ĐIỀU TRỊ XƠ GAN

ThS.BS. Hà Vũ
Bộ môn Nội – Khoa Y - ĐHQGTPHCM
 XƠ GAN CÒN BÙ

 Đối tượng cần tầm soát sớm xơ gan còn bù :

- Bất kỳ BN nào đang nhiễm HBV hoặc HCV Cần làm
marker sinh hóa (FibroTest) mỗi năm 1 lần .
- BN béo phì có AST và ALT bình thường  Cần làm
marker sinh hóa 3 năm 1 lần .
- BN không béo phì có AST và ALT trên 20% bình thường
 Cần làm marker sinh hóa mỗi năm 1 lần
- Người có thói quen uống rượu hàng ngày  Cần làm
marker sinh hóa 2 năm 1 lần .

2
Các giai đoạn của xơ gan

Hepatology. 2010 April ; 51(4): 1445–1449 3

Phân chia về mặt giải phẫu – bệnh lý học

Thang điểm METAVIR:

Giai đoạn F0: không có xơ hóa
Giai đoạn F1: xơ hóa khoảng cửa
Giai đoạn F2: xơ hóa quanh khoảng cửa
Giai đoạn F3: mô xơ bắc cầu
Giai đoạn F4: xơ gan

4
Phân chia về mặt lâm sàng
Xơ gan còn bù:
Stage 1: Xơ gan còn bù không kèm theo giãn tĩnh mạch
Stage 2: Xơ gan còn bù có kèm giãn tĩnh mạch.
Xơ gan mất bù khi có xuất hiện các biến chứng:
Stage 3: xơ gan với các biến chứng của tăng áp lực tĩnh
mạch cửa (báng bụng, xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh
mạch, hôn mê gan) hoặc của suy tế bào gan (vàng da);
Stage 4: giai đoạn nặng hơn với xuất huyết tiêu hóa tái
phát, báng bụng kháng trị, hạ natri máu và/hoặc hội chứng
gan thận.

5
Phân chia về mặt huyết động học:
Thay đổi cấu trúc (mô xơ, nốt tân sinh), rối loạn chức năng
nội mạc gây co mạch trong gan  tăng sức cản trong gan
Giãn mạch nội tạng và mạch hệ thống  tăng lưu lượng
mạch máu cửa
 Tăng áp tĩnh mạch cửa

HVPG (hepatic venous pressure gradient): một cách đo

gián tiếp áp lực tĩnh mạch cửa
HVPG bình thường: 3-5 mmHg
HVPG > 10 mmHg: ngưỡng bệnh nhân bắt đầu có giãn tĩnh
mạch
HVPG < 12 mmHg: xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch
thực quản tái phát và báng bụng không xảy ra
HVPG > 20 mmHg: tiên lượng xấu 6
XƠ GAN CÒN BÙ
 Chẩn đoán xơ gan giai đoạn còn bù: Dựa vào
@ Lâm sàng và tiền căn
@ Cận LS :
- Tiêu chuẩn vàng là sinh thiết gan
- PP không xâm lấn, thay thế sinh thiết gan đang phổ biến hiện nay :
1. Fibroscan ( Xơ gan rượu và xơ gan do HCV, HBV ).
2. FibroTest (FT): đánh giá dựa trên GGT, haptoglobin, bilirubin,
apolipoprotein A và a2-macroglobulin, các nghiên cứu cho thấy độ
nhạy của phương pháp này so với tiêu chuẩn vàng là 50% và độ đặc
hiệu 35%.
3.Chỉ số APRI: (Aspartate aminotransferase-to- Platelet Ratio
Index) Dựa trên AST và số lượng tiểu cầu máu ngoại vi, được tính bằng
công thức :
 AST (U/L)chia cho 40 ( giới hạn trên bình thường của AST ) x 100/ Số
lượng tiểu cầu (109/L) .Chỉ số này > 2 được dùng chẩn đoán xơ gan .
 Thí dụ : AST =80 U/L , TC = 110. (109/L)
APRI = (80 : 40 x 100) / 110 7
8
9
10
Fibroscan

11
FIROSCAN

12
 XƠ GAN CÒN BÙ
 ĐIỀU TRỊ:
Trong giai ñoïan coøn buø thöôøng khoâng coù trieäu chöùng ,thôøi gian soáng
trung bình cuûa BN xô gan coøn buø laø 10-12 naêm. Nhöng ôû BN xô gan maát buø chæ
coøn 2-4 naêm.

 PHÒNG NGỪA XƠ GAN MẤT BÙ: Chæ ñònh ôû BN coù daáu hieäu tieân ñoaùn xô
gan maát buø cao .
1. Ñieàu trò ñaëc hieäu nguyeân nhaân xô gan : Ngöng röôïu, ñieàu trò VGB …
2. Giaûm HVPG baèng thuoác :Khi coù taêng aùp cöûa laâm saøng. Chỉ cần giảm > 10%
của HVPG so với trước điều trị phong ngừa .Co thể sử dụng 1 trong cac
phương thức sau:
 Propranolol/ Nadolol : Rẽ, an toàn, dung nạp tốt, tác dụng phụ
 Carvedilol: Giảm HVPG mạnh hơn Propranolol/ Nadolol, nhöng khoù söû
duïng do taùc duïng haï aùp cuûa noù.
 Simvastatin kết hợp Propranolol/ Nadolol
 Losartan vaø/hoaëc Simvastatin: Chæ ñònh khi BN coù CCĐ Propranolol
13
 XƠ GAN CÒN BÙ
 Taát caû BN xô gan ñeàu phaûi noäi soi thöïc quaûn ñeå taàm soùat daõn
TMTQ , khi coù daõn TMTQ laø BN coù taêng aùp cöûa laâm saøng (
HVPG > 10mmHg ), coù nguy cô cao chuyeån sang maát buø vaø
taêng nguy cô HCC ) .
 Nguy cơ vỡ dãn TMTQ : - Độ 2, độ 3
- Có dấu son
- Xơ gan tiến triển
 Dãn TMTQ bất kỳ mức độ nào mà có kèm dấu son và / hoặc xơ
gan tiến triển Có chỉ định phòng ngừa tiên phát .
 Dãn TMTQ độ 1, không dấu son trên BN xơ gan child A, phòng
ngừa tiên phát còn đang bàn cải .
 Taàm soaùt HCC : Sieâu aâm buïng vaø AFP moãi 6 thaùng.

14
XƠ GAN CÒN BÙ

3. Thay ñoåi cheá ñoä aên vaø thay ñoåi loái soáng. Traùnh laøm suy gan
naëng theâm .Haïn cheá dòch truyeàn.
4. Chuûng ngöøa VGSV A, B .
 Ngöøa cuùm ( moãi naêm cho taát caû BN beänh gan maïn),
 Ngöøa nhieãm pheá caàu ( Nhaéc laïi sau 3-5 naêm ) .
 Khi xô gan ñaõ chuyeån sang maát buø, thì ñaùp öùng mieãn dòch
keùm  Khoâng chæ ñònh chuûng ngöøa nöõa.

15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29