ΕΝΟΤΗΤΑ 1η

Το κίνημα του Διαφωτισμού

Διαφωτισμός  την απόρριψη κάθε αυθεντίας,
 την κριτική κάθε υφιστάμενης γνώσης,
ευρωπαϊκό βασικές θέσεις  την αποδοχή της λογικής ως του μόνου ασφαλούς τρόπου
πνευματικό ερμηνείας του κόσμου,
κίνημα  την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει διαρκώς.
 στην Αγγλία, στα τέλη του 17ου αιώνα
Πότε
 εδραιώθηκε στη Γαλλία το 18ο αιώνα
εμφανίστηκε;  εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο.
Εκπρόσωποι
(φιλόσοφοι ή Ρουσό, ο Βολτέρος, ο Nτιvτερό, ο Movτεσκιέ, Ντ` Αλαμπέρ.
Διαφωτιστές)

Διαφωτισμός και πολιτική

Ο Διαφωτισμός  όλοι οι άνθρωποι έχουν ορισμένα δικαιώματα (ζωής,
υπήρξε κίνημα Βασικές ιδιοκτησίας, ισότητας απέναντι στο νόμο, ελευθερίας σκέψης και
πολιτικό, αφού πολιτικές έκφρασης) τα οποία δεν μπορεί να καταργήσει καμιά εξουσία. Τα
μέσα από αυτόν θέσεις ονόμασε φυσικά δικαιώματα, καθώς προκύπτουν από την
η αστική τάξη ιδιότητα του ανθρώπου και μόνο.
διαμόρφωσε τα  διατύπωσε τη θεωρία του κοινωνικού συμβολαίου. Σύμφωνα
επιχειρήματα με αυτήν, οι πολίτες παραχώρησαν στο κράτος ορισμένες από τις
που θα ελευθερίες τους και ως αντάλλαγμα αυτό τους εξασφάλισε την
Τζον Λοκ
τεκμηρίωναν το ασφάλεια. Εάν το κράτος παρέβαινε τους όρους του συμβολαίου
δικαίωμά της να και γινόταν τυραννικό, τότε οι πολίτες είχαν το δικαίωμα της
συμμετέχει στα αντίστασης.
κέντρα λήψης  την πολιτική εξουσία έπρεπε να διαχειρίζεται ο λαός, όχι
αποφάσεων. κάποιος ηγεμόνας.
Ρουσό
 «γενική βούληση», που εκφράζει το δημόσιο συμφέρον μέσα
από τη συμμετοχή του λαού στη λήψη των αποφάσεων
 αρχή της διάκρισης των εξουσιών: εκτελεστική-η νομοθετική-
Μοντεσκιέ
δικαστική
 Οι θέσεις του Διαφωτισμού επηρέασαν την πολιτική του 180υ
αιώνα και έθεσαν τα θεμέλια των σύγχρονων δημοκρατιών.
 Ορισμένοι μονάρχες, για να κάνουν πιο αποτελεσματικό το
Επιδράσεις κράτος τους και για να ενισχύσουν την εξουσία τους, εφάρμοσαν
ιδέες του Διαφωτισμού. Το πολίτευμα αυτό ονομάστηκε
φωτισμένη δεσποτεία.
 Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση.

Διαφωτισμόs και θρησκεία

 Οι περισσότεροι διαφωτιστές ήταν ντεϊστές, κάποιοι άλλοι ήταν άθεοι.
 Όλοι οι διαφωτιστές ασκούσαν κριτική στην Καθολική εκκλησία.
Βασικές θέσεις
 Υποστήριζαν την ανεξιθρησκία.

Διαφωτισμόs και εκπαίδευση

 Θεωρούσαν ότι η εκπαίδευση ήταν ένα από τα μέσα που θα διασφάλιζαν τη συνεχή
Βασικές θέσεις
πρόοδο του ανθρώπου.
 στο έργο του Αιμίλιος: - η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην προσωπική έρευνα
Ρουσό του διδασκομένου
- ο δάσκαλος δεν πρέπει να λειτουργεί ως αυθεντία.
 Διαφωτισμός και οικονομικός φιλελευθερισμός
 Ορισμένοι Γάλλοι οικονομολόγοι υποστήριξαν(σε αντίδραση προς το μερκαντιλισμό)
ότι το κράτος δεν έπρεπε να παρεμβαίνει στην οικονομία, η οποία θα έπρεπε να λειτουργεί
Φυσιοκρατία –
«φυσικά». Κύριος εκπρόσωπος ο Κενέ.
Φυσιοκράτες
 Στην Αγγλία, από την κριτική στο μερκαντιλισμό γεννήθηκε ο οικονομικός φιλε-
λευθερισμός: το κράτος έπρεπε να παρεμβαίνει ελάχιστα στην οικονομική ζωή ( Σμιθ).

Η Εγκυκλοπαίδεια
 συλλογικό έργο 33 τόμων: συγκεντρώθηκαν οι ιδέες του Διαφωτισμού, φιλοξενούσε όλες τις νέες γνώσεις
και αντιλήψεις για οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και άλλα θέματα.
 Πρωτεργάτες: Ντιντερό και Ντ' Αλαμπέρ.

Η διάδοση των ιδεών του Διαφωτισμού

 Οι ιδέες του Διαφωτισμού διαδόθηκαν αρχικά στα ανώτερα, μορφωμένα κοινωνικά στρώματα.
 Αργότερα, πολλές από αυτές έφτασαν και σε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας μέσω εκλαϊκευτικών
βιβλίων.
 Οι ιδέες του Διαφωτισμού σύντομα διαδόθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη.