S-300 ή Patriot αγοράζει η Τουρκία

Στην προμήθεια προηγμένων πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων, με

ικανότητες καταστροφής (πέραν των αεροσκαφών) και βαλλιστικών πυραύλων,
απεφάσισαν να προβούν οι Τούρκοι. Η απόφαση για την απόκτηση των
συστημάτων αυτών αναφέρεται ως μία προσπάθεια δημιουργίας μιας
αντιπυραυλικής ασπίδας, με αιτιολογικό την αναδυόμενη απειλή που θέτει για την
περιοχή το Ιράν με τους πυραύλους του και τα πυρηνικά όπλα που επιδιώκει να
αποκτήσει.
Το αιτιολογικό αυτό είναι βέβαια «στον αέρα» γιατί, για όποιον παρακολουθεί τα
τουρκικά εξοπλιστικά μείζονος σημασίας και κόστους -και το κόστος του
προγράμματος αυτού αναμένεται να ανέλθει στο 1 δισεκατομμύριο δολάρια-, είναι
γνωστό ότι οι Τούρκοι (κατά τα τελευταία είκοσι τουλάχιστον χρόνια) επικαλούντο
πάντα κάποιο μείζον πρόβλημα στην περιοχή για να δικαιολογήσουν είτε μία μη
υπαρκτή στην πραγματικότητα αμυντική τους ανάγκη ή την υψηλή δαπάνη που
συνεπάγεται η κάλυψη της.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η Τουρκία επιδιώκει να προμηθευθεί
τέσσερις πυροβολαρχίες συστημάτων αντιαεροπορικής αμύνης θεάτρου
επιχειρήσεων. Όπως προανεφέρθη, το ύψος της προμήθειας αυτής υπολογίζεται
να ανέλθει στο 1 δισ. δολάρια, αλλά, πέραν αυτής που αφορά συστήματα
μεγάλου βεληνεκούς, το όλο πρόγραμμα προβλέπει και την προμήθεια
συστημάτων μέσου βεληνεκούς, για τα οποία δεν δίδεται καμία πληροφορία. Κατά
πάσαν πιθανότητα πρόκειται για ένα ενοποιημένο σύστημα αεραμύνης, το οποίο
οι τουρκικές πηγές αναφέρουν ως ένα σύστημα αεραμύνης θεάτρου
επιχειρήσεων. Την ευθύνη για την υλοποίηση του προγράμματος ανέλαβε από τον
περασμένο Οκτώβριο το υφυπουργείο Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) το οποίο
εξετάζει τις υφιστάμενες επιλογές.
Ανώτατο όριο
Σύμφωνα με τις τουρκικές πηγές, το επόμενο στάδιο της διαδικασίας είναι η
παραπομπή του θέματος στην Εκτελεστική Επιτροπή Αμυντικής Βιομηχανίας -το
ανώτατο όργανο με αρμοδιότητα τη λήψη αποφάσεως επί μειζόνων εξοπλιστικών
προγραμμάτων-, της οποίας προΐσταται ο πρωθυπουργός της χώρας. Κατά τις ίδιες
πηγές, τα προς προμήθεια συστήματα θα πρέπει να έχουν πρωτίστως
αντιπυραυλικές δυνατότητες, διότι εκτιμάται ότι η Τουρκία δεν αντιμετωπίζει
μείζονα αεροπορική απειλή. Και ως τέτοια αναφέρουν το αμερικανικό σύστημα
Patriot, και δη στην πλέον προηγμένη παραλλαγή του (Patriot Advanced
Capability 3, PAC-3), με γνωστές αντιπυραυλικές δυνατότητες, και το ρωσικό
σύστημα S-300, στην επίσης προηγμένη παραλλαγή του S-300 PMU-2 Favorit
(σ.σ.: η παραλλαγή που διαθέτει η ελληνική Π.Α. είναι η PMU-1). Το
αμερικανοϊσραηλινό Arrow, το οποίο επεδίωξε πλειστάκις η Τουρκία να αποκτήσει
στο παρελθόν, δεν φαίνεται να εντάσσεται στα υποψήφια συστήματα λόγω της
απροθυμίας των Αμερικανών να μοιρασθούν την τεχνολογία αυτή με άλλη χώρα
πλην του Ισραήλ. Το πρόγραμμα αυτό αναφέρεται ότι αποτελεί μία από τις
μείζονες προτεραιότητες του αρχηγού της τουρκικής αεροπορίας πτέραρχου
Φαρούκ Τζόμερτ. Η επικαλούμενη ιρανική απειλή και η διαθεσιμότητα κονδυλίων
για την απόκτηση των συστημάτων αυτών, την οποία αναφέρουν τουρκικές πηγές,
συνηγορούν υπέρ της απόψεως ότι η προμήθεια αυτή μάλλον θα υλοποιηθεί
ταχύτερα από άλλα εξοπλιστικά προγράμματα.
Αν και ο ξένος ειδικός Τύπος δεν αναφέρει αν για το πρόγραμμα αυτό έχει
εκδοθεί πρόσκληση ενδιαφέροντος, στην ιστοσελίδα της Ενώσεως Ρωσικών
Βιομηχανιών της 26ης Ιανουαρίου 2006 αναφέρεται ως πρώτη είδηση ότι η
Rosoboronexport θα λάβει μέρος στον τουρκικό διαγωνισμό με το σύστημα S-300
PMU-2.
Διαγωνισμός
Σύμφωνα με την ανακοίνωση αυτή, ο Βίκτορ Κομαρντίν, αναπληρωτής γενικός
διευθυντής της εταιρείας, εδήλωσε ότι η εταιρεία του εκλήθη να συμμετάσχει στον
τουρκικό διαγωνισμό και ότι τις ημέρες αυτές ετοιμάζονται τα απαραίτητα έγγραφα
για τη συμμετοχή σ’ αυτόν. Κατά τον ίδιο, η όλη διαδικασία προμηθείας εκτιμάται
ότι θα διαρκέσει λίγο, παραπάνω από έναν χρόνο. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, το
νέο ρωσικό σύστημα υπερέχει σε αρκετούς τομείς των αντιστοίχων ξένων
συστημάτων, συμπεριλαμβανομένου και του αμερικανικού Patriot. Όπως
αναφέρεται, το S-300 PMU-2 Favorit (SA-10 Grumble, κατά NATO) έχει
«εγγυημένες» αντιπυραυλικές δυνατότητες, διόμισι φορές το βεληνεκές του
Patriot (200 χλμ., έναντι 82 του Patriot για αεροσκάφη ή 160 για πυραύλους) και
επιπλέον διασυνδέεται εύκολα στα συστήματα αεραμύνης ξένων χωρών,
Η προβολή του τελευταίου επιχειρήματος, προφανώς αποτέλεσμα της εμπειρίας εκ
των προβλημάτων που αντιμετωπίσθηκαν στην Ελλάδα, αποκτά ιδιαίτερο
ενδιαφέρον κυρίως σε σχέση με το πώς θα αντιμετωπισθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο
από την αμερικανική πλευρά. Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον, όμως, θα έχει μία
πιθανή συμφωνία Ρωσίας-Τουρκίας, διότι θα μας παράσχει την ευκαιρία για μία
σύγκριση μεταξύ των όρων υπό τους οποίους προμηθευτήκαμε εμείς ρωσικά
αντιαεροπορικά συστήματα και αυτών των Τούρκων.
ΜΑΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ