ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

7. Υπολογισμός θερμικών και ψυκτικών απαιτήσεων

κτιρίων κατοικίας και μικρών κτιρίων τριτογενή τομέα

7.1 Μέθοδος υπολογισμού ενεργειακών απαιτήσεων για τη θέρμανση

και την ψύξη χώρων

Ο υπολογισμός των ενεργειακών αναγκών για τη διατήρηση της θερμικής άνεσης στο
εσωτερικό των χώρων αναφέρεται σε δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους ώστε να
προσδιοριστεί η μηνιαία ζήτηση για θέρμανση και για ψύξη σε κτίρια κατοικίας και σε
μικρά κτίρια του τριτογενούς τομέα.
Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των θερμικών κερδών,
απωλειών καθώς και των ενεργειακών αναγκών για θέρμανση βασίζεται στο
Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN832 [2], ενώ για τον υπολογισμό της ενεργειακής απαίτησης
σε ψύξη αναπτύχθηκαν τρεις διαφορετικές μεθοδολογίες οι οποίες στηρίζονται σε
τρεις διαφορετικές θεωρήσεις για την αποθήκευση θερμότητας στη θερμική μάζα των
κατασκευαστικών στοιχείων του κελύφους:
 Η πρώτη μεθοδολογία υπολογισμού των ενεργειακών αναγκών σε ψύξη βασίζεται
στη Μέθοδο του Παράγοντα Ψυκτικού Φορτίου (CLF) και της Θερμοκρασιακής
Διαφοράς Ψυκτικού Φορτίου (CLTD) όπως περιγράφεται στο εγχειρίδιο της
ASHRAE (American Society of Heating Refrigerating and Air-Conditioning
Engineers) για τα κτίρια κατοικιών (μονοκατοικίες/πολυκατοικίες) [5].
 Η δεύτερη μεθοδολογία βασίζεται στη μέθοδο admittance για τον υπολογισμό των
ηλιακών θερμικών κερδών και των απωλειών τόσο από τα αδιαφανή όσο και από
τα διαφανή στοιχεία του κτιριακού κελύφους. Τα παραπάνω φορτία
υπολογίζονται χρησιμοποιώντας τη θερμοκρασία ηλίου-αέρος η οποία λαμβάνει
υπόψη της τη θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος και την προσπίπτουσα
ηλιακή ακτινοβολία στην εκάστοτε επιφάνεια.
 Η τελευταία μεθοδολογία λαμβάνει υπόψη της το συντελεστή χρήσης απωλειών
για την περίοδο του καλοκαιριού ο οποίος έχει υπολογισθεί μετά από μία σειρά
προσομοιώσεων σε πολυκατοικίες και μονοκατοικίες σε διάφορες περιοχές της
Ελλάδας. Συγκεκριμένα, έχει βρεθεί ο αριθμητικός παράγοντας α για μονωμένα
και μη μονωμένα κτίρια ο οποίος εξαρτάται από τη σταθερά χρόνου και δίνεται
από δύο διαφορετικές σχέσεις για την περίοδο του καλοκαιριού.
Το εξεταζόμενο κτίριο, η ενεργειακή ζήτηση του οποίου υπολογίζεται με τις
παραπάνω μεθόδους, θεωρείται ότι περιλαμβάνει ΜΙΑ ΘΕΡΜΙΚΗ ΖΩΝΗ (μονοζωνικό
κτίριο).
Όλες οι μέθοδοι περιλαμβάνουν τον υπολογισμό:
 των θερμικών απωλειών του κτιρίου, όταν θερμαίνεται ή ψύχεται σε σταθερή
θερμοκρασία,
 της θερμότητας που απαιτείται ετησίως για τη διατήρηση των καθορισμένων
θερμοκρασιών ρύθμισης στο κτίριο,

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 1

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Ο υπολογισμός θα αφορά σε ολόκληρη την περίοδο θέρμανσης ή ψύξης είτε στο

χρονικό διάστημα ενός μήνα. Ο μηνιαίος υπολογισμός δίνει ορθά αποτελέσματα για
τα μικρά κτίρια σε ετήσια βάση, αλλά τα μεμονωμένα αποτελέσματα του κάθε μήνα
στην αρχή και στο τέλος της περιόδου θέρμανσης ή ψύξης μπορεί να παρουσιάζουν
μεγάλα σχετικά λάθη.

7.2. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ

ΓΙΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΙ ΨΥΞΗ
Οι παράγοντες που επιδρούν στον υπολογισμό της ενεργειακής απαίτησης για
θέρμανση και ψύξη είναι πολλοί και επομένως ο ακριβής προσδιορισμός τους είναι
δύσκολος. Πολλές από τις συνιστώσες των φορτίων μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια
του 24ώρου και μάλιστα με διαφορά φάσης. Επομένως ο υπολογισμός της
συνιστάμενης μεγίστης τιμής για όλη τη θερμική ζώνη του εξεταζόμενου κτιρίου,
απαιτεί ειδική μεθοδολογία.
Για τον υπολογισμό της ενεργειακής απαίτησης σε θέρμανση και ψύξης απαιτούνται:
 Γνώση των χαρακτηριστικών του κτιρίου (γεωμετρία, δομικά υλικά και
στοιχεία επιφανειών, κ.α.)
 Καθορισμός θέσης, προσανατολισμού και εξωτερικής σκίασης του κτιρίου
 Γνώση μετεωρολογικών δεδομένων της περιοχής και εκτίμηση εξωτερικών
συνθηκών σχεδιασμού
 Εκλογή εσωτερικών συνθηκών σχεδιασμού (θερμοκρασία, ρυθμός
ανανέωσης αέρα)
 Γνώση της λειτουργίας των χώρων (ώρες λειτουργίας συστημάτων, ώρες
κατοίκησης, εργασίας και πλήθος ατόμων)
 Υπολογισμός των διαφόρων συνιστωσών της ενεργειακής απαίτησης για
θέρμανση και δροσισμό των χώρου), δηλαδή:
 Θερμικές απώλειες λόγω αγωγιμότητας
(εξωτερικοί τοίχοι, οροφή, δάπεδο, παράθυρα)
 Θερμικές απώλειες χώρου λόγω μηχανικού (ελεγχόμενου αερισμού),
φυσικού αερισμού και διείσδυσης αέρα (μη ελεγχόμενου αερισμού)
 Εσωτερικά θερμικά κέρδη
 Ηλιακά θερμικά κέρδη από εξωτερικά υαλοστάσια
 Ηλιακά θερμικά κέρδη από παθητικές κατασκευές

7.2.1 Υπολογισμός ενεργειακών αναγκών κατά τη διάρκεια του χειμώνα

Το θερμικό ισοζύγιο στο εσωτερικό του κτιρίου για την τυπική μέρα κάθε μήνα της
περιόδου θέρμανσης εκφράζεται από τη σχέση:

[kWh] (1)

Qh : Ενεργειακή απαίτηση από το σύστημα θέρμανσης [kWh]

QT - Qs : Είναι ο συνολικός ρυθμός ροής θερμότητας [kWh]
(Απώλειες λόγω μεταφοράς θερμότητας –
Ηλιακά θερμικά κέρδη)
 Από διαφανή στοιχεία (Υαλοστάσια και θερμοκήπια)
 Από αδιαφανή στοιχεία (Τοίχους, οροφές, δάπεδα,

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 2

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

τοίχοι μάζας)
Qi : Εσωτερικά θερμικά κέρδη [kWh]
 Φωτισμός
 Ένοικοι
 Συσκευές
Qv : Θερμικές απώλειες λόγω μη ελεγχόμενου αερισμού ή
ελεγχόμενου αερισμού (βλ. Παράρτημα Β) [kWh]
Qαποθ.: Αποθηκευμένη θερμότητα που εξαρτάται από την
κατανεμημένη μάζα του κτιριακού κελύφους.
Επειδή η παραπάνω σχέση υπολογισμού των ενεργειακών αναγκών σε θέρμανση
του εξεταζόμενου χώρου, είναι στατική, ενώ ο μελετητής χρειάζεται να γνωρίζει τη
δυναμική συμπεριφορά του κτιρίου που μελετά, εισάγεται ο όρος του παράγοντα
χρήσης, η, (γιατί μόνο ένα ποσοστό των κερδών θεωρείται αξιοποιήσιμο αφού το
μέγεθος της θερμικής μάζας καθορίζει το ποσό θερμότητας που αποθηκεύεται και
αποδίδεται στο εσωτερικό περιβάλλον, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, τ).
Ο παράγοντας χρήσης είναι ο συντελεστής μείωσης του θερμικού κέρδους που
εισάγεται στο μέσο ενεργειακό ισοζύγιο κατά τη διάρκεια θέρμανσης.
Επομένως η σχέση (1) για την περίοδο θέρμανσης μετασχηματίζεται σε:

[kWh] (2)

όπου:
 ηh είναι ο παράγοντας χρήσης για την περίοδο θέρμανσης ο οποίος δίνεται
από τη σχέση:

(3)

 γ είναι η αναλογία κερδών και απωλειών και δίνεται από (4)

 ενώ α είναι ένας αριθμητικός παράγοντας ο οποίος εξαρτάται από τη

σταθερά χρόνου, τ, και για την περίοδο θέρμανσης δίνεται από τη σχέση:

(5)

[h] (6)

όπου:
C : η φαινόμενη θερμοχωρητικότητα του εξεταζόμενου χώρου [J K-1]
L : ο ολικός συντελεστής απωλειών του εξεταζόμενου χώρου[W K-1]
Ν : ο συνολικός αριθμός των συνιστωσών του εξωτερικού κελύφους
(δομικά στοιχεία, υαλοπίνακες)
Κ : ο αριθμός των στρωμάτων του κάθε δομικού στοιχείου
ACH : οι συνολικές αλλαγές αέρα ανά ώρα που οφείλονται σε διείσδυση ή
σε μηχανικό αερισμό
Vχώρου : ο συνολικός όγκος του εσωτερικού αέρα [m3]

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 3

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

 Υπολογισμός Συνολικής Ροής Θερμότητας μέσα από τα διαφανή

και αδιαφανή στοιχεία του κτιριακού κελύφους
 Υπολογισμός προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας
Υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες μοντέλων εκτίμησης της προσπίπτουσας
ηλιακής ακτινοβολίας σε κατακόρυφο επίπεδο:
 Μοντέλα φωτεινής αποδοτικότητας, τα οποία συνδέουν τις τρεις βασικές
συνιστώσες της ακτινοβολίας (άμεση, διάχυτη και ολική).
 Μοντέλα που προβλέπουν την ακτινοβολία διάχυτου ουρανού
 Μοντέλα που αφορούν την κατανομή του φωτός στον ουράνιο θόλο.
Στην παρούσα μελέτη προβλέπεται η χρήση του μοντέλου του Hay για τον
υπολογισμό της ακτινοβολίας διάχυτου ουρανού. Προτείνεται το παραπάνω μοντέλο
γιατί από έρευνα που διεξάγει στο Αστεροσκοπείο Αθηνών διαπιστώθηκε ότι μεταξύ
δώδεκα μοντέλων εκτίμησης της ακτινοβολίας διάχυτου ουρανού για τις κλιματικές
συνθήκες της Ελλάδας την καλύτερη συμπεριφορά παρουσίασε το μοντέλο του Hay
(RMSE=0.11 και MBE=-0.08).
Η ολική προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία στο κεκλιμένο δίνεται από τη σχέση:

[W m-2] (7)

όπου:
 IΒ η άμεση ακτινοβολία στο κεκλιμένο [W m-2]

 IS η ακτινοβολία διάχυτου ουρανού (μοντέλο Hay) στο κεκλιμένο [Wm-2]

 IR η ανακλώμενη από το έδαφος ακτινοβολία στο κεκλιμένο

β : η γωνία κλίσης του κεκλιμένου επιπέδου ως προς το οριζόντιο επίπεδο

: ο παράγοντας εδάφους του κεκλιμένου επιπέδου

ρ : η ανακλαστικότητα του εδάφους

Ιb : άμεση ηλιακή ακτινοβολία στο οριζόντιο [W m-2]
Ιd : διάχυτη ηλιακή ακτινοβολία στο οριζόντιο [W m-2]
Rb : λόγος άμεσης ακτινοβολίας,
(θ: γωνία πρόσπτωσης, θΖ: γωνία ζενίθ)


Φ : γεωγραφικό πλάτος του τόπου ()

ω : ωριαία γωνία, ω = 0.25 (min από ηλιακό μεσημέρι) ()
δ : ηλιακή απόκλιση ()

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 4

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

n : αριθμός ημέρας έτους


Η ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει στις διάφορες επιφάνειες, υπό διάφορους
προσανατολισμούς και κλίσεις δίνεται από τη σχέση (7) χωρίς όμως να λαμβάνεται
υπόψη η σκίαση από γειτονικά κτίρια ή γενικότερα από το γειτονικό του κτιρίου
περιβάλλον.
Προσθέτοντας τις τιμές της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας στο κεκλιμένο που
λαμβάνονται από την εξίσωση (7), για όλες τις ώρες της 21ης ημέρας (για την οποία
γίνονται όλοι οι υπολογισμοί), υπολογίζεται η προσπίπτουσα ακτινοβολία ανά
προσανατολισμό σε kWh m-2 ημέρα.

 Υπολογισμός ημερήσιας μεταβολής της θερμοκρασίας εξωτερικού

περιβάλλοντος
Η ημερήσια μεταβολή της θερμοκρασίας εξωτερικού περιβάλλοντος, Τ ο για
οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας μπορεί να εκτιμηθεί σύμφωνα με το
μοντέλο που προτείνει η ASHRAE, αν είναι γνωστή η μέγιστη θερμοκρασία
ημέρας και η ημερήσια θερμοκρασιακή διακύμανση. Σύμφωνα με το μοντέλο
αυτό, η θερμοκρασία κάθε ώρας της ημέρας υπολογίζεται αφαιρώντας από τη
μέγιστη θερμοκρασία ημέρας το ποσοστό της ημερήσιας διακύμανσης που
δίνεται από τον Πίνακα 1.
Ποσοστό ημερήσιας
Ώρα ημέρας (h) θερμοκρασιακής
διακύμανσης (%)
1 87
2 92
3 96
4 99
5 100
6 98
7 93
8 84
9 71
10 56
11 39
12 23
13 11
14 3
15 0
16 3
17 10
18 21
19 34
20 47
21 58
22 68
23 76
24 82

Πίνακας 1. Ποσοστό ημερήσιας διακύμανσης

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 5

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

 Υπολογισμός συνολικής ροής θερμότητας μέσα από τα αδιαφανή

στοιχεία
Τα καθαρά ηλιακά θερμικά κέρδη των αδιαφανών στοιχείων είναι ένα μικρό ποσοστό
των συνολικών ηλιακών θερμικών κερδών και αυτό γιατί υπεισέρχεται και ο
παράγοντας σκίασης.
Έτσι, η συνολική ροή θερμότητας μέσα από το αδιαφανές στοιχείο j (κοινούς τοίχους)
για όλη τη διάρκεια της τυπικής ημέρας είναι:

[kWh] (8)

όπου:
h : ο αριθμός ωρών/ημέρα κατά τη διάρκεια των οποίων υπολογίζονται τα
αντίστοιχα φορτία
αj : ο συντελεστής απορροφητικότητας του αδιαφανούς στοιχείου
sj : ο παράγοντας σκίασης του αδιαφανούς στοιχείου
ΑΤj : η καθαρή επιφάνεια του εξεταζόμενου τοίχου [m2]
ΣΙΤj : η ολική ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει στον τοίχο j καθ’όλη όλη τη
διάρκεια της ημέρας [kWh m-2]
Ff : παράγοντας όρασης του εξεταζόμενου στοιχείου από τον ουρανό
(Λαμβάνει την τιμή 1 για μη σκιαζόμενη οροφή και την τιμή 0.5 για μη
σκιασμένο κάθετο τοίχο)
Για ακριβέστερη προσέγγιση του παράγοντα όρασης του
εξεταζόμενου
στοιχείου από τον ουρανό χρησιμοποιείται η εξής σχέση:
(9)
όπου ΣFij είναι το άθροισμα των παραγόντων όρασης των εξεταζόμενων
στοιχείων από στοιχεία των απέναντι ή γειτονικών κτιρίων τα οποία
μπορούν να βρεθούν από τα παρακάτω σχήματα:

Σχήμα 1. Παράγοντας όρασης απέναντι εξωτερικών επιφανειών

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 6

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Σχήμα 2. Παράγοντας όρασης κάθετων επιφανειών

hr : συντελεστής συναγωγής της εξωτερικής επιφάνειας του αδιαφανούς

στοιχείου j με τον ουρανό

εj : ο συντελεστής εκπομπής της εξεταζόμενης επιφάνειας

σ : η σταθερά Boltzaman (5.67 * 10-8 W m-2 K-4)
TTsj : η θερμοκρασία επιφανείας του αδιαφανούς στοιχείου j
Tsky : η θερμοκρασία ουρανού
Τsky = To - 11 (για Μεσογειακές Περιοχές)
Δθer : η διαφορά μεταξύ της εξωτερικής θερμοκρασίας και της
θερμοκρασίας ουρανού η οποία λαμβάνει την τιμή 11 Κ για όλες τις
Μεσογειακές περιοχές

 Υπολογισμός συνολικής ροής θερμότητας μέσα από διαφανή στοιχεία του

κελύφους
Ο συνολικός ρυθμός ροής θερμότητας από τo διαφανές στοιχείο i υπολογίζεται για
την τυπική ημέρα κάθε μήνα και δίνεται από τη σχέση:

(10)

όπου:
ΙΤι(h) η προσπίπτουσα ολική ακτινοβολία στον υαλοπίνακα της κεκλιμένης
επιφάνειας i [kWh/m2]
UΠ ολικός συντελεστής θερμοπερατότητας του υαλοπίνακα που
υπολογίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται
στο Παράρτημα Α [W m-2 K-1]
τi ο συντελεστής διαπερατότητας του υαλοπίνακα
Αwi η ενεργός συλλεκτική (συλλογής ηλιακής ενέργειας) επιφάνεια του
διαφανούς στοιχείου i
α ο μέσος συντελεστής απορροφητικότητας του χώρου

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 7

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

H ενεργός συλλεκτική επιφάνεια ενός διαφανούς στοιχείου του κτιριακού

κελύφους όπως ένα παράθυρο, δίνεται από:
Aw = A (l-s) FCFF [m2] (11)
όπου:
Α : το συνολικό εμβαδόν του ανοίγματος της συλλεκτικής επιφάνειας (π.χ.
εμβαδόν παραθύρων) [m2]
s1 : ο παράγοντας σκίασης
Ο παράγοντας σκίασης ορίζεται από:
s= l - Ιs.ps/Ιs (12)
όπου:
Ιs.ps : η συνολική ηλιακή ακτινοβολία που λαμβάνεται στην
συλλεκτική επιφάνεια με τη μόνιμη σκίαση [W]
Ιs : η συνολική ηλιακή ακτινοβολία που θα είχε ληφθεί στην
συλλεκτική επιφάνεια χωρίς σκίαση.
Τελικά η (14) γίνεται
(13)
όπου:
Fh : ο συντελεστής σκίασης για τον ορίζοντα (Πίνακας 3)
F0 : ο παράγοντας σκίασης από τους προβόλους (Πίνακας 4)
Η σκίαση από πρόβολους και κατακόρυφα σκίαστρα εξαρτάται από τη
γωνία του σκιάστρου, το γεωγραφικό πλάτος, τον προσανατολισμό και
το τοπικό κλίμα.
Ff : ο παράγοντας σκίασης από τα κατακόρυφα σκίαστρα
(Πίνακας 5)
Fc : παράγοντας σκίασης από κουρτίνες (Πίνακας 2)
FF : παράγοντας πλαισίου, που είναι ίσος με την αναλογία της διαφανούς
επιφανείας του συνολικού εμβαδού του γυάλινου στοιχείου
O παράγοντας κουρτίνας διαφέρει από τη μονάδα μόνο όταν οι κουρτίνες είναι
μόνιμες. Αυτός ο παράγοντας ορίζεται ως ο λόγος της μέσης ηλιακής θερμικής
ενέργειας που εισέρχεται στο κτίριο με τις κουρτίνες προς την ενέργεια η
οποία θα εισερχόταν στο κτίριο χωρίς τις κουρτίνες. Η ηλιακή ακτινοβολία που
μετατρέπεται σε θερμότητα στην κουρτίνα θεωρείται ότι εισέρχεται στο κτίριο.

1
ΣΗΜ.: Μόνο η μόνιμη σκίαση, που δεν είναι κινητή και δεν προκαλεί μεταβολές στα ηλιακά κέρδη
ή στην εσωτερική θερμοκρασία, λαμβάνεται υπόψη για τον παράγοντα σκίασης. Συστήματα
ηλιοπροστασίας που μπορούν να μετακινηθούν από τον χρήστη ή είναι αυτόματα λαμβάνονται
έμμεσα υπόψη στον συντελεστή χρήσης.

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 8

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

ΤΎΠΟΣ ΟΠΤΙΚΈΣ ΙΔΙΌΤΗΤΕΣ ΠΑΡΆΓΟΝΤΑΣ

ΚΟΥΡΤΊΝΑΣ ΚΟΥΡΤΊΝΑΣ, FC
ΤΗΣ ΚΟΥΡΤΊΝΑΣ
Απορροφητικότητα Συντελεστής Κουρτίνα
θερμοπερατότητας
Άσπρα 0.1 0.05 0.25
ενετικά
0.1 0.30
στόρια
0.3 0.45
Άσπρες 0.1 0.5 0.65
κουρτίνες
0.7 0.80
0.9 0.95
Χρωματιστά 0.3 0.1 0.42
υφάσματα
0.3 0.57
0.5 0.77
Υφάσματα 0.2 0.05 0.20
καλυμμένα με
αλουμίνιο

Πίνακας 2. Παράγοντας κουρτίνας. Fc

Η σκίαση από τον ορίζοντα (π.χ. το έδαφος. δέντρα και άλλα κτίρια) εξαρτάται
από τη γωνία του ορίζοντα. το γεωγραφικό πλάτος. τον προσανατολισμό το
τοπικό κλίμα και την περίοδο θέρμανσης ή δροσισμού. Ο παράγοντας αυτός
όπως και οι παράγοντες Fh και Ff δίνεται για όλα τα γεωγραφικά πλάτη που
καλύπτουν τον Ελλαδικό Χώρο από τους ακόλουθους πίνακες:

35 36 37 38 39 40 41 42

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ
ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ

Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β

0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

10 1 0.98 1 1 0.98 1 1 0.97 1 1 0.97 1 1 0.97 1 1 0.96 1 1 0.96 1 0.99 0.96 1

20 1 0.90 1 1 0.89 1 0.98 0.88 1 0.96 0.87 1 0.94 0.87 0.99 0.92 0.86 0.99 0.91 0.85 0.99 0.89 0.84 0.9

30 0.75 0.80 0.97 0.74 0.79 0.97 0.72 0.78 0.96 0.71 0.77 0.96 0.69 0.76 0.96 0.68 0.75 0.96 0.67 0.74 0.95 0.65 0.73 0.95

40 0.60 0.68 0.93 0.58 0.68 0.93 0.57 0.67 0.92 0.56 0.66 0.92 0.54 0.65 0.92 0.53 0.65 0.92 0.52 0.64 0.91 0.51 0.63 0.91

Πίνακας 3. Μερικός παράγοντας σκίασης από τον ορίζοντα. Fh

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 9

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

35 36 37 38 39 40 41 42

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ
ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ
Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β

0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

30 0.86 0.86 0.90 0.86 0.86 0.90 0.87 0.87 0.90 0.87 0.87 0.90 0.88 0.87 0.90 0.88 0.87 0.91 0.88 0.88 0.91 0.89 0.88 0.91

45 0.67 0.72 0.80 0.68 0.72 0.80 0.68 0.73 0.80 0.69 0.73 0.80 0.70 0.74 0.80 0.71 0.74 0.80 0.71 0.75 0.80 0.72 0.75 0.80

60 0.36 0.56 0.69 0.38 0.56 0.69 0.39 0.56 0.68 0.41 0.56 0.68 0.42 0.57 0.67 0.43 0.57 0.67 0.45 0.57 0.67 0.46 0.57 0.67

Πίνακας 4. Μερικός παράγοντας σκίασης από τον πρόβολο. F0

35 36 37 38 39 40 41 42

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΌ
ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ ΠΛΆΤΟΣ
Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β Ν Α/Δ Β

0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

30 0.94 0.93 1 0.94 0.93 1 0.94 0.93 1 0.94 0.93 1 0.94 0.93 1 0.94 0.92 1 0.94 0.92 1 0.94 0.92 1

45 0.73 0.85 1 0.73 0.85 1 0.73 0.85 1 0.74 0.85 1 0.74 0.85 1 0.74 0.84 1 0.74 0.84 1 0.74 0.84 1

60 0.72 0.77 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1 0.72 0.76 1

Πίνακας 5. Μερικός παράγοντας σκίασης από τα κατακόρυφα σκίαστρα. Ff

7.2.2 Μεθοδολογίες υπολογισμού ενεργειακών αναγκών

κατά την περίοδο του καλοκαιριού

 Μεθοδολογία admittance
7.2.2.1 Ενεργειακό Ισοζύγιο κατά την περίοδο του καλοκαιριού
Το θερμικό ισοζύγιο στο εσωτερικό του κτιρίου για την τυπική μέρα κάθε μήνα (η
διακύμανση της οποίας δίνεται από τον Πίνακα 1) της περιόδου δροσισμού
εκφράζεται από τη σχέση:
[kWh] (14)

όπου:
Qc : Ενεργειακή απαίτηση από το σύστημα κλιματισμού [kWh]
QΑολ : Συνολική ροή θερμότητας μέσα από τα αδιαφανή στοιχεία
του κελύφους [kWh]
QΔολ : Συνολική ροή θερμότητας μέσα από τα διαφανή στοιχεία του
κελύφους [kWh]
Qi : Συνολικά εσωτερικά φορτία [kWh]

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 10

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

 Υπολογισμός ροής θερμότητας μέσα από τα κατασκευαστικά

στοιχεία του κελύφους

Υπολογισμός της θερμοκρασίας ηλίου-αέρος

Η θερμοκρασία ηλίου-αέρος για κάθε ώρα της τυπικής ημέρας δίνεται από τη σχέση:

(15)

όπου:
Το η θερμοκρασία εξωτερικού περιβάλλοντος (C)
α η απορροφητικότητα της επιφάνειας
ΙΤi η προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία στην εξεταζόμενη επιφάνεια
[W m-2 ]
ho ο συντελεστής συναγωγής της εξωτερικής επιφάνειας [W m-2 K]
εΔR η εκπεμπόμενη ακτινοβολία από την επιφάνεια [W m-2 ]
Η ποσότητα εΔR/ho λαμβάνεται ίση με 3.9 C για οριζόντιες επιφάνειες και 0 για
κατακόρυφες.
Η συνολική ροή θερμότητας μέσα από τα αδιαφανή και διαφανή στοιχεία του
κτιριακού κελύφους υπολογίζονται ως εξής:

 Συνολικός ρυθμός ροής θερμότητας από αδιαφανή στοιχεία.

συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών θερμικών κερδών
Ο ρυθμός ροής θερμότητας υπολογίζεται για κάθε ώρα της τυπικής μέρας κάθε μήνα
και θεωρείται ότι εξαρτώνται από τη θερμοκρασία ηλίου-αέρος.
 Αν δε μεταβάλλεται η θερμοκρασία ηλίου-αέρος τότε η ροή θερμότητας μέσα από
κάθε αδιαφανές στοιχείο του κελύφους δίνεται από τη σχέση:
[W]

 Αν η θερμοκρασία ηλίου-αέρος μεταβάλλεται αλλά η θερμοχωρητικότητα του

κάθε στοιχείου του κελύφους είναι τόσο μεγάλη ώστε η διακύμανση της ροής
θερμότητας γύρω από τη μέση τιμή είναι μηδενική. τότε ισχύει και πάλι η
παραπάνω σχέση.

 Αν δεν ισχύει καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις τότε ισχύει η σχέση:
[W]

Στην πραγματικότητα η ροή θερμότητας μέσα από κάποιο αδιαφανές στοιχείο του
κελύφους θα είναι μεταξύ των δύο ακραίων περιπτώσεων ενώ παράλληλα θα έχει
υποστεί και κάποια χρονική υστέρηση ψ.

Αν
Είναι ο μέσος ρυθμός ροής θερμότητας μέσα από το κέλυφος και
Είναι η διακύμανση της ροής θερμότητας από τη μέση τιμή τότε η πραγματική
ροή θερμότητας μέσα από κάθε αδιαφανές στοιχείο του κελύφους δίνεται από τη
σχέση:

[kWh] (16)

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 11

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Όπου:
είναι η μέση τιμή της θερμοκρασίας ηλίου-αέρος κατά τη διάρκεια της
τυπικής μέρας.
UΤi είναι ο συντελεστής θερμοπερατότητας του κάθε αδιαφανούς στοιχείου του
κελύφους. (βλ. Παράρτημα Α).
fi είναι ένας παράγοντας μείωσης που εξαρτάται από τη θερμική μάζα των
κατασκευαστικών στοιχείων του κελύφους και δίνεται από το Σχήμα 3

Σχήμα 3. Παράγοντας μείωσης ο οποίος εξαρτάται από

τη θερμική μάζα του κατασκευαστικού στοιχείου

QΑi είναι η ροή θερμότητας από το αδιαφανές στοιχείο i του κελύφους.

 Συνολικός ρυθμός ροής θερμότητας από διαφανή στοιχεία.

συμπεριλαμβανομένων των ηλιακών θερμικών κερδών
Ο συνολικός ρυθμός ροής θερμότητας από τα διαφανή στοιχεία υπολογίζεται για όλη
τη διάρκεια της τυπικής ημέρας και δίνεται από τη σχέση:

(17)

όπου:
ΙΤ(h) η προσπίπτουσα ολική ακτινοβολία στον υαλοπίνακα της κεκλιμένης
επιφάνειας i [kWh/m2]
UΠ ολικός συντελεστής θερμοπερατότητας του υαλοπίνακα που
υπολογίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται
στο Παράρτημα Α [W m-2 K-1]
τi ο συντελεστής διαπερατότητας του υαλοπίνακα
Αwi η ενεργός συλλεκτική (συλλογής ηλιακής ενέργειας) επιφάνεια του
διαφανούς στοιχείου i (βλ. Σχέση (11))
α ο μέσος συντελεστής απορροφητικότητας του χώρου

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 12

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

 Μεθοδολογία CLTD/CLF ΤΗΣ ASHRAE

Το θερμικό ισοζύγιο στο εσωτερικό του κτιρίου για την τυπική μέρα κάθε μήνα της
περιόδου ψύξης εκφράζεται από τη σχέση:

[W] (18)

όπου:
Qc : Ενεργειακή απαίτηση από το σύστημα κλιματισμού [W]
Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί. στην παρούσα ανάλυση. για τον υπολογισμό
των ηλιακών θερμικών κερδών μέσα από αδιαφανή και διαφανή στοιχεία του
κελύφους είναι η μέθοδος της Θερμοκρασιακής Διαφοράς Ψυκτικού Φορτίου (CLTD)
της ASHRAE. η οποία είναι απλή και παρέχει κατευθείαν τις τιμές του CLTD για
κτίρια κατοικιών ανάλογα με τον προσανατολισμό των στοιχείων του κελύφους και
την ποσότητα της θερμικής μάζας των αδιαφανών στοιχείων ώστε τελικά να
λαμβάνεται υπόψη και η ποσότητα θερμότητας που αποθηκεύτηκε. Επομένως η
παραπάνω σχέση για κάθε χρονική στιγμή της τυπικής ημέρας θα μετασχηματισθεί
στην εξής:

[W] (19)

όπου:
QΑολ : η συνολική ροή θερμότητας από τα αδιαφανή στοιχεία του κελύφους κατά
τη διάρκεια της τυπικής μέρας
QΔολ : η συνολική ροή θερμότητας από τα διαφανή στοιχεία κατά τη διάρκεια της
τυπικής μέρας
QI : το συνολικό εσωτερικό φορτίο από ανθρώπους. φωτισμό και συσκευές για
τον υπολογισμό των οποίων χρησιμοποιήθηκε η ίδια μέθοδος (παράγων
ψυκτικού φορτίου. CLF)

 Υπολογισμός ψυκτικού φορτίου από τα αδιαφανή στοιχεία του

κελύφους
Η βασική εξίσωση για τις εξωτερικές αδιαφανής επιφάνειες είναι:

[W] (20)

όπου CLTD είναι η θερμοκρασιακή διαφορά ψυκτικού φορτίου. η οποία για

μονοκατοικίες αλλά και πολυκατοικίες δίνεται από τους ακόλουθους Πίνακες.

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 13

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Πίνακας 6. Θερμοκρασιακή Διαφορά Ψυκτικού Φορτίου για μονοκατοικίες

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 14

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Πίνακας 7. Θερμοκρασιακή Διαφορά Ψυκτικού Φορτίου για πολυκατοικίες

 Υπολογισμός ψυκτικού φορτίου από τα διαφανή στοιχεία του

κελύφους
Η βασική εξίσωση για τις εξωτερικές διαφανής επιφάνειες είναι:

[W] (21)

όπου GLF είναι ο παράγων ψυκτικού φορτίου από τους υαλοπίνακες . ο οποίος για
μονοκατοικίες αλλά και πολυκατοικίες δίνεται από τους ακόλουθους Πίνακες.

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 15

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

Πίνακας 8. Παράγων Ψυκτικού Φορτίου υαλοπινάκων για μονοκατοικίες

Πίνακας 9. Παράγων Ψυκτικού Φορτίου υαλοπινάκων για πολυκατοικίες

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 16

ΚΟΧΕΕ-Κανονισμός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας Σχέδιο Κανονισμού

 Μεθοδολογία συντελεστή χρήσης απωλειών για την περίοδο του

θέρους
Η μεθοδολογία υπολογισμού του συντελεστή χρήσης απωλειών είναι η ίδια με τη
μεθοδολογία υπολογισμού του συντελεστή χρήσης κερδών κατά τη διάρκεια της
θέρμανσης.
Στα πλαίσια της ανάπτυξης της παραπάνω μεθοδολογίας πραγματοποιήθηκαν
προσομοιώσεις για τον υπολογισμού του αριθμητικού παράγοντα α. ο οποίος
υπολογίσθηκε για την περίοδο ψύξης σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο ΕΝ 832.
Επομένως η ζήτηση σε ψύξη θα υπολογισθεί από τη σχέση:
[kWh] (22)

όπου:
 ηc είναι ο παράγοντας χρήσης για την περίοδο ψύξης ο οποίος δίνεται από τη
σχέση:

(23)

 λ είναι η αναλογία θερμικών απωλειών και κερδών και δίνεται από

(24)

 ενώ α είναι ένας αριθμητικός παράγοντας ο οποίος εξαρτάται από τη σταθερά

χρόνου. τ. και για την περίοδο ψύξης δίνεται από τις σχέσεις:
(Σημειώνεται ότι οι παρακάτω δύο σχέσεις προήλθαν από προσομοιώσεις που
πραγματοποιήθηκαν σε Ελληνικές κατοικίες για την περίοδο ψύξης)

Για μη μονωμένα κτίρια:

(25)
Για μονωμένα κτίρια:
(26)
όπου τ είναι η σταθερά χρόνου του εκάστοτε κτιρίου και δίνεται από τη
σχέση:

[h] (27)

όπου:
C : η φαινόμενη θερμοχωρητικότητα του εξεταζόμενου χώρου [J K-1]
L : ο ολικός συντελεστής απωλειών του εξεταζόμενου χώρου [W K-1]
Ν : ο συνολικός αριθμός των συνιστωσών του εξωτερικού κελύφους
(δομικά στοιχεία. υαλοπίνακες)
Κ : ο αριθμός των στρωμάτων του κάθε δομικού στοιχείου
ACH : οι συνολικές αλλαγές αέρα ανά ώρα που οφείλονται σε
διείσδυση ή σε μηχανικό αερισμό
Vχώρου : ο συνολικός όγκος του εσωτερικού αέρα [m3]

ΚΑΠΕ-Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Σελίδα Γ. 17