Triết học Con người và Thảo luận chủ đề: Mạng Xã

hội càng phát triển con người càng cô đơn hơn 

I. Sơ nét kiến thức cơ bản cần nắm để giải đáp vấn đề.

1. Mở đầu

2. Triết học con người 

2.1 Bản chất con người là tổng hòa các quan hệ xã hội 

Khi hoạt động ở những điều kiện lịch sử nhất định, con người có quan hệ với
nhau để tồn tại và phát triển. 

Các quan hệ xã hội tạo nên bản chất con người nhưng không phải là theo cách
cộng giản đơn mà là sự tác động qua lại giữa các mối quan hệ, không tách rời
nhau. Chính sự ràng buộc lẫn nhau giữa các quan hệ xã hội khác nhau về vai
trò, vị trí như quan hệ quá khứ, hiện tại, tương lai, vật chất, tinh thần, kinh tế,
phi kinh tế,.. đã tạo nên bản chất con người.

Khi các quan hệ xã hội thay đổi thì bản chất con người cũng thay đổi theo.
Chúng chi phối và chỉ đạo các phương diện khác của đời sống con người và từ
đó mà tách rời con người khỏi loài vật. Con người “bẩm sinh đã là sinh vật có
tính xã hội”. Các luận điểm trên, từ đó, làm cơ sở để kết luận rằng thực thể
sinh vật của loài người chỉ là cơ sở, là rễ cho thực thể xã hội tồn tại, phát triển
và chi phối. 

Ví dụ cho đỡ khô khan: Thứ 7 vừa rồi diễn ra đêm nhạc EDM có mời DJ nổi tiếng
thế giới Chainsmokers về Việt Nam, mình thì có đi với 1 nhóm bạn và đã có 1 buổi vui
chơi tuyệt. Sau đó thì bạn mình có rủ mình tiếp tục đi tăng 2. Dù rất muốn tham gia
qua đêm nhưng mà mình đã từ chối. Lí do là vì gia đình mình vẫn còn đang thức chờ
mình ở nhà để đón chị mình từ Nhật về. Như vậy, quan hệ xã hội trên phương diện đời
sống gia đình đã chi phối quyết định của mình và tác động đến quan hệ xã hội bạn bè. 
 2.2 Vấn đề tha hóa con người 

Bản chất của hiện tượng là lao động của con người bị tha hóa 

Sản phẩm của lao động từ chỗ để phục vụ con người, để phát triển con người
bị biến thành lực lượng đối lập, nô dịch và thống trị con người 

Người lao động chỉ hành động với tính cách con người khi thực hiện các chức
năng sinh học như ăn ngủ sinh con đẻ cái,.. còn khi lao động tức là chức năng
cao quý của con người thì họ lại chỉ như con vật. Con người khi tha hóa là
đánh mất mình trong lao động. họ lao động chỉ để đảm bảo sự tồn tại của thể
xác, không phải để sáng tạo, để phát triển các phẩm chất người

ví dụ cho đỡ khô nữa nè:     cụm từ “zombie công sở” để chỉ những nhân viên vă n
phòng sáng đi làm chiều về nhân viên vă n phòng đi làm nhưng không thự c sự gắ n kế t
vớ i công ty. Họ không làm việ c hế t sứ c mình, không có độ ng lự c làm việ c, nhưng
cũ ng không ra đi mà ở lạ i làm mộ t cách hờ i hợ t, cầ m chừ ng. Không chỉ làm giảm
nă ng suất lao động của công ty mà còn góp phần gây ra nạn thất nghiệp vì người cần
việc làm bị chă ̣n lại bởi những thây ma công sở. 
Con người đi làm chỉ vì lương, nói cách khác là vì để đảm bảo sự sống thể xác chứ
không phải là để chủ động, sáng tạo (đam mê).
Hộ i chứ ng zombie công sở chính là hiện tượng tha hóa con người đang xuất hiện
ngày 1 nhiều trong đời sống xã hội hiện nay. 

II. Mạng xã hội càng phát triển, con người càng cô đơn hơn? 
1. Mở đầu

2. Khái niệm

2.1 Mạng xã hội là gì ? 

Là các nền tảng trực tuyến với các tính năng khác nhau nhằm kết nối con
người từ khắp nơi trên thế giới 
Không gian mà các nền tảng này kết nối với nhau và tương tác lẫn nhau và với
con người được gọi là không gian mạng 
2.2 Cô đơn là gì 

là 1 trạng thái cảm xúc phức tạp và thường gây khó chịu, đáp ứng lại với sự
cách ly xã hội. Ở đó con người cảm thấy bị thiếu kết nối với các cá nhân khác 
cô đơn vẫn có thể hiện diện dù con người đó là 1 người quảng giao(có quan
hệ rộng)   
  

3. Tại sao lại có nghịch lí như vậy ? 

3.1 Chúng ta đang ưu tiên số lượng hơn chất lượng

Ưu thế đầu tiên của Mạng xã hội đó là kết nối con người ở khắp nơi trên thế
giới lại với nhau mặc kệ khoảng cách địa lí. Để làm được điều đó, chúng ta
thường tìm những người like-mind, tức là có cùng sở thích, suy nghĩ với bản
thân. Và các mạng xã hội đã giới thiệu chúng ta 1 tính năng vô cùng hiệu quả:
các cộng đồng, hội nhóm, các trang page để những người có cùng sở thích,
mối quan tâm có thể tìm đến trao đổi với nhau. Như thế, con người có thể kết
nối rộng hơn, đa dạng hơn. Nhưng liệu rằng như thế đã đủ để xây 1 mối quan
hệ xã hội vững chắc có chất lượng chưa ? Con người cảm thấy cô đơn. Đó là vì
họ thiếu đi các mối quan hệ xã hội chất lượng để sẻ chia, thấu hiểu vì bản chất
con người chính là tổng hòa các quan hệ xã hội. Dành quá nhiều thời gian cho
các mối quan hệ xã hội không thân thiết trên mạng cũng lấy đi thời gian dành
cho các mối quan hệ quan trọng hơn như gia đình, bạn bè,... Như vậy, việc
cảm thấy cô đơn là 1 hệ quả từ việc tổng hòa các mối quan hệ xã hội bị khiếm
khuyết. 

“Chúng ta vố n là nhữ ng sinh vậ t số ng thành xã hộ i nhưng cuộ c số ng hiện đạ i có xu

hướ ng đưa con ngườ i xa cách thay vì đế n gầ n nhau hơn”  
ông Brian Primack, tác giả chính củ a nghiên cứ u, giám đố c Trung tâm Nghiên cứ u về
truyền thông, công nghệ và y tế củ a Trườ ng ĐH Pittsburgh.

3.2 Những nhà phát triển các nền tảng có vô can ?  

“ Around the globe, there are only two industries that call people “users”. They are the
social media and drugs” 
Social Dilemma, phim tài liệu được thực hiện bởi Netflix nă m 2020

Doanh thu cùa các nền tảng chủ yếu đến từ việc quảng cáo. Nên từng hành
động của từng người dùng một luôn được theo dõi bởi 1 tổ đội riêng và công
nghệ AI. Bạn mở ứng dụng bao lâu trong 1 ngày, bạn xem từng bài post với
bao nhiêu giây hay bạn sẽ dừng lại xem những nội dung gì chủ yếu. Tất cả đều
được ghi lại nhằm đề xuất các quảng cáo phù hợp nhất và đề xuất các nội
dung tương tự nhằm giữ chân bạn ở lại ứng dụng càng lâu càng tốt. Vì càng
dành nhiều thời gian trên mạng xã hội, người dùng càng tiếp xúc với nhiều
quảng cáo hơn, doanh nghiệp càng có nhiều lợi nhuận hơn. Như vậy, các ứng
dụng cũng góp phần tạo nên hiện tượng cô đơn trên không gian mạng hiện
nay. 

“If you don’t pay for the deal, you are the deal” 
 Nếu bạn không phải trả phí, bạn chính là món hàng

3.3 Người dùng vừa là nạn nhân vừa là đồng lõa của mạng xã hội
Vì mạng xã hội cũng là nơi để con người thoải mái bộc phát cái tôi nên cũng
không ít trường hợp lầm tưởng mạng là đời, là mục tiêu và là điểm tựa. Chúng
ta thường gọi hiện tượng đó là “Sống ảo” nhưng thật ra đó là một dạng của
tha hóa lao động. Lấy ví dụ về “những quý ông, quý bà rởm” trên mạng xã hội
Trung Quốc. 

Vớ i vài chụ c cho đến vài nghìn nhân dân tệ, nhiều ngườ i trẻ Trung Quố c đang cố gắ ng
mua các bứ c ả nh dùng đồ hiệu, đi xe sang để chia sẻ lên mạ ng xã hộ i.
Hiện tượ ng Buying WeChat Moments (Tạ m dịch: mua khoả nh khắ c WeChat) phổ biến
vớ i giớ i trẻ, đặ c biệt là nam giớ i, trong thờ i gian gầ n đây. Nó đượ c cho bắ t nguồ n từ
các khóa đào tạ o PUA (viết tắ t củ a Pickup Artists, dạ y đàn ông cách quyến rũ phụ nữ ).
Trong nhiều nhóm chat, các thành viên sẵ n sàng chi tiền để mua hình "số ng ả o", từ du
lịch sang chả nh cho đến dùng đồ hiệu, đi xe sang.
Mụ c đích cuố i cùng củ a họ là nâng cấ p trang cá nhân, biến mình trở thành nhữ ng "quý
ông, quý bà hoàn hả o" trên mạ ng xã hộ i.

Mạng xã hội từ chỗ là sản phẩm lao động được tạo ra nhằm phục vụ đời sống
giải trí của con người nay lại trở thành thế lực đối lập nô dịch con người, biến con
người thành 1 dạng nô lệ phải cung phụng cho nó. Nhưng chính người dùng cũng
chấp nhận dạng sống ấy. Những con người cô đơn do thiếu gắn kết với gia đình,
bạn bè ở đời sống thực nay tìm kiếm sự quan tâm ở mạng xã hội nhưng không hề
biết rằng chính mạng xã hội cũng là 1 phần nguyên do gây ra sự cô đơn ấy cho
họ. 

76% người thuộc Gen Z thừa nhận rằng họ có “kết nối cảm xúc” yếu hơn các thế hệ
còn lại trong một phát hiện của The Truth About Gen Z. Mặc dù Gen Z kết nối với
nhiều người qua mạng xã hội, nhưng họ vẫn luôn ở trong trạng thái cô đơn. Rất nhiều
người trẻ thuộc Gen Z không có thời gian để trò chuyện cùng với người thân trong gia
đình. Câu chuyện của Sari, 23 tuổi, biên tập viên video làm việc tại nhà người
Singapore chính là minh chứng điển hình cho một “thế hệ cô đơn” bởi dù đang sống
cùng gia đình nhưng cô vẫn cảm thấy cô đơn. "Tôi tôn trọng bố mẹ mình, nhưng chúng
tôi không nói chuyện nhiều, ngoại trừ những công việc thường ngày. Chúng tôi rất
khác nhau. Nếu không đồng ý với những điều cha mẹ nói, tôi chỉ im lặng. Phần lớn
thời gian tôi làm việc một mình trong phòng".

Người trẻ đang cô đơn ? Đúng. Nhưng liệu chỉ có người trẻ mới đang cô đơn vì mạng xã
hội ? Không, dù sự thật thế hệ trẻ có nhiều thời gian và dễ dàng tiếp xúc với Internet hơn,
nhưng không thể phủ nhận rằng thế hệ cha mẹ, ông bà cũng đang đối mặt với sự cô đơn
không kém. Ông bà và bố mẹ, những con người của thế hệ đã già theo định nghĩa của
người trẻ, không thể đuổi kịp sự phát triển chóng mặt của mạng xã hội, nay lại đối mặt
thêm sự cô đơn gây ra bởi thái độ thờ ơ từ chính con cháu, những con người cũng đang
lạc lõng.