(O

B
8

(D

'

8
2
 N
O
O
L
E
N
8
V. Bò áu bö duôi:
còn lai chinh là nÙi dung bán tin
Ta chi cân bò chü dâu và chür cuôi câu Phân
Vi du:
-"Chät din hal duoi lem mnlh vé niu
Neu biet dóng súe khoc
Nen bict dóng lòny da
lé vice gi khó khän
Ta lam cÜng xong ngiay
iap Bác Ho nhé'"
Se dich là:
eu Biet ông súc kic
Nh Biët dong lòng e
HE ViÇc gi khó kan
ALàm cüng xong ngay
Ga Bác Hó nc

VI. Sá thay chr:

B là só 2.
26 chï câi, ròi sau ó, viêt ngay duói vi tri A là só 1,
Day là dang m-t thu rát on giàn. Ta chi càn viét ra duói.
sô nào thi iên chï tuong úng vào bên
va Z là só 26. Sau ó dich binh thuong bàng cách: Cu thây

F G HIJ K L M
B C D E 10 11 12 13
2 3 4 5 6 8

NOP QR S TU V WXY
18 19 20 21 22 23 24 25 26
14 15 16 17
Vi du: C A = I

1,23. 1422. 15. 3, 19-8. 15. 3,9 8, 1. 25.

-

Se duge dich là: AVN VOCS HOCJHAY

an voe hoe hay)
vi A=1, thi ta có thà cho A=2, 3.. hay mÙt só bát ký nào khác,
Nhu vay, nguoi ó m-t thu có thé thay ói khóa. Thay
hoãc ta không düng A mà có thé düng mÙt chï nào ó mÙt só nào ó. =

VIl. Ch thay chü

bàn tin toàn
Khac vói loai m-t thu "Só thay chü" o trên, loam-t thu "Chï thay cht" sëthê hiÇn cho chúng ta thây mÙt
O dày, ta thë vói loai chia khóa
là nhung ch khó hi¿u. Të ó, ta phåi giài khóa é hiu nhüng chï ó muôn nói gi.
A=b. Truóc hêt ta phåi nh-p bàng duói day:
 ABC D GHIJ K M
d ijk
NO P QR S T U V W X Y
P T

Vi du: A = b
Lippoh offo - ceffs usfs - fn dipxj- cbp.

Së dirse dich là: KHOONG NEEN DDEER TRER

EM CHOWI DAO (không nên d¿ trë em choi dao)
Nhu vay, nguoi ó mât thu có thé thay ói khóa. Thay vi A=b, thi ta có thé cho A= mot chï bât ky nào khác, ho·c ta
khong dung A mà có th düng mÙt chï nào ó cúng duoc.

VIlI. Mra roi:

Khi nhin thây loai mât thu này, ta chi càn i theo mki tên cça khóa. Þ ây, chï âu tiêen là chë C, chï thú nhi theo
huóng di cça khóa là chér O. Theo dó, ta së dich duoc hét bàn tin.
Vi du: VÛi bàn tin dudi day. nëu 1a gach thäng
nhung néi nghing vào bàn tin thi ta có thë dich mÙt
cách de dàng:
CO M CCJ(Seduse
NAA H TD dich la
CON MA
FIARDN CAI CHA
x MAU G O| ME TRAM
EWOFN
L
U DUONG
MW CHW CON HU) wwwww.N**W***

IX. Chuong bò:

Day là mot dang m-t thu rát quen thuoc (con goi là mât thu góc vuông- góc nho). TRuóc hét, chúng ta phäi nåm rô
2 khung co bån duói ây. Cé moi ô së chúa 2 chü

AB CD EF ST
GH IJ KL ********
WX YZ
MN OP QR UV

Voi chï nam à phia bên nào thi ta chám 1 chám o phia bên ó.
Riêng & khung chéo thú 2, cách th hiÇn cing chra có su thÑng nhát o nhiÁu tài liÇu khác nhau. Do ó, chúng tôi
lien kê ra hét é cho nguoi soan mât thu tuy ý lva chon l-p chia khóa chom minh. Có tåt cà 6 cách à thà hiÇn, ta
muon làm theo kiÃu nâo thi -t khóa theo kiéu này.
 9nu bunyu yopo bugq oop nyI vëW
Buox 19In Ápu nsi 1eu jèoj Yupy
eni uen oy I41 óp uonu uy 'ouM 9p
eo up '6uo 1u 'egs 'Buonp 30nu 'enyo ueyd 'up 'yueyo 30nu 19In 9p Bunp veyo eoH
no 0nu ej go go 'ds
En ugp uenb ugi oo ngo 1Qw ogoy eni uóBu 9n :e04y
ei oy yoeo bugg oop nyi 1ewN-
Buguo 19In oeoy BOy gu oónp key 5uQnyi gõu aonb nyo Buga 19In qui o
6ugn 6ugua nyi ong 1ow uej
eyo eoy Bugq 191n nyi vèw'x
(1+ H
O+H.
A HNIH Or
p 1A
)dONN
AN S T 1HO
XA
XA
A
LS Y nON
Khóa: hinh sóng nuÓc, ki hiÇu nuoc, H20, mot cau co lien quan ên nuóc..hóa chát dùng de viét: xà bông, huyét
thanh, mo xwong rôong, nuóc chanh, amoniäc. khi doc thå tò giây nói trên m·t nuóc, cho së hiên ra.

XI. M-t thw xé ráp

CAch su dung: Viét lên trên giây rôi ct röi ra cho nguoi choi ráp lai, có thé viêt theo ngôn ngt diÇn tin.
XII. M-t Mä Napoléon
Mat Ma Napoléon 1
Nguyên Tc
- Truoc hêt, cho mÙt phân sô ê dinh rõ sô tung và hoành Ù.
Thi du. 5/8 40 nghia là tung do 5 ô và hoành Ù 86. Bàn tin sê duocviét 5 hàng doc, mõi hang 8 mu
t
- Ke ô theo phân sô a cho.

-Viêt chï vào, hêt hàng trên sê xuông hàng duói, nhïng ô du thêm vân F é cho o.

Thuc Hành
Chia Khóa: 3/10:30
Ban Tin: TTH HOA ION ENH ESS UUT SNH NGE HQE ITZ
Giai: Chia ô và dièn chr theo chia khóa nhw sau.

Thiéu Nhi tôn süng Thánh Thé."

Mat Ma Napoléon 2
Nguyên Tåc
Bien the cça m-t mä Napoléon 1
- Vi¿t theo hàng ngang, oc hàng doc
- Chï F vô ngh+a duoc diên vào sau cho ày ù.
Thuc Hành
Chia khóa: 4/7 28
Ban Tin: TEHSCJS HUIHKF ISHNIHF ENYHUOF
Giai: Chia ô và diên chï theo chia khóa nhu sau. ièn chï theo hàng ngang, oc theo hàng doc

"Thieu Nhi hy sinh chju khó."

Mat Ma Napoléon 3
Nguyên tác
Biên dang cça mât mä napoléon 1
Mu ty cça bàn tin uoc giäi theo 2 kiéu hinh sau ây:

bán tin goi di duoc viêt theo hång ngang (hay doc), nguôi nh-n vit lai cing theo hàng ngang (hay doc)

roioc theo hinh vë trên.

-
Ch F vo nghia, dièn thêm cho ù
Thuc Hành

Chia Khóa: 5/7 35

giai: "Thi¿u Nhi nhò Me quyét tháng
 Mat Mä Napoléon4
Nguyên Tåc
Biên dang cua mât mä napoléon 1
Viêt theo môt trong hai kiêu hinh vë sau dây.

Sau do viét thành hâng ngang hay hàng dÍcvào bán tin.
Thuc Hành
28
Chia Khóa: 7/4
Bàn Tin: IOHS XOHU TMIE OOPE OHII IKEH SNET
Giai Muón giài mât thu này, ta xép các hàng ch theo 714 và oc: "Thiéu nhi biên kho mõi tóir

XII. M-t thu CAM RANH

Vi du: Oll: CAM RANH

Bach v n: HND HEN-TEA INT - AVO - NTE - NIT

Diém nhan d¡ng m-t thw này:

1. Duoc chia theo tung cum ch riêng biêt và có só ký ty chï bång nhau.
2. Nêu hon nhau thi chi hon nhau 1 ký tu.
3. Khóa thuong là mÙt tir ngán gon và só ký ty cça khóa bàng vói só cum ch cça nÙi dung.
4. Thuong khóa là mÙt danh tër riêng (HO CHI MINH, HOA BINH, TUYEN NGON,..)

Cách giai
B1: Theo thú' tu Alphabe ban dánh só các ký tu nåm trong dy khóa CAM RANH, ói vói các ký tu trùng
nhau thi dánh thé tu tër trái sang phäi, ta có thê thây nhr trong hinh vé.
62: Ban thay cum tir só 1 vao vi tri só 1 vua Guoc dánh. Ta tháy nhu trên.
vay là ban ã giäi ra m-t thu voi nôi dung "THANHNIENVIETNAMDOTNET"
XIV. Tu ghép:
Tu ghep trong tiéng viÇt là mÙt khói vïng chác vè két câu, v ngï âm và vè nghia, thông thuong gòm 2 të tó
gan chät vào nhau không thê bj chia ct, tách ròi ho·c không thê chen vào gida nhïng tr tó bng nhïng tir
khac. Nhu vây, tu tó này có thé goi nghí dén tù tó kia. Chng han: nguy. sê goi cho ta ti nguy hiêm,.
Vi du:
Mat thr: V ..., c m......trrong,... tôi,...nuóng, ...cháo, . .ngn.
khóa: Bi... = M-t

. .Mat Bi.
Ban tin duoc dich la: V TRAI LAP TÜC NÁU COM NGAY.
XV. Tuc ngï-thành ngü:
Tue ngú, thánh ngo, ca dao ho#c nhing câu tho ndi tiéng cüng ta nhüng khói vüng chác, có dinh. Ta d dang doán

ra mÙt tiêng nào dó bi mát di trong mÙt câu tuc ngï, thành ngür. vói loai mât thu này, oi höi ngurôi soan mât thu

phài có trinh Ù khá phong phú v kién thúc vn hÍc.

*Vi du: Mat thu:
Có công mâi såt có,..nên kim

Toi...di cay còn trong nhièu bÁ

Nghia me nhu... trong nguôn chåy ra

Loi rang...mênh cing là loi chung

 nàng trông.. trông dêm
Trongmua trông
Mat lòng truóc duo'c long.

thành..
Có suc nguoi sói dá cüng

Bao nhieu tåc ât tåc... báy nhiêu.

khoa: DièÁn vào chô trông.

Ban tin duoc dich là NGAY NAY NU'OC BAC NGAY SAU COM VÅNG.
XVI. Toa Ù:
Mât thu toa Ù là mât thu rât phong phú và ôi hôi phài có su chinh xác cao. Xuât phát tu kién thúc cça binh
và tryc úng dã dugc
chung pháo Toa Ù là hinh thúc xác dinh mÙt diém nào ó mà uòng truc ngang
binh.
biét truóc. Theo ó ta t¡m s¯p xép 25 chï cái La Tinh (không tinh ch Z) vào trong 25 ô chia êu các canh
ve duói. Khi giäi m, ta chi cân ôi chiêu truc ngang và truc
(mõi canh ô) trong mÙt hinh vuông lón nhu truc
5
dung là ta ã uoc nÙi dung cân tim.
Bàng tra

2 3 4

A B C D E
B H I H3
C K M N O
R S
D P Q
E U V W Y

Vi du:

Mat thu: A1-C4-B3/ A5-C3/ C4-B3-E1-E3/ D5-B3-A5-A5-D3/ D5-A1-E5/ A3-B3-A1-A1-C4.

A 5; E =Y

Bán tin duoc dich là: ANH EM NHUW THEER TAY CHAAN (Anh em nhu th tay chân).

Tim MAT THU:

Sau day là 1 só luu y khi tim m-t thu

Bát c 1 mat thu não duoc giáu cüng phài có 1 dáu hiÇu huong dån. Nó co thé là hinh vë, có the
là mot vn ban.
2. Truoc khi tim tháy m-t thu ta phäi luôn binh tinh và è cao cnh giac, oc ki các dâu hiÇu:
+Huóng MT và khoàng cách MT

+ ung quan sát xem vi tri ó có gi khác thuong hay d·c biêt không rôi sau ó hy tiên ên noi
minh nghi là noi ät MT.

3. Mat thu có thé là bât c thú j nhu lá cay, sói,..

4 Nhe nhang tim kiêm cânt thân, hy luón nhó tim mât thu phåi tim bång tri ché không bång suc, cho nên
phai luu ý nhïng dâu hiÇu # thuông, ãc biÇet.
 D (D»
2
9
O

(D

(D

O
CDN