do celów informacyjnych.

5.4 Badania
Zakres wymaganych badań typu oraz badań kontrolno – odbiorczych zestawiono
w Tabeli 1.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 13

Uwaga:

Na potrzeby akceptacji przez Zamawiającego raportów z badań typu wprowadza się pojęcie rodziny
osprzętu rozumianej jako grupa wyrobów posiadających to samo zastosowanie, takie same parametry
mechaniczne i elektryczne, takie same sworznie i wymiary z wyjątkiem wymiaru montażowego
(np. łączniki przedłużające, nastawne, dwuuchowe, ściągacze śrubowe). Dla osprzętu należącego do
jednej rodziny wystarczające jest przedstawienie raportu z badań typu dowolnego reprezentanta tej
rodziny wraz z jego kartą katalogową.

5.4.1 Oględziny

Oględziny należy wykonać zgodnie z p. 7 normy PN-EN 61284:2002, uwzględniając również


postanowienia dotyczące jakości powierzchni, podane w p. 5.1 Specyfikacji.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie.

5.4.2 Sprawdzanie wymiarów i materiału

Sprawdzanie wymiarów i materiału należy wykonać zgodnie z p. 8 PN-EN 61284:2002. Szczególną


uwagę należy zwrócić na wymiary oraz dopuszczalne tolerancje, które wpływają na zamienność,
prawidłowy montaż oraz na wymiary elementów wchodzących w skład złączy gniazdowo-główkowych
lub widlastych. W tym ostatnim przypadku należy wykonać sprawdzenie zgodnie z odpowiednimi
normami dotyczącymi tych złącz tj. IEC 60120 lub PN-IEC 60471.

5.4.3 Sprawdzenie powłoki cynkowej

Sprawdzenie powłoki cynkowej należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji.

5.4.4 Próba obciążeniem odkształcającym trwale i obciążeniem niszczącym

Próbę należy wykonać zgodnie z p. 11.3.1 PN-EN 61284:2002. W badaniach kontrolno-odbiorczych


dopuszcza się, aby po utrzymaniu przez 60 s określonego minimalnego obciążenia odkształcającego
trwale (SMDL) zwiększyć obciążenie do określonego minimalnego obciążenia niszczącego (SMFL) tj.
pominąć w schemacie próby obciążeniem przedstawionej na rys. 3 PN-EN 61284:2002 usunięcie
obciążenia SMDL i pomiar odkształcenia trwałego, jeżeli spełnione są następujące warunki:

 producent osprzętu zadeklarował w tabeli Danych Gwarantowanych, że odkształcenie trwałe


po próbie obciążeniem odkształcającym trwale nie przekracza tolerancji wymiarów lub
zadeklarował, że do wartości minimalnego obciążenia niszczącego (SMFL) nie występują
odkształcenia trwale,
 ww. deklaracja została potwierdzona w raporcie z badań typu,
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 14
 obserwacja lub rejestracja przebiegu próby nie wskazuje na wystąpienie odkształceń
plastycznych do czasu osiągnięcia określonego minimalnego obciążenia odkształcającego
trwale lub w trakcie jego utrzymywania przez 60 s.

Uwaga:

Jeśli producent zadeklarował, że do wartości minimalnego obciążenia niszczącego włącznie nie


występują odkształcenia trwale i nie określił wartości SMDL, to w badaniach kontrolno-odbiorczych
próbę tą należy wykonać jak dla SMDL równego 60% SMFL.

5.4.5 Próba zakłóceń radioelektrycznych

Próbę należy wykonać metodą napięciową według p. 14 PN-EN 61284:2002. Odnośnie wartości
dopuszczalnych poziomów zakłóceń radioelektrycznych oraz układu badań osprzętu patrz
wymagania określone w p. 4.4.2.

5.5 Dane gwarantowane osprzętu łańcuchów i zawieszeń przewodu odgromowego

Lp. Wyszczególnienie Wartość

1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Określone minimalne obciążenie niszczące według p. 3.20
PN-EN 61284:2002 [kN]
5. Określone minimalne obciążenie odkształcające trwale według
p. 3.21 PN-EN 61284:2002:
- wartość [kN]
- dopuszczalne odkształcenie trwałe (patrz p. 5.2)
6. Zabezpieczenie przed korozją, z wyjątkiem części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
7. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych (jeśli dotyczy):
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
8. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 gęstość prądu zwarciowego [A/mm2] lub maksymalna
temperatura [0C] osprzętu przy przepływie tego prądu, przy
założeniu temperatury początkowej +35oC (odpowiednio do
sposobu określenia podanej wytrzymałości – niepotrzebne
skreślić lub usunąć)
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 15

9. Zalecany moment dokręcenia śrub [Nm] (dotyczy wieszaków, które


są mocowane do konstrukcji wsporczej za pomocą śrub)
10. Oznaczenie i data raportu z badań typu
11. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

6. Wymagania techniczne dla osprzętu ochronnego izolatorów

6.1 Wymagania ogólne

Osprzęt ochronny powinien przejmować łuk elektryczny oraz chronić izolatory i przewód przed
skutkami łuku.

Osprzęt ochronny powinien spełniać jednocześnie rolę osprzętu sterującego, wyrównując rozkład pola
elektrycznego w części łańcucha od strony przewodu fazowego i sterując łuk elektryczny w taki
sposób, aby nie dopuścić do nieakceptowalnych uszkodzeń izolatorów łańcucha.

Elementy osprzętu powinny być tak zaprojektowane, aby gęstość prądu zwarciowego o czasie trwania
1 s nie przekraczała 80 A/mm2 i tym samym elementy te nie powinny nagrzać się do temperatury
przekraczającej 490oC, zakładając ich temperaturę początkową +35oC.

Dodatkowe wymagania dotyczące osprzętu ochronnego przeznaczonego do izolatorów


kompozytowych są zamieszczone w Specyfikacjach Technicznych „Kompozytowe izolatory wiszące
do sieci 220 kV” oraz „Kompozytowe izolatory wiszące do sieci 400 kV”.

Montaż i demontaż osprzętu ochronnego na łańcuchu izolatorów powinien być możliwy do wykonania
bez konieczności demontażu łańcucha, przy czym wymaganie to nie dotyczy osprzętu w kształcie
zamkniętego pierścienia.

Osprzęt powinien być wykonany ze stali oraz ocynkowany na gorąco zgodnie z wymaganiami normy
PN-EN ISO 1461.

6.2 Badania

Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tabeli 1.

6.2.1 Oględziny

Należy wykonać zgodnie z p. 7 PN-EN 61284:2002. Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość
wykończenia powierzchni – powinna być ona gładka, bez jam i zadziorów. Dotyczy to w szczególności
rożków i pierścieni znajdujących się na potencjale przewodów fazowych.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie.

6.2.2 Sprawdzenie wymiarów i materiałów

Należy wykonać zgodnie z p. 8 PN-EN 61284:2002.


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 16
6.2.3 Sprawdzenie powłoki cynkowej

Sprawdzenie powłoki cynkowej należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji.

6.2.4 Próba napięcia zakłóceń radioelektrycznych

Próbę należy wykonać metodą napięciową według p. 14 PN-EN 61284:2002. Wymagania w zakresie
wartości dopuszczalnych poziomów zakłóceń radioelektrycznych oraz układu badań określono
w p. 4.4.2.

6.2.5 Sprawdzenie skuteczności ochrony przed działaniem łuku

Patrz p. 4.4.3.

6.3 Dane gwarantowane osprzętu ochronnego

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Zalecany moment dokręcenia śrub [Nm]
5. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 gęstość prądu zwarciowego [A/mm2] lub maksymalna
temperatura [0C] osprzętu przy przepływie tego prądu, przy
założeniu temperatury początkowej +35oC (odpowiednio do
sposobu określenia podanej wytrzymałości – niepotrzebne
skreślić lub usunąć)
6. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
7. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
8. Oznaczenie i data raportu z badań typu
9. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

7. Wymagania techniczne dla uchwytów przelotowych

Uchwyty przelotowe służą do przelotowego zawieszenia przewodów fazowych i odgromowych (w tym


przewodów OPGW).
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 17
W przypadku linii nowobudowanych wymagane jest zastosowanie preformowanego spiralnego oplotu
ochronnego (Armor Rods) w miejscu zamocowania przewodów fazowych i odgromowych w uchwycie
przelotowym.

Stosowanie tego oplotu jest również wymagane w liniach modernizowanych, jeśli w ramach tej
modernizacji jest wymieniany przewód na całej linii. Zamawiający może również wskazać inne miejsca
zastosowania oplotu.

Uchwyty przewodów ACSS oraz przewodów ze stopu aluminium (AAL) powinny być zawsze
stosowane wraz z oplotem ochronnym. Dla przewodów ACSS dopuszczalne są konstrukcje zarówno
z wkładką elastomerową jak i bez wkładki.

Długość oplotu ochronnego określa producent osprzętu, przy czym nie powinien być on krótszy niż
2,3 m dla uchwytów przewodów fazowych oraz 1,2 m dla uchwytów przewodów odgromowych (w tym
OPGW). Średnica i liczba drutów oplotu dla danego przewodu powinny być dobrane, aby po
zamontowaniu druty oplotu na całej swojej długości przylegały ściśle do przewodu (nie tworzył się
tzw. „kosz”).

Zakończenia drutów oplotu ochronnego instalowanego na przewodzie fazowym powinny być


wykonane w kształcie „parrot bill” („dziób papugi”) lub „ball end” („kolista końcówka”). Prawidłowość
zaprojektowania tych zakończeń dla określonego napięcia linii powinna być zweryfikowana w badaniu
zakłóceń radioelektrycznych wg p. 7.3.8.

Uchwyty przeznaczone do przewodu OPGW powinny mieć konstrukcję typu AGS (skrót od
angielskiego określenia Armor Grip Suspension). Na przewodzie OPGW powinien być zamontowany
oplot ochronny, następnie wkładka elastomerowa i oplot mocujący.

Nie dopuszcza się do stosowania w liniach uchwytów przelotowych kabłąkowych (tj. z kabłąkowym
elementem do zawieszenia).

7.1 Wymagania ogólne

Uchwyty przelotowe powinny mieć określoną tylko minimalną siłę wyślizgu. Deklarowana wartość
minimalnej siły wyślizgu uchwytów przelotowych przewodów OPGW nie powinna być mniejsza niż
10% znamionowej wytrzymałości przewodu na rozciąganie RTS (skrót od ang. Rated Tensile
Strength), zaś uchwytów przewodów bez włókien światłowodowych odpowiednio 20% RTS.
W uzasadnionych przypadkach Zamawiający może zaakceptować niższą wartość.

Siła wyślizgu z uchwytów przeznaczonych do zawieszeń przelotowo-odciągowych (stosowanych


w liniach 220 kV wybudowanych wg normy PN-E-05100-1:1998 i jej wcześniejszych wydań) powinna
być zgodna z normą PN-E-05100-1:1998. W przypadku zawieszeń przelotowo-odciągowych
przewodów ACSS dopuszcza się uchwycenie przewodu za pomocą układu 2 uchwytów przelotowych
zamocowanych do wspólnego łącznika orczykowego i zamontowanych na wspólnym oplocie
ochronnym. W takim przypadku badaniu wyślizgu przewodu należy poddać kompletny układ.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 18
Uchwyt przelotowy, oplot (jeśli został zastosowany) oraz wkładka elastomerowa (jeśli występuje)
powinny wytrzymywać przepływ największego, przewidywanego prądu zwarciowego bez pogorszenia
właściwości funkcjonalnych uchwytu. Powyższe wymaganie dotyczy również uchwytów przewodu
OPGW, do których ma być dołączony przewód uziemiający. W przypadku przyłączenia przewodu
uziemiającego bezpośrednio do przewodu odgromowego (w tym OPGW) z użyciem zacisku
równoległego, wytrzymałość zwarciowa uchwytu określona przez producenta w Danych
Gwarantowanych wg 7.4 będzie służyła do celów informacyjnych.

7.2 Materiały

Korpus uchwytu powinien być wykonany ze stopu aluminium, natomiast cięgło i elementy złączne ze
stali ocynkowanej. Powyższe nie dotyczy uchwytów przeznaczonych do zawieszeń przelotowo-
odciągowych (stosowanych w liniach 220 kV wybudowanych wg normy PN-EN 05100-1:1998 lub jej
wcześniejszych wydań), których korpus może być wykonany z innego materiału np. żeliwa
ocynkowanego.

Wszystkie elementy zawierające żelazo, z wyjątkiem wykonanych ze stali nierdzewnej, powinny być
chronione przez ocynkowanie na gorąco zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 1461.

Oplot ochronny przewodu (jeśli jest stosowany) powinien być wykonany ze stopu aluminium, który
w przypadku stosowania na przewodzie wysokotemperaturowym ACSS powinien być dobrany
odpowiednio do dopuszczalnej temperatury pracy ciągłej tego przewodu z uwzględnieniem przypadku
przepływu prądu zwarciowego.

Zamawiający może zaakceptować również i inne materiały.

7.3 Badania
Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tabeli 1.

7.3.1 Oględziny

Należy wykonać zgodnie z p. 7 PN-EN 61284:2002. Szczególną uwagę należy zwrócić na stan
powierzchni stykających się z przewodem, które powinny być czyste, bez zadziorów, bez wypukłości
i wgnieceń, mogących prowadzić do deformacji drutów przewodów i tym samym dodatkowych
naprężeń w drutach.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie i miejsce


jego umieszczenia.

7.3.2 Sprawdzenie wymiarów i materiałów

Należy wykonać zgodnie z p. 8 PN-EN 61284:2002.


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 19
7.3.3 Sprawdzenie zabezpieczenia przed korozją

Należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji.

7.3.4 Próba obciążeniem pionowym odkształcającym trwale i obciążeniem niszczącym

Próbę należy wykonać zgodnie z p.11.4.1 PN-EN 61284:2002. Określone minimalne obciążenie
odkształcające trwale wraz z dopuszczalnym odkształceniem oraz obciążenie niszczące powinno być
zadeklarowane przez Producenta w tabeli Danych Gwarantowanych. Odkształcenia te powinny
dotyczyć przede wszystkim wymiarów, które są istotne w rzeczywistych warunkach pracy danego
elementu osprzętu.

Uwaga: Analogicznie jak dla osprzętu łańcuchów oraz osprzętu zawieszeń przewodu odgromowego
dopuszcza się w badaniach kontrolno-odbiorczych pominięcie w procedurze próby usunięcie
obciążenia SMDL i pomiaru odkształcenia trwałego na warunkach opisanych w p. 5.5.4 Specyfikacji.

7.3.5 Próba wyślizgu przewodu z uchwytu

7.3.5.1 Uchwyty z wyjątkiem uchwytów przewodu ACSS

Należy wykonać zgodnie z p. 11.4.3 PN-EN 61284:2002. W ramach badań kontrolno-odbiorczych


próbę należy wykonać z użyciem takiego samego oplotu (jeśli dotyczy), wkładki (jeśli dotyczy) oraz
przewodu jak oplot, wkładka i przewód, na których uchwyt ma być zamontowany w danej linii. Jeśli
przewód ten jest niedostępny z obiektywnych powodów (np. uchwyty są przeznaczone do istniejącej
linii i będą montowane na istniejącym przewodzie), próbę należy przeprowadzić na przewodzie
zbliżonym pod względem budowy i średnicy. W każdym przypadku przewód, na którym zostanie
wykonana próba wyślizgu należy określić w programie badań.

Wartość określonej minimalnej siły wyślizgu powinna być zadeklarowana przez Producenta w tabeli
Danych Gwarantowanych.

7.3.5.2 Uchwyty przewodu ACSS

Należy wykonać zgodnie z p. 11.4.3 PN-EN 61284:2002 z opisaną poniżej modyfikacją wykonania tej
próby w ramach badań typu.

W badaniach typu należy poddać przewód dodatkowemu procesowi termicznemu (analogicznemu jak
opisany w p. 7.5 PN-EN IEC 61897:2020-12). Nowy uchwyt należy zainstalować w temperaturze
otoczenia na przewodzie znajdującym się pod naciągiem 20% RTS. Następnie należy podgrzać
prądem przewód do jego maksymalnej dopuszczalnej temperatury pracy (określonej przez
producenta przewodu) i utrzymać tą temperaturę oraz naciąg przewodu 20% RTS przez 1 godz., po
czym temperatura przewodu powinna obniżyć się do temperatury otoczenia (z dodatnią tolerancją
5oC). Taki cykl należy powtórzyć 4 razy. Na końcu 4-go cyklu, po obniżeniu się temperatury przewodu
do temperatury otoczenia, należy przeprowadzić próbę wyślizgu.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 20
Zarówno w ramach badań typu jak i kontrolno-odbiorczych próbę należy wykonać z użyciem takiego
samego oplotu, wkładki elastomerowej (jeśli ma być stosowana) oraz przewodu jak oplot, wkładka
i przewód, na których uchwyt ma być zamontowany w danej linii. W przypadku wykonania próby
wyślizgu w badaniach typu z użyciem innego przewodu, Zamawiający będzie wymagał, aby w ramach
badań kontrolno-odbiorczych 3 sztuki uchwytów zostały poddane próbie wyślizgu wg opisanej
powyżej procedury dla badań typu.

Wartość określonej minimalnej siły wyślizgu powinna być zadeklarowana przez Producenta w tabeli
Danych Gwarantowanych.

7.3.6 Próba dokręcania śruby uchwytu

Należy wykonać zgodnie z 11.4.5 PN-EN 61284:2002. Próbę należy wykonać z użyciem takiego
samego przewodu (oraz oplotu – jeśli dotyczy) jak w próbie wyślizgu przewodu z uchwytu wg. 7.3.5.

Zalecany moment dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych. Na


potrzeby przeprowadzenia próby Producent osprzętu może podać również w tabeli Danych
Gwarantowanych zalecany (przez dostawcę śrub) maksymalny moment dokręcenia śruby.

7.3.7 Pomiar strat magnetycznych

Należy wykonać zgodnie z p. 12 PN-EN 61284:2002. Współczynnik oceny  należy przyjąć jako
równy 1. Pomiar dotyczy uchwytów przewodów fazowych.

7.3.8 Badania poziomu zakłóceń radioelektrycznych

Należy wykonać dla uchwytu zainstalowanego w kompletnym zawieszeniu przelotowym. Wyjaśnienia


i wymagania określono w p. 4.4.2.

7.3.9 Pomiar profilu cieplnego uchwytu przewodu ACSS

Uchwyt należy zamocować na przewodzie z zamontowanym oplotem ochronnym oraz wkładką (jeśli
ma być stosowana), a następnie podgrzać prądem przewód do jego granicznej temperatury pracy
w warunkach ustalonych, utrzymać tą temperaturę przez 0,5 godz., a następnie dokonać pomiaru
temperatury co najmniej 5-ciu różnych punktów, w tym korpusu uchwytu, miejsca połączenia uchwytu
z łańcuchem izolatorów, oplotu oraz krawędzi wkładki (jeśli występuje).

7.4 Dane gwarantowane dla uchwytów przelotowych z wyjątkiem uchwytów przewodu


ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku1)
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 21

4. Typ i średnica znamionowa (zakres średnic) przewodu, do którego


uchwyt jest przeznaczony [mm]
5. Preformowany oplot ochronny (jeśli występuje):
- długość [mm]
- liczba drutów
- średnica drutów [mm]
- sposób zakończenia drutów
6. Oznaczenie/nazwa materiału wkładki elastomerowej (jeśli
występuje)
7. Określone minimalne obciążenie odkształcające trwale według
p. 3.21 PN-EN 61284:2002,
- wartość [kN]
- dopuszczalne odkształcenie trwałe
8. Określone minimalne obciążenie niszczące [kN] według p. 3.20
PN-EN 61284:2002
9. Minimalna określona siła wyślizgu przewodu z uchwytu [% RTS
przewodu]
10. Największy dopuszczalny kąt α wyjścia przewodu z korpusu uchwytu
11. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 sposób ustalenia deklarowanej wartości (np. gęstość prądu
zwarciowego [A/mm2], na podstawie badań lub inny -
wymienić jaki)
12. Zalecany moment dokręcenia śrub [Nm]
13. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub [Nm]
14. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
15. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
16. Oznaczenie i data raportu z badań typu
17. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)
1)
Należy podać również dla oplotu ochronnego oraz wkładki, jeśli występują i mają osobne
numery katalogowe

7.5 Dane gwarantowane dla uchwytów przelotowych przewodu ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 22

3. Numer katalogowy / nr rysunku1)


4. Przewód, do którego uchwyt jest przeznaczony:
 oznaczenie przewodu
 średnica przewodu [mm]
 graniczna temperatura pracy w warunkach ustalonych [oC]
 graniczna temperatura pracy w warunkach zwarcia [oC]
5. Preformowany oplot ochronny (jeśli występuje):
- długość [mm]
- liczba drutów
- średnica drutów [mm]
- sposób zakończenia drutów
6. Oznaczenie/nazwa materiału wkładki elastomerowej (jeśli
występuje)
7. Określone minimalne obciążenie odkształcające trwale [kN]
według p. 3.21 PN-EN 61284:2002,
- wartość
- dopuszczalne odkształcenie trwałe
8. Określone minimalne obciążenie niszczące [kN] według p. 3.20
PN-EN 61284:2002
9. Minimalna określona siła wyślizgu przewodu z uchwytu [% RTS
przewodu]
10. Największy dopuszczalny kąt α wyjścia przewodu z korpusu uchwytu
11. Dopuszczalna temperatura pracy materiałów, z których wykonany jest
uchwyt, oplot i wkładka (jeśli występuje)2):
 długotrwała w warunkach ustalonych [oC]
 w czasie zwarcia [oC]
12. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 sposób ustalenia deklarowanej wartości (np. gęstość prądu
zwarciowego [A/mm2], na podstawie badań lub inny -
wymienić jaki)
13. Zalecany moment dokręcenia śrub [Nm]
14. Maksymalny moment dokręcania śrub [Nm]
15. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
16. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
17. Oznaczenie i data raportu z badań typu
18. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 23
1)
Należy podać również dla oplotu ochronnego oraz wkładki (jeśli występuje), gdy mają osobne
numery katalogowe.
2)
Należy podać osobno dla każdego z materiałów, jeśli ich dopuszczalne temperatury są różne.

8. Wymagania techniczne dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych


zaprasowywanych, złączek naprawczych i preformowanych oplotów naprawczych

Uchwyty odciągowe służą do zamocowania przewodów fazowych, za pośrednictwem łańcuchów


odciągowych izolatorów lub do zamocowania odciągowego przewodów odgromowych na słupie
mocnym.

Niniejsza specyfikacja dotyczy uchwytów odciągowych zaprasowywanych i klinowych oraz


prefabrykowanych oplotowych uchwytów odciągowych, które należy stosować tylko dla przewodów
OPGW.

Złączki śródprzęsłowe zaprasowywane służą do łączenia przewodów w przęsłach.

Złączki naprawcze i preformowane spiralne oploty naprawcze służą do naprawy uszkodzonych


przewodów fazowych i odgromowych.

8.1 Wymagania ogólne

Określone minimalne obciążenie niszczące SMFL odnoszące się do siły zaciśnięcia uchwytu lub
złączki na przewodzie (p. 11.5.1 PN-EN 61284:2002) nie powinno być mniejsze niż:

Uchwyty odciągowe zaprasowywane


Złączki śródprzęsłowe zaprasowywane 0,95 RTS przewodu
Uchwyty odciągowe oplotowe przewodu OPGW
Uchwyty odciągowe klinowe
0,90 RTS przewodu
Złączki / oploty naprawcze
RTS – znamionowa wytrzymałość przewodu na rozciąganie

Osprzęt zaprasowywany powinien być dostarczony z chemicznym związkiem ograniczającym dostęp


tlenu do miejsc elektrycznego styku metal-metal, jeśli stosowanie tego związku jest zalecane przez
producenta w instrukcji montażu oraz z kompletem części złącznych do zamocowania zacisku
przewodu mostka (jeśli dotyczy).

Wszystkie elementy zawierające żelazo, za wyjątkiem wykonanych ze stali nierdzewnej, powinny być
chronione przez ocynkowanie na gorąco zgodnie z wymaganiami normy PN-EN ISO 1461.

Wszystkie części powinny mieć starannie wykończone, gładkie powierzchnie.

Dla złączek naprawczych zaprasowywanych i preformowanych spiralnych oplotów naprawczych


producent powinien określić maksymalny zakres uszkodzeń przewodu, który może być naprawiony
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 24
przy zastosowaniu danego elementu. Zakończenia drutów oplotu naprawczego instalowanego na
przewodzie fazowym powinny być wykonane w kształcie „parrot bill” lub „ball end”.

Zamontowanie uchwytu odciągowego zaprasowywanego wymaga przecięcia przewodu i zgodnie


z pojęciami używanymi w PN-EN 61284:2002, uchwyt odciągowy zaprasowywany jest połączeniem
prądowym klasy A.

Uchwyt klinowy zamontowany zgodnie z instrukcją Producenta nie powinien powodować


powstawania szczelin pomiędzy drutami warstwy zewnętrznej przewodu za wkładką klinową
(„w mostku”) oraz pomiędzy przednimi a tylnymi zaciskami śrubowymi wkładki klinowej.

Nie dopuszcza się stosowania uchwytów klinowych do przewodów ACSS.

8.2 Materiały

Korpus i kliny uchwytu klinowego powinny być wykonane ze stopu aluminium, a cięgło i elementy
złączne ze stali ocynkowanej na gorąco.

Korpus uchwytu zaprasowywanego powinien być wykonany ze stopu aluminium, a cięgło i elementy
złączne ze stali ocynkowanej na gorąco.

Prefabrykowane elementy oplotowe uchwytu odciągowego OPGW powinny być wykonane ze stali
pokrytej aluminium, zaś element mocujący tego uchwytu (tzw. kausza) ze stali, żeliwa ocynkowanych
na gorąco lub ze stopu aluminium.

Preformowane spiralne oploty naprawcze powinny być wykonane ze stopu aluminium.

Materiały na osprzęt zaprasowywany powinny wytrzymywać utwardzenie przez zgniot spowodowany


zaprasowaniem.

8.3 Badania

Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tabeli 1.

8.3.1 Oględziny

Należy wykonać zgodnie z p. 7 normy PN-EN 61284:2002.

Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość powierzchni, zwłaszcza powierzchni stykających się
bezpośrednio z przewodem.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie i miejsce


jego umieszczenia.

8.3.2 Sprawdzanie wymiarów i materiałów

Należy wykonać zgodnie z p. 8 normy PN-EN 61284:2002.


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 25
8.3.3 Sprawdzenie powłoki cynkowej

Należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji .

8.3.4 Próba wytrzymałości na rozciąganie

8.3.4.1 Uchwyty, złączki, oploty naprawcze nie przeznaczone do przewodu ACSS

Próbę należy wykonać zgodnie z p. 11.5.1 normy PN-EN 61284:2002 wariant a), tzn. po osiągnięciu
określonego minimalnego obciążenia niszczącego SMFL (skrót od ang. specified minimum failure
load), utrzymać tę wartość obciążenia przez okres 60 s. Następnie zwiększać obciążenie aż do
zniszczenia uchwytu, połączenia przenoszącego naciąg lub pęknięcia drutów przewodu.
Współczynnik X do obliczenia wartości SMFL wg wzoru zamieszczonego w p. 11.5.1 normy PN-EN
61284:2002 należy przyjąć jako równy:

 1 – dla uchwytów zaprasowywanych / złączek śródprzęsłowych zaprasowywanych oraz dla


uchwytów oplotowych OPGW,
 0,95 – dla uchwytów klinowych i złączek naprawczych / oplotów naprawczych.

W przypadku, gdy przed osiągnięciem lub w trakcie utrzymywania obciążenia równego SMFL nastąpi
uszkodzenie przewodu z powodu zerwania jednego lub więcej drutów, Zamawiający uzna wynik próby
za negatywny.

W przypadku uchwytów klinowych, do wykonania tej próby w ramach badań kontrolno-odbiorczych


należy użyć odcinka przewodu, który został wyprodukowany z przeznaczeniem do linii, w której ma
być również zastosowana zgłoszona do odbioru partia osprzętu przewodowego. Przewód powinien
pochodzić z bębna, z którego została pobrana wcześniej próbka do badań kontrolno-odbiorczych
przewodu i badania te zostały wykonane z wynikiem dodatnim. Powyższe wymaganie ma na celu
ułatwienie jednoznacznej interpretacji wyników tej próby w przypadku, gdy przed osiągnięciem
zadeklarowanej przez producenta osprzętu wartości określonego minimalnego obciążenia
niszczącego SMFL nastąpi uszkodzenie przewodu z powodu zerwania jednego lub więcej drutów.
Jeśli taka próbka przewodu jest niedostępna z obiektywnych powodów (np. uchwyty są przeznaczone
do istniejącej linii i będą montowane na istniejącym przewodzie), próbę należy przeprowadzić na
przewodzie zbliżonym pod względem budowy i średnicy. W każdym przypadku przewód, na którym
zostanie wykonana próba wytrzymałości na rozciąganie należy określić w programie badań.

8.3.4.2 Uchwyty, złączki, oploty naprawcze przeznaczone do przewodu ACSS

Próbę należy wykonać zgodnie z p. 11.5.1 normy PN-EN 61284:2002 wariant a), tzn. po osiągnięciu
określonego minimalnego obciążenia niszczącego SMFL (skrót od ang. specified minimum failure
load), utrzymać tę wartość obciążenia przez okres 60 s. Następnie zwiększać obciążenie aż do
zniszczenia uchwytu, połączenia przenoszącego naciąg lub pęknięcia drutów przewodu.
Współczynnik X do obliczenia wartości SMFL wg wzoru zamieszczonego w p. 11.5.1 normy PN-EN
61284:2002 należy przyjąć jako równy:
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 26
 1 – dla uchwytów zaprasowywanych / złączek śródprzęsłowych zaprasowywanych,
 0,95 – dla oplotów naprawczych.
W przypadku, gdy przed osiągnięciem lub w trakcie utrzymywania obciążenia równego SMFL nastąpi
uszkodzenie przewodu z powodu zerwania jednego lub więcej drutów, Zamawiający uzna wynik próby
za negatywny.

W badaniach typu uchwytów i złączek śródprzęsłowych należy poddać przewód dodatkowemu


procesowi termicznemu (analogicznemu jak opisany w p. 7.5 PN-EN IEC 61897:2020-12). Nowy
uchwyt i złączkę śródprzęsłową należy zainstalować na przewodzie w temperaturze otoczenia
i następnie przyłożyć naciąg 20% RTS. Następnie należy podgrzać prądem przewód do jego
granicznej temperatury pracy w warunkach ustalonych (określonej przez producenta przewodu)
i utrzymać tą temperaturę oraz naciąg przewodu 20% RTS przez 1 godz., po czym temperatura
przewodu powinna obniżyć się do temperatury otoczenia (z dodatnią tolerancją 5oC). Taki cykl
powtórzyć 4 razy. Na końcu 4-go cyklu, po obniżeniu się temperatury przewodu do temperatury
otoczenia, należy przeprowadzić próbę wytrzymałości na rozciąganie.

Zarówno w ramach badań typu jak i kontrolno-odbiorczych próbę uchwytu i złączki śródprzęsłowej
należy wykonać z użyciem takiego samego przewodu jak przewód, na którym osprzęt ten ma być
zamontowany w danej linii. W przypadku wykonania próby wytrzymałości na rozciąganie w badaniach
typu z użyciem innego przewodu, Zamawiający będzie wymagał, aby w ramach badań kontrolno-
odbiorczych 3 sztuki uchwytów i złączek śródprzęsłowych zostały poddane tej próbie wg opisanej
powyżej procedury dla badań typu.

8.3.5 Próba obciążeniem niszczącym (dotyczy uchwytu klinowego)

Próba ta odnosi się do wytrzymałości samego osprzętu i należy ją wykonać według p. 11.5.2 oraz
11.3 normy PN-EN 61284:2002. Przewód należy zastąpić prętem lub innym elementem,
umożliwiającym prawidłowe przeprowadzenie próby. Zniszczenie osprzętu nie powinno nastąpić przy
obciążeniu mniejszym lub równym RTS przewodu, do którego uchwyt jest przeznaczony.

8.3.6 Próba dokręcania śruby (dotyczy uchwytu klinowego)

Należy wykonać według p. 11.4.5 normy PN-EN 61284:2002. Próbę należy wykonać z użyciem
takiego samego przewodu jak w próbie wytrzymałości na rozciąganie wg. 8.3.4.

Zalecany moment dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych. Na


potrzeby przeprowadzenia próby Producent osprzętu może podać również w tabeli Danych
Gwarantowanych zalecany (przez dostawcę śrub) maksymalny moment dokręcenia śruby.

8.3.7 Próba cyklicznym nagrzewaniem

Należy wykonać dla jak połączeń klasy A, zgodnie z p. 13 normy PN-EN 61284:2002.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 27
W przypadku uchwytów odciągowych zaprasowywanych próbie należy poddać kompletny uchwyt
łącznie z zaciskiem przewodu mostka prądowego.

Dla uchwytów zaprasowywanych i złączek śródprzęsłowych przewodów ACSS obowiązuje


modyfikacja postanowień p. 13 normy PN-EN 61284:2002, opisana w p. 5.1 Broszury Technicznej
TB 426, tj.:

wszystkie cykle do osiągnięcia granicznej temperatury przewodu w stanie ustalonym oraz dodatkowo
100 cykli do (granicznej temperatury przewodu w stanie ustalonym + 60°C).

Kryteria akceptacji jak w p. 13 normy PN-EN 61284:2002.

Uwaga: Pomiar należy przeprowadzić na uchwycie wraz z przyłączonym do niego zaciskiem


przewodu mostka.

8.3.8 Próba zakłóceń radioelektrycznych

Należy przeprowadzić według p. 14 normy PN-EN 61284:2002. Patrz również wyjaśnienia oraz
wymagania w p. 4.4.2.

8.3.9 Pomiar profilu cieplnego uchwytu i złączki przewodu ACSS

Uchwyt/złączkę należy zamocować na przewodzie, a następnie podgrzać prądem przewód do jego


maksymalnej dopuszczalnej temperatury pracy ciągłej, utrzymać tą temperaturę przez 0,5 godz., a
następnie dokonać pomiaru temperatury osprzętu w co najmniej 5-ciu różnych punktach (potencjalnie
najgorętszych) oraz w przypadku uchwytu w miejscu jego połączenia z łańcuchem izolatorów.

8.4 Dane gwarantowane dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych


zaprasowywanych, złączek naprawczych i oplotów naprawczych (nie dotyczy
osprzętu przeznaczonego dla przewodów ACSS)

Lp. Wyszczególnienie Wartość

1. Producent osprzętu

2. Nazwa elementu osprzętu

3. Numer katalogowy / nr rysunku

4. Typ i średnica znamionowa (zakres średnic) przewodu, do którego osprzęt jest


przeznaczony [mm]

5. Określone minimalne obciążenie niszczące SMFL odnoszące się do próby


wytrzymałości na rozciąganie według p. 11.5.1 PN-EN 61284:2002 [% RTS
przewodu]

6. Zalecany moment dokręcania śrub (dotyczy uchwytów klinowych) [Nm]


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 28

7. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub (dotyczy uchwytów


klinowych) [Nm]

8. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:


prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]

9. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:


 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)

10. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:


 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)

11. Dopuszczalny zakres uszkodzeń przewodu możliwy do naprawienia (dotyczy


złączki naprawczej/ oplotu naprawczego)

12. Oznaczenie i data raportu z badań typu

13. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

8.5 Dane gwarantowane dla uchwytów odciągowych, złączek śródprzęsłowych


zaprasowywanych, złączek naprawczych i oplotów naprawczych przeznaczonych
dla przewodów ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość

1. Producent osprzętu

2. Nazwa elementu osprzętu

3. Numer katalogowy / nr rysunku

4. Przewód, do którego uchwyt jest przeznaczony:


 oznaczenie przewodu
 średnica znamionowa przewodu [mm]
 graniczna temperatura pracy w warunkach ustalonych [oC]
 graniczna temperatura pracy w warunkach ustalonych zwarcia [oC]

5. Określone minimalne obciążenie niszczące SMFL odnoszące się do próby


wytrzymałości na rozciąganie według p. 8.3.4 Specyfikacji [% RTS
przewodu]
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 29

6. Dopuszczalna temperatura pracy materiałów, z których wykonany jest uchwyt1):


 długotrwała [oC]
 w czasie zwarcia [oC]

7. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:


 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 maksymalna temperatura [oC] osprzętu w najgorętszym miejscu przy
przepływie tego prądu

8. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:


 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)

9. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:


 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)

10. Dopuszczalny zakres uszkodzeń przewodu możliwy do naprawienia przy pomocy


złączki naprawczej/ oplotu naprawczego

11. Oznaczenie i data raportu z badań typu


12. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)
1)
Należy podać osobno dla każdego z materiałów, jeśli ich dopuszczalne temperatury są różne.

9. Wymagania techniczne dla zacisków

Niniejsze wymagania dotyczą zacisków zaprasowywanych oraz zacisków równoległych, w tym


zacisków stosowanych do uziemienia przewodu OPGW.

9.1 Wymagania ogólne

Zaciski powinny być wykonane z aluminium lub ze stopu aluminium.

Zaciski powinny zapewniać pewne i niezmienne w czasie połączenie elektryczne. Zaciski nie pracują
pod naciągiem, jednak połączenie powstałe przy ich użyciu powinno mieć odpowiednią wytrzymałość
mechaniczną na rozciąganie, dla zapewnienia pewnego i trwałego połączenia mechanicznego
przewodów. Wytrzymałość na rozciąganie zacisków zaprasowywanych powinna wynosić co najmniej
10% znamionowej wytrzymałości przewodu na rozciąganie (RTS). W przypadku zacisków
równoległych siła wyślizgu przewodu z zacisku powinna wynosić również co najmniej 10% RTS
przewodu, do którego zacisk jest przeznaczony.

Zaciski równoległe stosowane do uziemienia przewodu odgromowego (w tym OPGW) powinny być
w wykonaniu co najmniej dwuśrubowym.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 30
9.2 Badania zacisków

Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tabeli 1.

9.2.1 Oględziny

Należy wykonać zgodnie z p. 7 normy PN-EN 61284:2002.


Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość powierzchni stykowych i sposób wykonania krawędzi.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie.

9.2.2 Sprawdzanie wymiarów i materiału

Należy wykonać zgodnie z p. 8 normy PN-EN 61284:2002.

9.2.3 Sprawdzenie powłoki cynkowej (dotyczy części złącznych)

Należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji .

9.2.4 Próba dokręcania śruby zacisku (jeśli dotyczy)

Należy wykonać zgodnie z 11.4.5 PN-EN 61284:2002. W ramach badań kontrolno-odbiorczych próbę
należy wykonać z użyciem takiego samego przewodu jak przewód, na którym uchwyt ma być
zamontowany w danej linii. Jeśli przewód ten jest niedostępny z obiektywnych powodów (np. zaciski
są przeznaczone do istniejącej linii i będą montowane na istniejącym przewodzie), próbę należy
przeprowadzić na przewodzie zbliżonym pod względem budowy i średnicy. W każdym przypadku
przewód, na którym zostanie wykonana próba należy określić w programie badań.

Zalecany moment dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych. Na


potrzeby przeprowadzenia próby Producent osprzętu może podać również w tabeli Danych
Gwarantowanych zalecany (przez dostawcę śrub) maksymalny moment dokręcenia śruby.

9.2.5 Próba rozciągania (dotyczy zacisków zaprasowywanych)

Próbę należy wykonać zgodnie z 11.6.1 PN-EN 61284:2002.

Wartość minimalnej wytrzymałości na rozciąganie powinna być zadeklarowana przez Producenta


w tabeli Danych Gwarantowanych.

9.2.6 Próba wyślizgu przewodu z zacisku (dotyczy zacisków równoległych)

Próbę należy przeprowadzić wg procedury opisanej w PN-EN 61284:2002 dla uchwytów przelotowych
(p. 11.4.3).

Wartość minimalnej siły wyślizgu powinna być zadeklarowana przez Producenta w tabeli Danych
Gwarantowanych.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 31
9.2.7 Próba cyklicznym nagrzewaniem

Próba dotyczy zacisków równoległych stosowanych do łączenia przewodów fazowych za uchwytami


odciągowymi w mostkach prądowych.

Zaciski te stanowią połączenia prądowe klasy B według p. 13.2.3 normy PN-EN 61284:2002. Dla
połączeń tych wymaga się przeprowadzenia próby cyklicznego elektrycznego nagrzewania oraz
próby przy krótkotrwałym przeciążeniu prądowym. Próby należy przeprowadzić według procedury
opisanej w p. 13.5.3.1 normy PN-EN 61284:2002 oraz zastosować kryteria oceny określone
w p. 13.5.3.2.

Zaciski przewodu mostka prądowego współpracujące z uchwytami odciągowymi zaprasowywanymi


należy badać łącznie z uchwytami wg p. 8.3.7.

9.2.8 Próba wyładowania ulotowego

Należy przeprowadzić według p.14 normy PN-EN 61284:2002. Patrz również wyjaśnienia
i wymagania w p. 4.4.2.

9.2.9 Pomiar profilu cieplnego zacisku przewodu ACSS

Zacisk należy zamocować na przewodzie, a następnie podgrzać prądem przewód do jego


maksymalnej dopuszczalnej temperatury pracy ciągłej, utrzymać tą temperaturę przez 0,5 godz.,
a następnie dokonać pomiaru temperatury osprzętu w co najmniej 3-ech różnych punktach
(potencjalnie najgorętszych), w tym na styku z przewodem.

9.3 Dane gwarantowane dla zacisków (nie dotyczy zacisków przeznaczonych do


przewodu ACSS)

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Typ i średnica przewodu (zakres średnic), do jakich przeznaczony
jest zacisk [mm]
5. Minimalna wytrzymałość na rozciąganie / minimalna siła wyślizgu
przewodu z zacisku [% RTS przewodu]
6. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 sposób ustalenia deklarowanej wartości (np. gęstość prądu
zwarciowego [A/mm2], na podstawie badań lub inny -wymienić
jaki)
7. Zalecany moment dokręcania śrub (jeśli dotyczy)
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 32

8. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub (jeśli dotyczy)


9. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych (jeśli dotyczy):
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
10. Oznaczenie i data raportu z badań typu
11. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

9.4 Dane gwarantowane dla zacisków przeznaczonych do przewodu ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Przewód, do którego zacisk jest przeznaczony:
 oznaczenie przewodu
 średnica przewodu [mm]
 graniczna temperatura pracy w warunkach ustalonych [oC]
 graniczna temperatura pracy w warunkach ustalonych zwarcia
[oC]
5. Wytrzymałość na rozciąganie / minimalna siła wyślizgu przewodu z
zacisku [% RTS przewodu]
6. Dopuszczalna temperatura pracy materiałów, z których wykonany jest
zacisk:
 długotrwała [oC]
 w czasie zwarcia [oC]
7. Wytrzymałość na prądy zwarciowe:
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 sposób ustalenia deklarowanej wartości (np. gęstość prądu
zwarciowego [A/mm2], na podstawie badań lub inny -wymienić
jaki)
8. Zalecany moment dokręcania śrub (jeśli dotyczy)
9. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub (jeśli dotyczy)
10. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych (jeśli dotyczy):
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
11. Oznaczenie i data raportu z badań typu
12. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 33
10. Wymagania techniczne dla pozostałego osprzętu przewodu OPGW

Niniejsze wymagania dotyczą pozostałego osprzętu przewodu OPGW, który nie jest zaliczany do
żadnej z wyżej wymienionych grup osprzętu. Do osprzętu tego zaliczają się:

 przewody (mostki) uziemiające,


 uchwyty do prowadzenia przewodów po słupie,
 wieszaki zapasu,
 oploty ochronne pod elementy mocowane na przewodzie OPGW (np. pod tłumiki, kule
ostrzegawcze).

10.1 Wymagania ogólne

Materiały, z których powinien być wykonany osprzęt:

 przewody uziemiające - aluminium lub ocynowana miedź,


 uchwyty do prowadzenia przewodów po słupie – stop aluminium (elementy mające kontakt
z przewodem), stal ocynkowana na gorąco (elementy pozostałe),
 Wieszaki zapasu – - stal ocynkowana na gorąco,
 oploty ochronne – - stop aluminium.

Do połączenia przewodu uziemiającego z konstrukcją słupa należy stosować dwuśrubowe zaciski.


Zaciski jednośrubowe dopuszcza się tylko w takich przypadkach, gdy istniejące konstrukcje wsporcze
nie są przystosowane do połączeń dwuśrubowych.

10.2 Badania
Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tabeli 1.

10.2.1 Oględziny

Należy wykonać zgodnie z p. 7 normy PN-EN 61284:2002.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie.

10.2.2 Sprawdzanie wymiarów i materiału

Należy wykonać zgodnie z p. 8 normy PN-EN 61284:2002.

10.2.3 Sprawdzenie powłoki cynkowej (jeśli dotyczy)

Należy wykonać zgodnie z p. 4.4.4 Specyfikacji.

10.2.4 Próba dokręcania śruby

Próba dotyczy śrub uchwytów do prowadzenia przewodów po słupie.


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 34
Należy wykonać zgodnie z 11.4.5 PN-EN 61284:2002. Zalecany oraz maksymalny moment
dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych .

10.3 Dane gwarantowane dla pozostałego osprzętu przewodu OPGW

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Średnica (zakres średnic) przewodu [mm]
5. Wytrzymałość na prądy zwarcia (dotyczy przewodów
uziemiających):
 prąd zwarciowy o czasie trwania 1 s [kA]
 gęstość prądu zwarciowego [A/mm2] lub maksymalna
temperatura [0C] osprzętu przy przepływie tego prądu, przy
założeniu temperatury początkowej +35oC (odpowiednio do
sposobu określenia podanej wytrzymałości – niepotrzebne
skreślić lub usunąć)
6. Minimalna siła wyślizgu przewodu z zacisku [kN] (dotyczy
zacisków przewodów uziemiających)
7. Zalecany moment dokręcenia śrub
8. Maksymalny zalecany moment dokręcenia śrub
9. Zabezpieczenie przed korozją z wyjątkiem części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
10. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
11. Oznaczenie i data raportu z badań typu
12. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)
Uwaga: Dane z p. 4-10 Tabeli można pominąć, jeśli nie dotyczą one danego elementu osprzętu.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 35

Tabela – - Badania osprzętu liniowego z wyłączeniem tłumików drgań i odstępników

Osprzęt łańcucha Uchwyty


izolatorów odciągowe, Osprzęt Osprzęt
Złączki / oploty
Rodzaj osprzętu i osprzęt Uchwyty złączki Zaciski ochronny pozostały
naprawcze
przewodu przelotowe zaprasowywa- izolatorów przewodu OPGW
odgromowego ne

kontr. – kontr. – kontr. kontr. – kontr. – kontr. – kontr. –


Badania typu typu typu typu typu typu typu
odb. odb. – odb. odb. odb. odb. odb.
Oględziny X X X X X X X X X X X X X X
Sprawdzenie wymiarów i
X X X X X X X X X X X X X X
materiałów
Sprawdzenie powłoki
X X X X X X X 3) X 3) X X X 3) X 3)
cynkowej
Badania mechaniczne
- próba obciążeniem
X X X X X 3)
odkształcającym trwale i
niszczącym
-próba wyślizgu X X X 3) X 3)
-próba dokręcania śruby X X X 3) X 3) X 3) X 3) X 3) X 3)
-próba rozciągania X X X 3) X 3) X X
Pomiar strat
X b)
magnetycznych
Próba cyklicznym
X 1) X 3)
nagrzewaniem
Próba wyładowania
ulotowego i napięcia
X a) 2) X b) 2) X b) 2) X a) X 2)
zakłóceń
radioelektrycznych
Próba łukiem
X 2)
elektrycznym
Pomiar profilu cieplnego X 3) X 3) X 3)

a) nie dotyczy osprzętu przewodów odgromowych oraz elementów osprzętu, które w czasie normalnej pracy linii znajdują się na potencjale ziemi
b) dotyczy uchwytów przewodów fazowych
1) dotyczy połączeń prądowych
2) tylko w połączeniu z kompletnym łańcuchem izolatorów
3) jeśli dotyczy
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 36

11. Wymagania techniczne dla tłumików drgań

Niniejsza specyfikacja podaje wymagania techniczne dla tłumików drgań typu Stockbridge’a. Jest to
jedyny typ tłumika drgań dopuszczony do stosowania w liniach napowietrznych, zarówno do ochrony
przewodów fazowych, jak i przewodów odgromowych, w tym OPGW.

11.1 Wymagania ogólne

Oferowane tłumiki drgań typu Stockbridge’a powinny zapewniać skuteczną ochronę drganiową
przewodu w całym paśmie częstotliwości drgań eolskich, na jakie narażony jest przewód, do którego
te tłumiki są przeznaczone.

Wymaga się stosowania tłumików cztero-rezonansowych (4R).

Dopuszcza się tłumiki z zaciskami śrubowymi oraz oplotowymi. Tłumiki przewodu OPGW i przewodu
ACSS z zaciskami śrubowymi powinny być instalowane na oplocie ochronnym.

Tłumiki powinny spełniać wymagania określone w normie PN-EN IEC 61897:2020-12.

W Tablicy 2 zestawiono wymagane badania tłumików drgań.

Zacisk tłumika powinien być tak wykonany, aby materiałem stykającym się z przewodem było
aluminium lub stop aluminium. Konstrukcja zacisku powinna umożliwiać bezpieczny i łatwy montaż
tłumika na przewodzie. Dopuszczalne są jedynie takie konstrukcje zacisku śrubowego, które można
nałożyć na przewód/oplot bez całkowitego rozkręcania śruby i w stanie otwartym utrzymują wszystkie
swoje części.

11.2 Badania tłumików

Zakres wymaganych badań typu oraz badań kontrolno – odbiorczych („sample test” w PN-EN IEC
61897:2020-12) zestawiono w Tabeli 2.

Tabela 2 Zakres badań tłumików drgań


Badania
Badania
Badanie kontrolno-
typu
odbiorcze

Oględziny X X
Sprawdzenie wymiarów, materiałów i masy X X
Sprawdzenie zabezpieczenia przed korozją X X
Próba poślizgu zacisku X X
Próba dokręcania śruby zacisku (jeśli dotyczy) X X
Sprawdzenie zamocowania ciężarków do linki X X
nośnej
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 37

Sprawdzenie zamocowania zacisku do linki X X


nośnej
Próba wyładowania ulotowego i napięcia X1)
zakłóceń radioelektrycznych 1)
Badanie właściwości tłumika
- badanie charakterystyk tłumika X X
- ocena skuteczności tłumika X
Badania zmęczeniowe tłumika X
1)
Nie dotyczy tłumików do przewodów odgromowych (w tym OPGW)

11.2.1 Oględziny

Należy wykonać według p. 7.1. PN-EN IEC 61897:2020-12.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie i miejsce


jego umieszczenia.

11.2.2 Sprawdzanie wymiarów, materiałów i masy

Należy wykonać według p. 7.2 PN-EN IEC 61897:2020-12.

11.2.3 Sprawdzanie zabezpieczenia przed korozją

Należy wykonać według p. 7.3 PN-EN IEC 61897:2020-12.

11.2.4 Próba poślizgu zacisku

Należy wykonać według p. 7.5 normy PN-EN IEC 61897:2020-12. Postanowienia tego punktu normy
dotyczą również tłumików przewodów wysokotemperaturowych, które należy stosować do tłumików
przewodu ACSS.

W ramach badań kontrolno-odbiorczych próbę należy przeprowadzić z użyciem takiego samego


przewodu jak przewód, na którym tłumiki mają być zainstalowane w linii. Jeśli przewód ten jest
niedostępny z obiektywnych powodów (np. w przypadku dostawy tłumików przeznaczonych do
ochrony przeciwdrganiowej przewodów linii istniejącej), próbę należy przeprowadzić na przewodzie
zbliżonym pod względem budowy i średnicy. W takim przypadku przewód, na którym zostanie
wykonana próba poślizgu należy określić w programie badań.

Uwaga:

W ramach badań kontrolno-odbiorczych próbę poślizgu tłumików przewodu OPGW należy


przeprowadzić z użyciem takiego samego oplotu, na jakim będą one zamontowane w linii. Jeżeli
w projekcie montażu tłumików w linii przewiduje się ich montaż na różnych oplotach (np. na oplocie
ochronnym będącym integralną częścią uchwytu odciągowego oplotowego i na specjalnym oplocie
ochronnym zakładanym na przewodzie OPGW w miejscu montażu tłumika), próbę poślizgu w ramach
badań kontrolno-odbiorczych należy przeprowadzić na obu oplotach. W takim przypadku należy
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 38
określić w programie badań kontrolno-odbiorczych liczbę tłumików badanych na poszczególnych
oplotach.

11.2.5 Próba dokręcania śruby zacisku (jeśli dotyczy)

Należy wykonać według p. 7.7 PN-EN IEC 61897:2020-12. Próbę należy wykonać z użyciem takiego
samego przewodu (oraz oplotu – jeśli dotyczy) jak w próbie poślizgu zacisku wg. 11.2.4.

Zalecany moment dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych. Na


potrzeby przeprowadzenia próby Producent osprzętu może podać również w tabeli Danych
Gwarantowanych zalecany (przez dostawcę śrub) maksymalny moment dokręcenia śruby.

11.2.6 Próba zamocowania ciężarków do linki nośnej

Należy wykonać według p. 7.8 PN-EN IEC 61897:2020-12.

11.2.7 Próba zamocowania zacisku do linki nośnej

Należy wykonać według p. 7.9 PN-EN IEC 61897:2020-12.

11.2.8 Próba wyładowania ulotowego i napięcia zakłóceń radioelektrycznych

Próbę należy przeprowadzić metodą napięciową według p. 14 PN-EN 61284:2002.

Próbie nie podlegają tłumiki przeznaczone do przewodów odgromowych. Patrz również wyjaśnienia i
wymagania w p.4.4.2 Specyfikacji.

11.2.9 Badanie właściwości tłumiących tłumika drgań

11.2.9.1 Badanie charakterystyk tłumika

Badanie charakterystyk należy przeprowadzić zgodnie z wariantem B opisanym w p.7.11.1 PN-EN


IEC 61897:2020-12, tzn. poprzez wyznaczenie w badaniach typu charakterystyk dla trzech sztuk
tłumików, które będą następnie poddane ocenie skuteczności wg p. 7.11.3 PN-EN IEC 61897:2020-
12. Jeśli wynik oceny skuteczności wszystkich 3 sztuk tłumików będzie pozytywny, to charakterystyki
te będą stanowić podstawę do określenia kryterium akceptacji charakterystyk tłumików tego samego
typu wyznaczonych w badaniach kontrolno-odbiorczych.

Metodyka wyznaczania charakterystyk tłumików w ramach badań typu i badań odbiorczo-kontrolnych


powinna być zgodna p. 7.11.2.1 PN-EN IEC 61897:2020-12. Kryterium akceptacji charakterystyk
wyznaczonych w ramach badań odbiorczo-kontrolnych należy określić wg Tabeli 3 w p. 7.11.2.1 PN-
EN IEC 61897:2020-12.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 39
11.2.9.2 Ocena skuteczności tłumików

Ocenę skuteczności tłumików należy wykonać poprzez badania laboratoryjne według p.7.11.3.2 PN-
EN IEC 61897:2020-12. Jeżeli ocena skuteczności (wykonywana w ramach badań typu) nie została
przeprowadzona z użyciem przewodu, na którym będą zainstalowane tłumiki drgań w danym
projekcie linii, należy przeprowadzić ocenę również metodą analityczną, uwzględniając właściwości
tego przewodu. Zamawiający zastrzega sobie prawo do zażądania dowodu, że poprawność
stosowanej metody analitycznej została zweryfikowana poprzez badania laboratoryjne lub terenowe.
Dowód ten będzie polegać na przedstawieniu wyników oceny skuteczności tłumika metodą
laboratoryjną lub terenową z użyciem jednego z przewodów, do których tłumik jest przeznaczony wraz
z przedstawieniem oceny skuteczności metodą analityczną dla przebadanego przypadku
(przedstawiony dowód może dotyczyć innego tłumika Stockbridge’a niż przewidzianego do dostawy).

Dane niezbędne do wykonania oceny metodą analityczną (o których mowa w p. 7.11.3.4 PN-EN IEC
61897:2020-12) powinny pochodzić z projektu wykonawczego linii.

W raporcie z obliczeń oceny skuteczności metodą analityczną należy podać co najmniej następujące
informacje:

 przyjęte założenia do analizy, w tym dane charakteryzujące właściwości tłumików oraz


przewodu (w tym impedancja mechaniczna, samotłumienie – jeśli jest uwzględniane) oraz dane
charakteryzujące teren.
 metoda obliczeń
 na żądanie Zamawiającego - dowód potwierdzający zweryfikowanie poprawności metody
obliczeniowej w badaniach laboratoryjnych lub terenowych (zgodnie
z zapisem p. 7.11.3.4 IEC PN-EN IEC 61897:2020-12),
 wyniki obliczeń odkształceń zginających względnych przewodu.
 podsumowanie

Obliczone wartości odkształceń zginających względnych przewodu nie powinny przekraczać


150 µm/m pojedynczy pik (microstrains single peak).

Ocena skuteczności tłumików stanowi podstawę do doboru ich liczby i miejsca instalacji
w poszczególnych przęsłach linii, które są przedstawiane w projektach wykonawczych linii.

11.2.10 Badania zmęczeniowe tłumika

Dopuszczalne są dwie alternatywne metody wykonania badań według p. 7.12.1 PN-EN IEC
61897:2020-12, tzn. metoda zmiennej częstotliwości oraz metoda częstotliwości rezonansowych.

Ocenę wyników badania należy wykonać według kryteriów podanych w p.7.12.4 normy PN-EN IEC
61897:2020-12.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 40

11.3 Dane gwarantowane dla tłumików drgań z wyjątkiem tłumików przewodów ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Typ i średnica przewodu (zakres średnic w [mm]), do jakich
przeznaczony jest tłumik
5. Zabezpieczenie przed korozją ciężarków tłumika:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
6. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
7. Zabezpieczenie przed korozją linki nośnej
 sposób wykonania
 minimalna masa cynku w g/m2
8. Typ zacisku mocującego do przewodu (śrubowy, oplotowy)
9. Zalecany moment dokręcania śrub [Nm] (jeśli dotyczy)
10. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub [Nm] (jeśli dotyczy)
11. Oznaczenie i data raportu z badań typu
12. Kryteria
a akceptacji charakterystyk tłumika w ramach badań kontrolno-
odbiorczych (określić przedziały poszczególnych częstotliwości
rezonansowych wraz z przedziałami mocy rozproszonej – na podstawie
badań typu, zgodnie Tabelą 3 w p. 7.11.2.1 PN-EN IEC 61897:2020-12 dla
Wariantu B)
13. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

11.4 Dane gwarantowane dla tłumików drgań przewodów ACSS

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent osprzętu
2. Nazwa elementu osprzętu
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Przewód, do którego tłumik jest przeznaczony:
 oznaczenie przewodu
 średnica przewodu [mm]
 maksymalna dopuszczalna temperatura pracy ciągłej [oC]
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 41

 maksymalna dopuszczalna temperatura w czasie zwarcia [oC]


5. Dopuszczalna długotrwała temperatura pracy materiałów, z których
wykonany jest zacisk tłumika oraz oplot ochronny tłumika [oC]
6. Maksymalna temperatura:
 oplotu ochronnego
 zacisku tłumika
(temperatura w najgorętszym miejscu) przy pracy przewodu w jego
granicznej temperaturze pracy w warunkach ustalonych
7. Zabezpieczenie przed korozją ciężarków tłumika:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
8. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
9. Zabezpieczenie przed korozją linki nośnej:
 sposób wykonania
 minimalna masa cynku w g/m2
10. Typ zacisku tłumika (śrubowy, oplotowy)
11. Zalecany moment dokręcania śrub [Nm] (jeśli dotyczy)
12. Maksymalny zalecany moment dokręcania śrub [Nm] (jeśli dotyczy)
13. Oznaczenie i data raportu z badań typu
14. Kryteria
a akceptacji charakterystyk tłumika w ramach badań kontrolno-
odbiorczych (określić przedziały poszczególnych częstotliwości
rezonansowych wraz z przedziałami mocy rozproszonej – na podstawie
badań typu, zgodnie Tabelą 3 w p. 7.11.2.1 PN-EN IEC 61897:2020-12 dla
Wariantu B)
15. Tolerancje wymiarów (jeśli nie zostały określone w Karcie Katalogowej)

12. Wymagania techniczne dla odstępników przewodów wiązkowych

Niniejsza specyfikacja dotyczy następujących rodzajów odstępników:

• odstępnik sztywny - uniemożliwia względny ruch przewodów składowych wiązki w miejscu jego
zamocowania; stosowanie tego odstępnika dopuszcza się tylko w mostkach prądowych,
• odstępnik sztywny prądowy dla mostków - uniemożliwia względny ruch przewodów składowych
wiązki w miejscu jego zamocowania oraz spełnia rolę zacisków prądowych łączących przewody
mostka,
• odstępnik przegubowy – odmiana odstępnika sztywnego, w której dzięki połączeniu zacisków
przewodów ze sztywnym korpusem za pośrednictwem przegubów możliwy jest pewien
względny ruch przewodów składowych wiązki w miejscu jego zamocowania; stosowanie tego
odstępnika dopuszcza się tylko w liniach z wiązką dwuprzewodową,
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 42
• odstępnik elastyczny - umożliwia względny ruch przewodów składowych wiązki w miejscu jego
zamocowania; odstępniki te zawierają elementy elastyczne, których sztywność i własności
tłumiące nie są określane; stosowanie tego odstępnika dopuszcza się tylko w liniach z wiązką
dwuprzewodową,
• odstępnik tłumiący - umożliwia względny ruch przewodów składowych wiązki w miejscu jego
zamocowania; ramiona odstępnika są połączone ze sztywnym korpusem za pośrednictwem
przegubów, zawierających elementy elastomerowe o określonej sztywności oraz odpowiednich
właściwościach tłumiących.

12.1 Wymagania ogólne

Konstrukcja odstępnika powinna spełniać wymagania p.4 PN-EN IEC 61854:2020-11 oraz dodatkowe
wymagania zawarte w niniejszej Specyfikacji.

Odstępnik powinien być tak skonstruowany i oznakowany, aby wyeliminować możliwość


nieprawidłowego jego montażu na przewodach linii. Jeśli montaż i demontaż wymagają użycia
specjalnych narzędzi, producent powinien przewidzieć ich dostawę wraz z odstępnikami.

Konstrukcja odstępnika powinna uniemożliwiać gromadzenie się wody w żadnej jego części.

Odstępniki tłumiące powinny zapewnić skuteczną ochronę drganiową przewodów wiązki od drgań
eolskich i odcinkowych, przy czym w przypadku odstępników tłumiących wiązki podwójnej należy
uzupełnić ochronę przewodów przed drganiami eolskimi tłumikami drgań.

Odstępniki powinny być dostosowane do rozstawu przewodów składowych wiązki 400 mm. Powyższe
dotyczy zarówno odstępników wiązki dwuprzewodowej, jak i trójprzewodowej.

Odstępnik tłumiący powinien być tak skonstruowany, aby zapewnić możliwość ruchu każdego
ramienia względem ramy pod wpływem zarówno drgań eolskich jak i odcinkowych dołączonego do
niego przewodu składowego wiązki.

12.2 Zaciski mocujące odstępników

Zaciski odstępnika powinny być wykonane ze stopu aluminium. W nowo budowanych liniach 400 kV
należy stosować odstępniki tłumiące z zaciskami wyposażonymi we wkładkę elastomerową
i zamykanymi przy pomocy specjalnego obrotowego sworznia. Sworzeń ten powinien mieć tylko dwa
możliwe położenia (zacisk otwarty i zacisk zamknięty), a kontrola położenia sworznia powinna być
możliwa z poziomu ziemi. Dopuszcza się również odstępniki tłumiące z zaciskami mocowanymi na
przewodach wiązki za pomocą oplotów spiralnych. W istniejących liniach, które podlegają
modernizacji, przebudowie lub remontowi, dopuszcza się stosowanie odstępników z zaciskami
śrubowymi.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 43
Konstrukcja zacisków powinna umożliwiać bezpieczny, łatwy i pewny montaż odstępnika na
przewodach składowych wiązki. Konstrukcja zacisków odstępnika powinna umożliwiać demontaż
i ponowny montaż odstępnika bez uszkodzenia odstępnika lub przewodów wiązki.

W przypadku odstępników z zaciskami zamykanymi przy pomocy specjalnego obrotowego sworznia


oraz odstępników z zaciskami śrubowymi, dopuszczalne są jedynie takie konstrukcje, które w stanie
otwarcia utrzymują wszystkie swoje części.

Złącza zacisków śrubowych powinny być wyposażone w element utrzymujący stałą siłę docisku
przewodu, zdolny do kompensowania rozluźnienia zacisku spowodowanego procesami pełzania,
osiadania itp. przewodu (np. podkładkę podatną stożkową) oraz zabezpieczenie mechaniczne przed
odkręcaniem w czasie eksploatacji. Wykonanie tego zabezpieczenia po montażu odstępnika powinno
być możliwe do potwierdzenia poprzez oględziny.

Rozmiar zacisku powinien być dopasowany do średnicy przewodu. W przypadku odstępników


tłumiących stosowanych w nowo budowanych liniach, różnica pomiędzy maksymalną i minimalną
znamionową średnicą przewodów, do których jest przeznaczony zacisk, nie powinna przekraczać
1 mm. W przypadku zacisków oplotowych powyższa tolerancja dotyczy oplotu, za pomocą którego
ramię odstępnika jest mocowane do przewodu. W przypadku zacisków wyposażonych we wkładkę
elastomerową, rozmiar wkładki powinien być dedykowany dla danego przewodu.

W przypadku pozostałych odstępników różnica pomiędzy maksymalną i minimalną znamionową


średnicą przewodów, do których jest przeznaczony zacisk, nie powinna przekraczać 10%
znamionowej średnicy przewodu składowego wiązki, na której będzie montowany odstępnik.

12.3 Materiały odstępnika

Odstępnik powinien być wykonany z materiałów spełniających wymagania normy PN-EN 61284:2002
oraz PN-EN IEC 61854:2020-11.

Elementy wykonane z elastomeru powinny być odporne na działanie ozonu oraz promieniowania UV.

Elastomer powinien zachowywać swoje właściwości w zakresie temperatur pracy od -50oC do +90oC.

Pod względem rezystancji elektrycznej elementy wykonane z elastomeru powinny zapewniać


spełnienie następujących wymagań Zamawiającego:

 rezystancja elektryczna mierzona pomiędzy każdym ramieniem a ramą odstępnika powinna


zawierać się w zakresie od 50 kΩ do 2 MΩ w przypadku odstępników, których zaciski nie są
wyposażone we wkładkę elastomerową,
 rezystancja elektryczna mierzona pomiędzy każdym przewodem składowym wiązki a ramą
odstępnika powinna zawierać się w zakresie od 50 kΩ do 20 MΩ w przypadku odstępników,
których zaciski są wyposażone we wkładkę elastomerową.

Zakres rezystancji elektrycznej elementów wykonanych z elastomeru deklaruje Producent


odstępnika.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 44
12.4 Badania odstępników

Zakres wymaganych badań typu oraz kontrolno – odbiorczych zestawiono w Tablicy 3.


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 45

Tablica 3 Zakres badań odstępników

Odstępnik sztywny
Odstępnik tłumiący Odstępnik elastyczny Odstępnik
przegubowy
Badanie
Badanie Badanie Badanie
Badanie Badanie Badanie
kontrolno- kontrolno- kontrolno-
typu typu typu
odbiorcze odbiorcze odbiorcze
Oględziny X X X X X X
Sprawdzenie wymiarów,
X X X X X X
materiałów i masy
Badanie zabezpieczenia przed
X1) X1) X1) X1) X1) X1)
korozją
Badania mechaniczne
- próba poślizgu wzdłużnego X X X X X X
zacisku
- próba poślizgu skrętnego X X X
zacisku
- badania złączy śrubowych X1) X1) X1) X1) X1) X1)
- próba odwzorowanym X X X X
prądem zwarciowym
- określenie własności X X
sprężystości i tłumienia
- próba elastyczności X X X
- próby zmęczeniowe X
Badania właściwości
X X1)
elastomerów
Badanie elektryczne
- próba wyładowania
ulotowego i napięcia X X X
zakłóceń radioelektrycznych
( RIV)
- pomiar rezystancji X X X1) X1) X1)
elektrycznej
Próba cyklicznym
X2)
nagrzewaniem
Sprawdzenie zachowania
się układu odstępników
pod wpływem drgań
- drgania eolskie X
- drgania odcinkowe X
1)
Jeśli ma zastosowanie
2)
Dotyczy odstępników prądowych

12.4.1 Oględziny

Należy wykonać według p. 7.1 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

Szczególną uwagę należy zwrócić na jakość wykończenia powierzchni zewnętrznych, stykających się
z przewodem oraz zaokrąglenie krawędzi.

W protokole z badań kontrolno-odbiorczych należy opisać również stwierdzone oznakowanie i miejsce


jego umieszczenia.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 46
12.4.2 Sprawdzenie wymiarów materiałów i masy

Należy wykonać według p. 7.2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

12.4.3 Sprawdzenie zabezpieczenia przed korozją

Próba i kryteria oceny według p.7.3 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

12.4.4 Badania mechaniczne - Próba poślizgu wzdłużnego zacisku

Próbę należy wykonać według p 7.5.1.2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

W ramach badań kontrolno-odbiorczych próbę należy wykonać z użyciem takiego samego przewodu
jak przewód, na którym odstępnik ma być zamontowany w danej linii. Jeśli przewód ten jest
niedostępny z obiektywnych powodów (np. odstępniki są przeznaczone do istniejącej linii i będą
montowane na istniejącym przewodzie), próbę należy przeprowadzić na przewodzie zbliżonym pod
względem budowy i średnicy. W każdym przypadku przewód, na którym zostanie wykonana próba
poślizgu wzdłużnego należy określić w programie badań.

Raport z próby powinien zawierać wartość obciążenia, (utrzymywanego przez 60 s), przy którym nie
występuje poślizg oraz zmierzoną wartość obciążenia, przy którym wystąpił poślizg.

12.4.5 Badania mechaniczne - Próba poślizgu skrętnego

Próbę należy wykonać w ramach badań typu według p 7.5.1.3 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

Raport z próby powinien zawierać wartość momentu (utrzymywanego przez 60 s), przy którym nie
występuje poślizg skrętny oraz zmierzoną wartość momentu, przy którym wystąpił poślizg.

Wykonanie próby w ramach badań kontrolno-odbiorczych nie jest wymagane.

12.4.6 Badania mechaniczne - Badania złączy śrubowych

Należy przeprowadzić zgodnie z p.7.5.2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

Próbę wg 7.5.2.4 należy wykonać z użyciem takiego samego przewodu jak w próbie poślizgu zacisku
wg 12.4.4 Specyfikacji (dotyczy zarówno badań typu jak i badań kontrolno-odbiorczych).

Zalecany moment dokręcenia śruby podaje Producent w tabeli Danych Gwarantowanych. Na


potrzeby przeprowadzenia próby Producent odstępników może podać również w tabeli Danych
Gwarantowanych zalecany (przez dostawcę śrub) maksymalny moment dokręcenia śruby.

12.4.7 Badania mechaniczne - Próba odwzorowanym prądem zwarcia.

Próbę odwzorowanym prądem zwarcia należy wykonać według p.7.5.3.2 normy PN-EN IEC
61854:2020-11. Określa się następujące wartości sił:

siła ściskająca - 12 kN
siła rozciągająca - 6 kN
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 47
Kryteria oceny próby:

Po próbie zaciski powinny powrócić do nominalnego położenia przy zastosowaniu tylko ręcznego,
lekkiego nacisku. Nie powinno nastąpić odkształcenie lub uszkodzenie, które mogłoby pogorszyć
właściwości użytkowe odstępnika lub wpłynąć na funkcję utrzymania nominalnego odstępu pomiędzy
przewodami wiązki.

12.4.8 Badania mechaniczne - Określenie właściwości sprężystości i tłumienia

W ramach badań typu próby określające właściwości sprężystości i tłumienia odstępników należy
przeprowadzić dwiema metodami:

1. Metoda tłumienia - według p.7.5.4 c) normy PN-EN IEC 61854:2020-11


2. Metoda sztywność – tłumienie według p.7.5.4 a) lub metodą sztywności według p.7.5.4 b) normy
PN-EN IEC 61854:2020-11

Raport z prób powinien zawierać opis procedury, zarejestrowane przebiegi wielkości mierzonych oraz
wielkości wyliczone odpowiednio do wybranej metody. Należy stosować kryteria akceptacji opisane
w normie, przy czym przez wartości „deklarowane przez producenta” Zamawiający będzie uważał
wartości określone przez Producenta w tabeli „Dane gwarantowane odstępników” (p. 12.5
Specyfikacji).

W ramach badań kontrolno-odbiorczych należy powtórzyć próbę typu według p. 7.5.4 c) normy PN-
EN IEC 61854:2020-11 oraz odpowiednio według p. 7.5.4 a) lub 7.5.4 b). Należy stosować kryteria
akceptacji analogiczne jak dla badań typu.

12.4.9 Badania mechaniczne - Próba elastyczności

Próbę należy przeprowadzić według p.7.5.5 normy IEC 61854:2020, stosując następujące wartości
przemieszczeń:

 przemieszczenie wzdłużne ± 40 mm
 przemieszczenie pionowe ± 40 mm
 przemieszczenie stożkowe 15º
 przemieszczenie poprzeczne ± średnica przewodu

Kryteria oceny próby:

Ruchy lub przemieszczenia o określonych wyżej wartościach nie mogą powodować poślizgu zacisku
i uszkodzeń odstępnika, widocznych po jego demontażu.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 48
12.4.10 Próby zmęczeniowe

Drgania odcinkowe
Próbę należy przeprowadzić według p.7.5.6.2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11 przy częstotliwości
z przedziału od 1 Hz do 2 Hz, wykonując 107 cykli drgań. Kryteria oceny według normy PN-EN IEC
61854:2020-11.

Drgania eolskie
Próbę należy wykonać według p. 7.5.6.3 normy PN-EN IEC 61854:2020-11. Kryteria oceny według
normy PN-EN IEC 61854:2020-11.

12.4.11 Badania charakterystyki elastomerów

W ramach badań typu należy wykonać zestaw badań według Tablicy 2 w p. 7.6 normy PN-EN IEC
61854:2020-11. Wartości w kolumnie „Wartość wymagana” ww. Tablicy są określane przez
Producenta odstępników. Dostarczenie wypełnionej Tablicy 2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11 jest
obowiązkowe, a określone w niej wartości w kolumnie „Wartość wymagana” Zamawiający będzie
uważał za gwarantowane przez producenta odstępników.

Należy ponadto przedstawić wyniki przyśpieszonych badań odporności elastomeru na działanie


promieniowania UV. Badania należy przeprowadzić zgodnie z następującymi normami i dokumentami
w nich przywołanymi:

 ekspozycja na laboratoryjne źródła światła - wg norm PN-EN ISO 4892-1 oraz PN-EN ISO
4892-2, przy czasie ekspozycji 1000 h.

 ocena narażenia - wg ISO 4582 oraz ISO 4665

Parametry kontroli narażenia elastomeru na działanie UV, określone w badaniach w temperaturze


pokojowej, są następujące:

Badania Dopuszczalna zmiana Metody badań


Właściwości mechaniczne przy rozciąganiu:
Max. 30% względem
Wytrzymałość na rozciąganie ISO 37
wartości wyjściowej
Wydłużenie niszczące ISO 37
(próbki odniesienia z
Moduł przy wydłużeniu 100% ISO 37
tego samego materiału)
Moduł przy wydłużeniu 300% ISO 37
Ciężar właściwy i gęstość ISO 1183-2781
Nie określa się.
Twardość wg Shore’a Zmianę wartości ISO 868
Odkształcenie trwałe przy ściskaniu 70 h, 20 C
o wyjściowej należy podać ISO 815
w celach informacyjnych.
Sprężystość powrotna w temperaturze 20oC ISO 4662

Sprawozdanie z badań powinno zawierać:


PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 49
 opis zastosowanego narażenia (typ zastosowanej komory, źródło promieniowania
i zastosowane filtry, opis cyklu ekspozycji (temperatura, czas, cykl ciemny i zraszanie, długość
poszczególnych etapów narażania, przywołanie odpowiedniej normy),

 sposób wykonania badań,

 wyniki badań opracowane zgodnie z normą ISO 4582,

 przyjęte kryteria oceny wyników badań.

Zamawiający dopuszcza przedstawienie badań wg norm równoważnych do wyżej wymienionych,


potwierdzających brak istotnego wpływu ekspozycji na właściwości elastomeru, przy czym
udowodnienie równoważności wykonanych badań w stosunku do wymagań Zamawiającego jest
obowiązkiem producenta.

12.4.12 Badania elektryczne - Próba wyładowania ulotowego

Próbę należy przeprowadzić metodą napięciową według p. 14 normy PN-EN 61284:2002. Zmierzone
napięcie gaśnięcia wyładowań ulotowych nie powinno być mniejsze od 290 kV.

12.4.13 Badania elektryczne - Pomiar rezystancji elektrycznej

Pomiary rezystancji elektrycznej należy przeprowadzić według p. 7.7.2 normy PN-EN IEC
61854:2020-11.

W przypadku odstępników tłumiących z zaciskami wyposażonymi we wkładkę elastomerową należy


w ramach badań kontrolno-odbiorczych dodatkowo dokonać pomiaru rezystancji elektrycznej
pomiędzy każdym przewodem składowym wiązki a ramą odstępnika.

Kryteria akceptacji:

Zmierzone wartości rezystancji w przedziale (przedziałach) zadeklarowanym przez Producenta oraz


dodatkowo spełniać wymagania określone w p. 12.3.

12.4.14 Próba cyklicznym nagrzewaniem (dotyczy zacisków odstępnika prądowego do


mostka)

Zaciski odstępnika prądowego do mostka stanowią połączenia prądowe klasy B według p. 13.2.3
normy PN-EN 61284:2002. Dla połączeń tych wymaga się przeprowadzenia próby cyklicznego
elektrycznego nagrzewania oraz próby przy krótkotrwałym przeciążeniu prądowym. Próby należy
przeprowadzić według procedury opisanej w p. 13.5.3.1 normy PN-EN 61284:2002 oraz zastosować
kryteria oceny określone w p. 13.5.3.2 tej normy.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 50
12.4.15 Sprawdzenie zachowania się układu odstępników pod wpływem drgań

Należy wykonać metodą analityczną wg Załącznika D w normie PN-EN IEC 61854:2020-11.


Zamawiający zastrzega sobie prawo do zażądania dowodu, że stosowana metoda analityczna została
zweryfikowana w badaniach terenowych. Dowód ten będzie polegać na przedstawieniu wyników
oceny skuteczności tłumienia metodą terenową wraz z przedstawieniem oceny skuteczności tłumienia
metodą analityczną dla układu zbadanego metodą terenową (przedstawiony dowód może dotyczyć
innego odstępnika niż przewidzianego do dostawy).

Sprawdzenie należy wykonać zarówno dla drgań eolskich jak i odcinkowych.

Dane niezbędne do wykonania oceny metodą analityczną powinny pochodzić z projektu


wykonawczego linii.

W raporcie z wykonanych obliczeń należy podać co najmniej następujące informacje:

 przyjęte założenia do analizy, w tym zakres długości przęseł linii, dane charakteryzujące
właściwości odstępnika (sprężystości i tłumienia) i przewodu (masa, moment bezwładności
oraz samotłumienie – jeśli zostało uwzględnione w analizie) oraz dane charakteryzujące teren,
 metoda obliczeń wraz z informacją o sposobie zweryfikowania jej poprawności,
 wyniki obliczeń odkształceń zginających względnych przewodu,
 podsumowanie.

Obliczone wartości odkształceń zginających względnych (ang. bendig strain) przewodu nie powinny
przekraczać 150 µm/m pojedynczy pik (microstrains single peak).

Ocena skuteczności odstępników stanowi podstawę do doboru ich liczby i sposobu rozmieszczenia
w poszczególnych przęsłach linii, przedstawianych w projektach wykonawczych linii.
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 51
12.5 Dane gwarantowane dla odstępników

Lp. Wyszczególnienie Wartość


1. Producent odstępnika
2. Nazwa odstępnika
3. Numer katalogowy / nr rysunku
4. Typ i średnica znamionowa przewodu (zakres średnic) , do jakich
przeznaczony jest odstępnik [mm]
5. Znamionowy rozstaw przewodów składowych wiązki [mm]
6. Zakres rezystancji elektrycznej [MΩ] - dotyczy odstępników z
elementami elastomerowymi
- pomiędzy ramieniem a ramą odstępnika – dotyczy odstępników
z zaciskami bez wkładki elastomerowej
- pomiędzy przewodem składowym wiązki a ramieniem
odstępnika – dotyczy odstępników z zaciskami wyposażonymi
we wkładkę elastomerową
- pomiędzy przewodem składowym wiązki a ramą odstępnika –
dotyczy odstępników z zaciskami wyposażonymi we wkładkę
elastomerową
7. Sposób mocowania zacisków odstępnika na przewodach
(obrotowy sworzeń, przeformowane oploty spiralne, śruba dokręcana
określonym momentem montażowym)
8. W przypadku zastosowania zacisków śrubowych:
- zalecany moment dokręcania śrub
- maksymalny zalecany moment dokręcania śrub
- sposób zabezpieczenia śrub przed odkręcaniem
9. Minimalna wartość siły poślizgu wzdłużnego (według p. 7.5.1.2
normy PN-EN IEC 61854:2020-11) [kN]
10. Minimalna wartość siły poślizgu skrętnego (według p. 7.5.1.3
normy PN-EN IEC 61854:2020-11) [kN]
11. Właściwości sprężystości i tłumienia:
a) sztywność skrętna Kt [Nm/rad] oraz stosunek Ht/Kt,
wyznaczone według p.7.5.4 a) PN-EN IEC 61854:2020-11
[N/mm]
lub
sztywność [N/mm], wyznaczona według p.7.5.4 b) PN-EN IEC
61854:2020-11
b) logarytmiczny dekrement tłumienia wyznaczony według
p.7.5.4 c) PN-EN IEC 61854:2020-11
12. Oznaczenie/nazwa materiału zastosowanego na:
 elastomerowe elementy tłumiące w odstępniku
 elastomerowe wkładki zacisków (jeśli występują)
13. Maksymalny dopuszczalny kąt skręcenia wiązki przy którym
odstępnik może pracować z zachowaniem swoich właściwości [0]
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 52

14. Zabezpieczenie antykorozyjne elementów stalowych (jeśli


występują):
- średnia grubość powłoki ochronnej [µm]
- minimalna grubość powłoki ochronnej [µm]
15. Zabezpieczenie przed korozją części złącznych (jeśli występują:
 sposób wykonania
 grubość średnia powłoki (wartość minimalna)
 grubość miejscowa powłoki (wartość minimalna)
16. Oznaczenie i data raportu z badań typu
17. Jeśli nie określono w Karcie Katalogowej odstępnika:
 tolerancje wymiarów,
 kątowy zakres ruchu ramienia (jeśli dotyczy)

12.6 Dane gwarantowane elastomeru zastosowanego w odstępnikach tłumiących (na


podstawie Tablicy 2 normy PN-EN IEC 61854:2020-11)

Oznaczenie/nazwa elastomeru
Producent elastomeru
Wartość
Wyszczególnienie Metoda badania
gwarantowana/wymagana
Badania w temperaturze pokojowej
- Ciężar właściwy i gęstość Zakres wartości ISO 1183-1 – ISO 2781
- Własności wulkanizacyjne Zakres wartości ISO 6502-2
- Twardość wg Shore’a Zakres wartości ISO 868
- Właściwości mechaniczne przy ISO 37
rozciąganiu:
wytrzymałość na rozciąganie, Wartość minimalna
wydłużenie niszczące, Wartość minimalna
moduł przy wydłużeniu 100%, Wartość minimalna
moduł przy wydłużeniu 300%, Wartość minimalna
- Odkształcenie trwałe po ściskaniu 70h, Wartość maksymalna ISO 815-1
200C
- Sprężystość powrotna w temperaturze Zakres wartości ISO 4662
200C
-Odporność na działanie ozonu wg p. 7.6.3 normy PN-EN IEC ISO-1431-1
61854:2020-11
- Odporność na ścieranie Wartość minimalna ISO 4649
- Odporność na rozdzieranie Wartość minimalna ISO 34-1/34-2
- Rezystancja elektryczna Zakres wartości. p. 7.7.2 PN-EN IEC
61854:2020-11
Badania w wysokiej temperaturze
- Odkształcenie trwałe po ściskaniu, 70h, Wartość maksymalna ISO 815-1
1000C.
- Sprężystość powrotna w temperaturze Zakres wartości ISO 4662
1000C.
- Zanurzenie w wodzie ISO 1817
Zmiana objętości Zakres wartości
Zmiana ciężaru Zakres wartości
- Kondycjonowanie w oleju, 72 h, 700C ISO 1817
Zmiana objętości Zakres wartości
Zmiana ciężaru Zakres wartości
Zmiana twardości, Zakres wartości
Zmiana wytrzymałości na rozciąganie, Zakres wartości
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 53
Zmiana wydłużenia niszczącego. Zakres wartości
- Starzenie w suszarce powietrznej 72 h, ISO 188
700C
Zmiana objętości Wartość maksymalna
Zmiana ciężaru Wartość maksymalna
Zmiana twardości, Wartość maksymalna
Zmiana wytrzymałości na rozciąganie, Wartość maksymalna
Zmiana wydłużenia niszczącego. Wartość maksymalna
Badania w niskiej temperaturze
- Łamliwość Wartość minimalna ISO 812
- Odkształcenie trwałe przy ściskaniu po Wartość maksymalna ISO 815-2
70h w najniższej temperaturze
eksploatacji (-500)
- Sprężystość powrotna 70h w najniższej Zakres wartości ISO 4662
temperaturze eksploatacji (-500)
-Temperatura wskaźnika TR10 Zakres wartości ISO 2921
Uwaga:
W przypadku odstępników tłumiących z zaciskami wyposażonymi we wkładkę elastomerową należy wypełnić
powyższą tabelę zarówno dla elementów tłumiących, jak i wkładek zacisków, jeśli elementy te zostały wykonane
z różnych elastomerów.

13. Zapewnienie jakości

13.1 Zamawiający wymaga, aby producent osprzętu posiadał certyfikowany system zarządzania
jakością produkcji zgodny z ISO 9001.

13.2 Producent powinien przedstawić raporty z badań typu każdego wyrobu wchodzącego w skład
dostawy (lub reprezentanta rodziny wyrobów, o której mowa w p. 5.4). Zamawiający wymaga,
aby co najmniej następujące próby wchodzące w skład badań typu były wykonane przez
laboratorium posiadające ważną akredytację:

a) próba wyładowania ulotowego i napięcia zakłóceń elektrycznych.


b) próba łukiem elektrycznym,
c) badania elastomerów odstępników tłumiących w zakresie odporności na działanie
promieniowania UV oraz odporności na działanie ozonu,
d) próba obciążeniem odkształcającym trwale i niszczącym oraz próba rozciągania
wymienionych w poniższej tabeli elementów osprzętu (wyrobów), przy czym próby te
powinny być zawsze poprzedzone sprawdzeniem wymiarów i materiałów:
Nazwa osprzętu Nazwa próby Liczba wyrobów
Osprzęt łańcuchów izolatorów Co najmniej 7 dostarczanych
wyrobów, w tym 2 wieszaki o
różnej wytrzymałości i 5
łączników o różnym sposobie
próba obciążeniem łączenia (np. główkowe,
odkształcającym trwale i oczkowe, gniazdowe,
niszczącym orczykowe) i konstrukcji (np.
proste, skręcone).
Osprzęt zawieszeń przewodów Co najmniej 2 dostarczane
odgromowych, w tym OPGW wyroby, w tym 1 wieszak i 1
łącznik
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 54

Uchwyty przelotowe Wszystkie*

Uchwyty odciągowe i złączki Wszystkie*


śródprzęsłowe Próba rozciągania
Złączki / oploty naprawcze Wszystkie*
*W przypadku osprzętu oplotowego OPGW i oplotów naprawczych przebadane w laboratorium akredytowanym
uchwyty/oploty mogą różnić się zakresem średnic przewodów (do których są przeznaczone) o ±20% w stosunku
do dostarczanych uchwytów/oplotów, jeśli będą miały identyczną konstrukcję.

13.3 Akredytacja laboratoriów, o których mowa powyżej, powinna być nadana na zasadach
określonych w:

a. Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r.


b. odpowiednich normach, w tym PN-EN ISO/IEC 17025 „Ogólne wymagania dotyczące
kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”.
Dokumenty stanowiące podstawę akredytacji powinny być właściwe dla chwili jej
nadawania lub przedłużania okresu jej ważności.

Zamawiający uzna również za równoważne badania typu wykonane przez laboratorium


nieposiadające takiej akredytacji, pod warunkiem, że badania te zostały wykonane pod
nadzorem jednostki certyfikującej lub inspekcyjnej posiadającej ważną akredytację nadaną na
ww. zasadach. Kompetencje tych jednostek (w tym prawo nadzorowania badań) powinny być
określone w odpowiednich normach, właściwych dla chwili nadawania lub przedłużania okresu
ważności ich certyfikatu akredytacji (wraz z zakresem akredytacji). Wykaz tych dokumentów
należy przedłożyć Zamawiającemu. Zamawiający zastrzega sobie prawo do weryfikacji tych
dokumentów, głównie pod kątem ich uznawania w Polsce.

13.4 W protokole z badań typu powinna znajdować się karta katalogowa/rysunek badanego osprzętu
oraz informacja o jego producencie. Do raportów z badań wykonanych przez laboratorium
akredytowane lub pod nadzorem jednostki certyfikującej lub inspekcyjnej należy dostarczyć
odpowiednio certyfikat akredytacji laboratorium lub jednostki.

13.5 Posiadane akredytacje i ich zakresy powinny być aktualne co do terminu i zakresu
przeprowadzonych badań. Fakt nadzoru badań należy potwierdzić odpowiednim dokumentem
lub dokonaniem stosownego zapisu w sprawozdaniu z badań. Zamawiający zastrzega sobie
prawo do weryfikacji tych dokumentów, głównie pod kątem ich uznawania w Polsce.

13.6 Plan zapewnienia jakości

Producent powinien przedstawić plan zapewnienia jakości zgodny z wdrożonym systemem


jakości, obejmujący co najmniej następujące informacje:

a) sposób sprawdzania materiałów oraz elementów, z których wykonywany jest osprzęt tj.:
PSE-SF.Linia 400kV.8 PL/2020v1 – Osprzęt 55
 wymagane wraz z dostawą świadectwa, atesty lub protokoły badań materiałowych,
 wykonywane swoim staraniem badania kontrolno-odbiorcze,

b) kontrole operacyjne,

13.7 Audyt produkcji

Zamawiający zastrzega sobie prawo do przeprowadzenia audytu produkcji osprzętu.


O zamiarze przeprowadzenia audytu zamawiający powiadomi pisemnie producenta wraz
z podaniem planu audytu. Producent ma prawo do zgłoszenia ewentualnych korekt do
przesłanego planu audytu, których wprowadzenie podlega uzgodnieniu
z Zamawiającym. Po uzgodnieniach, producent akceptuje plan audytu oraz dostarcza
Zamawiającemu z 30-dniowym wyprzedzeniem:

 zakładany harmonogram procesu produkcyjnego;


 plan badań jakości wyrobów, zawierający kryteria oceny wyników kontroli
międzyoperacyjnej oraz kontroli końcowej (gotowego wyrobu).

Termin przeprowadzenia audytu podlega obustronnej akceptacji.

Producent jest zobowiązany zapewnić przedstawicielom Zamawiającego oraz działającym


w jego imieniu audytorom (ekspertom) możliwość przeprowadzenia audytu zgodnie
z uzgodnionym planem, jak również możliwość udziału w kontroli międzyoperacyjnej i końcowej.

You might also like