4

Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan
– - SIM 3

Hamon at Oportunidad sa mga

Gawaing Pangkabuhayan ng Bansa

Kagawaran ng Edukasyon
Sangay ng Misamis Occidental
Araling Panlipunan – Baitang 4
Unang Markahan – SIM 3: Hamon at Oportunidad sa mga Gawaing
Pangkabuhayan ng Bansa
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na mayakda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Misamis Occidental

Pansangay na Tagapamanihala ng mga Paaralan: Edwin R. Maribojoc, EdD, CESO VI
Pangalawang Pansangay na Tagapamanihala ng mga Paaralan: Myra P. Mebato,
PhD, CESE

Development Team of the Module

Developer/s: Julieta P. Ebuña

Reviewers/Editors:
and Layout Artist:
Management Team
Chairperson:
Esterlina E. Villarimo
Felipe C. Cardanio Illustrator
Edwin R. Maribojoc, EdD, CESO VI
Division Superintendent

Co-Chairpersons: Myra P. Mebato,PhD, CESE

Assistant Schools Division Superintendent
Samuel C. Silacan, EdD
CID Chief

Members Rone Ray M. Portacion, EdD, EPS – LRMS

Eleazer L. Tamparong, EPS – Araling Panlipunan
Berlyn Ann Q. Fermo, EdD, PSDS
Agnes P. Gonzales, PDO II – Edwin V. Palma , PSDS
Vilma M. Inso, Librarian II - Ray C. Salcedo DIC

Inilimbag sa Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Misamis Occidental
Office Address: Osilao St., Poblacion I, Oroquieta City, Misamis Occidental
Contact Number: (088) 531-1872 / 0977 –
8062187 E-mail Address:
deped_misocc@yahoo.com
 4
Hamon at Oportunidad sa mga
Gawaing Pangkabuhayan
ng Bansa
Araling Panlipunan Ikalawang Markahan SIM 3

Nilalaman…..
Gabayan Mo Ako…1-4
Gagawin Ko
Gawain 1 ……… 5-6
Gawain 2 ……… 6-7
Julieta P. Ebuña
Gawain 3 …….. 7
Teacher 1I
Subukan ko …….. 8-9 Calamba Central School

Ipakita ko ………. 9-10

Dagdag Kaalaman..11
Wastuhin ko …… 12
 Gabayan Mo Ako

Magandang Araw! Sa araw na ito

ay pag-aralan mo ang mga hamon
at oportunidad sa mga gawaing
pangkabuhayan ng bansa at
inaasahang;
 Natatalakay ang mga hamon at
pagtugon sa mga gawaing
pangkabuhayan ng bansa.
(AP4LKE-lld-5)

Una mong babasahin ang tungkol sa mga hamon at

oportunidad ng magsasaka sa gawaing pangkabuhayan ng
bansa

Gawaing Agrikultura

1
 Mga Hamon Mga Oportunidad

-lumalaking bilang ng mga -paggamit ng mga

angkat na produktong makabagong
agrikultural teknolohiya para mabilis
ang produksyon.

-kahirapan dulot ng -impormasyon sa mga

mababang kita ng bagong pag-aaral at saliksik
magsasaka upang gumanda ang ani at
dumami ang produksiyon

-limitadong pondo na -paghihikayat sa mga OFW

pinagkakaloob ng na mamumuhunan sa
pamahalaan bilang tulong pagsasaka at linangin ang
sa maliliit na magsasaka lupain sa kani-kanilang
probinsya

-kulang sa kaalaman ng -pagbibigay ng pagkakataon

pag-aaral tungkol sa para sa magsasaka na
makapag-aral ng tamang
pagsasaka
paraan ng pagsasaka.

-pagpapatayo ng mga
-suliranin sa irigasyon
irigasyon sa patubig

-pagkaroon ng kalamidad at -paglulunsad ng programa

pagkasira ng kalikasan sa pagtatanim ng mga
puno o reforestation.

2
1

1
-El Nińo phenomenon o -pagpapalawig ng irigasyon
mahabang panahon ng upang mapapalawak ang
tag-init patubig sa ibang lugar

Pangalawa ay ang mga hamon at oportunidad sa

gawaing pangkabuhayan ng mangingisda.

Gawaing Pangingisda

Mga Hamon Mga Oportunidad

-imprastrukturang nakaba- -pagpapatayo ng karag-

bagal sa transportrasyon ng dagang daungan o pantalan,
kalsada at tulay
produktong dagat

3
1

1
-climate change o pagbabago -pagpapatayo ng planta ng
ng klima yelo at imbakan ng isda

-kakulangan sa modernong -pagbibili ng mga modernong

kagamitan at sasakyan sa kagamitan sa pangngisda
pangingisda tulad ng underwater sonars
at radars

-kakulangan sa wastong -paggawa ng bagong

kaalaman sa pag-aaral at kurikulum para sa marine
bagong teknolohiya sa at fishing
pangingisda

-pagkasira ng mga tahanan -pagpapaunlad ng industriya

ng mga isda sa ilalim ng dagat ng pangingisda tulad ng Blue
Revolution at Biyayang Dagat

4
1

1
 Gagawin Ko

Gawain 1

Panuto: Piliin ang tamang sagot sa mga pahayag sa ibaba.

Isulat ang sagot sa Araling Panlipunan na notbuk.

1. Alin ang oportunidad sa gawain pangkabuhayan ng

mangingisda?
a. climate change
b. problema sa irigasyon
c. pagpapatayo ng planta ng yelo
d. kawalan ng kontrol sa presyo ng mga produkto

2. Paano mo matutugunan ang hamon sa gawaing

pangkabuhayan sa magsasaka tungkol sa
mababang produksiyon ng ani at kita?
a. paglulunsad ng programang Blue Revolution
b. climate change o pagbabago ng klima ng mundo
c. hindi epektibo ang pangangalaga sa yaman ng
dagat
d. impormasyon sa mgabagong pag-aaral at saliksik
upang gumanda ang ani at dumami ang
produksiyon

3. Sa gawaing pangingisda nagkakaroon ng mga

sakuna sa dagat. Ano ang ibig sabihin nito?
a. climate change
b. imbakan ng mga isda
c. mataas na init ng panahon
d. nasisira ang tahanan ng isda

5
1

1
 4. Sa gawaing pagsasaka naman ay nagkaroon ng
pagkatuyo’t pag-uuga ng lupa. Ano ang ibig sabihin
sa hamong ito?
a. kailangan ang planta ng yelo
b. suliranin sa irigasyon
c. El Nino Phenomenon
d. malakas ang ani ng pananim

5. Paano mapabilis ang produksiyon sa gawaing

pagsasaka?
a. paggamit ng di-organikong pataba
b. kawalan ng kontrol sa presyo ng bigas
c. pag-aangkat ng produkto sa ibang bansa
d. bagong pag-aaral at saliksik batay sa kaalaman
tungkol sa pagtatanim

Gawain 2

Panuto: Ilagay sa basket ang lahat ng oportunidad at sa

balde ang lahat ng hamon. Piliin ang sagot sa loob
ng kahon at isulat ang sagot sa kuwaderno.

* mga sakuna sa dagat

* El NiñoPhenomenon
* makabagong teknolohiya sa pagsasaka
* bagong pag-aaral tungkol sa pagpaparami ng ani
* pagdami ng mga angkat na produktong agrikultural
* pagkakaroon ng mga modernong kagamitan tulad ng
underwater sonars at radars

6
1

1
 __________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

Oportunidad

__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________

Hamon

Gawain 3

Panuto: Isulat ang GNG kung Gawaing Pangingisda at GA

kung Gawaing Pang-agrikultura ang mga sumusunod
at hamon at oportunidad sa gawaing pangkabuhayan.

______1. EL Niño phenomenon o mababang panahon ng

tag-init.
_______2. Pagpapatayo ng planta ng yelo at imbakan ng isda.
_______3. Climate change o pagbabago ng klima.
_______4. Kahirapan dulot ng mababang kita ng magsasaka.
_______5. Pagpapalawig sa paglalagay ng irigasyon sa ibang
lugar

7
1

1
 Subukan ko

Panuto: Basahin ang mga hamon sa mga gawaing

pangkabuhayan na nasa kahon at hanapin ang
katumbas na oportunidad na nasa ibaba. Isulat
ang titik ng tamang sagot sa notbuk.

Mga Pagpipilian:

a. kahirapan dulot ng mababang ani ng magsasaka

b. limitadong pondo na pinagkaloob ng pamahalaan
bilang tulong sa maliliit na magsasaka
c. imprastrukturang nakakababagal sa transportasyon
ng mga produktong dagat
d. El Niño phenomenon o mahabang panahon ng tag – init
e. hindi epektibong pangangalaga sa mga yamang
dagat

____1. Pagpapatayo ng karagdagang pantalan,tulay at

kalsada.
____2. Impormasyon sa mga bagong pag-aaral at saliksik
upang gumanda ang ani at dumami ang
produksiyon.
____3. Paghihikayat sa mga OFW na mamumuhunan
sa pagsasaka at linangin ang mga lupain sa kani-
kanilang mga probinsya.

8
1

1
____4. Paglulunsad ng mga programang makakatulong
sa pagpapaunlad ng industriya sa pangingisda tulad
ng Blue Revolution at Biyayang Dagat.
____5. Pagpapatuloy sa paggawa ng mga irigasyon ng
patubig para makaabot sa malayong lugar na
walang tubig.

Ipakita Ko

Panuto: Kopyahin ang talahanayan sa notbuk. Pumili ng

sagot sa ibaba at punan ng tamang datos ng mga
hamon at oportunidad.

Talahanayan ng mga Gawaing Pangkabuhayan

Mga Gawaing
Hamon Oportunidad
Pangkabuhayan

Agrikultura

Pangingisda

Agrikultura

Pangingisda

9
 nasisira ang mga tahanan ng mga isda
 kulang sa kaalaman tungkol sa paraan ng
pagsasaka
 lumalaking bilang ng angkat na
produktong agrikultural
 pagpapatayo ng karagdagang daungan, tulay at
kalsada
 paggamit ng mga makabagong teknolohiya para
mabilis ang produksiyon
 imprastrukturang nakababagal sa transportasyon
ng dagat
 pagpapaunlad ng industriya ng pangingisda tulad
ng Blue Revolution at Biyayang Dagat
 pagbibigay ng pagkakataon sa mga magsasaka na
makapag-aral ng tamang paraan sa pagsasaka.

10
 Dagdag Kaalaman

• Kilala ang Pilipinas bilang isang agrikultural na

bansa.
• Dalawa sa pangunahing gawaing pangkabuhayan ng
bansa ay ang pagsasaka at pangingisda.
• Ang mga gawaing pangkabuhayang ito ay nakaranas
ng iba’t ibang hamon na dapat malagpasan at mga
oportunidad na makatulong para higit na mapaunlad
ang ekonomiya ng bansa.
• Hamon – problemang hinaharap sa mga gawaing
pangkabuhayan.
• Oportunidad – ito ay solusyon sa problema sa gawaing
pangkabuhayan para malulutas itong hamon.
Aklat
Cruz, maritez B.et. al (2007) Yaman ng Pilipinas 6 Makati City, Ed Crish
International, Inc.P.7

Internet

Calvan, Dennis and Emphrain Batung Bacal ( n.d.)

Roadmap to Recovery of Phillipines Oceans. Reviewed July 16,
2014 from www.greenpeace.org/seasin/ph/
Page Files/616503/ Roadmap to Recovery July 2013 pdf

Apelacio, Catherine T.(2014 February 19) Tagalog news: Fishing

Industry sa lungsod, palalaguin ng LGU Gen.San.
Retrieved July 16 2014, from http://news.pia gov.ph/ index php?arcticle=
1671392783662
Pascual, Anton (2014 February 6). Magsasaka, Tuloy-tuloy
ang pakikibaka. Retrieved July 16, 2014, from veritas 846 ph/
magsasaka, tuloy-tuloy ang pakikibaka
Plantilla, Lyndon (2013 July 23). Tagalog news:
Pamahalaan, mamumuhunan sa pangingisda
Retrieved July 16, 2014, from http://news,pia.gov.ph/ index. php?=
article= 52137550690#stnash.59NGOLdN.dpuf
Roncesvalles, Carina I. (2012 March 15). Mamuhuan sa agrikultura
ng bansa. Retrieved July 16, 2014 from http://hongkong
news.com.hk/mamuhunan-sa-agrikultura-ng-bansa/

11
 Wastuhin Ko

Gawain 1 Gawain 2 (oportunidad)

1. C * makabagong teknolohiya sa pagsasaka
2. C * bagong pag-aaral tungkol sa pagpaparami ng ani
* pagkakaroon ng mga modernong kagamitan
3. D
tulad ng underwater sonars at radars
4. C
5. D (Hamon)
* mga sakuna sa dagat
* El NiñoPhenomenon
* pagdami ng mga angkat na produktong
agrikultural

Gawain 3 Subukan ko
1. GA 2. GNG 3.GNG 1. C 2. A 3. B
4. GA 5. GA 4. E 5. D

Ipakita ko

Mga Gawaing Hamon Oportunidad

Pangkabuhayan
kulang sa kaalaman pagbibigay ng pagkakataon sa
tungkol sa paraan ng mga magsasaka na makapag-
Agrikultura
pagsasaka aral ng tamang paraan sa
pagsasaka.
nasisira ang mga pagpapaunlad ng industriya
Pangingisda tahanan ng mga isda ng pangingisda tulad ng Blue
Revolution at Biyayang Dagat
lumalaking bilang ng paggamit ng mga makabagong
Agrikultura angkat na produktong teknolohiya para mabilis ang
agrikultural produksiyon
imprastrukturang pagpapatayo ng karagdagang
Pangingisda nakababagal sa trans- daungan, tulay at kalsada
portasyon ng dagat
 12
10

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o

tumawag sa:

Kagawaran ng Edukasyon – Sangay ng Misamis

Occidental

Osilao St., Poblacion 1, Oroquieta City, Misamis

Occidental
Contact Number: (088) 531-1872 / 0977 – 8062187
E-mail Address: deped_misocc@yahoo.com
 FINAL SIM AND
LEARNING ACTIVITY
SHEET (LAS)
Araling Panlipunan - 4

Prepared By:
JULIETA P. EBUÑA
Calamba Central School School
Calamba District
DIVISION OF MISAMIS OCCIDENTAL 4
Learning Activity Sheet for Filipino

Pangalan ______________ Petsa _________Marka _____

Paaralan ______________ Guro _____________

Quarter: Ikalawang Markahan Week 4 Activity 1 & 2

Activity Title: Hamon at Oportunidad sa mga Gawaing

Pangkabuhayan ng Bansa

Learning Objectives : Natatalakay ang mga hamon

at oportunidad sa mga pangunahing gawaing

pangka- buhayan ng bansa

 Dagdag Kaalaman

-Kilala ang Pilipinas bilang isang agrikultural na bansa.

-Dalawa sa pangunahing gawaing pangkabuhayan ng bansa
ay ang pagsasaka at pangingisda.
-Ang mga gawaing pangkabuhayanng ito ay nakaranas ng
iba’t –ibang hamon na dapat malampasan at mga oportu-
nidad na makatulong para higit na mapaunlad ang
ekonomiya ng bansa.

Subukan Ko

Gawain 1

Panuto: Basahin at unawain ang bawat pahayag .

Isulat sa patlang kung ang sumusunod ay
Hamon o Oportunidad sa mga gawaing
pangkabuhayan ng

Bansa.
_____1. EL Niño Phenomenon
_____2.paggamit ng makabagong teknolohiya
upang dumami ang ani at mabilis ang
produksiyon _____3. pagpapatayo ng planta ng
yelo at imbakan ng mga isda.

_____4. kahirapan dulot sa mababang ani at kita ng mga

magsasaka

_____5. pagkakasira ng mga tahanan ng mga isda

sa ilalim ng dagat

Subukan Ko
Gawain 2

Panuto: Basahin at unawain ang mga tanong.

Piliin ang titik at isula t sa sagutang papel o
notbuk.

1.Alin ang pinakamalaking hamon sa gawaing magsasaka?

a. kawalan ng kontrol sa presyo ng produkto

b. EL Niño o mahabang panahon ng tag-init
c. limitadong pondo na ipinagkaloob ng gobyerno
d. lumalaking bilang sa pag-aangkat ng produktong
agrikultural

2. Ano ang oportunidad na ibinigay sa mga gawaing

pangkabuhayan ng bansa upang mapadali ang pag-
abot ng produkto sa merkado.
a. paggawa ng irigasyon
b. pagpapatayo ng planta o imbakan ng isda
c. pagpapatuloy ng impraestruktura tulad ng pantalan,
tulay at kalsada
d. paggawa ng merkado o palengke

3. Sa gawaing pangingisda nagkakaroon ng mga

sakuna sa ilalim ng dagat. Ano ang ibig sabihin
nito?

a. mataas ang init ng tubig sa dagat

b. nasisira ang tahanan ng mga isda
c. kailangan ang planta ng yelo
d. maayos na pangangalaga sa mga yamang – dagat

4. Sa gawaing pagsasaka naman mabilis ang

pagkatuyo’t pag-uuga ng lupa. Ano ang
oportunidad and dapat gawin ng pamahalaan
nito?

a. paggawa ng planta ng yelo

b. pag-aaral ng bagong teknolohiya at saliksik upang
gumanda ang ani at dumami ang produksiyon.
c. pagpapalawig sa paggawa ng irigasyon sa mga lugar
na may malawak na lupain
d. paglulunsad ng programa tungkol sa pagtatanim ng
mga punongkahoy
5. Paano mapabilis at lumaki ang produksiyon sa
gawaing pagsasaka.

a. paggamit ng organikong pataba

b. masusing pag-aaral at saliksik batay sa kaalaman ng
pagsasaka
c. pag-aangkat ng produkto sa ibang bansa
d. pagpapatayo ng mga impraestruktura tulad ng
daungan, tulay at kalsada