Professional Documents
Culture Documents
il\1c;LARIN OR T RM VE
KO ru\1A E\llELERi rt OZELLiK ARZEDE1
HALLERi
~u~IJ.>lumw
e~rc!~i.bu n'lldc! _1up1/an
i~lt·mkn. d4!J...u,·~mmw,li..nm.:Mt.·,ln•l'l'J
~klindc rarumlanmaktadir.CMK·nm 2 (I) c) maddcsindc lSC, oru~turma
"Kamma gijrc 1 t 1 1/.ili mcrt ilcr, ~ .\,,~· s11pht",inin ,;grt 1nilm rnule11 ;J,Uwramtn;n
~u/>11/iinc• kiid,u g~r<'"<'in~li tjmf<,c-d<'r• ~khni.le 1.an,mla111rken kov~nun~ e\ re-.1
i i.:. ,l}'TIJ ~1ddenin O Jikrn:;mda "iddum<Jml!ni11 Jwbt1/11ylc!lx1~laJIp, l,ul\lmm
ke~mle~me me kadar ge(f'TJe,-,·e,·11/ade e,ier" ~klindc tammlarun1~r.
Knab1m1✓ili ',Of\J~tumi:.i ,~ kO\,~lunna e\Telt!nne aynca )er \.ennemi,-in
l('mi;:l-<bc:b,.b1li)11n"uc;fon •!iin 6.1d WT\l~lum1..1 , i:: l.ov~tum1:.i usuliinu de::l(j«:n:n
1
"'Rih~im ~u,lnn}1.a Mucadi.:lcK,munu•·nung1.'TCklili~,;n
• in:mmam17.(J1r•~ Ru
J,~mfo m,1/lt,r-f1ii.1, 1<1R,/1k d11mm11ll' (l'~rt/, <r. .,/ ili~~,!t·rn·le ili:ili [11/l{ila t.:rM. ,h-rm,
bl(~i tt:l,11uloiw l<ll L'\tfW'- }[L'.,:nt4lt: h1p,/1.1n tum ; fcmlt.·r. bu ;~lt.•mk·rw,rruJ,m silinmr~
Jahi l,ir ) <"rle i:lt n LH ,IA•.lilnti) olup. <,::a J..v,U)fUn,Ja}r ur,:u11Jar,, liilc:_i\tJWr
,,1,,1
4-ullumulun11mgq.mi~te yuphl..lan t~lcm/am dcrwi l1t1h1pdeg.:r/cmlin:btlnrt:l.ic:.J,r.
Bumm dr!jrnd.,. ih rinde ;:sh·mnip,lma.\l J.ola:i olcl11s:u_nt!U1r, t:lcxtrmril.i-.:rih·r.iirremli
l>agl{umlarki,rm,,I..it m d~~n~h nM11guklldor. l..iiri~\'C.A11lhm1Jmayo tf11 m1 <f,rrc't.
d1<T1~/iJ,,-~m c1/an1k Jru te1r::J11rm11elahul£'w~ mum= ku/1111yah_,-,,.htmdarihalxr..r=
<>lma-r,muda/Jofmm :i,Jdemu ant1rmak111drr.K1rimn olg,lamo.n 11uimhi11nf mamn bJ1
, c- ,,f,·l..1rr
mi"id,1f1irlc>/c•,· l r,f, ·rin Joi",.._11 '-"I'1,1lt11111fi1l11
1111/.. "'"'•'-''• /w J.m,/11r,Jmad1111
"!je/fa/la,}rncumu"M'bt.•pulmul.111tl1r
mlum/11~111
imn ,u I t l,foJ '" , ,._,,, lulJ!.I tt ~ 1ml,y1IC'timi1 ,umlu~u n11{,mlt1rlt1 _, ,11n/11,r wH1) '""'"'
,·u11le.ml£ntlulw rul. J L't1iJir''t" hTlfiKrin,IL· J.WhrJr>:, 11111.uf.r ~onmlarm b,,- c;·u•rmlf
J1t.·m1=LL'l up l•ullmum,m1~11r. Kun11u11u.u }[t:rd ..t!n f,1rl./1huJ..ul.iptJ=ht'Vtrl1.1rUc 1,.1h.H!
40111, brr ) vr1ta111t-rmIt mt'/ h,,J..h' u:giirlii4h•r tJ4.ntnJ,ut ,1( rl,•rir,i,J /)t•/irlt.•trrm•mi~
"lmu.H. ,unmlunn <,'CJ=iimi'inu=orl~rmnaltuJ,,- Bu du intemC:lin J.lu.\'ili me,(, c1
ara,;Jam·Ja hen=rr haJr g, Jmi~ "lmaf.mdan kanwklanmakladrr. Onu·gin r•mail
_w1:rwwlcmmr1 mA.ip,1/11110almm,m lt.ltkomiimJ..ch)V>lt ar<1('l11twm ro~,p tcMmt. f{\'/c•
mi (m• a ki e-marl Ja:ip,ru/011 tclcjnn gnru1mflenrrdnr (arklld11·)Jnho mrkr"plann
ntmmrum la ,,,, e. dejer wml11h,hr'' Bu /a,-: hit tamnrlunro ~\ fom1mlm1d1rma
,unm11, lm4ul. h,l1mim, inhnre:Jh• ,/~1/1 clrr=(•r1ln,reft•rm wp,lc/,~r (J(J /r 11/lurcl,m
lmt,:iillL' fodur 1111.'~uJ dm1.·l.1t.J1r s,;,
It! !, birt!)Jd iJeti im Uri.It:/ nmJ,,-:1 RuJ1111Id
;/11111!1
uwlu ' fo.t,u Hu\J.m , .nm uru,, du nu J.J,•u., lu111,wl1J1r?
Hu tun /,;,- 11Jc't/1'-'
arun all~dgdmi> t/u~·r7nu.•J.ultJt.ur,laimd 11.. bu11u11/a b,rltl.lt.' JwJ.uA;
(Kudlk-h~s.2161
LJr,.c:orilaimr=i d, alt iif.l, tmr(u·dir '' ucmckLL'tlir
12 23 .24 Maytl>201 J t.uil11t:ri am mda rar~'lt ),1p113n'-~ b1h~imalaninda <liln},mm
en bu}ul.. 1000 ~10t.clininl..t111l<l1~1.
··c GS"ularJ_I..isimlcntlirilcn am:al n.....m1 nitch~i
olm:1}·1in..d:iha fo7l.t 07g(irl01..",·c ..d.iha f.171.tguvcnlik ilc m1rl:im:i .. fikirlcnnm
~lll'f'II Hgt 1oplannd:1
k:1mumud11h1l~1ta111sllm1 •. an o hir ,;onuca\.1111l11nl:lm1 tir
(toplantt ha ·londal..1J}Ttn1thbil~ if;in bl..nr. lturri~rt C111ett._~i 16.0 .20J I. , IS.
"c• ox-intcmcnc f>7e11rhik,c <,uvcnltl Am.i;ma~1l:1$1p knld1' t
1 ~ 16.
4
• Kudlich.,
1• "Y1ld1nm Kaplan (1km1k tu in, , ..33,.
Bili~im Suflarrnm .'wmirrumru H Kom~lurmu ffrn·f crmm 363
O=e/lrlr I r:t d£'n I lalkn
~tn<lilha, eleL etme olanJ~I, d1ger bi1 <le}1~le,eylemlennin elektrnnik
urtumda ·u<;o)~nik kabul gonuedigi ulkckn 1crc1hctmc 1mk..iru ·un-
mJktad1rp.1 0 ·vlctlcrin yorgi yctkilcrinin kcndi ulkc mirltm ilc
,1mrt1 oldugu dikknlc nlmd1gmda hili')im ·u~lanyla. ctkili hir
,oru-:,tumia\.e euen-.el tHi7e)-dekm ~tumia )'apab,lmek u;in de u-.ul
huJ..ukunun olu-:,tu1ulmas1 ohnu!-3 olm.u<l1r1'.1i1_ ZaLen bu neJ.e11le
KSSS'ndc de u,ul h11kuku hoJ11mu1•.i•J du:1cnlcnm1-:;1irAKSS<;'ndc
du/cnlcncn bu holum b1li')imtd.nolojisiyh: ilgah -;ut;lanJiucnlq~n.
c~La l-..anunlanJ...on~undakiproblcmlcri clc alan. A-..rup.iKon cyi
Onergele11·neda}anmaJ..1ad1r1~,.,_
• H11:hl1.:"-nolojik
g ·li~mi:krdcn vc bunlann kotu}I.! kulkm1lm~1-.md.m
Jogan problcmlcr bu !!U lam ka~• ~•kanlan y~alar<lan <lahahazlaor-
ta) a ~1kt.nak1ad11"ii. Bu ncdcnk de bah~uu ill.mandakJher olaya
uyrulanabilir huldhnlcr~ 1h11yai;duyuhnoktadar.
- 81lgi!>.l}ar arac1hg1}la anal bu ortam<l.1btrara}a gdcn insanlar gcr-
1;ckdunyada oldugundan dahil fuzla ozpur ,c scrbcst bir ~ckildc ilcti•
1m kurmakta. bunun dogal sonucu olorak ba kolarantnalnmna muda-
hale dllha koloy \e ,1\.. ortu}'a i;1km,1ktad1r.
K1~inlrl01~1hay111111m ih-
lali, gLLlt b1lgilcnn af~L. ~ref vc hays1yctc t1."Ct1Vt1Lgibi ki~ilik de-
i?•• "Un~ulamoonnm
T15den1Jr. ..,m c;;u,;lan"s.4(;.
1
,ndr<◄ '. fi:cl
1
• • chjnlh.:rr - Hubh.ml at;1l..lam:al,mnd:1"hu tt.ml lriihimlaimf1• .w('
,•,,$.alttrm,n ,m,,s,un,lnr1H( \ ,, Y"'¥.•la,rmaw ,hi:.e,rftnmdldrr' dcn-,cl,;1ooir
l- hjolbc.-r~- Hubbard , 16)
Bron•r • <;1klam:il:ir11;mbkn1 John R. Fuller -F.rtc W. Hlckl'~, Contm\crsial
h,t1t:-.InCriminolo~y, \ M.:umC ampJny ccdhJm. USt-\,,.85.
,\kine, ulu,;l1mra-,,,,b,rh~imn gcrckl1ll~m1··1o:1aq/..'-<'!'1 Hut.u~rmcfun wmci,M11t11:
·,m m(t· wr;lon" krnr11mr ar11I.gorrs nfaralc rn-gufanma~, miimkw1 hir ktl\r,m1d1r.
Am a~ me m(e m~1111t1m,·t'lt>rl..en 11011[1.J D, /t'I ~'O\tHmm0
"''Ruhmor•,,jimr
tu1t1~m"l1ardr4 Bu}{titr m·l,J.. ulu.wl \twfurftt bu JUI 111111t,,;;,"im{e,m•I.. mrtmJ1in
0JwnamuJ..trJd1r lird ll_elt11L·Ld ccu /mL,J..t1J.uru/Jur, .\tl>er u.:_u,•alario1/..lurm111
}._,jtii),. J.1,Jlumlm,h111t , t11,!dl,•11w,•,•1 1m,•mrt.1,Jir. Hil~i 11,::Jm mm .wur me "
_1•4.1p,/41rmdu11 dolt1_\, HJnmfurm ~ii::1imii ulu~larltf'f.UI alcm,la arunmctltdrr. Niw(im
Sih, r Su, Sn=fe~mt•,; lLim tar-al dnlr1/udr hirhirinc• bt.·1r=rr m(' tipfcri. apta, arolr
11J11,;J.1rarc1H h,r J cbt('.ml:/rk ~fltfam◄n'<I <;a1'snr11/..wd,r. Gn· (lpp knpo_lmc,~1·t1kodar
trim ,hinyan ~-a, c,J,,Ji,I k W( !arm /,rrhmn£' C') c/17=,.,,lrmcfrrle /..m11~lflml11p
ce:ala11dmlman fl.t'rel..met.rrd,r Js1e~,f.t,r \"ur ~=leynrt,1, /,um, apnrabad,r ~mu
twwr1<11 rltl fitlgi t'li~""""' .,11,rrl,WltlrtlJ<IIP h1r c,..,, f/11!..11!11~Htn11; J:•t, !m, !1,•dir ·•
)~llictdt: "u1guJamalLac.hr ( Aktnc-l.,. l 2),
1 '"22"nc, nuddc \'d maddclcrdc u-.ul hukul..,i de crlcndmlmisrir.
, ....'Kudlich,, .:!14.
1..::- Chik. ww\\. lil\\ roac ul.Jnh~/con1pla\\.ldoc5/chik
doc
364 Tiirl.. Cea Kmrwru 'mfu Bil,°)im Su( fun
'-"- Karagulm 7-. "Biliiim 5u lnnnd3 Delil Toplamay, flkilc>~ Ba~hca Konular''.
hup·//\\ "" .t.t)'lnptlli,i.cum tr/..!tll7-H-9-1O.htm
'-' 1 '\Ln~c, BOl .. 1
Snru~turma ,e Ko,u~turme dUlcrl
iftrl4e erl lmlo en~elleomtsl
1\1'\l>l>f. 29 - (I) H1li')1morlam,m,la l')lcncn ~uc;l.mn !>Or\l)lurulm:.Noo:i ,uc,
i~kouigin~ i1i?kin l.u,,c:th ~uph.~~bc:pl~ainin \.\Jhg1 tw.linde. hJJ,J11llr.illJJJ \l.!)J.
1.!dl~,intl~ -.Jlmca bulunan hlllcnll! Cumhun) l!l ..a\cNnin kanm)'la ii.en~~
1
C4) Bu Kanun b._.ip .unma~mm su lar halkmua y.,ptl:m oru1>1urm.a ,-: to, u~lunnauJ
,uc; i~lcndiijincili~kin lu\\clli ~iirhc -.cht.-plcrinin,ctrf,~1,c h~l.u M.1n:1k <ldil dllc
cd1lmt.-siimk:ininm oulunm:1m11,;1 hahndc Ccr.i \.1uhakcmco;1K:inummun 115 mci
maddc,i hukmuU}gulaner.
BiliJim Sru;larrnm Sm1L)·turnru H Kom~lllrmu F.\Tdcrmm 367
fre/lr4 fr:, den I /al/err
dwenl~nmi} olup, hurowiL.i29"ncu mJ.dd~ "ic;erige t-ri~imin rn~ellenrn~,,··
b.i~hgl ta~arkcn JO'm;u maddi: "'Gon:,lj M.ih.kcmc "'I: YaTgJfornal, ulu"
b.1~hgm1ta~1mnkt,1dar. Bu ta nnnm ya nla~mamaI ncdcniylc bu hukumJcrin
tar11~1lm.isma
gcrck gorulmcmi~tir.
3.2.G6JU£\LIMAHKEME/C l\1H RIY£f8 ·,.\VCIL1(;1
T"inci b<llumd..:.,w;fonn dt:~crlcndirilm ·-.. 1m-.1nd11her bar <;U<;,u;1,md,m
g6rcvli mahkcmcyi .iyn tl}'TI bclintigimi,dcn dolay1. tckrnrn mahJl vcnm:mck
i m. buracfay..:mdcnlart1~maL.onuu ~ apm1yoruL.Ancalo.. bu noktad.i bclutmc
nuz gc1el1ri...1.1lg1h u<;tiplennde gore\h mahL.cmebehrlen1rlen ozel hulum-
Jcrc dcg1nihncl.. i.1jn gl!-ncl huiumlcr .;~e, c-.inde hclirlc-mc }Of11lm1-;.11r.
Oy-
,aki, om·gin; bir uskcr lr..i~inin
u,l,.cr k1~i}'cL.a~•bili~im,;rn;ui~h.:m1.-si
halm<lc
353 . ,~kcri Mahkcmckr Kurul~u vc Yarg1lama\.Jl)uHiKJ.nunu'nun 9'ncu
maddc ,i,( .. gcrcgincc gore, h mabkcmc askcri mahkcmc olacakur. Dola)J 1yla
oru rumm )'ll(lm::t }e1!..1,c gorc\.1 den kcrt ~\Cl}::t gc<;cccL.1ir.Bcn7cr ~L.ildc
bu ,1u;l:mn 'MK'run 25<rnc, m.:1dde,1l;1p~·uninda•~lenme...i halinde g(\re-..Ji
mabkcm CMK'nm 250'oci llldddcl)iylc}ctkili oLel ngir cc.la mahkemc Iola-
cagi gibi, Onl-$-turma}Clkl vc gorcvi de 1K'run 2.50'oci omddc-i kapsanunda
gorcvlcndirilmi~ umhuriyct "t'lvc1"111da olncnknr.
1
Doktnnde bcl111ild1gi, \C b1zimdc kat1ld1gtnul Ulc~. huluk.i
bilgi ·indcn uphc cdilcmcyccck hukuk~ulann bile bili ·im ·i ·tcmlcrini tam
nnlJ_m,ylah1lcme}~h1liyornlma,1, bili~imulunmda dognn hu uka probkmlcrin
~o,umund~ abaL.hJ..larasehep olah1lmekLeLl11. Hu <lurum.yarg1 te~klla11nilin
,il\ uruna l.urumul\a l..a<lar
get,:erl1olan gene] bn p,oblemc.111.Sorunun buyiil
nlm~1,mmschcbi lonuyl.i ilgih:n~ccl..huL.uk~ununbili~im ,i,t1:mlcrinin iyi hir
lr..ullamc1s1
olmthmm yl.!Lm ·m ·,1uir Bili,im ulamm.l.iki,orunlarla iJgilcncn
huh.uk~ularm. aym Lamanda ~ll)lcmknn na!)II 1~Jcrngmc.knlcrmmoloJik
b1lg1le-reL.adarb1r mJL.tarda oba dctayh b1lg1)'e sahtp olmas, gercb..me'-'.ccd1r.
Bili 1m ccknoloji inin zaman ,e mclan tonuna7 nilcli~i ilc apayr1 bir dOn}a
olu u, butun problcmh.:rin bilirk,~ihk kurumum1 h1nalc yolu}Ja
i;oLiimknmc 1m <le gui;ll.~hrcbilmcl,.t~Ll1r.Bu ilibarla. her nc ladar tum
dunyada oldujru g1bi ( urklyc'dc de bih~•m bu .uk~u u cks1Pl bulunmaktay a
dn. bi, b1li im tcknolo.111 alnnrndaki 1ccrObclcrlc hukul: bilgisinin
. .AJ.1/u, tc,i,·
,:cY(·cJ..J1r tmdr wnm, lu.)1~·an nwhkcm ,·e \Ult1il/..Ju11n, t>ll~umu
l1aUwdo h1<:hir sc,• h1/mnhUcn htlts1m suchmm kmu~wm,011 ,. a'l!rhm,,1,1
l111!..11k,·r 1mdf1 haMun a nmJan 1tlali,·i iml.-tm\l= ::.ari1rlcm11<JrfuJ'u ( rkmaHrra \t•h.p
n/ornkttr·. Jlu· 1011do11,r;t•h,;,.iri= -ere ttt<; Janan l..iriff'rin t t~o mah hmm ell olma•o,
,J,ii,,,. 1""''"" /u/j~ tm , 11~Im md,m mui,/111 r,I mlun, ,~" , ,urlulm 111 ( 1-:11.u:
blr11J..1Jnrw, r l!.ibt L r1M, .lu11w,lur urtu 1c1 (,·1lu1c'1f..l1r.Bu Htrlu,111 umurt.' J.!.Ct;ilmt•!i ,.
bili.)im wi.l'1nm l..tJ\'U~lwun , i! 1ur,.:1Ju'Ott mutm,,l11nn ,t!lerh clti::&!1°J1. 1eJ..11i!..
h;/,:i\'1?
/..1,rulnw•ww l1'1.~ltchr.,tnn,4
,,,hiµ u;,•/ 1'111~,vmuh/..<.•mtl,•11nirJ ,,Jr ii:t•f Mr
11wh!..cme J...un,,,.hu l..anuJa hrli:i .mhrbi huJJm Ii! .,r.n<.'llann ~ur1.·•· , upma,mt
~a{!Jamakp, k /lu amac-ahi:nrrlt1 l ,·,r~i= kahu olmr. lh1im\ mo'1/;rmdrri a11ruk,·.~
,,,,, al. Ml,)im ,·l,it·ml ri J.n,,u,umla eil111nli ~ hu J.,l11u,l,1 ,7:t>/ o/cm.,~
!{nredmdrnlnui knllu>: i(nn-., li/en,rin kmtt wnnom kaulmrn·fcr anlomrm h11Jacakr1r
/Jumu 1110l1J.,·nrt>lt>r111m r,/uyunw iri11FtJ.n , t• .\mai l/a4Jm \lol,Ju•nrt1$I ,•ap1/mmun,
:,uJ~Cryk \.U1~ul.rnm1~•u
~u.;t•I b,r omt'4 t.:~~,I n/ect'I ,,,.·· ,.knil111i.:k (Bilfi ToplumunJ
Oui!ru, Turla}~ :!.Bili~am ~ 1 ~nu Raporu. 10-11.0S._LNJ.I.AnbrJ... ,.320)
I f.
tt1':gan, Ou\Ct bu yonJi.:l1 guru~u11u"0 ..el (tt.:mcmll4J rfitr u nwl,~1.•r11l·h-rmm
J.urolnru..\lm Ul1t!hn J1'41i111.dt.•r , an/t~tt, ,·cc Ja/1.J c,oJ..Jw1~a,u,"' m:Ji.:11ulawli.11r.
Hr,\ u~ lw, ••,tu ., i>rJ.i 1, ~rir, 1\1 l..ur,,m~a.,11w \ 111/"~ ucuJ. h' lr.Jl, 1.: LI\ >,:ulamulu1
_,·&.111mJa u_mun ulmu_11111 lrutimh•rm l~~4u !111~/ara<,1!i111tlu11 J..,m,r H.n11cfc:r,'J,:ibt
'f.ax111ca/1 m,ru<laru rnl a(•1'al.trr. Tcr, ih cJi/mr,,i ,:crd,, n ,·n \·a{t/11../1
rnl, hi/irld5i/ik
Jmnmum,lon fCMl.iK.m. t..J ~·,J.)_,arurlamlnr H1du Her g1i11cd , <'t}llt>mlt .,,,dttft,i
a/am a~ ,,m,J,m o:rl hrr ml1hJrmc J.umlm,m ,. • halla 1·11,x1lt1mdl'<'Jlmmt• rl,,!..m ha'Zr
ii:d Jmkr.imlt•rm n11a1fmt•u, ftetJ,,nrn ,ararlardo11 (Ok daha os:rr -:ararlt .mn11rlarr1
,,,,.,'"" olm •• ')cllmdc 1ladc ctmcl.ccdir ( Yen r (' m,er, ' r url.. C c7a Kanunu·nun , c
(cu J...anunuT,1>.11 l!>Ullll (100UJ lnhmtc:-lA\'.111100Jn
Ot:~c:-rkndml~• .. 1114.S).
l'Y r3cn7cr a~atlnn\3la.r 1~m hln7. (ifek - Ob tan.,; 21<.
1 ,. Koma hk., I ~-
1- 'Knm, hk., 159
370 Tiiri Cea Kwrwru 'm/u Bili)rm Su,tun
1
- Tl n.1~ra~1lkurmlori\'in bln.r e llhan o tun. int\.'mcllC rn;un l~kntJi,!riYer
"iorunu. I lukuki l'crspd:1if lknn i. Sa)Tfl4. A~'1.Ilo WO~. , ~ '•; Ahi. llili~1m
. , lannda l 11ul\.C ~nrumluluL", , IOl, I Cl-l; faldtmir, R1h 1111. B:tn a ,c Krcd1
~ DoL.mJ1rn:1hl 5u,lJJ1. i..1~~.Er~~• .. l13.J 74.
Kartlaruun ...._oluye...._ull.1.mlm.1>1,
()rncgin har L1m..cn1n halg,..a) arina gi71t olaml 3mp ,cnlcnnin yol.. cdiln~,
h;.ihmk C) km rn:r~Je )'ap,hm~~ u<;ua oratl.1 ,~lecuni ay, larnl.lu.
1~ Kam,,ht..:, -., 159
K.1.m1)hk ~orum t1ncri,ind1.!"Btli'f-rnr ~m.lanndo Qtf mm~ iliykm liulwr ("n=iim
,i,,..,nm,JoJ h-J1lt.w>tme, i.m ·orum, J11111(111d, ,$fenetr /ltli5tnr nJ(/1mm,s
,w,qfr,m( m,AJmdu,b,I,~mr .m( mum ,~/t-m} ,uu u r Nr b1illi11o/u, e1A t-lt• <1fm11-1, t,,1,,;,,,
~lt.'mi11i11 ,w .wr -cri fwl~,I ttdtlt!rd.. o , ..-rnm1'1w, -cl br.1~1.11t·rl1{!,
gc:rr.L'l,iqliri/J(i:i /11.•r
h 11.Ui<Jluh1l,r Htt ,Jw,mtda bi1'/t 111,1:la t 11111/mn'.>,., oo~,,ot 1!1~1,oru~tm 11ruJ,1wtl.1/i
ol.mul..tu.!,r Su=Ao,iu.,u.m~u iJi~J..i11 l•tnlw fu:Ju JN'(·umlmnyt:I ~•1.m.1/1,(:uw miiruuwl
oltmmtHI halin.Jt•, ilk wmyt1mna ~lrnrini r.1pan nimlrufi>u ha~,·un·rhirr mm~ntroradu
,, ti.Illf>/mafrJ1r~ dcmd,1cd 1r I Kmm1 hk. 16l ).
Ar1ul Crm.c~n YcnitJunyi.l 'Burutfu bifi)im ,i,11:mini,r ii:cllitlcri ,liUutl..'
almaraA. '>tl('Un lwr, ·J;rtfn h11rd,ctin /1dh J.H1mlarm111, (' orwc,111g('l'(,'t. k/c_·srtgi
n~rlrrclrn her hrrmd,· i~lc11mi} .,m 1lmm1 gt·nlr,r B,~rl«'e htl,~,m m,Je1nn111n·=<r.<r1:
J.-alnrmrnm iimint .. g,,plm1r olacakt1r' dcmcJ.tcd1r ( rtuk - Gokceo - , cnidun~ a.
r CK 5cm,.C. \ , 4l,n Artuk - f'.okcen - l'enidunya Cc7, lluLulu Cicncl
I luJ..tlmler.~ 28 l ).
\ a~:ir - <1nL~.1n- Arm1r ''Bu d,mmitfu ,,mau1rm,:, ,•. /11/,)im ,iuowite 11,•u>iltu
~mfd,1,:1 1a bdl, Ise 1L l/...1hmuu, girih•,i J t..·rde/...1
0
ma, u, m·n·cll·n girild1~1 bdl,
Je~il i.H• ,i,ti?mi,r l>u/u,1Ju.S:-:11 -c,JLJ..i merdiJir. ) /CJ.:'nm 2.J.J (.J) H'' .!45 'ind
muJdL•,mJc.• iJ11guriifcw hal..s1: '-'wr !i<1gl,mara4 i-llmu, ~m;lunla , c.. l>U,~im
,i,1'.'mint! c:inlcn ,·t:r /Jdli i.w.'. hum\l. rd!, dc,:il i\~ trinlt.'n hili~im ,i.,tcrmnin
BW~im Sw,-Jarrnm Sm11rtumru H Kont}lllrmu F.,rL'fcrmm 371
(b•/f rlr,1r.:t clt·nI fallrn
g ii/t!1 intlen i~lenfn bili~im :-,ut;lannda eylemin Ct!.1a"" lalnu.'111un1"
011unc: g~c:b1lmc:~i~in bili~im tu;l.m al.mmd.1ulu J,u-ar.i1 •~birlifµ, c: hc:rulkc:
ii;in gc~crli olm;11kycknc-.a kurollar dit7cnlcnmc·i gcrckmcktcdir Digcr bir
de}i~lc. ulu,larams1'-U\lurak□T')l ctkili bar mucad·lc de roli, ,c kanun uygula-
y1c1lanarasmtb: ulu.,lamr.1 ..1 1-,;b1rhg1
ol~u.trulabih....,e,egemenl1k bir nukuula
toplarHna~ola :ilhr \'f bu ,U(;lara ~• <11hagut;hi mucac.Jele-ap1labilt!c:el,ai,127'i_
TCK v • Cl\fK'ya bak1ldtbfln<la, b1li~1msm;lan baktmmdan yctki ,c uy-
gulanacak lanun htL'ltbunu <lliLKnleycn oLel bar dfuenlcme bulunmac.hg,gorul-
melteJu. An ak. TtK \'e C~tK"da bilt~1m ~u~lanna tatb,~ edaJeb1k-ce~ .genel
hukumlcr hulunm=1ktud1r
T( K'nm 8'nci maJJ~1m.ft! ,,ft "''-''' bc.skm11n,lan t{\1,,,11tlama" ba~hg1alun<la
"n,rli.,J e 'de i}lt>1te,,.rn, lw JwJ.J.mduTw-1..~ummlm, rn xulumr. FiUi,, Aome11•'t.'w
tamumcn Tii,i,r£•'de i}lwmt•\i n, ..., ntIiun111 Tiilill"t''dt• J{lc'r("t•kh·}m£ i Jwlinde
'"<· TiirM_h•'<k i~lt-nn11~\t1y1J,r" ~kl ind' ,1n..1 kuml bclirll!nmi~lir Bu hukm• g(\rl!.
uygulan.1cakhukum bduknirken. ·u1r'lmJ.J.smc:n
dt: olst1 Turkiy1:'d1:1~le~1
1
- T~demJr. Bih~im. 0.mka \t: Krl"tli KanJanmtl Ko1uyc Kullamlnus, ,e
Dol.mchnc1hkSu\!l.m, i..~~O
1- ., Lllc<le •~lc:nen ~~liJJ'h.illm..ta fail ,e magJurlan ,aianJa.~ltgatt.)baklln~urn
bt11i:u1
L'-".r.J )J-.J,1nm U}•'ULmrro,1ru, ix·r.i )J.'-L,mrn m0llilifi 1ull..c-;.:ll1g1) pl\.'lhib1 d~nir
rArtuk- :Okcen- Ytnldiin>·aC'c7.aI lu ;uJ..-u Gcncl I li.ik(lmlcr, '>5"')
l\1uU,ilil..ilh,inin hili~im ...u.,:lan "11k1m1mlmJc;crlcnJ1nn1.,1 i1,:inhln1:. (o~kun.
"2~R
12• Ru hu,u!>W (n~kun h1✓1mlk l1111ld1~m11: ii/1.-rc "Fa,/, rur i<,·rrikli wnleli
•,t n t•r '"o Tr,tlir_H
'dc11_1ii Uc1111sw /t1r 1'tl1~<l!/41dt:,•frH'nlai ..{t'l'I.<-'>'"a _\iiUcmecfL'
ar"f o/am~ foJl"mlarr ,·e ./tulm /i=,4,,cf ofaml,. 1>a,1mJ<1 lm/r11rt/11f:uh,l~"lll'4lmr
lwlurufttR" 1 er 1'iirkfre'dt• ife Ut(' I 1irbye'de is!t·,1mri11r .fr,rn/i hrhsinr .fimmrlerinde
r1~mw11•w/C',wrirl b1r Mm,e,,i11, (i:r~,('/ fllm ◄,l. ) ,,1,urc-r bi, ii/I.uh• lml11,mrc11./,,
/1t;·14.1baI url.n ~·•cJ~bulumrn b,r b1li:.um 11r c,g,ru, dL1l11/olup !J(lnl.r bu brl~i'Ll\'1'1'
ui:mJuki Mr Ml,:i~u,•un11 ~mJu "/Juj:u i=le11imil1i 1 ~•, t:I 4!( , r!rilt.ri ..,..,r1 t!I' "u
,·ii'-lt•mc~iJe :,u: J..umi\11oluh,lir. Bu lh11'111uldc.• Jt• :,11~w1Tu1J.J)·t•'dt• i~h·ndigt .Aub11I
cJi/mclrdir. Bdir11/c11duronrfarda. Ji,/ n·r, "4J~lunru rwl..tu.,, t(' ,:ulunuruJ. ./itlm 1a4.1
rdildig, l ,.,. 7iirk,ye nld11gui(ilUtJ(' r,,ro,(''n(' ;s/cnmis fO) ,/1r.
rm(' ~ur t~ cril,.Ji 1 en. T11rl,.{,·,:'ch• AuroJu brr ".ten-a "u _1iiJJcrimi~"-'· ilrtc.•mclin tc.},,r;f.,
isleyis 1nrr drHwte 11ltmf1t,rida fa;/ a,m =nnwndnhu "r;1'nrr" ri;crindt d•• hard;_<'I
,•rm, l,,tulrr 1m, ii~mrni l..1~il<'r I( m hu H'n.n c-r,~·tftf,,f,r l..1/u,r l1u,u,. H rm,n
'(('nt•r"o r11M,·nmcr;iJw l>olanm·la li1I 1"('11 /iaglama nolrtm, mg11/ar,amk Ji1lm
1iir£ 11 'de i1lmdie_1J.uliul t d,lmelid11: Pmlm ••\"en•.-,r ..o _l'iildedtgr m, tft•nl,,/i 1 er,),
rl1tn•u cc/t•,r u t•b !,◄1;},1:!>1, b,r ba~l,,crr'i/At•,/c-
bulr111u11°°\l•n-rr "J<1/,,1 u d1 ,mj11!Jmda firr4
t.'Ji/mi~ 1 c liu1t<1bir lmJ. Ji:i:)i ol11,11ttn1/11m} uluh,lir. Kullumu linJ..ii:L'rllll: IL'A Mr
ttAlmnu y◄1pnmJ. .Htr'<1ti1 le bu li,rA.in /it1{;hmtt ,e1gl,,d1!,'t,11~ ''-~·riJ../in't'b ,◄11 /,N11a
u/u~uhtl,r Bu ha/di• /aUin. li,rJdn /..011uldugu ,~~h ,·u_1ja.:>11rt l,u-=.,rJu_iant~ ail,.
'(.tt{:lm·1c1,le aru\'lnda hirW.Jt.• ,ur iJhmc Aurun olmmJ1k<,•uaym :amanda hu w"b
(.cl)j<1mm1 /tufrmdr,gu •• t'l"\'Cr ··c1"hord ct t mgmd~11ft'i: t rmc, 11rtiml;fi1,deg/Mir.
Fm/ ~mien~ su<; i<t'nld, n~nlcrr ml Jnlltrt vcn • r"'m /111/urulugu.1er.le lwn:Al·I cllfli)
-ronlmalr ,·e humm l>ulmufurt.u i't"r /111, en olarol. drkkate almmalrdrr. ( r,nkr"i
l11uml11l111/ri,rJw1111Mu.li.1t wc-h .,,,,J,nmr l,11u lu1 ,m rrt•r,lr wgl11y,,·111111 111m ii( iim ,;
Jd~mm /iili wrJ1r re soron irl!r1/,, sui:lm 1unrJJ n·:Ll ~urnm/11lu~1m,fo
Jt·jJ1.rl1.11d1rilmdiJir.
FtJil li:rhd ul,m,I.. rur1J1~1mla bulunm•<Jr 1t• sur it;triU, wrifai J mt• rnrtd1~1m/u
iurulu hulufllm hil "\t!n L't tJ .L iiJ..le11111~.\c!, Ji,/ Tu1Ai,I! Jr~mJu it.·ru l!Ji/1,ri~r,r /Ju
,lun,mclll ,11(1111 Tiirl.tll' 'de Mc.•,u'pl~lw111c di[;i11i,r t,·.,pi'
rl u;fo ,,._,,/n•_1vi ha[;luma
1wl..tt1:mrr11)1:,'UlamaJ.~i.:n,k,r $m·d 4/cn(•n .wf. bir =arur -'Ll~u .n.1/1111h,r .ttmmt
Bili~imSm,·JarrnmSm11)turnru H Kon,~lllrmu E,rdi.'rmur 313
<'>=df;I,frzcJcn I fallc-n
12 • maglluta gore ~h!-ilil
11·nca lll:lLILlel~ri) (T{'K"mn I2·,ll:1 nudlfe~i) 1• 1 ,e
e-v~nsellik(T( K'run l3 'm;u tmddeM)~ •• Llkden ile tam:.1ml,1nrru~ "-.:ulle dl~rnda
i$kmni~ ohm ban u~lnrda ckt Turk K;1nunlannm uygulanm;i ·1 bu ~~cvcdc
miimkiink1hnm1~t1r
q
in..-.anl.irJ-.min.LL0Lnn.1l..lar
sunan intemetin l..ulltin1mm1 yaypmla~t1rm:1l:yenne.
inh:mc1 Lull.1mmmmy.t Ja 1r1crnc1in ~1~lau1g1 ol inak.1Jm1 l.ullarummm
~rn1rlarl<.hnlma..-.1
h:hlikc:-sinin
orta~il1;1L.uws1rw nt:u~nolaltll11 ( o "u11. ,.:NS.1.
B"-n,cr~oru~h:olan \ 1l1.h£ 'da ai;aklam1I1nml.·1 ..B" 11uJ..rutlt1
m,,.,_,,,.,r,rw,mrrJaU bil
yu_,mu . ., llymm y<1ptldtt:1_\L'r J,~·rn,JaAi/,,r riJJ.cJc,rc:.ri~tlcMlmc
,i 1/e. Y".I mm c:n
a=mtla11 wnut;lunnm hu itlh-Jt dm.rr11a.mm1 hirltirinJc11 onrr cdilme..'>i r,:cr,•fo ;,
Adl11\111<la_um Am"' lma11c1 or1arnt1tdaR<''t;,Uc•1Jnfc-nhu· J'f.1ymlat~leu ,, ,ttfim.
hu yanmn gc~d·lc-)llnldi!{I 11/ked1rmda do .mnu( do;nml11Kmw11kahufii 1rin. o
\'a)lnm ,fne,nu-/an m:- krmmu ii/key~.,i1p1Jma.r;r l't1 dt1.,a ·1m1P,melt!..olduR" n•r/er
&: b11frr11m1m
,,u,rn"ltr o u/J..t•11itr i<·in UCJa,·mm ",i/1'.c•1--r
~<'1t•A1,.J,rR11111111 )<meft"-
uJJu{:wruiJi1l..111 Umut Ju, wwl.. no~Ju/,mm,r /,u/wmrwr J:c,.rdJ,Jir. Bunlur. 1unn
~ill uJ \,C /tduJ/1\111111 0 i'ill..t•H• "'"m. olmu\J l 1H ,mn J..1utlHIJl1Ufl I> ii/J..,,_ri \"C') d IJ
41>ilt•r ,'J~l'lt•nd;mu:,I . .m.,mla u ii/.h ch[:t•rlermt: .:lJrur ,,.•r,'J,,rc~i.rd,#J;e
riJ~,..Jc:l..1
d<>i"rumru.n. h11!ur...·1 pmp.1g<111da.talrri/..-tq·, ik 1t.:ru a=mcttirme lrar...·J..1.:th·,.,-ni11
hetl lim,r n iilke ''<:lo n ;;lkcdt yaso.1 n11/or0/1110(,1 ,, .. nl,1hillr'· dcmcl.1"'-1irI Ii
Kem I Y1ld11.' l78 ·nq,
1
' Pt!ll!r C.rJhw~k•. CitohJICnrnc. Pllhh,hcr Roull(Xlrc.I.Amdon, 1IKl-t, ,. I~ ►.
YuluylJ l~lcm:n . Ul,'.l,mlanDo~Jn Cc:/J
r::-• Zc,-MI T. Kllni:.al. ~rrun,;a'<lJ lntc:Tlll!l
Sorumlulutu.., lo;tonhul( m\.cr.11.:111 Hukulc 1-.il.:iillc,i \tcc.:m11;Lo;1. ln1cmc1 0-,d
BflhlmOC LIX, <i1y1·I 2 Jqrnnbul.2001, :-,2~92"\0
BiliJim Sru;larrnm Sm1L)·turnru H Kom~lllrmu F.\Tdcrmm 377
fre/lr4 fr:, den I /al/err
Fr.CK 'nm 11,-6 rnuuJe.,i 1-.e,ta1lc!gore ~h,llik pren,1hini du.1enlen1ek-
h:dir. Oun.i gore Cumhun)ct topmkl.m d1~rnd.ibjr curum j~kycn rrnruiLL "'.:t-
tand:a~lnrmaFr.CK uygufonncnkt1r umhuriyct toprnklan d1~mdafrnn ·1z vn-
tanda~lnrat.i_mfindnnii$1cncncilnh.ilnrn<la,cylcm i5knd1gi ulkc me, ru.mnca
,u..; -.ay,h}or,a )'Inc! 1-r.C'.Kuygulanacakur. 1-r.CK'nm 113-7 m~uJdl!,1
di! mag-
dwa gore ~ah,iM, rre11Mbllla,,e, ,nel..t~hr. Bu hulmun ternel amaca,,>aba,1c1
ulkl.xlc i~lcncn 'iU\:lunn Fnin,1:1, ,1t,1n<la;i1
ohm m.agdurlunm korumalhr Bhy-
lccc. ha~k.i bar ulkcd • hili~im ~i.,h:mlcriarac1hg1ylahir Fran-;1/ ,·atancfa)ma
kaJ)t i~lcncn rn;unfa1lmin.bu cylcm gcn;ckk~tinld1gii.iJl.,cdcbuc;lc~"-11ctm~c
1
bile. 1'ransa'daLa~aped1lmes1teo1al ola.rakmuml..unolab1leceltir "u_
TCK'mn g.:n •l unlumdJ csin lrnyna&'lohm 1\1CK'nu incckndigintk,
orada da b1h~1mu~l3n l>allmmdJ_noL.d bir dilLcnkmcmn bulunrna<l1g1 gorul-
mcktcdtr. Alm:rn lud.'llk"l.tnda.StCJB~ 3 hiikrnu Alman ccza huk-ukunw1ul.kc
i~indc i~lcncn rtim .u~lora uygul:maca~uu du1cnlcmcktcdir 'cGO ~ 9 huk-
n,Qy,c, :.-ut;uni)kndigi ycr J-onuwntfo<lort b.1gl.11n.1 ung{krni:ktcllir:
nukt.tM
,-...i Kau~~L,.230.
,..,,, o kun, ._,:!JO,
1
1~' ~
,.2 J
L\0)
i;,,. 81Hun btemi i·en imle )\?f alan \~nleund1:hJ nueJi~•lon~w1da a~nnul1bl1gtler
it;m blru \'ell L.tr Lbt"-. "[klLronil,. OrtJmw SJJ.JiBuJurwn crilenn Cen
~luhakcmc,indc Oehl "-Jitcligi.. I tunhul •"1\cr11nc,1Hul..uk h1kullc">i\lccmu.1,1.
in1cn1t ◊RI Bolumu ('' I rx.
Sayi· l-2. I l3nh I. 2001,, I Rl \"d
01bcl.. hih,,m 111tcmi 1~cn-.1ndc)Cr :il,m ,cnkrin dclil mtclijl konus~md1 "Tr-n
nruhlt4£'mc"'lmt/t•H('<II ,upm «-:11l'1nclrr1/ma111ufu 101,fumu,, mlu11 oltlt1.1..,ru
nr,•nfaur
rfc ,lmrk holdan aram1da(1 d£"nr:n, fommuk mrrtn!C' maddr gerFK' m1a, L1
<"r"-anttr1''tJ 'r.11m ,m /t111U,,,, oltJr11t t11mmla1ruhtlil'. 811( Ll(f"~ .It•, , rpatm J..mu,wm,
,,It. m/11!,1"Jdm rdrlcn .Hr/ufrt:f(untr. ~,;: Amm tt Ji1l111brr J..1lth•J 1"iMrnm1.• t, w,11 u
Ai>mm u /WJw tl.':ulu11J111/ul11/mui um:11J. l11mu,r i~ru1/unmu.\11fa 0J11r lip11t
juu"\~1, Hrr1.v111J,1, bu umacu 11(u~m11J. i\ ;,, hu:t uim;/(lr '"Jl"mlu. /.~,,., ,,pat
Juul(raint.lc J.ullumlan /tu ara~luru deli/ dcnir. Ddtl .w d" ;,put uru,lurmm
('C-Jitlrri11i ire-, amA a,,t..Ja,na(an, tamk tl('tl.. ar;,klanrulun, fumk lC 1amktu1PbttJl.a
At 1/,.'n,1<1~1/../omafort.Ja:tlt ,1t1Uarrwhir Jdlll hdgefcr, gJriim;, \\ <t•r; J.,1_,dt"ic.'n
arurlorlt1 l'np1Ju,,m;1kloma. bC'ltrtdrr -scklindC'm-afamuk ,ruimkrindiir.
Br,0ttl11md,1h1Jg1rw_writ•ult•rmm deli/ nlup olmad1[;1, cfc/1It~e nt 1iir h,r cfc/1I( ,~M,
olornk kcrh11IClltlch1l<·u·~• ~Y l\fX-tl gunim7n nifl•lr>:r tm1r-s1lmt1/ultr Brlmd,if, 1t=L·r£',
amaLI moddi fl.Crt;eg, l>ulmak ofan C't'=n mul1a/i.emefir1dt~lrcrfn dd1/d1r -fncak, bu
,111/amrl,1,J('/i/ /ml, Ji1I , ,, ,/,, /iii ,ft, b,tg/,1111,l1 Im/mum fur '""'"'' dt•l,,/c-t 1mc-licli1
Do Jui un /11, hurJ cfol.. CD f,:tbJ am~ lur rct.•nnJe l.r.1Hh·drlm1~ulu11 br/ xom ar
wril1:1i11i11de Jdil ,Jldt1{:.m1Jc.1 )iipltl! 1altur. A11wl. b1m.Jdumil ,j111::mli,,Ju11Im Jii1
, l·r1/uitl ,,,.. riir brr Jehl ('l')lcft ulclt,gr, , l, btmrmla b{Jg/a,u,Jr ulurul; d,, bp<1rgikii11ii
orttl\'a /..onihilm,:I.Jir. \e rnr JJ. hj/vi,·a.htr HnlL'rinin /w,rgj Jc/iJ (.q.ul,m: Jaliil
olac ng1 rnrumma ,·c~,1plmlmnk kolm dcg,ldir Armmrr,1 hu mromm <nan, hira- d,1
'hlf'{,,u,'Clr ~~rilc•r," I..<"rammdm, 11ea11/a~1/m ag11mliaxlultr •• dcnlClcc-dir
Bil,~im Sm,·JarrnmSm11)turnru H Kon,~lllrmu E,rdi.'rmur 379
<'>=dfrlrf~ Jen I fallc-n
3.4. I. IP M RASISOR u
lP. bcl1rlibar asa bagh cLhazlarrnbubirini tammak. b1rbirlcnylc alcll 1111
vcn ...i ndc bu Iunmal: i~in l.:uII and t klnl'1 in1cmc1 Pm1oko Iu
l:urmak ...c vcn tl la.,,
,1,1nd,1rtlann11 gore...crilcn uur~, il't1,lcc<lcr',l). Digcr bar <l'Yi$1CIP num,m1,1.
lullamcmm mlcrnctc bagh 1kcn sah1poldugu ~,mltklir ln1cmt.:ll.! her bagli.lnan
b1l!!isayarbar lP adrc me sah1pur1 . Hu adrcs numarnlnrdanoh1$rnak1ad1r. Bu
numaralar isc don bolumdcn olu$mal1a ,·c holilmlcr nol1a ilc birbarlcrinden
,1) ralmat.:1.1d1r(6megin:I«J-i.1'27.14::!.144). Bu -,ny,1011t...ullonurak d hilgi:-.ll}'.tr-
lar.t cn~•m:I..mumkundur f-.il...atbu numar.il~nh;,tirfam.ikgu(, oldugund.,tnher
bilgisayara :ma makinc1alan domain adt 1 11, dcmlcn bir 1 1m vcrilnu~tir1ill •
07 I I 2010 tanhu\\lc c;1l..:ml:m \fan \i.lltln Yunctmcl1frnn t.l.. 3·n..:u maddc inc.Ii:
Belteh Taibi) Eutltu AJt Ah.LilAllliltl }U ~IJldl! belillenmi~Li1 .
.a\ . I Or •>-..:litlrul r Birli~in· ._,1ynli ~r~ 1 ;1-..11~.nt.,r. hukul-. bOrol:m \~
tlr.ona.lJ 1kJar1
a\"Ult.J.tl
.tx:I :11,i~lcn H,1kanht1 lc.J)-lllannla )1.'f al:anbclci.lt)..:kr
.<lr : l w T .1b1plc:r Oirl1gmc:la) 1th t1p tloltorl.ir1. c.loltorortakhUan. b.:uhllldC'r,c-
Sa "iltkHal..anhA,1 birinc1ba~amal.,:;i~hl-. l..urulu~l.1n
.nlu .T.C 'r uk.d; O~tim Kurumu t YOK> larafLndan tamaan yulsd; C'gJLLm
l..urumlJn
.po, Jumu lwwn , C'l..wulu~J.m
pol l·mnt)'Cl (,encl \yfudiirlupu ,e hlln)C--.lndCll htnmlcr
.kl::!· hlli l'.gttim H;il,mhg1 4\tl:ll ► Lamfind~monJ}lan1111~ olml onccsi cgitim
vcrcn kre5 anaoh1lu. 1lkcigrc11m h,;.c \.e dcne1 ogrcrim kurumlnn
.t, ' • t uric 11:ihli Ku\."Vctlcri
bun}c,mdc ·er nbn b1rirnlcT
1 ij GOlcD Alon , 2(10
3'2
1
" " Tulum,, 1-4
111
• lntcmcuci..1 bilgi,11ynrla.nnh~r binnc ··ncht hilgi~}ar'' ad, \Crilir Ou)Ul main
fmm: h1lg1'iJyarlar<l.1n.lm;uk ki~1-..clbilii,.1yarlam k.«far hcl)cy "bthl" ul:m1k
lldlandmhr Hiinycl\tndc oclh c;:i','l'i:il b1l21kn ~tikl:iyan I~\ 1rkctkn de ..hoc;f'
ol.irJ aJlat1Janlut.1l..1.1d1r. ln1~rn1:lleyantui olaral,. lulla1ul.u1 ··ho:>1"li.._1\.fanu
gcnddc bir internet !ten l!.me ,ul b1lgi!layan bdLrlLr. ··lJo!l-ting" j!,.(' bir ~n·i!l-
,aw.la~,~1i;mmb1r ,Lbon1."'1nc all \\cb ~yl:L,1m kc-n,.l1 b,I l!,,.J)'3nnJ3-..;il..lama,1
, e bu
!IJyfalJ.JJ 1mernc1 '1ze1i11Jen l!rt~ilmeit1iolanakl1l.1hn,b1darC<;ekl~.~ 12l
..,,..,Tulum. 1-. I.J.
~uid }J J..i lurum pcnuodi. ~id,t"tc ail btl~).irl.artl.m berh.mgi bir u • ~I~
olabtleL~I •1h1.i-ui, l:bll olnuJan teltl haklanna lonu b1r u;eni11arl.a.J:L.-:,1.anvta
p.i)l~b1hr. bariJeciniel~Linnl!l.bleAC'Jl h:lLl.rt:tedebilir. )a~ mall zit1clfJe1iykgden
1L,i,.irJg.c. bir haben J1kllll~l11muiJec~l hakstl' rclLttt ...u~w1ui~k)·ebilir.Bo~le bir
d 1n1md.1.pcr,on<:Ihu cylcm1m ,momm<'l:imk )-.ipm1sohrra.,. haskrihir dc)i~lc k1mlig1m
~hnmc-k,i71n }ilJ'fflt C'I~. $1rl.c1 }3 da :11rrn11) ~ritilcti bu llJ' c}lcmlcrdCT'I 'iOrumlu
tutul.tbilccd,,lrr/m1 •~ )'-Tlnd~ mnLul lum biltiYyarfar td, x-ni, -...iJ1"1>1CNLIATin<kn
~1-lt nij1 t~tn d1,;:ind.-itel..hir IP numara" alerem II001hr Hu ool..13da cylcrndcn 111,cncl.:1
Li.mg1 bilg.1l>.l)'.UU1 ~rumlu olc.Jui!unu bulm:.tkt!c:"Jeli.ir( £1,tur Eralp."l:3th im u,llbutu
G1Je11Yol- lp.. hupJfa\\ "°.turlhul.ul.:1te-..i.c"m/111.1.l..alc 166 htm ).
~ul.c:i U1 'tR: ul.J}lltui.h1.1ne Ltd.lJ )01k1iL"1kl-i l:IOrun\Jutu1mal 1i;u1}i.:h:di olma,)J<l.1
U) t!ul:un.aJab1r l;Ol.<lurumd.J&i\\.llJ lar ~ b1r ddde 1htiya1;Ju}mac.ba ..idlXe IP
11urn3r;i,1ndan dola)-1o ~1rlr.1.'tmyv1~111.1kri~ 1,.amu,J..1\,hl :~;ab1lmcl.t.1.-xhr t \1. Gul..h:an
Ahl ..l~\l!Mlltt Pt:n.onditt l~t!'digi Bit, inl uc,wlu.i.nSu: urwnlu 01..abih~ulu: ...
hur•"" w"' .hiIi,i mhukul.~,m~fl 1(\,'O-l/p,..•r-.t11 ,d m 1 lcJ, ,,j I-Ii11
..nr. Mk: unJa.n-lim-
nrumluf l.
Bu tur har nli-klck~, lar.-;.1)-J
l.J.lm~m:ili-.,:in.pcr~onclin kull11nJ11;1
h1.-rhilt:i!.J}ann
i~ IP dag,nm logl1nm n1tn11l-,o\C bu knynl:m en :11 <,ar :iklamokt, fa>dn \nrd1r
1\)nCJ, rerwnclin l;,el ha)Jl1nin w gi,liliginin. m~rald, c.ilah,lcccl..U\uncu ki-;,ikr
ilc yonctc;cl \C tcknik pcrmncldcn korunm;i'iitd11!'la;lnnmahd1r Altnmas1 gcrckcn
1cdbit1cr bunl, rla dn 11urt1dcg1lc.lir Bunl. nn dt$ttlda, nm1I cal.: hu l.::t}ul:mn
giL.liligirun.bu1unlugunun. dt:g~1mlmt'Ll1gmm\C Jogrulugunw1 !laglannla!,.1 i in Je
dt"ltmn1l muhurlcme (:mm.in damt!.tl1llA~II I •~leminin •unliik olaral.: yapilmas1 U.J
c;ul..i:inemlic.lif. neL.._im. Jtlil nn..:lil• l~J},Ul bu lill}Ul.umh1:rLaman i~in n~mpult
l!uilrn1.~1u.: c;ol,.l..ola)dtr (,\hi ... l~\.1:rc-nlcr:
P~Nmdin f~kxlig1Bih~im. u-.untltn II'
. orumlu 01:ihiltr.mi,.. h1tr://" "'" .tl11t,imh111i.uk com/201Clft\.l/pc,...onclin
1,l1."t.li£1
oili1;1m,,ll(uoda_n ldm "nrumlut;.
Bili~im Suflarrnm .'wmirrumruH Kom~lurmu ffrn·f crmm 383
O=e/lrlrI r:t d£'nI lalkn
ik, c;e~uIP adre~i \'atd1r1J" 1;
Sl,llic IP Adrc,1· abil IP adrc,lcridir obit IP adrc 1,bclir]i bir oga bagh
c1hn71annag f17crmdcnbir birinc \.cri yollamak u;m kulland1klnnmmana. oru
rumn giire Jeg1~m~)en,~ -.l'•,temyijn~uc,..a tarnfmdan behrlenip tanimlanan ,e
d~i:;•~t1rileb1lenIP ad~-.1 olaml ifade ~d,lmi~tir 1 . 56S 1 •. Kunun ·u <l.lyunarak
c;1l.inl:m lntcmct Ortnmmtl.t Y.ip1lnn Yaymlann nu.,~nlcnmc-;inc Oair l r,ul Ve
F<;.1,1.lrHal..l..md.iYonclmclik·in tammlan m;1J..lay,m l (I) n) mad<l·sin<l• ,c
01.J 1.2007LJ.nhimle}a}mlan:.mlnlern~t Toplu KuJlarnm nglay1c1larHakkm-
dakJ YoneunelaJ.. 'm tammlau behrleyen 3 (I) J) n\.i.ldde~Uldesabll JP adre..,
"Be/r,·/1 f11r"K" hagh r 1'1o=lann hwhmm lnmmak hrrhlrJ n,·le 1ft-llf11TIkurnwk
\'{ htrhir/rrin 'cri yol/,ww4 1('111 ~rtfllltrd1A·lan. :amam1, 0/lllllma gbrl! ,fcxry-
mtJ '-'" , '-' :,iMem _wnetu.,~i tma/111,"'" hd1rlt.'11iptw11mfu,UJ11tt.' chiH~11rrlt.>bd1.:11
IP mlrL'~iniifude e,ler ~cldmdctanunlanmJ~1r.
O)'nnmic JP Adrl!Si:Ocgi~cbilcnIP odrcskridir. imcmctkullan1c1lorm:1
n<lcccl..ullamhlJan.rn •~m l.th 1s c:d1hrlcr.lntc:m1.:lbaglant11 l,.,optuguLom.m
internet cri~im firmasa 3}'111 lP adrcs1m. o s1radobaglanan ba~kobirmc taltsL
cdcr. Bu ,~it IP adrc lcnnin kullan1c1lonm1cspu cdcbilmck i~in ba~lonn 10
man1(1.ar1h.'-ilat, sanaye.1..1mandilim1~ t;tlk onemhc.l1r
1 1
~.
7.·1m.mDJm£".1-;1
; 7nm.m d.imt;,ra,,. cld.tronik ort..1TTI(Lt
lo~ dokum.1n \C -;u;,lt.')m~
gih1 cldaromk vcrilcrin, bchrh bir 1:1m.,ndanonce vor oldugunu knnul1rn3k 11;m
bir lot-!d,,11)
l..ullamhr f\1e--.d11 ,hinm. ki.1)11 alt,na aJind1g1rnriht~orjinal hall}le \,fir
oldugunu, .-.onradan dcgi~t1nlmcd1gim 1,;patlam.1k nmac1yla 1.amnn damga.,1ndan
)·.1rarlan1In.hiIi 1 ( Ru rco trdo~an, ht1p://w-'-"w,h1li,imhul.11lcomt:Cl I 0/112/hir-'-•"1yi-
,uc lamak-idn-1p-a<li<,1-, d~rh-rnhJirI 1.
1~" 1:rhat1, r,.1<1 I I: (e&.i~., '9.
111• Korap, . I 04.10.
111
• Erbo~•., Hi11.
11111Cl!m Re ham. ••r□ rl:iyc·J.: H1li~im Sl11.l.in , .: \1flddck 'r c,ntcmlcn··. Poli
81llmkn Dcrgi,1 C 4 {3 ). (, 91
384 Tirri. Cea Ku,wm, ',rdu Bill)rm Su,fan
1
U11. )'<Jllc:lltwli/..Jc:lru/iJ..
ht!lirtdu1 hilgUerini'J' u{IJ ll) dur, u~ , e iki ytldu11 .fu_Ja
1 4
11=en.:_1onetrmdd:lt' hehrlrnl!cd
r,/111,1m'1J.. ,iin: l.adar .wM,mutl..lt1, e Im
"'' ~) b:.rn. .9 J
"' 'i(," I Kamin ·n dayanarnk ~1kanlan internet Ort;unrnda \ aprl:in Ya) inl:mn
OUL1,.'11J1:ruLtC' Ilk: Dau- L !>UI \ (' fua~ l.u- tlaklmJ.1 \ Oll('lmdil • rn taLunll.m.1,·uJ.iyan
3 C11~I n1.11.hlomdl!' l!'r~•m!t.1gla~1c:1lr.tlil brll!J 1 ··/111l!rnl!t 01 tummclu y.1prl,1111,l!r
trirlii t•r,-)r'me 1h)4i1101'm1I..al>l.m1.'r1i1JCJdr Am,lil. b1l1!,dc.-1 i. ,,J, ~C.!' c>yudt,""''''"•
l(•hjun m1111ura,,. ..u\temc: bu.(:lmlll turlh H.' :.uut htlgi\l. si,1cmtlc,1 ( 11..t}lurih "-' ,Ltul
bilr:iu, ilgUi haglun11 t('in ,·crilen IP atir~·,i H' l>uglantrrro/..talangihi hilgUcri ;(aJ,,
t>,/tr .. ~cklindc um1ml:inm1'-t1r,
56.SI !-. Kanun'J Ja).1m1rak t;abnlan lnll-mcl Ortamrm!J ) .1.p1l.mYa) in1.mn
O01cnlcn~mc D:nr L i;ul \'c F ar;l.ir Hok"-:indoYonc,mchk'in tommlon 0\'lkloy,m
J (I) o) mac.ldl.!,imk\'ek,I ,unm:u tmfil. biltri,i 'lnlcmcrt ortammdu ,ri~uri wi:fam,
tara/mdan k11llan1Jon\'€'Kil•umuc11h,:mt·tine 1Jt1kurtaleli, l apa,r koy,ra (; IJ• adren \'t,
,.,,,, mmuu41\I, C'rt)lllf t.ilrp nlife11 lrrd1'/ IP mh •'" 1, 1mr1 mmuutl\1, proto4ol rip,,
l. lU udn:-li, t~"(:Jw1t1turili t't ~"at; ill· bui:lu111, Al•,,/mt•t11ril1n.· :.~m,, bilgi!i;i:rbi
bih:ileri iJudt·i.:dt!r" d..l,nde ummlanrrn tar.
5651 ~ Ka11un\1 Jay-Jna1a~ 1,1Lu-1IJ11 l111cmel 01tammJa \Jptl.in \'a)ml.mn
OULenlenme---1~ O.JJTL,ul \ e Ga.-.lar llillmd.:i \'onelmdil 'm tamml..m.l\tll.:iy.in
3 CI ► ~) m.ad<lcrnJc y..:r 1jla) 1c1 lrJlH, bit~ 1 ..,,,,('rll('I ur,a,n,1we1l..1 ltl'r 1iirlii H''
,Lr[:Jumu.,11 ili}Airro/ura1: /..a.,,wl.. IP udn·,,. ht·c.ltf IP udrc,i ha{:/unr,lcmJJ H' ,uul
bilc:i,-;, i\t1•nr11 -.cnfa atl,rr;, is{C'm hilg1,;i ((,J-. J. POST fomut d,·taylun) H' mmt('
f'lllg,leri g,n,Mfgller1 t(<ui,•<'<IC'r"~kl indc mmmtonm,snr
S".SI -.. ~.mun'J da)'.tn.Jmk t;1lanlan Inil-met Ortumrnd.J ) .1p1l.m Ya~ inlJnn
O07cnlcnnle"-mcna1r L',ul \'c F ar;lor flokkmdo Yonc1mclil:'in tnmmlon O\'lkloynn
' CI I ,) m..w.ldc,ind~ycr ,;a~IJy1c:1"lnltrrnt 1 rmnmmda l11::me1, l' rrcnklen
l>annd,rmt u,remlen tr1Rlo.1 an ,·ew 1s}ete11 ge1'(tk H.., a 1u-d J.-.~UeliJ/adt• eder"
~cLl111dc ,. 111ml:lnm1~111.
Yer -.agl.wm trafik hilft'il, mtcmcc ortarmncL,Jd her tiirlii )Cr ,;11glam.:iy11 ili~kin
ol. ml. }.a)n,l. IP adrc,1. hcdcl IP. drc,,. ba'1,bn111a1ih,.la• 1'1l,1?1,1, ..,,cncn -.;1)fa
aurc~i. •~lem b1l!!ii.ifG[T. PO T l..omul deta) l.1r1I ,c sonui. brll!i i µ1b1bal~!lll!'n
atadi=ctm~-lli=Jrr.1 ralil. bill!.i--mrnl~lanrn::i.-.1•~lern1''-'"· kull.uulan \\l!b ,unucunun
~,~~h:n~ OO~\uru[ma,1\,i: U}'gUD log llllUlmilblu;in h,mg_ii~kmJenn )JpJlm:N
~l!n:lla~inin ugrl!'niIrni:,i !!i:rd, md,t~Ji r (hllp://ww" .lurl..J"ul.Jtlar.l-c1mf76 I I/) i:r
'-.J'l-C1'} 1Ji:la}r-C't'l-Hlc"rC·l'i-H1 crnfikt,11,ri,;in.:dir~•J 0°'.~0111.
''" Bu ,ur~ 5651 ,. K.mun'a <.la).1narukljtl,ml.m lnL~mi:I Orwrn,nJ_u Yapal.m
YJ}lnlann Dii,cnll!nmc,mc D:ur U,ul Ve h.Jsl.1r Hakkmd.1 Y6nccmd1l.'in i ( 1) c)
madd~1Nlc 6 ay olarol..bclirlcnm1~1ir
BUiJim Slf(;/arrnm Sm,i)·tumru H Kom~lllrmu F.,rL'lcrmur 385
O=df rlc I r.t dcri / lalkn
l>if~il1·ri11dogmJttgwm, hiiriinli"igiinii ,.,. gi:liliginf ,uglumu1 •• } ukumlulugu
gelinlmi~tar.
1r orm.m1uc;su7bucnk 17 bir dcl)adir. Bili~im u,ltilnnnn gidcn yol mu
hakkak IP'<len g~\me~L~ar. Pamldk 1/'1 ,-~ l) ,\ te....
p1u y1b1 •~l~mlenlcm\ol
t.l.thJ etl..ilidir -1_ Hu nedenle b•h~,m su\lan ile 1lg1h soi u~turnta}• )·uriit1:n
hirimlcrin bu ipu~u haL:L.mdn 1;ok iyi b1l~ri ,c donnnim,1 suhip olmnl:m gi:rck-
m ·klcuir Zirn b(Hun di.in}a <lu bih~im ..,u~lul,m ki:nd1h.:riniko\iuluy.mlarJan
daamaon<.led1r 1
>J.Igalama<la.
\ 81r c;ul.. IP b1lg1hmnml-..a) nagmm gih cmlir 111"
Pl-' Yar 1 1uy I I .CD. 2 UI 2009 f!iin \.I! 2008• 16570 - 2009 I 01 ~a., ,c karar i-.1)'1h
ilammJa "Sum J,n 't''''"'"nm , (' ,r·;,,,JuJy,1 fop:.mru (/,li.l,ctrl' u/111d1g,,ult1.da~
l ltJa
mr,<.·ur Tiirli. Tdd.umiim'J.wyun A.$ ·,,;,, OJ n6.~()()6 gm1 ,-e /J_r \u_nh yu:1.smJt1n
l1esaplam grlrn parulann intcrneru 1\5.97 140.0 \5 9 7 I-IJ.15J IJ> arohgurdaA1
" . 9i. f.Jl /9n IP ri1111wr1l\l 1,.,,lla1t1ft1rr1J.ctA1unfclrxrrw, a,,fa,,fma,, A'1!}1\tnda, 1111
,iumaramn l..ullamm li1/g1ltn ,,tr,rcrcl.. £FT.rrin;-aprfd1'fl amid amla,r mun.,ranm Im
Jllli~r 1t1l'L1fmdanllart~I h11Jumc11a otarid,jmm tl~r/1 J..111wr1dm1 ,ltp lt!'~P"
arr11111
e,J1M1wmlt• 'ltmi rfe "11/Jt,11 olup ulm,1drJ.:m111 ,,1ptunmm1 }!.('1t•J l1~m111
J.:O.:.t•tilnrL'fflt.'~I~'l' l-lltmb11I l.8(4jcH\.1l1[!.mm u,.UJ J()U6 grm \L' !Of)6 61-1 JUllh
uy1mru Aurun ilc• J; 09.1()()() 1,!tin~,• JOOMl21SY ,u\tlt hul.lt11mJ11tiJJ.1jHi:11I.. /..m·,m
w:n/,:.,, luru /..u,m purularm ,amfim Ju•!iubma gdmedn, on<.<.•/..1 u~umu.da
Ht If. T.',rin hu lr,n·uldcrm ,~dq H xrJi~·fcr(rle
hc.wplurma hu,·ule _wprfa,r A.B.nfrr
rfgr/1 nlarak h1/g1hrine. hapYtr11fma.~1.1al..1psi:l1k /.:ararmm t'\mklarmm gc11nillp
dnnv 1~·ineJ;mmlmaH , l ,·cmm·1111C1gore ,Clmgur lml..11{1dunm111mm 1,1!..dir''t" tunm
gerd,rkt,r ehi!r r;orn5tumra ·a Jmanarak 1n=1l111h"Jdehiibinr l.1mtfrmm" ckm1~tir
(Ru larar \ arg113y•in h1h51m i tcmindcn nlinm1511r).
111' Erolp, ,.RO.
131b Ir, num:uo.,1nin gih nilirliji: Bilt)illl ,~larrnan fa1llcrinint picindc hu koda,
oncmc ~hip IP numm1.1Janningi,knmc \l'.}.J dcg1~1inlmd.: ,urc1i}k kul1Jmc1l.mn
ynmh1lah1lmc:1 miimkundiir. Bu durum ,;c:,1111pro2ramlar \"c:yo ·onic:mlc:rlc:I IP
poofinu ► .)'i1p1lab1llll
kh.:uu,
JP Spoohn!, Yapt1gm17 b..1ilnnt1da IP oorcinm kar 1da I h11£1n,'Ilra tarkh
go,1~"11llC1~h.:mmcIP poofin~ Jcn1rCEralp. B1h~un uc;lul>un.,Gidcn \ ol Ip ►,
)11r1,11t.1 11 CD. l(t.04 2007, (,376-2551 c-<.1111
vc k:lr.1r ,;av1h llammc:fa <'7c:tk" ':
'c,rin·IIJ.J,, e•µa,ru ,'f.,/111lit , mil ,:umlt•rt•r('4 !Jr,tt·11m1(' ="'t,r ienfmt~ bir
bi/f!.i:.urarJa in'-dem..-ni11. olt11m /Jema, aluhmJt. l'aprlmusr nr du mcelt!m~
\ u.1ul,1r "" hU).!.rnJlarm 1 la l,ilJ,!.i.,ur.,ra ail ~\ri i( rr, n tinitd, 1ritr. c>Ju,dun ,o,rr.,
mn:Ji.:me Lap,Jwru Audur htr /i.u{{umlmumtt , ~tn•J.r{iU. fn<._dcm.,1.k b,lt!.1,,11vrm
di\ktt1c:•ha=, MfJ:i/crin J a=1/musr. tln.,"rfJmc,i ,·en, ,i/inchilmc,·ini tin/mid ,'t' '"'7:
!nm,.cr, d1,tin hfininliiiiinii Mjltmwl; i,;,in hil£Hm·ard,1 , m"i,J;i dM ,1 ;;~crimfr
mn·lt·mr , ,1r>ar4£•ri ,JJ ,~fem ole1rnk, "'=
~1m1t1t1 d," vrirn hircbir (\C'l lllr hv 'l'C"tor)
t"dt--{(mir1afrnman (1.1m mn,fcmn1irl oniinaf don a ii::rrinde mprlmaman), daha
\
0
''lnn sik,1}'C'l(l)'C idc n t~ J)(>(lmm, ~,,ndcricf ,mm \'Q dt1 ahcmnm e-p,HUJ
,11n11rmunIm ,\a/uh, ~,rl.uc·heftrlli<·n ldnh ~-r HWII< br_tll\e krm11r•pmt,mm hcur>{tIP
adre.nndnr ,.:onda1Jd1i{lnm mm/man iii'} daha (Onro do lwlunan IP adrc.-.mrn
l>d1r11/(',r ldl ,JJ , ,, ,uulrt> 11111,gjuf,wrt> 1ar,1/1ml1m l.11ffumld1j!11w1 , ,~ o t1/){J111 nin ur1J..
adul , I." l..unll( b1lr:1ltrmm talc-p <"J1lm<",1, b11l,mwr IP 11druini J.11l"1nunubunt•nm
,i1mJJu hu{ilm111~u1111 t1r,41mlma\1 ~t:TLkll~, lm.\11..\JuuJo ~o: u11u11euluwmk
bi/1,:,i,d '<mlc1Ai 1irii_}Jii do 1" ''l"'c' ,Ju, 1ctlc1rm urr11m1/Jt•ri11i,1J.011mtt1> J.ormt111u,h.itt,
t: pmta H'Hl t:•pu:,tafan 1,:01rdcn·nin IP mlrc..,i11inMl,rf..iti ruporlan duifru/111..umJ,1
tc,pm, hulunanJI. adrt ,;in rnm/..Jo il~1\;nin Jtdirfrnmt•\1 r:.n·,·kti{:i. <>lar rarihilrdr
Am,l,m c/Nnc/111..1 ,llil·r strl.a m·r,,1./ar, rlc rurdm,ur'mr r,1111!.. H{c1m(,1 ,t111ft•11nu.'lc>r1
\'t' tnplanan ,Jrbl/£'r hu· /,u/lm halrndc ,lt·~erln1J1rtldiJNn ~nnro, ,.rn1111cuno f(nre
~11ru11.m lwl.11J;;Jurummum rol.dir, ltJ\'foi e_eN/..1111,1,
,e_,;:t>rtlmedN1eJ..,;ikin,, I, mt i/t>
,.m,_J.{111 ,,__,ruatml'J.c,rnr i , rime ,. bcJ.nw1, gerl l.111 m,,,,, ·• dcmi~1j,rParlar. , 2-2,.
Ynrim.w 6.( D. I Ct0l.2006 ~n ,·c 5~(>4-2~P4 c~" vt'.' knr.:ir ~},h 1lnmmda ··J,n it.:,
,mu}.f.m e,•,J.-ofmmhJ."'n xmr/rn/r ch 1-.,t,,,J,,nii:t'' "''-' J.m 1l/1 1.-ll'/tJn ,If' , al.r,111m11
;,Jlt!Tltt!( lru/111111 l>ai:,lc.mt1 ll.lpJ/J1f:111m unhtJ1/nw.1, ll' l>,hrl.iJi OT_ ltm.1/mJan
Ju:, 111/tne,1 12.J.~O(JJ 111r,lr/1ru1u11Ju tlu 'Jie1~/umlw1 1,1/efom111h,,~I.,, Nr n11murc1
,,/1..1rn/..l!,u,1ailrm.'\lllt1t miim41711u(c/ui:,1mu,1" bdirulutt'!it /..a~1s111J,, ,mr,J..larm
yii/..lt•nen .flt( u i$lcdiklcrinc ili>.kin J1ertiirliJ hi)tudan 11::ak.hulwf..t-n eh cri$li, , L lcrli.
k,•,fi,r, inmuJmcr l:amt hulunmad1i1 ~ih•1ilm<dt11 , ,1:r/1 r1·kildcmahtum,)wit'rine
lmur ~·en/mt" l•r,=may, Ktrdtimu~r,r" dcm1$fircror1ar. ,.:!J).
1 1 Hurcu t:rdot■ nt h1tp://"1.ww.h1li,imhul,;ukt"C1m 110 I U/O~ir-k1 iy1 ,ucklm:tk-icin-
i1)odre i }Cfct1i-midir/
1 u Hurcu t:rdot•nt h11p·ll,HH\ h1ll',imhulrn\:.<."C1mf:!OIO/OYhir
k1 iy1 ,uclom:1k-icin-
i1):idre,i }C(Cr1i-midir/
BU,~im Sw,-Jarrnm Sm11rtumruH Kont}lllrmu F.,rL'fcrmm 387
O=df rlr ,1r.:t clt·nI fallrn
,·e ~l1lay1-.1ylaha~ka!-.1natahsi....ellilen h1r IP ( intemeL Pwtokol) numar-.1
...1111
am yctki ·il olan1-kkullanan JJ~iler t.1rnfind,m
l.ull,1nm.thmdar:intcmcl b.1gl-1nt1
internet uzerindc )'"dp1lrmyn ad1~1 i~lemlcrin IP num;1rnI tnkibi onucund.1
hJglantmm "-tlhihiolan D. [ ahonc-..i"-Orumlututulmaktadir 07 l,.onu,u nc-
denlerle bih~1m...u\°lannili ~u~lu Le-.p1un1,nrl~uran ~ahlo...u, internel en~im
~ur-
telnolOJIM bu, <lurumla,da -..ut; 1le <log,udJn Ilg•~• ohnayan J..1~1ler111
1
hcli saml olamk tcspitin • ncdcn oluhilmck1cdir '.
1
K:iblosULen~1mm:-.O.lk.onu.
....
u ....
akmcah boyullanm cngellemck 1~inmo
d m gihenhl a rarlarrnan dogru eb.al<leyap1lmas1gereb.meb.redjt.BLr col..
uhonc- m1.-rlcfi J..urulum y.1p11g1.,i,tcmlcrdc O}TII 1fr~y1giivcnlik ~ifn.~i ohm1k
b ·lirkmcklcdir. Bu durum c;okcic.ldigu"cnlik ri...kkri olu~tunn.1ktJd1r1~....
Knblo uz modcmJcrdciii; latmanJa bir gii\.cnhk s1 tcnu bulunmaltad1r.
Koblo~7 a~ cri inu i~m gcrclcn WP (li.:obloU7 £-0\cnlt era 11n) ifrelcmc
{11clligininy~m, ,,rn ,tf; k,1}n,1klann1kuJ1omu.:,1i...
bilgistt}arltmn MAC or1tl11l
c:n~unyonctama)adrcslcn de modcmc tanunJ.mabilmc:ktcdir. O~uncukatm,1mlJ
j c agn pm~ yapabilcn bilptsaynrlardan intcrnctc bnglaruna}Clki I olan bilgasa-
ynrlann \-(AC ndrcc;lcrinirn modem u1cnndc cantmlamnkmumkiindur. lier
m x.lernde farlh yontemlerle dU7t!nlenehrlen:-.137konw,u u• gih•t!nhk katman1,
yc:rki1z k1~ih:nn inlcmt:I b.t~l-1nhm1 kulfomn;lhlnni bu) uk oh;ii<lc
1122
cngcllcmc!..tcdir •
l'-A• Llull-lar.trall-1
i~birlj_gjkonll..)WJUJ
Ak.SSS'ruo gm~ boliimune b.tliltl1gmJ..id.1M ... bu
li.omansi}on:i Laraf olan d1~er ulkderle 1~b1rl1P,inml!d1 Lmlme,,aamJ.Ll)'la.:
Loplurnun
~ibcrsu lam lwr~Jk.orunm.1:,1 ic;ina11I.1~-Jk. .1J1mlarlabirlikt~ ~~rek.Jime..zu.111n
d1g..:-1
kJ_hulcJihnL..,i "I! uJu.,1.u.1r.1.,a •~birh~inin gdi~Liritme,i ~ull.m}lll urtak bar <.1!1:Ja
poh1il..amnfincchl..ti nl.m1I.: 1.:ahulcdahnc,1 ~'-'Tcgiylc... - dcmlm..:k s.urcti>le hu
llU'-ll~unvurguland1g1g.SrCIJmcl,.1C'<lir.
396 Tiirl.. Cea Kmrwru 'mfu Bil,°)im Su( fun
1 " Oormu Te,ran, ··1mc.:rnc1 Kar~1,1ndi1 07el lh}B11n Korunmi1,1 ..c dli
'\ 11rJ1mJ.:imJ••. llu'llarum-;1 mll"TTICt llukuku • cmrx,1}umu 21-12 \1u~1s WOI.
i71rnr, Dolu7 I ylul Cnl\cr<inc ...1 \'ayim, :!001 !I -iW
Bu ihl•>••~~J1..11iyh:A,rupJ Kon,cyi. ,u,k")mcnin Laruflanno 7/24 ,1.1h,m bir ut:il
durum 1mha1 nol"ta I olu turm.ilarim ~art koymuc; vc hahh1mrda h1~ok iilkc
am mJ;s i.ah~Il b1r ii~ kunnu lur <\\ 1up.,'mn 4'u 97'~mJ • loll ul l('~l,.1lillliln
bun)o111de ynp1l.mdml.u1 irt1b.11 oo talan. An~lo Amcnlun hWi.ult..l!>lemme!t.lbap
Am\:nl, B1rl~tl-. ~\ 11.114:ri"n,Jc (cJcral ,.1v"1hk bun)'c 1111.h: li.urulmu~tur. Hu
merl~Llenl~ ~aygu\ )ttb..Lrli..:1 dill-.!nlerl kon~bilen. 11u~rrl1:l td.noloji~u1in ,~ Jj;
)ap11Jnm.l'ilnin 1,ah~ma m,ml1~1m bill"n '>C h1h~im ,uc,fanm !>Oru~Lunnuili wm:m
olan rc~oncl gore,lcndirilmcl..'tcdir ad c d•~dOnyoilc dcgil. aym ,am:inda ulu~I
b.1,c.lii. c.'11dlil..k~crd -,en i" ,.1f!la)1cilunylJ \.l" m•~~'t t,a~l.m11lic.litcr lu:rum n~
lrurulu larla da 1rtibat1mn olma 1 .gcrckcn bu mcrkalcr, 1h11yai;olduf 11.mda hangi
kurum ,~>~ 11L.cm:nn1 11 "c l..1mc ula 1lm,1'1 gC1ci,.11g1n1 bilmclcn l!_IC-rctn·J,..1cd11
Bu )3ptlanmmm kmd ,1_ma~1. insan hay.iluun l.1}b1 g1b1wJ.ler ol~madJl..1;11, J.i.ha
~onra b~, urulm.1l ii/c~ \l"nlt.-nn muhaf.v..1."111111 ,.;i ;J.mma,1d1r. U:ih.."e ~tmu
mm~Llerin kurulma am.11.!IaJli 1.:.lina~ \1: poll 1~irlig1 kanall,mnm )'dine
i;"\:'ne,i ohn1.1n1J.~1vc ,atk'\:c: Jt:il duruml.J.rd.:1 ihli)a<; du~•ulan har rnclani,rna
olmJ\ln.1 rntmcn, ) kin gckl.:cktc ou hinmfcnn ctkinlif1 ,c h11l;in n"·clcni) le adli
i~nnobckllHnmmdodc~i~1l..lil..lcr
mcydonagcfircccgidcgcrlcndirilmcl..tcdir(Demlr
.M2>.
-1\.u~ul.U) HI.
iJ.CTDemar Kw;OJ..u~
-.ol. .R2. 3.
Bil,~im Sm,·Jarrnm Sm11)turnru H Kon,~lllrmu E,rdi.'rmur 397
<'>=dfrlrfr= Jen I fallc-n
- 1odde 21. Kollul.. , e internet servi~ ~gla>·1c1h:mher iki turJfta da adl
durumforda 111,b.H kuruluc.:al}c:tkdi IJ~1kri tc pil clmc:U\C bunlann 1rtibot bil-
gjlcrini p.iyl,1~mnhd1rlar.
- 1a<l<le 4:2.lntemt!t !>ervi~,a~IJ} 1cilan. kar~,l~uklan -.uc_:u kollui;a rapor
c::tmdc:ril.onu-.und.1 c:-c:urc:1lc::nuirih11c:lu.hrlc:r.
Ancak. ·c:r\.1• ~glay1c1lan l..c:nd1
c;al1~11rd1kl:m -.io;h:mlcrlll'Crindc: :-.uc;hin.,my1p bulmn konu ·tmdn mcchur Cu-
l ulmamal1u I rlar
1-kklrnnik delilier, clcktronik hir .tr.I\! t:irnfinclm ilctalcn , C)-ll hu :ir~lar fvcrinc
ko}dcd1lmi~\.C wru~rurmo n I md:rn dcgcn ol. n bilgilcr \C \Crilcrd1r (i mall
•. r,:un, '.4'")).
2001 y1llndo Fron'-O'nmLyon hriPd ~.p,lan I rncu intCJ'l'OlAdli Bili~im
emptv)'umundu ··dcbm,r;k df'lrl, E'lclctrm11ryaprdl1k1 J11rilctrm1HTO dcpolannur
dt'Rt:rj 1..amtl,no,r /'t,l$!td1r·· $C ·hndc tan1111lnnm1~t1r
(Kara~iilmc7, H1h$1m~uc;fan
,\! oru lunna k._o,U)lurrna fau~lcn. .2~9,.
Bir clcl-tmnik ara,;ta dcpolan;m \'C}':l bir ck :tromk arac; :irnc1hg1yl;it;i man \C
,w,uxlan hu~ul, bit ll"'g"'l1.
oru-..1urm.1 1}.ln dd1llc1dir HlldH "-·s.~OJI
D.iha onccdc hcl1rt11j1m17ii7crc b17.h1ll51m~•~c1111
u;cn-.1ndc ,;oyut h.aldc bulunan
her 1urlu dc~1.r\!,en den 'kl1: oldugumu.tll:inburada d 1 """ r..onu,u d"'hllcr \iC"Ii
aitdiginde olmal.Looir.
n,,u.I , lcmlcr ,,,er ~1\llhml, r ,a\.1;,111dc 1,11.r de 1.:lckuon1manhl l.:np113nilc
,,.JpJl,,.or oli.un !>Oau~t3\illL<l.. 1d,nolo11 b1l~L:,J1k vap1lma~1aJu. Ou d111tJJ~lemler
egcr b1r !.ui,:un I lenme,mtle rnl J.li'\',lf'oa, 1ncdcnn1e1;1 tie meLburen yine a}nl
,c"i ede bit h!r..nuloii bih?1,i.c~1eJ..11nneJ..t1:du.Bu l..onuuJoal u.ananl.m:ain1:el1:me
,•.1p1lm11.,1 1:cr~kcnJdillt!r .i<lli hili i111inmatrf\'allcrini ol~tunnakwcJir. Bu ..al.Iii
111.1tc1):.tllcrc-
i,c clcl.tmml. \'C}3 (lij1t:il d•lil dcmlmcklcdir (, •mih Ookurcr. ~.\dh
B1li$im''. dli 8ilimlcrdc c,;alm,s Konu B hl,;lan. Sc-- Ci nlnru , c D~uo
. .
incclcmclcn. Editor Lcvcnt Bavrnm. Ad:ilct Yovmc-v1. nkara. '.WOK,'i.:!4:!).
1 •., S-3),, 2'\R
398 Tiirl..Cea Kww,m 'm/u Bili~rmStt{lun
1 .,_.,
YosJnBectnl • Tulrul ~,-Im, .. dh Bih~•m ,c llukul'', Gunccl llul..ul..Dcqri-.,.
l\lttrt. :!UltlJ,-..Vi
Dokurer." dh Bili~im".-. 241.
IN K:lrng01mc7 bu hu,;u,;1.i )Cnndc hir ~luldc "Btflsim '"(lnrmd,11.., .mr-11~11trmn
£'H't \lnlll, "-ltml....,url«rd1.1f._ml'i:nr(' ontmh fi_,rilarmdun litrHr. hu ho~M1ul..1mp,lan
trim 1rJemlcrle rlg1/r 1111arraktutu/ma~, f.!rri:k/rl,~drr Alanlr m(larda. nt("ta
J.u/1,uu/mJ 1t1I.w,>tmtrt h11/m1,lui{11,,,. ,., "mra.,111,/<1!11,,1h,114mrl'I, m~ r-,11>or11 ,·c>
<>Im la 1/J.t.uinilr "-um/mus, , L'tL-rli ulabrltr . lm4l.t bdJ., dt• bu lal"-mc4lmn
bultmub1l111L•,1 ,,.,,, pc!.. ,._o.t
qlt.:nt J't1prfm1~, ._,4,uhu ~,i,tL•rilmil cJ/abili,·. I c1bt.Jmu111n
bullmdtt[;u mr" fodar 41(.,1b.1/ar,rQ[:u :«11u111 ~utm<.·/u ('t4tli ulnwdt[;, 1<,·i11tt11mwi;t1
hd{:fi.mmu=. A_,m ~cJ:1/Jc. hir Litil =un/1\tntn ;·a.l..alunmwi-t u,·lur \ltnmil l .. ,ok
Bili~im Suflarrnm Sm,,rrumru H Kom~lurmu ffrn·f crmm
O=e/lrlr Ir:t d£'n I lalkn
mas1konu-.unununem1 ti.im k.11.lemeper-.oneh LatofindJn ke inhllt: anla;;1lmal1-
dLr. Tum udlj ur~ pcrsoncli. eleklromk dd1llerm kol.t}hkfa dt:gi~tirikbilir
oldugunu onlomah vc ddillcrin toplnnmo I vc mcclcnmc i o;urcci boyunct1 ah-
n.in prcn,1p ,c pr<'~durlcrc U}'lllt1hd1r 1.. ~
Olay yen mc..dt:mt:~i a-,hnua bir ar..um.1•~lcmid,r Ye muhlcmd dthllc-
11
rin 1 buhmm.1..,. ,c oriJin.11knynagm tc.;pit cdilm ·,me y11rd1mc;.•dcr,Aym l'H-
maml..aurnma i)kmi d ·lilkrin kuybo1ma-;ma en ftvlu n :tlcn olunan 'i..Lflmthr. Bu
ncJ,mlc ola) ) ~n inc~lcmc~, ...mtsm<la oLel unleml~raJmmah<l1r"" 1.
Bili-;,im ,w;lannda ohl) ycri incclcn,e-.inde dikl..at cdilrnc i g~rckcn tCll"lcl
husu, 1ar' ~.~.
uJiibi olabilmck i~in bir nano~rn) c ilc ~ni}c ara md.dJ :.i:aman1li~k1mm
omyc iJc .30yalarasmdalciiJi~lcig1bioldugunu b1lmckfoydah olocol'tlr ,., .
..t\ni ,u1;" doo,gimi, su1rtiirunde ltnreketin}3p1lmn,1}l,1-.onucunonJ},1
1y1kma 1 hcmcn hemen a) m lJm,tnd.i olmakttt~dahu dogru u httrck~tmy.1palmtt-
l) lo onucun onayn ~ikmn I nra mda. cczo hukuku bakmundon oocmJi olma-
yncak kadnr k1sabir 7aman gcc;md,.1cdirBili~imc;uc;lnnndabu 7mnani dahn da
li..ahnuktad11. ncnl.. hehrtmel1)17 l..1b1lil>im s1-:temlerinin ,ant}e \e sant)'enin
bolumlc:n gibi 1,ok l.1-.a J'am:.inp.in;alarmda }Jp1lmJ,ma ragmcn, ui; •l>IC!mc
7Jmam .u,Nnd.1n 01cl , .; farkh bir dunim ortny,1 ~1kmamaktud1r Rumda d,1 bir
icm hard,ctinin yJp1lmai,1 ,.:c K,mun ong(_;nn(i~-.cbir 'ionucun onaya ~·1"m.1,1
,o, konusu olacal.. ,.~ i-.m;un 1~lenme ,1..an1am Ce,a Hulukunda rap1lan gene!
degerlen<lmne oh;uller, t;en,:e"e-.,nde olacal.11r 1'"''.
Bir hak"1l ,onucu gi:l\!~"lc~tirrm.:ki~·intvi.:Iolarnk h~uulanan bilgi...ayLtr
program,, 1 l!ng, gt!reg1. belh bar Li.lmamla de, re)'c girip b1r i~lemi g~n;el..Je~•
timu "e tail bu 1.slcm onucundan yararlannu sa. bu tire~ itcnsmdc, klas1li..
O) r'11no £Ore ,c-ra harekc1lcri \~ '-Onu~ dcgcrlendirm lcrina }apmak , e hu ~cl.ildc
,m;un nc ,.urmn i~lenmi~oldugunu ~t1pltlmt1k
gcrckmcktcthrP•:-,_
1181
£min 00~110 A)dlJI. '/t..57.
•~ Ersoy, ,, l? I.
13cn7cr.a~1klamal11ri in blm1 ~mar, Internet ,·c Ccrn I lukulru, "· LN.
I • f.rliO~•.,.171.
Bu rur u~lnn c:~-arit.mincclcm klc g3rc,h olan Yargm1y 11. Ccr.t lr.Jirc,i
~5 0ti 200., µun ,·~ 2007'21n8 ~'iO,, 2007 ,f\7~ k rar ,Jy1h ilaminda1 ' ..Bili~nn
,1 tcmindck1 \'crilcn dcg1~tmnck 'iUrct1ylc h:1k'i17 mcnfn:it ddc cd1lmc'i1 u~unun
an1I.. tamf1nd:1nITT'nen ,,~.iyc•~• ~,rkcun he abuxt.in ~.hie ol:ira 1~ttrm1 oldugu
h('~b.1 mlik.Uliamnd.1 tam.uulJJld1gi go.t<1jlml!y('rd.(') lc1111n l('~cbbfu.a~ma!.uul.i
kalJ1.-1ndan bJ.h1,I(' d ..,il ce,a Ll)Jnl nJ('}'~ LCffl)'I_., olrnad1!1,1m1an ooLma ,d>cb,
ayLlmJmJ~ur~<l~~llr Yarg,tJ) JI C.:la Dam:~i JN09.2007 gun \1,: 6963 5.533
.,:.iy,h ihumml.1 ,~ Yaqpt.1y 11. Cc1J Dail'\.-.,127.9~007 ~un. 6"'09'6012 -..1:i,,1h
il:lmindo d.1hcn/'cT ~k,ldc k.mu ,cnm~lir. ~JrJn nktomn ra~dcmir, H•h~im. Hnnb
,c Krcdi K. nl:1nnmKoru~eKullona1mas1 "c Doland111cIhl,; <;u~lar1,q 2<Ci
I
,0 c;\'E DEGERLE~iRJ\-tE
BjlJ~imtcknoloj1sim,m1lmu bir b1:Lla1krlcm ktc ve dcg1~mcltcdir Bi-
li 1mtcknoloji indckl bu hizli gcli m1 vc dcg:i~imdcvlctlcrin dogal fiziki mlf-
Janm ortadan kaldmmsnr 81h..,11n alanmdak1bu mIr tonama7hkhili~imsuc;lo
rino uluslarar s1n1tel1kl,.,a1ont.11rm1~t1r.
Bili~imtcknoloji inddci hLzhgcli~irnbili~irn u~lanmn I lcnmc bi~1mlc-
rim v~ a)'1"1mdu giindcn gunc ortmm~tlr.Bu ~~itknmc vc ",l1}1"-lll
ani~ lur-
~rn b1l1~im ~ui;lanyla mika<leled~ yap1lacak ~oru~turma 1~lemlen 01~1 h;:i)'alln
g11Jihg11uve hm:ylern, inahrein1)i:lln1 1hlal ~t!e~k nildal..t~ olab1lmd.1ed11·.
0
ncdcnlc, bu ,u~l:1rl11mi1cttdclc yonlc:mlcri \C oni~turmn - km,u turm,1i~lcm-
lcri kfa..,ik
su~·IJ_rdan
forkl1l1k
,gt.hlcnn~kh:dir
Buh.in bu hususlar1dallice ald1ganu.£da,1nceleme lonumuzun da ,c;,nde
hulunduru hili, im -.11 Jan ha\.1mindan yap1lma,1 gen:kcnlcri u ckild <\1ctlc-
ycb1liri1
I. u(.mi.imuzdcbah 1m tcl.nolo11lcrminhayaumL21nher aJanuu ku~n1g1
dikkotc alanorak, bah 1m . isrcmlcr1 bill im uc;lularmo ka~1 mutlakn korunmn-
hd,r Rih~in, si ...11.:mlcri11Jc
y.ip1lo11
h~r harek~Li11 l,.ull11nac1lann1.1lcbrncb~1gli
olmalulLLD dahi kny1tollma .i]m1yor olm.t I oru~Lurmamakamlan u;m kolnyhk
oglarkcn. bircylcrin Ccmcl hak ,c ozgurlukkn bakurundan c1dditchhkclcr yo-
mm1aktod1rliircylcrin rcmcl hak Ye hi.imyctincyo1,1lanmiidahalclcrin hukukn
a~k111olm~bl durunlun<la, hu niii<lahalclerden elde eJ1l~~k hulgularrn m~hl,.,e-
rnclcr m:Ldrndt hukmc c~ .ilm.sbLln~J (lllJClTh\111(kg1ldir. Bu ~~pie. munh,1-
\lr.ln bili~1m ur;lan b.1k1mmcumdclil topfomndakitcknik giu,luklcrJc ko"u -
runnamn kcndinc mah u" durumlan da dikkotc almarak soru tunna \'C kon1~-
mrma -.atna...m1 1c;-e1en01el b1r kanun ha/1rlanm.altd1r. Ancak lanuni <lu1enle-
mclcr y-..ip1hrkcn~
n. Bilhim \i,tcmlcrinin fi7gurlukc;ii.koloyc1\C ucu7 ynp1"1ihlal cdilm -
~hnalen tellk!I 1lkelerle. IH 'nd~ ,e AIH\t1 kararlannd.i
den Anaya..,;:i'm1_1J.i.
\e olcululiik bstru lat1
bell111lcn. inc ru a,ua~. demo kl at1l loplumda gerel...hl1"-
dikkotc a1inciral..di11C"nlcmclcr}ap1lm.1l1d1r
b Bu dilL~nkmdcr. lr.anunlann m;Lkhgi/bdirhhgi1lkcsm• U}SUfl bir b1
~lmdc hcrb.c in lolayca anloyabilcccg1bdar ac;Ll\.C tarl1-$madan
uzak olacal:
cki1dc. ad olntalid1r.
c. K.J~1krin6Ld h.ayallanngi:lliliginc,c mahrcm1yclhuklanna rnilmkfm
olan en az mudahalcdcbulunulmalJdu.
412 Tiirl.. Cea Kmrwru 'mfu Bil,°)im Su( fun