Διάφορα μικρά

Εδώ βρίσκονται μικρά κείμενα που έχω αναρτήσει στο blog μου στην κατηγορία «Various»
«Ιστορίες του δρόμου» και αργότερα «Διάφορα μικρά», και/ή στο facebook. Το αρχείο αυτό
θα εμπλουτίζεται με τυχόν καινούρια μικρά κείμενα.

Γκαίτε

Αντιγράφω από τις «Συνομιλίες του Γκαίτε με τον Έκερμαν».

"Τα θέματα αυτά και μόνα μου φαίνονται, είπα, τόσο ζωντανά όσο και τα ίδια τα
ποιήματα, και δεν αισθάνομαι την παραμικρότερη επιθυμία να δω πως τα επραγματεύθη ο
ποιητής"
Ο Γκαίτε συμφωνεί. Ανάμεσα στα άλλα λέει: "Κανείς δεν βλέπει ότι η αληθινή δύναμις και
η εντύπωση που μας προξενεί ένα ποίημα έγκειται στην πλοκή, στο θέμα".
Κάτι ανάλογο υποστηρίζω και εγώ όταν λέω ότι το σενάριο είναι υποτιμημένο.
Περίπου το ίδιο πιστεύει και ο Μπόρχες όταν λέει πως δεν υπάρχει λόγος να γράψεις ένα
μυθιστόρημα όταν τα ίδια πράγματα μπορείς να τα πεις με ένα διήγημα.
Πιο κάτω διαβάζω: Χρέος έχει ο ποιητής....
Διαφωνώ με τον Γκαίτε. Τα ίδια έλεγε και ο Ζντάνοφ.
Σε κανένα δεν χρωστάει ο ποιητής.
15-7-2023

Απατεωνιές στο διαδίκτυο

Στις γυναίκες λέμε ναι.

Αν και όχι πάντα.
Είπα δεν χάνω τίποτα, ας κάνω δεκτό το αίτημα φιλίας.
Αντιγράφω από το μήνυμα που μου έστειλε: «…δεν είμαι σίγουρος ότι…».
Σίγουρος;
Γυναίκα;
Αντιγράφω όλο το δεύτερο μήνυμα: «είναι πάντα χαρά να κάνεις νέους μαγεμένους
φίλους, πού μένεις;;;»
Βρε, μου έχουν κάνει μάγια και δεν το έχω καταλάβει;
Δεν είχα την ετοιμότητα να της απαντήσω με μια ατάκα που λέγαμε πιτσιρικάδες: Στο
Μ@υν# χωριό.
Και το τρίτο μήνυμα: «Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στην Πάτρα, τι σου αρέσει να
δουλεύεις;».
Τίποτα και κανέναν δεν μου αρέσει να δουλεύω, και δεν μου αρέσει να με δουλεύουνε.
Φυσικά τη διέγραψα και την μπλόκαρα από το messenger. Κάτι θα μου ζητούσε, το
σενάριο το έχω ξαναδιαβάσει, δεν είχα διάθεση να το διαβάσω πάλι μέχρι τέλους. Από τότε
απορρίπτω συνέχεια αιτήματα φιλίας, αλλά αυτή τη φορά με έπιασε η περιέργεια.
Και η φοβερή σύμπτωση: σήμερα είχε τα γενέθλιά της. Πριν μου αρχίσει το τσατ της
ευχήθηκα χρόνια πολλά.
Επί τη ευκαιρία ήθελα να πω ότι ποτέ δεν στέλνω μήνυμα και δεν κάνω ανάρτηση σε
γλώσσες που δεν ξέρω (μεταφράζω κειμενάκια από το τικ τοκ κυρίως). Τα μεταφραστικά
του διαδικτύου πρέπει να μείνουν στην ίδια τάξη, χρειάζονται και άλλο φροντιστήριο.
Δυο φορές είχα πρόβλημα με μια ρουμάνα φίλη, που μου έστειλε στα ελληνικά. Μου
γράφει «μεταφράστε», ενώ ήθελε να πει «μεταφράζει» (όλα του τα τραγούδια στα
ελληνικά). Της πρότεινα να συνεχίσουμε στα ρουμάνικα, για να είμαι σίγουρος ότι δεν θα
υπάρξει παρανόηση. Έτσι διευκρινίστηκε και το «μεταφράζει».
 13-7-2023

Δυικός αριθμός

Σε τόσες γλώσσες, πρώτη φορά τον συναντώ.

Ή μάλλον δεύτερη.
Η πρώτη ήταν στα αρχαία ελληνικά.
Που όμως ήδη στην κλασική εποχή είχε εγκαταλειφθεί.
Τον βρίσκω τώρα στα σλοβένικα.
Τον δυικό αριθμό
Oba sva Slovenca.
Και οι δυο είμαστε σλοβένοι.
13-7-2023

Αγγλικός ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος

Δεν θα μπορούσα ποτέ να το φανταστώ: έπεσε στην αντίληψή μου ένας αγγλικός ιαμβικός
δεκαπεντασύλλος, στο πρώτο κεφάλαιο του Teach yourself books: Slovene (σλοβένικα).
She goes to the counter to get a cup of tea
Επήγε και παράγγειλε ένα φλυτζάνι τσάι (τον κατάφερα και στην ελληνική μετάφραση).
12-7-2023

Γλώσσες

Αφού τελειώσαμε με τα ουκρανικά θα καταπιαστούμε με τα σλοβένικα, τώρα που μας

ξανάπιασε η κ@β#@ για τις ξένες γλώσσες-πάντα σε επίπεδο μεθόδου άνευ διδασκάλου.
Για κάθε μια υπάρχει ένα κίνητρο. Για τις περισσότερες, το να τις ξαναφέρω στη μνήμη μου,
καθώς τις διάβασα κάπου 45 χρόνια πριν, έχοντας και τότε ένα κίνητρο. Για την εσπεράντο,
η παρότρυνση του γιου μου. Για τα σλαβομακεδόνικα, ο τζερτζελές που γινόταν τότε για το
όνομα, για τα αλβανικά…
Για τα σλοβένικα, το ευχάριστο τριήμερο που πέρασα σε ένα συνέδριο στη Λιουμπλιάνα,
πριν εικοσιτρία χρόνια. Τίτλος της εισήγησής μου: «Ο καπετάν Καζάνης και η
Κριτσοτοπούλα, τα τελευταία κρητικά έπη»
Μετά βλέπουμε.
Με βάση τις «Αναμνήσεις» μου σήμερα στο facebook βρήκα ποια θα είναι η γλώσσα μετά
τα Σουηδικά τα οποία διάβασα πριν 45 χρόνια: τα δανέζικα (τα δανικά δεν πάει).
12-7-2023

Συμφερόπολη

Μαθαίνω ουκρανικά διαβάζοντας το Τeach yourself books και πέφτω πάνω στη λέξη
Cимферополь. Συμφερόπολη, πόλη του συμφέροντος.
Πρώτη φορά την ακούω.
Μάλλον σ’ αυτήν ζούσαν συμφεροντολόγοι έλληνες στην αρχαιότητα. Πόσοι απόγονοί
τους να ζούνε σήμερα σ’ αυτήν άραγε;
Τελικά έψαξα στη βικιπαίδεια. https://bit.ly/46EdBng
10-7-2023

Χρήμα
 Το χρήμα τελικά είναι μέτρον του παντός. Η αξία χρήσης ωχριά (παρήχηση!!!) μπροστά
στην ανταλλακτική αξία.
Σε βαθμό που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε.
Έκανα τη σκέψη διαβάζοντας τις «Συνομιλίες του Γκαίτε με τον Έκκερμαν» σε μετάφραση
Καζαντζάκη, όταν συνάντησα τη λέξη «τάλαντον». Εμείς λέμε ταλέντο, ξεχνώντας ότι η λέξη
αυτή είναι αντιδάνειο.
Τα πάντα λοιπόν αποτιμούνται στη βάση του χρήματος, ακόμη και το ταλέντο, του οποίου
η ανταλλακτική αξία αντιστοιχεί σε ένα τάλαντο, τη μεγαλύτερη νομισματική μονάδα στην
αρχαιότητα.
Το ίδιο και η τιμιότητα. Κι αυτή μπορεί να αποτιμηθεί χρηματικά, όπως δείχνει το
παρακάτω ανέκδοτο (είπαμε, είμαι ανεκδοτάς, και την αγάπη μου για τα ανέκδοτα την έχω
πληρώσει - να ’το πάλι το χρήμα!!!). Βαριόμουνα να το γράψω, έτσι έψαξα στο διαδίκτυο
και το βρήκα στην ιστοσελίδα: https://bit.ly/3XER0mt, απ’ όπου κάνω αντιγραφή και
επικόλληση.
«Πάει μια ξανθιά να δώσει συνέντευξη για δουλειά! Τη ρωτάει ο υπεύθυνος δημοσίων
σχέσεων που έπαιρνε τις συνεντεύξεις…
«Αν σου έδινα 500.000 ευρώ θα ερχόσουν μαζί μου ένα ταξιδάκι στο Παρίσι, για παρεούλα,
να γυρνάμε μαζί, να με ζεσταίνεις στο κρεβάτι κτλ, κτλ, κτλ ;».
Χαμογελάει καταφατικά η ξανθιά όλο νάζι. Στη συνέχεια τη ρωτάει και πάλι:
– «Αν σου δώσω 20 ευρώ θα κάτσεις να τον… φας εδώ και τώρα πάνω στο γραφείο;»
Και του λέει τσαντισμένη η ξανθιά…
– «Για τι με περάσατε κύριε, για καμία π…να;»
Κι απαντά ο υπεύθυνος: «αυτό το ξεκαθαρίσαμε με την 1η ερώτηση, τώρα
διαπραγματευόμαστε την τιμή!!!»
9-7-2023

Οι δυο χιτώνες.

Ο Χριστός είπε, όποιος έχει δυο χιτώνες να δώσει τον ένα σ’ αυτόν που δεν έχει.
Εγώ δεν θα το έκανα ποτέ.
Έχω δώσει μπουφάν, παπούτσια, ηλεκτρικό υπόστρωμα… Τελευταία ένα πιεσόμετρο.
Όμως πάντα είχα πάνω από δύο.
Θέλω οπωσδήποτε να έχω back up.
9-7-2023

Γκαίτε

Διαβάζω στην αυλή του σπιτιού μου τις «Συνομιλίες Έκκερμαν με τον Γκαίτε» και πέφτω
πάνω στο παρακάτω απόσπασμα.
«-Μπα! Είπε ο Γκαίτε γελώντας, τι σχέσιν έχει ο έρως με την εξυπνάδα; Στη γυναίκα
αγαπούμεν την ομορφιά, τη νεότητα· αγαπούμε τα καμώματά της, τις εξομολογήσεις, τον
χαρακτήρα, τα ελαττώματα, τα καπρίτσα της και ο Θεός ξέρει πόσα άλλα ανέκφραστα
πράγματα αγαπούμεν στη γυναίκα, αλλά δεν αγαπούμε το μυαλό της! Εκτιμούμεν το μυαλό
της εάν είναι εξαιρετικό, και μια κόρη με τέτοιαν ευφυία πολύ ανυψώνεται μπροστά μας. Ο
νους μπορεί να μας σκλαβώσει, εάν αγαπούμεν ήδη, είναι όμως ανίκανος να μας ανάψει
φλόγα και να γεννήσει το πάθος».
Συνοψίζω: ερωτευόμαστε μια γυναίκα για την ομορφιά της, όχι για την ευφυία της.
 Δεν συναντώνται μόνο τα μεγάλα πνεύματα· Και ένα μεγάλο πνεύμα, όπως του Γκαίτε,
μπορεί να συναντηθεί με ένα μικρό πνεύμα, όπως το δικό μου. Έγραψα ένα ανάλογο σχόλιο
πριν λίγα χρόνια στην ανάρτηση μιας φίλης και με διέγραψε.
Περίεργη η μετάφραση; Έγινε πάνω από 100 χρόνια πριν (Το 1918 εκδόθηκε το βιβλίο).
Ποιος την έκανε; Ο Καζαντζάκης.
9-7-2023

Όνειρα

Πιστεύεις στα προφητικά όνειρα;

Ναι, υπάρχουν και τέτοια, όμως εγώ μέχρι τώρα δεν είδα κανένα.
Να είναι άραγε προφητικό το όνειρο που είδα χθες βράδυ;
Ξεκίνησε ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, πυρηνικός βέβαια, κι εμένα μου είχαν κλέψει το
πορτοφόλι, δεν μπορούσα να αγοράσω για να εφοδιαστώ. Και τι θα έτρωγε ο πατέρας μου;
Μπα, μάλλον εφιάλτης ήταν από βαρυστομαχιά. Δεν μου έκοψε να πιω μια σόδα όταν
γύρισα σπίτι.
Το τελευταίο που έφαγα ήταν ένας μπακλαβάς στο Lido, στην Ιεράπετρα.
Ο Σταύρος και η Κατερίνα πήραν πορτοκαλάδα και λεμονάδα αντίστοιχα.
8-7-2023

Αφυδάτωση

Ο καρδιολόγος μου μού είπε να έχω το νου μου, με το διουρητικό που παίρνω, μην πάθω
καμιά αφυδάτωση τώρα το καλοκαίρι.
Διάβασα ότι την εποχή που η Ινδία ήταν αγγλική αποικία, οι άγγλοι στρατιώτες πάθαιναν
αφυδάτωση το καλοκαίρι αλλά όχι οι ινδοί. Αναρωτιόντουσαν, και μετά ανακάλυψαν γιατί.
Οι ινδοί είχαν στα παγούρια τους τσάι και όχι νερό.
Κάτι γίνεται με το τσάι στα κύτταρα, δεν θυμάμαι, που αποτρέπει την αφυδάτωση.
Πίνω τσάι κάθε μέρα, πράσινο, που είναι το πιο ωφέλιμο.
Καθώς κάνει ζέστη το αφήνω καμιά ώρα να κρυώσει πριν το πιω.
27-6-2023

Δημοκρατία

Δεν θα το ξαναγράψω, θα κάνω αντιγραφή και επικόλληση:

«Ο Λάιμπνιτζ είπε ότι αυτός είναι ο καλύτερος των δυνατών κόσμων, και ο F.H.Bradley,
μας λέει ο Μπέρτραντ Ράσσελ στην «Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας», πρόσθεσε το
σαρδόνιο σχόλιο «Και κάθε τι κακό σ’ αυτόν είναι αναγκαίο κακό». Εγώ θα παραφράσω
λέγοντας ότι «Η δημοκρατία είναι το καλύτερο των δυνατών πολιτευμάτων», προσθέτοντας
κι εγώ το σαρδόνιο σχόλιο «και κάθε τι κακό σ’ αυτήν είναι αναγκαίο κακό».
Είναι όμως;
Ένα από τα κακά της δημοκρατίας είναι το να παραβιάζει ο αρχηγός ενός κόμματος τη
λαϊκή θέληση, και σ’ αυτές τις δεύτερες εκλογές να βάζει στο ψηφοδέλτιο σε εκλόγιμη θέση
κάποιον της προτίμησής του, και όχι κάποιον που συγκέντρωσε περισσότερους ψήφους.
Ακόμη και αν αυτός ο κάποιος δεν αποχωρούσε από το κόμμα, εγώ που τον ψήφισα, από
αγανάκτηση, δεν θα ξαναψήφιζα το κόμμα αυτό.
21-6-2023

Πολωνικά
 Πρώτη μέρα, τέλειωσα τα δέκα από τα σαράντα μαθήματα.
Παρατηρήσεις:
Περισσότερο όμοια με τα ρώσικα από ό,τι περίμενα. Πολλές λέξεις σχεδόν ίδιες, σχεδόν
ίδια γραμματική.
Διαφορά: καθώς χρησιμοποιούν το λατινικό αλφάβητο (καθολικοί όντες) αποδίδουν τον
ίδιο φθόγγο με δυο ή και περισσότερα σύμφωνα, ενώ οι ρώσοι με ένα. Για παράδειγμα: sz=
ш (sh), rz= ж (measure) cz= ч (ch), και το πιο φοβερό (formidable to the English eye. Και για
το ελληνικό μάτι, θα προσθέσω εγώ): szcz= щ (cash cheques), σκύλος, αλλά με κρητική
προφορά.
Και ένα παράδειγμα ακόμη, η λέξη αρκούδα στα πολωνικά και στα ρώσικα. Niedźwiedź,
Медведь. Η προφορά είναι σχεδόν ίδια. 7 γράμματα η ρώσικη, 10 η πολωνική.

16-6-2023

Αυτόματες μεταφράσεις

Από συνομιλία στο messenger: «Καθώς δεν θέλεις να με σταυρώσεις τόσο καληνύχτα»
Καταλάβατε τίποτα;
Ούτε κι εγώ.
Ανεβάζω κειμενάκια από το τιτ τοκ και τα μεταφράζω, αλλά μόνο από γλώσσες που ξέρω,
και που μπορώ να ελέγξω τη μετάφραση που μου βγάζει το google.translate.com όταν
πρόκειται για δύσκολο κείμενο από γλώσσες που ξέρω σε επίπεδο μεθόδου άνευ
διδασκάλου. Η επιμέλεια, να αλλάξω κάποιες λέξεις για να την κάνω καλύτερη, είναι το
λιγότερο, η παρανόηση είναι το πιο σημαντικό. Συχνά ελέγχω τη μετάφραση ψάχνοντας
λέξεις στο λεξικό, και διαπιστώνω κάποιες φορές λάθη.
10-6-2023

Αϊνστάιν

Έχω κλείσει δώδεκα χρόνια συνταξιούχος.

Πέρασαν σαν νερό.
Δώδεκα χρόνια έκανα για να τελειώσω δημοτικό και γυμνάσιο (εξατάξιο τότε). Μου είχαν
φανεί σαν ένας αιώνας.
6-6-2023

Ψωμί κι ελιά

Ψωμί κι ελιά και Νέα Δημοκρατία.

Να πάρει, δεν ριμάρει (αυτό το δεύτερο όμως ριμάρει)
6-6-2023

Ναστάζια Φιλίπποβνα

Έκανα μια λάθος μετάφραση σε ένα ρουμάνικο τιτ τοκ, η ρουμάνα φίλη μου με διόρθωσε
λέγοντάς μου ταυτόχρονα ότι ήταν πολύ όμορφο αυτό που έγραψα, έτσι το έβαλα σε μια
καινούρια ανάρτηση, βάζοντας ένα frame από την κινηματογραφική ταινία του 1958.
«Τι όμορφο να έχεις αγαπηθεί από κάποιον που δεν σε έχει δει ποτέ!!!»
Η περίπτωση της Ναστάζιας Φιλίποβνα που αγαπήθηκε από τον πρίγκιπα Μίσκιν
βλέποντας μόνο τη φωτογραφία της. Στον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι.
 4-5-2023

Πεντηκοστή στη Ρουμανία

Μεγάλη γιορτή στη Ρουμανία, δεν επιτρέπεται να κάνεις τίποτα, ούτε καν να φτιάξεις
φαγητό, και αν θέλεις να κάνεις μπάνιο, μόνο με νερό, όχι με αφρόλουτρο.
Τελικά οι ρουμάνοι είναι πιο πιστοί χριστιανοί από εμάς.
Λέω να τηρήσω το ρουμάνικο έθιμο και να πάω στην αφγανική ταβέρνα, αντί να ψήσω την
μπριτζόλα που είχα σκοπό.
4-6-2023

Ελληνική Γλώσσα

Σχόλιο σε ένα κείμενο για την ελληνική γλώσσα που μου έστειλε ο φίλος μου ο Ηρακλής.
Γεια σου Ηρακλή, σ’ ευχαριστώ για το κείμενο, ενδιαφέρονται και γνωστά σε μένα αυτά,
μου το έχουν ξαναστείλει, το έχω ξαναδιαβάσει.
Να κάνω μια παρατήρηση. Διαβάζω: Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός
προηγμένου πνευματικά πολιτισμού.
Απεναντίας θα έλεγα. Η πολυπλοκότητα της γλώσσας δείχνει ότι η γλώσσα δεν έχει
εξελιχθεί. Η ελάχιστα πολύπλοκη γλώσσα είναι η αγγλική, που δεν έχει κλίσεις. Εμείς είχαμε
το δίγαμμα και η ελληνική γλώσσα το απέβαλε ήδη από την αρχαιότητα. Η πιο πολύπλοκη
είναι η αλβανική, που την έμαθα πριν ένα χρόνο σε επίπεδο άνευ διδασκάλου. Οι
αντωνυμίες είναι πολύ περισσότερες και πολύ πιο πλούσιες. Σε μια ανάρτησή μου στο
facebook, μετάφραση από το tik tok, έγραψα παραδείγματα. Εμείς είχαμε μια αντωνυμία
τη στιγμή που στο αλβανικό κείμενο υπήρχαν τρεις. Αν την βρω θα σου τη στείλω.
Για τη μουσικότητα, το μόνο που έχω να παρατηρήσω είναι ότι η μουσικότητα της
αρχαίας ελληνικής με την προσωδιακή προφορά είναι διαφορετική από τη μουσικότητα της
νεοελληνικής, με την τονική προφορά (τονιζόμενη και άτονη συλλαβή αντί για μακρά και
βραχεία).
Κάτι που θα σου αρέσει ιδιαίτερα:
Η κρητική γλώσσα είναι πολύ πιο πλούσια σε ήχους που όμως δεν μπορούν να
αποδοθούν στην κοινή νεοελληνική, που είναι το πελοποννησιακό ιδίωμα που έχει
επιβληθεί. Διάβασα σε ένα τόμο της «Ιστορίας των Αθηνών» του Καμπούρογλου, έκδοση
1898, τον αγόρασα 5 ευρώ σε μια λαϊκή, για την πλατεία Καρύκη. Προφανώς τότε
προφερόταν Καρύchi, και επειδή δεν υπάρχει γράμμα του να αποδίδει τον ήχο ch, την
μετονόμασαν σε Καρύτσι. Το ίδιο έγινε με τη γειτονιά μου, το Γαλάτσι. Υπάρχει δρόμος
Γαλακιδών. Το Γαλάchi (ήταν περιοχή τσομπάνων και είχε πολλά γάλατα) στην
πραγματικότητα γραφόταν τότε Γαλάκι, από το γάλα, μικρό γάλα, αλλά στον δρόμο
επιβίωσε η τότε γραφή.
Η κρητική γλώσσα είναι πιο πλούσια σε ήχους λοιπόν από την κοινή νεοελληνική, ήχους
που όμως αποδίδονται με το ρώσικο, που είναι το κυριλλικό, αλφάβητο. Για παράδειγμα το
κι όπως προφέρεται κρητικά, στα ρώσικα γράφεται με ένα γράμμα, το ч.
Εδώ θα σου πω το ανέκδοτο, πραγματικό, ήμουν παρών, νεοσύλλεκτος στην Κόρινθο.
Αναφερόμασταν στον λοχία. Έρχεται η σειρά ενός γεραπετρίτη, γνωστού μου, ο πατέρας
του είχε λεωφορείο. -Στρατιώτης Κυμάκης Γεώργιος ΥΕΑ. -Τσιμάτσης το τς πώς γράφεται;
πήγε να του κάνει πλάκα ο λοχίας, ένας ποντικομούρης, Μυριούνης, θυμάμαι ακόμη το
όνομά του, απαίσιος. -Με κάπα.
To «γελοίος» στα κρητικά προφέρεται αλλιώς, жελοίος. Ο σκύλος στα κρητικά
προφέρεται αλλιώς, щύλος. Ο χειμώνας στα κρητικά προφέρεται αλλιώς, шειμώνας. Το
κυριλλικό αλφάβητο αποδίδει με ένα γράμμα ήχους που μεταγράφονται, αν μπορούν να
μεταγραφούν, με δυο σε κάποιες άλλες γλώσσες, όπως για παράδειγμα το sh και το ch στα
αγγλικά.
Πλούσιο σε φωνητική απόδοση το ρώσικο αλφάβητο, όμως η γλώσσα είναι ανεξέλικτη,
καθώς διατηρεί πτώσεις όπως η δοτική, η οργανική και η προθετική (instrumental και
prepositional).
Πάντως συμφωνώ απόλυτα με την αντίληψη ότι μόνο αν ξέρεις καλά αρχαία ελληνικά
μπορείς να μιλήσεις καλά νέα ελληνικά. Αυτό έλεγα στους μαθητές μου. Όμως πρέπει να
διδάσκονται σαν ξένη γλώσσα, αυτή είναι η αντίληψή μου. Αυτός που θα επαναφέρει το
εγχειρίδιο του Ζούκη (Πιστεύω τω φίλω…) στη διδασκαλία των νέων ελληνικών θα κάνει
μια αληθινή επανάσταση.
Αυτά, έτσι πρόχειρα πρόχειρα. Καλή Κυριακή.
4-6-2023

Coca cola light ή zero;

Σε μια ιστοσελίδα διάβασα, χθες ή προχθές ήταν, για το ποια coca cola είναι καλύτερη, η
zero ή η light.
Δεν θυμάμαι ποια από τις δυο έγραφε ότι είναι η καλύτερη, γιατί για μένα η καλύτερη
είναι αυτή που είναι σε προσφορά.
2-6-2023

Σενάρια

Πριν τρία χρόνια διάβασα το βιβλίο του Syd Field, «Screen play, the foundations of
screenwriting».
Έτσι είπα να γράψω και εγώ σενάρια.
Μετεκλογικά.
Ξεκινάω με μια γνώμη μου: Η βάση του Πασόκ βρίσκεται πιο κοντά στο Σύριζα παρά στη
Νέα Δημοκρατία. Τέως ψηφοφόροι του Πασόκ εκτίναξαν το ποσοστό του Σύριζα.
Με την απλή αναλογική δεν πετυχαίνει κανείς αυτοδυναμία, και για να υπάρξει
κυβέρνηση πρέπει να συνεργαστεί το Πασόκ με ένα από τα δυο μεγάλα κόμματα.
Αν συνεργαστεί με τη Νέα Δημοκρατία, στις μεθεπόμενες εκλογές, μετά από τέσσερα
χρόνια, έχει σβήσει.
Αν συνεργαστεί με τον Σύριζα, θα μειωθούν μεν οι δυνάμεις του, αλλά θα έχει μια
αξιοπρεπή εκπροσώπηση στου βουλή.
Υπάρχει και το σενάριο, να βγει πρώτο κόμμα η Νέα Δημοκρατία (τα γκάλοπ δεν τα
πιστεύω, είναι στημένα, το έδειξε η περίπτωση Λοβέρδου), οπότε θα προτιμήσει δεύτερες
εκλογές. Οι δεύτερες εκλογές θα είναι μοιραίες για το Πασόκ, θα συρρικνωθεί. Τώρα έχει
την ευκαιρία, να συνεργαστεί με τον Σύριζα για να διατηρήσει ένα αξιοπρεπές ποσοστό στις
εκλογές μετά από μια τετραετία, γιατί αν συνεργαστεί με τη Νέα Δημοκρατία, είναι χαμένο,
όπως χαμένος βγήκε και ο Καμένος (χειλικά, κ,γ,χ). Σε περίπτωση όμως που πάμε σε
δεύτερες εκλογές, δεν ξέρω αν το άθροισμα των βουλευτών των δύο κομμάτων θα είναι
πάνω από 150.
Και για τη Μέρα τι προβλέπω; Θα μπει στη βουλή ή όχι;
Θα σας απαντήσω με ένα ανέκδοτο, καθώς είμαι αδιόρθωτος ανεκδοτάς.
-Ξέρεις, έχουμε ένα χωριανό που μπορεί να σου πει τον καιρό. Αλλά τώρα είναι στο
χωράφι του και βόσκει τις αγελάδες του.
-Θα πάω να τον βρω.
Πηγαίνει και τον βρίσκει και τον ρωτάει: -Μου είπαν ότι μπορείς να κάνεις πρόβλεψη του
καιρού. Μπορείς να μου πεις πώς την κάνεις;
 -Να σου πω. Αν οι αγελάδες είναι όρθιες, πάει να πει ότι θα βρέξει. Αν είναι ξαπλωμένες,
πάει να πει ότι δεν θα βρέξει.
-Μα εγώ τώρα βλέπω τις μισές και είναι όρθιες και τις άλλες μισές ξαπλωμένες.
-Αυτό πάει να πει ότι μπορεί να βρέξει και μπορεί και να μη βρέξει.
15-5-2023

Θυρεοειδής

Είμαι πολύ χαρούμενος

Καλοήθεις και οι δυο όζοι μου στο θυρεοειδή.
Πιστεύω χάρη στο σελήνιο, 300mg που παίρνω δυο φορές τη μέρα.
Semed το βράδυ (έχει κουπόνι αλλά δεν γράφεται, μπορείς να το πάρεις από το skroutz
Ένα φυτικό το πρωί (υπάρχουν διάφορα).
Να ευχαριστήσω και από εδώ το φίλο μου τον Νικολή τον Τριχά που μου το συνέστησε,
πριν χρόνια.

5-5-2023

Μαρία Σνάιντερ (1952-2011) Ιn memoriam

Αντιγράφω από το βιογραφικό της στη βικιπαίδεια:

«Σε ηλικία 19 ετών, η Σνάιντερ κέρδισε διεθνή φήμη για τον ρόλο της στο Τελευταίο
τανγκό στο Παρίσι (1972), σε σκηνοθεσία Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, με
συμπρωταγωνιστή τον Μάρλον Μπράντο. Η ταινία είχε διεθνή επιτυχία αλλά τραυμάτισε
ψυχικά τη νεαρή ηθοποιό λόγω των βίαιων σεξουαλικών σκηνών. Η Σνάιντερ είπε ότι λόγω
της εμπειρίας της στην ταινία - και της μεταγενέστερης μεταχείρισης ως σύμβολο του σεξ
και όχι ως σοβαρής ηθοποιού - αποφάσισε να μην ξαναεμφανιστεί γυμνή. Άρχισε να
υποφέρει από κατάθλιψη, έγινε ναρκομανής και έκανε πολλές απόπειρες αυτοκτονίας, με
αρνητική επίδραση στην καριέρα της».
Κάπου διάβασα, δεν θυμάμαι πού, ότι την ξεγέλασαν. Σε μια σκηνή βιασμού ο Μάρλον
Μπράντο, καθ’ υπόδειξη του Μπερτολούτσι, τη βίασε κανονικά, για να δώσει
αυθεντικότητα στη σκηνή.
Μετά από αυτό αποφάσισα να μην ξαναδώ ταινία του Μπερτολούτσι. Θα παιχθεί σε
επανέκδοση το «Τελευταίο ταγκό στο Παρίσι», και φυσικά δεν θα το δω. Η ανάρτηση αυτή
είναι σε αντικατάσταση της κριτικής που θα έγραφα αν το έβλεπα, όπως κάνω και με όλες
τις επανεκδόσεις.
18-4-2023

Λαϊκισμός

Λαϊκιστής ο Περόν!!!
Έτσι μου τον χαρακτήρισε φίλος, μεταφέροντας τον χαρακτηρισμό άλλου φίλου, όταν του
μίλησα για τη βιογραφία της Εβίτας Περόν που διάβασα πρόσφατα.
Τι πιο εύκολο να κολλήσεις τον χαρακτηρισμό του λαϊκιστή σε κάποιον πολιτικό που δεν
τον συμπαθείς.
Αλήθεια, τι ξεχωρίζει το λαϊκισμό από τη φιλολαϊκή πολιτική;
Δεν χρειάζεται να το πούμε εδώ, αλλά πριν χαρακτηρίσετε κάποιον λαϊκιστή καλό θα ήταν
να δείτε αν έχει πάρει μέτρα για το λαό (φιλολαϊκή πολιτική) ή αν έχει μείνει απλώς στις
διακηρύξεις. Γιατί αλλιώς ο χαρακτηρισμός γυρίζει μπούμερανγκ.

Με αφορμή την ανάρτηση μιας φίλης για τη μητέρα.

 Εμείς οι κρητικοί αγαπούμε περισσότερο από όλους τους άλλους έλληνες.
Οι άλλοι έλληνες λένε: Όσο αγαπώ τη μάνα μου αγάπησα και σένα (Γιώργος Μητσάκης).
Εμείς οι κρητικοί λέμε: Τη μάνα μου την αγαπώ γιατί πονεί για μένα/ μα όχι αγάπη μου
γλυκιά όσο αγαπώ εσένα (Νίκος Ξυλούρης). https://bit.ly/3KsDddO
3-4-2023

Pablo Dermizaky Peredo

Αιωνία του η μνήμη.

Χάρη στο facebook.
Γιόρταζε χθες τα γενέθλιά του, 100 χρονών.
Feliz cumpleanos Pablo, nos faltas muchissimo. Ευτυχισμένα γενέθλια Pablo, μας λείπεις
πολύ.
Με έψαξε στο διαδίκτυο, πριν 25 τόσα χρόνια, και με βρήκε. Με ρώτησε αν είμαστε
συγγενείς. Μου είπε την καταγωγή του: Κάτω Χωριό Ιεράπετρας, το χωριό μου. Μου είπε
για ξαδέλφια του.
Είμαστε μακρινοί συγγενείς, του είπα. Αλλά ο πρωτοξάδελφός σου ο Μάνος είναι
κουμπάρος μου.
Ανταλλάξαμε κάμποσα e-mail και μου είπε ότι θα έλθει στην Αθήνα.
Είχε ξαναέλθει πριν χρόνια στο χωριό.
Η γιαγιά του μόλις τον είδε έτρεξε και τον αγκάλιασε με λυγμούς. Ήταν ολόφτυστος ο γιος
της, όπως τον θυμόταν, όταν ξενιτεύτηκε για τη Βολιβία.
Ήλθε στην Αθήνα, παραβρέθηκε στο γάμο της Ελένης, της κόρης του κουμπάρου μου.
Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες, αλλά κάπου τον πήγαινα με το αμάξι μου. Συζητάγαμε, στα
ισπανικά.
Γιατί ήλθε εδώ;
Φυσικά για να παραβρεθεί στο γάμο της ανιψιάς του, αλλά και para buscar mis raízes, για
να ψάξω τις ρίζες μου, μου είπε με ένα έντονο ύφος γυρνώντας προς το μέρος μου καθώς
οδηγούσα.
Του έδωσα το βιβλίο μου για το χωριό μου. Φυσικά δεν ήξερε να το διαβάσει, αλλά
φαντάζομαι ήταν σημαντικό γι’ αυτόν.
Ανταλλάσσαμε e-mail για χρόνια.
Κάποια στιγμή έπαψε να μου απαντά.
Τι να έγινε;
Ο ξάδελφός του ο Σπύρος έψαχνε απεγνωσμένα.
Τελικά έμαθε: είχε πεθάνει.
Ήξερα ότι ο Pablo ήταν μια προσωπικότητα στη Βολιβία, συνταγματολόγος και πολλά
άλλα. Είδα το πλήρες όνομά του, όπως μου το εμφάνισε το facebook για να του πω Χρόνια
πολλά: Pablo Dermizaky Peredo.
Τον έψαξα στο διαδίκτυο και είδα το βιογραφικό του. Εντυπωσιακό.
Δυστυχώς δεν έχω κρατήσει τα e-mail του, χάνονται μαζί με τους χαλασμένους
υπολογιστές. Κάποια στιγμή, τον έψαξα; με έψαξε; Βρεθήκαμε στο facebook. Πολύ αργά.
Βλέπω τώρα ότι έχει δυο φίλους όλους κι όλους, και καμιά φωτογραφία του. Οι
αναρτήσεις στον τοίχο του είναι όλες δικές μου. Το πιο πιθανόν είναι να τον παρώθησα εγώ
να κάνει λογαριασμό στο facebook.
Βλέπω ότι όλες οι αναρτήσεις μου στον τοίχο του είναι του 2012, και είναι οι μοναδικές,
σχεδόν όλες φωτογραφίες από την πλατεία του Κάτω Χωριού. Σε μια είμαι με τον φίλο μου
τον Αντώνη.
Αντιγράφω μια ανάρτησή μου στον τοίχο του και την απάντησή του.
 Hola Pablo, ayer almorze con Despina, hija de Athina, y Iraklis (hercules), su marido a la
casa de tu abuela. Asistieron Aristidis y Marika, su mujer. Tienes los saludos de todos
Pablo Dermizaky Peredo
Gracias Babis por las noticias que me das de la familia. Diles que Dalia y yo los recordamos
con mucho cariño, y que nos alegramos de que estén bien de salud.
En días pasados vimos tus fotos en la plaza de Kato Horio. Me parece que estás gordo, igual
que tu amigo (la buena vida, ¿verdad?)
Besos de Pablo y Dalia.
Να μη μεταφράζω, του λέω ότι χθες έφαγα στης Δέσποινας. Με ευχαριστεί που του λέω
ειδήσεις για την οικογένεια, και μου λέει να ανταποδώσω τους χαιρετισμούς τους.
Μου σχολιάζει εδώ τη φωτογραφία μου: «Μου φαίνεται ότι είσαι χοντρός, σαν τον φίλο
σου (η καλοπέραση, έτσι δεν είναι; )».
Με θυμόταν αδύνατο, είχα πάρει κάποια κιλά.
Ντάλια, η γυναίκα του, μια όμορφη και γλυκιά κοντούλα.
Δεν είχαν κάνει δυστυχώς παιδιά.
Το 2013, πριν 10 χρόνια ακριβώς, του έγραψα στον τοίχο του «Χρόνια Πολλά Πάμπλο, που
είσαι;»
Δεν μου απαντάει.
Το 2014 του γράφω απλά «Χρόνια Πολλά».
Τώρα που έψαξα στο διαδίκτυο και βρήκα το βιογραφικό του στη βικιπαίδεια κατάλαβα
γιατί αυτή η σιωπή.
Από τα 78 του είχε πρόβλημα καρδιάς. Γι’ αυτό μου είχε πει ότι δυστυχώς η κατάσταση της
υγείας του δεν του επιτρέπει να κάνει άλλο ταξίδι στην Ελλάδα.
Το 2012, μαζί με τη γυναίκα του, πήγαν στη Σάντα Κρουζ, για λόγους υγείας.
Το 2014 πέθανε η γλυκύτατη Ντάλια.
Στις 19 Μαρτίου 2015, πέντε μέρες πριν τα γενέθλιά του, πέθανε σε ηλικία 92 χρονών.
Καλά να είναι εκεί που είναι, αν είναι.
24-3-2023

Θερμά συγχαρητήρια στη Δανειστική Βιβλιοθήκη Μύρτου για τις κινηματογραφικές της
προβολές. Έχει επιλέξει ταινίες ποιοτικές. Καμιά σχέση με τις ταινίες που παίζονται στην
Ιεράπετρα, που είναι πάντα εμπορικές. Έχω δει «Το δένδρο που πληγώναμε» που θα
προβληθεί την Τετάρτη 23 Μαρτίου (https://hdermi.blogspot.com/2017/08/1986.html)
Θα έβλεπα οπωσδήποτε το ντοκιμαντέρ και την μικρού μήκους ταινία του Αγγελόπουλου,
και επί τη ευκαιρία θα δω και το «Ένα γουρούνι στη Γάζα» που προβλήθηκες χθες την
Τετάρτη, και την «Έξοδο» που θα προβληθεί στις 25 του Μάρτη.
16-3-2023

Έμφυλη διάκριση

Για τέταρτη συνεχόμενη μέρα η αστυνομία έκανε έφοδο στο Μεταξουργείο.

Βλέποντας ένα ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί στο Στούντιο στα πλαίσια ενός δεκαημέρου
με ταινίες αφιερωμένες στη γυναίκα με την ευκαιρία της ημέρας της γυναίκας που ήταν
στις 8 του Μάρτη, έκανα τη σκέψη: Μήπως οι συνεχόμενες έφοδοι της αστυνομίας έχουν
να κάνουν και με το ότι οι πόρνες είναι γυναίκες; Αναρωτιέμαι, αν επρόκειτο για άντρες, θα
έκαναν αυτές τις εφόδους;
Τη σκέψη αυτή την έκανα γιατί στον ίδιο δρόμο που βρίσκονται τα μπουρδέλα, στην
Ιάσονος, κάνουν τις ενέσεις τους οι ναρκομανείς. Αυτοί είναι ολοφάνερα παράνομοι όμως
τους αφήνουν ανενόχλητους, ενώ οι κοπέλες πρέπει να κάτσουν μια μέρα στο κρατητήριο
για να αφεθούν την επομένη ελεύθερες, αθώες.
Φοβάμαι ότι οι έφοδοι της αστυνομίας στο Μεταξουργείο έχουν να κάνουν και με την
έμφυλη διάκριση ανδρών και γυναικών, ότι εδώ έχουμε μια ακόμη διάκριση εις βάρος των
γυναικών.
Τελικά και σήμερα Παρασκευή η αστυνομία έκανε έφοδο στο Μεταξουργείο, πέμπτη
συνεχόμενη μέρα. Ελπίζω το Σαββατοκύριακο να έχουν ρεπό.
Πέμπτη 9-3-2023

Της γης οι κολασμένες

«Εμπρός, της γης οι κολασμένοι», είναι ο πρώτος στίχος της Διεθνούς. Και ποιοι είναι
αυτοί για τη Διεθνή; Οι εργάτες.
Κατά τον Franz Fanon, «Της γης οι κολασμένοι» (1961) είναι οι αποικιοκρατούμενοι λαοί.
Το έχω ξαναγράψει, για μένα, οι σημερινοί «Της γης οι κολασμένοι» είναι οι μετανάστες,
που πολλοί από αυτούς, ανάμεσά τους και μικρά παιδιά, αφήνουν την τελευταία τους πνοή
στα παγωμένα νερά του Αιγαίου.
Ανάμεσά τους υπάρχουν ακόμα πιο κολασμένοι, και για την ακρίβεια κολασμένες.
Είναι οι κοπέλες στου Μεταξουργείου και της Φυλής.
Μέσα σε τέσσερις μέρες έκανε δυο φορές έφοδο στο Μεταξουργείο η αστυνομία. Οι
κοπέλες, εκτός από το ότι τρομοκρατούνται, χάνουν και το μεροκάματό τους, καθώς τα
σπίτια κλείνουν. Και δεν κερδίζουν τα φοβερά λεφτά, μόλις που καταφέρνουν και
επιβιώνουν.
Δεν υπάρχουν ούτε κλέφτες ούτε δολοφόνοι ανάμεσά τους. Γιατί να αντιμετωπίζονται
σαν οι χειρότεροι εγκληματίες;
Μήπως θα ήταν καλό να τις αφήσει η αστυνομία στην ησυχία τους;
Είναι άδικο αυτό που γίνεται.
Συμπληρώνω σήμερα 7-3-2023
Και, λες για εκδίκηση, μπούκαραν πάλι σήμερα, δηλαδή την επόμενη μέρα, στο
Μεταξουργείο. Πέμπτη, Δευτέρα, Τρίτη. Δεν είναι καλά οι άνθρωποι. 
Πάλι συμπληρώνω.
Σήμερα, 8 Μαρτίου, ημέρα της γυναίκας, για τρίτη συνεχόμενη μέρα ξανά έφοδο στο
Μεταξουργείο. Δεν είναι καλά οι άνθρωποι.
Και πάλι σήμερα, 9 Μαρτίου, για τέταρτη συνεχόμενη μέρα.

6-3-2023

Παράδοση

Υπάρχει ένας φετιχισμός με την παράδοση.

Παράδοση και όλο παράδοση.
Παράδοση είναι την καθαρά Δευτέρα να τρώμε λαγάνα, χαλβά, ταραμοσαλάτα, ψαρικά.
Πέρυσι είχαν αυξηθεί οι διαμαρτυρίες για την παράλογα υψηλή τιμή της λαγάνας.
Πηγαίνω στη λαϊκή, βλέπω μια κονσέρβα καλαμάρι. Ρωτάω πόσο κάνει. 5,5 ευρώ.
5,5 ευρώ; Είπα από μέσα μου. Πάτησα γκάζι στη μηχανή και έφυγα.
Θυμάμαι, φτωχοί φοιτητές, την αγοράζαμε σαν φτηνό και νόστιμο φαγητό. Τώρα πώς
εξακοντίστηκε έτσι η τιμή της;
Για πρώτη φορά φέτος δεν σκοπεύω να αγοράσω τίποτα σαρακοστιανό.
Καλή η παράδοση, αλλά λυπάμαι και το πορτοφόλι μου. Και βέβαια σαν μορφή
διαμαρτυρίας.
26-2-2023

Ιράν
 Παρακολουθήσαμε απόψε στο Στούντιο, σε δωρεάν προβολή, δυο ιρανικά ντοκιμαντέρ
μικρού μήκους, το «Uncolored marriage» και το «Boutique 14». Στο πρώτο διεκτραγωδείται
η κατάσταση των σύγχρονων νέων, που από τη μια η οικονομική δυσπραγία δυσχεραίνει το
γάμο τους και από την άλλη η συντηρητική κοινωνία δυσχεραίνουν την συνεύρεσή τους. Το
δεύτερο, μεγαλύτερο σε μήκος, αναφέρεται στην οικτρή κατάσταση που έχουν περιέλθει
μαγαζάτορες ενοικιαστές λόγω των συμβολαίων που έχουν υπογράψει, και που δίνουν το
δικαίωμα στον ιδιοκτήτη με την ελάχιστη αφορμή (π.χ. αλλαγή στη διαρρύθμιση) να τους
πετάξει στο δρόμο, καρπούμενος και τον «αέρα» ή αλλιώς key money όπως το είδαμε στην
αγγλική μετάφραση, και που ήταν υποχρεωμένος να επιστρέψει.
Για τις ταινίες μίλησαν οι αδελφές σκηνοθέτιδες Taravat και Talayeh Atlasi που ήσαν
παρούσες, αλλά όχι μόνο. Μίλησαν για την εξέγερση στο Ιράν και για τις αθρόες θανατικές
καταδίκες και εκτελέσεις. Η Talayeh, ιδιαίτερα συγκινημένη, αναγκάστηκε να διακόψει
κάποια στιγμή την ομιλία της για να συνεχίσει μετά τη διερμηνέα, έχοντας συνέλθει στο
μεταξύ.
Ζήτησα από την Taravat, που ξέρει αρκετά καλά ελληνικά (μίλησαν στα αγγλικά γιατί
υπήρξαν και αρκετοί μη έλληνες ανάμεσα στους θεατές, ιρανοί κυρίως) να πει δυο λόγια
στην κάμερα του κινητού μου για τους έλληνες.
23-2-2023

Τα πετεινά του ουρανού.

Το επιβεβαίωσα από ιστοσελίδα: «Θεός φροντίζει για τα πετεινά του ουρανού που δεν
σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε συγκεντρώνουν αγαθά σε αποθήκες».
Οι συμπτώσεις:
Τελικά το μνημόσυνο της μητέρας του φίλου μου του Ηρακλή είναι το άλλο Σάββατο και
όχι αυτό.
Πήγα τζάμπα;
Πήρα ένα μικρό πλαστικό ποτηράκι κόλλυβα για το ψυχοσάββατο που είναι σήμερα.
Πήρα ένα σακουλάκι για το μνημόσυνο ενός παππού.
Κάθομαι σε ένα καφενείο απέξω, αποθέτω το σακουλάκι και το πλαστικό με τα κόλλυβα
και παίρνω τηλέφωνο τον Ηρακλή που μου λέει ότι είναι το άλλο Σάββατο.
Τρώγω τα κόλλυβα στο μικρό πλαστικό, και μετά τα κόλλυβα που ήταν σε χάρτινη
σακούλα. Το κουλούρι το έβαλα στην τσέπη μου.
Αφού τα έφαγα την πετάω μαζί με το πλαστικό ποτηράκι σε ένα μικρό κάδο σκουπιδιών,
από αυτούς που είναι ανοικτοί από πάνω.
Ένα περιστέρι έρχεται κοντά μου. Κάποιο σπυρί σιτάρι θα έπεσε από τα κόλλυβα.
Και η ανακύκλωση που λέμε;
Και το «αγαπάτε τα ζώα»; Με το οποίο εννοούμε βέβαια και τα πουλιά. Η πανίδα σαν
όρος δεν είναι απλά διαδομένη.
Παίρνω από τα σκουπίδια τη χαρτοσακούλα και την τινάζω. Αρκετά σπυριά κόλλυβα ήταν
παγιδευμένα μέσα.
Ορμάει ένα σμήνος περιστέρια.
Σαν να είχαν να φάνε μέρες.
Βγάζω και το κουλουράκι και το κάνω κομματάκια. Πανηγύρι τα περιστέρια.
Έκανα μια καλή πράξη.
Η ανταμοιβή μου;
Όταν ήλθα σπίτι είδα ότι η φίλη μου η Νία μου άφησε μήνυμα, να περάσω από το σπίτι
της, έφτιαξε γλυκό.
Κάνω την ανάρτηση και τρέχω.
18-12-2023
 Κωλοφαρδία

Η πρώτη κωλοφαρδία: Στην κοπή της πίτας της Ένωσης Συντακτών Κρητικού Τύπου
κέρδισα έναν από τους πέντε λαχνούς. Η δεύτερη κωλοφαρδία: αυτόν που κέρδισα ήταν
μια δίκλινη καμπίνα με επιστροφή στην ναυτιλιακή εταιρία με την οποία ταξιδεύω, τις
minoan lines. Η τρίτη κωλοφαρδία: έφτασα στο πάρκινγκ ακριβώς στο τρίωρο, γλιτώνοντας
έτσι δυο ευρώ που θα έδινα παραπάνω. Η τέταρτη κωλοφαρδία: βρήκα εύκολα πάρκινγκ
στην επιστροφή, κάτι που είναι δύσκολο τις βραδινές ώρες.
Με τη δίκλινη καμπίνα δεν θα έχω το άγχος που θα είχα αν ήμουν σε τετράκλινη, μήπως
κάποιος από τους άλλους τρεις έχει κορονοϊό.
Η επόμενη ανάρτησή μου θα είναι για το πότε έχεσα (είπαμε, είμαι ραμπελαιϊκός).
Όχι, για το πότε έκλασα δεν θα κάνω ανάρτηση.
15-2-2023

Εικονοκλάστης

Το έχω ξαναπεί, στην ηλικία μου είμαι εικονοκλάστης, δηλαδή δεν ψαρώνω από τις
φίρμες, δεν δέχομαι άκριτα την κάθε ανοησία που μπορεί να πετάξουν. Και πολλοί πετάνε
ανοησίες εν είδη ευφυολογημάτων.
Σαν μότο στην ταινία του «Sound and fury», τίτλος κλεμμένος από το ομώνυμο
μυθιστόρημα του Φώκνερ που έχει εκδοθεί και στα ελληνικά με τον τίτλο «Η βουή και η
μανία», ο Houman Heyyedi έχει βάλει μια πρόταση από το βιβλίο του: Όλοι είναι ικανοί για
όλα.
Λέτε να είμαι ικανός να πιάσω γκόμενα την Σοφί Μαρσώ, που τόσο μου αρέσει; (Ρητορική
ερώτηση, γι’ αυτό μη με ρίξετε ψυχολογικά με κανένα «όχι» σαν σχόλιο).
15-2-2022

Όνειρα

Ο φίλος μου ο Κορακιανίτης μου έκανε ένα απρόσμενο δώρο πριν τρεις μέρες, τη μέρα της
γιορτής μου. Ξέροντας πόσο μου αρέσει η Σοφί Μαρσώ (είδα σχεδόν όλες τις ταινίες της τις
μέρες της καραντίνας) έκανε μοντάζ τέσσερις φωτογραφίες της σε διάφορες ηλικίες
αλλάζοντας το κεφάλι του συνοδού της με το δικό μου σε αντίστοιχη ηλικία.
Τη χθεσινή μου νύχτα την πέρασα με τη Σοφί Μαρσώ-στον ύπνο μου εννοείται.
Το είπα στο φίλο μου τον Κορακιανίτη.
Και θυμήθηκε μια ατάκα από μια κριτική μου, «Τι ωραία θα ήταν να βλέπουμε τα όνειρα
που θέλουμε».
Σχολίασα: Τότε θα είχα κάνει και σεξ μαζί της (την άλλη λέξη έγραψα, αλλά η σεμνοτυφία
του facebook δεν μου επιτρέπει να τη μεταφέρω εδώ).
13-2-2023

Παραφράσεις

Έχω γράψει ότι μου αρέσει να κάνω παραφράσεις, μάλιστα όλες όσες έχω κάνει τις έχω
αναρτήσει στο διαδίκτυο.
Το σκουλήκι το είχα φαίνεται από παλιά, και τώρα εκκολάφθηκε και έγινε πεταλούδα.
Τη θυμήθηκα ξαφνικά, μια παράφραση που έκανα τα ηρωικά εκείνα χρόνια που
αγωνιζόμασταν να φέρουμε τον σοσιαλισμό στην Ελλάδα.
«Το ’χουμε βάλει βαθιά μες στην καρδιά μας, δεκατριάρι, αυτή την Κυριακή (Λαοκρατία
και όχι βασιλιά, το ακούσαμε και στον «Θίασο» του Αγγελόπουλου που θα προβληθεί σε
επανέκδοση την Πέμπτη που μας έρχεται. Μου έστειλαν τον σύνδεσμο για να δω την
ταινία).
Το σχόλιο ενός φίλου: εσύ δεν έχεις ούτε ιερό ούτε όσιο.
Αναρωτιέμαι αν θα το έκανε και σήμερα.
5-2-2023

Φιλοδοξίες

Ένα μήνυμα στο viber από τον ξάδελφό μου τον Μάνο μου το θύμισε. Αντιγράφω την
απάντησή μου.
«Τι μου θύμισες τώρα. Μιλούσα με τη μάνα μου, και της έλεγα ότι θα ήθελα να γίνω
συγγραφέας. Πέθανε πριν γράψω το πρώτο μου βιβλίο.
Θυμάμαι που με κοίταξε με ένα άκρως επιτιμητικό ύφος και μου είπε: Εσύ παιδί μου έχεις
φιλοδοξίες.
Ήταν απαράδεκτο γι’ αυτήν, παιδί φτωχής αγροτικής οικογένειας εγώ, να έχω
φιλοδοξίες».
Έχει ενδιαφέρον η απάντηση του Μάνου.
«Είδες πώς μας εκπαίδευαν συστηματικά ήδη από το σχολείο: Ήταν ένας γάιδαρος με
μεγάλα αυτιά, το παχνί δεν τ’ άρεσε κι ήθελ’ αρχοντιά…. και: Όποιος τα λίγα δεν ψηφά, μα
τα πολλά γυρεύει, ο διάολος του κώλου του κουκιά του μαγειρεύει».
4-1-2022

Ισλάμ

Δεν μου αρέσει να κάνω πολιτικά σχόλια, και δεν κάνω, αλλά εδώ θα κάνω εξαίρεση.
Αφενός γιατί δεν είναι κάτι που αφορά την Ελλάδα, και αφετέρου γιατί με ενδιαφέρουν τα
του ισλάμ.
Το έγραψα ήδη σε σχόλιο:
Δεν έχετε καμιά ελπίδα.
Εσείς οι ιρανοί που εξεγείρεστε κατά τη καθεστώτος, με αφορμή τη δολοφονία της νεαρής
κούρδισας γιατί δεν φορούσε τσαντόρ. Όταν σκοτώνεις στο όνομα του Αλλάχ δεν έχεις
κανένα ενδοιασμό, όσοι κι αν είναι οι νεκροί. Ο Σάχης όμως είχε, γι’ αυτό όταν
πολλαπλασιάστηκαν οι νεκροί τα μάζεψε και έφυγε.
Το καινούριο:
Η Golshifteh Farahani (Αν δεν την ξέρετε δεν φταίω εγώ, που εσείς βλέπετε μόνο
αμερικανιές, προϊόντα του αμερικάνικου πολιτισμικού ιμπεριαλισμού) αναρτά συνεχώς στο
Instagram εικόνες και βίντεο από την εξέγερση (εκτελέσεις εν ψυχρώ, βιασμοί νεαρών
κοριτσιών, καταδίκες σε θάνατο απλά για συμμετοχή σε διαδηλώσεις), και διαμαρτύρεται
γιατί η Δύση κοιτάζει απαθής.
Μπορώ να φανταστώ.
Δεν θέλει να δώσει λαβή στο καθεστώς να υποστηρίξει ότι οι εξεγέρσεις είναι
υποκινούμενες απ’ αυτή, πράγμα που θα οδηγούσε σε συσπείρωση τους οπαδούς του.
Όμως δεν είναι μόνο αυτό.
Ο κόσμος, βλέποντας αυτά που συμβαίνουν στο Ιράν, θα συνειδητοποιήσει περισσότερο
τι σημαίνει ισλάμ.
Όχι, δεν είναι ισλαμοφοβία, είναι φόβος του ισλάμ.
Θα το ξαναγράψω για να μην παρεξηγηθώ. Η αντίληψή μου για το ισλάμ δεν έχει σχέση με
την αντίληψή μου για τους μουσουλμάνους λαθρομετανάστες, τους σημερινούς
«κολασμένους της γης», τους οποίους συμπονώ για τη μοίρα τους.
23-12-2022
 Πληροφορία και γνώση

Καθώς καθόμουνα στη λεκάνη και έ#εζ@ (έχω δηλώσει ραμπελαιικός) έκανα κάποιες
σκέψεις φέρνοντας στο νου μου την χθεσινή μου ανάρτηση για τη γλώσσα, που συνειρμικά
με οδήγησαν στη γνωστή συζήτηση, ότι σήμερα κατακλυζόμαστε από πληροφορίες ενώ
είμαστε ελλειμματικοί σε γνώσεις.
«Τα όρια των πληροφοριών μου είναι τα όρια της γνώσης μου», θα παραφράσω τον
Βιτγκενστάιν.
Εν τάξει, ας μην το παρακάνουμε.
Δεν είναι πάντα ευδιάκριτα τα όρια μεταξύ πληροφορίας και γνώσης, ή μάλλον,
πληροφορία και γνώση είναι σαν δυο κύκλους που εν μέρει αλληλοκαλύπτονται (κάπως
λέγονται στα μαθηματικά, δεν θυμάμαι), πότε περισσότερο, πότε λιγότερο. Το να ξέρεις ότι
η άλωση της Κωνσταντινούπολης έγινε το 1953 είναι γνώση ή πληροφορία;
Το ότι όπου να ’ναι θα χιονίσει στην Αττική όπως λένε τα δελτία καιρού είναι γνώση ή
πληροφορία;
Θα τολμούσα έναν ορισμό, παρόλο που δεν συμπαθώ ούτε τους ορισμούς ούτε τους
αφορισμούς: Γνώση είναι εκείνο στο οποίο σε οδηγεί μια πληροφορία όταν συνδυαστεί με
άλλες πληροφορίες.
Θα φέρω ένα χοντρικό παράδειγμα.
Ο Μωάμεθ κατέκτησε την Αίγυπτο το 641 μ.Χ.
Η αιγυπτιακή γλώσσα έπαψε να μιλιέται μετά από τέσσερις αιώνες αραβικής κατάκτησης,
ενώ μιλιόταν μέχρι τότε παρά το ότι ήταν κατακτημένη από Πέρσες, Έλληνες και Ρωμαίους
για πάνω από μια χιλιετία.
Σίγουρα γνώση είναι να ξέρεις ότι η αραβική κατάκτηση υπήρξε αδυσώπητη για τους
απόγονους εκείνων που έκτισαν τις πυραμίδες.
Και πάλι θα τονίσω ότι πληροφορία και γνώση συχνά αλληλοκαλύπτονται, ότι δεν έχουν
πάντα ευδιάκριτα όρια.
Αυτό, για να μη δαιμονοποιούμε το διαδίκτυο, ότι τάχα προσφέρει πληροφορίες και όχι
γνώσεις.
Δεν θα κάνω ξεχωριστή ανάρτηση, απλά συμπληρώνω μετά από ώρες γράφοντας μια
ακόμη παράφραση, έχοντας στο νου μου το ντοκιμαντέρ στο οποίο αναφέρομαι στην
προηγούμενη ανάρτησή μου. «Τα όρια του κόσμου μου είναι τα όρια στης γνώσης μου». Τα
όρια του κόσμου της «Λεοπάρδαλης του χιονιού» είναι τα πιο μακρινά μέρη στα οποία έχει
φτάσει στα οροπέδια του Θιβέτ αναζητώντας τροφή ή ασφαλείς κρυψώνες για τα μικρά
της.
18-12-2022

Τα όρια της γλώσσας

«Τα όρια της γλώσσας μου καθορίζουν τα όρια του κόσμου μου», ακούω τώρα σε μια
βιντεοσκοπημένη εκδήλωση τη φίλη μου την Αιμιλία να αναφέρεται στη γνωστή ρήση του
Βιτγκενστάιν.
«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική» λέει ο Ελύτης.
Μα και μένα το ίδιο, όπως και στον ψιλικατζή της γειτονιάς.
Δεν νομίζω να είναι η γλώσσα που καθορίζει τα όρια του κόσμου μας. Και το ποιος είναι ο
κόσμος μας, ίσως θα πρέπει να το ορίσουμε.
Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις μου έδωσε το ντοκιμαντέρ H λεοπάρδαλη του χιονιού
(2021) των Marie Amiguet & Vincent Munier που είδα πριν λίγο με το φίλο μου τον Γιάννη.
Η λεοπάρδαλη του χιονιού δεν έχει γλώσσα, όπως και όλα τα ζώα, όμως έχει ένα κόσμο
που έχει όρια. Τα όρια του δικού της κόσμου είναι τα χιονισμένα βουνά του Θιβέτ.
Μεγάλη κουβέντα.
 Πάντως είναι ωραίο ευφυολόγημα, που τονίζει τη σημασία της γλώσσας.
18-12-2022

Κινητά

Όποιος βιάζεται σκοντάφτει, λέει η παροιμία.

Και όποιος κοιτάζει το κινητό του ενώ πηγαίνει με τα πόδια.
Ιδιαίτερα σε κατηφορικό δρόμο, όπως η Κλεάρχου, όπου μένω.
Από το σπίτι μου και μετά γίνεται ακόμη πιο κατηφορικός, αλλά δεν τον βλέπω από την
μπαλκονόπορτά μου.
Το πιο πιθανόν είναι να μη σκόνταψε.
Έπαιξε όμως και αυτός με τις πιθανότητες, όπως με τις πιθανότητες παίζουν οι
εμβολιασμένοι και οι ανεμβολίαστοι.
Μια φίλη μου σκόνταψε.
14-12-2022

Ανέκδοτο, που μου το είπε μόλις τώρα ο φίλος μου ο Γιώργης ο Μανιαδάκης.
Πηγαίνουν στα χαρούπια. Η γυναίκα κάθεται στο γάιδαρο. Ξαφνικά ο γάιδαρος,
βαρβατογάιδαρος, άρχισε να τσινά και να τρέχει. Την έρριξε κάτω, και η γυναίκα έμεινε
στον τόπο.
Στην κηδεία, οι παντρεμένοι του κάνανε τα συλλυπητήρια, αλλά σκύβανε και του λέγανε
κάτι στο αυτί. Ένας ανιψιός του, στο καφενείο που πρόσφεραν τον καφέ, τον ρώτησε τι του
λέγανε στο αυτί.
-Με ρωτάγανε αν πουλώ το γάιδαρο.
Επί τη ευκαιρία να γράψω ένα ανέκδοτο ακόμη.
Πριν τον πόλεμο, ένας περιηγητής (έτσι έλεγαν τότε τους τουρίστες) συναντάει σε ένα
χωριό της Μακεδονίας ένα αντρόγυνο. Μπροστά πήγαινε ο άντρας πάνω στο γάιδαρο, πίσω
ακολουθούσε η γυναίκα. Ο περιηγητής αναρωτήθηκε, δεν το θεωρούσε καθόλου ιπποτικό
ο άντρας να είναι πάνω στο γάιδαρο και η γυναίκα πεζή. Τον ρώτησε. Ο άντρας απάντησε
μονολεκτικά:
-Έθιμο.
Μετά τον πόλεμο ο ίδιος περιηγητής συναντάει το ίδιο αντρόγυνο. Πάλι ο άντρας πάνω
στο γάιδαρο, όμως αυτή τη φορά η γυναίκα δεν ακολουθούσε αλλά πήγαινε μπροστά.
Ρωτάει πάλι τον άντρα, και αυτός απάντησε μονολεκτικά:
-Νάρκες.
13-11-2022

Κριτική στο ποίημα του Χριστιανόπουλου

Μην καταργείτε την υπογεγραμμένη

ιδίως κάτω από το ωμέγα
είναι κρίμα να εκλείψει
η πιο μικρή ασέλγεια
του αλφαβήτου μας

Υπάρχει άλλη, πιο μεγάλη ασέλγεια στο αλφάβητό μας; Εγώ δεν έχω υπόψη μου. Μήπως
θα ήταν καλύτερα να έγραφε «μια μικρή ασέλγεια του αλφαβήτου μας»;
Τελικά υπάρχει και άλλη ασέλγεια, μου την υπέδειξε ο φίλος μου ο Πάτροκλος, το Β.
Κολλάει άριστα και με το αγγλικό Boobs. Τώρα δεν ξέρω ποια είναι η πιο μεγάλη ασέλγεια,
το ω ή τα boobs.
 Τελικά υπάρχουν και άλλες ασέλγειες. Το ε, που είναι όπως το Β, το ι, που είναι όπως η
υπογεγραμμένη, τα δυο συνεχόμενα μν, το ο, και προπαντός το γάμα, ομώνυμο μιας
προστακτικής.

12-11-2022

Μπριτζόλες

-Ποια μπριτζόλα σου αρέσει, λαιμού ή στήθους;

-Αυτή που είναι σε προσφορά
6-11-2022

Ένα παράδειγμα του «Νόμου του Μέρφι».

Μέρα παρά μέρα έχω ραντεβού για φυσιοθεραπεία στις 9. Κάθε μέρα ξυπνάω γύρω στις 7,
ενώ κοιμάμαι μετά τις 2. Βέβαια κάνω και σιέστα. Όταν είναι να πάω για φυσιοθεραπεία
βάζω το ρολόι στις 8.15, λέω δεν ξέρεις καμιά φορά τι γίνεται. Σήμερα, όγδοη μέρα για
φυσιοθεραπεία, πέφτω για ύπνο στις 1 και ξεχνάω να βάλω το ρολόγι. Ξυπνάω 9.05.
2-11-2022

Ταραχές στο Ιράν

Μου είπε μια φίλη χθες ότι είναι 260 μέχρι τώρα οι νεκροί από τις ταραχές στο Ιράν,
εξαιτίας του θανάτου μιας ιρανής από τα κτυπήματα των αστυνομικών επειδή δεν φορούσε
τη μαντίλα. Με αφορμή και τις τόσες αναρτήσεις της Golshifteh Farahani στο Instagram
είπα να σχολιάσω.
Δεν έχουν καμιά ελπίδα να ανατρέψουν το καθεστώς, όπως έγινε πριν σαράντα τόσα
χρόνια με τον Σάχη. Όταν σκοτώνεις στο όνομα του Θεού δεν έχεις κανένα ενδοιασμό. Ο
Σάχης όταν είδε και αυξάνονταν οι νεκροί σηκώθηκε και έφυγε. Αυτοί δεν πρόκειται να
φύγουν.
Τραγική ειρωνεία: οι παππούδες τους σκοτώνονταν για να φέρουν τον Αγιατολάχ, και
τώρα τα εγγόνια τους σκοτώνονται για να τον ανατρέψουν.
Ένας τέτοιος παππούς είναι και ένας αγαπημένος μου ιρανός σκηνοθέτης, ο Μοχσέν
Μαχμαλμπάφ. Φανατικός μουσουλμάνος στην αρχή της εξέγερσης. Μετά κατάλαβε. Τώρα
ζει με τη γυναίκα του και τα παιδιά του στο εξωτερικό, αυτοεξόριστος, καθώς ήταν
επικίνδυνη η παραμονή του στο Ιράν όταν άρχισε να κριτικάρει το καθεστώς.
18-10-2022

Γέρασα

Πάει, γέρασα. Αντί να διαβάσω την «Ιστορία του κινέζικου κινηματογράφου» ή να δω το

«Sanjuro» του Ακίρα Κουροσάβα τον οποίο βλέπω πακέτο, εδώ και μια ώρα κάθομαι και
χαζεύω το tiktok.
Θα μου πείτε, άλλοι πιο νέοι από σένα γέρασαν πρόωρα.
Άλλο αυτό.

Μόλις έκανα την ανάρτηση έκλεισα το τικτόκ και άρχισα να διαβάζω για τον κινέζικο
κινηματογράφο.
28-9-2022
 Η Πατσουνάκα

Επί τέλους, μετά από πάρα πολλά χρόνια, ανοίχτηκε το μονοπάτι της Πατσουνάκας που
ήταν αδιάβατο από τη βλάστηση. Από τη νότια μεριά ήταν γεμάτο καλάμια, με τέτοια
πυκνότητα λες και είχαν τοποθετηθεί σαν οχυρωματικό έργο, και από τη βόρεια μεριά ήταν
γεμάτο βάτους, σαν τα αγκαθωτά συρματοπλέγματα μπροστά στα χαρακώματα που
βλέπουμε σε ταινίες για τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
Τώρα όταν είναι να πάω στην πλατεία του χωριού μου (Κάτω Χωριό) περνάω από εκεί,
όπως όταν πήγαινα στο δημοτικό, που καθημερινά έκανα αυτή τη διαδρομή δυο φορές. Ή
μάλλον τέσσερις, γιατί, όπως θυμάστε οι παλιοί, Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή
πηγαίναμε σχολείο πρωί βράδυ.
Ο φίλος μου ο Ηρακλής ο Χριστάκης σκέφτηκε μια καλή πρόταση: να τσιμεντοστρωθεί,
όπως έχουν τσιμεντοστρωθεί και κάποια άλλα μονοπάτια που οδηγούν στο χωριό.
Διαφορετικά είναι πολύ πιθανόν να έχουμε την προηγούμενη κατάσταση, και οι χωριανοί
που έχουν περιβόλια αριστερά και δεξιά να μην έχουν πάλι πρόσβαση σ’ αυτά και να
αφεθούν ακαλλιέργητα.
Μπάμπης Δερμιτζάκης
19-9-2022

Εικονολάτρης ή εικονοκλάστης; Κάτι ενδιάμεσο

Δεν είμαι πια εικονολάτρης, αλλά ούτε και εικονοκλάστης. Δεν δέχομαι όλα όσα λέει ένας
μεγάλος, και που κάποια τα θεωρώ ολότελα σαχλαμάρες. Κάποια άλλα τα προσυπογράφω
απόλυτα.

Η φίλη μου η Σοφίτσα μου έστειλε στο viber έναν σύνδεσμο με τις υποθήκες του Gabriel
Garcia Marquez, ενός συγγραφέα που θαυμάζω και εκτιμώ απέραντα. Από αυτά που
διάβασα, κάποια τα θεώρησα ανοησίες (όχι, δεν είναι σπόντα για το Alzheimer από το
οποίο υπέφερε τα τελευταία χρόνια της ζωής του). Τα παρακάτω όμως τα προσυπογράφω
απόλυτα.

«Θεέ μου, αν είχα ένα κομμάτι ζωή… Δεν θα άφηνα να περάσει ούτε μία μέρα χωρίς να
πω στους ανθρώπους ότι αγαπώ, ότι τους αγαπώ. Θα έκανα κάθε άνδρα και γυναίκα να
πιστέψουν ότι είναι οι αγαπητοί μου και θα ζούσα ερωτευμένος με τον έρωτα.

Στους ανθρώπους θα έδειχνα πόσο λάθος κάνουν να νομίζουν ότι παύουν να ερωτεύονται
όταν γερνούν, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι γερνούν όταν παύουν να ερωτεύονται!

Έμαθα πως όταν το νεογέννητο σφίγγει στη μικρή παλάμη του, για πρώτη φορά, το
δάχτυλο του πατέρα του, το αιχμαλωτίζει για πάντα. Έμαθα πως ο άνθρωπος δικαιούται να
κοιτά τον άλλον από ψηλά μόνο όταν πρέπει να τον βοηθήσει να σηκωθεί».

Τελικά με ενημερώνει φίλη ότι το κείμενο δεν ήταν του Μάρκες, ίσως γι' αυτό και οι
ανοησίες στις οποίες αναφέρθηκα. Όμως ήταν δεν ήταν, αυτά που έγραψα παραπάνω με
εκφράζουν απόλυτα. Οι αγγλομαθείς μπορείτε να διαβάσετε όλο το κείμενο στο σύνδεσμο:
http://hoaxes.org/marquez.html

5-9-2022

Καταπίστευμα.
Αναρωτιέμαι πόσοι από εσάς που θα διαβάσετε αυτή την ανάρτηση ξέρετε τη λέξη.
 Εγώ δεν την ήξερα, τη συνάντησα σε ένα κείμενο, την έψαξα στο google και βρήκα τη
σημασία της. Την ξαναξέχασα, την ξαναβρήκα.
Με το φίλο μου τον Κορακιανίτη, με ευκαιρία τη μετάφραση ενός ποιήματος του
Μπωντλέρ, μιλήσαμε για τον εξεζητημένο τρόπο που γράφουν μερικοί, χρησιμοποιώντας
λέξεις σπάνιες.
Εγώ τη συνάντησα ξανά πριν λίγες μέρες και μου ήλθε συνειρμικά στο νου η λέξη
«καταπέτασμα», όπως περιγράφει την συνειρμική αυτή λειτουργία ο Τζιάνι Ροντάρι στο
βιβλίο του «Η γραμματική της φαντασίας», ένα απόσπασμα από το οποίο ανθολογείται σε
κάποιο από τα βιβλία της γλώσσας του Λυκείου. Και βέβαια η φράση «έφαγε το
καταπέτασμα» (εγώ παλιά, τώρα το έχω κόψει), όπου τη συναντάμε κυρίως.
Όχι, δεν θα σας πω τη σημασία, όσοι είστε περίεργοι να την γκουγκλάρετε, όπως έκανα κι
εγώ.
9-8-2022

Παρέα με φίλους
Χθες βράδυ πήγα στον Παχύ Άμμο να δω τους φίλους μου. Μιλήσαμε για διάφορα.
Μιλήσαμε για τον κορονοϊό που έχει επισκεφθεί για τα καλά το χωριό τους. Μιλήσαμε για
την πρόθεση ψήφου. Ο Μιχάλης δεν ψηφίζει γιατί σαν ΑΜΕΑ (σε καροτσάκι από τα έξι του
χρόνια, από πολιομυελίτιδα) δεν είναι εύκολο να έλθει στον Παχύ Άμμο όπου έχει τα
εκλογικά του δικαιώματα για τις εκλογές. Δεν θα πω τις προθέσεις ψήφου των φίλων μου,
είναι προσωπικά δεδομένα. Ούτε και τη δική μου πρόθεση ψήφου θα πω. Το μόνο που
μπορώ να σας πω είναι ότι στις προηγούμενες εκλογές ψήφισα Σύριζα.
Ο Γιώργης ο Τωμαδάκης μου έδωσε κάποια αντίτυπα που είχε από το βιβλίο μου για το
χωριό μου «Το χωριό μου: από την αυτοκατανάλωση στην αγορά» (Θυμάρι 1995) του
οποίου είχε αναλάβει την χρηματοδότηση. Ανάρτησα και ένα σχετικό βίντεο όπου τον
ευχαρίστησα για άλλη μια φορά.
Μιλήσαμε και για το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω: αλλάζω συσκευή». Ένας στους έξι λέει
από αυτούς που έκαναν αίτηση είδε το αίτημά του να ικανοποιείται. Υπάρχουν, μου είχαν
πει, κοινωνικά κριτήρια. Ένα από αυτά είναι αν είναι κανείς ΑΜΕΑ.
Του φίλου μου του Γιώργη Μ… (ας μη γράψω το όνομά του) απορρίφθηκε το αίτημά του.
Το ίδιο και το δικό μου. Όσο για το φίλο μου το Μιχάλη, που είπαμε ότι είναι ΑΜΕΑ, πήρε
χθες τα εξής μηνύματα στο κινητό του.
Το πρώτο:
Αλλάζω συσκευή: η αίτησή σας έχει εγκριθεί! Συνδεθείτε και επιλέξτε «λήψη κωδικών
επιταγών» στο μενού «Οι επιταγές μου» για να λάβετε τις επιταγές σας.
Το δεύτερο, λίγο μετά:
Αλλάζω συσκευή: παρακαλούμε αγνοείστε το προηγούμενο μήνυμα. Σας εστάλη εκ
παραδρομής.
Αυτά.
7-8-2022

Απόπειρες εξαπάτησης
Βαριέμαι να τα ξαναγράφω, γι' αυτό σας στέλνω το μήνυμα που έστειλα στη διεύθυνση
ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Καλησπέρα σας
Λέγομαι Δερμιτζάκης Χαράλαμπος, και με πήρε κάποιος τηλέφωνο από κάποια λέει
εταιρεία apple στην οποία έχω εγγραφεί. Του είπα δεν θυμάμαι, με ερώτησε αν αυτό είναι
το όνομά μου και η e-mail διεύθυνσή μου (αυτή από την οποία σας στέλνω αυτό το
μήνυμα). Του είπα ναι, δεν αποκλείεται. Μου είπε ότι έχω κερδίσει κάποια χρήματα και
έπρεπε να μου τα δώσουν. Δεν μου πέρασε από το μυαλό να ρωτήσω πόσα χρήματα γιατί
κατάλαβα αμέσως ότι επρόκειτο για απάτη, και τον ρώτησα αν πρέπει να του δώσω
τραπεζικό λογαριασμό για να τα καταθέσει. Μου είπε όχι, αυτό μπορεί να γίνει μέσω
υπολογιστή. Αν βρίσκομαι κοντά στον υπολογιστή να ανοίξω το any desk ή να το κατεβάσω.
Το έχω το any desk, με αυτό έκανε έλεγχο του υπολογιστή μου υπάλληλος από την εταιρεία
από την οποία είχα αγοράσει το office για να μου το ενεργοποιήσει, όπως και έγινε. Ήταν
φως φανάρι ότι ήθελε να ελέγξει τον υπολογιστή μου και να εγκαταστήσει κακόβουλο
λογισμικό, που θα παρακολουθούσε τις τραπεζικές μου συναλλαγές. Πήρα τηλέφωνο από
το σταθερό το νούμερο από το οποίο με πήραν, δυο φορές τώρα σε απόσταση 10 λεπτών
και μου βγάζει μήνυμα από την cosmote ότι το τηλέφωνο δεν λειτουργεί για τεχνικούς
λόγους. Το νούμερο αυτό είναι 210-2214820.
Ξαναπαίρνω τώρα τηλέφωνο πριν πατήσω το Δημοσίευση και μου βγάζει το ίδιο μήνυμα,
ότι η συσκευή δεν λειτουργεί για τεχνικούς λόγους.
11-7-2022

Είναι τρελό το facebook

Έκανα μια ανάρτηση το 2017 για την ταινία «Αίμα από το αίμα μου» του Marco Belloccio.
Στο frame ήταν μια γυναίκα γυμνή από το στήθος και πάνω. Εντάξει, φαινόταν η μια θηλή.
Την ανακάλυψαν τώρα και μου έστειλαν προειδοποίηση. Μου έστειλαν και μια άλλη
προειδοποίηση πριν τρία χρόνια νομίζω, καλλιτεχνικότατο frame, για μια ανάρτηση που
είχα κάνει πριν χρόνια, δεν θυμάμαι την ταινία, ήταν μιας πολωνέζας αν δεν κάνω λάθος.
Φυσικά έσβησα τα επίμαχα frame. Με προειδοποίησαν ότι θα μου κλείσουν τον
λογαριασμό αν επαναληφθεί. Φυσικά από την πρώτη ειδοποίηση είμαι προσεκτικός, δεν
ρισκάρω. Τώρα τι θα γίνει αν ανακαλύψουν ένα τέτοιο frame σε ανάρτηση που έχω κάνει
πριν πέντε, δέκα, δεκαπέντε χρόνια; Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να επικοινωνήσεις με
τους διαχειριστές του facebook παρά μόνο γράφοντας στη διεύθυνσή τους στην Αμερική.
Ένα τηλέφωνο που είδα δεν υπάρχει.
Γιατί κάνω αυτή την ανάρτηση.
Αν ξαφνικά δεν με βρείτε στο facebook δεν είναι γιατί το έχω κλείσει εγώ, αλλά γιατί το
έχουν κλείσει αυτοί, για frame σε ανάρτηση που έκανα πριν την πρώτη προειδοποίηση και
δεν τους άρεσε. Όταν προειδοποιείς, προειδοποιείς για μελλοντικά, όχι αναδρομικά, απλά
ελληνικά είναι.
10-7-2022

Καλλιόπη Ασαργιωτάκη
Δεν μπόρεσα να πάω πιο πριν στην έκθεση ζωγραφικής της Καλλιόπης Ασαργιωτάκη,
στην Γκαλερί Σκουφά (θα είναι μέχρι το Σάββατο, 11 Ιούνη), έτσι πήγα χθες, ημέρα της
γιορτής της. Δεν ήταν εκεί. Περνώντας καθώς ερχόμουν από τον εκδότη μου είχα πάρει
μερικά αντίτυπα από το βιβλίο μου (το βιβλιαράκι μου καλύτερα) «Πες της το με μια
μαντινάδα», και της άφησα ένα, με τις ευχές μου για χρόνια πολλά. Τη γνώρισα πριν πολλά
χρόνια στο Κεντρί (Ιεράπετρα), το χωριό της μητέρας μου, από όπου κατάγεται. Θυμάμαι
που ταξιδεύαμε μια φορά μαζί στο πλοίο.
Να ξέρετε ότι η Ιεράπετρα δεν βγάζει μόνο συγγραφείς και ποιητές, βγάζει και ζωγράφους.
Δεν μπορώ να μην τη συγκρίνω, καθώς είμαι ιδιοσυγκρασιακά συγκριτολόγος, με την
έτερη γεραπετρίτισα ζωγράφο, την Σοφία Δατσέρη, της οποίας είδαμε μια έκθεση πριν
λίγους μήνες.
Ενώ στη Δατσέρη τα πρόσωπα καταλαμβάνουν ένα μικρό μόνο μέρος του πίνακα και
διαλύονται μέσα στο χώρο ο οποίος με τη σειρά του διαλύεται μέσα στο φως σαν πυκνή
ομίχλη, τα πρόσωπα της Ασαργιωτάκη, γυναικεία τα περισσότερα, καταλαμβάνουν σχεδόν
όλο τον πίνακα. Είναι σαν να ποζάρουν, σαν προσωπογραφίες. Αγαπημένα της χρώματα το
μπλε και το κόκκινο, σε όλες τις αποχρώσεις τους, για κάποιες από τις οποίες υπάρχουν
ξεχωριστές ονομασίες αλλά εγώ σαν άντρας δεν τις ξέρω, τις ξέρουν οι γυναίκες.
Χαρακτηριστικό υφολογικό της στοιχείο είναι οι χάντρες, που όχι μόνο βρίσκονται στα
στολίδια πάνω τους αλλά κυλάνε σε όλο τους το σώμα και στο πλάι, δίνοντας μια ανάγλυφη
αίσθηση στον πίνακα. Αφού στην αρχή δεν ήμουν σίγουρος, πλησίασα κοντά κοντά, να δω
μήπως ήταν κάποια προσθήκη.
9-6-2022

Δασικοί χάρτες
Είδες οι κρητικοί;
Casus belli είπαν οι κρητικοί αν δεν άλλαζαν τους δασικούς χάρτες.
Το σπίτι μου στο χωριό μέσα στο δάσος!!!
Τους άλλαξαν.
Εν τάξει, το σπίτι μου στο χωριό με τους νέους χάρτες δεν ήταν μέσα στο δάσος.
Για να δούμε το λιοχώραφο του προπάππου μου του Ζωγραφαντώνη, πάνω στο βουνό.
Τελικά ούτε αυτό ήταν μέσα στο δάσος.
Όμως το σπίτι μου στο Γαλάτσι ήταν μέσα στο δάσος και έτρεχα στα δικαστήρια.
8-6-2022

Έρχονται οι ρώσοι
Στο σχολείο δεν κάναμε αγγλικά, δεν υπήρχαν καθηγητές εκείνη την εποχή. Εγώ όμως
ήθελα να μάθω αγγλικά και διάβαζα μόνος μου. Ο πατέρας μου μού έλεγε συχνά: Τι τα
διαβάζεις τα αγγλικά, να διαβάζεις τα μαθήματά σου. Θα έλθουν οι ρώσοι και θα σφάξουν
τους αμερικάνους (ακριβώς έτσι· ή μάλλον όχι ακριβώς έτσι, στα κρητικά: Ήντα τα διαβάζεις
τα αγγλικά, α διαβάζεις τα μαθήματά σου. Α να ’ρθουνε θέλει οι ρώσοι και α τσι σφάξουνε
τσ’ αμερικάνους).
Δευτεροετής φοιτητής αγγλικής φιλολογίας μαθαίνω ρώσικα. Και ο πατέρας μου: -Τι τα
διαβάζεις τα ρώσικα, να διαβάζεις τα μαθήματά σου (τώρα πια τα μαθήματά μου ήταν τα
αγγλικά). Εγώ: -Καλά, εσύ δεν μου έλεγες ότι θα ’ρθουν οι ρώσοι να σφάξουν τους
αμερικάνους; Πρέπει να είμαι προετοιμασμένος.
Τον αποστόμωσα. Δεν μου ξαναέκανε κουβέντα.
29-5-2022

Δερμιτζάκικο πείσμα.
Είμαι φοιτητής, καλοκαίρι, στην Κρήτη, για διακοπές. Μπαίνω στο λεωφορείο. Πηγαίνει
για το Ηράκλειο. Όρθιος φυσικά, γιατί οι θέσεις είναι αριθμημένες και είναι για αυτούς που
πηγαίνουν από Άγιο Νικόλαο και πέρα και έχουν βγάλει εισιτήριο από το πρακτορείο. Εμείς
που πηγαίνουμε για τα κοντινά χωριά είμαστε όρθιοι.
Έρχεται ο ελεγκτής.
-Εσείς οι όρθιοι κατεβείτε, θα βάλουμε σε λίγο άλλο λεωφορείο για τα χωριά (Εγώ είμαι
από το Κάτω Χωριό, επτά χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα).
Οι άλλοι κατεβαίνουν, εγώ όχι.
-Εσύ γιατί δεν κατεβαίνεις;
-Μας την έχεις σκάσει έτσι άλλες δυο φορές, δεν βάζεις άλλο λεωφορείο και θα πρέπει να
περιμένουμε ένα δίωρο για το επόμενο.
-Θα κατέβεις.
-Δεν κατεβαίνω.
-Αν δεν κατέβεις δεν ξεκινάει το λεωφορείο.
-Ποτέ του μην ξεκινήσει.
-Θα κατέβεις.
-Με τίποτα, του λέω.
Στο μεταξύ οι επιβάτες αρχίζουν να διαμαρτύρονται που δεν ξεκινάει το λεωφορείο.
 -Θα κατέβεις, μου λέει, γιατί ξέρεις τι θα πει δερμιτζάκικο πείσμα;
-Πώς δεν ξέρω, του λέω, Δερμιτζάκη με λένε.
Κατεβαίνει από το λεωφορείο κάνοντας νόημα στον οδηγό να ξεκινήσει.
26-5-2022

Διαβάζοντας το τελευταίο βιβλίο της φίλης μου της Ελένης της Στασινού «Ο οδηγός που
άφησε το τραίνο στη μέση του πουθενά» (Γκοβόστης) θυμήθηκα το ανέκδοτο:
Καταφτάνει η παρέα του Ψαραντώνη να πιούνε καμιά ρακή.
Έρχεται και ο τελευταίος και κρατάει στα χέρια του ένα χαριτωμένο γατάκι.
-Το βρήκα έξω από την πόρτα και νιαούριζε.
Πρέπει να το βαφτίσουν.
-Εγώ λέω να το βγάλουμε Πόπη.
-Εγώ λέω να το βγάλουμε Ελένη.
-Εγώ λέω να το βγάλουμε Μαρία.
Εγώ λέω να το βγάλουμε… εγώ λέω να το βγάλουμε…
Και στο τέλος ο Ψαραντώνης αγανακτισμένος:
-Εγώ λέω να το βγάλουμε έξω.
Εφέ της δισημίας, οι δυο έννοιες του «βγάζω».
18-5-2022.

Αναμνήσεις.
Η μητέρα μου ήταν ναζί.
Γυρνώντας σπίτι τη βλέπω να έχει ετοιμάσει το φούρνο για να ψήσει ψωμί, και να έχει
δίπλα τα βιβλία μου του Νίτσε.
-Γιατί ρε μάνα (εν τάξει, στα κρητικά το είπα, γιάντα ωρέ μα).
-Γιατί σε κάνανε άθεο.
Λίγο αν αργούσα ο Νίτσε θα είχε καεί στο φούρνο, σαν προσάναμα.
18-5-2022

Μόνο για άνδρες η ερώτηση που θα κάνω.

Έχετε δει ποτέ γυναίκα να περπατάει στο δρόμο χωρίς να κρατάει το κινητό στο χέρι;
10-5-2022

Ο νεοφιλελευθερισμός μεταφράζεται σε ιδιωτικοποίηση των πάντων. Αυτό έχει σαν

αποτέλεσμα την πίεση των κατώτερων στρωμάτων. Όσοι δεν το είχαν καταλάβει πιστεύω
να το κατάλαβαν τώρα με τους αυξημένους λογαριασμούς της ΔΕΗ.
5-5-2022

Είπα να συμπληρώσω την προηγούμενη ανάρτησή μου όπου έγραφα ότι απόψε θα έκανα
κολονοσκόπηση αλλά σκέφτηκα, καλύτερα να κάνω άλλη ανάρτηση.
Συμβουλή: εσείς που είστε πάνω από πενήντα, να κάνετε κολονοσκόπηση. Ξέρω άτομα
που την έπαθαν, ευτυχώς όχι όλα με τη ζωή τους. Έπρεπε να την πάθει ένας φίλος μου για
να μάθω ότι μετά τα πενήντα πρέπει να κάνουμε κολονοσκόπηση. Αυτός δεν έκανε και την
έπαθε. Καρκίνος στο παχύ έντερο και μετάσταση στο συκώτι. Του έδιναν ένα χρόνο ζωή. Το
πάλεψε τέσσερα.
Έκανα κολονοσκόπηση το 2011. Μου βρήκαν ένα πολύποδα 1.5 εκατοστό, μεγάλο, όπως
μου είπε ο γαστρεντερολόγος που τον έβγαλε. Αν δεν τον είχα βγάλει πολύ πιθανόν να είχε
καρκινοποιηθεί. Έπρεπε να ξανακάνω μετά από ένα χρόνο. Έκανα το 2012. Καθαρός. Αφού
ήμουν καθαρός, μετά από πέντε χρόνια. Έκανα το 2017. Πάλι καθαρός. Πάλι μετά από
πέντε χρόνια. Τώρα που έκανα μου βρήκαν ένα πολυποδάκι, πολύ μικρό, 0,3 εκατοστά.
Περιμένουμε τη βιοψία αλλά μάλλον είναι ακίνδυνο, έτσι μικρό που είναι, όπως μου είπε ο
βοηθός του γιατρού.
Κλείνω επαναλαμβάνοντας: οι πάνω από τα πενήντα μην το αμελήσετε, κάντε
κολονοσκόπηση.
4-5-2022

Κάνω ενέσεις αντιπηκτικές στην κοιλιά (το απόγευμα πάω για κολονοσκόπηση).
Ψιλοπονάνε. Πονάνε και αυτές με τα ναρκωτικά; Είναι κανείς χρήστης εδώ μέσα να μου πει;
4-5-2022

Ποτέ μην αφήνετε το λόγο σε άλλον να μιλήσει, ακόμα και σε άλλη, όσο γκόμενα κι αν
είναι, αν μπορείτε να μιλήσετε εσείς.
Ο λόγος στην παρέα για την Ουκρανία, για τη Ρωσία, για τη Γαλλία, για την Αλγερία…
Μιλάγαμε για την Αλγερία.
Έκανα να μιλήσω αλλά τότε έκανε να μιλήσει και αυτή. -Εν τάξει, της λέω, μίλα εσύ, μετά
θα μιλήσω εγώ.
Άρχισε να μιλάει. Τέλειωσε, και ήταν να πάρω το λόγο.
Και τότε βρήκε το αναθεματισμένο να κτυπήσει.
Το ξυπνητήρι.
Και είχα τόσο σημαντικά πράγματα να πω.
4-5-2022

Besa e konstandinit (Ο όρκος του Κωνσταντίνου) και το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού».
Ο «Όρκος του Κωνσταντίνου» είναι ένα από τα κείμενα του βιβλίου εκμάθησης της
αλβανικής γλώσσας που διαβάζω τώρα. Σε μας είναι γνωστό ως «Το τραγούδι του νεκρού
αδελφού». «Μάνα με τους εννιά σου γιους και με τη μια σου κόρη…», έτσι ξεκινάει το
τραγούδι. Στον «Όρκο του Κωνσταντίνου» οι γιοι είναι δώδεκα. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο
διαβάζω σε μια ιστοσελίδα ότι οι γιοι είναι έξι. Στο βιβλίο που διαβάζω γράφει ότι είναι
παλιός αλβανικός μύθος. Όμως είναι γνωστό ότι η προέλευσή του είναι ελληνική, από τη
Μικρά Ασία, και διαδόθηκε σε όλους τους βαλκανικούς λαούς. Μου το επιβεβαίωσε η
Σεβντά, μια τουρκάλα σύνεδρος σε ένα συνέδριο στη Λιουμπλιάνα (Σλοβενία) που είχα πάει
το Δεκέμβρη του 2000 (Τίτλος της εισήγησής μου: «“Ο καπετάν Καζάνης” και “Η
κριτσοτοπούλα”, τα δυο τελευταία κρητικά έπη»). Μάλιστα μου είπε ότι έγινε ένα
πανβαλκανικό συνέδριο για το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» και η απουσία της
Ελλάδας, που είναι η χώρα προέλευσής του, έκανε αίσθηση. Ίσως δεν έγινε καλή
ενημέρωση, προσπάθησα να δικαιολογήσω την απουσία μας.
Αυτή πρέπει να μου έδωσε και ένα cd με σλοβένικα τραγούδια, ανάμεσα στα οποία ήταν
και το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού».
Κατέγραψα τη μητέρα μου να απαγγέλει τον «Καπετάν Καζάνη» και την «Κρητσοτοπούλα»
το 1978, ένα χρόνο πριν πεθάνει (στην εισήγησή μου πραγματεύθηκα τις διαφορές
ανάμεσα στο γραπτό κείμενο και αυτό που διέσωσε η μνήμη της μητέρας μου), καθώς και
το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού». Την απαγγελία της την ανέβασα στο youtube μαζί με
το σλοβένικο τραγούδι. https://bit.ly/3L3p6JF
19-4-2022

Αρχαία Ελληνικά: δώρον. Αλβανικά: dhuratë (προφορά δουράτ). Φαντάζομαι και αυτό από
αρχαιοτάτων χρόνων. Τώρα το αν ο Ζευς προέρχεται από το Zot, θεός, όπως υποστηρίζει ο
Ισμαήλ Κανταρέ, παίζεται. Οι υπόλοιπες πτώσεις δεν ευνοούν την εκδοχή του.
10-4-2022
 Το είχα σκεφτεί από παλιά, αλλά σήμερα μου δόθηκε ένα ερέθισμα για να το γράψω.
Dëshmor σημαίνει μάρτυρας στα αλβανικά. Γενικά η λέξη μάρτυρας είναι πολύ
συνηθισμένη στο ισλάμ, και αποδίδεται σ’ αυτούς που έπεσαν για την πατρίδα. Τη συναντώ
συχνά σε ιρανικές ταινίες.
Σε εμάς μάρτυρας είναι εκείνος που βασανίστηκε για να μην προδώσει την πίστη του, και
η λέξη «μαρτύρια» είναι συνώνυμη του «βασανιστήρια». Οσιομάρτυρας είναι ο όσιος που
πέθανε με μαρτυρικό θάνατο, επειδή αρνήθηκε να αποκηρύξει την πίστη του.
Μάρτυρας είναι και αυτός που ορκίζεται στο δικαστήριο να πει την αλήθεια και μόνο την
αλήθεια.
Παιδιά κατηγορούσαμε τους «μαρτυριάρηδες», αυτούς που «μαρτυρούσαν» διάφορα
που κάναμε.
Τώρα το πώς η λέξη ταλαντώνεται ανάμεσα σε δύο εντελώς αντίθετες σημασίες είναι
απορίας άξιον.
24-3-2022

Σήμερα γιορτάζω, το έμαθα από ένα e-mail που μου έστειλαν. Η τρίτη Παρασκευή του
Μάρτη είναι η Ημέρα του Ύπνου.
Ανακάλυψα τον μεσημεριανό ύπνο μαθητής. Οι φίλοι μου με έβλεπαν σαν ούφο. Νύσταζα
κάποια φορά, ξάπλωσα στις 12 και κοιμήθηκα, ξύπνησα στις 1.30 και πήρα το ποδήλατο για
το σχολείο (επτά χιλιόμετρα, Κάτω Χωριό-Ιεράπετρα). Από τότε το έκανα κάθε μέρα. Ήταν
βέβαια τέλος άνοιξης.
«Μπάμπη ξύπνα, πάμε για ύπνο». Ήταν το σχόλιο κάτω από το σκίτσο μου στο φυλλάδιο
που βγάλαμε οι απόφοιτοι της Σχολής Αξιωματικών του Κέντρου Εκπαιδεύσεως
Εφοδιασμού Μεταφορών με την αποφοίτησή μας, όπου σατιρίζαμε αλλήλους.
-Μπαγάσα, σε ζηλεύω, με το που ακουμπάς το κεφάλι σου στο μαξιλάρι σε παίρνει ο
ύπνος (Νίκος Τζανάκης, φίλος μου και συγκάτοικος τότε).
«Tu sagrada siesta», η ιερή σιέστα σου, για την οποία τσακωθήκαμε κάποιες φορές με τη
φίλη μου. Δεν την θυσιάζω εύκολα.
18-3-2022

Λέω στην Κατερίνα την Παραουλάκη (ήμουνα δεν ήμουνα πέντε χρονών), «δώσε μου ένα
πενηνταράκι χαλουβά». Ένα πενηνταράκι είχα μόνο.
Κόβει ένα κομματάκι, μου το βάζει στη μύτη και μου λέει «Μύρισε». Μυρίζω. «Δώσε μου
τώρα το πενηνταράκι».
Είχε χιούμορ η Κατερίνα, το κληρονόμησε ο γιος της ο Κωστής.
Φυσικά μου έδωσε το κομμάτι τον χαλβά.
7-3-2022

Παλιά ήταν «Η ισορροπία του τρόμου».

Τώρα είναι «Αποθανέτω η ψυχή μου μετά των αλλοφύλων».
Το είπε ο Πούτιν εισβάλοντας στην Ουκρανία.
7-3-2022

Έμαθα μια ακόμη ιρανική λέξη, μετά τη «Φερεστέ» (άγγελος) και «Παρί» (νεράιδα): ‫شیرین‬,
Shirin, γλυκιά. Έχω δει τους «Δυο αγγέλους» («Deux fereshté»2003) του Mamad Haghighat
και την «Παρί» (2020) του Siamak Etemadi, γυρισμένη στην Ελλάδα και με πλοκή που
διαδραματίζεται στη Ελλάδα (την είδα πρόπερσι το καλοκαίρι στον θερινό της Ταινιοθήκης
της Ελλάδας). Τώρα στο IMVbox (ιρανικές ταινίες) βλέπω στο ενημερωτικό e-mail μια από
τις υποτιτλισμένες ταινίες της βδομάδας που μας πέρασε να έχει τίτλο «Bitter but sweet»
και την λατινική μεταγραφή Talkh Amma Shirin. Shirin Neshat, Γλυκιά Νεσάτ λοιπόν το
όνομα της ιρανής σκηνοθέτιδος. «Shirin and Farhad», κλασική ιρανική ιστορία όπως σε μας
ο «Ερωτόκριτος». Και τέλος η εξαιρετικά πρωτότυπη «Σιρίν» (2008) του Αμπάς Κιαροσταμί.
Μόλις ξεμπερδέψω με τα αλβανικά θα συνεχίσω με τα φαρσί (περσικά).
Λίγο μετά τη βρήκα: Psycho, ‫روانی‬. Ραβανί, είναι εύκολο να τη θυμούμαι, αγαπημένο μου
γλυκό, μόνο στον Παναγιώτη, στην Καραϊσκάκη στο Γαλάτσι.
3-3-2022

«Η Μενδώνη "ακυρώνει" τη "Λίμνη των Κύκνων" και αναστέλλει συνεργασίες με ρωσικούς

πολιτιστικούς οργανισμούς», διαβάζω στο 20/20. Και σχολιάζω: Επόμενο βήμα: να
αποσυρθούν από τα βιβλιοπωλεία Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, και όλοι οι Ρώσοι συγγραφείς.
Το να ακούς Τσαϊκόφσκι να είναι απαγορευμένο, όπως επί χούντας το να ακούς Θοδωράκη.
Ξέχασα, να αποσυρθεί και η ρώσικη σαλάτα από όλα τα σουπερμάκετ. Επίσης να
απαγορευτούν όλες οι ρώσικες ταινίες, καινούριες και επανεκδόσεις (Αϊζενστάιν,
Ταρκόφσκι, κ.λπ.)
1-3-2022

Εξαιρετικός ο ρώσος καλλιτέχνης, υποθέτοντας βέβαια ότι είναι ο ίδιος που έκανε το
ασπρόμαυρο graffiti στην πρόσθια όψη του πάλαι ποτέ αποχωρητηρίου στο παρκάκι στα
Καραγιαννέικα καθώς και το έγχρωμο στην πλαϊνή. Στην άκρη δεξιά έγραψε хлеб, ψωμί. Οι
μετανάστες χεστήκανε για παιδεία και ελευθερία. Όταν η κοιλιά βαράει ταμπούρλο…
20-2-2022

Φοβερός συναγωνισμός!!!
Έχω πάρει δυο φορές το ίδιο μήνυμα, 10.42΄ το ένα, 11.24΄ το άλλο.
Το μήνυμα;
Έχουμε περιορίσει σοβαρά την πρόσβαση στο λογαριασμό σας.
Αποστολέας;
ALPHA BANK.
e-mail διεύθυνση του αποστολέα;
client11782@alertetms.org το ένα, m.fauvet@externalys.net το άλλο.
Δεν πιστεύω αν σας έλθει κι εσάς να τσιμπήσετε.
Έχουν πληθύνει πολύ τελευταία τέτοιου είδους μηνύματα. Φαίνεται ότι κάνουν καλές
μπάζες. Διάβασα ότι άδειασαν ένα λογαριασμό με κάπου 34.000 ευρώ. Αυτός που τον
άδειασε θα έπρεπε να δουλέψει σαν μισθωτός πάνω από δυο χρόνια για να τα βγάλει.
28-1-2022

(Διαβάζοντας μια βιογραφία του Stephen Hawkings)

Sub specie aeternitatis, κάτω από την απειρότητα του χρόνου, τα πάντα είναι ασήμαντα.
Φανταστείτε τώρα πόσο πιο ασήμαντα είναι και κάτω από την απειρότητα του χώρου.
13-1-2022

Έχω κολπική μαρμαρυγή. Έφαγα μια πάστα και μια σοκολατόπιττα και σε λίγο μου
επανήλθε ο κανονικός ρυθμός. Θα το ξαναδοκιμάσω.
6-12-2021

Σοφία Δατσέρη

«Το φως που επιμένει» είναι ο τίτλος της έκθεσης ζωγραφικής της συμπατριώτισσάς μας,
γεραπετρίτισσας, Σοφίας Δατσέρη, που εγκαινιάστηκε την 1η του Δεκέμβρη στην γκαλερί
ΤEΧΝΟΧΩΡΟΣ (Λεμπέση 12, μετρό Ακρόπολις) και θα διαρκέσει μέχρι τέλος Δεκεμβρίου.
 Το φως που επιμένει διαλύει τα χρώματα σε μια χρωματική ομίχλη, μια ακραία έκφραση
του πουαντιγισμού θα λέγαμε. Και παρόλο που πρόκειται για ζωγραφική τοπίου, όμως
αυτό που τραβάει το μάτι είναι ο ουρανός, που «αντανακλώντας» κατά κάποιο τρόπο το
τοπίο υψώνεται προστατευτικά από πάνω του, καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος του
πίνακα. Σίγουρα το ύφος της Δατσέρη είναι μοναδικό.
Μου άρεσε πολύ ο πίνακας με το πιθάρι μπροστά σε ένα σπίτι, μου θύμισε το πατρικό
μου στο Κάτω Χωριό, όπου δυο μεγάλα πιθάρια στολίζουν την αυλή του.
Οι απόδημοι γεραπετρίτες νομίζω πρέπει να την τιμήσετε με την επίσκεψή σας στην
έκθεση, και όσοι μπορείτε αγοράσετε και κανένα πίνακα. Πίνακές της κοσμούν ιδιωτικές
συλλογές και μουσεία. Είναι και ένας τρόπος αφενός να επενδύσετε ακίνδυνα και
αφετέρου να έχετε όφελος. Θα απολαμβάνετε τον πίνακα στο σαλόνι σας, και μετά από
χρόνια τα εγγόνια σας αν θελήσουν θα τον μοσχοπουλήσουν.
Ο Βαν Γκονγκ είχε ζωγραφίσει ένα πίνακα με τέσσερα ηλιοτρόπια. Ένας υποψήφιος
αγοραστής λυπόταν τα λεφτά να τον αγοράσει, και ρώτησε αν θα μπορούσαν να του
κόψουν το ένα ηλιοτρόπιο.
Δεν νομίζω να του έκαναν το χατίρι. Αν τον είχε αγοράσει θα είχε κάνει μια χρυσή
επένδυση.
Εγώ, φτωχός φοιτητής, είχα περιοριστεί στις φωτογραφίες διάσημων έργων ζωγραφικής.
Το φοιτητικό μου δωμάτιο το είχα μετατρέψει σε γκαλερί.
Οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης είναι Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 11.00-14.30 και 17.30-
20.30, Τετάρτη 11.00-17.00 και Σάββατο 11.00-16.00. Κυριακή και Δευτέρα κατόπιν
τηλεφωνικού ραντεβού. 211-1823818
2-12-2021

Αριστοφάνης και κλανιά

Δεν είμαι από τους ανθρώπους που μετανιώνουν για πράγματα που έχουν κάνει, για την
ακρίβεια δεν θυμάμαι να έχω μετανιώσει για τίποτα παρά μόνο για ένα.
Στο θεατράκι στο Άλσος Βεΐκου (Γαλάτσι) παίζεται η «Ειρήνη» του Αριστοφάνη. Μου
έρχεται να κλάσω, αλλά προσπαθώ να συγκρατήσω την κλανιά. Εκείνη τη στιγμή ο
κορυφαίος λέει: «αναγαλλιάζω, κλάνω, χαίρομαι, γελώ…».
Έκανα προς στιγμή να απασφαλίσω τον πισινό μου και να αφήσω να βροντήξει
θριαμβευτικά η πορδή. Είμαι σίγουρος ότι θα ξεσπούσαν σε ακράτητα γέλια οι γύρω μου,
με αυτή τη διαπλοκή εξωκειμενικού και ενδοκειμενικού.
Δεν το τόλμησα. Την άφησα να ξεφουσκώσει σιγά σιγά.
Σχεδόν αμέσως το μετάνιωσα.
20-11-2021

Δεν έχουν το θεό τους.

Κάθε μέρα παίρνω δυο τρία τέτοια e-mail, αυτή τη φορά ήλθαν παρέα, το ένα μετά το
άλλο.
Από Piraeus Individuals: Ο λογαριασμός σας έχει τεθεί προσωρινά σε αναστολή.
Από Υπηρεσία Εθνικής Τράπεζας: Ο λογαριασμός σας βρίσκεται σε αναμονή.
Για να δούμε.
Ανοίγω το πρώτο: Αποστολέας φυσικά δεν είναι η Τράπεζα Πειραιώς. Η διεύθυνση στο e-
mail είναι info@aranciamica.it. Ιταλοί λοιπόν οι απατεώνες, αλλά μπορεί και όχι. Ζητάει
εγγραφή στις διαδικτυακές δυνατότητες. Αν προχωρήσω θα μου ζητήσει όνομα χρήστη και
κωδικό. Αν τους τα δώσω θα μου ξαφρίσουν τα 32 ευρώ που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο
λογαριασμό μου, εκτός και αν έχει κατατεθεί η επιδότηση για το λάδι.
Για να δούμε και την Υπηρεσία Εθνικής Τράπεζας. Το email είναι brsbarness@outlook.com
 Από τη διεύθυνση του e-mail φαίνεται ολοκάθαρα ότι πρόκειται για απατεώνες.
Αναρωτιέμαι πώς μπορούν να υπάρχουν άνθρωποι που την πατάνε.
17-11-2021

Αποταμίευση

Να αναρτήσω κι εδώ το σχόλιό μου σε ανάρτηση της φίλης μου της Αιμιλίας της
Βλαχογιάννη για την ημέρα της αποταμίευσης, στο οποίο γράφει «Κάποιοι από εμάς
θυμούνται την έκθεση που γράφαμε στο σχολείο».
«Ωρέ Δερμιτζάκη, ωρέ πληρωμένο να σ’ έχανε δεν θα μου ’γραφες τέτοια πράματα».
Σχόλιο του καθηγητή μου, θεολόγου που μας έκανε φιλολογικά μαθήματα στην πρώτη
γυμνασίου, για την έκθεσή μου για την αποταμίευση. Είχα γράψει ότι όποιος αποταμιεύει
είναι βλάκας, αντί να αποταμιεύει θα πρέπει να επενδύει.
Σχόλιο του ίδιου καθηγητή στην ίδια τάξη για άλλη έκθεσή μου: «Εσύ Δερμιτζάκη
προσπαθείς να φιλοσοφήσεις. Και είσαι σαν το ποντικό που προσπαθεί να ανεβεί ένα
χαράρι άχερα. Ανεβαίνει, ανεβαίνει, και όταν φτάνει στην κορυφή πέφτουν και τον
πλακώνουν».
Πάντως το πτυχίο μου από το Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών το πήρα.
Και μια ακόμη ανάμνηση, ίδιος καθηγητής, ίδια τάξη. Στο τετράδιο της έκθεσής μου, στο
εξώφυλλο, αντί να γράψω «Τετράδιο έκθεσης του μαθητή…» έγραψα με κεφαλαία:
ΕΚΘΕΣΗ. Το έπιασε και το πέταξε ψηλά. Θυμάμαι που ακούμπησε στο ταβάνι. Δεν θυμάμαι
τι ακριβώς μου είπε.
Συμπληρώνω.
Ο ίδιος καθηγητής μας λέει τους βαθμούς του πρώτου τριμήνου, πρώτη γυμνασίου.
Θυμάμαι τον τόνο της φωνής του, μια λυσσασμένη ικανοποίηση: Δερμιτζάκης. Έντεκα
αρχαία, δέκα νέα, δέκα ιερά (έτσι έλεγαν τότε τα θρησκευτικά).
Ας το γράψω κι αυτό, για να μην είμαι άδικος.
Η μητέρα μου νοσηλευόταν στο νοσοκομείο της Ιεράπετρας με εγκεφαλικό, εν έτη 1978.
Πήγα στο γυμνάσιο που ήταν δίπλα να δανειστώ ένα βιβλίο (δανείστηκα το «Πόλεμος και
Ειρήνη», το καλύτερο που έχω διαβάσει ποτέ). Με συστήνει στους συναδέλφους στην
αίθουσα καθηγητών, λέγοντας. -Ρωτάω τι είναι συνείδηση, και απαντάει: ένας μικρός
ανθρωπάκος που είναι μέσα μας και μας μαλώνει όταν κάνουμε μια κακή πράξη.
Είχαν περάσει δεκαέξι χρόνια.
Συνηθισμένη του ατάκα. «Είδατε μωρέ ήντα θυμούμαι; Και δεν θυμούμαι ηντά ’φαγα
χθες».
1-11-2021

Το παράπονο της Φώφης Γεννηματά: «Πως θα μεγαλώσουν τα παιδιά μου χωρίς εμένα».
Έζησα την εμπειρία και την καταλαβαίνω απόλυτα. Νόμιζα ότι θα πέθαινα, και όχι μόνο
εγώ, αλλά και ο Γιώργης ο Αντωνάκης, ο ράφτης απέναντι. Μου το είπε μετά. Με
καλωσόρισε που επέστρεψα από την Κρήτη, γύρισε στο ραφείο του και λιποθύμησε. Το
χρώμα του προσώπου μου το είχε και ένας χωριανός του που πέθανε σε ένα μήνα.
Ευτυχώς εμένα δεν ήταν καρκίνος, ήταν τελικά στρεπτόκοκκος.
Δεν με ένοιαζε που το Δεκέμβρη θα εκδιδόταν το δεύτερο βιβλίο μου και δεν θα το έπιανα
στα χέρια μου, δεν με ένοιαζε τίποτα παρά μόνο… Πώς θα μεγαλώσει ο γιος μου χωρίς
εμένα, χωρίς τη στήριξή μου.
Ήταν μόλις ενός έτους.
28-10-2021

Ύπνος
 Επανήλθα στις εργοστασιακές ρυθμίσεις. Κοιμάμαι εξάωρο.
Και βέβαια η σιέστα μου είναι γύρω στο δίωρο, όπως πάντα.
19-10-2021

Ιρανικά

Γιατί δεν έχω πια και τόση πρεμούρα να μάθω ιρανικά.

Αντιγράφω από μια φωτογραφία του IMVbox (έχει ιρανικές ταινίες, είμαι συνδρομητής)
στο Instagram: ‫زن ها فرشته اند‬. Η αγγλική μετάφραση βρίσκεται πιο πριν: Women are angels
2. Ξέρω τη λέξη angels, που είναι φερεστέ. Διαβάζω ένα ένα τα γράμματα: ‫ فرشته‬φρστε
(διαβάζουμε από δεξιά προς αριστερά). Αν δεν ήξερα τη λέξη, θα έπρεπε να μυρίσω τα
νύχια μου για να καταλάβω ότι μετά το φ προφέρουν ένα ε, το ίδιο και μετά το ρ.
Δεν είπα ότι δεν έχω πρεμούρα, είπα ότι δεν έχω και τόση πρεμούρα. Μπορεί κάποια
στιγμή να με βάλει ο διάβολος να… Σίγουρα δεν σκοπεύω να τα μάθω φαρσί, δεν πρόκειται
να πάω πέρα από το επίπεδο teach yourself books.
Τώρα πια.
17-10-2021

Παράλληλες ιστορίες

Την ιστορία την ανάρτησα στο blog μου στις 20 Σεπτεμβρίου 2012, εννιά χρόνια πριν. Είναι
μια από τις «Ιστορίες του τάφου».
«Η ιστορία διαδραματίστηκε πριν πολλά χρόνια στο Ηράκλειο. Μάλιστα την έγραψε και
μια εφημερίδα.
Ένας ανθυπολοχαγός πηγαίνει σε ένα χορό. Ξεχωρίζει μια ωραία κοπέλα που φαίνεται
ασυνόδευτη. Χορεύει σχεδόν όλο το βράδυ μαζί της. Του αρέσει πολύ, νοιώθει
ψιλοερωτευμένος μαζί της.
Κάποια στιγμή η χοροεσπερίδα τελειώνει. Η κοπέλα πρέπει να πάει σπίτι της.
Προθυμοποιείται να τη συνοδεύσει. Και τη συνοδεύει. Κατά τα φαινόμενα, άρεσε και
αυτός στην κοπέλα.
Έξω κάνει κρύο. Η κοπέλα είναι ντυμένη ελαφριά. Ο ανθυπολοχαγός, σαν γνήσιος ιππότης,
βγάζει το σακάκι του και της το ρίχνει στους ώμους. Όχι όμως και χωρίς κάποια
υστεροβουλία. Θέλει να την ξαναδεί. Έτσι, όταν φτάνουν σπίτι της, «ξεχνάει» να της το
ζητήσει. Πιθανότατα και αυτή «ξεχνάει» να του το επιστρέψει.
Την επομένη πηγαίνει στο σπίτι της. Κτυπάει την πόρτα. Του ανοίγει μια ηλικιωμένη
γυναίκα. Ζητάει την… Αυτή τον κοιτάζει περίεργα. –Καλά, πού την ξέρεις; τον ρωτάει. -
Ήμασταν μαζί χθες βράδυ στη χοροεσπερίδα, απαντάει αυτός. Όταν τέλειωσε ο χορός τη
συνόδευσα μέχρι εδώ. Της έριξα μάλιστα το σακάκι μου στους ώμους της για να μην
κρυώνει, και ήλθα τώρα να το πάρω.
Η γυναίκα αυτή, με την έκπληξη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό της, του λέει να περάσει
μέσα. Την ακολουθεί στο σαλόνι, όπου βλέπει μια μεγάλη φωτογραφία της κοπέλας
κρεμασμένη στον τοίχο. –Είναι κόρη σας; τη ρωτάει. –Ναι, του απαντάει αυτή, και είναι
τρία χρόνια πεθαμένη.
Η έκπληξή του ήταν μεγαλύτερη από την έκπληξη τη δική της, όταν της είπε ότι ήσαν μαζί
χθες βράδυ στο χορό. –Δεν με πιστεύεις; συνεχίζει αυτή. Πάμε στο νεκροταφείο και θα δεις.
Πηγαίνουν στο νεκροταφείο. Από μακριά, πάνω σε ένα τάφο, διακρίνει το σακάκι του. Και
όταν έφτασαν κοντά είδε και τη φωτογραφία της, δίπλα στο καντήλι και το θυμιατό».
Την παρακάτω ιστορία τη διάβασα απόψε στα «Ημερολόγια της τριλογίας Ακυβέρνητες
Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα.
«Ο Λεφάκης. Γίγαντας. Παλαιστής. Πρωταθλητής. Ήρεμος. Δεν έπαιρνε ποτέ μέρος στους
καυγάδες…
 Η περίεργη ιστορία του.
Σ’ ένα πάρτυ, ένα κορίτσι· πιάνει κουβέντα μαζί της, τη συνοδεύει το βράδι. Άσπρο
τούλινο φουστάνι. Μια ρομαντική οπτασία. Κρύωνε. Έβγαλε το σακάκι του και το έριξε
στους ώμους της.
-Πού μένεις;
-Από δω…
Περίεργο, εκεί δεν είχε σπίτια, ήταν νεκροταφεία. Όταν φτάσανε στο Ελληνικό
κοιμητήριο την έχασε! Το πρωί βρήκε το σακάκι του πάνω στον τάφο ενός κοριτσιού. Το
ίδιο όνομα που του είχε πει.
Το γράψαν οι εφημερίδες. Ο Λεφάκης, όταν τον ρωτούσαν, απόφευγε: Αυτή είναι μια
παλιά ιστορία…».
Μια άλλη παράλληλη ιστορία που κάπου την έχω γράψει και αυτή, είναι μια ελληνική
παραλλαγή της ιστορίας του «Αλχημιστή» του Πάουλο Κοέλιο. Θυμάμαι την
Κωνσταντινούπολη, το νησί ίσως να ήταν η Νάξος. Μου την είπε ο δάσκαλος ο Γιώργης ο
Ψαρρός, ναξιώτης.
23-9-2021

Ταλιμπάν

Αντιγράφω από την προηγούμενη ανάρτησή μου:

«Συγκλονιστική ήταν η μαρτυρία φοιτήτριας στην Καμπούλ στον Guardian που
περιέγραψε τον πανικό που έζησε μετά την εκκένωση των γυναικείων κοιτώνων του
πανεπιστημίου από την αστυνομία όταν, αντί να συναντήσουν βοήθεια από τους άνδρες,
αντιμετώπισαν χλεύη: "Πηγαίνετε να φορέσετε μπούρκα", "Είναι οι τελευταίες ημέρες που
κυκλοφορείτε μόνες σας στον δρόμο", "Μια μέρα θα παντρευτώ τέσσερις από εσάς".».
Αντιγράφω μια ανάρτηση από το blog μου, που έχει ημερομηνία 6 Δεκεμβρίου 2011:
«Sayed Pervez Kambaksh, Afgan student condemned to death
Αυτό είναι το cause μου. Καταδικάστηκε σε θάνατο από ιεροδικείο γιατί μοίραζε ένα
έντυπο με το άρθρο ενός ιρανού για την καταπίεση της γυναίκας στο Ισλάμ. Η ποινή του
μετατράπηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση. Τελικά ο Χαμίντ Καρζάι, ο πρόεδρος του Αφγανιστάν,
του έδωσε χάρη και έφυγε από τη χώρα. Θέλω να πιστεύω ότι έβαλα κι εγώ το λιθαράκι
μου σ’ αυτή την ιστορία. Αυτά, πριν από πάνω από τρία χρόνια».
Στη μετα-ταλιμπάν εποχή.
Και ένα ακόμη.
Διάβασα κάπου ότι σε μια πόλη του Αφγανιστάν, δεν θυμάμαι ποια, δεν άλλαξε τίποτα
όταν κατέλαβαν την εξουσία οι ταλιμπάν. Αυτό που επέβαλαν σε όλη τη χώρα ίσχυε ήδη σ’
αυτήν.
Τι θέλω να πω μ’ αυτό.
Οι ταλιμπάν είναι το καθεστώς που αξίζει στους αφγανούς. Οι αμερικάνοι δεν μπορούσαν
βέβαια να αφήσουν αναπάντητο το κτύπημα των δίδυμων πύργων για λόγους γοήτρου,
είχαν όμως και την ψευδαίσθηση ότι θα έμπαιναν στο Αφγανιστάν ως απελευθερωτές, ότι
θα επέβαλαν ένα δημοκρατικό καθεστώς διακυβέρνησης δυτικού τύπου, στο οποίο θα
ήσαν σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και προ παντός αυτά των γυναικών. Πέρασαν
πολλά χρόνια για να καταλάβουν το λάθος τους, ότι ενώ ήλθαν σαν απελευθερωτές οι
ντόπιοι τους αντιμετώπισαν ως στρατό κατοχής.
Ξέρετε τις τρεις προσευχές του Θαλή;
Οι δυο πρώτες είναι.
Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα άνθρωπος και όχι ζώο.
Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα έλληνας και όχι βάρβαρος.
Μπορείτε να φανταστείτε ποια είναι η τρίτη;
Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα άντρας και όχι γυναίκα.
 Υπάρχει μια ακόμη, που πρέπει να τη λέει κάθε γυναίκα.
Θεέ μου, σε ευχαριστώ που γεννήθηκα σε άλλη χώρα και όχι στο Αφγανιστάν.
2-9-2021

Ταλιμπάν;

Νομίζετε ότι κέρδισαν στο Αφγανιστάν οι Ταλιμπάν;

Μεγάλο λάθος.
Αυτοί που κέρδισαν ήταν οι άντρες. Αυτοί που έχασαν ήταν οι γυναίκες. Το επιβεβαίωσα
και από ένα άρθρο στην Αυγή. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα.
«Συγκλονιστική ήταν η μαρτυρία φοιτήτριας στην Καμπούλ στον Guardian που
περιέγραψε τον πανικό που έζησε μετά την εκκένωση των γυναικείων κοιτώνων του
πανεπιστημίου από την αστυνομία όταν, αντί να συναντήσουν βοήθεια από τους άνδρες,
αντιμετώπισαν χλεύη: "Πηγαίνετε να φορέσετε μπούρκα", "Είναι οι τελευταίες ημέρες που
κυκλοφορείτε μόνες σας στον δρόμο", "Μια μέρα θα παντρευτώ τέσσερις από εσάς".»
18-8-2021

Ποδόσφαιρο;

Δεν ασχολούμαι με το ποδόσφαιρο, αλλά χαίρομαι όταν νικάει η ομάδα μου, ο

Ολυμπιακός. Ο φίλος μου ο Νίκος με ενημέρωσε με ανάρτηση στο viber από το twitter για
τη νίκη επί της ΑΕΚ, 1-5. Του έστειλα το παρακάτω σχόλιο.
Ήμουνα μαθητής δημοτικού, δηλαδή τέλη της 10ετίας του 50. Ο Παναθηναϊκός ήταν
ανύπαρκτος, ήμασταν χωρισμένοι σε ολυμπιακούς και αεκτζήδες. Νικάει ο Ολυμπιακός την
ΑΕΚ 7-0. Είμασταν στο προαύλιο της Αγιάς Τριάδας, που το είχαμε και για γήπεδο.
Κοροϊδεύαμε τους αεκτζήδες. Μας κυνήγησαν. Τρέχω έξω από την πόρτα. Για μια στιγμή
κοντοστέκομαι, να τρέξω πίσω, προς την πλατεία, ή μπροστά, προς το σπίτι μου; Αυτά τα
δέκατα του δευτερολέπτου που κοντοστάθηκα πέρασε μια κοτρόνα ξυστά μπροστά από το
πρόσωπό μου. Αν δεν είχα κοντοσταθεί θα την είχα φάει στο μηνίγγι. Η Αγιά Τριάδα με
γλίτωσε, μεγάλη η χάρη της.
5-4-2021

Με αφορμή τα πρόσφατα σεξουαλικά σκάνδαλα

Με αφορμή τη σειρά αποκαλύψεων που άρχισε με την Μπεκατώρου και πήρε τη μορφή
χιονοστιβάδας και τις οποίες πολλοί σχολιάζουν στα social media, θα ήθελα να γράψω κι
εγώ το σχόλιό μου.
Ο ομοφυλόφιλος Πλάτωνας στο «Συμπόσιο» λέει ότι η ετεροφυλοφιλία είναι συνήθεια
βαρβαρική. Στις σεξουαλικές μου προτιμήσεις είμαι εκατό τοις εκατό βάρβαρος, όμως δεν
είμαι καθόλου ομοφοβικός. Ας μην ξεχνάμε ότι διάσημοι των γραμμάτων και της τέχνης
ήσαν ομοφυλόφιλοι. Στην ομοφυλοφιλία υπάρχει συναίνεση, αλλά μπορεί και να υπάρξει
και βιασμός όπως και στην ετεροφυλοφιλία. Επίσης μπορεί να υπάρξει και σεξουαλικός
εκβιασμός: ή πέφτεις στο κρεβάτι μου ή απολύεσαι. Αν θέλεις να σε προσλάβω, πρέπει να
πέσεις στο κρεβάτι μου. Επίσης υπάρχει και η αποπλάνηση ανηλίκων. Όμως ενώ στην
ετεροφυλοφιλία και την ομοφυλοφιλία η αποπλάνηση είναι εξαίρεση, στην παιδεραστία
είναι ο κανόνας.
Μόνοι οι σεξουαλικές σχέσεις που βασίζονται στην χωρίς όρους συναίνεση μπορούν να
έχουν την επιδοκιμασία μας. Κάθε σεξουαλική σχέση που βασίζεται στον βιασμό, τον
εκβιασμό ή την αποπλάνηση είναι καταδικαστέα.
22-2-2020
 «Αν τα Χριστούγεννα είν’ στεγνά, τα Φώτα χιονισμένα/ χαρά σ’ εκείνον το ζευγά που ’χει
πολλά σπαρμένα».
Στεγνά ήταν τα Χριστούγεννα, ήλπιζαν οι καημένοι (αυτοί οι λίγοι που έμειναν δηλαδή),
και σήμερα, Φώτα, αντί για χιόνια, έχουμε μια καταπληκτική λιακάδα.
6-1-2021

Μεταφορές στα χρόνια του κορονοϊού

Νομίζω ότι αυτό είναι είδηση.

Μετά από 23 μέρες παρέλαβα δέμα από την acs. Νόμιζα ότι θα το έφερνε μια χελώνα
δεμένο στην πλάτη της όπως είδα σε μια γελοιογραφία, όμως όχι, το έφερε ο γνωστός
ταχυδρόμος.
Να λέμε όμως και του στραβού το δίκιο, ένα άλλο που το παράγγειλα μετά από οκτώ
μέρες, στις 20 του Δεκέμβρη, ήλθε αμέσως μετά. Βέβαια ένα άλλο μου ήλθε με την speedx
σε τρεις μέρες.
4-1-2020

Κληροδοτήματα

Συχνά λέμε: Μαζί του θα τα πάρει; (στον τάφο).

Όχι, δεν θα τα πάρει μαζί του, θα τα αφήσει όμως κληρονομιά: στην καλύτερη περίπτωση
στα παιδιά του, στη χειρότερη σε μακρινούς συγγενείς.
Αυτό που παίρνουμε μαζί μας είναι το συμβολικό κεφάλαιο: γνώσεις… γλώσσες…
δεξιότητες…
Τις σκέψεις αυτές τις έκανα καθώς αναρωτιόμουνα αν αξίζει τον κόπο, στην ηλικία που
είμαι, να μάθω φαρσί (ιρανικά, για όσους δεν ξέρουν), έστω και σε επίπεδο teach yourself
books. Θα τα πάρω μαζί μου στον τάφο.
Όμως, και δέκα ευρώ παραπάνω στο βιβλιάριό μου, θα τα πάρει ο γιος μου.
10-12-2020

Μια νυχτερίδα στη σκεπή φυλάει το σπιτικό μου: Θοδωράκης-Ελευθερίου

Ένας χοχλιός στη γλάστρα μου φυλάει το σπιτικό μου: Εγώ
30-11-2020

Συμβολισμός

Στην ανάρτηση που έκανα χθές για το «Κολαστήριο» του Μπέλα Ταρ έγραφα:
«Η φιλενάδα του λέει ότι της αρέσει να βλέπει τη βροχή χωρίς να σκέφτεται τίποτα.
Και στον Ταρ αρέσει η βροχή, θα δούμε κάμποσες φορές να βρέχει στην ταινία.
Il pleure dans l’ ecran comme il pleut sur la ville, να παραφράσω (αγαπημένο μου χόμπι η
παράφραση) τον γνωστό στίχο του Βερλέν».
Ο στίχος του Βερλέν είναι «Il pleure dans mon coeur comme il pleut sur la ville», και συχνά
χρησιμοποιείται σαν παράδειγμα της συμβολιστικής ποίησης: Βρέχει στην καρδιά μου όπως
βρέχει και στην πόλη.
Βλέποντας πάλι βροχή στην επόμενη ταινία του Ταρ, το «Ταγκό του σατανά», μου ήλθαν
στο μυαλό δυο συνειρμοί: το παραπάνω απόσπασμα και ο στίχος του Λειβαδίτη «Βρέχει
στη φτωχογειτονιά, βρέχει και στην καρδιά μου». Ίδιοι στίχοι, με μόνες διαφορές την
αντιστροφή των ημιστιχίων, τη λέξη «φτωχογειτονιά» αντί «πόλη» και το «όπως» που
γίνεται «και», πολύ καλύτερο, μια και με την παρατακτική αυτή σύνδεση υποδηλώνεται η
παρομοίωση, διατηρώντας βέβαια και οι δυο στίχοι τη μεταφορική σημασία της λέξης
«βρέχει» στο ημιστίχιο «βρέχει στην καρδιά μου».
21-11-2020

Λαϊκή

Πέρασα χθες από τη λαϊκή, τη μεγάλη, στην Ελευθερίου Βενιζέλου. Οι μεσαίοι πάγκοι
είχαν εξαφανισθεί. Υπήρχαν μόνο στις άκρες, στη θέση των αυτοκινήτων. Μάλλον η
εξαφάνισή τους είχε να κάνει με τα νέα μέτρα του lock down.
Εγώ για κάποιο μεσαίο πήγαινα. Σταφίδες, δυο ευρώ το κιλό. Ήταν παραγωγός. Από
περιέργεια κοίταξα τρεις πάγκους που πουλάγανε διάφορα παρόμοια, ξηρούς καρπούς,
γλυκά σε περιτύλιγμα… Όλοι τις είχανε 5,80.
3,80 ευρώ διαφορά; Σχεδόν τριπλάσια τιμή από εκείνη στην οποία τις πουλούσε ο
παραγωγός;
Θυμάμαι μια ανάλογη ιστορία.
Ένας παραγωγός που πέρασε από κάποιο μανάβικο και είδε το προϊόν του (νομίζω ήταν
κεράσια) σε τριπλάσια τιμή από εκείνη που το πουλούσε αυτός, αγανάκτησε και διάλυσε
τον πάγκο.
Το εμπόριο βγάζει λεφτά, είναι γνωστό, παρά τα ρίσκα. Ξέρω κάποιους που έκτισαν
πολυκατοικίες από λιανοεμπόριο.
Αυτά τα υπερβολικά κέρδη του εμπορίου οδήγησαν στο κίνημα «Χωρίς μεσάζοντες».
Τώρα κατάλαβα γιατί τόσο μίσος για τους Εβραίους. Δεν είναι γιατί σταύρωσαν τον Χριστό
αλλά γιατί, ως πανέξυπνος λαός (Μαρξ, Φρόιντ, Αϊνστάιν, Γούντι Άλεν) ασχολήθηκαν με το
εμπόριο και έγιναν πάμπλουτοι -όχι όλοι βέβαια, αλλά από ζήλεια και από φόβο μήπως
ελέγξουν την οικονομία τους και κυριαρχήσουν πάνω την κοινωνία τους.
Ο αντισημιτισμός είναι έντονος και σήμερα.
Ο Χίτλερ είχε πει «Δεν ανακαλύψαμε εμείς τον αντισημιτισμό».
Σίγουρα δεν τον ανακάλυψαν, αλλά τον εφάρμοσαν με εφιαλτικό τρόπο. Τα γνωστά
πογκρόμ ωχριούν μπροστά στα Άουσβιτς.
Ένα τελευταίο σχόλιο.
Γενικώς οι λαϊκατζήδες πουλούν ελαφρώς πιο κάτω από τα μανάβικα και τα
σουπερμάρκετ. Σου λέει, έτσι κι αλλιώς τα δικά μας είναι φτηνότερα και σίγουρα πιο
φρέσκα, από μας θα ψωνίσουν. Αυτή με τις σταφίδες ήταν εξαίρεση.

18-11-2020

Γλωσσομάθεια

Παρακολουθώντας το έκτο επεισόδιο της σειράς «Οι γυναίκες κάνουν ταινίες» στο ertflix
(μαθήματα κινηματογραφικής γραφής με παραδείγματα από ταινίες γυναικών σκηνοθετών,
σας συμβουλεύω να τη δείτε) έμαθα μια καινούρια λέξη: sarcophagus.
Είναι γνωστό ότι η ελληνική γλώσσα έχει δανείσει πολλές λέξεις στην αγγλική, ιδιαίτερα
ιατρικούς όρους. Πολλοί θα ξέρουν ότι ο Ζολώτας μίλησε δυο φορές στα αγγλικά
χρησιμοποιώντας ένα σωρό ελληνικές λέξεις.
Αν λοιπόν σας διαφεύγει μια λέξη στα αγγλικά, δεν χάνετε τίποτα να αγγλοποιήσετε μια
ελληνική. Βέβαια οι πιθανότητες είναι μικρές, αλλά ποτέ δεν ξέρεις.
Δεν είναι το ίδιο με τα γερμανικά. Οι Γερμανοί έχουν γερμανοποιήσει ένα σωρό γαλλικές
λέξεις, κυρίως κάποιες που λήγουν σε -ion, όπως ambition, definition, decoration,
delegation (που είναι και αγγλικές, όλες λατινικής προέλευσης), με μόνη τη διαφορά ότι το
πρώτο γράμμα το γράφουν κεφαλαία, όπως κάνουν με όλα τα ουσιαστικά, και το -ion το
προφέρουν αντί για -σιόν, -τσιόν. Όταν λοιπόν έγραφα μια έκθεση στα γερμανικά (1993-
1996, η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής μου, τρίχρονη εκπαιδευτική άδεια για
εκπόνηση διδακτορικής διατριβής κατά την οποία, για ποικιλία, μάθαινα ξένες γλώσσες,
γαλλικά και γερμανικά στο γαλλικό ινστιτούτο και στο ινστιτούτο Γκαίτε αντίστοιχα, δωρεάν
σαν δημόσιος υπάλληλος από το Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης, και κινέζικα στον
Σύνδεσμο Φιλίας Ελλάδας Κίνας, εκεί όχι δωρεάν, δυστυχώς) και δεν ήξερα μια λέξη,
γερμανοποιούσα μια γαλλική. Δυο στις τρεις φορές έπεφτα μέσα.
18-11-2020

Γκαούρ-Ταρζάν

Ο Giorgio Agaben είναι ένας από τους αρνητές των μέτρων για τον κορονοϊό. Στην
τελευταία ανάρτησή μου για τον «Έρωτα στα χρόνια του κορονοϊού» καταλήγω:
«…θα αναφέρω μόνο τον ιταλό φιλόσοφο Giorgio Agaben. Λέω να διαβάσω το βιβλίο του
«Τι είναι φιλοσοφία». Είναι μικρό, μόλις 129 σελίδες, και είμαι περίεργος να δω τι γράφει».
Επειδή όταν είναι ζεστό το σίδερο κολλά, έπιασα το ίδιο πρωί, σήμερα δηλαδή, να το
διαβάζω.
Αντιγράφω από την αρχή του προλόγου.
«The sense in which the five texts collected here contain an idea of philosophy, one that
somehow answers the question of the title of the book, will become evident—if at all—only to
those who read them in a spirit of friendship».
Τελικά πρόκειται για πέντε κείμενα που δεν έχουν ιδιαίτερη ομοιογένεια. Προειδοποιεί: «Η
σημασία με την οποία τα πέντε κείμενα περιέχουν μια ιδέα της φιλοσοφίας που κάπως
ανταποκρίνεται στο ερώτημα του τίτλου, θα γίνει φανερή -αν γίνει καθόλου-μόνο σε αυτούς
που τα διαβάζουν με ένα πνεύμα φιλίας».
Δηλαδή μας κορόϊδεψε με ένα πιασάρικο τίτλο.
Το πρώτο κείμενο αναφέρεται στη γλώσσα. Θαυμάζω την ελληνομάθεια του Agaben,
παραθέτει συχνά Πλάτωνα και Αριστοτέλη με τις λέξεις στο πρωτότυπο, όμως εμένα είναι έξω
από τα ενδιαφέροντά μου για να καθίσω να εντρυφήσω σ’ αυτά που λέει για τη γλώσσα. Είπα
να μη μαζοχίζομαι, το παράτησα μετά από μερικές σελίδες. Τι να διαβάσω όμως μια και ο
υπολογιστής ήταν κατειλημμένος από κάποιο πρόγραμμα, για μισή περίπου ώρα; Να συνεχίσω
με το «Σμιλεύοντας το χρόνο» του Ταρκόφσκι;
Όχι, είπα, θα τελειώσω ένα τεύχος του «Γκαούρ-Ταρζάν» που ξεκίνησα να διαβάζω πριν δυο
μήνες.
Τι καλά που έκανα!!!
Το απόλαυσα πραγματικά. Ήταν το πιο αγαπημένο μου ανάγνωσμα στα παιδικά μου χρόνια.
Αλλά να παραθέσω ένα απόσπασμα από τον Agaben.
«Medieval sources inform us that Frederick II attempted an experiment of this kind, but its goal
was completely different: not the renunciation of transmitting language, but a desire to know
what the natural language [lingua] of humanity was. The result of the experiment by itself
invalidates the sources in question: the children thoroughly deprived of any contact with
language spontaneously spoke Hebrew (or, according to other sources, Arabic)».
Να μην το μεταφράζω όλο, λέει ότι ο Φρειδερίκος ο δεύτερος έκανε ένα πείραμα, για να δει
ποια ήταν η πρωταρχική γλώσσα που μίλησε η ανθρωπότητα. «Τα παιδιά, στερημένα από κάθε
επαφή με τη γλώσσα [νομίζω για επτά χρόνια] αυθόρμητα μίλησαν εβραϊκά (ή, σύμφωνα με
άλλες πηγές, αραβικά)».
Σύμφωνα με άλλες πάλι πηγές μίλησαν ελληνικά.
Έτσι καλύπτονται και οι τρεις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες.
(Για το τελευταίο πιστεύω να καταλάβατε ότι κάνω σατιρική πλάκα).
Κάποια επεισόδια από τον «Γκαούρ-Ταρζάν» δεν τα ξέχασα ποτέ. Όλα έχουν να κάνουν με τον
Ποκοπίκο. Ξαναδιαβάζω εδώ την ατάκα με την οποία αυτοσυστήνεται συχνά: γόης φιδιών και
κοριτσιών, προστάτης κουτών και αδυνάτων, και άνδρακλας δυσθεόρατος (είναι κοντός),
μοβόρος και ανοιχτόκαρδος, καθώς και την άλλη ατάκα: ζήτω εγώ, ζήτω του λόγου μου, ζήτω
της αφεντιάς μου.
Φυσικά είναι αδύνατο να τα παραθέσω εδώ, όμως κάποια τα έχω παραθέσει σε κριτικές μου.
Θυμήθηκα και τη φράση με την οποία κατέληγε η Χουχού τα λεγόμενά της: με συγχωρείτε
κιόλας.
Από τα δίστιχα του Ποκοπίκο θυμάμαι δυο: «Τράβηξε τη σκανδάλη του ο φύλακας ευκόλως/
και κόσκινο κατάντησε ο θρυλικός μου κώλ@ς» και «Χουχούκα μου, βεντέτα μου, και μικρό
κουκλάκι/ εγώ είμαι ο Μπάρκουλης και εσύ η Βουγιουκλάκη» (Θεός σχωρέστους).
Εδώ τον έχει αρπάξει ένα τεράστιο όρνιο. Και ο Ποκοπίκο:
«Αχ, ο καϋμένος πιάστηκα σαν μύγα στην αράχνη/ και όποιος θέλει να με βρει στις…
κουτσουλιές να ψάχνει!».
Τι δηλαδή, μόνο Τολστόι και Ντοστογιέφσκι, Νίτσε και Καζαντζάκη θα ξαναδιαβάζω; Θα
ξαναδιαβάσω και όλο τον Γκαούρ-Ταρζάν.
16-11-2020

Αμερικάνικες εκλογές.

Το 1960 ο Κέννεντυ νίκησε τον Νίξον με διαφορά 112.000 ψήφους. Παρά τις πιέσεις του
κόμματός του να προσφύγει δικαστικά για το αποτέλεσμα, την επομένη τον εκλογών
αναγνώρισε την ήττα του δηλώνοντας τους φίλους του «Η χώρα μας δεν μπορεί να περάσει
την αγωνία μιας συνταγματικής κρίσης». Ποιος; Ο Νίξον, ο υπεύθυνος για το σκάνδαλο του
Watergate.
Ο Τραμπ είχε δηλώσει πριν τις εκλογές ότι θα αμφισβητήσει το αποτέλεσμα. Ήξερε από
τα γκάλοπ ότι ο Τζο Μπάιντεν είχε το προβάδισμα. Εξακολουθεί να επιμένει, παρά τη
διαφορά στους ψήφους που είναι πάνω από δυόμισι εκατομμύρια και ενώ έχει μόνο 214
έδρες ενώ ο Joe Biden 164, έξι μόλις έδρες για να φτάσει τις 270 που του δίνουν τη νίκη.
Σίγουρα δεν πιστεύει στο θαύμα της ανατροπής την τελευταία στιγμή.
Όλοι εσείς που ξέρετε τον Τραμπ, πέστε μου, σας εκπλήσσει καθόλου η στάση του;
Εμένα καθόλου.
6-11-2020

Viral

Το πώς γίνεται δεν μπόρεσα να το καταλάβω. Τα ανοίγματα των αναρτήσεών μου στο blog
μου, μετά που μας εγκατέλειψε το google+ εμάς τους τσαμπατζίδες, κυμαίνονται γύρω στα
50. Για άγνωστο σε μένα λόγο, κάποιες γίνονται viral. Οι πιο πρόσφατες ήταν για «Τα
σκυλιά δεν φοράνε παντελόνια», (1068) και «Matrix» (2.220). Για το «Matrix» αφού το
κοινοποίησα ξανά, μετά την επανέκδοσή του σε θερινούς κινηματογράφους, όχι στην
πρώτη κοινοποίηση, τότε που έκανα την ανάρτηση, πριν δυο χρόνια.
1-11-2020

Λαϊκές ιστορίες (από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη)

Επεισόδιο πρώτο, πριν μια βδομάδα.

-Γεια σου Μπάμπη, μου φωνάζει από την άλλη μεριά της λαϊκής ο φίλος μου ο Γιάννης. -
Γεια σου Γιάννη, τον χαιρετώ κι εγώ και πηγαίνω δίπλα στον πάγκο με τα λεμόνια. Αγοράζω,
πληρώνω -Γεια σου Μπάμπη, μου κάνει ένας λαϊκατζής, πιο πίσω. -Γεια σου, αλλά δεν σε
θυμάμαι, δεν έχω καλή μνήμη, μπορείς να μου πεις πού σε ξέρω; Μήπως ήσουνα μαθητής
μου; Μήπως είσαι από την Κρήτη; Όχι, ούτε το ένα ούτε το άλλο. -Μήπως δεν με ξέρεις,
απλά άκουσες το όνομά μου από το φίλο μου το Γιάννη που με φώναξε; Όχι, δεν ήταν αυτό.
Βλέπω έχει μπρόκολα, αλλά τα έχει 2.50 το κιλό, ενώ εγώ μόλις τα είχα αγοράσει από έναν
άλλο λαϊκατζή με 1.50. -Έχεις ακριβά τα μπρόκολα, του λέω, μόλις πήρα με 1.50. -Αυτά θα
ήταν ψυγείου, τα δικά μου δεν είναι ψυγείου. -Άντε, να το πάρει το ποτάμι. -Έλα την άλλη
Τρίτη να σου πω.
Τσατίστηκα.
Αν με ξαναδείς γράψε με.
Επεισόδιο δεύτερο, σήμερα.
Από τον περίπατό μου στο παρκάκι στα Καραγιαννέικα πηγαίνω κατευθείαν στη λαϊκή,
αφού βέβαια περάσω από το σπίτι για να πάρω τη μηχανή.
Πηγαίνω στον άλλο λαϊκατζή, επιλέγω δυο μπρόκολα μικρά, του λέω να μου τα ζυγίσει.
Πριν προλάβει να μου πει την τιμή βγάζω να πληρώσω, και διαπιστώνω ότι δεν είχα μαζί
μου το πορτοφόλι. Είναι η τρίτη φορά που το ξεχνάω. Η δεύτερη ήταν μόλις χθες,
πηγαίνοντας στο e-shop.
-Για να μην ξαναγυρνάω, γίνεται να σε πληρώσω την άλλη βδομάδα;
-Όχι ρε φίλε, δεν γίνεται, εμείς εδώ τι κάνουμε; Και ακουμπάει την τσάντα παραδίπλα.
Τσατίστηκα. Δεν θα ρεζιλευόμουνα για δυο ευρώ, εξάλλου το είχα ξανακάνει πέρυσι και
πρόπερσι, σε δυο άλλους λαϊκατζήδες, στην άλλη λαϊκή. Τα είχαν ξεχάσει όταν πήγα να
τους πληρώσω. Κάπου δυο ευρώ και τότε. Τι περίμενε ο ανόητος, ότι θα ξαναπατούσα στον
πάγκο του; Για δυο ευρώ θα έχανε ένα πελάτη.
Επεισόδιο τρίτο.
Γυρνάω σπίτι, παίρνω το πορτοφόλι, τι να κάνω, πήγα στον λαϊκατζή που είχα πει να μην
τον ξαναδώ. Τα μπρόκολα τα είχε 1.80, 30 λεπτά παραπάνω από τον προηγούμενο.
Διαλέγω δυο μικρά, του τα δίνω, τα ζυγίζει, -1.80 μου λέει. Βγάζω το πορτοφόλι, τον
πληρώνω. -Περιμένω, του λέω. -Ναι μου λέει. -Ξέρεις τι περιμένω; -Τι; -Να μου πεις πού με
ξέρεις, είμαι ο Μπάμπης, μου είχες πει την προηγούμενη φορά ότι θα μου πεις την επόμενη
Τρίτη.
Κτυπάει το κεφάλι του με το χέρι του, -Ναι μωρέ, το είχα ξεχάσει. -Άρα ξεχνάς κι εσύ. Πες
μου λοιπόν, πού με ξέρεις;
Χαμογελάει, και μου λέει -Έλα την άλλη βδομάδα. -Κοίταξε να δεις, υποσχέθηκες να μου
πεις σήμερα. Περιμένω λοιπόν να μου πεις. -Δώσε μου δέκα ευρώ και θα σου πω. -Δέκα
ευρώ; είπα εγώ και θα έτριβα τα μάτια μου αν δεν φορούσα τη μάσκα. -Ναι, εγώ απ’ αυτή
τη δουλειά βγάζω λεφτά. Αλλιώς έλα την άλλη Τρίτη.
Τσατίστηκα πιο πολύ μ’ αυτόν. Την άλλη Τρίτη θα περάσω απ’ τον άλλο. Μόνο αυτοί οι
δυο έχουν μπρόκολα, τέλος εποχής που είναι. Σ’ αυτόν θα ξαναπεράσω μόνο αν δεν έχει ο
άλλος.
Τελικά, θες δε θες, κάποιους συμβιβασμούς θα τους κάνεις στη ζωή σου. Αυτό βγαίνει
σαν επιμύθιο της ιστορίας, κι ας προκρίνω τον μη συμβιβασμό (Στο διδακτορικό μου,
«Αφηγηματικές τεχνικές», μελέτησα τους πέντε συγγραφείς των οποίο το έργο
πραγματεύτηκα – όχι διαπραγματεύτηκα, προσοχή! – και στον άξονα του δίπολου
συμβιβασμός/μη συμβιβασμός).
Καλά, δεν υπάρχουν άλλα λαχανικά στη λαϊκή;
Δυστυχώς για μένα είναι μονόδρομος το μπρόκολο. Κάνει κατακράτηση του ιωδίου και το
angoron, το φάρμακο που παίρνω για την κολπική μαρμαρυγή, έχει ιώδιο, πράγμα που
οδηγεί σε υπερθυρεοειδισμό.
Τέλος εποχής για το μπρόκολο, μόνο αυτοί οι δυο έχουν, όμως από το φθινόπωρο, που θα
έχουν και άλλοι πάγκοι, δεν πρόκειται να ξαναπεράσω απ’ αυτούς.
23-6-2020
 Όνειρα

Δεν θα μου περνούσε ποτέ από το μυαλό.

Χθες βράδυ είδα όνειρο ότι έτρεχα να προλάβω το λεωφορείο. Μόλις είχε σταματήσει
στη στάση και εγώ βρισκόμουν αρκετά μέτρα μακριά. Έτρεξα δρομαίος. Το πρόλαβα στο
τσακ. Ανέβηκα, και μόλις ανέβηκα ξύπνησα.
Λαχανιασμένος.
Αν μπορούσαμε να ελέγξουμε τα όνειρά μας όπως περίπου ελέγχουμε τις φαντασιώσεις
μας, θα κανόνιζα να έβλεπα όνειρο κάθε βράδυ ότι κάνω περπάτημα μισή ώρα.
Θα ήταν μια επιπλέον αξιοποίηση του ύπνου.
Όπως παλιά με την υπνοπαιδεία, η οποία δεν ξέρω γιατί δεν φτούρησε.
27-6-2020

Κάθε εμπόδιο για καλό

Μου έκλεισε το λογαριασμό το youtube. Καλύτερα. Όπως έγραψα και σε προηγούμενη

ανάρτηση, πρέπει να ξεπεράσω το σύνδρομο του καλού Σαμαρείτη. Όχι πια ταινίες, παρόλο
που πρέπει να πω ότι χαιρόμουν για τα ευχαριστήρια που εισέπραττα. Ένας με ευχαρίστησε
γιατί έψαχνε εδώ και δέκα χρόνια την ταινία «Kini and Adams» του Idrissa Ouedraogo
(Burkina Faso) και επί τέλους τη βρήκε. Υπάρχει και το vimeo, στο οποίο φιλοξενούνται
βίντεο με καλύτερη ανάλυση. Είχα κάνει λογαριασμό πριν έξι χρόνια, και ανέβασα τότε ένα
βίντεο, όπου παίζω στη λύρα το «Ας κρατήσουν οι χοροί» του Σαββόπουλου. Σήμερα
ανέβασα και το δεύτερο, ένα βιντεάκι που έφτιαξα με τίτλο «Five-Dedicated to Kiarostami».
Στο εξής, μόνο προσωπικά βίντεο.
Παρεμπιπτόντως, το vimeo χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες μια και έχει καλύτερη
ανάλυση, με αναβαθμισμένο λογαριασμό βέβαια, όχι για την καλύτερη ανάλυση αλλά γιατί
μπορούν να ανεβάζουν πληθώρα βίντεο, και επίσης να τα κοινοποιούν με κωδικό. Συχνά
μας στέλνουν ένα τέτοιο κωδικό για ταινία για την οποία δεν θα υπάρξει δημοσιογραφική
προβολή.
19-5-2020

Youtube

Στο τσακ έφαγα και τρίτη κίτρινη κάρτα (σήμερα έληγε η μία), και έτσι με σύνολο τρεις το
youtube μου έκλεισε το λογαριασμό μου. Για ταινίες, δύσκολα προσβάσιμες, παλιές (εν
τάξει, η τελευταία ήταν του 1989, το Yeleen, αφρικανική). Όχι ό,τι με κόφτει ιδιαίτερα
δηλαδή, αυτό το σύνδρομο του καλού Σαμαρείτη πρέπει να το ξεπεράσω.
18-5-2020

Netflix

Το νου σας εσείς που έχετε λογαριασμό στο Netflix.

Μόλις μου ήλθε ένα email που λέει: «Dear Customer, Unfortunately, we inform you. Your
Netflix account will be deactivated. Update your payment details within the next 24 hours to
avoid the interruption of your services».
Λογαριασμό στο Netflix δεν έχω κάνει ποτέ μου.
Πατάω αμέσως από κάτω εκεί που λέει: to update.
Εμφανίζεται μια ιστοσελίδα που μου ζητάει να δώσω email address ή αριθμό κινητού και
κωδικό. Ως email δίνω «istemalakes@yahoo.com» και ως κωδικό «aigamithite». Δεν πάτησα
ακόμη το sign in, θα το πατήσω τώρα, αν και ξέρω τι περίπου θα μου βγάλει.
 Κοίτα να δεις οι keratades, μου βγαίνει ένα καινούριο παράθυρο που μου ζητάει πλήρη
στοιχεία, όνομα, επώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, και στο τέλος να δώσω την πιστωτική
μου κάρτα.
Εν τάξει, εδώ σταματάω το παιχνίδι.
9-5-2020

Αντισταθείτε

Χθες έκανα μια ανάρτηση στο facebook απ’ αυτές που θα περιληφθούν στο καινούριο
βιβλίο μου «Ο έρωτας στα χρόνια του κορονοϊού» όπου παραπέμπω διακειμενικά στο
«Αντισταθείτε» του Μιχάλη Κατσαρού.
Βρήκα το ποίημα στο διαδίκτυο για να αντιγράψω στίχους, αντέγραψα μόνο δύο. Οι δυο
πρώτοι στίχοι με ξενέρωσαν: «Αντισταθείτε σ’ αυτόν που κτίζει ένα μικρό σπιτάκι/ και λέει
καλά είμ’ εδώ».
Αναρωτιέμαι αν ο Κατσαρός έμενε στο νοίκι.

9-5-2020

Διαδικτυακές απάτες

Πυκνώνουν τα e-mail που παίρνω που μου ζητούν είτε να μπω να επιβεβαιώσω τον
λογαριασμό μου, paypal συνήθως, αλλά και τράπεζες, είτε να τους πληρώσω bitcoin για να
μην ανεβάσουν στο διαδίκτυο φωτογραφίες μου που παίζω το πουλί μου ή δεν ξέρω τι
άλλο. Μόλις τώρα απάντησα σε ένα τέτοιο πάλι με ένα ai gamisou (για να μην μπορεί αυτός
που το έστειλε να βρει τι βρισιά είναι αυτή και σε ποια γλώσσα, και να σπάζει το κεφάλι
του), αλλά στο εξής σκέφτομαι να τους απαντώ ότι θα το χαιρόμουν, και θα τους
παρακαλούσα μάλιστα να μου στείλουν τον σύνδεσμο να τον κοινοποιήσω στους φίλους
μου.
3-5-2020

Διαδικτυακές απάτες

Πήρα το παρακάτω e-mail, με αποστολέα wknorrispk@outlook.com:

𝙸 𝚊𝚖 𝚗𝚘𝚝 𝚐𝚘𝚒𝚗𝚐 𝚝𝚘 𝚍𝚒𝚜𝚛𝚎𝚐𝚊𝚛𝚍 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚞𝚗𝚊𝚌𝚌𝚎𝚙𝚝𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚋𝚎𝚑𝚊𝚟𝚒𝚘𝚛.
𝙼𝚢 𝚎𝚢𝚎𝚜 𝚊𝚛𝚎 𝚊𝚕𝚛𝚎𝚊𝚍𝚢 𝚕𝚘𝚌𝚔𝚎𝚍 𝚊𝚝 𝚢𝚘𝚞.
𝚀𝚞𝚒𝚝 𝚜𝚝𝚊𝚢𝚒𝚗𝚐 𝚊𝚝 𝚑𝚘𝚖𝚎 𝚊𝚕𝚕 𝚍𝚊𝚢 𝚊𝚗𝚍 𝚏𝚞𝚌𝚔𝚒𝚗𝚐 𝚊𝚛𝚘𝚞𝚗𝚍, 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚙𝚕𝚊𝚢 𝚝𝚒𝚖𝚎 𝚎𝚗𝚍𝚜
𝚗𝚘𝚠, 𝚏𝚞𝚌𝚔𝚏𝚊𝚌𝚎.
𝙸𝚏 𝚢𝚘𝚞 𝚏𝚎𝚎𝚕 𝚗𝚎𝚐𝚕𝚎𝚌𝚝 𝚝𝚑𝚎 𝚊𝚌𝚝𝚞𝚊𝚕 𝚎-𝚖𝚊𝚒𝚕 𝚊𝚗𝚍 𝚙𝚛𝚘𝚌𝚎𝚎𝚍 𝚘𝚗 𝚠𝚒𝚝𝚑 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚕𝚒𝚏𝚎,
𝚢𝚘𝚞 𝚊𝚛𝚎 𝚏𝚞𝚌𝚔𝚒𝚗𝚐 𝚠𝚛𝚘𝚗𝚐, 𝚋𝚞𝚍𝚍𝚒𝚎. 𝙸 '𝚖 𝚞𝚙𝚕𝚘𝚊𝚍𝚒𝚗𝚐 𝚝𝚑𝚎 𝚟𝚒𝚍𝚎𝚘𝚜 𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝚗𝚘𝚠 𝚘𝚗 𝟹
𝚊𝚍𝚞𝚕𝚝 𝚙𝚘𝚛𝚗 𝚠𝚎𝚋 𝚜𝚒𝚝𝚎𝚜. 𝙸 𝚊𝚖 𝚌𝚎𝚛𝚝𝚊𝚒𝚗 𝚙𝚎𝚘𝚙𝚕𝚎 𝚠𝚘𝚞𝚕𝚍 𝚍𝚎𝚏𝚒𝚗𝚒𝚝𝚎𝚕𝚢 𝚑𝚊𝚟𝚎 𝚏𝚞𝚗
𝚠𝚒𝚝𝚑 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚟𝚒𝚍𝚎𝚘.
𝚈𝚘𝚞 𝚑𝚊𝚟𝚎 𝚖𝚊𝚍𝚎 𝚖𝚎 𝚖𝚊𝚍, 𝚊𝚗𝚍 𝚝𝚑𝚒𝚜 𝚠𝚊𝚜 𝚊𝚗 𝚊𝚌𝚝𝚒𝚘𝚗 𝙸 𝚗𝚎𝚎𝚍𝚎𝚍 𝚝𝚘 𝚝𝚊𝚔𝚎 𝚘𝚗. 𝙸𝚏 𝚢𝚘𝚞
𝚍𝚘𝚗'𝚝 𝚜𝚎𝚗𝚍 𝚝𝚑𝚎 𝚖𝚘𝚗𝚎𝚢 (𝚢𝚎𝚜, 𝚏𝚎𝚎 𝚑𝚊𝚜 𝚐𝚘𝚗𝚎 𝚞𝚙 𝚗𝚘𝚠!) 𝚝𝚘 𝚝𝚑𝚎 𝚞𝚗𝚍𝚎𝚛 𝚋𝚒𝚝𝚌𝚘𝚒𝚗
𝚊𝚍𝚍𝚛𝚎𝚜𝚜, 𝙸 𝚠𝚒𝚕𝚕 𝚜𝚎𝚗𝚍 𝚘𝚞𝚝 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚟𝚒𝚍𝚎𝚘 𝚝𝚘 𝚊𝚕𝚕 𝚘𝚏 𝚢𝚘𝚞𝚛 𝚏𝚛𝚒𝚎𝚗𝚍𝚜, 𝚏𝚊𝚖𝚒𝚕𝚢,
𝚎𝚟𝚎𝚛𝚢 𝚕𝚊𝚜𝚝 𝚜𝚒𝚗𝚐𝚕𝚎 𝚏𝚞𝚌𝚔𝚒𝚗𝚐 𝚙𝚎𝚛𝚜𝚘𝚗 𝚢𝚘𝚞 𝚒𝚍𝚎𝚗𝚝𝚒𝚏𝚢.
𝙱𝚃𝙲 𝙰𝚍𝚍𝚛𝚎𝚜𝚜:
14ifmaSu**nUqvak7aiAGTFiKiz8**R44AKnwb
𝙲𝚘𝚙𝚢 & 𝚙𝚊𝚜𝚝𝚎 𝚒𝚝 𝚊𝚗𝚍 𝚛𝚎𝚖𝚘𝚟𝚎 ** 𝚏𝚛𝚘𝚖 𝚒𝚝
𝚀𝚞𝚊𝚗𝚝𝚒𝚝𝚢: 𝟶.𝟺 𝙱𝚃𝙲
𝚃𝚒𝚌𝚔 𝚝𝚒𝚌𝚔. 𝚃𝚒𝚖𝚎 𝚒𝚜 𝚃𝙸𝙲𝙺𝙸𝙽𝙶. 𝚆𝚒𝚝𝚑 𝚎𝚊𝚌𝚑 𝚊𝚗𝚍 𝚎𝚟𝚎𝚛𝚢 𝚙𝚊𝚜𝚜𝚒𝚗𝚐 𝚖𝚒𝚗𝚞𝚝𝚎, 𝚢𝚘𝚞 𝚊𝚛𝚎
𝚊 𝚕𝚒𝚝𝚝𝚕𝚎 𝚋𝚒𝚝 𝚗𝚎𝚊𝚛𝚎𝚛 𝚝𝚘 𝚎𝚖𝚋𝚛𝚊𝚜𝚜𝚎𝚖𝚎𝚗𝚝 𝚊𝚗𝚍 𝚊𝚕𝚜𝚘 𝚊 𝚜𝚎𝚗𝚜𝚎 𝚘𝚏 𝚜𝚑𝚊𝚖𝚎 𝚏𝚘𝚛 𝚕𝚒𝚏𝚎
𝚝𝚒𝚖𝚎. 𝙸 𝚜𝚒𝚗𝚌𝚎𝚛𝚎𝚕𝚢 𝚑𝚘𝚙𝚎 𝚢𝚘𝚞 𝚠𝚒𝚕𝚕 𝚖𝚊𝚔𝚎 𝚝𝚑𝚎 𝚛𝚒𝚐𝚑𝚝 𝚍𝚎𝚌𝚒𝚜𝚒𝚘𝚗 𝚊𝚗𝚍 𝚝𝚛𝚊𝚗𝚜𝚏𝚎𝚛
𝚖𝚎 𝚝𝚑𝚎 𝚜𝚎𝚝𝚝𝚕𝚎𝚖𝚎𝚗𝚝. 𝙾𝚛 𝚎𝚕𝚜𝚎 𝚢𝚘𝚞 𝚌𝚊𝚗 𝚜𝚝𝚊𝚛𝚝 𝚐𝚎𝚝𝚝𝚒𝚗𝚐 𝚢𝚘𝚞𝚛𝚜𝚎𝚕𝚏 𝚛𝚎𝚊𝚍𝚢 𝚝𝚘 𝚋𝚎
𝚊𝚋𝚕𝚎 𝚝𝚘 𝚋𝚎 𝚖𝚒𝚜𝚎𝚛𝚜𝚋𝚕𝚎 𝚏𝚛𝚘𝚖 𝚝𝚑𝚎 𝚌𝚘𝚗𝚌𝚎𝚚𝚞𝚎𝚗𝚌𝚎𝚜.
𝚈𝙾𝚄 𝙷𝙰𝚅𝙴 𝟸𝟹 𝙷𝙾𝚄𝚁𝚂 𝙰𝙽𝙳 𝟷𝟷 𝙼𝙸𝙽𝚄𝚃𝙴𝚂
𝙿.𝚂:
𝙸𝚏 𝚢𝚘𝚞 𝚝𝚎𝚕𝚕 𝚘𝚝𝚑𝚎𝚛𝚜 𝚊𝚋𝚘𝚞𝚝 𝚝𝚑𝚒𝚜 𝚎-𝚖𝚊𝚒𝚕...
𝙸𝚏 𝚢𝚘𝚞 𝚙𝚞𝚋𝚕𝚒𝚜𝚑 𝚒𝚝 𝚘𝚗𝚕𝚒𝚗𝚎...
𝙸𝚏 𝚢𝚘𝚞 𝚍𝚘 𝚗𝚘𝚝 𝚜𝚞𝚌𝚌𝚎𝚎𝚍 𝚝𝚘 𝚍𝚎𝚕𝚒𝚟𝚎𝚛 𝚝𝚑𝚎 𝚌𝚘𝚖𝚙𝚎𝚗𝚜𝚊𝚝𝚒𝚘𝚗 (𝚏𝚘𝚛 𝚊𝚗𝚢 𝚏𝚞𝚌𝚔𝚒𝚗𝚐
𝚛𝚎𝚊𝚜𝚘𝚗)
𝙸 𝚠𝚒𝚕𝚕 𝚌𝚎𝚛𝚝𝚊𝚒𝚗𝚕𝚢 𝙽𝚘𝚝 𝚊𝚕𝚕𝚘𝚠 𝚒𝚝!
Ποια ήταν νομίζετε η απάντησή μου;
Ai gamisou
Κατά διαστήματα παίρνω τέτοια μηνύματα, με θέμα ένα password που δεν χρησιμοποιώ
εδώ και χρόνια. Αρχικά τα αγνοούσα, όμως τώρα πια δίνω την απάντηση που έδωσα και σ’
αυτόν. Θα μπορούσα να τη γράψω στα ελληνικά, αλλά θα την έβαζε στο
google.translate.com και θα έβρισκε τη μετάφραση. Όχι, θέλω να σπάσει το κεφάλι του ο
μ…ας για το ποια βρισιά είναι αυτή και σε ποια γλώσσα, γιατί για το ότι είναι βρισιά δεν θα
έχει καμιά αμφιβολία.
29-4-2020

Παπαδιαμάντης

Μου το είπε ο φίλος μου ο Μαυρουδής.

Στην κηδεία του Παπαδιαμάντη μια γριά σχολιάζει πικρόχολα: -Κοίτα να δεις πόσος
κόσμος τρέχει στην κηδεία αυτού του μεθύστακα. Ενώ στην εγγονούλα μου, τριών χρονών,
που τη θάψαμε προχθές…
Με αυτό το ανέκδοτο συνόδευσαν, γιαγιά και εγγονή, τον Παπαδιαμάντη στην αθανασία.
29-4-2020

Είμαι βουλευτής και δεν το ήξερα

Κοίτα να δεις, ήμουνα βουλευτής και δεν το ήξερα. Μου το λέει το παρακάτω e-mail.
ALPHA BANK
Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΌΣ ΣΑΣ ΕΊΝΑΙ ΚΛΕΙΔΩΜΈΝΟΣ
Αγαπητέ βουλευτή,
ενημερώνουμε το σύστημα ασφαλείας μας, για το λόγο αυτό κλειδώσαμε το λογαριασμό
σας μέχρι να αναβαθμίσετε την ασφάλειά σας.
Ο λογαριασμός σας έχει κλειδωθεί προσωρινά. Για να τον ξεκλειδώσετε, πρέπει να
επαληθεύσετε τα στοιχεία σας».
Να μου έλεγε τουλάχιστον σε ποιο κόμμα είμαι βουλευτής, να ξέρω.
Και τώρα που κλειδώσανε το λογαριασμό μου δεν μπορώ να πάω να εισπράξω τη
βουλευτική μου αποζημίωση.
Που να πάρει.
27-4-2020

Πέρσες και έλληνες

Θα σας παραθέσω για να γελάσετε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Hamid Naficy «A
social history of Iranian cinema – volume 1, The artisanal era 1897-1941».
«Πιο πρόσφατη μη-ευρωκεντρική έρευνα δείχνει ότι η επαφή των αρχαίων περσών με
τους έλληνες “λειτούργησε σαν καταλύτης για τον επόμενο χρυσό αιώνα του πέμπτου
αιώνα π.Χ. των Αθηνών (age και century, να ένα μεταφραστικό πρόβλημα)… Από αυτή την
επαφή με την Περσία γεννήθηκε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός”» σελ. 101.
Λίγες γραμμές πιο πάνω γράφει ότι η αυτοκρατορία των αχαιμενιδών δημιουργήθηκε
γύρω στο 500 π.Χ. (550 γράφει η βικιπαίδεια. Τελικά, με δεδομένο ότι τα 2.500 χρόνια της
δυναστείας των Αχαιμενιδών γιορτάστηκαν το 1971, στα οποία συμμετείχε και ο Ιάνης
Ξενάκης για να ακούσει μετά τα εξ αμάξης) η ιδρυτική ημερομηνία της πρέπει να είναι το
529).
Μάλλον αυτός που το έγραψε ξεχνάει ότι υπήρχε ένας ακμάζων ελληνικός πολιτισμός
στην Ιωνία, με τον Θαλή να ιδρύει στη Μίλητο την «Υλοζωική Ιωνική Σχολή» το 600 περίπου
π.Χ. Επίσης ξεχνάει ότι μετά τους περσικούς πολέμους (490-480 π.Χ) στους οποίους
πρωτοστάτησαν οι Αθηναίοι, έλληνες και πέρσες ήταν άσπονδοι εχθροί. Η πρώτη Αθηναϊκή
Συμμαχία ιδρύθηκε ακριβώς για να αντιμετωπίσει την περσική απειλή, όπως καλλιώρα το
ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσει την κομμουνιστική. Τι σόι επικοινωνία μπορούσαν να έχουν;
Ρητορική η ερώτηση.
Εκτός και εννοεί ότι η νίκη των ελλήνων στην οποία πρωτοστάτησαν οι Αθηναίοι ύψωσε
τόσο πολύ το φρόνημά τους ώστε να έχουμε σαν αποτέλεσμα τον χρυσό αιώνα.
Που κι αυτό ισχύει εν μέρει. Η αλήθεια είναι ότι οι Αθηναίοι οικειοποιήθηκαν τα λεφτά
του συμμαχικού ταμείου και ανήγειραν τον Παρθενώνα, και όχι μόνο.
16-4-2020

Academia.edu

Κατά καιρούς μου στέλνει το academia.edu μήνυμα σαν αυτό: The name Μ. Δερμιτζάκης
is mentioned in a Minoan Archaeology paper uploaded to Academia. Αν θέλω να δω ποιος
έκανε citation σε μένα θα πρέπει να κάνω αναβάθμιση σε premium και να πληρώνω ή 79
ευρώ το χρόνο ή 6,58 το μήνα.
Δεν με ενδιαφέρει, συνταξιούχος είμαι, δεν θα χρησιμοποιήσω πουθενά τα citations,
προτιμώ το τζάμπα που είμαι τώρα.
Σαν το τελευταίο μήνυμα έχω πάρει και άλλα.
Τι μπορεί να βρήκε σε δικό μου κείμενο και παρέπεμψε σ’ αυτό εκείνος που έγραψε το
άρθρο για την Μινωική Αρχαιολογία;
Προφανώς υπάρχει σύγχυση, ο Μ. Δερμιτζάκης εδώ δεν είναι άλλος από τον Μιχάλη
Δερμιτζάκη, μακρινότατο ξάδελφο, γεραπετρίτη, ομότιμο καθηγητή γεωλογίας και
παλαιοντολογίας και πρώην αντιπρύτανη.
15-4-2020

Σαν κριτικός

Διαφέρω σαν κριτικός από τους άλλους (η Βάσω μού έλεγε συχνά ότι διαφέρω από τους
άλλους ανθρώπους). Η Ευγενία Φακίνου μου έγραψε για τη «λοξή ματιά» της κριτικής μου
για κάποιο βιβλίο της.
Βλέπω ότι υπάρχει σήμερα μια νησιαρχική προσέγγιση, για παράδειγμα σε σχέση με την
αρχαία τραγωδία. Ο Αριστοτέλης μίλησε για φόβο και έλεος, αισθήματα, και όχι για ιδέες.
Δεν έγραψε πουθενά ότι θεωρούσε το θέατρο σχολείο, όπως θεωρείται σήμερα από
πολλούς. Ακόμη βλέπω οι κριτικοί να ψάχνουν παντού για σύμβολα και μεταφορές,
κάνοντας υπερερμηνείες. Θα δώσω ένα παράδειγμα: ρώτησαν τον Ελύτη τι ήθελε να
συμβολίσει με την «Τρελή ροδιά». Τίποτα, είπε, είδα απλά μια ροδιά να την κουνάει ο
άνεμος και έγραψα το ποίημα.
Πολλές φορές βλέπω στις κινηματογραφικές κριτικές να θεωρείται η ταινία σαν ένα
σχόλιο πάνω στην κοινωνική πραγματικότητα, όπως η φέτα ζωής για την οποία έλεγε ο
Ζολά. Παράδειγμα; Ο Joker και ο ήρωας στο «Χρυσό γάντι» του Φακίν. Εγώ βλέπω σ’
αυτούς τους ήρωες όχι τόσο ένα κοινωνικό σύμπτωμα όσο το υπαρξιακό δράμα. Εγώ βλέπω
τα άτομα, οι κριτικοί πίσω από τα άτομα βλέπουν την κοινωνία, υποβαθμίζοντας το
υπαρξιακό δράμα, αν δεν το αγνοούν τελείως.
Για να μην παρεξηγηθώ, πρόκειται απλώς για μια διαφορετική ματιά, για μια
διαφορετική πρόσληψη.
Επικολλώ ένα σχόλιο που έγραψα στο facebook σε απάντηση σχολείου του φίλου μου το
Πάτροκλου.
Μα φυσικά, και ο κριτικός κρίνεται. Όπως κρίθηκε ο κορυφαίος κριτικός του 18ου αιώνα,
ο Σάμιουελ Τζόνσον, που έθαψε τα δυο αριστουργήματα του αιώνα, τον Τρίστραμ Σάντι και
τον Τομ Τζόουνς. Όπως έγραψα, πιστεύω ότι η κριτική είναι ζήτημα πρόσληψης, αλλιώς αν
είναι να τσακωνόμαστε ποιος έχει δίκιο είναι σαν να παίζουμε την κολοκυθιά, κάτι που εγώ
δεν σκοπεύω ποτέ να κάνω. Ο Σάμιουελ Τζόνσον μπορεί ακόμη να επιμένει στην κριτική
του, στον ουρανό όπου βρίσκεται, και καλά κάνει. Εγώ πάντως ξέχασα να το σημειώσω
αυτό, είμαι με τη μεριά του θεατή/αναγνώστη. Ο Καμύ έγραφε: όσοι γράφουν ξεκάθαρα
έχουν αναγνώστες, όσοι γράφουν δυσνόητα έχουν σχολιαστές. Εγώ σαν κριτικός είμαι
σχολιαστής, αλλά μου αρέσουν οι συγγραφείς και οι σκηνοθέτες που γράφουν "ξεκάθαρα".
Και ένα τελευταίο σχόλιο.
Ο Αντρέ Ζιντ έγραψε ένα απολογητικό γράμμα στον Προυστ γιατί ως αναγνώστης είχε
απορρίψει το «Ένας έρωτας του Σουάν», τον πρώτο τόμο του «Αναζητώντας τον χαμένο
χρόνο», για τον εκδοτικό του οίκο· αργότερα, όταν πια το έργο είχε καθιερωθεί ως
αριστούργημα. Τελικά δεν είναι εύκολο να διαφέρεις από τη γενική γνώμη, από τις Κάννες
και από τα κάθε είδους βραβεία.
8-12-2019

Ερωτόκριτος: μια μαρτυρία

Είδαμε στις 23-8-2019 μια εξαιρετική παράσταση του «Ερωτόκριτου» σε σκηνοθεσία

Τηλέμαχου Μουδατσάκη στο τζαμί της Ιεράπετρας. Αυτό που θέλουμε να γράψουμε εδώ
είναι ότι παρατηρήσαμε για μια ακόμη φορά την τάση που υπάρχει σήμερα να δίνονται
θεατρικές παραστάσεις σε πεζό λόγο. Οι αρχαίες τραγωδίες, ο Σαίξπηρ και ο Μολιέρος,
ανεβάζονται σε πεζές μεταφράσεις. Στον «Ερωτόκριτο» φυσικά δεν μπορούσε να γίνει κάτι
τέτοιο, όμως όπου το επιτρέπει το κείμενο, για παράδειγμα στους διασκελισμούς, στις
συνιζήσεις, στις εκθλίψεις, οι στίχοι διαβάζονταν με πεζό τρόπο, χάνοντας έτσι την αίσθηση
του στίχου. Το παρατήρησα για πρώτη φορά στον «Ερωτόκριτο» του Μαμαγκάκη και στη
συνέχεια πάρα πολλές φορές σε διάφορα θεατρικά έργα που ήταν γραμμένα σε στίχους.
Όμως ο κύριος λόγος που γράφω αυτές τις γραμμές είναι άλλος.
Λέμε στον Γιώργη τον Τριχά, τον πεθερό του φίλου μου του Σταύρου, τον πατέρα της
Κατερίνας, ότι θα πάμε να δούμε τον «Ερωτόκριτο». Και μου καταθέτει μια ενδιαφέρουσα
μαρτυρία.
Ο Μανώλης Μπλαζαντωνάκης, από το χωριό της γιαγιάς μου, τον Παρσά, ήξερε απ’ έξω
όλο τον «Ερωτόκριτο». Ήταν βοσκός και τον κουβαλούσε πάντα μαζί του στο ταγάρι του. Οι
αξιωματικοί της μονάδας του τον έβαλαν μια μέρα να τους τον απαγγείλει ολόκληρο.
Τέλειωσε μετά από πολλές ώρες. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν τ’ αυτιά τους. Αυτά, κατά
την εκπνοή του εμφύλιου.
Ελάχιστα βιογραφικά μου είπε ο Γιώργης γι’ αυτόν. Έκλεψε, λέει, μια παπαδοπούλα, που
ήταν κοντούλα. Έκανε δυο κόρες μαζί της (αυτή η πληροφορία είναι από αλλού, όπως και
το ότι αυτός ήταν δεκαοχτάχρονος και αυτή δεκαεξάχρονη, γι’ αυτό και κοντούλα). Ένας
έφεδρος ανθυπολοχαγός, από την Τουρλωτή, ήθελε σώνει και καλά να τον στείλει στα
μουλάρια. Φρονήματα μήπως; Ο Γιώργης, λοχίας, κοίταξε να τον μεταπείσει. -Τι πας να
κάνεις, του λέει, τρεις είμαστε όλοι κι όλοι από το Λασίθι. Αυτός τον χαβά του. Τον έστειλε
στα μουλάρια, όπου από κάποιο ατύχημα παράλυσε το πόδι του. -Μόλις συνέλθει θα σε
σκοτώσει, του λέει ο Γιώργης, κι εγώ θα τον βοηθήσω. Δεν χαμπάριζε με τέτοιους
ανωτέρους. Ευτυχώς μετά από τρεις μήνες το πόδι του έγινε καλά. -Ζει ακόμη; -Έχει
πεθάνει, μου λέει ο Γιώργης που, ζωή να ’χει, περπατάει τα 95.
Πόσοι άραγε να ζουν ακόμη απ’ αυτούς που ξέρουν απ’ έξω τον «Ερωτόκριτο;». Η
καταγραφή της απαγγελίας τους και η σύγκριση με το γραπτό κείμενο θα είχε ενδιαφέρον.
Έχουν παραλείψει στίχους; Έχουν παραλλάξει άλλους; Τη δουλειά αυτή την έκανα με τον
«Καπετάν Καζάνη» και την «Κριτσωτοπούλα» του Διαλλινομιχάλη, τα τελευταία κρητικά
έπη, έχοντας ηχογραφήσει τη μάνα μου που τα ήξερα απ’ έξω.
  Μια ακόμη μαρτυρία, από σχόλιο της φίλης μου της Ελένης της Ροβυθάκη στο facebook:
Πρωτοθείος του Μανόλη του Πρατικάκη, πατέρας της συμμαθήτριάς μας της Φωτούλας της
Γιανναδάκη, 106 χρονών σήμερα (να τα χιλιάσει) ξέρει κι αυτός απέξω όλο τον
“Ερωτόκριτο".
25-8-2019

Πισκοπιανή ιστορία

Μου τράκαραν το αυτοκίνητο εκεί που το είχα παρκαρισμένο. Και είπα: ευτυχώς που δεν
ήμουνα μέσα.
Αυτό έγινε πριν δυο βδομάδες.
Γιατί το λέω τώρα.
Γιατί τώρα μου είπαν το ανέκδοτο.
Δηλαδή τι ανέκδοτο, πραγματική ιστορία.
Συνέβη στην Επισκοπή.
Όμως όνομα και μη χωριό (γράψε λάθος, το χωριό το είπα).
Επρόκειτο να παντρευτεί ο πισκοπιανός. Βγάζει το κουστούμι του από την ντουλάπα και το
απλώνει στην ταράτσα του σπιτιού του, να αεριστεί από τις ναφθαλίνες. Οι φίλοι του είπαν
να του κάνουν πλάκα. Του το πήραν. Και πηγαίνουν και του λένε ότι του το έκλεψαν.
Πηγαίνουν στο σπίτι του, ανεβαίνουν στην ταράτσα, πράγματι το κοστούμι έλειπε. Και το
σχόλιό του:
-Ευτυχώς που δεν ήμουνα μέσα.
15-8-2015

Κάλαντα

Την προπαραμονή των Χριστουγέννων το βράδυ πάντοτε κλείνω την εξώπορτα για να μην
έχουν οι καλαντάρηδες πρόσβαση στο κουδούνι της εισόδου την επομένη το πρωί. Παλιά
έβγαιναν να πούνε τα κάλαντα αξημέρωτα ενώ εγώ αργούσα να ξυπνήσω, και ο ύπνος μου
είναι ιερός, οι φίλοι μου το ξέρουν. Τώρα βγαίνουν πιο αργά στη γύρα κι εγώ ξυπνάω πιο
νωρίς.
Σήμερα είχα ανοίξει από νωρίς την εξώπορτα, αλλά οι πρώτοι άργησαν να εμφανιστούν.
Εμφανίστηκαν κάμποσοι, εισέπραξαν τα δίευρά τους.
Ποτέ δεν διανοήθηκα να διώξω παιδιά με τον γνωστό τρόπο «μας τα ’παν άλλοι», ή να μην
ανοίξω την πόρτα, προφασιζόμενος ότι λείπω. Για ποιο λόγο; Δεν ξεχνώ ότι κάποτε ήμουν κι
εγώ στη θέση τους, έλεγα κι εγώ τα κάλαντα, όχι στην Αθήνα αλλά στο χωριό μου, το Κάτω
Χωριό Ιεράπετρας.
Μια ανάμνηση με καταδιώκει.
Είχα κάνει τη γύρα στο χωριό και είχα αφήσει τελευταία για την επιστροφή την Καλλιόπη
του Καρπαθάκη που το σπίτι της ήταν κοντά στο δικό μας.
Πολύ καλή γειτόνισσα, συγχωρεμένη τώρα, φίλη της μητέρας μου, φυσικά με δέχτηκε.
Ξεκίνησα να λέω τα κάλαντα, όμως η αναπνοή μου είχε πιαστεί από την κούραση. Θυμάμαι
τον τρόμο που ένιωσα βλέποντας ότι λαχάνιαζα και δεν μπορούσα να τα πω «σ’ έργο του
θεού», όπως λέμε στην Κρήτη. Με κοίταξε με λύπη και με σταμάτησε με το γνωστό «Και του
χρόνου». Δεν θυμάμαι τι μου έδωσε για την προσπάθειά μου, σίγουρα όμως δεν ήταν
μικρό ποσό.
Λίγες φορές έχω αισθανθεί τέτοια ντροπή στη ζωή μου. Αλλά και λίγες φορές ένοιωσα
τέτοια καλοσύνη όπως αυτής της γυναίκας που την έβλεπα να συναισθάνεται την αγωνία
μου και να προσπαθεί να με απαλλάξει απ’ αυτή όσο πιο γρήγορα γίνεται.
25-12-2018

Όνειρα

Χθες βράδυ έβλεπα ένα soft εφιάλτη. Το παθαίνω από βαρυστομαχιά. Ευτυχώς ξύπνησα
κάποια στιγμή από τη συχνουρία που έχω λόγω προστάτη (ουδέν κακό αμιγές καλού, και
αντίστροφα φυσικά). Μετά την τουαλέτα πήγα στην κουζίνα και ήπια ένα κουτάκι σόδα, το
πιο αποτελεσματικό που έχω βρει όταν έχω βαρυστομαχιά.
Κοιμήθηκα, ο εφιάλτης χάθηκε, και είδα ένα άλλο όνειρο.
Συναντήθηκα με τον Γιώργο Λεωτσάκο, μουσικοκριτικό, που τις κριτικές του για μουσικές
παραστάσεις τις διάβαζα πάντα στο «Βήμα» μαθητής, έχω γράψει σχετικά στα
αυτοβιογραφικα μου αποσπάσματα στο κεφάλαιο για τη μουσική. -Χαίρομαι πολύ που σας
γνωρίζω, η μουσική μου παιδεία χρωστάει πολλά στις κριτικές σας στο «Βήμα».
Μετά το όνειρό μου πήρε άλλη τροπή, δεν θυμάμαι τίποτε άλλο από αυτή τη συνάντηση
στο όνειρό μου.
Καθώς το έφερνα στο μυαλό μου θυμήθηκα κάτι ανάλογο, στο «Κέντρο Ζωής και
Πολιτισμού» της Καλλιθέας, τέλος της δεκαετίας του ’70. Είχε έλθει στο Κέντρο ο Γιάννης
Παπαϊωάννου. Πήγα και τον χαιρέτησα και του είπα πόσο μου άρεσαν και με ωφέλησαν οι
παρουσιάσεις που έκανε σε μουσικές εκδηλώσεις που παρακολουθούσα φοιτητής. Με
εντυπωσίασε η σεμνότητα με την οποία δέχτηκε αυτά που του είπα.
Όνειρα…
Παραδειγματικά θα παραθέσω τους συνειρμούς που έκανα με βάση τη λέξη.
Όταν διαβάζω κάποιο όνειρο σε ένα μυθιστόρημα πάντα αφαιρούμαι. Δεν με ενδιαφέρει,
είναι ένα ψέμα, ψέμα μέσα στο ψέμα. -Να αφήσεις τις ψευτιές που διαβάζεις (τα
μυθιστορήματα) μου έλεγε ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου, και να διαβάζεις τα μαθήματά
σου. Όσο και αν πιέζω τον εαυτό μου να συγκεντρωθώ στην ανάγνωση ενός ονείρου,
σπάνια τα καταφέρνω. Και ας είναι το «Όνειρο εαρινής νύχτας», ένα από τα ελάχιστα
διηγήματα που έχω γράψει («Το Φραγκιό», ΑΛΔΕ, 2011), βασισμένο πάνω σε ένα όνειρό
μου. Σε όνειρο επίσης βασίζεται ένα άλλο διήγημά μου με τον τίτλο «Παρά τρίχα»,
αδημοσίευτο.
«Τα όνειρα» του Ακίρα Κουροσάβα, η ταινία που μου άρεσε περισσότερο από όσες έχω
δει μέχρι τώρα.
«Όνειρο στο κύμα», Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, πρέπει να το έχω διαβάσει, αλλά πολύ
παλιά.
«Ιστορία και όνειρο» του Μαρίνου Φαλιέρου. Έχω γράψει γι’ αυτό στην «Λαϊκότητα της
κρητικής λογοτεχνίας» (Δωρικός, 1990). Ο ποιητής ονειρεύεται ότι έχει κατέβη στον Άδη.
Το ίδιο και ο Μπεργαδής στον «Απόκοπό» του, όπως και ο Ιωάννης Πικατόρος στο
στιχούργημά του, της ίδιας εποχής, «Ρίμα θρηνητική εις τον πικρόν και ακόρεστον Άδην»
(και για αυτούς γράφω στο βιβλίο μου για την κρητική λογοτεχνία). Το να κατέβη κάποιος
στον Άδη ήταν συνηθισμένο μοτίβο για ολόκληρες εκατονταετίες στη λογοτεχνία, από τον
Όμηρο μέχρι τον Δάντη και τους παραπάνω ποιητές.
«Όταν κοιμάται ο δυστυχής κανείς μην τον ξυπνήσει», αγαπημένο μου τραγούδι του
Λεωνίδα Κλάδου, που έμαθα να το παίζω στη λύρα. Μόνο στο όνειρό του μπορεί να είναι
ευτυχισμένος ο δυστυχής.
 «Όνειρο θερινής νύχτας», σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη, που μας έφυγε πρόσφατα.
Ο γιος μου, δευτέρα δημοτικού, ζήτησε να το δούμε και δεύτερη φορά. Και βέβαια το
είδαμε.
Και η ταινία, με τον Ρούπερτ Έβερετ, που σε λίγες μέρες θα τον δούμε και στην ταινία
«The happy prince», σε δική του σκηνοθεσία, στο ρόλο Όσκαρ Ουάλντ, στις τελευταίες
μέρες της ζωής του.
Όμως ας σταματήσουμε εδώ.
8-11-2018

Γλωσσομάθεια

Νομίζω ότι έλυσα το πρόβλημα με τις ταχυπαλμίες μου, με τρεις τρόπους: μείωσα το
φαγητό, έκοψα τον καφέ και περπατάω τώρα αντί για μισή ώρα 3-4 φορές την εβδομάδα,
για μια ώρα, τουλάχιστον έξι φορές.
Επιστρέφοντας από την Κρήτη ξανασυναντάω στο παρκάκι που περπατάω μια γυναίκα
που περπατάει και αυτή. Είναι μουσουλμάνα, ντυμένη με την τυπική ενδυμασία των
μουσουλμάνων γυναικών: παντελόνα, μακρύ φόρεμα και τσαντόρ.
Συναντιόμαστε κάθε πρωί. Αυτή πηγαίνει δεξιόστροφα, εγώ αριστερόστροφα. Εγώ, αν
είναι πολύ πρωί, πηγαίνω γύρω γύρω στο χώρο με τις κούνιες, αγναντεύοντας στο βάθος
την ακρόπολη και στο βάθος βάθος τη θάλασσα. Αν είναι πιο αργά και έχει ήλιο πηγαίνω
γύρω γύρω στο Π από την είσοδο όπου υπάρχουν δένδρα και ενδιάμεσα, όχι μόνο στις
άκρες, με αρκετή σκιά.
Σήμερα οποία έκπληξη!!! Μου είπε καλημέρα. Ανταπόδωσα τον χαιρετισμό της. Στην
επόμενη στροφή που τη συνάντησα τη σταμάτησα και τη ρώτησα από πού είναι, στα
αγγλικά. Μου απάντησε ακατάσχετα σε μια γλώσσα που δεν καταλάβαινα, δείχνοντάς μου
την καρδιά της. Προφανώς έχει κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα, και η συμβουλή που
δίνουν οι γιατροί, σε καρδιοπαθείς και μη, είναι το περπάτημα. Παρεμπιπτόντως να
αναφέρω ένα από τα αποφθέγματά μου: καλύτερα να περπατάς πριν το έμφραγμα παρά
μετά το έμφραγμα.
Ανάμεσα στα λεγόμενά της νόμισα ότι διέκρινα τη λέξη farsi. Τη ρωτάω: «Ιράν;».
«Αφγανιστάν» μου απαντάει.
Μου έδειξε ξανά την καρδιά της και τη μέση της για να μου πει ότι εκεί έχει πρόβλημα.
Της έδειξα κι εγώ την καρδιά μου, τη μέση μου και τα γόνατά μου. Της έδειξα το ρολόι μου
κάνοντας ένα γύρο με τον δείκτη μου στις ώρες, για να της δώσω να καταλάβει ότι
περπατάω μια ώρα. Φάνηκε να κατάλαβε. Αυτή πρέπει να περπατάει περισσότερο, γιατί
κάποιες φορές που τη βρίσκω εκεί εξακολουθεί να περπατάει όταν εγώ φεύγω. Κρίμα να μη
ξέρω τη γλώσσα της για να μπορούμε να συζητήσουμε. Και βέβαια δεν σκοπεύω να τη
μάθω, οι οκτώ που ξέρω μου φτάνουν. Δηλαδή οι δέκα, μια και από το καλοκαίρι
προστέθηκαν τα μακέντονσκι και η εσπεράντο.
Φεύγοντας της είπα «Γεια» όταν την συνάντησα, σηκώνοντας το χέρι μου σε χαιρετισμό.
Σήκωσε κι αυτή το χέρι της χαμογελώντας μου.
Και τώρα το ανέκδοτο.
Ένα ζευγάρι ανωγειανών κάθονται στο κατώφλι του σπιτιού τους. Περνάει ένας τουρίστας
και θέλει να τους πιάσει κουβέντα. Ντου γιου σπικ ίνγκλις; Ο ανωγειανός κουνάει αρνητικά
το κεφάλι του. Παρλεβού φρανσέ; Σπρέχεν ζιι ντόιτς; Χάμπλα εσπανιόλ; Πάρλι ιταλιάνο; Σε
κάθε ερώτησή του ο ανωγειανός κουνούσε αρνητικά το κεφάλι του. Κούνησε κι αυτός
απογοητευμένος το δικό του και έφυγε.
-Να, βλάκα, τον σκουντάει η γυναίκα του στον ώμο και αυτός κόντεψε να πέσει από την
άλλη πλευρά. Αν είχες μάθει μια ξένη γλώσσα θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε.
-Γιατί, αυτός που ήξερε τόσες συνεννοήθηκε;
 19-9-2018

Η αυτοθυσία της γυναίκας για τον άντρα-Requiem για τη Μαίρη Πολυχρονίδη

Έχω αναφερθεί κάποιες φορές σε αναρτήσεις μου για την αυτοθυσία της γυναίκας για
τον άντρα. Το κλασικό παράδειγμα που το ξέρουν όλοι είναι η «Άλκηστις» που πεθαίνει για
να σωθεί ο άντρας της. Όμως ο Ηρακλής μονομαχεί με τον θάνατο και την επαναφέρει στη
ζωή. Το άλλο παράδειγμα που δεν είναι γνωστό στη δυτική κουλτούρα είναι η παλλακίδα
από την όπερα του Πεκίνου «Αντίο παλλακίδα μου». Η παλλακίδα, για να μην έχει ο
αγαπημένος της την έγνοια της στην αυριανή αποφασιστική μάχη με το να σκέφτεται τι θα
γίνει αν νικηθεί και αυτή πέσει στα χέρια των εχθρών, αυτοκτονεί.
Δεν φανταζόμουνα ποτέ ότι η πανέμορφη Μαίρη Πολυχρονίδη, κόρη του διευθυντή του
δημοτικού μας σχολείου στο Κάτω Χωριό της Ιεράπετρας και της κυρίας Σοφίας που την
είχα δασκάλα στην πρώτη τάξη, θα συμπλήρωνε μια παραδειγματική τριάδα, μαζί με την
Άλκηστη και την Παλλακίδα. Στη φονική πυρκαγιά που ξέσπασε στην Αττική στις 23 του
Ιούλη, φυγάδευσε τα εγγονάκια της αλλά η ίδια έμεινε στο πλευρό του συζύγου της που
αντιμετώπιζε σοβαρά κινητικά προβλήματα.
Μα πιότερη τιμή τους πρέπει όταν προβλέπουν…
Αυτή πρόβλεψε. Όμως δεν θέλησε να τον αφήσει μόνο, αβοήθητο μέσα στις φλόγες, στις
τελευταίες του στιγμές. Θα είχαν και οι δυο την παρηγοριά ότι θα ταξίδευαν μαζί εκεί
ψηλά, αχώριστοι, όπως ήσαν στη ζωή.
2-8-2018

Διασχίζοντας το δρόμο

Έχω δει πολλές φορές ανθρώπους να διασχίζουν πεζοί αγέρωχοι το δρόμο, περιμένοντας
εσύ να κόψεις ταχύτητα αντί αυτοί να βιάσουν το βήμα τους, αλλά και γάτα; Ο οδηγός
έκοψε ταχύτητα για να μην την πατήσει.
28-1-208

Πειραματικά και πρότυπα σχολεία

Μόλις είδα ένα ντοκιμαντέρ για την Κίνα. Και διαπίστωσα τη διαφορά ανάμεσα σε μια
καπιταλιστική και σε μια σοσιαλιστική χώρα. Στη σοσιαλιστική Κίνα, για να πας σε ένα καλό
σχολείο πρέπει να δώσεις εξετάσεις. Το ίδιο συνέβαινε και σε μας, πριν το «σοσιαλιστικό»
ΠΑΣΟΚ μετατρέψει τα πρότυπα σχολεία στα οποία έμπαινες με εξετάσεις, σε πειραματικά,
που έμπαινες με κλήρωση. Τέτοιο ήταν το Βαρβάκειο από το οποίο πήρα σύνταξη. Αυτό,
στο όνομα της «σοσιαλιστικής» ισότητας. Όσο για τα παιδιά των πλουσίων, γιατί να
δώσουν εξετάσεις για ένα υποβαθμισμένο πειραματικό σχολείο σε σχέση με το παλιό
πρότυπο; Υπάρχει η σχολή Μωραΐτη, το αμερικανικό κολλέγιο, το Αρσάκειο και δεν ξέρω
ποια άλλα. Όσο για τα αριστούχα παιδιά των φτωχών, έχασαν τη δυνατότητα να φοιτήσουν
σε ένα καλό σχολείο.
Άκουσα ότι επανήλθαν τα πρότυπα, σε κάποιο βαθμό, δεν ξέρω λεπτομέρειες. Καλή
κίνηση.
28-1-2018
 Doleo, ergo sum

Υπάρχουμε; Και πώς μπορούμε να το αποδείξουμε αυτό;

Ο κινέζος Zhuangzi αμφιβάλει. Μπορεί, λέει, να είμαστε στο όνειρο μιας πεταλούδας.
Ο Descartes πιστεύει ότι βρήκε την απόδειξη: Cogito, ergo sum. Σκέφτομαι, άρα υπάρχω.
Εγώ βρήκα μια άλλη απόδειξη: υπάρχουμε πέρα από κάθε αμφιβολία, όταν νοιώθουμε
την ύπαρξή μας να μας βαραίνει. Μια βαθειά κατάθλιψη που οδηγεί σε σκέψεις
αυτοκτονίας αποτελεί μια απόδειξη για την ύπαρξή μας, καθώς θέλουμε να την
ξεφορτωθούμε. Το ίδιο και ένας συνεχής αφόρητος πόνος, αν και όχι για όλους. Κάποιοι
όμως αυτοκτόνησαν γιατί δεν άντεχαν τον πόνο.
Πώς μου ήλθαν οι παραπάνω σκέψεις.
Δυο φίλοι μου, το έμαθα μάλιστα την ίδια μέρα (μια ακόμη από τις συμπτώσεις που μου
συμβαίνουν), υπέφεραν από αφόρητους πόνους από έρπη ζωστήρα. Έμαθα ότι υπάρχει
εμβόλιο, αλλά ένας φίλος μου γιατρός μου είπε για ένα νέο, πιο αποτελεσματικό, εμβόλιο
που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή στην Αμερική, το Shingrix. Συνιστάται για τους πάνω από
πενήντα χρονών. Θα το κάνω μόλις έλθει και στην Ελλάδα.
Δεν νομίζω να υπάρχει κανείς που να μην έχει πονέσει με τα δόντια του. Εγώ υποφέρω
κατά διαστήματα από πόνους στη μέση, ενώ υπέφερα κάποτε από φοβερούς πόνους στην
ωμοπλάτη. Έτσι κατέληξα σε μια άλλη απόδειξη για την ύπαρξη, νομίζω πιο πειστική: Doleo,
ergo sum. Πονάω, άρα υπάρχω.
9-1-2018

Μια διαφορά ανάμεσα στους κινέζους και τους γιαπωνέζους

Βλέπω το «Mystery train» του Jim Jarmusch (από την Πέμπτη στους κινηματογράφους) και
παρατήρησα κάτι που μου φάνηκε αστείο. Μια διαφορά ανάμεσα στους κινέζους και τους
γιαπωνέζους (εκτός από τα μάτια) είναι αυτή εδώ, που την πρόσεξα μόλις τώρα. Οι κινέζοι
(αυτό το ήξερα), δεν μπορούν να προφέρουν το ρ και το λένε λ. Ο Τσίπρας στα κινέζικα
είναι Τσίπουλασι. (Ο Μάρξ Μάκεσι). Βλέπω την γιαπωνέζα κοπέλα στο έργο τον Έλβις να
τον προφέρει Έρβις. Και θυμήθηκα (κάποτε ξεκίνησα να μαθαίνω γιαπωνέζικα) ότι δεν
συνάντησα λέξη με λ. (Και επειδή δεν εμπιστεύομαι πια τη μνήμη μου το επιβεβαίωσα
ρίχνοντας μια ματιά στο le japonais san paine «Τα γιαπωνέζικα χωρίς κόπο». Έφτασα μέχρι
τα μισά του δεύτερου τόμου. Παρακολούθησα και τη γιαπωνέζικη σειρά από την
εκπαιδευτική τηλεόραση, πριν χρόνια).
18-9-2017

«Συνομιλώντας» με τον Μπόρχες

Διαβάζω το παρακάτω απόσπασμα από τον Μπόρχες που ανάρτησε ο φίλος μου ο Πολ.
Θα το παραθέσω και θα «συνομιλήσω» μαζί του, συμφωνώντας και συμπληρώνοντας.
«Θεωρώ τον εαυτό μου κυρίως αναγνώστη. Όπως γνωρίζετε, έχω τολμήσει την περιπέτεια
της γραφής. Αλλά πιστεύω πως αυτά που έχω διαβάσει είναι πολύ πιο σημαντικά απ’ αυτά
που έχω γράψει. Γιατί κάποιος διαβάζει αυτά που του αρέσουν - ωστόσο γράφει όχι αυτά
που θα ήθελε να γράψει, αλλά αυτά που είναι ικανός να γράψει».  
«Θεωρώ τον εαυτό μου κυρίως αναγνώστη» (κι εγώ, και επί πλέον θεατή ταινιών). Όπως
(οι περισσότεροι ελπίζω) γνωρίζετε, έχω τολμήσει την περιπέτεια της γραφής (κι εγώ). Αλλά
πιστεύω πως αυτά που έχω διαβάσει είναι πολύ πιο σημαντικά απ’ αυτά που έχω γράψει
(Αυτό είναι αυτονόητο, ακόμη και για έναν Μπόρχες). Γιατί κάποιος διαβάζει αυτά που του
αρέσουν – ωστόσο γράφει όχι αυτά που θα ήθελε να γράψει, αλλά αυτά που είναι ικανός
να γράψει» (Αυτό που ξέρω για μένα, είναι ότι αυτό που μπορώ να γράφω ικανοποιητικά
είναι κριτικές. Το ότι θα γράψω μια κριτική για ένα βιβλίο ή για μια ταινία, είναι για μένα
ένα πρόσθετο κίνητρο για να διαβάσω το βιβλίο και να δω την ταινία).

7-9-2017

Μπετόβεν και Σούμπερτ

Διαβάζοντας την παράγραφο ενός βιβλίου μου ήλθε στο μυαλό μια σκέψη που έκανα πριν
χρόνια: Αν ο Μπετόβεν είχε πεθάνει 31 χρονών, όσο και ο Σούμπερτ, πριν προλάβει να
γράψει τη δεύτερη συμφωνία του, θα είχε την ίδια θέση με τον Σούμπερτ στο μουσικό
πάνθεον;
Και την επεξέτεινα.
Αν ο Ντοστογιέφσκι είχε πεθάνει 45 χρονών, πριν γράψει τα μεγάλα του μυθιστορήματα
(δεν θα είχε προλάβει να τελειώσει το «Έγκλημα και τιμωρία»), θα είχε την ίδια θέση που
έχει σήμερα, δίπλα στον Τολστόι, ο οποίος σ’ αυτή την ηλικία είχε γράψει το «Πόλεμος και
Ειρήνη» και την «Άννα Καρένινα»;
Ρητορική, φυσικά, η ερώτηση.

19-7-2017

Με κόκκινο

Ερχόμουν χθες με τη μηχανή. Ξαφνικά ανάβει το πορτοκαλί στα φανάρια μπροστά μου.
Να περάσω, να μην περάσω, να περάσω… αποφάσισα τελικά να μην περάσω, αφού είχε
ήδη ανάψει το κόκκινο. Δεν είχα καλά καλά σταματήσει και βλέπω τον τροχονόμο δέκα
μέτρα πιο κάτω στη γωνία. Ανάσανα ανακουφισμένος που πήρα τη σωστή απόφαση. Πριν
πολλά πολλά χρόνια όμως δεν είχα πάρει την ίδια απόφαση. Ο τροχονόμος μου έκοψε
πρόστιμο ένα χιλιάρικο, ποσό πάρα πολύ μεγάλο για την εποχή, και βέβαια δεν είχα να το
πληρώσω. Και δεν το πλήρωσα. Και δεν με έπιασαν. Τότε δεν καταγραφόσουν ηλεκτρονικά,
μπορούσες να τη γλιτώσεις.
Και θυμήθηκα το ανέκδοτο με τον Ψαραντώνη.
-Καλά, Ψαραντώνη, πώς περνάς έτσι, το κόκκινο δεν το είδες; λέει ο τροχονόμος στον
Ψαραντώνη που ήταν κι αυτός με τη μηχανή του.
-Το κόκκινο το είδα, εσένα δεν είδα.

9-3-2017

Παρθενώνας

Έχω ένα απόφθεγμα: καλύτερα να περπατάς πριν το έμφραγμα παρά μετά το έμφραγμα.
Έτσι προσπαθώ να περπατώ μισή ώρα το πρωί και μισή ώρα το βράδυ στο παρκάκι, ψηλά
στα Καραγιαννέικα, στο Γαλάτσι, στο μέρος που είναι οι κούνιες. Προτιμώ να περπατώ το
βράδυ, κυκλικά, βλέποντας απέναντί μου τον Παρθενώνα, ολοφώτιστο. Κάνω τη σκέψη ότι
με το βλέμμα μου γεφυρώνω 2.500 χρόνια ιστορίας. Απέναντι ο Παρθενώνας, σύμβολο του
5ου αιώνα, του χρυσού όπως ονομάστηκε. Το παρκάκι, σύμβολο του παρόντος. Οι
ενδιάμεσοι αιώνες, η γούβα που σχηματίζεται κάτω από τη νοητή ευθεία του ματιού μου
με την Ακρόπολη. Και σκέφτομαι με θλίψη ότι μετά από 300 χρόνια, το 2017 και όλος ο 21 ος
αιώνας θα έχει κυλίσει κι αυτός στη γούβα, ενώ η Ακρόπολη και ο 5 ος αιώνας θα είναι
πάντα μια κορυφή.
 9-2-2017

Ματαιοδοξία

Η ματαιοδοξία, ή αλλιώς «το να καβαλήσεις το καλάμι», είναι άκρως αντικαταθλιπτική,

καθώς σε γεμίζει με αισθήματα υπεροχής. Σίγουρα πολλοί την έχουν ανάγκη. Είναι
προτιμότερη από τα χάπια.

4-2-2017

Η δόξα

Λένε πως η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο. Υπάρχουν και χειρότερα. Η μετά
θάνατον δόξα είναι ένα πιάτο που δεν τρώγεται καθόλου. Δεν το έφαγαν ούτε ο Βαν Γκονγκ
ούτε ο Ανδρέας Κάλβος, για να αναφέρω δυο ονόματα που μου ήλθαν πρόχειρα στο μυαλό.

4-2-2017

Το νόημα της ζωής

Ποιο είναι το νόημα της ζωής;

Το κατάλαβε ο Franz Kafka, ετοιμοθάνατος· και ζήτησε από τον φίλο του τον Max Brod να
καταστρέψει τα χειρόγραφα των έργων του, «Πύργος», «Δίκη» και «Αμερική». Το κατάλαβε
και ο Βιργίλιος, που ετοιμοθάνατος εξέφρασε την επιθυμία να καεί το χειρόγραφο της
«Αινειάδος». Ο αυτοκράτορας Αύγουστος παράγγειλε στους εκτελεστές της διαθήκης του
να αγνοήσουν την επιθυμία του, και έδωσε διαταγή να εκδοθεί η «Αινειάς» με όσο το
δυνατόν λιγότερες επεμβάσεις επιμέλειας.
Το κατάλαβε και ο Δάντης, όπως φαίνεται από τους στίχους του.

Ποτέ δεν σοι προσέφερεν η φύσις ή η τέχνη

Ούτω μεγάλην ηδονήν, ως τα ωραία μέλη,
Ένθα εκλείσθην, άτινα ελύθησαν εις χώμα

Τα «ωραία μέλη» είναι της Βεατρίκης.

Οι ισπανοί λένε Vida, salud, amor, lo demas sobra. Στο lo demas είναι και η τέχνη, του
λόγου και γενικότερα.

23-1-2017

23-1-2017

Περί σασπένς (εμπεριέχει ανέκδοτο)

Το σασπένς (αγωνία για την έκβαση) το θεωρώ σαν μια αρετή εκ των ων ουκ άνευ στην
αφήγηση μιας ιστορίας. Εξίσου σημαντική αρετή θεωρώ και το χιούμορ, όχι όμως εκ των ων
ουκ άνευ.
Το αστυνομικό, σαν είδος, δεν μου αρέσει, όμως κατά καιρούς διαβάζω αστυνομικά
φίλων.
 Χθες βράδυ πήγα στη βιβλιοπαρουσίαση του καινούριου βιβλίου της Έρης Ρίτσου «Ο
νεκρός δολοφονήθηκε» μαζί με το φίλους μου Γιώργο και Μάρω.
Το αστυνομικό, σαν είδος, στηρίζεται στο σασπένς. Όμως ένας από τους ομιλητές το
υπονόμευσε, άθελά του νομίζω (ή μήπως εγώ δεν πρόσεξα τα συμφραζόμενα;), λέγοντας το
παρακάτω ανέκδοτο, που είμαι σχεδόν σίγουρος ότι πρόκειται για πραγματική ιστορία.
Η ταξιθέτρια οδηγεί τον θεατή στο κάθισμά του. Παίζονται οι «Δέκα μικροί νέγροι», που
θεωρείται το καλύτερο αστυνομικό της Άγκαθα Κρίστι. Απλώνει το χέρι της για
μπουρμπουάρ. Αυτός κάνει πως δεν καταλαβαίνει. Αυτή εξακολουθεί να το έχει απλωμένο.
Αυτός το χαβά του. Τότε, αγανακτισμένη, σκύβει και του ψιθυρίζει στο αυτί: «Ο δολοφόνος
είναι ο γιατρός».
Του κατάστρεψε όλη τη μαγεία καταστρέφοντας το σασπένς.
Σχολίασα στη Μάρω ότι ένα αστυνομικό, μια και στηρίζεται στο σασπένς, δεν έχεις
διάθεση να το διαβάσεις δεύτερη φορά, αφού ήδη ξέρεις το τέλος. Και την άκουσα με
έκπληξη να μου λέει ότι κάποια μυθιστορήματα του Γιάννη Μαρή (αναφέρθηκε το όνομά
του στη βιβλιοπαρουσίαση) τα διάβασε δυο και τρεις φορές.
Όμως, αναρωτιέμαι, πόσοι αναγνώστες να είναι άραγε σαν τη Μάρω;

26-11-2016

Η ετυμολογία της λέξης «Θρυπτή» (Ιεράπετρα).

Διαισθητικά ετυμολογούσα τη Θρυπτή από το θρύπτω, που το λεξικό Liddell-Scott το

μεταφράζει break in pieces, break small, σπάζω σε μικρά κομμάτια. Τέτοια μικρά κομμάτια
είναι η χαλασίδα, τα μικρά κομμάτια βράχων που κατρακυλώντας από τη βουνοπλαγιά της
Θρυπτής δίπλα στο φαράγγι του Χα κατεβαίνουν σχεδόν μέχρι το Μοναστηράκι. Βρήκα τη
λέξη τρεις φορές ψάχνοντας σήμερα στον «Μουσαίο», που έχει όλα τα κείμενα της αρχαίας
ελληνικής γραμματείας. Έβαλα και τα 5 i, δηλαδή ι, η, υ, οι, ει. Η λέξη υπάρχει μόνο με υ. Τα
εις «-τος» ρηματικά επίθετα σημαίνουν «αυτός που μπορεί να…» (θυμάμαι το παράδειγμα,
ο ποταμός εστί διαβατός, τον ποταμό μπορεί να τον διαβεί κανείς). Άρα θρυπτή σημαίνει
«αυτή που μπορεί να θρυμματιστεί».
Βέβαια μπορεί να κάνω και λάθος, όμως θεωρώ αυτή σαν την πιο πιθανή εκδοχή.

Philoxenus Gramm., Fragmenta

Fragment 610*, line 2

                                            γud. cod. z p. 425)· <τρυφή>·

παρὰ τὸ θρύπτω θρυπτὴ καὶ τρυφή.
Go to Context

Philoxenus Gramm., Fragmenta

Fragment 610*, line 4

                         et cod. z p. 425 (unde εμ 771, 20)· <τρυφή>·

παρὰ τὸ θρύπτω, τὸ διακλῶ, θρυπτὴ καὶ τρυφή· ἡ διακλῶσα καὶ ἀφανί-
ζουσα ἡμῶν τὸ σῶμα.
Go to Context

Orion Gramm., Etymologicum

Alphabetic letter tau, page 154, line 1

             παρὰ τὸ θρύπτω καὶ θρυπτή, τρυφή.

 Go to Context

Φιλόξενος, γραμματικός εξ Αλεξανδρείας, ζήσας χρόνον πολύν εν Ρώμη και γράψας

διαφόρους πραγματείας περί των ομηρικών ποιημάτων.
Ωριωνάς, βυζαντινός λεξικογράφος. Από ό,τι φαίνεται αντιγράφει τον Φιλόξενο.

27-8-2016

Γατοϊστορία

Με τα γατιά έχω μια αγαπησιάρικη σχέση, έχω γράψει σχετικά. Θα γράψω κάτι ακόμη.
Ήταν πέρυσι το καλοκαίρι. Βράδυ. Πήγαινα στου φίλου μου του Σταύρου. Μόλις βγήκα
από το μονοπάτι στον αμαξιτό, συνάντησα τον ξάδελφό μου τον Γιώργη με την κόρη του και
τους εγγονούς του. Πιάσαμε την κουβέντα. Σχεδόν αμέσως μας πλησιάζει ένα γατάκι και
άρχισε να νιαουρίζει. Από πού ξεφύτρωσε; Μάλλον ξεπόρτισε από κανένα γειτονικό σπίτι
και χάθηκε.
Αφού τα είπαμε με τα ξαδέλφια μου ξεκινήσαμε, εγώ για το σπίτι του Σταύρου και αυτοί
για την πλατεία. Το γατάκι φάνηκε για μια στιγμή αναποφάσιστο. Μετά ακολούθησε εμένα.
Πριν ανέβω πάνω στου Σταύρου σταμάτησα στο ισόγειο, να χαιρετήσω τα πεθερικά του. Το
γατάκι πίσω μου άρχισε να νιαουρίζει. Το τάισαν και κόλλησε. Έχασε το ένα σπίτι, και τη
μάνα του προφανώς, αλλά απόχτησε ένα άλλο. Ή μάλλον δυο, αφού το είχε δίπορτο, και
του Γιώργη και της Νίτσας στο ισόγειο, και του Σταύρου και της Κατερίνας πάνω.
Μεγάλωσε. Το Πάσχα γέννησε, και παρά τρίχα να βρισκόμουν στα γεννητούρια. Έκανε
τρία γατάκια. Το ένα γεννήθηκε ψόφιο. Το καλοκαίρι που ήλθα βρήκα τα δυο μεγαλωμένα,
πυρόξανθα, πανέμορφα.
Ένας μεγάλος εχθρός των γατιών είναι τα αυτοκίνητα. Πολλά εγκαταλείπουν τον μάταιο
τούτο κόσμο πατημένα από τις ρόδες τους. Μάλλον έτσι έφυγε και η γάτα που εδώ και τρία
χρόνια μου είχε γίνει καθημερινός επισκέπτης, πρωί, μεσημέρι, βράδυ, περιμένοντας το
λουκάνικο, έχω κάνει κάποιες σχετικές αναρτήσεις. Έτσι έφυγε πριν λίγες μέρες και το ένα
γατάκι.
Το άλλο χάθηκε προχθές. Απαρηγόρητη η γάτα, έπεσε σε κατάθλιψη. Δεν έτρωγε με
τίποτα. Ήταν και αυτό θύμα της ασφάλτου, ή μήπως το έπνιξε ένας γάτος που συχνά τα
κυνήγαγε;
Η γάτα την επομένη το πρωί έφυγε. Πήγε να το ψάξει. Μετά από ώρες ήλθε στο σπίτι
φέρνοντάς το μαζί της. Πού το βρήκε; Πώς το βρήκε; Μυστήριο. Το έγλυφε επί ώρα
τρισευτυχισμένη. Αυτό πρέπει να ήταν θεονήστικο, γιατί καταβρόχθιζε ό,τι του έβαζαν να
φάει.
Το βράδυ η μαμά γάτα πήγε τη βόλτα της. Εγώ με το Σταύρο και την Κατερίνα
καθόμασταν στο μπαλκόνι. Ξαφνικά ακούμε τις γνωστές στριγκλιές του γατοκαυγά.
Πεταγόμαστε πάνω, βάζομε τις φωνές. Ο μεγάλος γάτος το έσκασε, ενώ το γατάκι δεν
φαινόταν πουθενά. Ο Σταύρος ήξερε, γιατί τέτοια επεισόδια είχαν ξανασυμβεί. Μου λέει
ότι πήγε και κρύφτηκε κάτω από το αυτοκίνητο.
Ήταν περασμένες δώδεκα όταν έφυγα. Ο Σταύρος με ακολούθησε για να δει αν όντως
ήταν κάτω από το αυτοκίνητο. Το θεωρούσα απίθανο να βρίσκεται ακόμη εκεί. Καλού
κακού όμως έψαξα με το φακό του κινητού μου.
Και όντως ήταν.
Καθόταν δίπλα στον δεξιό πισινό τροχό. Έχοντας προφυλαγμένα τα νότα του, θα ήταν
δύσκολο να του κάνει κακό ο μεγάλος γάτος.
Το φωνάξαμε να βγει, όμως φοβόταν ακόμη. Μετά όμως ξεθάρρεψε και βγήκε. Ο
Σταύρος το πήρε με τα χέρια του και το ανέβασε πάνω. Θα κοιμόταν στο μπαλκόνι.
Και θυμήθηκα ένα ανέκδοτο.
 Ο Ψαραντώνης και η παρέα του βρίσκουν ένα γατάκι μπροστά στην πόρτα του σπιτιού.
Το παίρνουν μέσα και αρχίζουν να το παίζουν. Ξαφνικά τους πέρασε η ιδέα να το
βαφτίσουν. –Εγώ λέω να το βγάλουμε Λόλα, λέει ο ένας. –Εγώ λέω να το βγάλουμε Λίλη,
λέει ο άλλος. –Εγώ λέω να το βγάλουμε… -Εγώ λέω να το βγάλουμε… και δεν έλεγαν να
αποφασίσουν.
Και στο τέλος ο Ψαραντώνης αγανακτισμένος: -Εγώ λέω να το βγάλουμε όξω.
8-8-2016

Παραφράζοντας και πάλι

Μοναχικός ο στωικός Σενέκας, με άσχημο τέλος (το διάβασα πρόσφατα, δυσκολεύτηκε να

αυτοκτονήσει κατά διαταγή του μαθητή του Νέρωνα), είπε μια ρήση (την ανακάλυψα πριν
λίγους μήνες) που, καθώς είμαι μοναχικός κι εγώ, πολύ μου άρεσε: Satis sunt mihi pauci,
satis est unus, satis est nullus.
Και η παράφραση: Satis sunt mihi pauci lectores, satis est unus, satis est nullus. Μου
αρκούν λίγοι αναγνώστες, μου αρκεί ένας, μου αρκεί κανένας. Μου αρκεί να αρέσει σε
μένα αυτό που γράφω.
Όσοι διαβάζουν τις κριτικές μου ξέρουν ότι είναι πολύ ανορθόδοξες. Πετάω ενδιάμεσα
κανένα ανέκδοτο ή καμιά ανάμνησή μου, και σχολιάζω αποσπάσματα. Κανένα έντυπο δεν
θα τις δημοσίευε (εξαίρεση αποτελούν τα Κρητικά Επίκαιρα). Και βέβαια δεν είναι πολλοί
αυτοί που τις διαβάζουν, καμιά τριανταριά συνήθως (με εξαιρέσεις βέβαια που έχουν να
κάνουν με τον συγγραφέα ή το σκηνοθέτη), αν και κάποτε το blog μου έδειχνε πάνω από
100 followers (τώρα δείχνει, εδώ και μήνες, 98).
Σημείωση πρώτη: Να μη λέμε ψέματα, μου αρέσει να με διαβάζουν. Αλλά δεν ψοφάω
κιόλας. Αν ψόφαγα δεν θα έγραφα για ιρανούς σκηνοθέτες, άγνωστοι και αδιάφοροι στους
περισσότερους, όπως και οι αφρικανοί, οι κινέζοι, και οι γιουγκοσλάβοι για τους οποίους
γράφω κατά καιρούς.
Σημείωση δεύτερη. Είμαι μοναχικός σαν τον Σενέκα και στωικός σαν τον Σενέκα. Όμως όχι
μόνο: είμαι και επικούρειος. Αντίληψή μου είναι να απολαμβάνουμε όσο μπορούμε τις
χαρές που μπορεί να μας προσφέρει η ζωή, αλλά και να υπομένουμε με στωικότητα τις
αναποδιές της. Και τα δυο βοηθάνε πολύ στην ψυχική υγεία.
2-6-2016

Περί κουλτουριάρηδων

Ποτέ δεν μπορείς να συμφωνείς με όλα όσα γράφει κάποιος, στην προκειμένη περίπτωση
όμως συμφωνώ σχεδόν με το σύνολο όσων γράφει ο Χριστιανόπουλος στο άρθρο του
«Αλαμπουρνέζικα, η γλώσσα των κουλτουριάρηδων».
Μια διαφωνία μου:
Λέει ο Χριστιανόπουλος: «Να μη λέει διαρκώς (ο κουλτουριάρης) «εγώ νομίζω», «εγώ
πιστεύω», «έχω τη γνώμη», και τα συναφή».
Εγώ υποστηρίζω ακριβώς το αντίθετο. Να μην παριστάνουμε τους παντογνώστες, ειδικά
όταν κρίνουμε ένα λογοτέχνημα, μια ταινία ή ένα έργο τέχνης. Δεν θα κουραστώ να
επαναλαμβάνω ότι «περί ορέξεως κολοκυθόπιτα» (τώρα, το να πω το λατινικό «De gustibus
non est disputandum» θα επισύρω τους μύδρους του). Και, να το πω άλλη μια φορά, όταν
γράφω στις κριτικές μου ότι «αυτό είναι εξαιρετικό» ή «αυτό είναι μάπα», εννοώ πάντα
«κατά τη γνώμη μου». Ο Σάμιουελ Τζόνσον, κορυφαίος κριτικός, έθαψε δυο
αριστουργήματα του αιώνα του (18ος): τον «Τρίστραμ Σάντι» και τον «Τομ Τζόουνς».
Έγραψε ότι ήταν κακά έργα, όχι κατά τη γνώμη του, αλλά αντικειμενικά κακά. ΚΑΤΑ ΤΗ
ΓΝΩΜΗ ΜΟΥ μπορεί και να είχε δίκιο, και άδικο η μεγάλη μάζα που τους άρεσαν, μεταξύ
των οποίων συμπεριλαμβάνομαι κι εγώ.
 Ο Χριστιανόπουλος κατακεραυνώνει τους κουλτουριάρηδες επειδή, λέει, χρησιμοποιούν
ακαταλαβίστικη γλώσσα. Κάποιες δεκαετίες πριν τους κατακεραύνωνε η αριστερά-στα
νεολαιίστικα πηγαδάκια τουλάχιστον. Το «κουλτουριάρης» ήταν η βρισιά που έριχναν
στους διανοούμενους, τους οποίους η εργατική τάξη έβλεπε πάντα με δυσπιστία. Εγώ από
αντίδραση αυτοπροσδιοριζόμουν ως κουλτουριάρης.
Συμφωνώ με αυτά που γράφει για την ακαταλαβίστικη γλώσσα, ιδιαίτερα στην ποίηση.
Αυτός είναι και ο λόγος που δεν συμπαθώ την ποίηση όπως δεν την συμπαθούσε και ο
Κωστής Παπαγιώργης, όπως άκουσα σε ένα βίντεο αναρτημένο στο youtube. Όταν όμως
ήμουν νέος και η ποίηση φάνταζε πιο γκλαμουράτη πρόλαβα και διάβασα τους κλασικούς.
Μάλιστα έγραψα για τέσσερις από αυτούς: Κάλβο, Σολωμό, Παλαμά και Καβάφη, με
κίνητρο το ότι θα τους δίδασκα. Φυσικά είχα διαβάσει όλο τον Ελύτη και τον Σεφέρη, και
πάρα πολύ Ρίτσο. Από τους σύγχρονους δεν έχω διαβάσει κανέναν, και δεν σκοπεύω να
διαβάσω. Διαβάζω μόνο ποιητικές συλλογές φίλων, όπως του Μανόλη του Πρατικάκη.
Όπως μπορείτε να συμπεράνετε, δεν έχω διαβάσει ούτε Χριστιανόπουλο. Μάλιστα με
ενόχλησε που αρνήθηκε να πάρει το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου
του το 2011. Αυτό το θεώρησα ως πόζα. Ξέρω ότι άλλοι βάζουν τα αδύνατα δυνατά,
κινούμενοι παρασκηνιακά, για να πάρουν ένα βραβείο. Αυτός, που του το έδωσαν χωρίς να
κινήσει το δακτυλάκι του, εκτιμώντας το έργο του, με το να το αρνηθεί, ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΝΩΜΗ
ΜΟΥ, ήταν σαν να τους έφτυσε. (Κοίτα να δεις, σκέφτομαι τώρα ξαναδιαβάζοντας αυτό το
κείμενο για διορθώσεις, μήπως τελικά το αρνήθηκε για να δηλώσει με έμμεσο τρόπο ότι
δεν κινήθηκε παρασκηνιακά και ότι το πήρε αξιοκρατικά; Γιατί ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ να κινήθηκε
παρασκηνιακά για να το πάρει και μετά να το αρνήθηκε). Μετά όμως από το εν λόγω άρθρο
του, σίγουρα θα διαβάσω κάτι δικό του αν πέσει στα χέρια μου.
Αυτό που ΝΟΜΙΖΩ πως θα αγνοεί ο Χριστιανόπουλος είναι ότι ένας αμερικανός
καθηγητής έγραψε ένα «κουλτουριάρικο» κείμενο σκόπιμα ασυνάρτητο, και το έστειλε σε
ένα περιοδικό που του το δημοσίευσε. Μετά αποκάλυψε την απάτη. Η βικιπαίδεια που
αναφέρεται σ’ αυτό παραθέτει και τον σύνδεσμο με το ίδιο το κείμενο.
Θυμάμαι:
Πριν τριάντα τόσα χρόνια ήμουν βαθμολογητής στην έκθεση στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Πέφτω πάνω σε ένα τέτοιο ασυνάρτητο ακαταλαβίστικο κείμενο. Του έβαλα 3. –
Αφηρημένος ήσουν; Με ρώτησε ο υπεύθυνος για την έκθεση. –Καθόλου αφηρημένος, έτσι
το αξιολόγησα.
Μια φίλη συναδέλφισσα μου έδειξε με θαυμασμό μια παρόμοια «κουλτουριάρικη»,
ασυνάρτητη έκθεση. Εξέφρασα ήπια τις αντιρρήσεις μου για να μην την προσβάλω.
Δεν συνάντησα παρόμοιες εκθέσεις, όμως σήμερα δεν θα ήμουν τόσο αυστηρός.
Τουλάχιστον αυτοί οι δυο μαθητές είχαν κάνει κάποια διαβάσματα, σε σχέση με τη
«σιωπηλή πλειοψηφία».
Παρεμπιπτόντως να πω ότι δεν με απασχόλησε ποτέ αν θα είχα διαφορά βαθμολογίας με
τον άλλο βαθμολογητή. Όταν έπεφτα πάνω σε κάποιο χαρισματικό γραφτό που δεν ήταν
παράφραση κάποιου εκθεσιολόγιου με τις τετριμμένες τις περισσότερες φορές αντιλήψεις,
του έβαζα ολοστρόγγυλο 100, δηλαδή είκοσι. Αυτό συνέβη κάμποσες φορές.
Παρεμπιπτόντως και πάλι, ένα «κουλτουριάρικο» σχήμα που το θεωρώ απλά σαν ένα
υφολογικό στολίδι χωρίς βαθύτερο νόημα είναι ένα σχήμα χιαστί, που, αν θυμάμαι καλά,
το χρησιμοποιεί ο Βέλτσος, αλλά και αρκετοί άλλοι. Βρήκα ένα παράδειγμα από κάποιο
άλλο κείμενο: «Η γλώσσα του Άλλου και το Άλλο της γλώσσας».
Τελειώνοντας θα πω ότι τα δικά μου κείμενα δεν είναι καθόλου ακαταλαβίστικα.
Πιθανότατα αυτό το οφείλω στην μαθητεία μου στη «Νέα Αριστερά», ένα αριστερό
γκρουπούσκουλο που έκανε επίσημα την εμφάνισή του αμέσως μετά τη μεταπολίτευση.
Ξεχυνόμασταν όλοι για τη λεγόμενη «στρατολόγηση». Για να στρατολογήσεις κάποιον στην
οργάνωση έπρεπε να του μιλάς μια γλώσσα που να την καταλαβαίνει. Ο Ιησούς μάλιστα,
που κι αυτός μιλούσε απλά, για να είναι απόλυτα σίγουρος ότι θα τον καταλάβουν
χρησιμοποιούσε και παραβολές. Βέβαια η απλή και κατανοητή γλώσσα του δεν θα ήταν
αρκετή αν δεν έκανε πού και πού κανένα θαύμα.
24-3-2016

Ουμπέρτο Έκο (1932-2016)

Όταν σήμερα το πρωί πήρα e-mail από το twitter ότι κάποιος έκανε retweet μια
ανάρτησή μου για ένα βιβλίο του Έκο που έγινε το 2011, δεν είχα καταλάβει. Τώρα μόλις
διάβασα στο facebook την είδηση ότι πέθανε ο Ουμπέρτο Έκο.
Πολλοί άνδρες μεγάλου διαμετρήματος πεθαίνουν χωρίς να έχουν αγγίξει την ύπαρξή μας.
Ο Ουμπέρτο Έκο όμως για μένα δεν ήταν απ’ αυτούς. Τη «Σημειολογία» του τη διάβασα
δυο φορές. Τη «Σημειολογία της καθημερινής ζωής» την συνιστούσα σαν βοήθημα στους
μαθητές μου για το μάθημα της έκθεσης, μαζί με τα «8 θανάσιμα αμαρτήματα του
πολιτισμού» του Κόνραντ Λόρεντ. Και έκανα αναρτήσεις στο blog μου, με κοινοποίηση στο
facebook, για οκτώ βιβλία του: «Η ομορφιά της λίστας», «Ερμηνεία και υπερερμηνεία»,
«Πώς να διαψεύσετε μια διάψευση», «Τα όρια της ερμηνείας», «Το κοιμητήριο της
Πράγας», «Μεταξύ ψεύδους και ειρωνείας», «Περί λογοτεχνίας» και «Τι πιστεύει αυτός
που δεν πιστεύει».
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
20-2-2016

Κριτική της κριτικής

Άναψε ο καυγάς χθες βράδυ στην ταβέρνα, στην παρέα του Πρατικάκη. Ποιος είναι
καλύτερος, ο Ξαρχάκος ή ο Μαρκόπουλος; Ο Χατζηδάκης ή ο Μαρκόπουλος; Την πρωτιά
του Θοδωράκη δεν την αμφισβήτησε κανείς.
Στη συνέχεια περάσαμε και στη λογοτεχνία. Κάποιος φίλος αμφισβήτησε την αξία ενός
έργου που θεωρείται κορυφαίο. Εξέφρασα τις αντιρρήσεις μου. Με αφορμή τα
χθεσινοβράδινα θα ήθελα να γράψω λίγες σκέψεις για την κριτική.
Δεν κουράζομαι να επαναλαμβάνω ότι «περί ορέξεως κολοκυθόπιτα», ή στο πιο
κουλτουριάρικο, «De gustibus non est disputandum».
Το γούστο του το αναγορεύει κανείς σε ετυμηγορία. Έτσι βλέπουμε συχνά γνώμες να
διίστανται πάνω σε ένα λογοτέχνημα, από κατά τα άλλα αξιόλογους ανθρώπους. Έφερα
σαν επιχείρημα δυο διιστάμενες κρίσεις για τον Ερωτόκριτο. «Το αριστούργημα της
νεοελληνικής λογοτεχνίας»: Σεφέρης. «Ανάγνωσμα κατάλληλο να το διαβάζουν οι πόρνες»:
Κοραής.
Καθώς σκεφτόμουνα τον χθεσινοβραδινό «καυγά», όπου δεν μπορούσα να θυμηθώ το
όνομα του κριτικού που «έθαβε» τον «Τρίστραμ Σάντι» του Λώρενς Στερν, σκέφτηκα να
κάνω ένα αρχείο όπου να παραθέτω κάθε ανάλογη περίπτωση που συναντώ. Ήδη έχω
κάνει ένα τέτοιο αρχείο με «έργα εκδίκησης» και ένα άλλο με « τα σύνορα της αγάπης».
Μόλις πήρα την απόφαση αποφάσισα να γράψω και το παρόν κείμενο, παρατώντας το
διάβασμα του «Αβικέννα» του Gilbert Sinoué.
Κρίνεις ένα έργο με κάποια κριτήρια, όμως και τα κριτήρια υπόκεινται σε κριτική.
Παράδειγμα: Για τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό ένα αποφασιστικό κριτήριο για την αξία ενός
μυθιστορήματος είναι να υπάρχουν σ’ αυτό θετικοί ήρωες, άξιοι προς μίμηση. Το
δεχόμαστε; Φέρνω αυτό το παράδειγμα γιατί καυγαδίζαμε πάνω σ’ αυτό πριν δεκαετίες,
στο πάλαι ποτέ «Κέντρο Ζωής και Πολιτισμού» της Καλλιθέας. Θα μπορούσα να παραθέσω
και άλλα κριτήρια που έχω διαβάσει κατά καιρούς και με τα οποία διαφωνώ, αλλά δεν
είναι εδώ ο κατάλληλος χώρος.
Ξαναδιαβάζοντας την βιβλιοκριτική μου βρήκα και το όνομα αυτού του κριτικού: Samuel
Johnson.
 Δίπλα στον Johnson είναι ο Απόστολος Σαχίνης, διακεκριμένος βιβλιοκριτικός, που
«έθαψε» το «Διπλό βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή, ένα έργο που εγώ – και όχι μόνο - πιστεύω
ότι είναι από τα αριστουργήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Και βέβαια αυτοί δικαιολογούνται κάπως γιατί το βιβλίο που έκριναν δεν είχε περάσει
ακόμη στον κανόνα (άλλο ζήτημα κι αυτό, πώς φτιάχνεται ο κανόνας), τι να πεις όμως για
τον Arthur Waley, διαπρεπή σινολόγο, που θάβει ασύστολα ένα σωρό κορυφαίους
συγγραφείς και κορυφαία έργα; Αντιγράφω από τη βιβλιοκριτική που έγραψα για το «Πάρτι
και αερομαχίες» του Ελίας Κανέτι, στο οποίο αναφέρεται σε διάφορες προσωπικότητες του
πνεύματος και της τέχνης.
«Ενώ εξαίρει τον επιστήμονα, δεν φαίνεται να έχει σε μεγάλη εκτίμηση τον άνθρωπο. Τον
παρουσιάζει ως αυταρχικό και αλαζόνα (άγγλος δεν είναι κι αυτός;). Μάλιστα ορίζει το
είδος της αλαζονείας του: «ήταν αλαζονεία της κρίσης». Σε μια συζήτηση που είχε ο Γουόλεϊ
με την Βέζα, τη γυναίκα του Κανέτι, όσους συγγραφείς του ανέφερε αυτή τους απέρριπτε.
Απέρριψε τον Ντίκενς και τον Θάκερεϊ, για τον Φάουστ σχολίασε: very bad writing, πολύ
κακό γράψιμο, και την Άννα Καρένινα την χαρακτήρισε «Pretty boring», πολύ πληκτική.
Στους άλλους εμιγκρέδες δήλωνε ότι «εκτός από τον Κάφκα και την «Τύφλωση» δεν
μπορούσε να διαβάσει κανένα σύγχρονο γερμανικό μυθιστόρημα» (σελ. 103).
Εγώ έχω μάθει να ξεχωρίζω το γούστο μου από την αξία. Μόλις πρόσφατα έγραψα ότι δεν
μου άρεσε καθόλου η «Οδύσσεια» του Καζαντζάκη, δεν αγνοώ όμως ότι πρόκειται για ένα
συγγραφικό άθλο, και δεν θα «αποπάρω» κανένα που θα πει ότι του αρέσει.
Το γούστο μου δεν το αναγορεύω σε κανόνα. Ούτε προσπαθώ να επιβάλλω τις αντιλήψεις
μου. Τις εκθέτω και σε όποιον αρέσουν, όπως γενικά και τα γραπτά μου. Ένας φίλος μου
κοινοποίησε στον τοίχο μου στο facebook ένα σύνδεσμο, με τίτλο «Η τεχνική του
συγγραφέα σε 13 θέσεις». Είναι θέσεις του Walter Benjamin. Ξεκινάει ως εξής: Καθένας
που σκοπεύει να κάνει ένα μεγάλο έργο θα έπρεπε να…
Με κάποια από αυτά που γράφει διαφωνώ, και είμαι σίγουρος ότι με αυτά ή κάποια άλλα
θα διαφωνούν και άλλοι. Κάθε συγγραφέας έχει τη δική του τεχνική. Δεν θα είχα όμως
καμιά ένσταση αν έγραφε: «Εγώ, όταν σκοπεύω να γράψω ένα έργο…» και να καταλήξει:
«Ίσως αυτά που κάνω εγώ να φανούν χρήσιμα και σε σας».
12-12-2015

Γονεϊκή αγάπη

Έχω μάθει να μην θεωρώ τίποτα στη ζωή μου δεδομένο, for granted. Όμως εκείνη τη φορά
το παράκανα. 
Πήγαινα στο δημοτικό. Θυμάμαι τον δάσκαλο, τον κο Λασιθιωτάκη, συμμαθητή του
πατέρα μου, όμως δεν θυμάμαι σε ποια τάξη, γιατί μας έκανε μάθημα σε τρεις συνεχόμενες
τάξεις, τρίτη τετάρτη και πέμπτη. Μας έβγαζε ένα μικρό λόγο για το πόσο οι γονείς
αγαπούν τα παιδιά τους, τι θυσίες κάνουν γι’ αυτά, κ.λπ. κ.λπ. 
Αφού είχα περάσει τα λεγόμενά του από κριτική σκέψη, και πριν τελειώσει το λογύδριό
του, μου ξεφεύγει και λέω δυνατά: -Ντα κι εμένα (δηλαδή κι εμένα οι γονείς μου με
αγαπούν, κάνουν θυσίες για μένα, κ.λπ. κ.λπ.).
Όλη η τάξη ξέσπασε σε τρανταχτά γέλια. Το αρχαίο γνωμικό «μη προτρεχέτω η γλώττα του
νοός» το έμαθα αργότερα, στο γυμνάσιο.
26-11-2015

Κάφκα και σήματα μορς

Στη «Δίκη» του Κάφκα υπάρχει η εξής εγκιβωτισμένη ιστορία.

Ένας επαρχιώτης έρχεται στην πόρτα του Νόμου. Ο θυρωρός του λέει ότι δεν μπορεί να
μπει μέσα ακόμη. Ο άνθρωπος αυτός περνάει ολόκληρη τη ζωή του περιμένοντας
υποτακτικά την άδεια να μπει, για να του πει ο θυρωρός στο τέλος, καθώς πεθαίνει, ότι
αυτή η είσοδος ήταν προορισμένη ειδικά γι’ αυτόν.
Την ιστορία αυτή τη θυμήθηκα ακούγοντας την παρακάτω ιστορία στην τελευταία
εκπομπή του «Ταξίδια στον πολιτισμό» από το κινέζικο κανάλι CCTV-4.
«Κάποτε μια εταιρία ήθελε να προσλάβει έναν υπάλληλο που να μπορεί να στέλνει
σήματα μορς. Όπως στο έργο, «Ήχος του ανέμου», το οποίο όλοι γνωρίζουν. Ήταν μια πολύ
μεγάλη εταιρεία. Πολλοί έκαναν αίτηση για τη δουλειά. Τους υποψήφιους τους έβαλαν σε
ένα πολύ μεγάλο θορυβώδες γραφείο και τους είπαν να καθίσουν ακουμπώντας στον
τοίχο. Στο άλλο άκρο του μεγάλου θορυβώδους γραφείου ήταν μια μικρή πόρτα. Ο
υπεύθυνος τους είπε: -Παρακαλώ, καθίστε και περιμένετε. Σε λίγο θα σας φωνάξουμε για
τη συνέντευξη πίσω από τη μικρή πόρτα. Διέσχισε το μεγάλο γραφείο, μπήκε από τη μικρή
πόρτα και την έκλεισε πίσω του. Οι υποψήφιοι περίμεναν, αλλά κανείς δεν τους φώναζε.
Καθώς ήταν μια εταιρεία τηλεπικοινωνιών, δεν ακουγόταν τίποτα παρά ο ήχος πάνω από
δέκα ειδών ραδιοκυμάτων. Ήταν μεγάλος ο θόρυβος. Ραδιοκύματα πήγαιναν μπροστά
πίσω, σαν ρολόγια που έκαναν τικ τακ στον αέρα. Βαρέθηκαν που κάθονταν έτσι για μισή
ώρα και άρχισαν να μουρμουρίζουν. Ένας νεαρός μόλις πριν λίγο είχε δει την αγγελία και
ήλθε βιαστικά. Έπρεπε να σταθεί όρθιος καθώς δεν υπήρχε άδεια θέση. Περίμενε λίγο και
κατόπιν τον είδαν να διασχίζει το μεγάλο γραφείο, να πηγαίνει να ανοίγει την πόρτα και να
μπαίνει μέσα. Όλοι τον κοίταζαν σαστισμένοι. Μετά από λίγο ο υπεύθυνος βγήκε έξω
ακολουθούμενος από τον νεαρό και είπε: -Ζητώ συγνώμη από όλους, μπορείτε να
πηγαίνετε. Ο νεαρός αυτός έχει προσληφθεί. Όλοι έδειχναν παραξενεμένοι. –Γιατί αυτός;
Εμείς ήλθαμε πιο πρώτα απ’ αυτόν. Μας είπατε να περιμένουμε εδώ και περιμέναμε. Γιατί
αυτός μπήκε μέσα; Τότε ο υπεύθυνος τους είπε ένα μυστικό. –Ενόσω περιμένατε εδώ,
μπορούσατε να ακούσετε πάνω από δέκα είδη ραδιοκύματα, πολύ θορυβώδη, έτσι δεν
είναι; Ακούστε προσεκτικά. Υπήρχε ένας κώδικας μορς. Αυτός ο κώδικας μετάδιδε μια απλή
πρόταση, ξανά και ξανά: -Αν μπορέσετε να το αποκρυπτογραφήσετε, παρακαλώ περάστε
από τη μικρή πόρτα. Μεταδιδόταν συνεχώς, κανείς δεν ήλθε ενώ είχαν περάσει δέκα λεπτά,
είκοσι λεπτά, τριάντα λεπτά. Στη συνέχεια αυτό το αγόρι έσπρωξε την πόρτα, μπήκε μέσα
και είπε -το αποκρυπτογράφησα».
12-11-2015

Μαθαίνοντας κινέζικα

Αν είστε κινέζος και η φιλενάδα σας, καθώς καθόσαστε σιωπηλοί σε ένα παγκάκι, σας πει
ξαφνικά ότι είναι yùn, θα τρομάξετε. Όμως πριν σας πιάσει πανικός αυτή θα συμπληρώσει:
wo tou teng, έχω πονοκέφαλο. Θα αναστενάξετε με ανακούφιση. Τελικά δεν είναι έγκυος,
είναι ζαλισμένη. Το αν μια γυναίκα είναι 晕 (ζαλισμένη) ή 孕 (έγκυος), που και τα δυο
προφέρονται yùn, εξαρτάται από τα συμφραζόμενα.
23-10-2015

Doleo, ergo sum

Ξάφνου αναρωτήθηκα: ούρλιαξε ποτέ ο Ντεκάρτ από πονόδοντο; Τον τσίμπησε ποτέ
σφήκα ή μέλισσα; Του έβαλαν ποτέ καθετήρα; Μάλλον όχι, γιατί αλλιώς θα έλεγε doleo,
ergo sum, πονώ, άρα υπάρχω.
23-10-2015

Το πανηγύρι του χωριού μου

 Στο χωριό μου, το Κάτω Χωριό Ιεράπετρας, δυο είναι οι εορταστικοί δείκτες που το
σημαδεύουν: το Πάσχα και η γιορτή του προφήτη Ηλία. Για να μη χάσω την
Ανάσταση και τη φουνάρα πέρασα στρατοδικείο όταν ήμουν φαντάρος-έχω γράψει
την ιστορία αλλού. Επίσης κάνω τα αδύνατα δυνατά να βρίσκομαι στις 20 του Ιούλη
στο χωριό μου, για να προλάβω το πανηγύρι. Πρόπερσι ήλθα ανήμερα, φέτος
παραμονή.
Έχω ξαναγράψει για το πανηγύρι του χωριού μου, μια ιστοριούλα ανάμεσα στις
άλλες στο «Ο χορός της βροχής: οικολογικά παραμύθια και διηγήματα» που έχει
τίτλο «Μες στου Μαγιού τις μυρωδιές». Αυτή τη φορά θα γράψω πάλι, όμως κατόπιν
παραγγελιάς του φίλου μου του Γιώργη του Μανιαδάκη.
Του Γιώργη, που προσπαθώ να ακολουθώ όσο μπορώ το μότο του: «χαλαρά».
Ο φίλος μου ο Σταύρος με τη γυναίκα του την Κατερίνα κλείνουν το τραπέζι.
Φροντίζουν πάντα να καθόμαστε μπροστά στην πίστα ώστε να βλέπουμε τους
χορευτές.
Έτσι έγινε και φέτος.
Κάθισα στην κορυφή του τραπεζιού, δίπλα ακριβώς από την πίστα. Είχα μαζί μου την
κάμερα. Ευκαιρία να γράψω κάποιους χορούς από το πανηγύρι.
Ξεκινάει ο Μαλεβιζιώτης, ο αγαπημένος μου χορός. Θα χορέψω στον επόμενο,
σκέφτηκα, και άρχισα να γράφω.
Ο χορός κράτησε πάνω από δεκαπέντε λεφτά. Εγώ ήμουν αφοσιωμένος, έτσι δεν
έδωσα σημασία στον εκκωφαντικό ήχο των ηχείων. Όταν σταμάτησε είδα τον
μέλλοντα πεθερό του φίλου μου να παραπονιέται για την έντασή τους ενώ είχε
βουλώσει ήδη τα αυτιά του με χαρτοπετσέτα. Το ίδιο είχε κάνει και ο Σταύρος, το
ίδιο έκανα κι εγώ στη συνέχεια.
Για μένα όμως ήταν ήδη αργά. Το αριστερό μου αυτί το ένοιωθα περίεργα.
Την επομένη, πρωί πρωί, περίμενα τον Κλεάνθη να μου βάλει στόκο στην ταράτσα,
για τη ζέστη. Ο στόκος είναι μια άσπρη σκόνη που απλώνεται σαν ασβέστης και
αντανακλά τον ήλιο το καλοκαίρι ώστε να δροσίζει το σπίτι, και παρασύρεται με την
πρώτη φθινοπωρινή βροχή.
Ο Κλεάνθης δεν ήλθε.
Ευτυχώς.
Και τώρα τι κάνουμε; Σκέφτομαι.
Βρε δεν πάω στο νοσοκομείο να μου ρίξουν μια ματιά στο αυτί; Μπορεί να μου
δώσουν κάποια θεραπεία για να επανέλθει.
Έτσι και έκανα.
Μόνο που τελικά δεν μου έδωσαν θεραπεία αλλά με έβαλαν μέσα για νοσηλεία.
Κορτιζόνη και άγιος ο θεός. Βέβαια στο καινούριο ακουόγραμμα, μετά από τέσσερις
μέρες, τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα. Όμως, όπως μου είπε ο γιατρός, θα
συνέχιζα για ένα μήνα να παίρνω κάποια φάρμακα, και τα τελικά αποτελέσματα θα
τα βλέπαμε στους έξι μήνες.
Όμως ουδέν κακόν αμιγές καλού.
Η κορτιζόνη ανεβάζει το ζάχαρο, κι εγώ είμαι σε προδιαβητικό στάδιο. Με έχουν
προειδοποιήσει: αν δεν χάσεις βάρος θα γίνεις αργά ή γρήγορα διαβητικός.
Ένας συμμαθητής μου έχασε 13 κιλά, όμως κατόπιν εορτής.
Καθώς το ζάχαρο ανέβαινε μου έκαναν και ινσουλίνη. Εγώ τρόμαξα, η ινσουλίνη
μπορεί να κάνει τα επινεφρίδια να υπολειτουργούν στο εξής και να γίνω κανονικά
διαβητικός. Ο μόνος τρόπος για να το αντιμετωπίσω ήταν να τρώγω λιγότερο.
Και πράγματι.
Ήλθε μέρα που ήμουν μόνο με το πρωινό γάλα και ένα τυράκι.
Έχασα πέντε κιλά σε μια βδομάδα.
Πρόπερσι είχα χάσει επίσης πέντε κιλά, μετά από την προειδοποίηση του
ενδοκρινολόγου μου. Αυτό μου στοίχισε αρκετές επισκέψεις στα new day και χίλια
ευρώ.
Στο θάλαμο ήμουν μόνος, όμως σε τέσσερις μέρες έφεραν δίπλα μου τον χωριανό
μου τον Μιχάλη. Διαβητικός, του είχαν κάνει εγχείριση και του είχαν αφαιρέσει τα
δυο μικρά δάκτυλα από το ένα του πόδι.
Αυτό με τρομοκράτησε ακόμη περισσότερο.
Ήξερα ότι κάποιοι διαβητικοί δεν την γλιτώνουν. Του Λουκά του έκοψαν το πόδι
πάνω από τον αστράγαλο. Άλλο όμως είναι να ξέρεις και άλλο να βιώνεις, να το
βλέπεις δίπλα σου.
Δεν ήταν ο μόνος που ήλθε στο νοσοκομείο από προβλήματα που του προκάλεσε το
ζάχαρό του. Ένας άλλος ήλθε γιατί ένα καρφί που του κάρφωσε στο πόδι
«εκακοσύνεψε» και έπρεπε να του το καθαρίσουν. Μούγκριζε από τον πόνο όταν το
καθάριζαν, μας είπε. Η αναισθησία δεν πιάνει όπου υπάρχει πύον.
Περνούσα την ώρα μου διαβάζοντας.
«Εσύ κάνεις διακοπές», μου λέει μια αδελφή.
Διάβαζα σχεδόν ένα βιβλίο την ημέρα. Πιστεύοντας ότι θα έφευγα την Παρασκευή
(είχα μπει μέσα την Τρίτη) είχα πάρει μαζί μου, από το «ράφι των τύψεων», το «Ζ»
που ήδη είχα ξεκινήσει να διαβάζω, και τον «Φάουστ» που επίσης είχα αποφασίσει
να διαβάσω. Ακόμη πήρα και τον «Τρίσταμ Σάντι» του Λώρενς Στερν, πάνω από
επτακόσιες σελίδες, για να είμαι σίγουρος ότι δεν θα ξεμείνω.
Ο γιατρός με ρώτησε αν θα ήθελα να φύγω ή να μείνω. Αν έμενα θα μου έδινε
εξιτήριο την Τρίτη.
Προτίμησα να μείνω.
Ο φίλος μου ο Σταύρος (να τον ευχαριστήσω κι απ’ αυτές τις γραμμές) μου έφερε
από το σπίτι μου κάποια ακόμη βιβλία. Του παράγγειλα να μου φέρει το επίσης
ογκώδες «Τρυφερή είναι η νύχτα» του Φίτζεραλντ και τρία τέσσερα που θα ήταν
δίπλα του. Βρισκόταν κυριολεκτικά σε ένα «ράφι των τύψεων», ράφι δηλαδή με
βιβλία που είχα αγοράσει παλιά χωρίς να τα έχω διαβάσει. Έτσι διάβασα επίσης τα
«Απαγορευμένα παιχνίδια» του Φρανσουά Μπουαγιέ και ξεκίνησα να διαβάζω για
άλλη μια φορά τα «Σταφύλια της οργής» του Στάινμπεκ, σε εκείνη την εξαιρετική
μετάφραση του Κοσμά Πολίτη που είχα διαβάσει και μαθητής, σε έκδοση της
Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας. Τους δυο τόμους στους οποίους ήταν αυτή η έκδοση
τους είχα πάρει με ανταλλαγή από τη Μορφωτική Στέγη Ιεράπετρας, πέρυσι το
καλοκαίρι. Αυτό το βιβλίο ήθελα οπωσδήποτε να το ξαναδιαβάσω.
Για όλα αυτά τα βιβλία θα γράψω βιβλιοκριτική, όπως το συνηθίζω.
Όμως δεν τέλειωσα με το πάθημά μου.
Ο Μιχάλης όταν του εξήγησα για ποιο λόγο ήμουν μέσα, μου είπε ότι είχε πει σε μια
παρέα στο καφενείο, το πρωί της γιορτής, βλέποντας να τακτοποιούνε τα τραπέζια:
«Όσοι κάτσουνε στα μπροστινά τραπέζια στο γλέντι με τον Νίκο Ζωιδάκη θα
δεινοπαθήσουν. Με την ένταση των ηχείων θα σηκωθούνε οι πλάκες της πλατείας».
Για να μην το ξεχάσω τον έβαλα και μου το υπαγόρευσε μετά από δυο μέρες και το
έγραψα σε μια κενή σελίδα του «Τρίσταμ Σάντι», απ’ όπου το αντιγράφω.
Νίκο Ζωιδάκη, σε εκτιμώ σαν καλλιτέχνη, όμως γ.............................μώ τα ηχεία σου.
Καλά, θα μου πείτε, γιατί τόσες τελίτσες; Μια δεν έφτανε; Ήθελα να γράψω «γνώριζε
καλά ότι αν ξαναπατήσεις στο χωριό μου, να σπάσω τολμώ τα ηχεία σου».
Και κοίτα να δεις, έτοιμος να κάνω αυτή την ανάρτηση είπα να μεταφέρω στον
υπολογιστή και τις εγγραφές που έκανα, να ανεβάσω ένα δείγμα στο youtube και να
το παραθέσω με link. Οποία έκπληξη!!! Κανένας ήχος. Ως και το ηχείο της κάμεράς
μου είχε κουφαθεί. Έσπασε η μεμβράνη του; Όμως μπροστά στο κάζο που έπαθα,
ποιος νοιάζεται για την κάμερα.
…………………………………………………………………………………………
………………………………………..
Τελικά η κάμερα, πιο πονηρή από μένα, είχε βάλει αμέσως ωτοασπίδες. Τη δοκίμασα,
δουλεύει.
.......................
Τελικά μάλλον το πρόβλημα ήταν με τον υπολογιστή μου. Ξανακοιτάζοντας τα βίντεο
βλέπω ό,τι παίζουν
31-7-2015

Νασρεντίν Χότζας

Κάθετε ο Χότζας στο καφενείο και καπνίζει τον ναργιλέ του. Μαζί του είναι και ο φίλος του
ο Φιντέλ. Κουβανός αυτός, καπνίζει πούρο. Ξαφνικά τον πλησιάζουν δυο φίλοι του και του
ζητάνε να κρίνει ποιος έχει δίκιο. Και οι δυο έχουν σπουδάσει οικονομικά. Ο ένας του
εκθέτει τα πλεονεκτήματα του Ναι στο επερχόμενο δημοψήφισμα, την ανάγκη να μείνουμε
στην Ευρώπη κ.λπ. κ.λπ. Κάποια στιγμή τέλειωσε τον μακροσκελή λόγο του και ο Χότζας,
αφού σκέφτηκε λιγάκι, του λέει: «Δίκιο έχεις». Μετά παίρνει το λόγο ο άλλος. Αρχίζει και
αυτός να επιχειρηματολογεί με ένα μακρύ λόγο για την ανάγκη να αποδεσμευτούμε από
τους ευρωπαίους, να γυρίσουμε στη δραχμή, κ.λπ. κ.λπ. Αφού μένει και πάλι για λίγο
σκεφτικός ο Χότζας του λέει «Δίκιο έχεις». «Μα για στάσου», παρεμβαίνει έκπληκτος ο
Φιντέλ, πώς γίνεται να έχουν και οι δυο δίκιο;». Σκέφτεται πάλι για λίγο ο Χότζας και λέει:
«Κι εσύ δίκιο έχεις».
Τελικά ποιος έχει δίκιο;
Συνήθως σε τέτοιου είδους ζητήματα αποφαίνεται η ιστορία. Δηλαδή πάντα κατόπιν
εορτής.
15-7-2015

Εκεί ’ρθε το χρυσότερο απ’ τα ονείρατά μου

Δεν ξέρω γιατί, αλλά όταν διαβάζω ένα όνειρο μέσα σε ένα μυθιστόρημα αφαιρούμαι
χωρίς να το θέλω. Ίσως διότι πρόκειται για ψευτιά μέσα στην ψευτιά («Να διαβάζεις τα
μαθήματά σου και όχι αυτές τις ψευτιές» μου έλεγε ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου,
εννοώντας με το «ψευτιές» τα μυθιστορήματα.
Ε, λοιπόν χθες βράδυ είδα ένα όνειρο. Πραγματικό όνειρο, δεν είναι ψευτιά.
Ήμουν καλεσμένος σε τραπέζι στους καλούς και αγαπητούς μου φίλους Νίκο και Λίτσα.
Φτάνω καθυστερημένος. Οι άλλοι μόλις έχουν καθίσει στο τραπέζι αλλά δεν έχουν
ξεκινήσει να τρώνε, με περιμένουν. Κάνω το σταυρό μου λέγοντας: Εις το όνομα του Μαρξ,
του Έγκελς, του Λένιν, κάνε να βγει καλό το δημοψήφισμα. Εις το όνομα της Αγίας Τριάδας
Μαρξ, Έγκελς, Λένιν, κάνε να βγει καλό το δημοψήφισμα (παρεμπιπτόντως ο γαμπρός τους
εργάζεται στον Περισσό).
Μου αρέσει το χιούμορ, οι φίλοι μου με ξέρουν ως αθεράπευτο ανεκδοτά (το έχω
πληρώσει αυτό, να μην ξαναπώ την ιστορία), και τα κείμενά μου τα διανθίζω με χιούμορ,
όσο μπορώ. Όμως να κάνω χιούμορ στο όνειρό μου δεν μου έχει ξανατύχει.
Σε μια προηγούμενη ανάρτησή μου στο facebook για τις «Ουρές στα ΑΤΜ» μια φίλη μου
αφήνει το σχόλιο «υλικό για διήγημα». Εγώ απαντάω: «Μα είναι μικρό διήγημα, σαν
μπονζάι. Δεν θα μπορούσα να το φανταστώ με περισσότερες λέξεις, θα έχανε».
Ίσως να έκανε την ίδια σκέψη αν διάβαζε αυτή την ανάρτηση.
 Και όμως, έκανα ένα διήγημα από ένα όνειρό μου, το «Όνειρο εαρινής νυκτός», ένα από
τα πέντε της συλλογής «Το Φραγκιό».
Δεν έχω καμιά εμμονή με τα όνειρα, κι ας είναι ο Φρόιντ ένας απ’ αυτούς που χάραξαν τη
σκέψη μου. Ελάχιστα πράγματα ξέρω γι’ αυτά, από προσωπική παρατήρηση. Για
παράδειγμα, αν φάω πολύ το βράδυ (ταβέρνα κ.λπ.) ξέρω ότι θα δω εφιάλτη.
Ο εφιάλτης αυτός έχει «αξία επιβίωσης» όπως λένε οι βιολόγοι. Ένα βαρύ στομάχι μπορεί
να σε στείλει στον αγύριστο όταν κοιμάσαι. Με τον εφιάλτη ξυπνάς.
Όχι, δεν ήλθε το χρυσότερο από τα ονείρατά μου, απλά μου ήλθε στο μυαλό ο στίχος
αυτός του Σολωμού και είπα να τον βάλω σαν τίτλο.
Ποιο είναι αυτό;
Ντρέπομαι να σας πω.
Κρίμα να μην μπορούμε να βλέπουμε τα όνειρα που θέλουμε.
Καθώς ξύπνησα και σκεφτόμουνα το όνειρο, μου ήλθε στο μυαλό ένα άλλο όνειρο που
είχα δει πριν απ’ αυτό. Μου έκανε λέει ο Βαρουφάκης δώρο ένα κέηκ, σαν
πρωτοχρονιάτικη βασιλόπιττα. Φαντάζομαι σαν δώρο για τις βιβλιοκριτικές που έγραψα
για τα δυο βιβλία του, το «Τι θα έλεγα στην κόρη μου για την οικονομία» και «Πολιτική
οικονομία. Η οικονομική θεωρία στο φως της κριτικής».
Παρόλο που δεν είμαι φαν της «Ερμηνευτικής των ονείρων» σκέφτηκα μήπως μπορώ να
το ερμηνεύσω.
Ίσως να είναι προφητικό όνειρο.
Ίσως να σημαίνει ότι με τον Βαρουφάκη θα φάει ψωμί ο λαός.
Ή μήπως είναι μια μεταφορά για το παντεσπάνι της Μαρίας Αντουανέτας;
Δεν θέλω σχόλια, γιατί τα ξέρω προκαταβολικά. Εσείς που θα ψηφίσετε «όχι» στο
δημοψήφισμα θα δώσετε την πρώτη ερμηνεία, ότι θα φάει ψωμί ο λαός. Εσείς που θα
ψηφίσετε «ναι» θα δώσετε τη δεύτερη. Όταν ρώτησε η Μαρία Αντουανέτα γιατί
διαδηλώνει ο κόσμος έξω από το ανάκτορο της απάντησαν «Γιατί δεν έχει ψωμί να φάει».
Και αυτή αφελέστατα: «Και γιατί δεν τρώει παντεσπάνι;».
Τόσο μακριά είναι οι από πάνω για τα βάσανα των από κάτω.
Μη με ρωτήσετε τι θα κάνω την Κυριακή, δεν θα σας απαντήσω. Πάντως χθες με μια καλή
παρέα που ήμουνα σε ένα καφενείο, και έπαιξα και λύρα και τραγουδήσαμε, όταν
χωρίσαμε ευχήθηκα «μακάρι η απόφαση που θα πάρει ο ελληνικός λαός, η όποια
απόφαση, να είναι για το καλύτερο της χώρας».
Δεν είχα καθόλου σκοπό να γράψω για το δημοψήφισμα, ενώ το facebook έχει
πλημμυρίσει από σχετικές αναρτήσεις.
Είδατε όμως πώς τα φέρνει ο διάολος;
2-7-2015

Horror vacui στην κρητική μουσική

Τέλη της δεκαετίας του ’70 άκουσα τον «Γαλιανό» από τον συγχωρεμένο τον Λεωνίδα
Κλάδο και με ενθουσίασε. Όταν το 1980 ξεκίνησα να μαθαίνω λύρα προσπάθησα να τον
μάθω. Έπαιξα τα αρχικά μέτρα, όμως τα πράγματα ήταν δύσκολα για έναν αρχάριο, έτσι
εγκατέλειψα την προσπάθεια. Τώρα που συνδέω τα γυρίσματα του μαλεβιζιώτη που ήξερα,
και που δεν τον έπαιζα ποτέ ολόκληρο αλλά αποσπασματικά γιατί έπρεπε να μελετήσω
κάποια γυρίσματα που τα συνέδεαν και που δεν είχα τη διάθεση να αφιερώσω τον
απαραίτητο χρόνο για να το κάνω, σκέφτηκα να συνεχίσω με τον «Γαλιανό». Ψάχνω τις
εκτελέσεις στο youtube με τον Κλάδο, και αυτό που ακούω δεν είναι ακριβώς αυτό που
θυμόμουνα. Υπήρχαν πιο πολλές νότες, και έβγαζαν ένα ελαφρά διαφορετικό άκουσμα.
Ο φίλτατος Γιώργης Λαμπράκης της Ηχώ FM στην Ιεράπετρα μας καλεί κάθε καλοκαίρι,
εμένα, τον Χριστόφορο τον Χαραλαμπάκη και τον Μανόλη τον Πρατικάκη για μια συζήτηση
πάνω στα πολιτιστικά του τόπου μας, αλλά και γενικότερα. Το καλοκαίρι που μας πέρασε
είχε την ιδέα να με ρωτήσει αν είχα φέρει μαζί μου τη λύρα για να την κρατώ στην εκπομπή
και να παίξω. Είχα χρόνια να την κουβαλήσω στην Κρήτη. Μέχρι τότε, όταν με έπιανε η
διάθεση, έπαιζα με μια άλλη λύρα που έχω μόνιμα εκεί, δώρο του συγχωρεμένου του
φίλου μου του Μιχάλη του Βαβουράκη. Όμως εκείνο το καλοκαίρι την είχα φέρει μαζί μου.
Προσπάθησα να αρνηθώ.
-Χωρίς συνοδεία λαούτου δεν λέει τίποτα η λύρα.
-Θα σου βρω και λαούτο.
Με τον ξάδελφο και συνονόματό του λαουτιέρη Γιώργη Λαμπράκη (που το κύριο όργανο
που παίζει είναι λύρα αλλά θα έφερνε το λαούτο του για την περίσταση, και που του είχα
πάρει συνέντευξη πριν χρόνια για τα Κρητικά Επίκαιρα) συζητήσαμε το θέμα και
συμφώνησε. Ναι, πολλοί λυράρηδές μας ενδιαφέρονται περισσότερο για το δεξιοτεχνικό
παίξιμο παρά για το ποιοτικό. Και η δεξιοτεχνία αναδεικνύεται με τις φιοριτούρες, με το
παραγέμισμα με νότες.
Τη σκέψη για αυτά τα γεμίσματα την έκανα ακούγοντας τον «Πευκιανό» του
συγχωρεμένου του Πεδουλαύτη. Εσωτερικό παίξιμο, χωρίς πολλές νότες στα γυρίσματα, με
ενθουσίασε και τον έμαθα.
Ο Πεδουλαύτης (κατά κόσμο Γιώργης Λαποκωνσταντάκης) ξέφυγε από τον πειρασμό της
δεξιοτεχνίας, ίσως γιατί είχε χρόνια να παίξει, όχι βέβαια για τους ίδιους λόγους που
σταμάτησε ο ιρανός Haj Ghorban Soleimani. Του ξαναήλθε το κέφι στο σύλλογο
http://hdermi.blogspot.gr/2015/07/horror-vacui.htmlΓεραπετριτών, εκείνες τις Τρίτες στη
Ναυαρίνου, όπου τον ενθαρρύναμε να φέρνει το βιολί του να μας παίζει. Μετά από κάποια
χρόνια έβγαλε το cd, όπου και ο «Πευκιανός».
Έχω τώρα το κέφι, αλλά άραγε θα κρατήσει ώστε να καταπιαστώ με τον «Γαλιανό» μόλις
μου περάσει η όρεξη να παίζω κάθε μέρα τον Μαλεβιζιώτη;
Δεν ξέρω. Πάντως έχω τα «εργαλεία», τις νότες και τη μουσική που κατέγραψα στο
κασετόφωνό μου (την έχω κάνει mp3), από τον δάσκαλό μου τότε, τον Αλέξανδρο τον
Παπαδάκη. Ήταν γύρω στο 2002, στο Σύλλογο Κρητών Γαλατσίου.
Μπορεί και να κάνω λάθος για το horror vacui, τον «τρόμο του κενού» στην κρητική
μουσική. Πάντως ο Γιώργης ο Λαμπράκης είχε την ίδια γνώμη με μένα.
1-7-2015

Ουρές στα ΑΤΜ

Μετά την ανακοίνωση για το δημοψήφισμα, να πούμε ναι ή όχι στις προτάσεις της
τρόικας, γέμισαν ουρές τα ΑΤΜ.
Μου φάνηκε τόσο αστείο το θέαμα. Είπα να βγάλω το κινητό μου και να φωτογραφήσω
μια τέτοια ουρά αλλά δεν με άφησε ο γιος μου.
Πριν λίγο αποτέλεσα κι εγώ μέρος του αστείου θεάματος. Στήθηκα κι εγώ στην ουρά για
να πάρω ένα μέρος από τη σύνταξή μου και να κάνω μια μεταφορά για πληρωμή
λογαριασμών.
Όχι, το αστείο του θεάματος δεν σταματάει εκεί. Είναι ότι την ιδέα που είχα εγώ χθες την
είχε και κάποια κοπέλα σήμερα. Στήθηκε σε μιαν άκρη και μας πήρε φωτογραφία.
Θα την ανεβάσει στο facebook? Αν είναι φίλη μου υπάρχει μια πιθανότητα να με δω.
Πήρα πόζα εξάλλου.
Θα έφταναν τα χρήματα; Η μπροστινή μου είπε ότι είχαν τελειώσει λίγο πριν έλθει η σειρά
της σε ένα άλλο ΑΤΜ.
-Ε, δεν πειράζει, λέει μια μαμά που ήταν πίσω μου στο κοριτσάκι της. Αν δεν προλάβουμε
θα σπάσουμε τον κουμπαρά σου.
Αυτό άρχισε να ουρλιάζει κλαίγοντας. –Μην τολμήσετε και αγγίξετε τον κουμπαρά μου,
αλίμονό σας.
 Καθώς ήταν πίσω μου κι εγώ πήρα λεφτά, μάλλον γλίτωσε ο κουμπαράς.
28-6-2015

Αφιέρωμα στον Μάρκες

Μόλις γύρισα από την πρώτη εκδήλωση του LEA (Literatura En Atenas, σειρά εκδηλώσεων
αφιερωμένη στην ισπανόφωνη και πορτογαλόφωνη λογοτεχνία με βασικό οργανωτή το
Ινστιτούτο Θερβάντες) αφιερωμένη στον Gabriel Garcia Marquez. Ομιλητές δυο
συμπατριώτες του και ο δικός μας Τάκης Θεοδωρόπουλος. Ακούστηκαν πολλά
ενδιαφέροντα. Εγώ θα ήθελα να καταθέσω εδώ τη δική μου επαφή με τον Μάρκες.
Το «Εκατό χρόνια μοναξιάς» μου το δάνεισε να τα διαβάσω ο σύντροφος ο Θανάσης ο
Βένος, τέλος της δεκαετίας του ’70. Με μάγεψε, και ξέρετε καλά πως δεν είμαι ο μόνος. Αν
και αυτοδίδακτος μέχρι τότε στα ισπανικά (αργότερα έκανα ιδιαίτερα μαθήματα, πήρα και
το intermedio) αποφάσισα να το διαβάσω στο πρωτότυπο. Ενθουσιάστηκα για δεύτερη
φορά. Ήταν το καλοκαίρι του 1982. Το φθινόπωρο διορίστηκα στην Κάσο. Πριν φύγω
πέρασα από τη Φωλιά του Βιβλίου και παράγγειλα να μου φέρουν ό,τι βιβλίο υπήρχε του
Μάρκες στα ισπανικά. Κατέγραψαν την παραγγελία. Το Πάσχα που ανέβηκα Αθήνα πέρασα
να την πάρω.
Αμ δε.
-Δυστυχώς τα εξαφάνισαν όλα, όσο κι αν προσπάθησα δεν μπόρεσα να τα κρατήσω, μου
λέει ο αρμόδιος πωλητής.
Βλέπετε, στο μεταξύ είχε πάρει το νόμπελ.

15-6-2015

Μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι

Περιμένοντας να έλθει η ώρα του ραντεβού μου στον ΕΟΠΥ περίμενα σε ένα παγκάκι στην
πλατεία Βικτωρίας.
Το άντρο των λαθρομεταναστών.
Δυο αστυνομικοί του ΔΙΑΣ ήταν με τις μηχανές τους κάτω από μια μουριά. Ξαφνικά ένας
απ’ αυτούς πλησιάζει δυο πιτσιρίκια που έπαιζαν δίπλα. Οι μανάδες τους, μαντηλοδεμένες,
κάθονταν σε ένα πεζούλι. Τους έδωσε από ένα σακουλάκι. Μέσα πρέπει να είχε τοστ. Τα
μικράκια δεν μπορούσαν να τα φάνε, και οι μανάδες τους τα έκαναν κομματάκια και τους
τα έβαζαν στο στόμα.
Υπό τους ήχους του κονσέρτου για βιολεντσέλο και ορχήστρα του Ντβόρζακ, που άκουγα
στο κινητό μου.
Εγώ έχω πάψει εδώ και χρόνια να γενικεύω.
Δεν είναι όλες οι γερμανίδες Μέρκελ.
Ούτε όλοι οι γερμανοί Σόιμπλε.

3-6-2015

Άκης και Βίκη

Εγώ: Ξέρεις γιατί βρίσκονται στη φυλακή ο Άκης και στο Δρομοκαΐτιο η Βίκη;
Facebook: Για λαμογιές ο Άκης, για συνεργασία η Βίκη.
Εγώ: Λάθος.
Facebook: Γιατί λοιπόν;
Εγώ: Γιατί τους καταράστηκε η πρώην. Δεν είναι οι μόνοι που έκαναν λαμογιές αλλά
βρίσκονται έξω.
 Facebook: Πόσο σίγουρος είσαι;
Εγώ: Κατά 1%.
(Σαν συνέχεια μιας προηγούμενης ανάρτησης με τίτλο «Εις μνήμην Κατερίνας
Τριμπόνια»).

Εις μνήμην Κατερίνας Τριμπόνια

Σήμερα ήταν το μνημόσυνο της Κατερίνας Τριμπόνια, που χάθηκε τόσο ξαφνικά πριν 40
μέρες. Της Κατερίνας, που έκανε φροντιστήριο στο γιο μου για τις πανελλαδικές και ήθελε
να τον παρατήσει γιατί δεν διάβαζε (μεταπείσθηκε από τον Σοφοκλή), και που μόνο με την
παράδοσή της ο γιος μου έγραψε φυσική κατεύθυνσης κάπου 15, 5.
Το μνημόσυνο τελέσθηκε στο ναό της Ευαγγελιστρίας στο Ίλιον. Ξαφνικά, πάνω από τα
κεφάλια μας άρχισε να πετάει το Άγιο Πνεύμα. Έκανε ένα κύκλο και χάθηκε.
Ξέρω, θα μου πείτε, δεν ήταν το Άγιο Πνεύμα, ήταν ένα περιστέρι που μπήκε στην
εκκλησία.
Το πιο πιθανό. Όμως μετά από τη μελέτη μου της παραψυχολογίας (Παραψυχολογία,
μύθος ή πραγματικότητα, Θυμάρι 1981 και 1991) κατέληξα στο συμπέρασμα ότι δεν μπορώ
να έχω πια απόλυτες βεβαιότητες. Εκεί που οι άλλοι λένε «είμαι απολύτως πεπεισμένος»,
εγώ λέω είμαι κατά 99% πεπεισμένος.
Ναι, κατά 99% ήταν περιστέρι. Αφήνω ανοικτή την πιθανότητα του 1%.
Τώρα σκέφτομαι ότι μπορεί να είναι μια υποσυνείδητη πονηριά. Αφήνω έτσι ανοιχτή την
πόρτα στο μύθο (Η αναγκαιότητα του μύθου, Θυμάρι 1987).
4-4-2015

Κατάργηση του πεντάευρου στα νοσοκομεία

Καταργήθηκε επί τέλους το πεντάευρο στα νοσοκομεία. Ήξερα ότι ήταν μια φορολογία
των φτωχών -ποιος πλούσιος κάθεται στις ουρές στα νοσοκομεία- όμως σήμερα έμαθα μια
άλλη παράμετρο από την χειρουργό που μου έκανε μια μικρή χειρουργική επέμβαση. Μου
αφαίρεσε μια κύστη και μου κάνει τις αλλαγές. Ας μην αναφέρω το όνομά της, την
ευχαριστώ και από αυτές τις γραμμές (Εδώ να το γράψω, Ειρήνη Τσακιρίδου). Μου είπε
λοιπόν ότι πολλά άτομα που δεν είχαν να πληρώσουν το πεντάευρο, ή που το ήθελαν για
να αγοράσουν ψωμί να φάνε, πήγαιναν στα επείγοντα όπου δεν υπήρχε πεντάευρο με
αποτέλεσμα να τσακώνονται με τους γιατρούς για το κατά πόσο ήταν επείγουσα ή όχι η
περίπτωσή τους. Ας αφήσουμε και το άλλο, μια φορά περίμενα στην ουρά μισή ώρα μέχρι
να έλθει η σειρά μου να πληρώσω το πεντάευρο. Μη βιαστείτε να θάψετε τον Σύριζα
λοιπόν. Νοιάζεται για τις "παράπλευρες απώλειες" για τις οποίες μιλάει ο Μπάουμαν.

Κωστής Παπαγιώργης

Έχοντας στόφα δοκιμιογράφου είναι φυσικό να εκτιμώ αφάνταστα τον Κωστή

Παπαγιώργη ο οποίος πέθανε πέρυσι, στις 21 Μαρτίου 2014. Έκανα πριν έξι χρόνια μια
ανάρτηση για τη μελέτη του για τον Ντοστογιέφσκι. Όταν είδα σε κάποιον τοίχο στο
facebook ένα βίντεο από «Μια βραδιά μνήμης για τον Κωστή Παπαγιώργη» που
διοργάνωσαν οι φίλοι του, το κατέβασα από το youtube και κάθισα να το δω τώρα. Άκουσα
το παρακάτω από κάποιον ομιλητή. «Ξέρετε, ο Κωστής, όσο κι αν αρνιόταν την ποίηση…».
Μετά από αυτό μπορώ να γράψω και δημόσια αυτό που έχω δηλώσει πολλές φορές στους
φίλους μου: Δεν αγαπώ την ποίηση. Μου αρέσουν οι προτάσεις με τα σαφή νοήματα, και
δεν μου αρέσει να πονοκεφαλιάζω λύνοντας στίχους-γρίφους. Υπάρχουν κορυφαίοι
έλληνες ποιητές που δεν τους έχω διαβάσει και δεν σκοπεύω να τους διαβάσω. Επειδή η
ποίηση είναι πιο γκλαμουράτη ήταν φυσικό να επηρεαστώ νέος και να διαβάζω ποίηση.
Έγραψα μάλιστα και κάποια λίγα ποιήματα. Σαν πρωτοδιορισμένος έγραψα για τέσσερις
κορυφαίους ποιητές μας, τον Κάλβο, τον Σολωμό, τον Παλαμά και τον Καβάφη. Έχω
διαβάσει όλο τον Σεφέρη, όλο τον Ελύτη και αρκετό Ρίτσο. Όμως τώρα πια όχι. Βέβαια
διαβάζω ποιήματα φίλων και γράφω γι’ αυτά, αλλά δεν θεωρώ τον εαυτό μου επαρκή
κριτικό της ποίησης. Μπορώ να πετάω κάποια εξυπνακίστικα σχόλια από τη γενικότερη
μόρφωσή μου και να φαίνεται η βιβλιοκριτική μου όχι κακή, χωρίς να είναι βέβαια και
σπουδαία, όμως μέχρι εκεί.
Τελικά ίσως τα πνεύματα των δοκιμιογράφων συναντώνται.
Παρακάτω στο βίντεο ακούω: Μιχάλης Γκανάς: -Γίναμε φίλοι με τον Κωστή, παρότι
έγραφα ποιήματα.... Παρότι.
2-4-2015

Βλέποντας το Wild man blues, ντοκιμαντέρ για τον Woody Allen. 3 Αναρτήσεις
1η Ναι και άλλος που κάνει φιγούρα σαν μουσικός, δεν είμαι μόνο εγώ. Βέβαια αυτός είναι
πολύ καλύτερος από μένα, αφού περιοδεύει με μια ομάδα μουσικων τζαζ στην Ευρώπη,
παίζοντας κάτι σαν κλαρίνο. Αφού (ξανα)είδα όλες τις ταινίες του Woody Allen, βλέπω τώρα
το ντοκιμαντέρ "Wild man blues". Σ’ αυτή την ανάρτηση έκανα το παρακάτω σχόλιο: Μου
άρεσε αυτό που άκουσα τη γυναίκα του, την κινέζα Soon Yi να του λέει. Ο κόσμος δεν ήλθε
να σε ακούσει σαν μουσικό, αλλά σαν σκηνοθέτη. Όσοι με άκουσαν σαν λυράρη είναι από
περιέργεια, να ακούσουν τον συγγραφέα να παίζει λύρα.
2η. Συχνά τις ταινίες τις βλέπω κομματιαστά, είτε γιατί νυστάζω είτε γιατί κάτι προκύπτει.
Το Wild man blues, το ντοκιμαντέρ για τον Woody Allen, το συνέχισα απόψε από το 21ο
λεπτό. Και βλέπω πάλι μια σύμπτωση, που δεν είναι ακριβώς σύμπτωση, και γι’ αυτό κάνω
δεύτερη ανάρτηση (η πρώτη βρίσκεται πιο κάτω στον τοίχο μου).
Αντιγράφω από μια ανάρτηση στο blog μου για την ταινία του Holliwood ending (2002).
«Ο Woody Allen, όπως είπαμε φοβερά επινοητικός σεναριακά, βάζει έναν σκηνοθέτη που
υποφέρει από υστερική τύφλωση να σκηνοθετεί τυφλός μια ταινία. Κοινό και κριτικοί τη
θεωρούν σκουπίδι, όμως στο Παρίσι την αποθεώνουν.
Και θυμήθηκα ότι είχα δει μια καταπληκτική ταινία, που δυστυχώς δεν έχω την υπομονή
να ψάξω να δω ποια ήταν. Αμερικάνικη (ναι, γυρίζουν και οι αμερικάνοι καλές ταινίες αλλά
είναι σαν να ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα. Εγώ έπεσα τυχαία πάνω της). Με έκπληξη
διάβασα, δεν θυμάμαι πού, πιθανόν στη βικιπαίδεια που είναι πάντα η πρώτη μου επιλογή,
ότι η ταινία αυτή είχε πολύ κακή υποδοχή στην Αμερική, τόσο από το κοινό όσο και από
τους κριτικούς, ενώ αντίθετα είχε πολύ καλή υποδοχή στη Γαλλία, και από το κοινό και από
τους κριτικούς».
Την ταινία τη βρήκα και συμπλήρωσα την ανάρτηση, ήταν η «Conversations with other
women» (2005) του Hans Canosa.
Κάπου στο 40ο λεπτό ακούω τον Woody Allen να λέει ότι οι ταινίες του έχουν μεγαλύτερη
απήχηση στην Ευρώπη από ό,τι στην Αμερική.
Το δικό μου σχόλιο: Δεν μου προκαλεί καθόλου έκπληξη.
16-3-2015

Μου έχει κολλήσει στο μυαλό, δυο μέρες τώρα, το τραγούδι του συγχωρεμένου του
Λεωνίδα Κλάδου, «Αν έχει ο Άδης ομορφιές».

Αν έχει ο Άδης ομορφιές κι αγάπες για να κάνω

 Δεν μ’ ένοιαζε λόγω τιμής και τώρα να πεθάνω

Ούτε κι εμένα, σκέφτομαι, έχει δεν έχει ομορφιές κι αγάπες, μόνο να είναι μια κι όξω,
όπως με τον συγχωρεμένο το Γιάννη το Σιδερή.
Μα πάλι σκέφτομαι το γιο μου.
Πολύ θα ήθελα αυτό το τραγούδι να το βγάλω στη λύρα. Όμως η λύρα, όπως έγραψα σε
μια προηγούμενη ανάρτησή μου, είναι η τέταρτη επιλογή, μετά το διάβασμα, το γράψιμο
και τις ταινίες· για να μην πω πέμπτη, μετά και το περπάτημα που μου έχει επιβάλει ο
γιατρός. Ίσως το καλοκαίρι στην Κρήτη, όπως έκανα με τον «Πευκιανό».
Ο Ορφέας πήγε στον Άδη για να βρει την αγαπημένη του Ευρυδίκη. Και ο προ
κρητοαναγεννησιακός ποιητής Ιωάννης Πικατόρος γράφει «Ρίμα παρηγορητική εις τον
πικρόν και ακόρεστον Άδην»· ο οποίος Άδης βρίσκεται κάτω από τη γη, γι’ αυτό λέγεται και
Κάτω κόσμος.
Λέγεται και Άλλος κόσμος και είναι αδιαφοροποίητος. Όχι παράδεισος στον ουρανό και
κόλαση κάτω από τη γη.
Παράδεισος, που ακόμη δεν έχω καλοκαταλάβει την ευτυχία που μας περιμένει σ’ αυτόν.
Μάλλον είναι η απουσία των βασανιστηρίων της κόλασης. Για τον μουσουλμανικό
παράδεισο ξέρω: είναι οι 72 παρθένες.
Εδώ που τα λέμε, πολύ λίγες για μια αιωνιότητα.
Όχι όμως για μια μέρα.
(20-2-2015)

Βλέπω την ταινία του Woody Allen «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» και σταματάω για να
αντιγράψω τον παρακάτω διάλογο ανάμεσα στον Gil, τον ήρωα της ταινίας, και στον
Hemingway. Ο Gil ζητάει από τον Hemingway μια πολύ μεγάλη χάρη, να διαβάσει το
μυθιστόρημά του και να του πει τη γνώμη του. Ο Hemingway απαντάει
-Η γνώμη μου είναι ότι το μισώ.
-Μα δεν το διαβάσατε ακόμη.
-Αν είναι κακό θα το μισήσω γιατί μισώ την κακή γραφή. Αν είναι καλό θα το ζηλέψω και
θα το μισήσω πιο πολύ. Μη ζητάς τη γνώμη άλλου συγγραφέα… οι συγγραφείς είναι
ανταγωνιστικοί.
Όταν έγραψα το βιβλίο μου «Το μυστικό των εξωγήινων» το καλοκαίρι του 1990 το έδωσα
σε πέντε φίλους να το διαβάσουν. Οι τρεις ήσαν συγγραφείς (δεν θα αναφέρω τα ονόματά
τους). Δεν τους άρεσε. Οι δυο δεν ήσαν. Τους άρεσε. 14 χρόνια αργότερα αναρτήθηκε στο
forum του Λέξημα. Στη διάρκεια μιας αναβάθμισης έμειναν για λίγο ανοικτά τα σχόλια. Μια
αναγνώστρια μου σύστησε να βρω ατζέντη και να το μεταφράσω στα αγγλικά. Προφανώς
της άρεσε.
Τώρα που έχει εκδοθεί έχω ακούσει θετικά σχόλια από κάποιους φίλους. Αρνητικά όχι,
φαντάζομαι για ευνόητους λόγους. Το σίγουρο είναι ότι πολλοί πωλητές σε βιβλιοπωλεία
αρνούνται να το δεχτούν, όπως μου λέει ο εκδότης μου. Ποιος αγοράζει σήμερα
επιστημονική φαντασία; Ακόμη και η Πολιτεία το δέχτηκε μόνο αφού τους είπε ότι είναι
του ίδιου συγγραφέα που έχει γράψει το «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της
Κίνας».
Ναι, μου αρέσει πολύ η ιδέα ότι οι τρεις αυτοί συγγραφείς ζήλεψαν. Κρίμα να μην είχε
γυρίσει τότε την ταινία του ο Γούντι Άλεν, θα είχα ανακουφιστεί. Όμως μπορεί όντως να
μην τους άρεσε γιατί δεν είναι καλό. Εσείς τι λέτε;
(A little promotion δε βλάφτει).
(19-2-2015)

Αγαπητές μου φίλες, αγαπητοί μου φίλοι,

 Μαζί με τις ευχές μου για ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ σας στέλνω και το καινούριο μου βιβλίο. Για
πρώτη φορά, στο 13ο βιβλίο μου, συμμετείχα στα έξοδα της έκδοσης με την συμφωνία να
πάρω μεν ελάχιστα αντίτυπα για προσωπική χρήση αλλά το pdf να είναι δικό μου, ώστε
αφενός να μπορώ να το διαθέτω σε όλους τους φίλους μου και αφετέρου, ακόμη και όταν
εξαντληθεί η έκδοση, να υπάρχει πάντα διαθέσιμη η ηλεκτρονική μορφή την οποία κάποια
στιγμή θα αναρτήσω στο scribd. Αυτό σκοπεύω να κάνω για όσα (και αν) βιβλία εκδώσω
μελλοντικά.
Θέλω να ΤΟΝΙΣΩ κάτι που το λέω πάντα στους φίλους μου στους οποίους δίνω ένα βιβλίο:
να μη νοιώσουν υποχρεωμένοι να το διαβάσουν. Για μένα το χειρότερο δώρο είναι ένα
βιβλίο, γιατί μπορεί να με ενδιαφέρει ελάχιστα ή καθόλου, ενώ έχω ένα σωρό αδιάβαστα
που θέλω κάποια στιγμή να τα διαβάσω. Και βέβαια δεν εννοώ τα βιβλία φίλων
συγγραφέων, τα οποία είναι πάντα καλοδεχούμενα και πάντα γράφω δυο λογάκια γι’ αυτά.
Και πάλι καλές γιορτές
Μπάμπης
http://bit.ly/13tgCWg

Για τα ευφυολογήματα

Έχω ξαναγράψει, στα πλαίσια κάποιας βιβλιοκριτικής το πιο πιθανόν, ότι τα

ευφυολογήματα περιέχουν ψήγματα αλήθειας, αλλά κυρίως εντυπωσιάζουν. Για
παράδειγμα κάθε λογικός φιλόσοφος θα έφριττε με το σωκρατικό «Εν οίδα ότι ουδέν
οίδα». Αυτό που ήθελε να πει ο Σωκράτης με αυτό το οξύμωρο είναι ότι, αν και τόσο σοφός,
αυτά που ξέρει είναι ελάχιστα σε σχέση με αυτά που δεν ξέρει, υπονοώντας βέβαια ότι
πολύ θα ήθελε να τα γνωρίσει. Ο πολύς κόσμος βέβαια που ξέρει πολύ λιγότερα από το
Σωκράτη δεν έχει καμιά τέτοιου είδους επιθυμία.
Το κίνητρο για την ξεχωριστή αυτή ανάρτηση μου την έδωσε αυτό που διάβασα σήμερα
στα «Κρητικά Επίκαιρα» (Σεπτέμβρης-Οκτώβρης 2014), μια ρήση του Νίκου Καρούζου: «Δεν
ταράζουν τους ανθρώπους οι καταστάσεις αλλά οι ερμηνείες που δίνουμε σ’ αυτές».
Κακά τα ψέματα, οι καταστάσεις μας ταράζουν. Σήμερα μας ταράζει η οικονομική κρίση
που περνάει η Ελλάδα και όχι η ερμηνεία που δίνουμε σ’ αυτήν. Όμως οι καταστάσεις
μπορούν να μας ταράξουν λιγότερο, όχι ερμηνεύοντάς τις, αλλά αναπτύσσοντας μια στωική
στάση ζωής. «Κι αυτό θα περάσει», ήταν μια επιγραφή αναρτημένη σε κουρεία και
καφενεία πριν δεκαετίες. Οι γονείς μας πέρασαν χειρότερα, κατοχές κ.λπ. και επιβίωσαν,
έτσι θα επιβιώσουμε κι εμείς. Κάνοντας ανάλογες σκέψεις, αλλά και προσαρμόζοντας
ανάλογα τη ζωή μας (ας μη πάμε αύριο Κυριακή στα μαγαζιά να αδειάσουμε και άλλο το
ούτως ή άλλως ισχνό πορτοφόλι μας, ας αξιολογούμε πιο ορθολογικά τις αγορές μας κ.λπ.)
αμβλύνουμε το άγχος που μας δημιουργεί η κατάσταση. Εμένα για παράδειγμα, η
τρικλοποδιά που μου έβαλε η Γιαννάκου τότε που ήμουν σχολικός σύμβουλος (να μην
ξαναγράψω αυτή την ιστορία) με αποτέλεσμα να μειωθεί ο μισθός μου κατά 400 ευρώ
λειτούργησε ως εμβόλιο όταν ήλθε η κρίση.
Θέλοντας μια δεύτερη γνώμη για το θυρεοειδή μου, να πάρω φάρμακο ή όχι, πήγα σε
έναν γιατρό του ΕΟΠΠΥ εδώ στο Γαλάτσι. Ήταν και αυτός της γνώμης να μην πάρω
φάρμακο (και η τρίτη γνώμη που πήρα στο Αλεξάνδρας ήταν η ίδια). -Φρόντισε να
χαλαρώσεις, μου λέει, να μην αγχώνεσαι.
Προσπαθώ.
Και πολύ μου αρέσει η ατάκα του φίλου μου του Γιώργη του Μανιαδάκη, που την
επαναλαμβάνει συχνά:
Χαλαρά.
Σε χαμηλό υφολογικό επίπεδο.
Σπεύδε βραδέως.
Σε υψηλό υφολογικό επίπεδο.
 Όποιος βιάζεται σκοντάφτει.
Σε μέσο υφολογικό επίπεδο
Ρε δε γ…έται.
Σε πολύ χαμηλό υφολογικό επίπεδο.

Τελικά το facebook με τα σχόλια δίνει τη δυνατότητα να σκεφτείς παραμέτρους που δεν

σκέφτηκες, και να αναπτυχθεί ο διάλογος. Εδώ είναι ένα σχόλιο και η απάντησή μου.
Νίκος Απόμακρος: Δεν λέω ότι ο Καρούζος έχει δίκιο όπως το θέτει, αλλά νομίζω ότι χωρίς
ερμηνεία, μόνο τις αντανακλαστικές κινήσεις κάνουμε. Την βλέπω δηλαδή ως άμεση
συνέπεια της αντίληψης και η οποία επέρχεται θέλουμε δε θέλουμε.
Εγώ: Σωστά, εγώ αναφέρθηκα μόνο σε τεχνικές αντιμετώπισης. Οι τεχνικές αντιμετώπισης
έχουν σε σημαντικό βαθμό να κάνουν όχι μόνο με την ερμηνεία αλλά και με διάφορους
άλλους παράγοντες. Εγώ που έχω πάψει πια να είμαι νέος, δηλαδή να θέλω να σώσω τον
κόσμο, θα έχω διαφορετική στάση απέναντι στην κρίση σε σχέση με ένα νέο που δίνει την
ίδια ερμηνεία με μένα (διαφθορά κ.λπ), και που θα τρέξει να συγκρουστεί με τα ματ. Ένας
μουσουλμάνος όμως θα την απέδιδε ίσως απλά στο κισμέτ και θα σταύρωνε τα χέρια.
Διαφορετική ερμηνεία.
15-11-14

Για την κρίση

Συμφωνώ σε πολλά από το παρακάτω άρθρο του φίλου μου του Μανόλη Πρατικάκη εκτός
από το ό,τι η κρίση σήμερα είναι "πρωτίστως" κρίση αξιών. Μπορεί να τα λέει αυτά ο
Μανόλης που είναι συνταξιούχος γιατρός, μπορεί να τα λέει η Μαρία Ευθυμίου, με το
μισθό του πανεπιστημιακού (είδα μια συνέντευξή της σε βίντεο που μου έστειλε ο Αλέξης
Ζήρας και στην οποία έλεγε αρκετά άλλα αξιόλογα πράγματα), και παλιά διάβασα ένα
κείμενο του Γιάννη Ξανθούλη, από τους αγαπημένους μου συγγραφείς που τον είχα και στο
διδακτορικό μου που έλεγε ανάλογα πράγματα και κυκλοφόρησε ευρύτατα στο διαδίκτυο,
για οποίο εξέφρασα τις αντιρρήσεις μου. Είπα χαριτολογώντας μιλώντας για την
συνέντευξη της Ευθυμίου σε μια φίλη ότι τελικά είμαι πιο μαρξιστής από ό,τι νόμιζα.
Συνειδητοποίησα ότι όλα τα βλέπουμε από μια ταξική σκοπιά. Αν πεις σε εκείνους που
ψάχνουν στους κάδους σκουπιδιών δίπλα στα σούπερ μάρκετ να βρουν κάτι να φάνε, ή
στους εμπόρους που έβαλαν λουκέτο στα μαγαζιά τους, ή στους άνεργους, ότι η σημερινή
κρίση είναι πρωτίστως κρίση αξιών θα γελάσουν. Κι εγώ αν ήμουν πανεπιστημιακός και όχι
ένας συνταξιούχος καθηγητής της μέσης εκπαίδευσης, με κουτσουρεμένη τη σύνταξή μου,
με κουτσουρεμένο το εφάπαξ μου και με αναμενόμενη επί πλέον περικοπή των
επικουρικών ταμείων, δεν θα έγραφα τις παραπάνω γραμμές. Εδώ είναι ο σύνδεσμος
http://bit.ly/1s17wrf
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Thursday, July 03, 2014

Μούντιαλ 2014
(Τα παρακάτω αναρτήθηκαν στο facebook, αλλά τα μάζεψα και τα ανάρτησα και στο blog.
Φαντάζομαι είναι όλα τα επόμενα που έχουν ημερομηνία 30-6-2014).
Κάθομαι στο μπαλκόνι και διαβάζω. Το τι θα το μάθετε από την ανάρτηση που θα κάνω.
Κατά διαστήματα ακούγονται ιαχές ενθουσιωδών φιλάθλων, και αμέσως μετά υλακές
αναστατωμένων σκύλων. Κάποιο γκολ θα έχει μπει, ή παραλίγο να μπει.
30-6-2014

Αμερικάνικες κηδείες
 Αφού έπεσα με τις κότες να κοιμηθώ μια και δεν έκανα σιέστα, ήταν φυσικό να ξυπνήσω
μεταμεσονύκτιες ώρες. Έβαλα σταγόνες στο μάτι μου και μετά δεν μπορούσα να
ξανακοιμηθώ. Διάβασα για τελευταία φορά την βιβλιοκριτική για το τελευταίο βιβλίο του
Ανδρέα Μήτσου και την ανάρτησα. Μετά ξεκίνησα να δω μια υπόλοιπη μισή ταινία,
αμερικάνικη, όχι σινεφίλ, από αυτές που βλέπω για να χαλαρώνω, αντί να βλέπω ειδήσεις ή
διαφημίσεις (κοίτα να δεις, πρώτη φορά προσέχω ότι οι δυο αυτές λέξεις ριμάρουν). Τώρα
παρουσιάζει μια κηδεία. Και για μια ακόμη φορά παρατηρώ πόσο λίγοι άνθρωποι
συνοδεύουν τον νεκρό στην τελευταία του κατοικία σ' αυτή τη χώρα. Αντίθετα σε μας στην
Ελλάδα... Αύριο θα πάω στην κηδεία της μητέρας της φίλης μου Βικτωρίας Μακρή. Θα είναι
πάρα πολύς κόσμος. Όπως ήταν και όταν πέθανε ο πατέρας της, πριν 7 μήνες. Αρκετά
ηλικιωμένοι και οι δυο. Ας χαρούν την επανένωσή τους στο παράδεισο.
Ο νεκρός στην κηδεία στην ταινία είναι ένας 15χρονος μαθητής. Και αναρωτιέμαι: καλά,
δεν ήλθαν οι συμμαθητές του; Θυμάμαι την κοσμοπλημμύρα, από μαθητόκοσμο και μη,
στην κηδεία του Γιάννη, του μοναχογιού της φίλης μας της Αλέκας, πριν πολλά χρόνια.
30-6-14

Αυτοβιογραφίες

Μου αρέσουν οι (αυτό)βιογραφίες. Από αυτές παίρνω μαθήματα ζωής. Τώρα διαβάζω
την αυτοβιογραφία του Μπέρτραντ Ράσελ, είδα χθες μια αυτοβιογραφική ταινία με τον
Stephen Hawking («Το χρονικό του χρόνου») και αυτή τη στιγμή βλέπω μια βιογραφική
ταινία για τον Νέλσον Μαντέλα. Τα διδάγματα: Να τολμάς να μπαίνεις στη φυλακή για τις
πεποιθήσεις σου (Ράσελ). Να αγωνίζεσαι και να μην παραιτείσαι, ακόμη και αν τα
προβλήματα της υγείας σου είναι τεράστια (Hawking). Να παλεύεις για την ελευθερία, και η
προσωπική σου πίκρα – 27 χρόνια φυλακή – να μη θολώνει τη ματιά σου, ώστε να παίρνεις
τις καλύτερες αποφάσεις (Μαντέλα).
30-6-14

Μπέρτραντ Ράσσελ

Διαβάζω την «Αυτοβιογραφία» του Μπέρτραντ Ράσελ, και συνάντησα το παρακάτω ανέκδοτο. Λέει
ότι του είχε φτιάξει τη διάθεση για μια βδομάδα, ίσως όμως γιατί ήταν άμεσα εμπλεκόμενος. Εσείς
ελπίζω ότι θα χαμογελάσετε. Το βιβλίο δεν νομίζω ότι θα εκδοθεί ποτέ στα ελληνικά, καθώς είναι
763 σελίδες, ένα μεγάλο μέρος των οποίων αποτελείται από επιστολές, τις οποίες βαριέμαι να
διαβάσω και τις παραλείπω.
Ο Ράσελ πηγαίνει φυλακή το 1918, σαν φιλειρηνιστής. Ο δεσμοφύλακας του πήρε τα στοιχεία.
«Με ρώτησε τι θρήσκευμα έχω, κι εγώ απάντησα «αγνωστικιστής». Μου ζήτησε να του πω πώς
γράφεται, και παρατήρησε με ένα αναστεναγμό: “Υπάρχουν βέβαια πολλές θρησκείες, όμως
πιστεύω ότι όλες λατρεύουν τον ίδιο θεό”. Αυτή η παρατήρηση μου έφτιαξε το κέφι για μια
βδομάδα» (σελ. 243).
I was much cheered, on my arrival, by the warder at the gate, who had to take particulars about
me. He asked my religion and I replied ‘agnostic’. He asked how to spell it, and remarked with a sigh:
‘Well, there are many religions, but I suppose they all worship the same God.’ This remark kept me
cheerful for about a week.
30-6-2014

Στη Λαϊκή

Καθώς ετοιμάζομαι να πάω λαϊκή (καθυστέρησα για να κάνω την προηγούμενη

ανάρτηση), έκανα την παρακάτω σκέψη. Όσο πιο βόρεια πας (βόρεια προάστια), τόσο και
πιο πλούσιους θα συναντήσεις. Στη λαϊκή όσο πιο αργά πας, τόσο και πιο φτωχούς θα
συναντήσεις (ή μήπως τσιγκούνιδες; ή οικονόμους; Να μια περίπτωση differance).
 30-5-2014

Για τα greeklish

Το παρακάτω κείμενο το ανάρτησα στον τοίχο μου στο facebook.

 
Μου ήλθε στο μυαλό διαβάζοντας τη λεζάντα στην προηγούμενη ανάρτηση: Zervakis-Panta
thlimeni haraugi....
Τελικά haraugi ή haravgi?
Ως κινεζομαθής ξέρω ότι οι κινέζοι,εκτός από την απλοποίηση των ιδεογραμμάτων,
έφτιαξαν και τα pinyin, τη λατινική τους μεταγραφή, ώστε να σταματήσει αυτή η αναρχία
στην απόδοση με λατινικούς χαρακτήρες των κινέζικων, την οποία έζησα στο πετσί μου
όταν μελετούσα τη βιβλιογραφία για το βιβλίο μου "Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και
της Κίνας".
Και η πρόταση: μια και τα greeklish έχουν περίπου καθιερωθεί, χωρίς να αντικαταστήσουν
βέβαια το ελληνικό αλφάβητο, μήπως θα ήταν σκόπιμο μια επιτροπή γλωσσολόγων να
επεξεργαστεί ένα greeklish αλφάβητο, για την απόδοση των ελληνικών λέξεων με
λατινικούς χαρακτήρες; Κάνω επίσημα την πρόταση στο φίλο μου Χριστόφορο
Χαραλαμπάκη.
9-5-14

Παροιμίες, παραινέσεις, αποφθέγματα.

Κατά τη διάρκεια συζήτησης με φίλο στο skype, μιλώντας για φίλο επιχειρηματία που είναι
δοσμένος στη δουλειά και δεν του μένει χρόνος, είπα να αναρτήσω στον τοίχο μου στο
facebook μια δική μου ρήση, που μου είχε έλθει στο μυαλό πριν χρόνια.
Το χρήμα είναι χρόνος
Πρόκειται για αντιστροφή της γνωστής ρήσης.
Αν είχα χρήματα, αν ήμουν εισοδηματίας, δεν θα ήμουν υποχρεωμένος να δουλεύω και
έτσι θα μπορούσα να αφιερώνω περισσότερο χρόνο στο διάβασμα, αλλά και στο γράψιμο.
Τα έγραψα αυτά και σε σχόλιο, σε απάντηση άλλου σχολίου.

Και αφού πήρα φόρα, ανάρτησα και άλλη μια:

Να μη φοβάσαι να διαφέρεις από τους πολλούς
Σε σχόλιο βέβαια έγραψα ότι αν διαφέρεις, ή έχεις αρχ…ια ή είσαι τρελός. Προσθέτω
τώρα, υπάρχει και μια σχετική φωτογραφία.

Τώρα σκέφτηκα να τις αναρτήσω και στο blog μου μαζί με κάποιες άλλες που μου ήλθαν,
επίσης πριν χρόνια, στο μυαλό, και τις έχω ήδη παραθέσει σε κείμενά μου, το πιο πιθανόν
σε βιβλιοκριτικές, μια και σε αυτές καταναλώνω τον περισσότερο συγγραφικό μου χρόνο.
Horror vacui temporis.
Στο γνωστό αξίωμα «τρόμος του κενού», που όπως διαβάζω τώρα στην βικιπαίδεια
αποδίδεται στον Αριστοτέλη, πρόσθεσα το «temporis», «του χρόνου». Ήμουν πάρα πολύ
μακριά από τη σύνταξη και από τους συνταξιούχους, αλλά είχα διαπιστώσει ότι γεμίζοντας
το χρόνο μου με κάτι δημιουργικό ένοιωθα καλύτερα ψυχολογικά, ενώ όταν καθόμουν
άπραγος, χωρίς να έχω κάτι να κάνω, δεν ένοιωθα βέβαια τρόμο, αλλά δεν ένοιωθα και
ευχάριστα. Είμαι όμως σίγουρος ότι κάποιοι τρομάζουν με τον κενό χρόνο (με το κενό του
χρόνου λέω εγώ, παραφράζοντας), όπως όλοι όσοι βλέπουν με δέος την ώρα που θα βγουν
στη σύνταξη, φοβούμενοι ότι δεν θα έχουν τι να κάνουν.
Η θρησκεία είναι το όποιο του λαού, και μάλιστα χωρίς παρενέργειες.
Παράφρασα κι εδώ μια ρήση, του Μαρξ αυτή τη φορά, ειρωνικά αλλά όχι απαξιωτικά.
Μου ήλθε στο μυαλό παρατηρώντας τον κόσμο του ισλάμ. Η λέξη assassin, δολοφόνος,
προέρχεται από το χασίσι, αν και στην βικιπαίδεια βλέπω τώρα ότι υπάρχει και άλλη
ετυμολογική εκδοχή. Παραθέτω τις δυο πρώτες παραγράφους του λήμματος.
«Η οργάνωση έδρασε κυρίως μεταξύ του 11ου και του 14ου αιώνα και το όνομά της σε
όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές γλώσσες, χάρη στους σταυροφόρους, κατέστη συνώνυμο της
δολοφονίας για πολιτικούς ή θρησκευτικούς λόγους (assassin, assassinate, assassination).
Διέθετε δύο κλάδους, έναν στην Περσία και έναν στη Συρία, και ανακήρυξε την πολιτική
δολοφονία, ενίοτε μαζική, ως το μοναδικό μέσο κατατρομοκράτησης του αριθμητικά
υπέρτερου εχθρού –ιδιαίτερα των αμάχων– και επίτευξης των πολιτικών της στόχων.
Οι Ασασίνοι υπήρξαν η εξτρεμιστική-φανατική πτέρυγα του σιιτικού κλάδου των
Ισμαηλιτών. Για την ονομασία τους υπάρχουν διάφορες απόψεις. Η επικρατέστερη συνδέει
την ονομασία Ασασίνοι με το χασίς (hashish), το οποίο κατανάλωναν (έτρωγαν, έπιναν ή
κάπνιζαν) λίγο πριν τους ανατεθεί κάποιο τολμηρό εγχείρημα (Hashishin=αυτοί που
καταναλώνουν χασίς). Κάποιοι, Άραβες κυρίως, συγγραφείς συνδέουν την ονομασία με το
αραβικό ρήμα Hass που σημαίνει θανατώνω, εξολοθρεύω».
Το νόημα της παράφρασής μου είναι ότι η θρησκεία έχει τις αντικαταθλιπτικές ιδιότητες
του οπίου χωρίς όμως τις παρενέργειές του, γι’ αυτό είπα ότι δεν έχει τον απαξιωτικό
χαρακτήρα της μαρξιστικής ρήσης. Είναι όμως ειρωνική με την έννοια ότι οι «γενναίοι», όχι
της ηδονής, δεν έχουν ανάγκη την παραμυθία της θρησκείας. Και αυτοί είναι, πάντα ήσαν,
οι λίγοι.
19-4-14

Νίκος Σαραντάκος-Λόγια του αέρα

Εξαιρετική η παρουσίαση του βιβλίου «Λόγια του αέρα» του Νίκου Σαραντάκου απόψε
στον Ιανό. Τα «Λόγια του αέρα» είναι τυποποιημένες φράσεις, παροιμίες, γνωμικά κ.λπ.
των οποίων ο Σαραντάκος σχολιάζει τη σημασία και αναζητά την προέλευση, όπως π.χ. Από
πού προήλθε η έκφραση «περνάει ζωή χαρισάμενη»;
Θυμήθηκα κι εγώ μια τυποποιημένη φράση, που δεν την διάβασα ποτέ και δεν την
άκουσα από άλλον παρά μόνο από τον πατέρα μου, που μου την έλεγε πάρα πολλές φορές
αγριεμένος όταν ήμουν μαθητής: Γυρίζεις όλη μέρα σαν του παπά το σκύλο και δεν
διαβάζεις.
Ποιος είναι αυτός ο παπάς; Δεν ξέρω, και δεν νομίζω ότι θα το μάθω ποτέ. Σίγουρα όμως
είχε ένα σκύλο που γύριζε αδέσποτος όλη μέρα στο χωριό, σαν το σκύλο του φίλου μου του
Γιάννη του Πούλου πριν του βάλει το λουρί (είχε πάρει στο κατόπιν μια σκύλα και τον έχασε
για καμιά βδομάδα).
27-2-14

Διακείμενα

Στην κριτική της ταινίας που ανάρτησα μόλις τώρα για τη «Ζωή της Αντέλ», έγραψα
«Αλεξανδρινός» αντί για «Καβάφης». Λίγο μετά, καθώς σκεφτόμουν αυτά που είχα γράψει
έκανα τη σκέψη ότι οι μετωνυμίες, αλλά προπαντός τα διακείμενα, δεν τίθενται μόνο
εξαιτίας του γνωστικού εύρους και της συνειρμικής ικανότητας του συγγραφέα, αλλά και
για να κολακευθεί ο αναγνώστης, καθώς ξέρει ότι είναι ένας από εκείνους, πολλούς ή
λίγους αδιάφορο, που αναγνωρίζει το διακείμενο.
16-2-14

Περί σκέψεων, αποφθεγμάτων, ευφυολογημάτων και ρητών

 Πολλές φορές διαβάζω σκέψεις, αποφθέγματα, ευφυολογήματα και ρητά τα οποία
εντυπωσιάζουν με κάποιο υφολογικό στοιχείο, με κάποιο εφέ, αλλά που δεν νομίζω ότι το
περιεχόμενό τους ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το πιο χαρακτηριστικό
παράδειγμα είναι το περίφημο «Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα» του Σωκράτη, που είναι
ολοφάνερο ψέμα, αλλά εντυπωσιάζει με το οξύμωρο σχήμα του.
Σταμάτησα να διαβάζω το «Θάλαμο 6», μια μακροσκελή νουβέλα του Τσέχωφ για την
οποία μας μίλησε με ενθουσιασμό χθες βράδυ ο Μανώλης ο Πρατικάκης στις συναντήσεις
μας στο café-Macao, για να γράψω αυτές τις γραμμές, όταν έπεσα πάνω σ’ αυτό εδώ: «…τα
βιβλία είναι το τετράδιο με τις μουσικές νότες, ενώ η συζήτηση είναι το τραγούδι»
(βρίσκεται στο 6ο κεφάλαιο μιας παμπάλαιης έκδοσης που την αγόρασα από
παλαιοπωλείο). Εντυπωσιάζει η μεταφορά, όμως δεν νομίζω ότι τα πράγματα είναι έτσι.
Προφανώς ο Τσέχωφ δεν εννοεί μια κατά λέξη αναλογία (οι νότες όπως και τα γράμματα
διαβάζονται ενώ ο λόγος όπως και το τραγούδι ακούγονται), αλλά ότι η συζήτηση είναι
ανώτερη από το διάβασμα, κάτι που φαίνεται από το συγκείμενο. Δυο γραμμές πιο πάνω
διαβάζουμε: «Ούτε βλέπουμε ούτε προσμένουμε γύρω μας κάποια πνευματική εκδήλωση,
κι έτσι είμαστε στερημένοι από κάθε ψυχική χαρά. Μας απομένουν τα βιβλία. Μα άλλο
πράγμα η μελέτη, κι άλλο η συζήτηση, η πνευματική επαφή με τους ανθρώπους».
Η συζήτηση, η πνευματική επαφή, όπως και κάθε επαφή με ανθρώπους και προπαντός
με φίλους είναι αγχολυτική, αντικαταθλιπτική, θεραπευτική, πολύ περισσότερο από ότι το
διάβασμα. Όμως ποτέ δεν θα σου προσφέρει η συζήτηση τη γνώση ή τη σοφία που θα σου
προσφέρει ένα βιβλίο. Με το βιβλίο «συνομιλείς» με κορυφαίους νεκρούς, ενώ με
κορυφαίους ζωντανούς σπάνια θα έχεις την ευκαιρία να συζητήσεις.
Προσθέτω σε σχόλιο:
Το παραπάνω κείμενο μια τέτοιου είδους «συνομιλία» είναι.
1-2-14

Woody Allen και Άντον Τσέχωφ

Κάποια στιγμή συνέπεσαν, να βλέπω Γούντι Άλλεν και να διαβάζω Άντον Τσέχωφ. Μόλις
τώρα είδα το September (1987) και συνειδητοποιώ την ομοιότητα ανάμεσα σ’ αυτούς τους
δυο. Η τραγική πλευρά του Τσέχωφ είναι σε όλους γνωστή, από τα τέσσερα κορυφαία
θεατρικά του. Διαβάζοντας τα διηγήματά του, αλλά και τέσσερα μονόπρακτα που είχα δει
πολύ παλιά, συνειδητοποίησα ότι έχει και μια κωμική πλευρά.
Όλοι μας ξέρουμε την κωμική πλευρά του Γούντι Άλλεν. Βλέποντας όμως τον «Σεπτέμβρη»
συνειδητοποίησα ότι έχει και αυτός μια τραγική πλευρά. Το έργο είναι ένας
κινηματογραφικός Τσέχωφ, με την frustration (Χοντρικά σημαίνει απογοήτευση. Για τη λέξη
έχουμε γράψει εδώ) να κυριαρχεί στη μυθοπλασία. Μου θύμισε το «Θείο Βάνια» αλλά και
το «Γλάρο», τον «Βυσσινόκηπο» αλλά και τις «Τρεις αδελφές» (παρεμπιπτόντως, η «Άννα
και οι (δυο) αδελφές της» που είδα χθες είναι κωμωδία, με χάπι εντ, αλλά και με την σκιά
της τραγωδίας να αιωρείται).
28-1-14

Ξανάνοιξε το Τρίτο Πρόγραμμα

Στις 19-1-2014 έκανα την παρακάτω ανάρτηση στον τοίχο μου στο facebook

Yupiiiiiiiii!!!!!!!!!!!! Ξανάνοιξε το Τρίτο Πρόγραμμα. Το ανακάλυψα τυχαία. Μόνο κλασική

μουσική, χωρίς εκφωνητή. Μόνο κάποια στιγμή εμφανίστηκε ένας για να μας πει ότι
ξανάνοιξε το τρίτο, και μάλιστα σε δυο συχνότητες ακόμη. Εγώ το ακούω στους 95,6, από
Πάρνηθα, ενώ υπάρχει και στους 90,9, από Υμηττό νομίζω. Τις άλλες δυο συχνότητες δεν τις
συγκράτησα, πάντως είναι μετά τους 100.

Την επομένη κάνω ένα σχόλιο.

Ελπίζω να μην έλθει κανείς Χατζηδάκης και μας το νοθεύσει πάλι με ελαφρολαϊκά. Μια
και περνάμε κρίση, καλύτερα να μείνει ο disc jokey και να αλλάζει τα cd, θα κοστίζει στο
ελληνικό κράτος πολύ λιγότερα. Αν και νομίζω ότι σιγά σιγά θα διεισδύσουν υπάλληλοι
παχυλόμισθοι, με όλο και μεγαλύτερους μισθούς. Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ.

Και την μεθεπομένη άλλο ένα.

102,9 και 103,7 στο λεκανοπέδιο
23-1-14

Κάποια πράγματα δεν λέγονται

Προωθώ ξανά στο facebook μια ανάρτησή μου στο blog, η οποία καταλήγει:
…. θυμήθηκα μια ιστορία. Έγινε σε ένα γειτονικό χωριό από το δικό μου. Πηγαίνει ο
νεαρός στο περίπτερο και ζητάει από την περιπτερού ένα προφυλακτικό. Και αυτή του
λέει: «Ωρέ Μ…., άτυχος είσαι, ένα είχα και ήλθε πριν μισή ώρα ο πατέρας σου και το
πήρε».
Και συμπληρώνω:
Έχω ξανακάνει την παρακάτω ανάρτηση. Για την ιστορία που παραθέτω στο τέλος, πρέπει
να γράψω εδώ ότι την έμαθα ως εξής: Πρόεδρος στο σύλλογο του χωριού μου, λέω από το
μικρόφωνο σε μια χοροεσπερίδα ότι δυστυχώς ο δάσκαλός μας, ο κος... δεν μπόρεσε να
έλθει γιατί είναι άρρωστος. Με πλησιάζει στη συνέχεια ένας ξάδελφός μου και μου λέει ότι
αυτό δεν έπρεπε να το πω. -Γιατί, του λέω, -Διότι κάποια πράγματα δεν λέγονται. Να, για
παράδειγμα... και μου λέει την ιστορία σαν ένα παράδειγμα για πράγματα που δεν
λέγονται. Η περιπτερού δεν έπρεπε να πει αυτό το πράγμα.
Γιατί έκανα την ανάρτηση.
Τη θυμήθηκα με την περίπτωση του Τατσόπουλου. Για τον οποίο έγραψα σε μια
βιβλιοκριτική μου για ένα βιβλίο του, ότι στην περίπτωσή του ταιριάζει η παροιμία "όποιος
ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες", εννοώντας με τα πίτουρα την πολιτική. Οι
λογοτέχνες και γενικά οι άνθρωποι της κουλτούρας είναι άλλης πάστας άνθρωποι από τους
πολιτικούς.

Στην επόμενη ανάρτηση στον τοίχο μου στο facebook παραθέτω το τέλος ενός
αυτοβιογραφικού μου κειμένου, το οποίο έχει ως εξής:

Ένας ψυχολόγος που με είχε εντυπωσιάσει και διάβασα σχεδόν όλα του τα βιβλία, εκείνη
την εποχή που είχα πέσει σαν τρελός στα ψυχολογικά διαβάσματα, τέλη της δεκαετίας του
’70, ήταν ο Hans Eysenck. O Eysenck λοιπόν υποστηρίζει ότι η προσωπικότητα του
ανθρώπου καθορίζεται από δυο άξονες, τον άξονα της αισθηματικότητας και τον άξονα της
ενδοστρέφειας-εξωστρέφειας. Φτιάχνει έναν κύκλο, και σ’ αυτόν χαράζει δυο άξονες ένα
κατακόρυφο, της αισθηματικότητας, και ένα οριζόντιο, της ενδοστρέφειας-εξωστρέφειας.
Όλοι οι άνθρωποι καταλαμβάνουν μια θέση στον κύκλο. Όσοι βρίσκονται στην περιοχή της
υψηλής συναισθηματικότητας και της μεγάλης ενδοστρέφειας είναι οι νευρωσικοί και οι
καλλιτεχνικές φύσεις. Όσοι βρίσκονται στη μεριά της χαμηλής συναισθηματικότητας και της
μεγάλης εξωστρέφειας είναι οι εγκληματίες και οι πολιτικοί. Εμείς που έχουμε καλλιτεχνική
φύση, οι λογοτέχνες, οι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι των γραμμάτων γενικά, θα έπρεπε να
είμαστε στα ψυχιατρεία. Όμως μας σώζει η καλλιτεχνική δημιουργία και η πνευματική
απασχόληση. Ο Χεμινγουέη είχε πει ότι «εμένα ο ψυχίατρός μου είναι η γραφομηχανή
μου». Και ο Ρίτσος είπε στον Πρεβελάκη που σχολίασε το ογκώδες του έργου του σαν
προσπάθεια να ξεφύγει από τα άγχη του «μόνο εσύ με κατάλαβες».
Και οι πολιτικοί πώς ξεφεύγουν και δεν μπαίνουν στη φυλακή;
Δωροδοκώντας και απειλώντας. Ο Κεφαλογιάννης προχθές καταδικάστηκε με ένα χρόνο
φυλάκιση γιατί προστάτευε τους χασισοκαλλιεργητές στα Ζωνιανά, αλλά με αναστολή. Και
με το βουλευτικό άσυλο καλά βολεύονται. Και αυτός που έδωσε την εντολή στην Τσοτσόλη
ελεύθερος κυκλοφορεί (αν και είμαι σίγουρος ότι και αυτού άλλος του έδωσε την εντολή).
Τελικά, όλοι έχουμε τον τρόπο μας.

Για να γράψω αμέσως μετά σε σχόλιο:

Να μην παρεξηγηθώ, αυτά γράφηκαν καθ' υπερβολήν, και εν βρασμώ ψυχής μπορώ να
πω, πριν κάποια χρόνια. Κάθε κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις του. Που μπορεί βέβαια αυτά
που γράφω παραπάνω να μην είναι ο κανόνας αλλά οι εξαιρέσεις. Βρίσκονται όμως στην
πλευρά που περιέγραψα.
12-1-14

Εις Μνήμην Άννας Σαμπατακάκη και Κώστα Καλατζή

Για την Άννα τη Σαμπατακάκη μάθαμε (και γράψαμε) χθες στο facebook. Παλιά
συντρόφισσα, εξαιρετικός άνθρωπος, την νίκησε η επάρατος χθες. Σήμερα μας άφησε και
ένας άλλος άνθρωπος, εξαίρετος λογοτέχνη, ο Κώστας Καλατζής. Είχαμε γνωρισθεί πριν
χρόνια σε ένα συνέδριο στην Σάμο, στο οποίο μιλούσα για το υπέροχο μυθιστόρημά του «Η
ασημόπετρα». Έχοντας γνωρισθεί μου έστειλε και τα επόμενα βιβλία τους, για τα οποία
έγραψα βιβλιοκριτικές οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο σαμιώτικο περιοδικό «Η μεθόριος του
Αιγαίου», και φυσικά τις ανάρτησα στο Λέξημα και στο blog μου. Τα βιβλία αυτά είναι «Η
οδοιπορία του Ιουλίου Καίσαρος» και «Ο φούρνος του Λεωνίδα Τσακμάκη». Άννα, Κώστα,
ας είναι ελαφρύ το χώμα που σας σκεπάζει, θα σας θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
30-12-13

Πωλείται αδελφή

Την ιστορία μου την αφηγήθηκε μόλις τώρα φίλη αγαπημένη, κατά προτροπή της κόρης
της. Πρωταγωνιστής ένας συμμαθητής της. Άσος στα μαθηματικά. Δώδεκα χρονών και κάτι.
Λείπουν οι γονείς του και είναι μόνος με τη δίχρονη αδελφή του. Παίρνει μια
φωτογραφική μηχανή και την φωτογραφίζει. Στη συνέχεια αναρτά τη φωτογραφία της σε
ένα σάιτ όπου γίνονται αγοραπωλησίες με τίτλο: «Πωλείται αδελφή». Ο λόγος; Ξυπνάει το
βράδυ και κλαίει και δεν τον αφήνει να κοιμηθεί. Επίσης κοστίζει πολύ, γιατί πίνει ένα πολύ
ακριβό γάλα, και η μητέρα τους όλο και της αγοράζει πράγματα. Αλλά παρόλα αυτά είναι
αξιαγάπητη. Την πουλάει μόνο ένα ευρώ, τιμή διαπραγματεύσιμη.
Πώς μαθεύτηκε η ιστορία.
Ένας συμμαθητής τους πωλούσε στο ίδιο σάιτ το κινητό του και είδε την αγγελία με τη
φωτογραφία. Το κοριτσάκι το γνώριζε. Πήρε λοιπόν τηλέφωνο το συμμαθητή του και τον
ρώτησε, όχι αν κατάφερε να την πουλήσει αλλά αν το πήραν χαμπάρι οι γονείς του.
Το πήραν.
Γυρνώντας σπίτι κάθισαν στον υπολογιστή και είδαν την αγγελία. Είχε ξεχάσει να αλλάξει
σελίδα στον browser. Φυσικά έγιναν έξω φρενών. Για τιμωρία κοιμήθηκε νηστικός και του
απαγόρευσαν στο εξής να μένει μόνος με την αδελφή του.
Ο συμμαθητής δεν το κράτησε μυστικό, ποιος κρατάει μυστικά σήμερα, σε λίγο το ήξερε
όλη η τάξη.
 Ναι, έχω ακούσει για μανάδες που πουλάνε τα μωρά τους – πριν λίγες βδομάδες μια
τέτοια ιστορία αναστάτωσε τα media- αλλά αδελφός να πουλάει την αδελφή, πρώτη φορά.
13-12-13

Θάνατος ιρανού blogger από τα βασανιστήρια στη φυλακή

Ο Λάιμπνιτζ είπε ότι αυτός είναι ο καλύτερος των δυνατών κόσμων, και ο F.H.Bradley,
μας λέει ο Μπέρτραντ Ράσσελ στην «Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας», πρόσθεσε το
σαρδόνιο σχόλιο «Και κάθε τι κακό σ’ αυτόν είναι αναγκαίο κακό». Εγώ θα παραφράσω
λέγοντας ότι «Η δημοκρατία είναι το καλύτερο των δυνατών πολιτευμάτων», προσθέτοντας
κι εγώ το σαρδόνιο σχόλιο «και κάθε τι κακό σ’ αυτήν είναι αναγκαίο κακό».
Σαν blogger είχα αναρτήσει, ενώ ήμουν σχολικός σύμβουλος, κάποια σόκιν ανέκδοτα.
Ευκαιρία να με εκπαραθυρώσουν, μια και δεν ήμουν δικός τους. Μου έκαναν ΕΔΕ, και με
παράνομες διαδικασίες (με ενημέρωνε σχετικά ο αιρετός του ΠΑΣΟΚ στο ΑΚΥΣΔΕ Θεόφιλος
Σακκαλίδης) στις επόμενες κρίσεις τα εικοσάρια που είχα πάρει στην συνέντευξη, μετά από
άνωθεν παρέμβαση τα έκαναν τριάρια, και από πρώτος βγήκα 42ος. (Και όπως είπε ο γιος
μου, αν ήξεραν ότι με την κρίση και τις αλλεπάλληλες παραιτήσεις μετά από τρία χρόνια θα
βρισκόμουν πάλι σε εκλόγιμη θέση, αντί για τρία θα μου έβαζαν μείον τρία. Τρεις φορές με
τοποθέτησαν, και τις τρεις φορές αρνήθηκα ευγενικά, αντί να πω…). Έχασα το επίδομα του
σχολικού συμβούλου, 410 ευρώ το μήνα, πάνω από 15.000 ευρώ συνολικά, αλλά αυτό
λειτούργησε σε μένα σαν εμβόλιο όταν ήλθε η κρίση. Οι γονείς μας γνώρισαν πολέμους και
κατοχές, οι αδελφοί μικρασιάτες τον ξεσπιτωμό, σιγά τώρα που μας μείωσαν τους μισθούς
και τις συντάξεις, μικρό το κακό. Κανένα μεγαλύτερο μη μας έλθει.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά.
Πήρα από ένα φίλο ιρανό ένα λινκ. Αντιγράφω την αγγλική μετάφραση. Μπορείτε να το
υπερπηδήσετε αν θέλετε, ειδικά όσοι δεν ξέρετε καλά αγγλικά. Αναφέρεται στο θάνατο
ενός blogger, τα βασανιστήρια που υπέστη, καθώς αρνιόταν να τους δώσει, ανάμεσα στα
άλλα, και τους κωδικούς του στο facebook. Που, όπως με πληροφόρησε, τόσο το facebook
όσο και το youtube είναι απαγορευμένα στο Ιράν. Τελικά, σε σύγκριση με αυτόν τον
φουκαρά που έχασε τη ζωή του από τα βασανιστήρια για το blog του, εγώ δεν έπαθα
τίποτα.
Θα κάνω εδώ ένα σχόλιο, λίγο άσχετο. Στο Ιράν έγιναν διαδηλώσεις που στοίχισαν τη ζωή
σε δεκάδες ανθρώπους, μετά την επανεκλογή του σημερινού προέδρου, καταγγέλλοντάς
την ότι ήταν αποτέλεσμα «βίας και νοθείας» (κάτι μου θυμίζει αυτό). Βγήκε με 63%. Ακόμη
και 15% να έπαιρνε παρακάτω σαν αποτέλεσμα της βίας και της νοθείας, το 48% είναι και
πάλι πολύ μεγάλο ποσοστό.
Τι θέλω να πω μ’ αυτό.
Οι Ιρανοί είναι άξιοι του καθεστώτος που έχουν.
Όπως και οι Αφγανοί των Ταλιμπάν. (Διάβασα κάπου ότι σε μια πόλη, δεν θυμάμαι ποια,
όταν πήραν την εξουσία οι Ταλιμπάν δεν άλλαξε τίποτα. Αυτό που επέβαλαν σ’ όλη τη χώρα
ίσχυε σ’ αυτούς).
Και τώρα το αγγλικό κείμενο. Μπορείτε να το διαβάσετε κατ’ ευθείαν από τον σύνδεσμο
από όπου το πήρα, μετά το ιρανικό.
http://sahamnews.org/1392/09/256741/
To Judge Izadi, Head of Branch 1057, Keyfari Court
Subject: Announcing preparedness to testify in the case regarding the
murder of the late Sattar Beheshti
Greetings with respect,
Recently while in prison I was made aware by the press services that the
charge of premeditated murder has been dropped and changed to
quasi-intentional murder in the case examining the cause of death of
blogger Sattar Beheshti. Therefore since I do not have the opportunity of
attending the court due to being incarcerated, I deem it necessary to for
the first time, officially share what I witnessed and what I was told by
the victim when he was held in Ward 350 of Evin prison shortly before he
was murdered. I do so in the hopes that in this stage of the proceedings, I
can be helpful in disclosing the truth about the incident. I hereby declare
my readiness to serve as a witness in court in order to shed light on the
events that took place.
I have never been a proponent of the death penalty, but I have always been
steadfast in my belief in reform and enforcement of the law by preventing
violations of human rights through a fair trial.
Honorable Judge,
It is my moral obligation as a human being to help restore justice by
shedding light on some unknown aspects of the incident leading to this
case.
I met Sattar Beheshti shortly after he was transferred to Evin prison Ward
350 on October 31, 2012. After a brief conversation I noticed that his
physical condition was very dire and his disturbing state was a result of
the interrogations that had taken place on the 30th and 31st of October.
The night of October 31st while Sattar was in Ward 350, I was witness to
the prominent symptoms on his body resulting from the torture that had been
inflicted on him, as listed below:
- Swollen and injured wrists with marked signs of being hung from the
ceiling.
- Severe swelling and bruising on the forehead (left side).
- Hemorrhaging in the left eye.
- Multiple deep bruises on his chest, flank, and abdomen from being punched
and kicked by the interrogator.
- Sore feet and limping when he attempted to walk.
- Severe pain in his testicles.
- Dizziness and nausea.
The late Sattar Beheshti shared shocking details about the behavior of his
interrogator. Even though I had heard narratives of the severe torture that
took place in the security police detention centers, it was surprising in
that Sattar’s alleged activities did not warrant the brutality and level of
violence used against him. Sattar Beheshti said that while he was hung from
the ceiling, his interrogator viciously beat him and he was very worried
that the beatings would be repeated. Sattar said, “I was handcuffed and
when they dropped me to the ground, the interrogator kept his foot on my
head as he cursed my mother and sister. Another time they had my arms and
legs tied to a chair as the interrogator incessantly punched me and kicked
me.” Sattar said the interrogator bluntly said to him, “I will kill you and
I will not allow you to leave here alive. I won’t even allow your corpse to
be delivered to your mother. The only way you can get out of here alive is
to cooperate with me by saying and writing what I demand.”
Sattar Beheshti said that the injuries on his neck were from being punched
and tortured by using electric shock and cables. The deceased who was in
excruciating testicular pain said that after the blows to his stomach and
testicles he saw blood in his urine. He said the interrogator forced him to
get naked and threated him with sexual violence.
Your Honor,
After the murder of Sattar Beheshti at the FATA detention center was
exposed, the officials involved repeatedly claimed that the accused was
detained because of the content in his weblog. But it is interesting for
you to know that according to Sattar, the unlawful and brutal conduct of
the interrogators was not aimed at extracting a confession regarding the
content of his weblog or Facebook account. Sattar said the torture
inflicted on him was to coerce him into providing his username and password
on Facebook, and making other such disclosures. Therefore it is clear that
the focus of the interrogation was not to question what Sattar wrote in his
weblog or Facebook account, but rather it was to gain illegal access to his
privacy – which was the incentive for two rounds of severe interrogations
resulting in his death.
Your Honor,
You are aware that Sattar Beheshti was in custody for only 4 days, one of
which was spent in Ward 350 of Evin prison without being interrogated. You
are now obligated to determine when a person is tortured this severely in
less than 36 hours; threatened with death – which is a crime in itself;
when he is boldly told by interrogators that they plan on killing him; told
what they will do with his corpse, is it conceivable to speak of the lack
of planning and premeditation in the murder? Or does a “typical killer” not
use this level of violence, abuse, physical and psychological torment? Is
an interrogator, who uses the excuse of trying to extract a confession and
is fully aware of the severity of his blows and the impact it has on a
person, who abuses his position and resorts to inflicting savage torture
through any means, then claims he had no ill intent and did not
deliberately commit the murder, vindicated of committing a crime that was a
direct result of his actions?!
I hereby repeat that I am prepared to testify in court regarding what I
have said, and I respectfully request that the judiciary address this
matter and follow up on the case.
Yours respectfully,
Seyed Hossein Ronaghi Maleki
13-12-13

Το χνάρι

Ήταν για μένα μια όαση το Χνάρι εκείνα τα χρόνια που μόλις είχα απολυθεί από το
στρατό. Είχα μεγάλο μεράκι για το διάβασμα αλλά ήμουν ημιάνεργος. Με δεδομένα τα
οικονομικά μου εκείνη την εποχή το βιβλίο ήταν για μένα είδος πολυτελείας. Το να μπορώ
να αγοράσω ένα βιβλίο με 20 και 30% έκπτωση αποτελούσε σημαντικό κίνητρο. Κάποια
εξαιρετικά βιβλία που έχω διαβάσει δεν θα τα είχα διαβάσει αν δεν ήταν το Χνάρι.
Το θυμάμαι και για ένα άλλο λόγο. Ήμουν ερωτευμένος με μια κοπέλα, και το πρώτο
πράγμα που έκανα όταν πήρα στα χέρια μου αυτές τις κεραμιδί κάρτες με τη διεύθυνση του
βιβλιοπωλείου ήταν να της δώσω μια κάρτα διαφημίζοντάς το πολύ ένθερμα, ως ένα
μοναδικό βιβλιοπωλείο με φοβερές εκπτώσεις. Αγόρασε κάποια βιβλία. Δυστυχώς η
προσφορά της κάρτας δεν εξαργυρώθηκε όπως θα ήθελα, δηλαδή όπως λαχταρούσα. Δεν
ξέρω γιατί, ίσως να ήθελε μεγαλύτερες εκπτώσεις.

Το έστειλα σε μήνυμα στο Γιώργο Τσιλντερίκη (15σύλλαβος) για να το συμπεριλάβει σε

ένα αναμνηστικό βιβλίο για το Χνάρι. Δεν ξέρω αν κυκλοφόρησε.
3-11-2013
 10. Για τον Τατσόπουλο, στο facebook, 11-1-2014

Έχω ξανακάνει την παρακάτω ανάρτηση. Για την ιστορία που παραθέτω στο τέλος,
πρέπει να γράψω εδώ ότι την έμαθα ως εξής: Πρόεδρος στο σύλλογο του χωριού μου, λέω
από το μικρόφωνο σε μια χοροεσπερίδα ότι δυστυχώς ο δάσκαλός μας, ο κος... δεν
μπόρεσε να έλθει γιατί είναι άρρωστος. Με πλησιάζει στη συνέχεια ένας ξάδελφός μου και
μου λέει ότι αυτό δεν έπρεπε να το πω. -Γιατί, του λέω, -Διότι κάποια πράγματα δεν
λέγονται. Να, για παράδειγμα... και μου λέει την ιστορία σαν ένα παράδειγμα για πράγματα
που δεν λέγονται. Η περιπτερού δεν έπρεπε να πει αυτό το πράγμα.
Γιατί έκανα την ανάρτηση.
Τη θυμήθηκα με την περίπτωση του Τατσόπουλου (Είπε ότι υπάρχουν συμπαθούντες της
«17 Νοέμβρη» στο Σύριζα). Για τον οποίο έγραψα σε μια βιβλιοκριτική μου για ένα βιβλίο
του, ότι στην περίπτωσή του ταιριάζει η παροιμία του "όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα
τον τρώνε οι κότες" εννοώντας με τα πίτουρα την πολιτική. Οι λογοτέχνες και γενικά οι
άνθρωποι της κουλτούρας είναι άλλης πάστας άνθρωποι από τους πολιτικούς.
20-11-13

Η Ελλάδα στα κινέζικα

Η Ελλάδα στα κινέζικα.

Ξεκινάω με ένα κείμενο που μου έστειλαν με e-mail.

«Οι Κινέζοι προσπάθησαν να αποδώσουν στη γλώσσα τους τη λέξη Hellas. Για να τη
γράψουν, χρησιμοποίησαν δύο ιδεογράμματα (希腊) τα οποία επέλεξαν με βάση την
προφορά. Δηλαδή πήραν ένα ιδεόγραμμα που προφέρεται «σι», άλλο ένα που προφέρεται
«λα», τα ένωσαν για να φτιάξουν τη λέξη «Σι-Λα» με την οποία προσδιορίζουν την Ελλάδα.
Το πρώτο ιδεόγραμμα σημαίνει «ελπίδα» και το δεύτερο αντιστοιχεί στον μήνα Δεκέμβριο
του παραδοσιακού κινεζικού ημερολογίου. Και τα δύο όμως μαζί, όταν ενωθούν,
σημαίνουν «ο άλλος μεγάλος πολιτισμός». Αυτό για να δείτε με πόσο σεβασμό
αντιμετωπίζουν τη χώρα μας. Δεν είναι καθόλου άσχημος αυτός ο συμβολισμός για μια
χώρα, όπως λένε, τόσο ταλαιπωρημένη και παράλληλα τόσο πλούσια σε Ιστορία και
πολιτισμό, όπως η δική μας. Οι Κινέζοι άλλωστε είναι ίσως ο μοναδικός λαός στον κόσμο
που δεν αποκαλεί την Ελλάδα «Greece» ή κάτι παρόμοιο. Περίπου το 1/5 του παγκόσμιου
πληθυσμού που ομιλεί κινεζικά αποκαλεί την Ελλάδα «Σι-Λα».
Ο φίλος μου ο Τέλης διαβάζοντάς το αναρωτιέται:
Προφανώς και σωστά, η έννοια του κινέζικου ιδεογράμματος σ’ ότι αφορά την Ελλάδα
αφορά τους προγόνους μας. Την σημερινή Ελλάδα πως να την λένε άραγε......;;;;
Εγώ απαντώ.
Τέλη μου, τη σημερινή Ελλάδα τη λένε και πάλι Σι Λα, όμως γράφεται αλλιώς 奚落, και
σημαίνει «Χλευάζω, εμπαίζω».
Στην προώθηση που έκανα είχα προσθέσει και το παρακάτω:
Και το Βυζάντιο, να προσθέσω εγώ, το λένε 东罗马, Dong Lou Ma, Ανατολική Ρώμη.
27-5-2013

Το τηλέφωνο

Την ιστορία την άκουσα πριν λίγες βδομάδες στο φούρνο της γειτονιάς. Την αφηγείται η
μαμά. Ο Παναγιώτης, ο 14χρονος γιος της, ενοχλείται από την Βασούλα, την δίχρονη
αδελφούλα του. Κάνει πως παίρνει τηλέφωνο χτυπώντας με το δεξί χέρι φανταστικά
πλήκτρα στην αριστερή παλάμη του.
-Χρυσή Αυγή εκεί; έλα να πάρεις τη Βασούλα, γιατί είναι κακό κορίτσι.
Το κοριτσάκι τρομαγμένο επαναλαμβάνει την ίδια παντομίμα λέγοντας:
-Χυσή Αγή εκεί; Είμαι η Βασούλα, μην έθεις, είμαι καό κοῒτσι.
Τώρα ο μπαμπούλας δεν είναι πια φανταστικό ον, είναι πραγματικό. Ελπίζω να μην
μπορέσει ποτέ η Χρυσή Αυγή να πάρει τη Βασούλα, σε όποια ηλικία και αν βρίσκεται, όπως
και κανέναν άλλο άλλωστε.
19-1-2013

Περί μουσικών

Λίγες ταινίες έχουν μείνει ακόμη στον σκληρό δίσκο του dvd-recorder μου. Αυτή που
βλέπω τώρα είναι η «Αντονιέττα» του Κάρλος Σάουρα με την Ιζαμπέλ Ατζανί. Και πέφτω
πάνω στην παρακάτω ατάκα. Παγώνω την εικόνα και την αντιγράφω. «Αν διαλέξεις Ντε
Μπουσί, Στραβίνσκι ή Σατί σε βρίζουν».
Ξέρω τον Ιγκόρ Στραβίνσκι, ξέρω τον Ερίκ Σατί, αλλά δεν ξέρω κανένα Ντε Μπουσί.
Φαντάζομαι, αντίστοιχα, και ο μεταφραστής που γράφει τους υπότιτλους δεν θα ξέρει
κανένα Ντεμπυσύ.
19-1-2013

Τι σου είναι τα λεφτά

Θέλω να αδειάσω τον σκληρό δίσκο του dvd-recorder μου για να χωρέσουν τα κινέζικα
σήριαλ που γράφω, και βλέπω ταινίες που είχα γράψει πριν χρόνια και δεν εδέησε να τις
δω. Κάθε ταινία, αφού την δω, την αντιγράφω σε dvd και μετά την ριπάρω στον
υπολογιστή, σε format mpeg 4, για το αρχείο μου.
Βλέπω μια ταινία η οποία ξεκινάει λίγο μετά την αρχή, και έτσι χάνω τον τίτλο.
Προλαβαίνω όμως να δω τον σεναριογράφο, που είναι ο Αντρέι Κοντσαλόφσκι.
Υποθέτοντας ότι την έχει σκηνοθετήσει ο ίδιος την ψάχνω στο διαδίκτυο, και διαπιστώνω
ότι πράγματι είναι δική του. Ο αγγλικός τίτλος είναι Gloss, Глянец στα ρώσικα, στα ελληνικά
δεν μπόρεσα να βρω.
Καθώς παρακολουθώ την ταινία πέφτω πάνω στην ατάκα: «Τα λεφτά είναι για τη
γυναίκα ό,τι το βιάγκρα για τον άντρα».
Κρίμα να μην έχω λεφτά. Φυσικά όχι για να αγοράσω βιάγκρα.
5-1-2013

Τα κάλαντα

Τελευταία ψώνια, τελευταίες πληρωμές του χρόνου. Στην επιστροφή συναντάω παρέες
παιδιών που έλεγαν τα κάλαντα. Δυο κορίτσια βλέπουν σε απόσταση δυο φίλες τους. Τις
ρωτάει η μια από τις δυο, στα αγγλικά. -How many? Είναι περίεργη να δει πόσα χρήματα
έχουν μαζέψει.
Όμως τελικά τα αγγλικά της ήταν καλύτερα, γιατί διορθώνει αμέσως. -How much?
31-12-2012

Τι ήσαν οι Φαναριώτες.
 Πηγαίνοντας πριν τρία χρόνια στο κολυμβητήριο της Γκράβας, κατευθυνόμενος προς την
είσοδο περνάω δίπλα από μια παρέα μαθητών. Το αυτί μου πιάνει ένα μαθητή να λέει:
-Οι μισοί έκαναν… (δεν άκουσα τι έκαναν) και οι άλλοι μισοί τους κρατούσαν φανάρι.
Αυτοί ήσαν οι Φαναριώτες. Διαγώνισμα ρε μαλάκα.
Ο μαθητής που έδωσε αυτή την απάντηση ήταν βέβαια αδιάβαστος, όμως είχε μεγάλη
φαντασία, και λίγο βρώμικη θα έλεγα.
31-12-2012

Τα κινητά

Μου το αφηγήθηκε κόρη φίλης, που δουλεύει με τον πατέρα της στα δάνεια. Έρχεται η
κυρία με τα δυο της παιδιά παραπονούμενη που δεν μπορεί να πληρώσει τις δόσεις του
δανείου. Με τα δάνεια που έχει, παίρνει δεκαπενθήμερο μόλις 150 ευρώ. Την ακούει με
κατανόηση. Ξαφνικά το ένα παιδί βγάζει το κινητό του και αρχίζει να παίζει ένα παιχνίδι.
iPhone 4, και τιμάται 600 ευρώ (άλλη φίλη που της διηγήθηκα την ιστορία μου είπε ότι
κάνει 670 ευρώ). Σε λίγο ακολουθεί και το άλλο, επίσης με iPhone. Μέχρις εδώ καλά, όλα
για το παιδί μου. Σε λίγο όμως παίρνουν την κυρία τηλέφωνο και βγάζει και αυτή το κινητό
της, επίσης iPhone. –Μα κυρία μου, της λέει αγανακτισμένη η κόρη της φίλης μου, εδώ δεν
μπορείς να πληρώσεις τα δάνειά σου, και παίρνεις τόσο ακριβό κινητό;
Και η απάντηση:
-Ξέρεις, θέλω να είμαι μέσα στην τεχνολογία.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Friday, November 23, 2012

Μο Γιαν, Νόμπελ λογοτεχνίας 2012

Μια απόπειρα μετάφρασης της αρχικής σύντομης βιογραφίας από ένα σύνδεσμο στον
οποίο παραπέμπω αμέσως μετά.

 "Ο Μο Γιαν (γεν.17-2-1955), που το πραγματικό του όνομα είναι Γκουάν Μο Γιε, γεννήθηκε
στο Γκάο Μι της επαρχίας Σαν Ντονγκ, και είναι ένας διάσημος σύγχρονος κινέζος
συγγραφέας. Στο πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας, και
επισκέπτης καθηγητής στο τεχνολογικό πανεπιστήμιο του Τσιν Ντάο. Τη δεκαετία του 1980
διακρίθηκε για τα λογοτεχνικά του έργα με θέμα την ιδιαίτερη πατρίδα του, διαποτισμένα
με τα ανάμικτα συναισθήματα «αγάπη για την πατρίδα» αλλά και «μνησικακία για την
πατρίδα», με τα οποία χαρακτηρίστηκε ως συγγραφέας που «ψάχνει τις ρίζες της
λογοτεχνίας». Τα έργα του διακρίνονται βαθιά για τον μαγικό ρεαλισμό τους. Ο Μο Γιαν με
τα μυθιστορήματά του δημιούργησε ένα μοναδικό κόσμο προσωπικής αίσθησης, ένα
εντυπωσιακό αφηγηματικό στυλ. Ο χειρισμός εντυπωσιακών ανατροπών, ο σχηματισμός
ενός μυστηριακού υπερβατικού αντικειμενικού κόσμου φέρει ένα ολοφάνερα
πρωτοποριακό χρώμα. Το 2006 κατέκτησε την 20η θέση στη λίστα των καλύτερων κινέζων
συγγραφέων, ενώ την επόμενη χρονιά κατέκτησε την πρώτη θέση. Το 2011 με το
μυθιστόρημά του «Ο βάτραχος» πήρε το όγδοο βραβείο της «Αντιφατικής Λογοτεχνίας»
(Mao Dun Wen Xue), και στις 11-10-2012 το βραβείο νόμπελ λογοτεχνίας."
http://baike.baidu.com/view/51704.htm
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Tuesday, October 16, 2012 No commen

Μέρκελ και Τουραντό

Βλέπω μια Τουραντό. Μόλις την είδα είπα "ίδια η Μέρκελ". Τελικά, πιο ξύπνια αυτή, έβαζε
τρία αινίγματα. Αν και η Σφίγγα είχε βάλει τρία, ίσως ο Οιδίποδας να μην τα κατάφερνε.
Όμως τότε η Θήβα θα είχε καταστραφεί, ο Οιδίποδας δεν θα είχε διαπράξει την αιμομιξία,
ο Σοφοκλής δεν θα είχε γράψει την καλύτερή του τραγωδία και ο Φρόιντ θα έπρεπε να βρει
άλλο όνομα για το σύμπλεγμά του.
Facebook, 3 -7- 2012

Με τα πόδια

Το άκουσα πριν λίγο από το φίλο μου τον Χριστόφορο Χαραλαμπάκη. Γυρνούσαμε από
ταβέρνα. Οδηγούσα εγώ. Δεν έστριψα κάποια στιγμή στη στροφή που έπρεπε και
χαθήκαμε. Κάναμε κάμποση ώρα για να ξαναβρεθούμε στο δρόμο μας. –Να πάρει, λέω,
κάναμε τόσο δρόμο τζάμπα. Για τη βενζίνα που είναι ακριβή όμως δεν είπα κουβέντα. Και ο
Χρίστος μου είπε κάτι που είχε πει ένας χωριανός του, από την Ανατολή Ιεράπετρας, σε μια
ανάλογη περίπτωση: -Ε, δεν επηγαίναμε εδά και με τα πόδια.
28-2-2012

Με αφορμή τον Κιαροστάμι

Είδα πακέτο όσες ταινίες είχα του Κιαροστάμι και δεν τις είχα δει, και έγραψα δυο λογάκια
για αυτές. Την ανάρτηση την έκανα χθες. Και είδα ότι ταινίες όπως το Ten και το Abc Africa
γυρίστηκαν με βιντεοκάμερα, και, αν θυμάμαι καλά, και το The wind will carry us. Είχα την
εντύπωση ότι η ποιότητα μιας ταινίας γυρισμένη με βιντεοκάμερα είναι πολύ κατώτερη
από την ποιότητα μιας ταινίας γυρισμένη με κανονική κινηματογραφική μηχανή λήψης. Και
να που δεν είναι έτσι τα πράγματα. Αυτό μου έδωσε καινούριες ιδέες.
Βιντεοκάμερα αγόρασα νομίζω το 1998. Απαίτηση του γιου μου. Πανάκριβη, πολύ βαριά,
με κασέτα. Ο γιος μου έκανε μερικές λήψεις, τις οποίες αργότερα μετέτρεψα σε ψηφιακές.
Επίσης τη χρησιμοποίησα για να γράψω ένα κινέζικο θίασο που έπαιζε όπερα του Πεκίνου,
στα πλαίσια πολιτιστικών εκδηλώσεων του δήμου Αμαρουσίου. Δεν είχα καμιά ιδέα πώς
παιζόταν η όπερα του Πεκίνου, και τότε δεν υπήρχε (νομίζω) το youtube όπου μπορείς να
αποκτήσεις οπτική εμπειρία για τα πάντα. Και φλερτάριζα βέβαια με την ιδέα να γράψω για
το θέατρο της Κίνας. Άρχισα να γράφω δυο χρόνια αργότερα, ξεκινώντας όμως από το
θέατρο της Ιαπωνίας. Ο γιαπωνέζος φίλος μου Οτάνι Τοσινόρι, που ξέρει ελληνικά και
αλληλογραφούμε στα ελληνικά, μου έστειλε κασέτες με θέατρο Νο. Είχα πετύχει και κάτι
εκπομπές στην τηλεόραση και τις είχα γράψει. Το βιβλίο βγήκε τελικά πέρυσι, από τις
εκδόσεις ΑΛΔΕ, με τον τίτλο «Εισαγωγή στο θέατρο της Ιαπωνίας και της Κίνας».
Η λήψη που έκανα ήταν πανάθλια. Δεν είχα ρυθμίσει σωστά το φωτισμό, ήταν νύχτα, αλλά
πήρα μια ιδέα για το πώς είναι η όπερα του Πεκίνου. Τότε ήταν που αποφάσισα να βάλω
δορυφορική τηλεόραση. Έπρεπε όμως να είμαι σίγουρος ότι θα έπιανα κινέζικο κανάλι.
Ρώτησα έναν τεχνικό, και αφού μου έδειξε στην τηλεόρασή του το cctv 4, πήρα την
απόφαση. Βάλαμε και στην Κρήτη δορυφορική, για το γιο μου, αφού μας έκανε κανονικό
εκβιασμό. Ήθελε και αυτός να βλέπει τα δικά του.
Από τότε την βιντεοκάμερα την ξεχάσαμε. Έμεινε πεταμένη σε μια γωνιά, στην ντουλάπα.
Πήρα όμως κάποια μικρά βίντεο με την φωτογραφική μου μηχανή. Και ανάρτησα και
κάποια στο youtube, όχι όλα δικά μου. Το ένα ήταν της δασκάλας μου στα ρώσικα, της
Σβετλάνας. Η λήψη έγινε το 1996. Μιλάμε μαζί, ενώ σε μια καρέκλα κάθεται και μας
παρακολουθεί ο γιος μου, δέκα χρονών τότε.
Το άλλο είναι από το πανηγύρι του χωριού μου, του προφήτη Ηλία, το 2001. Πάρθηκε από
έναν συμφοιτητή μου, τον Τόμη, που είχε έλθει στο χωριό μου με έναν άλλο συμφοιτητή
μας και έμεναν στο σπίτι του θείου του. Μόλις είχε αγοράσει τη βιντεοκάμερα, και ήταν
ορεξάτος. Ανέβασα το κομμάτι όπου χορεύει μια πολύ όμορφη κοπέλα, και που χορεύει
επίσης καταπληκτικά, μαλεβιζιώτη. Σ’ αυτήν ζουμάριζε συνέχεια. Κάπου φαίνομαι να
χορεύω κι εγώ. Το κομμάτι το ανέβασα πρόπερσι, μετά πάλι από το πανηγύρι του προφήτη
Ηλία. Με την ίδια κοπελιά να χορεύει, πάλι μαλεβιζιώτη, και εγώ δίπλα της. Όταν τέλειωσε
ο χορός και πήγαινα να καθίσω, μου λέει ένας χωριανός «Μπαγάσα, έπιασες δίπλα στην
πιο ωραία». Δυο άλλα μίνι βίντεο που ανέβασα, από κάμερα υπολογιστή, με δείχνουν να
παίζω λύρα, στο ένα να λέω τα κρητικά κάλαντα και στο άλλο να λέω δυο μαντινιάδες.
Κοιτάζω στο youtube και βλέπω ότι τα βίντεο αυτά τα είδαν κάπου τετρακόσια άτομα. Και
αναρωτιέμαι: τις αναρτήσεις με τις βιβλιοκριτικές που κάνω, πόσοι τις διαβάζουν; Πόσο
χρόνο αφιερώνει ένας έλληνας να δει ταινίες και πόσο για να διαβάσει κάποια βιβλία;
Έχω γράψει ένα βιβλίο για το χωριό μου. Εκδόθηκε χωρίς εικόνες, γιατί θα ανέβαζαν
φοβερά το κόστος. Εκεί έγραφα ότι ένα κατωχωριτάκι (Κάτω Χωριό λέγεται το χωριό μου),
μετά από 100 χρόνια, θα διαβάζει ίσως με συγκίνηση πώς ζούσαν οι προπαππούδες του.
Αργότερα σκέφτηκα τι ωραία που θα ήταν αυτό το κατωχωριτάκι να έβλεπε πώς ήταν το
χωριό τότε. Σίγουρα κάποιοι χωριανοί θα έχουν φωτογραφίες. Έχω κι εγώ. Αλλά ένα βίντεο
δεν θα ήταν καλύτερο;
Φλερτάριζα για καιρό με την ιδέα να αγοράσω ένα βίντεο και να πάρω το χωριό μου. Μετά
θα το ανέβαζα στο youtube. Όμως δεν το αποφάσιζα. Είχα την εντύπωση ότι τη
βιντεοκάμερα τη χρησιμοποιεί κανείς για να πάρει ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές
(γάμους, βαφτίσια, ταξίδια, κ.λπ), και ότι μόνο οι επαγγελματίες τη χρησιμοποιούν για
τέτοιου είδους δουλειές.
Έβλεπα την ταινία Ten on ten, όπου ο Κιαροστάμι μιλούσε για το Ten, που γυρίστηκε
ολόκληρο με βιντεοκάμερα, δίνοντας ταυτόχρονα μαθήματα σκηνοθεσίας. Βρισκόμουν στα
μισά της ταινίας και τη σταμάτησα. Κάθισα στον υπολογιστή και παράγγειλα μια
βιντεοκάμερα στο e-shop. Συνεχίζοντας να βλέπω την ταινία σκεφτόμουν ότι έκανα πολύ
καλά.
Γιατί γράφω αυτές τις γραμμές.
Κάνοντας αυτή την ανάρτηση θέλω να δεσμευτώ ψυχολογικά, να μην υπαναχωρήσω. Με
αυτή τη βιντεοκάμερα θέλω να κάνω τουλάχιστον ένα ντοκιμαντέρ, για το χωριό μου. Τα
κείμενά μου ποτέ δεν τα διαβάζω. Βλέπω όμως παλιές φωτογραφίες, εκείνα τα παλιά
βίντεο, και με συγκίνηση ξαναείδα το μονόλεπτο φιλμ όπου μιλάω για το βιβλίο μου
«Οικολογικά παραμύθια και διηγήματα», στην εκπομπή του Νίκου Λαγκαδινού «Με τη
φωνή του συγγραφέα» στη ΝΕΤ, πριν από περισσότερο από δέκα χρόνια, και που ανάρτησα
προχθές. Αν γυρίσω αυτό το φιλμ, θα το βλέπω αργότερα με την ίδια συγκίνηση. Αυτό για
μένα είναι το πιο μεγάλο κίνητρο.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Tuesday, November 29, 2011

Δεν ξαναψήνω μπλιο κουκιά, δε στένω μπλιο τσικάλι/ εκάηκα τη μια φορά να μη καώ την
άλλη.

Άκουσα με συγκίνηση τη μαντινιάδα αυτή στο Τρίτο πρόγραμμα, στην εκπομπή του Σόλωνα
Μιχαηλίδη. Ο Μιχαηλίδης μας είπε ότι την άκουσε από έναν λυράρη ο Δημήτρης
Μητρόπουλος, του άρεσε πάρα πολύ η μουσική, και από αυτήν εμπνεύστηκε το έργο του
«Κρητική γιορτή», που το ακούσαμε σε ενορχήστρωση Νίκου Σκαλκώτα, δεν θυμάμαι όμως
από ποια ορχήστρα. Σαν σήμερα πέθανε ο Μητρόπουλος, 2-11-1960, σε ηλικία 64 ετών.
Την μαντινιάδα αυτή την άκουσα με πόνο ψυχής από τον πατέρα μου, λίγες βδομάδες πριν
πεθάνει. Ζούσε στην Κρήτη μόνος, μετά το θάνατο της μητέρας μου. Του έλεγα ότι μπορεί
να έλθει να μείνει μαζί μας όποτε νομίζει ότι δεν μπορεί πια να τα καταφέρνει μόνος του.
Ερχόταν όταν ήταν άρρωστος, αλλά μόλις ένοιωθε καλά, σε κανένα μήνα περίπου, έφευγε
για την Κρήτη. «Δεν κάνω εγώ σ’ αυτή τη φυλακή», μου έλεγε. Δεν τον πίεζα. Στα 85 του
όμως, το 1988, υποφέροντας από βρογχικό άσθμα, αποφάσισε να ζήσει μαζί μας οριστικά.
Με τη λαχτάρα της καλοκαιρινής επιστροφής στην Κρήτη.
Έζησε άλλα 9 χρόνια. Παρά τις τέσσερις εγχειρήσεις, καταρράκτη και γλαύκωμα σε κάθε
μάτι, καθώς ήταν πολύ γέρος, έχασε σταδιακά το φως του. Δεν τυφλώθηκε,
αυτοεξυπηρετείτο, έβλεπε ακόμη και το χάπι της πίεσης πάνω στο τραπέζι και το έπαιρνε,
όμως στο τέλος είχε βαρεθεί τη ζωή του, και ήθελε να φύγει. Προσπαθούσα όσο μπορούσα
να τον ενθαρρύνω. Τότε μου είπε την μαντινιάδα «Δεν ξαναψήνω μπλιο κουκιά δεν στένω
μπλιο τσικάλι/ εκάηκα τη μια φορά να μην καώ την άλλη».
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Wednesday, November 02, 2011

Τι κοινό έχω εγώ με τον Σαραμάγκου

Αντιγράφω, παγώνοντας την εικόνα, από την εκπομπή του Ανταίου Χρυσοστομίδη και της
Μικέλας Χαρτουλάρη "Κεραίες της εποχής μας", αυτοβιογραφικό απόσπασμα που διαβάζει
ο Ζοζέ Σαραμάγκου: (έχω γράψει γι’ αυτόν)
"Στην πραγματικότητα γεννήθηκα στις 16-11-1022, στις δύο η ώρα, και όχι στις 18, όπως
βεβαιώνει το Μητρώο του Ληξιαρχείου. Έτυχε τότε ο πατέρας μου να δουλεύει μακριά απ'
το χωριό και όχι μόνο δεν ήταν παρών στη γέννηση του γιου του αλλά επέστρεψε στο σπίτι
μετά τις 16 Δεκεμβρίου. Το πιθανότερο ήταν στις 17, που έπεφτε Κυριακή. Τότε λοιπόν, και
φαντάζομαι και σήμερα ακόμη, έπρεπε η δήλωση της γέννησης να γίνει εντός τρειάντα
ημερών, διαφορετικά υπήρχε ο κίνδυνος επιβολής προστίμου". 
Κάτι ανάλογο έγινε και με μένα. Γεννήθηκα στις 29 Ιανουαρίου 1950 (Υδροχόος.
Παρεμπιπτόντως ημέρα Κυριακή, το πρωί, "την ώρα που λειτουργούνταν οι εκκλησίες"
συνήθιζε να λέει η μάνα μου, θεωρώντας το καλοσημαδιά), όμως ο πατέρας μου,
φαντάζομαι από κωλοβάρεμα, δεν πήγε να με δηλώσει. Κάποιος του σφύριξε αργότερα ότι
έπρεπε να με δηλώσει μέσα σε τρεις μήνες, (όχι σε ένα όπως στην Πορτογαλία. Στην
Ελλάδα τίποτα δεν γίνεται με βιασύνη, αν για παράδειγμα θέλεις ένα πιστοποιητικό, κάνεις
την αίτηση, αλλά για το καλό των νεύρων σου δεν πρέπει να βιάζεσαι να το πάρεις, πρέπει
να έχεις υπομονή), είχαν όμως περάσει παραπάνω από τρεις μήνες και γι αυτό με δήλωσε
19 Φεβρουαρίου. Έτσι η ταυτότητά μου γράφει ως ημερομηνία γέννησης 19 Φεβρουαρίου
1950, και αυτή την ημερομηνία δηλώνω όταν πρόκειται για κάτι επίσημο, και έχω πάντα το
φόβο ότι κάποια στιγμή μπορεί να ξεχαστώ και να δηλώσω 29 Ιανουαρίου, και μετά άντε να
ξεμπλέξεις με την ελληνική γραφειοκρατία.

26-11-2010

Θύτης και θύμα: Γλέζος και Μαχμαλμπάφ

Το διάβασα σε newsletter των Νέων: Ο Μανώλης Γλέζος και ο άνδρας των ΜΑΤ που του
έριξε δακρυγόνο μιλούν λίγο μετά την ιδιωτική συνάντηση στο σπίτι του ιστορικού
στελέχους της Αριστεράς. Ολόκληρη η ιστορία βρίσκεται εδώ.
Ο θύτης λοιπόν, ο αστυνομικός, συναντιέται με το θύμα του, τον Μανώλη Γλέζο, που σε
πρόσφατη διαδήλωση του έριξε δακρυγόνο στα μάτια με αποτέλεσμα να τραυματισθεί
σοβαρά. Και θυμήθηκα ένα ανάλογο περιστατικό που διάβασα πριν λίγες μέρες, ψάχνοντας
στο διαδίκτυο για τον Ιρανό σκηνοθέτη Μοχσέν Μαχμαλμπάφ. Αντιγράφω από τη σχετική
ιστοσελίδα.
"Ο Μοχσέν Μαχμαλμπάφ γεννήθηκε το 1957 σε μια φτωχογειτονιά της Τεχεράνης και
εργαζόταν από τα οχτώ του χρόνια. Στα έντεκα του παρατάει το σχολείο και στα δεκαεφτά
του, την εποχή που κυβερνούσε ο Σάχης, ήταν μέλος μιας επαναστατικής ομάδας,
μαχαιρώνει έναν αστυνομικό, καθώς προσπαθεί να του κλέψει το πιστόλι. Με το όπλο αυτό
σκόπευε να ληστέψει μια τράπεζα και να χρηματοδοτήσει έτσι το κίνημα. Όμως ο
αστυνόμος τον πυροβολεί στο στομάχι και ο νεαρός επαναστάτης περνάει επτά χρόνια στη
φυλακή. Η απελευθέρωσή του έρχεται το 1979, με την νίκη της επανάστασης, που τον
τοποθετεί επικεφαλής του Γραφείου Προπαγάνδας των Ισλαμικών Γραμμάτων και
Τεχνών....
Ο Μαχμαλμπάφ έβαλε υποθήκη το σπίτι του, για να χρηματοδοτήσει την ταινία του "Μια
στιγμή αθωότητας",στην οποία ο σκηνοθέτης εμφανίζεται μαζί με τον αστυνόμο, θύμα και
θύτη της νιότης του, θέλοντας να εξιλεωθεί για τα σφάλματά του. Το περίεργο είναι πως ο
ίδιος ο πρώην αστυνόμος τον βρήκε και του ζήτησε να παίξει σε μια ταινία του".
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Sunday, March 14, 2010

Αθωώθηκε η Στέλλα Πρωτονοτάριου

Αθωώθηκε η Στέλλα Πρωτονοτάριου. Εδώ βρίσκεται η ανακοίνωση της ΔΟΕ. Διώχθηκε,

όπως λέει η ανακοίνωση, από την τότε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Και σκέφτομαι ότι
τελικά υπάρχουν και χειρότερα. Εγώ απλώς διώχτηκα από σχολικός σύμβουλος, με εντολή
από την τότε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να μου αλλάξουν την βαθμολογία στη
συνέντευξη(τα εικοσάρια έγιναν τριάρια και από πρώτος βρέθηκα τεσσαρακοστός
δεύτερος), πράγμα που συνιστά ποινικό αδίκημα όπως με πληροφόρησε ο αιρετός κος
Θεόφιλος Σακαλλίδης. Εγώ απλώς στη συνέχεια πέρασα μια ΕΔΕ για τα σόκιν ανέκδοτα που
είχα αναρτήσει σ' αυτό το blog. Η Στέλλα Πρωτονοτάριου πέρασε πλημμελειοδικείο, εκεί
που έπρεπε να της πούνε μπράβο για την πρωτοβουλία της,τη διδασκαλία της αλβανικής
στους αλβανούς μαθητές. Σκέφτομαι πως θα μπορούσα να την είχα πάθει κι εγώ. Ως
σχολικός σύμβουλος είχα αναρτήσει στην ιστοσελίδα μου δυο διηγήματα του Ισμαήλ
Κανταρέ, με την προτροπή στους συναδέλφους να τα διδάξουν στους μαθητές τους, με το
σκεπτικό ότι έχουν δικαίωμα οι αλβανοί μαθητές να μάθουν ότι έχουν ένα μεγάλο
συγγραφέα διεθνούς φήμης, όπως έχουμε εμείς τον Καζαντζάκη. Όχι, δεν μου είπαν
μπράβο γι αυτή την πρωτοβουλία, αλλά ευτυχώς, σκέφτομαι τώρα, δεν με δίωξαν κιόλας.
28-1-10

Γιώργος Σεφέρης, Ο γυρισμός του ξενιτεμένου

Ουφ, επί τέλους, ξεμπέρδεψα με τον ΑΣΕΠ, απόψε τέλειωσα το τελευταίο πακέτο.
Διόρθωνα την διδακτική των Νέων Ελληνικών. Οι υποψήφιοι κλήθηκαν να παρουσιάσουν
τον τρόπο με τον οποίο θα δίδασκαν το ποίημα «Ο Γυρισμός του ξενιτεμένου» του Σεφέρη.
Σκέφτηκα να γράψω δυο λόγια και γι αυτό, όπως έκανα και με «Το πρώτο σκαλί» του
Καβάφη στον προηγούμενο ΑΣΕΠ (γράφω γι αυτό στην προ-προηγούμενη ανάρτηση), όχι
για να δώσω μια διαφορετική ερμηνεία όπως σ’ εκείνο, αλλά για να θίξω κάποια ζητήματα
θεωρίας που μου ήλθαν στο μυαλό καθώς διόρθωνα. Ακόμη, για να παρουσιάσω τη
μελοποιημένη εκδοχή του Γιάννη Μαρκόπουλου, που οι υποψήφιοι φάνηκε να αγνοούν,
τουλάχιστον εκείνοι των οποίων τα γραπτά διόρθωσα, με μόνο δύο εξαιρέσεις σε 500 τόσα
γραπτά.
Υποστηρίζεται από πολλούς ότι υψηλή λογοτεχνία είναι εκείνη που μεταφέρει διαχρονικά
μηνύματα. Ποιο είναι το διαχρονικό μήνυμα εδώ; Ο ξενιτεμένος, όταν γυρνάει στην
πατρίδα του, βρίσκεται συνήθως μπροστά σε αλλαγές που τον απογοητεύουν. Θέλει να
βρει την πατρίδα του όπως την άφησε, και αυτή συχνά είναι αγνώριστη.
Όμως ο ποιητής μας αυτό το διαχρονικό μήνυμα θέλει να περάσει; Όχι. Το μήνυμά του έχει
σχέση με τις κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα κατά το
χρόνο της παραγωγής του ποιήματος. Ο Σεφέρης μόλις έχει επιστρέψει στην Αθήνα από την
Κορυτσά, και τοποθετήθηκε ως λογοκριτής του ξένου τύπου από το καθεστώς του Μεταξά.
Ως διπλωμάτης μπορούσε επίσης να έχει εικόνα για τη διεθνή κατάσταση, για τα σύννεφα
πολέμου που φαίνονταν στον ορίζοντα. Η τελευταία φράση «χιλιάδες άρματα
δρεπανηφόρα» αίρουν το διαχρονικό του μηνύματος και το κάνουν επικαιρικό, και
προπαντός βέβαια ο χρονολογικός δείκτης γραφής του ποιήματος: «Άνοιξη του 1938».
Χωρίς αυτόν τον εξωτερικό δείκτη ένας δομιστής που επικεντρώνεται μόνο στο κείμενο θα
ήταν ανίκανος να ερμηνεύσει επαρκώς το ποίημα. Όσο για το Intentional fallacy (το λάθος
της πρόθεσης) του W. K. Wimsatt, ούτε λόγος να γίνεται. Ο Σεφέρης είχε πρόθεση
γράφοντας το ποίημα, και η πρόθεσή του ήταν να καταγγείλει την κατάσταση στην οποία
είχε περιέλθει η Ελλάδα κάτω από το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά. Ως λογοκριτής ο
ίδιος, περνάει με πολύ πονηρό τρόπο το κατηγορώ του. Ο «ξενιτεμένος» ποιητής Σεφέρης
δεν έχει διάθεση να συμβιβαστεί, παρά τις προτροπές του φίλου του, με μια πατρίδα την
οποία δεν αναγνωρίζει. Για τον διπλωμάτη όμως Σεφέρη τα πράγματα είναι πιο δύσκολα.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Μήπως ενυπάρχει στο επικαιρικό μήνυμα ένα άλλο
διαχρονικό;
Φυσικά. Η καταγγελία μιας κατάστασης κοινωνικής παρακμής, έκπτωσης των αξιών, ηθικής
φθοράς και διαφθοράς. Ένας ξενιτεμένος που θα γύριζε σήμερα στην Ελλάδα, μετά ας
πούμε από 25 χρόνια παραμονής στο εξωτερικό, άραγε θα την αναγνώριζε;
29-4-09

Alberto Fujimori, καταδικάστηκε σε 30 χρόνια φυλάκιση

Μόλις τώρα πήρα το email από την Διεθνή Αμνηστία, ότι ο Alberto Fujimori ha sido
condenado por las violaciones de los Derechos Humanos que cometio mientras era
presidente de Peru (καταδικάστηκε για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενόσο
ήταν πρόεδρος του Περού). Περισσότερα για τον Φουτζιμόρι εδώ.
Δεν θα έγραφα την είδηση αν δεν ήθελα να την συνδυάσω με κάτι άλλο: Ο Φουτζιμόρι
κέρδισε τις εκλογές το 1990 έχοντας σαν αντίπαλο τον συγγραφέα Μάριο Βάργκας Γιόσα.
Μήπως θα πρέπει να αλλάξουμε το πλατωνικό εκείνο "Οι πολιτείες θα σωθούν ή όταν οι
κυβερνήτες φιλοσοφήσουν ή όταν οι φιλόσοφοι κυβερνήσουν", με το "Οι πολιτείες θα
σωθούν ή όταν οι κυβερνήτες γίνουν λογοτέχνες ή όταν οι λογοτέχνες κυβερνήσουν"; Το
βλέπω χλωμό, αλλά το 1990 το Περού είχε μια ευκαιρία.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Wednesday, April 15, 2009

Τουρκία, Ισλάμ, Κεμάλ

Για να μη νομίσετε ότι με ενδιαφέρει μόνο η κουλτούρα, και γράφω μόνο για βιβλία και
ταινίες.
Συζητάγαμε χθες βράδυ στην ομάδα κοινωνικής ανθρωπολογίας για την κατάσταση στην
Τουρκία. Η συζήτηση άναψε. Θα εκθέσω επιγραμματικά κάποιες απόψεις που διατύπωσα.
Η δημοκρατία, όπως και ο ρεαλισμός στη λογοτεχνία, κυριάρχησαν για σύντομα
διαστήματα στην παγκόσμια ιστορία.
Οι μουσουλμανικές χώρες δεν είναι έτοιμες για δημοκρατία. Όλοι ξέρουμε ότι εκεί
επικρατούν λίγο πολύ απολυταρχικά καθεστώτα.
Το Ιράν είναι ένα καλό παράδειγμα. Χειροκροτούσαμε την εξέγερση την ιρανών κατά του
δικτάτορα Σάχη.
Μετά παγώσαμε. Ο Χομεϊνί ήταν τρισχειρότερος δικτάτορας. Προχθές μόλις η Διεθνής
Αμνηστία μας παρακάλεσε να βάλουμε στις ιστοσελίδες μας ένα banner καταδικάζοντας τις
εκτελέσεις δια λιθοβολισμού στο Ιράν. Το έχω βάλει σ’ αυτό το blog.
Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός φουντώνει. Τα εργοστάσια κατασκευής μαντίλας τρίβουν
τα χέρια τους από χαρά.
Στην Τουρκία ο Ερντογάν κερδίζει τη μια μάχη μετά την άλλη. Οι κεμαλιστές χάνουν
συνεχώς έδαφος.
-Τι μας λες, ο Ερντογάν θα γίνει ισλαμιστής δικτάτορας;
-Όχι απαραίτητα. Αλλά μπορεί να γίνει ο Κερένσκι της Τουρκίας.
Η Τουρκία είναι μια μουσουλμανική χώρα. Η δημοκρατία δεν της ταιριάζει. Είναι καλύτερη
όμως η «δημοκρατία» των κεμαλικών στρατηγών που έχουν φιλοδυτικούς
προσανατολισμούς και σέβονται σε κάποιο βαθμό τις αξίες των δυτικών δημοκρατικών,
όπως για παράδειγμα τα δικαιώματα των γυναικών (να θυμίσουμε ότι στην Τουρκία οι
γυναίκες είχαν δικαίωμα ψήφου από το 1934, ενώ στην δημοκρατική Ελλάδα απέκτησαν
μόλις το 1952;) παρά μια ισλαμική «δημοκρατία» τύπου Ιράν. Καλύτερα τα νήματα της
τουρκικής δημοκρατίας να τα κρατάνε οι στρατηγοί παρά οι μουλάδες.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Thursday, January 29, 2009

Εισαγωγή σε ανάρτηση

Μου συνέβη μόνο μια φορά να χάσω ένα κείμενό μου. Ήταν ένα σύντομο συγκριτολογικό,
ανάμεσα σε ένα διήγημα του Ανδρέα Μήτσου και στο Μακριά από το αγριεμένο πλήθος
του Τόμας Χάρντυ. Έφαγα τον κόσμο, έκανα search στον σκληρό, έψαξα ένα σωρό δισκέτες,
τίποτα. Από τότε έγινα πιο προσεκτικός. Και βέβαια για να το ξαναγράψω ούτε λόγος, δεν
είχα το κουράγιο.
Το παρακάτω επίσης μου συνέβη για πρώτη φορά. Ελπίζω δηλαδή, γιατί δεν μπορώ να
ξέρω.
Μια τοπική εφημερίδα, η «Ιεράπετρα 21», έστειλε «πρόσκληση στους γεραπετρίτες
δημιουργούς» να στείλουν τα πονήματά τους, πεζά, ποιήματα κ.λπ. προκειμένου να
εκδοθούν σε ένα συλλογικό τόμο. Καταληκτική ημερομηνία η σημερινή, για την ακρίβεια η
χθεσινή μια και είμαστε μετά τα μεσάνυχτα. Σκέφτηκα ότι κάτι έπρεπε να στείλω, είχα
γράψει κάτι μαντινάδες, αλλά τελικά σκέφτηκα να στείλω ένα ποίημα, έντονα βιωματικό,
γραμμένο την εποχή της χούντας. Έδωσα find με λέξεις – κλειδιά, αλλά καλού κακού είπα
να ψάξω και ο ίδιος. Βρήκα ένα αρχείο με τίτλο palakida. Τι διάβολο είναι αυτό, λέω. Το
ανοίγω και βρίσκομαι μπροστά σε ένα κείμενο ξεχασμένο, δύο σελίδων, που είχα σκοπό να
το επεξεργαστώ και να το αναπτύξω περισσότερο.
Το να ξεχάσω κάτι που έχω γράψει δεν μου είχε ξανασυμβεί. Κοιτάζω στις ιδιότητες του
αρχείου, και διαβάζω «τροποποιήθηκε, Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2002». Βρήκαμε λοιπόν
το terminus ante quem. Το terminus post quem είναι μετά την ενασχόλησή μου με το
ασιατικό θέατρο, που αν θυμάμαι καλά ξεκίνησε λίγο μετά που τέλειωσα το διδακτορικό,
δηλαδή μετά το 1996, και αφού είδα το Αντίο Παλλακίδα μου, video cd που μου έφερε η
κυρία Yu, δασκάλα μου στα κινέζικα, και που στάθηκε αφορμή να είμαι pioneer στην αγορά
dvd player, 225 χιλιάρικα, νομίζω το 1997. Πριν δυο μήνες μου είπε ο γιος μου ότι το
Carrefour έδινε dvd player με 8 ή 9 ευρώ, δεν θυμάμαι. Τρία χιλιάρικα δηλαδή,
εξευτελισμένα μετά από τόσα χρόνια.
Μετράω τις λέξεις του κειμένου, τέλεια! Κάπου 800 τόσες, με όριο τις 1000. Το ξανακοιτάζω
λιγάκι, είχε κενά, πράγματα που έπρεπε να ψάξω, τα έψαξα, έκανα και τις ανάλογες
διορθώσεις, δεν αντέχω να κάνω άλλες, και είπα να το αναρτήσω και στο blog μου αφού το
στείλω.
Τώρα θα μου πείτε, γιατί να μην το επεξεργαστώ περισσότερο, να το στείλω κάπου αλλού;
Τι νόημα θα είχε μια πιο φιλόδοξη δημοσίευση παραπάνω; Και με αυτές που έχω, στις
πρόσφατες επιλογές των σχολικών συμβούλων πήρα το μάξιμουμ στα μόρια για το
συγγραφικό έργο, και δεν είδα να με ωφέλησε.
Έχω ένα κατάλογο με καμιά εικοσαριά πιθανά θέματα για επεξεργασία, με μορφή
ανακοίνωσης ή άρθρου. Για καθένα έχω καταγράψει κάποιες σκέψεις ή έχω αντιγράψει
σχετικά αποσπάσματα. Σκεφτόμουν κάποτε να τα επεξεργαστώ. Τώρα ξέρω ότι δεν έχει
νόημα να το κάνω. Μπορώ να καταγράψω απλά τις ιδέες, σε κείμενα μιας ή δυο σελίδων.
Να κάνω κάτι ανάλογο με αυτό που λέει κάπου ο Μπόρχες, δεν θυμάμαι πού και δεν
σκοπεύω να το ψάξω, ότι αντί να γράψεις ένα μεγάλο πλατειαστικό μυθιστόρημα μπορείς
να γράψεις για τα πράγματα που θα ήθελες να βάλεις σ’ αυτό το μυθιστόρημα. Αυτό
τουλάχιστον ελπίζω πως θα καταφέρω να το κάνω. Ελπίζω, γιατί η ζωή φέρνει πολλά
απρόοπτα.
Το συγκεκριμένο κείμενο, μια και το έχω έτοιμο, το αναρτώ, μην το χάσω όπως το άλλο (αν
και γι αυτό δεν υπάρχει κίνδυνος), ή μην το ξεχάσω (γι αυτό υπάρχει κίνδυνος, το Alzheimer
βλέπω να εξαπλώνεται σαν επιδημία. Και δεν υπάρχει και εμβόλιο).
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Saturday, November 01, 2008

Οι ρίζες της σύμπτωσης ξαναχτυπούν

Αναφέρομαι στην προπροπροηγούμενη ανάρτησή μου που είχε τίτλο «Οι ρίζες της
σύμπτωσης».
Προχθές, Πέμπτη, στο msn messenger βλέπω ένα φίλο μου να ακούει το πρώτο κονσέρτο
για πιάνο του Μπραμς.
Για χρόνια ήταν το αγαπημένο μου κονσέρτο για πιάνο. Μετά ήλθε αυτό του Μπέλλα
Μπάρτοκ.
Κάνω αμέσως chat, για να του πω πως ακούει ένα από τα αγαπημένα μου κονσέρτα. Και
πάλι το τρίτο μέρος είναι αυτό που μου αρέσει πιο πολύ.
Χθες, ένας φίλος μου μου έδωσε δυο προσκλήσεις για το Μέγαρο.
Φεύγουμε και δεν προλαβαίνω να κοιτάξω τι έργα παίζει. Στο μέγαρο όμως παίρνω το
πρόγραμμα για να δω.
Ήταν στο πρόγραμμα, μαζί με την όγδοη συμφωνία του Μπετόβεν και το συμφωνικό
ποίημα «Ο Σιντ» ενός Έλληνα που τον άκουγα για πρώτη φορά, του Διονύση Ροδοθέατου.
(Το μόνο που κατάφερα να βρω στο google γι αυτόν είναι πως το Δ. του προγράμματος δεν
ήταν Δημήτρης όπως νόμισα αρχικά αλλά Διονύσης, και πως ήταν μαθητής του Σπυρίδωνα
Ξύνδα, ο οποίος γεννήθηκε το 1812 ή 14 και πέθανε το 1896. Άρα ο Ροδοθέατος είναι λίγο
μεταγενέστερος).
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Saturday, October 18, 2008

I am feeling proud

Δεν κρατιέμαι να μην το γράψω.

Το ανακάλυψα σήμερα τυχαία, ψάχνοντας στο google με το όνομά μου στα αγγλικά.
Το site μου στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ήταν καταταγμένο στην 23η θέση, από 75
συνολικά, και νομίζω ήταν το μόνο ελληνικό. Αυτό στο www.topblogsites.com,στην
κατηγορία academics.
Δεν σας παραπέμπω όμως σ' αυτό. Κάποτε παρέπεμψα από αυτό το site σ' αυτό εδώ το
blog, και αυτό μου στοίχισε τη θέση μου σαν σχολικός σύμβουλος και τρεις μήνες παύση,
άνευ αποδοχών. Η παροιμία λέει ότι όποιος καεί στο χυλό φυσά και το γιαούρτι. Το
γιαούρτι εδώ είναι να κάνω το αντίστροφο.
Αλλά τι το ξεχωριστό έχει αυτό το site;
Θα έλεγα τι το μοναδικό;
Μου πήρε χρόνο να το φτιάξω.
Είμαι πεπεισμένος ότι έχουμε ξεπεράσει την εποχή του Γουτεμβέργιου. Ό,τι ψάχνω πια, το
ψάχνω όχι σε χαρτούρα, αλλά ηλεκτρονικά.
Κάποτε στη Χαλκίδα, στο μάθημα της εξομοίωσης, είδα μια συναδέλφισσα να μου
κραδαίνει από μακριά ένα χαρτί. Ήταν η εργασία μιας φοιτήτριάς της στο Ανοιχτό
Πανεπιστήμιο. Με είχε στη βιβλιογραφία. Κοίταξα με περιέργεια να δω σε ποιο κείμενό
μου έκανε αναφορά.
Ήταν ένα κείμενο δημοσιευμένο στο "Σαμιζντάτ". Το "Σαμιζντάτ" κυκλοφορούσε μόλις σε
καμιά πενηνταριά αντίτυπα, και ήταν αναρτημένο στο διαδίκτυο.
Προφανώς είχε δει τη δημοσίευσή μου στο διαδίκτυο.
Τι έκανα λοιπόν με την ιστοσελίδα μου.
Σκανάρισα όλα τα κείμενά μου πριν το '93, που τότε δεν είχα υπολογιστή. Το ίδιο έκανα και
με τα βιβλία μου. Μάλιστα τα πρώτα μου ήταν σε ένα ιδιόμορφο μονοτονικό, που έπρεπε
να ξαναπληκτρολογήσω πάρα πολλές λέξεις. Έπειτα τα σελιδοποίησα όπως ήταν
δημοσιευμένα. Στη συνέχεια τα ανάρτησα στην ιστοσελίδα μου. Έτσι μπορεί κανείς να
αναφερθεί στις δημοσιεύσεις μου παραπέμποντας όχι στην ιστοσελίδα, αλλά στο
τυπωμένο κείμενο.
Μου πήρε πάρα πολύ χρόνο αυτή η δουλειά, αλλά, από ό,τι δείχνει, άξιζε τον κόπο.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Tuesday, October 14, 2008

Οι ρίζες της σύμπτωσης

Οι συμπτώσεις τώρα τελευταία αρχίζουν να παίζουν ένα περίεργο ρόλο στη ζωή μου. Είναι
σαν να με κοροϊδεύει κάποιος εκεί ψηλά για το βιβλίο μου Η Αναγκαιότητα του μύθου. Οι
πιο συνταρακτικές βέβαια συνέβησαν την ημέρα εκείνη που έγραψα ένα αυτοβιογραφικό
κείμενο, και μάλιστα σε σχέση με το κείμενο, πριν τρεις μήνες περίπου, που τελικά του
έδωσα τον τίτλο ενός βιβλίου του Άρθουρ Καίσλερ, Οι ρίζες της σύμπτωσης, που το είχα
χρησιμοποιήσει στη βιβλιογραφία του πρώτου μου βιβλίου Παραψυχολογία, μύθος ή
πραγματικότητα.
Σήμερα μου συνέβησαν πάλι κάτι φοβερές συμπτώσεις.
Δεν ξέρω πώς μου ήλθε, πριν πάω για τη δουλειά, να βάλω να ακούσω το τρίτο κονσέρτο
για πιάνο του Μπέλλα Μπάρτοκ. Στη δουλειά, κατά τις 12.30, το Τρίτο Πρόγραμμα βάζει το
ίδιο κονσέρτο. Ήμουν στο κολυμβητήριο όταν με πήρε τηλέφωνο ο φίλος μου ο Γιάννης ο
Πούλος για να μου πει ότι θα μου δώσει δυο προσκλήσεις για την αποψινή συναυλία της
Κρατικής Ορχήστρας στο Μέγαρο. Κοιτάζω το πρόγραμμα και τι έπαιζε; Το τρίτο κονσέρτο
του Μπέλλα Μπάρτοκ, από τα πιο αγαπημένα μου. Ψάχνω για παρέα, και σε ποιον
καταλήγω τελικά, ενώ δεν είχα καν τα τηλέφωνά του, μόνο το e-mail του; Σε ένα πρόσφατο
πολύ καλό φίλο, τον Κωνσταντίνο τον Μπούρα. Την παραμονή που έγραφα το παραπάνω
αυτοβιογραφικό κείμενο συναντηθήκαμε για πρώτη φορά, μαζί με τη φίλη μας τη
Λαμπρίνα, και, ανάμεσα στα άλλα, μας μίλησε και για τη σημασία των συμπτώσεων (που
δεν είναι, υποστηρίζει, συμπτώσεις) στη ζωή μας.
Η συναυλία ήταν πολύ ωραία. Το κομμάτι του έργου που μου αρέσει περισσότερο είναι το
τρίτο μέρος. Ακούστε το.

Συμπληρώνω, μετά από δυο μέρες, Κυριακή 12 Οκτωβρίου. Τι άκουσα σήμερα στο Τρίτο
Πρόγραμμα, στις 11.00; Ωριαίο αφιέρωμα στον Bella Bartok.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Saturday, October 11, 2008

Τζεμίλ Τουράν, Τα παιδιά του Αραράτ

Επειδή μπορεί να μην κάνω παρουσίαση του βιβλίου, ας παρουσιάσω τουλάχιστον την
παρουσίαση που του έγινε την περασμένη Δευτέρα, 31-3-2008 στην αίθουσα ανταποκριτών
ξένου τύπου.
Ο Τζεμίλ Τουράν είναι Κούρδος πρόσφυγας και ήλθε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας
του 80. Έχει γράψει, απ’ όσο ξέρω, δυο ακόμη βιβλία.
Μίλησαν για το βιβλίο η Ήρα Βαλσαμάκη, ο Τηλέμαχος Χυτήρης και η Μαρία Πίνιου-Καλλή.
Την παράσταση την έκλεψε η τελευταία ομιλήτρια, γιατρός δερματολόγος και μέλος της
Διεθνούς Αμνηστίας που ερευνά τις περιπτώσεις βασανιστηρίων. Τα όσα αφηγήθηκε ήταν
ανατριχιαστικά.
Και δυο πληροφορίες που έδωσε:
Πριν λίγες μέρες δόθηκε πολιτικό άσυλο σε Ιρανό ομοφυλόφιλο που βασανίστηκε άγρια
από τις ιρανικές αρχές.
Οι λαθρομετανάστες, μόλις φτάνουν καραβοτσακισμένοι στις ακτές, τους υποβάλλουν σε
βασανιστήρια για να μαρτυρήσουν ποιος τους μετέφερε. Το πιο συνηθισμένο, τους
βουτάνε το κεφάλι στο νερό.
Μίλησαν και δυο ακόμη, φίλοι του Τουράν.
Ενδιαφέρουσα η παρατήρηση του ενός:
Στη δεκαετία του 80, τότε που το ΠΑΣΟΚ είχε όραμα, δινόταν χωρίς δυσκολία πολιτικό
άσυλο.
Έπειτα με το σταγονόμετρο.
Το δικό μου σχόλιο:
Τότε τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ατσαλωμένα από την αντίσταση στη χούντα είχαν όραμα.
Κάποια απ’ αυτά το έχασαν στη συνέχεια.
Και τα νέα στελέχη;
Όλων των κομμάτων.
Φοβάμαι ότι δεν οδηγούνται από κανένα όραμα, αλλά απλά από την προοπτική μιας
επιτυχημένης, και εν πολλοίς επικερδούς, καριέρας.
Η μόνη ελπίδα, οι εξαιρέσεις που υπάρχουν πάντα στον κανόνα.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Monday, April 07, 2008

Μην τολμήσετε να πειράξετε τον Μπάμπη

Μπορεί να με καταδιώκει ο εωσφόρος, όμως έχω την προστασία του θεού.

Το θυμήθηκα, όχι τυχαία.
Ο φίλος μου ο Σταύρος το λέει στο διπλανό του σε μια κηδεία: «Μην τολμήσετε να
πειράξετε τον Μπάμπη».
Η ιστορία άρχισε ως εξής.
Κάποιος ηλικιωμένος χωριανός μου μας έκλεβε σωλήνες του νερού. Δεν ήταν το κόστος
τους, αλλά ο κόπος του πατέρα μου, γέρος άνθρωπος, να τις αντικαθιστά κάθε χρόνο – με
τη βοήθειά μου φυσικά. Ως πονηρός χωριάτης όμως έγραφε πάνω το όνομά τους.
Αγαπάει ο θεός τον κλέφτη, αγαπάει και τον νοικοκύρη. Τις βρήκα (όχι όλες φυσικά) έξω
από το σπίτι του. Φώναξα τον αγροφύλακα, έγινε μήνυση. Ένα μήνα πριν τη δίκη πέθανε
από την επάρατο. Στενοχωρήθηκα. Έτσι όταν με ενημέρωσαν κάποιοι χωριανοί μου ότι ένας
γείτονάς μου σε ένα αμπέλι είχε κάνει κάποια καταπάτηση, δεν έδωσα συνέχεια, δεν έκανα
μήνυση. Είπα «Δεν θα τα πάρει μαζί του στον άλλο κόσμο». Σε μερικούς μήνες πέθανε κι
αυτός από την ίδια ασθένεια. Στην κηδεία του είναι που είπε την παραπάνω φράση ο φίλος
μου ο Σταύρος.
Πριν λίγες μέρες, περνώντας από ένα σπίτι που είχα νοικιάσει πριν τέσσερα χρόνια, είδα ότι
πουλιόταν. Από περιέργεια έγραψα το τηλέφωνο. Τηλεφώνησα. Απάντησε ένας μεσίτης.
Πήρα τηλέφωνο τον ιδιοκτήτη, το τηλέφωνο είχε αλλάξει. Το κινητό του δεν απαντούσε.
Προφανώς πέθανε, και τον κληρονόμησαν οι συγγενείς του. Δεν παίρνω κι όρκο. Όταν
άφησα το σπίτι, μου έφαγε τη μισή εγγύηση. Με διαβεβαίωσε ότι θα μου την επέστρεφε,
και έτσι δεν έκανα αυτό που κάνουν όλοι, να την συμψηφίσω με τα δυο τελευταία νοίκια.
Έτσι θυμήθηκα τη φράση του Σταύρου. Με πείραξε, και μάλλον το πλήρωσε κι αυτός όπως
οι άλλοι δυο.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλοι όσοι με πειράζουν πεθαίνουν.
Τώρα, γιατί τα γράφω όλα αυτά.
Έτσι, για να γράψω κάτι για το blog μου, όχι μόνο βιβλιοκριτικές.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Sunday, January 20, 2008
Ισορροπίες

Το καλοκαίρι με έβγαλαν από σχολικό σύμβουλο.

Την ίδια εποχή με έβαλαν σαν λήμμα στο ΛΕΞΙΚΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ των
εκδόσεων Πατάκη, όπως μου έδειξε προχθές ο Ιάσων Ευαγγέλου, στο φιλολογικό του
καφενείο της Πέμπτης.
Η ζωή έχει τα πάνω κάτω: μεταφορά
Η ζωή μου είχε το βγες μπες: κυριολεξία
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Sunday, December 09, 2007

Πάλι το 666

Παραθέτω κατ’ αρχήν απόσπασμα από ένα κείμενό μου που το προορίζω για κάπου αλλού.
«Ήμουν μαθητής δημοτικού, σε κάποια μεσαία τάξη, και περπατούσα σε ένα μονοπάτι στο
χωριό μου, στα περιβόλια. Ξαφνικά σε ένα «τράφο», σε μια ξερολιθιά που οριοθετούσε την
πεζούλα από το μονοπάτι, βρήκα ένα εικονισματάκι, σε σχήμα οβάλ, στο μέγεθος της
παλάμης ενός μωρού. Ήταν του αγίου Χαραλάμπου. Το πρωί είχε λειτουργηθεί η διμάρτυρη
εκκλησία του χωριού. Ήταν 10 Φλεβάρη, ημέρα της χάρης του.
Πριν δυο χρόνια με πήρε τηλέφωνο μια μαμά, πανικόβλητη, για να μου πει τα προβλήματα
που είχε ο γιος της με τη φιλόλογό του. Έκανα την παρέμβασή μου, το παιδί πέρασε την
τάξη. Η μαμά, αγιογράφος, μου έκανε δώρο μια εικόνα του άγιου Χαράλαμπου. Την έχω
κρεμασμένη πάνω από το κρεβάτι μου.
Την παρακάτω ιστορία μάς την αφηγήθηκε ο φίλος μου Χριστόφορος Χαραλαμπάκης,
καθηγητής γλωσσολογίας, σε μια δεξίωση στο σπίτι του Θόδωρου Γραμματά, καθηγητή
θεατρολογίας, ο οποίος είχε εποπτεύσει το διδακτορικό μου. Νόμιζε ότι την ήξερα, όμως
εγώ την άκουγα για πρώτη φορά.
Ήταν κάπου δυο χρόνια πριν το 1997, χρονιά που πέθανε ο πατέρας μου. Είχε έλθει σπίτι
μας μαζί με την Ιωάννα, τη γυναίκα του. Ο Χρίστος κουβέντιαζε με τον πατέρα μου, χωρίς
εγώ να είμαι μπροστά. Με επαινούσε. Ο πατέρας μου του είπε –Ξέρω, ξέρω, μου το είπε ο
παπάς που τον βάφτισε. Η βάφτιση είχε από ώρα τελειώσει, και ξαφνικά με φώναξε ο
παπάς να δω την κολυμπήθρα. Ο σταυρός που είχε χαράξει στο λαδωμένο νερό δεν είχε
διαλυθεί. Αυτό το θεώρησε καλό σημάδι.
Σε ενημέρωση για τα καινούρια βιβλία του Γυμνασίου μας παρουσίασαν ένα εκπαιδευτικό
λογισμικό για τη λογοτεχνία. Δειγματικά μας πρόβαλαν τη βιογραφία του Παπαδιαμάντη,
με αρχεία εικόνας και ήχου. Με έκπληξή μου άκουσα ότι και στη δική του βάφτιση συνέβη
το ίδιο γεγονός, ο σταυρός δεν διαλύθηκε».
Φαίνεται ζήλεψε ο διάβολος και άρχισε να με καταδιώκει. Έτσι κανόνισε ώστε να μην
επανεκλεγώ σχολικός σύμβουλος. Τα όργανά του τιμωρήθηκαν, όμως ο ίδιος επέμενε να
βάλει την υπογραφή του. Έτσι, γράφω σε προηγούμενο post: «Ο διάβολος που φρόντισε να
μην ξαναγίνω σχολικός σύμβουλος έβαλε και την υπογραφή του. Σήμερα πληρώθηκα με
αποδοχές όχι σχολικού συμβούλου αλλά απλού καθηγητή. Πόσα ευρώ νομίζετε ότι ήταν το
δεκαπενθήμερό μου; 666».
Από περιέργεια κοίταξα τις αποδοχές του δεύτερου δεκαπενθήμερου, μήπως ήταν 665 ή
667, αλλά και πάλι ήταν 666.
Την Κυριακή συνάντησα παλιό γνωστό από το στέκι της Ένωσης Κρητών Γαλατσίου, με
καταγωγή από το χωριό μου. Ανταλλάξαμε τηλέφωνα. Με έκπληξή μου είδα ότι ο αριθμός
του κινητού του τέλειωνε σε 666.
Φυσικά αν ήταν μόνο αυτό δεν θα έγραφα καινούριο σχετικό post. Αλλά σήμερα τρίτωσε το
κακό.
Πηγαίνω στην Eurobank να ανοίξω μισθοδοτικό λογαριασμό, μια και οι καθηγητές του
Βαρβακείου Λυκείου πληρώνονται μέσω Eurobank. Ανοίγω λοιπόν ένα λογαριασμό όψεως,
και παίρνω το χαρτάκι με τα στοιχεία. Επειδή τα χαρτάκια χάνονται, είπα να τα γράψω και
κάπου αλλού. Φαντάζεστε την έκπληξή μου βλέποντας τον κωδικό πελάτη. Ο οκταψήφιος
αριθμός τελειώνει σε 666!!!!.
Ο Άρθουρ Καίσλερ έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Οι ρίζες της σύμπτωσης», που το
χρησιμοποίησα στη βιβλιογραφία του πρώτου μου βιβλίου «Παραψυχολογία, μύθος ή
πραγματικότητα». Ρε μπας και δεν είναι μύθος ο διάβολος;
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Wednesday, November 14, 2007

666

Ο διάβολος που φρόντισε να μην ξαναγίνω σχολικός σύμβουλος έβαλε και την υπογραφή
του. Σήμερα πληρώθηκα με αποδοχές όχι σχολικού συμβούλου αλλά απλού καθηγητή.
Πόσα ευρώ νομίζετε ότι ήταν το δεκαπενθήμερό μου; 666
26-10-07

Σχετικά με την ΕΔΕ μου: Οι κίνδυνοι στο διαδίκτυο

Έχω ενημερώσει κάποιους φίλους για την εξέλιξη της ΕΔΕ που μου γίνεται, και νομίζω ότι
πρέπει να ενημερώσω και τους επισκέπτες του blog μου.
Από την αρχή είχα την υποψία, για να μην πω τη βεβαιότητα, ότι στόχος της ήταν να
παρεμποδισθεί η εκ νέου επιλογή μου ως σχολικός σύμβουλος. Δεν μπορούσα όμως να
φανταστώ τη διαδικασία. Ήμουν πρώτος στη λίστα με τα αντικειμενικά μόρια, και επίσης
πήρα εικοσάρια στην συνέντευξη. Υπάρχει σχετικό έγγραφο που λέει ότι οι ΕΔΕ που δεν
έχουν τελεσιδικήσει δεν λαμβάνονται υπόψη στη συνέντευξη, και ο δικός μου φάκελος που
είχε σταλεί από την προανάκριση ήταν ακόμη κλειστός. Μια αβανταδόρικη ερώτηση από
την κα Κυρκίνη, την οποία και ευχαριστώ από αυτές τις γραμμές, σχετικά με τις 8 ξένες
γλώσσες μου και τα κινέζικά μου, που μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω για τις σχέσεις
ασιατικού θεάτρου με την αρχαία τραγωδία, είχε σαν αποτέλεσμα να πάρω εικοσάρια από
όλους, με εξαίρεση ένα 19. Έτσι βρέθηκα πρώτος και στην τελική λίστα με 50.25 μόρια, την
οποία αναμενόταν να υπογράψει η υπουργός. (Παρεμπιπτόντως, επειδή κοίταξα από
περιέργεια τους πίνακες, είδα ότι είχα πάρει τα περισσότερα μόρια από όλους τους
φιλολόγους πανελλαδικά, και από όλες τις ειδικότητες μόνο ένας ηλεκτρολόγος (ΠΕ17) είχε
πάρει περισσότερα μόρια, 50,82, ενώ κάτω από μένα ήταν μία συνάδελφος των αγγλικών
με 50 μόρια). Πολλοί είχαν μάθει για την πρωτιά μου, όπως κι εγώ με τηλεφώνημα στο
αρμόδιο γραφείο. Δεχόμουν συγχαρητήρια, και με ειρωνεύονταν όταν έλεγα ότι μόνο όταν
υπέγραφε η υπουργός θα έπαυε η αγωνία μου.
Οι φόβοι μου επαληθεύτηκαν. Η υπουργός ζήτησε την αναπομπή του ονόματός μου, με
αποτέλεσμα σε δεύτερη συνεδρίαση του συμβουλίου επιλογής όπου δώσαμε την
συνέντευξη τα εικοσάρια που πήρα να μετατραπούν σε τριάρια (εκτός από δύο που
παρέμειναν 20), και έτσι από την πρώτη βρέθηκα στην 42η θέση.
Και ερωτώ: Γιατί δυο μέτρα και δυο σταθμά; Ήταν πιο τρομερά τα σόκιν ανέκδοτά μου στο
blog μου σε σχέση με το σκάνδαλο που προκλήθηκε με τη σύμβουλο των αγγλικών με την
αλλαγή στις βαθμολογίες στις πανελλαδικές, πράγμα για το οποίο διατάχθηκε ΕΔΕ και
παρενέβη ο εισαγγελέας, και παρολαυτά επιλέγη εκ νέου; (Κατά τη γνώμη μου σωστά,
αφενός γιατί δεν είχε τελεσιδικήσει η ΕΔΕ της, και επειδή στο τέλος τέλος εκτελούσε
εντολές). Και τι να πω για τα δυο ανέκδοτα που μου καταμαρτυρούν, όπως διάβασα στην
κοινοποίηση του εγγράφου για την τελική παραπομπή μου, όπου το ένα αναφέρεται σε
κάποια ζώα του δάσους που έπαιρναν παραισθησιογόνες ουσίες, και το άλλο σε ένα παιδί
που παρίστατο μάρτυρας των εξωσυζυγικών σχέσεων των γονιών του υπονομεύοντας έτσι
το θεσμό της οικογένειας; (Παρεμπιπτόντως, τα θέματα αυτών των δύο ανεκδότων τα
βρήκα μετά και στο βιβλίο του Τζακ Κερουάκ «Στο δρόμο». Μήπως το βιβλίο αυτό θα
πρέπει να απαγορευθεί;) Τελικά όχι μόνο με τα σόκιν, αλλά με κανένα ανέκδοτο δεν
μπορείς να είσαι ασφαλής.
Αυτοί είναι οι κίνδυνοι του διαδικτύου. Ο μόνος συνάδελφος που ξέρω να έχει επίσης
ιστοσελίδα κατηγορήθηκε για κάποιες αναρτήσεις του, άδικα κατά τη γνώμη μου, και ίσως
αυτό δεν είναι άμοιρο του γεγονότος ότι επίσης δεν επελέγη εκ νέου ως σχολικός
σύμβουλος.
Συνάδελφοι bloggers, προσοχή. Στο post μου με τον προβληματισμό «Επωνυμία versus
ψευδωνυμία» συζήτησα απλώς τα υπέρ και τα κατά. Τώρα τάσσομαι αναφανδόν υπέρ της
ψευδωνυμίας, χωρίς βέβαια και αυτό να αποτελεί απόλυτη προστασία, όπως φαίνεται στο
κείμενο της Διεθνούς Αμνηστίας, στην προ-προτελευταία ανάρτησή μου.
Ξαναθυμίζω τις προδημοσιεύσεις μου, αλλά και τις τελευταίες δημοσιεύσεις μου, στην
ιστοσελίδα μου http://users.otenet.gr/~hdermi
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Saturday, August 25, 2007

Ανακοίνωση

Σταματώ την απεργία στο blog μου για να ανταποκριθώ στο ευγενικό κάλεσμα της φίλης
μου της Ελένης, για ανάρτηση μιας ανακοίνωσης.

Στα 200 χρόνια Βυρωνικής ποίησης και στο έτος Σολωμού είναι αφιερωμένη η εκδήλωση
που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 23/05/2007 στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης,
(Ιπποδρομίου 3) 8.30 με τίτλο "Λευτεριά για Λίγο πάψε..." Χαιρετίζουν Αλ Δαφνομίλης Μπ.
Μπαρμπουνάκης. Μιλούν Π. Τριγάζης, ΓΓ του συλλόγου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό κ
τον Πολιτισμό και Τριαντ. Κωτόπουλος, συνεργάτης ΑΠΘ, Ελένη Κάππα-Καρασαββίδου.

Να γίνω πιο συγκεκριμένος για την απεργία μου. Κάνω απεργία γιατί μου γίνεται ΕΔΕ,
κατηγορούμενος "για αδικήματα τελούμενα δια του ηλεκτρονικού τύπου'. Πρόκειται για τα
σόκιν ανέκδοτα που μου έστειλε η Έρη, για το post με τα στιχάκια για τον Βαρθολομαίο με
τα δυο σχετικά σκίτσα που μου έστειλαν διάφοροι,με email και sms, και για μια
γυμνόστηθη με την οποία εικονογραφούσα ένα ανέκδοτο, σκοπεύοντας να παραπέμψω σε
αυτό με link σε εισήγησή μου σε συνέδριο που έγινε το φθινόπωρο στο Βόλο, με θέμα
"Λαϊκά στιχουργήματα και ανέκδοτα", όπου αναφερόμουν στις νέες δυνατότητες του
διαδικτύου, περιμένοντας να προσφέρουν στα blogs και τη δυνατότητα ανάρτησης pps.
Φυσικά έσβησα τα σχετικά posts εφόσον η υπηρεσία τα θεωρεί επιλήψιμα, παρόλο που
δεν τα διώκει ο ποινικός κώδικας όπως μου εξήγησε ο δικηγόρος μου, και όπως μπορούσα
να φανταστώ κι εγώ, και από όλες τις περιπτώσεις που αναφέρει το άρθρο 133 του
δημισιοϋπαλληλικου κώδικα με το οποίο εγκαλούμαι μόνο η περίπτωση αυτή θα μπορούσε
να με αφορά. Φυσικά μου είναι δύσκολο να φανταστώ δικαστήριο να με καταδικάσει για
τις παραπάνω αναρτήσεις. Αυτά, για τους φίλους bloggers που αναρωτιούνται.

Έχω χάσει το κέφι μου για σχόλια, νιώθοντας να μου την έχουν στημένη. Σήμερα τα σόκιν,
αύριο δεν ξέρω τι. Προς το παρόν θα περιορίζομαι σε προδημοσιεύσεις. Επί τη ευκαιρία θα
παραπέμψω και στη δημοσίευση που έγινε στο Έθνος, όπου η φίλη η Ελένη Γκίκα
παρουσιάζει τα πιο ενδιαφέροντα blogs, με τη δική της εισαγωγή και το δικό μου κείμενο,
γραμμένο με την ευφορία για τα κολακευτικά σχόλια που άκουγα για το blog μου, χωρίς να
ξέρω τι με περίμενε.
Και το δικό μου κείμενο
Οι τρέχουσες προδημοσιεύσεις μου για βιβλία της Πέρσας Κουμούτση, Κατερίνας Αγγελάκη
Ρουκ, Γρηγορίας Πούλιου, Ελένης Καρασαββίδου και Ελένης Στασινού βρίσκονται στην
ιστοσελίδα μου της Otenet. http://users.otenet.gr/~hdermi
Για όλες τις επόμενες προδημοσιεύσεις μου μπορείτε να επισκέπτεστε αυτή την
ιστοσελίδα, από το blog μου δεν θα ξαναπαραπέμψω, μέχρι να δω τι θα κάνω με αυτό, αν
θα είναι απλώς μια συνέχιση της απεργίας ή αν θα το εγκαταλείψω οριστικά. Έχω σχεδόν
έτοιμες για ανάρτηση βιβλιοκριτικές για τον Ανδρέα Μήτσου, την Ελένη Γκίκα, τη Λαμπρίνα
Μαραγκού, τον Δημήτρη Βαρβαρήγο και τη Γιασμίνα Χαντρά.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Wednesday, May 23, 2007

Επωνυμία vs Ανωνυμία, ή ανάποδα

Πήρα e-mail από φίλο, forward ενός copy and paste μιας επιστολής ενός blogger στην Άννα
Παναγιωταρέα. Αυτά που γράφει γι αυτήν ισχύουν για πολλούς πανεπιστημιακούς, για
άλλους λιγότερο, για άλλους περισσότερο. Για άλλους έχουν ειπωθεί χειρότερα, ενώ για
κάποιους άλλους, που δεν έχουν ειπωθεί, θα μπορούσαν να ειπωθούν. Αυτό που με
ενοχλεί είναι η ανωνυμία στα blogs, και προ παντός όταν κάνεις επιθέσεις σε πρόσωπα.
Λέω δηλαδή, γιατί ίσως η ανωνυμία αυτή προσφέρει και μια προστασία. Καθώς o εν λόγω
blogger, από ότι είδα, έχει βάλει στην μπούκα του (ανώδυνου) κανονιού του τον Βύρωνα
Πολύδωρα, αν έβαζε φαρδύ πλατύ το όνομά του μπορεί να τον βάλει και ο Πολύδωρας
στην μπούκα του δικού του κανονιού, που δεν θα είναι ανώδυνο.
Άνοιξα ένα θέμα ανωνυμίας και επωνυμίας των blogger, και θα με ενδιέφερε πολύ να
ακούσω γνώμες, τόσο των επώνυμων όσο και των ανώνυμων blogger. Οι επώνυμοι έχουν
επώνυμα blogs, γιατί μπορούν να προβάλλουν από εκεί το έργο τους (Ανδρουλάκης, Νίκος
Δήμου, Λεία Βιτάλη και δεν ξέρω ποιοι άλλοι). Οι άλλοι όμως; Η Σταυρούλα αναρτά τις
δημοσιευμένες βιβλιοκριτικές στης στη Βραδυνή (παρεμπιπτόντως της εύχομαι το
μυθιστόρημά της που θα κυκλοφορήσει σε λίγο να αρέσει σε κοινό και κριτικούς εξίσου).
Εγώ έφτιαξα blog 1)επειδή μου είπε η Σταυρούλα πως να το φτιάξω. 2) Από περιέργεια, για
κάθε τι νέο στο internet. 3) για να διαφημίσω το site μου, όπου έχω αναρτημένες όλες μου
τις δημοσιεύσεις, downloadable, για κάθε νόμιμη χρήση (τα citations, στη δύση της
καριέρας μου είναι πια περιττά, να βγάλω τουλάχιστον μια τετραετία ακόμη σαν σχολικός
σύμβουλος πριν βγούμε στη σύνταξη, και μετά βλέπουμε) και 4), που προέκυψε στην
πορεία, να γράφουμε δυο κουβέντες σε πιο χαλαρό στυλ και να "σαχλαμαρίζουμε" με
φίλους. Εγώ κανονικά τώρα πρέπει να πάω για ύπνο, είναι κοντά δύο, αύριο πρέπει να
διορθώσω ΑΣΕΠ, αλλά κάθομαι και κάνω αυτό το post σαν ναυαγός που ρίχνω μπουκάλι
στη θάλασσα.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Friday, March 23, 2007

Να μη γράφουμε μόνο ανέκδοτα

Την πρώτη του Μάρτη έγινε μια "απογευματινίδα" στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών για το
Ισλάμ. Ανάμεσα στις εξαίρετες εισηγήσεις, έξι τον αριθμό, ήταν και εκείνη της φίλης μου
της Ελένης Κονδύλη, με θέμα την αραβική λογοτεχνία.
Έμαθα πολλά ενδιαφέροντα πράγματα. Εδώ όμως ήθελα να σχολιάσω την τελευταία
εισήγηση, της κας Ελισάβετ Ζαχαριάδου, γιατί για μένα θέτει ένα γενικότερο πρόβλημα.
Έμαθα από την εισήγησή της ότι στη Σαουδική Αραβία, που είναι η πιο φονταμενταλιστική
χώρα (αυτό το ήξερα) η κυρίαρχη θρησκεία είναι μια ισλαμική αίρεση (αυτό δεν το ήξερα)
για τους οποίους, όπως γράφουν τα σχολικά εγχειρίδια, οι Εβραίοι είναι γουρούνια, εμείς
οι χριστιανοί δεν θυμάμαι τι ζώο είμαστε, και οι Σουνίτες και οι Σιίτες παραστρατημένοι
αδελφοί ή κάτι τέτοιο. Η κα Ζαχαριάδου, αντιπαραθέτοντας στους φιλοαμερικάνους
Σαουδάραβες τους άσπονδους εχθρούς των αμερικανών, τους Ιρανούς, ανέφερε ότι
γίνονται βήματα προόδου στο Ιράν, και μάλιστα σε σχέση με τη θέση της γυναίκας,
αναφέροντας το ποσοστό των φοιτητριών, καθηγητριών κλπ που υπάρχει στα Ιρανικά
ανώτατα ιδρύματα, συγκρίνοντάς το με το αντίστοιχο ποσοστό σε δυτικές χώρες.
Αν υπάρχει κάποια πρόοδος στο Ιράν είναι ότι μετά τον Σαλμάν Ρασντί δεν καταδικάστηκε
κανείς άλλος συγγραφέας σε θάνατο. Κατά τα άλλα η θέση της γυναίκας είναι κατά τι
καλύτερη από ότι ήταν με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Υπέγραψα αίτηση της Διεθνούς
καλύτερη από ότι ήταν με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Υπέγραψα αίτηση της Διεθνούς
Αμνηστίας για να αρθεί η καταδίκη σε θάνατο μιας ιρανής, που το αμάρτημά της ήταν ότι
αντιστάθηκε στους τρεις επίδοξους βιαστές της και σκότωσε τον ένα. Από κείμενο μιας
ιρανής που ξεκίνησε την εκστρατεία για τη διάσωσή της έμαθα ότι αν τραυματισθεί σε
τροχαίο μια γυναίκα αποζημιώνεται στο ήμισυ από ότι αν ήταν άνδρας. Η γυναίκα
αποτιμάται στο ήμισυ του ανδρός. Χθες πήρα ενημερωτικό δελτίο από τη Διεθνή Αμνηστία,
το οποίο με παρακίνησε να δημοσιοποιήσω τις σκέψεις μου αυτές, για να υπογράψω
ενάντια στο λιθοβολισμό και την εκτέλεση ανηλίκων στο Ιράν. Παραθέτω το κείμενο, για να
υπογράψετε κι εσείς.
Mientras el mundo camina hacia la abolición de la pena de muerte, Irán mantiene la
lapidación y la ejecución de menores. Por eso, continuamos nuestra campaña de apoyo a
activistas iraníes que trabajan para cambiar las cosas en su país. Si aún no has firmado, hazlo
ahora!
Το θεωρητικό ζήτημα που μπαίνει, και που το συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο εδώ και
χρόνια, είναι ένας μανιχαϊστικός χωρισμός κουτιών ιδεών και αντιλήψεων. Για παράδειγμα:
Πώς εγώ, ένας αριστερός, μπορώ να θαυμάζω τον Κόνραντ Λόρεντς, που υπήρξε ναζιστής,
και υποστηρίζει, όπως και όλη η ηθολογία εξάλλου, τη δύναμη της κληρονομικότητας; Τον
υπερασπίστηκα κάμποσες φορές στην ομάδα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στην οποία
συμμετέχω εδώ και χρόνια.
Άλλο:
Όταν διαδηλώναμε κατά της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ ξεχνάγαμε ότι ο Σαντάμ ήταν
ένας στυγνός δικτάτορας, που είχε ξεκινήσει ένα πόλεμο με το Ιράν που κράτησε χρόνια και
στοίχισε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, και λίγο αργότερα εισέβαλε στο Κουβέιτ με πάμπολλα
επίσης θύματα. Όσο για τους Κούρδους, η καταδίωξή τους λίγο μόνο απέχει από
γενοκτονία, αφού στις επιχειρήσεις εναντίον τους χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και χημικά.
Εν τάξει, δεν τρέφουμε φιλικά αισθήματα για τους Αμερικανούς. Η Χούντα ήταν δικό τους
έργο, και το τι έγινε στην Κύπρο έγινε σύμφωνα με δικό τους σενάριο. Αυτό δεν σημαίνει
όμως ότι πρέπει να δαιμονοποιούμε τους φίλους τους και να εξωραΐζουμε τους εχθρούς
τους. Γιατί αυτό είδα να γίνεται με την εισήγηση της κας Ζαχαριάδου. Σε σχετική
παρατήρησή μου μετά το τέλος των εισηγήσεων μου είπε ότι όλοι μιλάνε για τα κακά του
Ιράν, αλλά για τα κακά της Σαουδικής Αραβίας δεν μιλάει κανείς.
Πιθανότατα έχει δίκιο. Ας μιλήσουμε και γι’ αυτά. Εγώ ήδη αναφέρθηκα σ’ αυτά που είπε
γι’ αυτή τη χώρα. Θα αναφέρω ακόμη ότι εκτός από το «Ποτέ χωρίς την κόρη μου», που
αναφέρεται στις περιπέτειες μιας αμερικανίδας που παντρεύτηκε έναν ιρανό, κυκλοφορεί
και ένα βιβλίο μιας ελληνίδας, Σιμεωνίδου (δεν θυμάμαι το μικρό) όπου αφηγείται τη
θλιβερή της ιστορία με τον Σαουδάραβα πιλότο που παντρεύτηκε, και παρουσιάζει αρκετά
ανάγλυφα το τι συμβαίνει σε αυτή τη χώρα. Τα έχω διαβάσει και τα δυο.
Με το κείμενο αυτό συμπληρώνω τα Πέντε.
1. Δεν θέλω πια να ανήκω πουθενά. Θέλω να είμαι ελεύθερος να έχω τις ιδέες που έχω και
όχι αυτές που θα μου υποβάλλει η ομάδα.
2. Είμαι αντιισλαμιστής κυρίως από μια φεμινιστική σκοπιά. Και επειδή κάποια
μουσουλμάνα διαβάζοντας αυτές τις γραμμές μπορεί να χλευάσει, έχω να κάνω μια
τοποθέτηση που έχω γίνει κουραστικός να επαναλαμβάνω σε παρέες: Η μαρξιστική έννοια
της αλλοτρίωσης ισχύει περισσότερο για τις γυναίκες μουσουλμάνες από ό,τι για τον
εργάτη στην καπιταλιστική κοινωνία. Διάβασα ότι πριν λίγα χρόνια έγινε μια διαδήλωση
στη Ραμπάτ από γυναίκες που διαμαρτύρονταν για την καταπίεση που υφίστανται. Την
επομένη έγινε μια αντιδιαδήλωση, πολλαπλάσια σε όγκο, από γυναίκες που έλεγαν ότι
«Μια χαρά είμαστε». Όμως για τις μουσουλμάνες φεμινίστριες θα ξαναγράψω, ίσως πιο
εκτενώς από ό,τι στα πλαίσια ενός comment σε blog. Οπωσδήποτε για την Fatima Mernissi,
της οποίας έχω διαβάσει τρία έργα, και η οποία, όπως διάβασα σε σχετική ιστοσελίδα,
είναι η μοναδική φεμινίστρια, πανεπιστημιακός, που μπορεί και εργάζεται ελεύθερα στην
πατρίδα της, το Μαρόκο. Συνιστώ ακόμη τις ταινίες «Οι σιωπές του Παλατιού» της
Τυνήσιας Μουφίντα Τλατλί και «Ο κύκλος» του ιρανού Τζαφάρ Παναχί, που διεκτραγωδούν
ζωές γυναικών. Θα ξαναμιλήσω γι’ αυτές. Παρεμπιπτόντως να πω ότι είμαι φανατικός
λάτρης του ιρανικού σινεμά, και κρατάω σε αρχείο όλες τις ιρανικές ταινίες που βλέπω.
Επίσης: Ο Μαρξ είπε ότι η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Έχει απόλυτο δίκιο αν μιλάει
για το χριστιανισμό. Γιατί το ισλάμ δεν είναι όπιο, αλλά καθαρή ηρωίνη. Μόνο
αφιονισμένοι θα έπεφταν πάνω στους δίδυμους πύργους.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Friday, March 09, 2007

V (δεν είναι το σήμα της νίκης, είναι το λατινικό 5)

Ευχαριστώ την Αγγελική και τη Μαρία για την πρόσκληση στα Πέντε. Έκανα αποχή από blog
και παρέες για τις εξετάσεις μου για ένα μήνα περίπου. Πριν λίγο έκανα μια ανάρτηση -
σχόλιο γι’ αυτές τις εξετάσεις, είναι 2.05 μετά τα μεσάνυχτα, και μάλλον πρέπει να γράψω
τα πέντε με την τεχνική του ελεύθερου συνειρμού, στα γρήγορα.
1. Είμαι μεταφυσικά απαισιόδοξος. Ο κόσμος είναι χωρίς νόημα. Κι αν υπάρχει ένα νόημα
μας διαφεύγει, όπως διαφεύγει από το κατσικάκι το νόημα της ζωής του. Το ξέρει όμως ο
τσομπάνος.
2. Είμαι ιδιοσυγκρασιακά απαισιόδοξος. Το ποτήρι το βλέπω πάντα μισοάδειο, όχι
μισογεμάτο.
3. Χρειάζομαι αντίβαρο στην απαισιοδοξία μου. Γι’ αυτό μου αρέσουν οι αστείες ιστορίες,
οι κωμωδίες, οι πλάκες και τα ανέκδοτα. Το ίδιο και οι άνθρωποι που έχουν χιούμορ. Γι’
αυτό μου αρέσει ο Αριστοφάνης, ο Μολιέρος, ο κωμωδιογράφος Σαίξπηρ, «Η πάπισσα
Ιωάννα», «Ο καλός στρατιώτης Σβέηκ» (σε μια εγχείρηση, φοιτητής, τον χρησιμοποίησα για
παυσίπονο) και «Η μητέρα του σκύλου. Γι’ αυτό μου αρέσουν ο Χοντρός και ο Λιγνός και ο
Τσάρλι Τσάπλιν, ο Γούντι Άλεν, ο Μπαντ Σπένσερ και ο Τέρενς Χιλ. Γι’ αυτό μου αρέσει το
«Παρά Πέντε».
4. Σε μια ζωή χωρίς νόημα, μπορούμε άραγε εμείς να της δώσουμε νόημα; Εννοώ νόημα
που να μην είναι τραβηγμένο από τα μαλλιά. Για τον Τσε είχε νόημα, για τη γενιά του
Πολυτεχνείου είχε νόημα. Και για τους Καμικάζι των δίδυμων πύργων είχε νόημα. Αυτοί
όμως πέθαναν πεπεισμένοι ότι θα πάνε στις αγκάλες του Αλλάχ. Γι’ αυτό θαυμάζω
περισσότερο τον Σουκατζίδη και τον Μπελλογιάννη, και όλους τους αριστερούς αγωνιστές
που πέθαναν για ένα καλύτερο κόσμο, ξέροντας ότι εκεί πάνω δεν τους περιμένει καμιά
ανταμοιβή, γιατί απλούστατα δεν υπάρχει το «εκεί πάνω», ενώ τα σκουλήκια εδώ κάτω
είναι μια αμείλικτη βεβαιότητα.
5. Για μένα το νόημα της ζωής είναι οι μικροχαρές της, που μας κάνουν να ξεχνάμε ότι σε
τελευταία ανάλυση η ζωή είναι χωρίς νόημα, αλλά δυστυχώς όχι χωρίς τέλος. Μια καλή
παρέα, ένα καλό βιβλίο, μια καλή ταινία, μια καλή μουσική. Ο γιος μου. Ο έρωτας (απόψε
πετάει, τώρα θα έχει φτάσει). Το παγωτό καϊμάκι και οι κρητικές καλιτσούνες. Οι σοκολάτες
(σου ’ρχομαι το Σάββατο Ελένη, ελπίζω να έχουν περισσέψει).
Α, ναι, και ο Μαλεβιζιώτης.
Λοιπόν Θοδωρή και Ελένη, σειρά σας.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Friday, March 02, 2007

Αντιγόνη, Xiao wu

Διέκοψα το διάβασμα γιατί είπα αν δεν το γράψω αυτή τη στιγμή, δεν θα το γράψω ποτέ.
Το είχα εξάλλου ξεχάσει και ξαφνικά το θυμήθηκα. Θα το γράψω με λίγα λόγια, σαν
σημείωση για μένα, μήπως το χρειαστώ μελλοντικά.
Έγραφα στο dvd recorder ένα γιαπωνέζικο έργο και γυρνώντας σπίτι είδα ότι η ΕΡΤ 1 έπαιζε
σαν συνέχεια μια Αντιγόνη. Στο τέλος είδα ποια Αντιγόνη ήταν, του Ανούιγ, με τη Ζενεβιέβ
Μπιζόλντ. Παρόλο που ήμουν ψόφιος, με τράβηξε και την είδα.
Πώς μου φάνηκε:
Σαν ένα δοκίμιο πάνω στην Αντιγόνη του Σοφοκλή. Τονίζει αυτό που τονίζουν κυρίως οι
σχολιαστές, δηλαδή τον ισχυρό χαρακτήρα της Αντιγόνης. Από την αρχή η Αντιγόνη δηλώνει
ότι θα πεθάνει γι αυτό που θα κάνει. Και ενώ ο Κρέοντας προσπαθεί να την πείσει να
κουκουλώσουν το ζήτημα, αυτή να πάει να κοιμηθεί προσποιούμενη την επομένη την
ανήξερη και αυτός να σκοτώσει τους φρουρούς, αυτή αρνείται.
Επί πλέον:
Το έργο είναι updated, συγγραφικά και σκηνοθετικά. Σαν να μεταφέρεται η Θήβα στα καθ’
ημάς.
Απουσιάζει ο Τηρεσίας. Η Ισμήνη είναι η αντίθεση στης Αντιγόνης σε όλα τα επίπεδα. Είναι
πολύ όμορφη σε αντίθεση με την Αντιγόνη. Εν τούτοις ο Αίμωνας την Αντιγόνη προτιμά. Η
πρώτη ερωτική βραδιά που επιχειρεί με τον Αίμωνα, ξέροντας ότι μετά θα πεθάνει, δεν θα
ευοδωθεί.
...............................................................................
Να διαφημίσουμε στους επισκέπτες του blog το αφιέρωμα της Κινηματογραφικής Λέσχης
στον Jia Zhang Ke (Τζιά Τζανγκ Κε), κινέζο σκηνοθέτη. Το πρώτο έργο που είδαμε, «Ο
πορτοφολάς Σιάο Γου» (xiao wu, λογοπαίγνιο με το xiao tour, που σημαίνει κλέφτης) μας
άρεσε πάρα πολύ. Χαμηλού προϋπολογισμού, ανήκει και αυτό στην μεγάλη θεματική
κατηγορία της «παριολατρείας», της λατρείας των παριών, με έργα όπου πρωταγωνιστούν
περιθωριακοί. Νεορεαλιστικό, αποστασιοποιημένο, δεν διεκτραγωδεί αλλά φωτογραφίζει
τη ζωή ενός νεαρού πορτοφολά, που σταδιακά τον εγκαταλείπουν όλοι: ο φίλος του, η φίλη
του, η οικογένειά του.
Σε προηγούμενο post έγραψα ότι ακόμη και αν κάποια από τα έργα του μη
αγγλοσαξωνικού σινεμά που μου αρέσει να βλέπω δεν είναι και τόσο αξιόλογα, έχουν
ενδιαφέρον ανθρωπολογικό. Στην αριστουργηματική σκηνή του τέλους βλέπουμε τον
αστυνομικό να αφήνει τον ήρωα δεμένο με τις χειροπέδες σε μια κολώνα για να πεταχτεί
για λίγο κάπου. Ένα πλήθος κόσμου μαζεύεται και τον παρατηρεί σαν αξιοθέατο.
Φαντάζεστε να γινόταν κάτι τέτοιο στην Ελλάδα;
Αυτή και την άλλη Παρασκευή θα έχουμε δυο ακόμη έργα. Μην τα χάσετε.
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Wednesday, January 17, 2007

Εκδοθέντα blogs

Είμαι πεπεισμένος digitalίστας. Το μέλλον είναι digital. Όχι μόνο στην T.V, που όλες οι
εκπομπές μέχρι το 2012 πρέπει να μεταδίδονται ψηφιακά. Όχι μόνο στη δορυφορική, που
εδώ και κάποια χρόνια οι αναλογικές μεταδόσεις έχουν αντικατασταθεί με τις ψηφιακές.
Όχι μόνο στις βιντεοκάμερες, που όλες είναι σήμερα ψηφιακές. Όχι μόνο στις
φωτογραφικές μηχανές, που οι ψηφιακές τείνουν να εκτοπίσουν τις παραδοσιακές με τα
φιλμ, με τιμές που πέφτουν, σχεδόν όπως το χρηματιστήριο το 2000. Αλλά και. Αλλά και
όσον αφορά τα κείμενα. Τις βιβλιοκριτικές μου τις δίνω μόνο στο Λέξημα, και κατά
παράκληση σε έντυπο (με εξαίρεση τα Κρητικά Επίκαιρα, για λόγους πατριωτικούς).
Αλλά το έντυπο φαίνεται να αντιστέκεται. Διαθέτει ακόμη ξεχωριστή αίγλη για πολύ κόσμο,
ειδικά για κόσμο που με τις νέες τεχνολογίες δεν τα πηγαίνει και τόσο καλά. Το να εκδοθείς
και σε έντυπο, και όχι μόνο να αναρτηθείς ψηφιακά, είναι σα να κερδίζεις βραβείο σε
διαγωνισμό. Έτσι και οι παρακάτω bloggers, που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις «Μαραθιά».
Από τη στιγμή που εκδόθηκαν, έγιναν ξεχωριστοί. Έγραψε γι αυτούς η φίλτατη, γλυκύτατη,
Ελένη Γκίκα στο Λέξημα: http://www.lexima.gr/lxm/main.php?s=arthra&i=87
Τώρα που κατάφερα να στήσω και εγώ ένα blog – να ’σαι καλά Σταυρούλα- διάβασα το
άρθρο της Ελένης, και σας μεταφέρω τις διευθύνσεις. Δεν είναι ανάγκη να ξοδευόσαστε
στη «Μαραθιά».
www.kourouna.blogspot.com
www.tamystikatoukolpou.blogspot.com
www.vistam.blogspot.com
www.womansown.blogspot.com
www.pitsirikos.blogspot.com
www.toximeio.blogspot.com
Αναρτήθηκε από Μπάμπης Δερμιτζάκης στις Friday, December 15, 2006