Chuyen de 2

Lyù thuyeát troø chôi

vaø ñoäc quyeàn taäp
ñoaøn

Slide 1
 Bốn hình thái cấu trúc thị trường cơ bản là cạnh tranh hoàn hảo, độc quyền,
cạnh tranh độc quyền, và độc quyền nhóm.
 Nguyên tắc tối đa hóa lợi nhuận của các doanh nghiệp hoạt động trên ba loại thị
trường đầu là quy tắc quen thuộc MR = MC. Trong khi đó, ở thị trường độc
quyền nhóm (oligopoly), mỗi doanh nghiệp trên thị trường có một thế lực nhất
định, đồng thời tồn tại tương tác chiến lược (về định giá và sản lượng chẳng
hạn) với những doanh nghiệp khác thì công thức MR = MC không còn thích hợp
nữa.
 Vì vậy, để nghiên cứu ứng xử của các doanh nghiệp trong loại hình cấu trúc thị
trường này, chúng ta phải sử dụng một công cụ có khả năng phân tích được
những tương tác chiến lược của các doanh nghiệp tham gia thị trường. Công cụ
đó là lý thuyết trò chơi.

Slide 2
- Nếu căn cứ vào khả năng hợp đồng và chế tài hợp đồng của những người chơi thì
có thể chia trò chơi thành hai loại: trò chơi hợp tác (cooperative
games) và trò chơi bất hợp tác (non-cooperative games).

- Căn cứ vào thông tin thì các trò chơi có thể chia thành trò chơi với thông tin đầy
đủ (complete information) hoặc không đầy đủ (incomplete information). Trò chơi với
thông tin đầy đủ là trò chơi mà mỗi người chơi có thể tính toán được kết quả
(payoff) của tất cả những người còn lại.

-Căn cứ vào thời gian hành động lại có thể chia trò chơi thành hai loại, tĩnh và
động. Trong trò chơi tĩnh (static game), những người chơi hành động đồng thời, và
kết quả cuối cùng của mỗi người phụ thuộc vào phối hợp hành động của tất cả mọi
người. Trò chơi động(dynamic game) diễn ra trong nhiều giai đoạn, và một số người
chơi sẽ hành động ở mỗi một giai đoạn.

Slide 3
Caùc quyeát ñònh troø chôi vaø chieán
löôïc
 Troø chôi khoâng hôïp taùc so vôùi troø chôi hôïp taùc
 Troø chôi hôïp taùc
 Nhöõng ngöôøi chôi ñaøm phaùn caùc hôïp ñoàng raøng buoäc cho

pheùp hoaïch ñònh caùc chieán löôïc chung

 VÍ duï: ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ñaøm phaùn giaù moät
saûn phaåm hay dòch vuï hay moät lieân doanh giöõa hai coâng
ty (nhö Microsoft vaø Apple)
 Hôïp ñoàng raøng buoäc laø khaû thi

 Troø chôi khoâng hôïp taùc

 Ñaøm phaùn vaø thi haønh moät hôïp ñoàng raøng buoäc laø
khoâng khaû thi
 Ví duï: Hai coâng ty caïnh tranh – coâng ty naøy giaû ñònh haønh
vi cuûa coâng ty kia - quyeát ñònh moät caùch ñoäc laäp chieán
löôïc ñònh giaù vaø quaûng caùo ñeå chieám thò phaàn
 Hôïp ñoàng raøng buoäc laø khoâng khaû thi

Slide 4
Caùc chieán löôïc troäi

 Caùc chieán löôïc troäi (Dominant strategy)

Laø chieán löôïc toái öu baát keå haønh
ñoäng cuûa ñoái thuû laø gì.
 Ví duï
 A& B baùn saûn phaåm caïnh tranh
 Hoï ñang quyeát ñònh coù neân thöïc hieän
chieán dòch quaûng caùo hay khoâng

Slide 5
Ma traän keát quaû cuûa troø chôi
quaûng caùo

 Quan saùt Coâng ty B

Khoâng
 A:baát keå B Quaûng caùo quaûng caùo

laøm gì,
quaûng caùo Quaûng caùo 10, 5 15, 0
laø toát nhaát Coâng ty A

Khoâng
 B:baát keå A quaûng caùo 6, 8 10, 2
laøm gì,
quaûng caùo
laø toát nhaát

Slide 6
Ma traän keát quaû cuûa troø chôi
quaûng caùo

 Quan saùt
Coâng ty BKhoâng
 Chieán löôïc quaûng caùo
Quaûng caùo
troäi cho A & B
laø quaûng caùo
Quaûng caùo 10, 5 15, 0
 Khoâng quan
taâm veà ngöôøi Coâng ty A

chôi kia Khoâng

6, 8 10, 2
quaûng caùo
 Caân baèng
trong chieán
löôïc troäi

Slide 7
Chieán löôïc troäi

 Troø chôi khoâng coù chieán löôïc

troäi
 Quyeát ñònh toái öu cuûa ngöôøi chôi
khoâng coù chieán löôïc troäiá seõ phuï
thuoäc vaøo haønh ñoäng cuûa ngöôøi
chôi kia.

Slide 8
Troø chôi quaûng caùo söûa
ñoåi

 Quan saùt Coâng ty BKhoâng

 A: Khoâng coù Quaûng caùo quaûng caùo

chieán löôïc troäi;
phuï thuoäc vaøo
Quaûng caùo 10, 5 15, 0
haønh ñoäng cuûa
B
Coâng ty A
 B: Quaûng caùo
Khoâng
quaûng caùo 6, 8 20, 2
 Caâu hoûi
 A neân laøm gì?
(Gôïi yù: xem xeùt
quyeát ñònh cuûa
B)
Slide 9
Xem laïi Caân baèng Nash
 Chieán löôïc troäi
 “Toâi ñang laøm ñieàu toát nhaát coù theå ñöôïc baát
keå haønh ñoäng cuûa anh.”
 “Anh ñang laøm ñieàu toát nhaát coù theå ñöôïc baát
keå haønh ñoäng cuûa toâi.”

 Caân baèng Nash

 “Toâi ñang laøm ñieàu toát nhaát coù theå ñöôïc döïa
treân haønh ñoäng cuûa anh”
 “Anh ñang laøm ñieàu toát nhaát coù theå ñöôïc döïa
treân haønh ñoäng cuûa toâi.”

Slide 10
 Xem laïi Caân baèng Nash
Vaán ñeà löïa choïn saûn phaåm

 Ví duï veà caân baèng Nash

 Hai coâng ty saûn xuaát thöùc aên töø boät
nguõ coác
 Thò tröôøng cho moät nhaø saûn xuaát thöùc
aên gioøn
 Thò tröôøng cho moät nhaø saûn xuaát thöùc
aên ngoït
 Moãi coâng ty chæ coù nguoàn löïc ñeå ñöa ra
moät loaïi thöùc aên töø boät nguõ coác
 Khoâng hôïp taùc Slide 11
Vaán ñeà löïa choïn saûn phaåm

 Vaán ñeà Coâng ty 2

 Lieäu coù Gioøn Ngoït
caân baèng
Nash khoâng? Gioøn -5, -5 10, 10
 Neáu khoâng,
Coâng ty 1
taïi sao?
Ngoït 10, 10 -5, -5
 Neáu coù,
laøm sao coù
theå ñaït
ñöôïc?
Slide 12
Troø chôi vò trí baõi bieån

 Tình huoáng
 Hai beân caïnh tranh, Y vaø C, baùn nöôùc
giaûi khaùt
 Baõi bieån daøi 200 yards
 Ngöôøi taém naéng daøn ñeàu doïc theo baõi
bieån
 Giaù Y = Giaù C
 Khaùch haøng seõ mua cuûa ngöôøi baùn gaàn
nhaát
Slide 13
Troø chôi vò trí baõi bieån
Ñaïi döông
C

0 B Baûi bieån A 200 yards

Caùc beân caïnh tranh seõ ñònh vò ôû ñaâu

(töùc, ñaâu laø caân baèng Nash) ?

Slide 14
Xem laïi caân baèng Nash

 Caùc chieán löôïc toái ña toái thieåu

 Tình huoáng
 Hai coâng ty caïnh tranh nhau baùn phaàn
meàm maõ hoùa hoà sô
 Caû hai söû duïng cuøng chuaån maät maõ
(nhöõng hoà sô ñöôïc maõ hoùa baèng moät
phaàn meàm coù theå ñoïc ñöôïc baèng
phaàn meàm kia – lôïi ñieåm cho ngöôøi
tieâu duøng)

Slide 15
Xem laïi caân baèng Nash

 Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái

thieåu
 Tình huoáng
 Coâng ty 1 coù thò phaàn lôùn hôn nhieàu so
vôùi thò phaàn cuûa Coâng ty 2
 Caû hai ñang xem xeùt ñaàu tö vaøo moät
chuaån maät maõ môùi

Slide 16
Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái
thieåu

 Quan saùt
 Chieán löôïc öu Coâng ty 2
Khoâng ñaàu tö Ñaàu tö
theá Coâng ty 2:
ñaàu tö
Khoâng ñaàu tö 0, 0 -10, 10
 Caân baèng Nash
 Coâng ty 1:
Coâng ty 1
ñaàu tö
 Coâng ty 2:
Ñaàu tö -100, 0 20, 10
ñaàu tö

Slide 17
Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái
thieåu

 Quan saùt
 Neáu Coâng ty 2 Coâng ty 2
Khoâng ñaàu tö Ñaàu tö
khoâng ñaàu tö,
Coâng ty 1 bò loã
naëng Khoâng ñaàu tö 0, 0 -10, 10
 Coâng ty 1 coù Coâng ty 1
theå khoâng ñaàu
tö Ñaàu tö -100, 0 20, 10
 Giaûm loã

xuoáng coøn
10 – chieán
löôïc toái ña
toái thieåu
Slide 18
 Xem laïi caân baèng Nash
Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái thieåu

 Xeùt
 Neáu ngöôøi chôi 2 khoâng saùng suoát hay
khoâng ñöôïc thoâng tin ñaày ñuû
 Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái thieåu

cuûa Coâng ty 1 laø khoâng ñaàu tö

 Chieán löôïc cöïc ñaïi hoùa lôïi ích toái thieåu

cuûa Coâng ty 2 laø ñaàu tö

 Neáu 1 bieát 2 ñang söû duïng chieán löôïc cöïc

ñaïi hoùa lôïi ích toái thieåu, 1 seõ ñaàu tö

Slide 19
Tình traïng tieán thoaùi löôõng nan cuûa tuø
nhaân

 Ñaâu laø:
 Chieán Tuø nhaân
löôïc öu B Khoâng thuù nhaän
Thuù nhaän
theá
 Caân baèng Thuù nhaän
-5, -5 -1, -10
Nash
Tuø nhaân
 Giaûi phaùp A Khoâng
cöïc ñaïi hoùa thuù nhaän -10, -1 -2, -2
lôïi ích toái
thieåu

Slide 20
 Xem laïi caân baèng Nash
Chieán löôïc hoãn hôïp

 Chieán löôïc thuaàn tuùy

 Ngöôøi chôi coù söï löïa choïn cuï theå
 Chieán löôïc hoãn hôïp
 Ngöôøi chôi coù söï löïa choïn ngaãu nhieân trong
soá hai hoaëc hôn hai haønh ñoäng khaû thi döïa
treân moät taäp hôïp caùc xaùc suaát ñaõ ñöôïc
choïn.

Slide 21
So ñoàøng xu

 Quan saùt
 Chieán löôïc Ngöôøi chôi
thuaàn tuùy: NgöûaB Saáp
khoâng coù caân
baèng Nash
 Chieán löôïc hoãn Ngöûa 1, -1 -1, 1
hôïp: söï löïa
choïn ngaãu Ngöôøi chôi A
nhieân laø caân Saáp
baèng Nash -1, 1 1, -1
 Coâng ty coù neân
aán ñònh giaù
döïa treân giaû
ñònh löïa choïn
ngaãu nhieân? Slide 22
Troø chôi laàn löôït

 Ngöôøi chôi laàn löôït thöïc hieän troø

chôi
 Ngöôøi chôi phaûi suy nghó heát caùc
haønh ñoäng coù theå coù vaø nhöõng
phaûn öùng hôïp lyù cuûa moãi ngöôøi
chôi

Slide 23
Troø chôi laàn löôït

 Ví duï
 Phaûnöùng vôùi ñôït quaûng caùo cuûa
moät ñoái thuû caïnh tranh
 Nhöõng quyeát ñònh nhaäp ngaønh
 Ñaùp öùng vôùi chính saùch quaûn lyù

Slide 24
Troø chôi laàn löôït
Daïng môû roäng cuûa troø chôi

 Tình huoáng
 Hai loaïi thöùc aên töø boät nguõ coác (ngoït,
gioøn)
 Chæ thaønh coâng neáu moãi coâng ty saûn
xuaát moät loaïi thöùc aên
 Thöùc aên ngoït seõ baùn chaïy hôn
 Caû hai ñeàu coù lôøi chæ vôùi moät nhaø saûn
xuaát
Slide 25
Bieán theå cuûa vaán ñeà löïa choïn saûn
phaåm

 Caâu hoûi Coâng ty

Gioøn 2 Ngoït
 Neáu caû hai ra
quyeát ñònh
Gioøn -5, -5 10, 20
moät caùch
ñoäc laäp, Coâng ty 1
ñoàng thôøi, Ngoït 20, 10 -5, -5
vaø khoâng
bieát yù ñònh
cuûa beân kia,
thì keát quaû
lieäu seõ ra Slide 26
Bieán theå cuûa vaán ñeà löïa choïn saûn
phaåm

Daïng môû roäng cuûa troø chôi

 Giaû söû Coâng ty 1 seõ laø coâng ty ñaàu tieân

giôùi thieäu thöùc aên môùi töø boät nguõ coác
cuûa mình (troø chôi laàn löôït)
 Caâu hoûi
 Keát quaû cuûa troø chôi naøy laø gì?

Slide 27
Troø chôi laàn löôït
Daïng môû roäng cuûa troø chôi

 Daïng môû roäng cuûa troø chôi

 Duøng caây quyeát ñònh
 Töø keát quaû toát nhaát ñoái vôùi Coâng
ty 1, ta xeùt ngöôïc trôû laïi

Slide 28
 Troø chôi löïa choïn saûn phaåm döôùi daïng môû
roäng

Gioøn -5, -5
Gioøn Coâng ty 2
Ngoït 10, 20
Coâng ty 1
Gioøn 20, 10
Ngoït Coâng ty 2
Ngoït -5, -5

Slide 29
Troø chôi laàn löôït

 Lôïitheá cuûa vieäc haønh ñoäng

tröôùc
 Trong troø chôi löïa choïn saûn phaåm naøy,
haønh ñoäng tröôùc coù moät lôïi theá roõ
raøng

Slide 30
 Troø chôi laàn löôït
Lôïi theá cuûa vieäc haønh ñoäng tröôùc

 Giaû ñònh: Ñoäc quyeàn song phöông

P  30  Q
Q  Tong san xuat  Q1  Q2
MC  0
Q1  Q2  10 va P  10   100 / Cong ty

Slide 31
 Troø chôi laàn löôït
Lôïi theá cuûa vieäc haønh ñoäng tröôùc

 Ñoäc quyeàn song phöông

Co thong dong
Q1  Q2  7.5 va P  15   112.50/ Cong ty
Cong ty hanh dong dau tien (Stackelberg)
Q1  15 Q2  7.5 va P  7.50
1  112.50  2  56.25

Slide 32
Löïa choïn xuaát löôïng
 Ma traän keát
quaû naøy minh
hoïa nhöõng keát Coâng ty
2 10
quaû 7.5 15

 Haønh ñoäng 7.5 112.50, 112.50 93.75, 125 56.25, 112.50

ñoàng thôøi, caû
hai ñeàu saûn Coâng ty 110 125, 93.75 100, 100 50, 75
xuaát 10 ñôn vò
 Caâu hoûi 15 112.50, 56.25 75, 50 0, 0
 Neáu Coâng ty

1 haønh ñoäng
tröôùc thì sao?

Slide 33
Moái ñe doïa, quyeát taâm, vaø uy
tín

 Nhöõng böôùc ñi chieán löôïc

 Moät coâng ty coù theå laøm gì ñeå coù ñöôïc
lôïi theá treân thò tröôøng?
 Ngaên caûn gia nhaäp ngaønh
 Duï ñoái thuû caïnh tranh giaûm bôùt xuaát
löôïng, rôøi khoûi ngaønh, taêng giaù
 Nhöõng thoûa thuaän ngaàm laøm lôïi cho
moät coâng ty

Slide 34
Chieán löôïc ñaàu tö tröôùc cuûa
cöûa haøng Wal-Mart

 Caâu hoûi
 Laøm theá naøo maø Wal-Mart trôû thaønh
nhaø baùn leû lôùn nhaát ôû Myõ trong khi
nhieàu nhaø baùn leû ñaõ thaønh danh laïi
ñoùng cöûa?
Gôïi yù
 Wal-Mart coù ñöôïc quyeàn löïc ñoäc
quyeàn baèng caùch naøo?
 Troø chôi xöôùng baøi tröôùc vôùi caân
baèng Nash

Slide 35
Troø chôi xöôùng baøi tröôùc cuûa cöûa haøng
giaûm giaù

 Hai caân baèng

Nash
Coâng ty X
 Beân traùi, phía Vaøo Khoâng vaøo

döôùi
Vaøo -10, -10 20, 0
 Beân phaûi, phía
Wal-Mart
treân
Khoâng vaøo 0, 20 0, 0
 Phaûi xöôùng
baøi tröôùc ñeå
thaéng
Slide 36
Chieán löôïc maëc caû

 Coù theå coù nhöõng keát quaû khaùc nhau

neáu nhö caùc coâng ty vaø caù nhaân coù
theå ñöa ra nhöõng lôøi höùa coù theå ñöôïc
thi haønh.
 Xeùt:

 Hai
coâng ty giôùi thieäu moät trong hai
haøng hoùa boå sung.

Slide 37
Chieán löôïc maëc caû

 Coù thoâng
ñoàng :
Coâng ty 2
 Saûn xuaát A1B2 Saûn xuaát A Saûn xuaát B

 Khoâng thoâng Saûn xuaát A 40, 5 50, 50

ñoàng : Coâng ty 1

Saûn xuaát B 60, 40 5, 45

 Saûn xuaát A1B2
 Caân baèng
Nash
Slide 38
Chieán löôïc maëc caû

 Giaû söû
 Moãicoâng ty cuõng ñang maëc caû
veà quyeát ñònh gia nhaäp moät
coâng-xoc-xium veà nghieân cöùu
vôùi moät coâng ty thöù ba.

Slide 39
Chieán löôïc maëc caû
Coâng ty 2
Hoaït ñoäng moät mình Gia nhaäp
coâng-xoc-xium

Hoaït ñoäng moät mình

10, 10 10, 20
Coâng ty 1
Gia nhaäp
coâng-xoc-xium
20, 10 40, 40

Slide 40
Chieán löôïc maëc caû

 Chieán löôïc
öu theá Coâng ty 2
Hoaït ñoäng moät mình
Gia nhaäp coâng-xoc-xium

 Caûhai gia
nhaäp
Hoaït ñoäng moät mình
10, 10 10, 20
Coâng ty 1
Gia nhaäp
coâng-xoc-xium
20, 10 40, 40

Slide 41
Chieán löôïc maëc caû

 Noái keát vaán ñeà maëc caû

 Coâng ty 1 tuyeân boá seõ gia nhaäp
coâng-xoc-xium chæ khi Coâng ty 2
ñoàng yù saûn xuaát A vaø Coâng ty 1
seõ saûn xuaát B.
 Lôïi nhuaän cuûa Coâng ty 1 taêng töø
50 leân 60

Slide 42