ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.

S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Chöông V: HEÄ THOÁNG KIEÅM TRA

VAØ THEO DOÕI
I. COÂNG DUÏNG
Laø heä thoáng caùc ñoàng hoà vaø ñeøn kieåm tra, ñeå baùo hieäu söï hoaït ñoäng cuûa
moät soá boä phaän quan troïng treân oâtoâ. Baûng ñoàng hoà ôû buoàng laùi thöôøng boá trí caùc
loaïi ñoàng hoà, ñeøn baùo sau:
-Ñoàng hoà nhieân lieäu
-Ñoàng hoà nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô
-Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô
-Ñoàng hoà toác ñoä xe
-Ñoàng hoà ño aùp löïc daàu boâi trôn
-Ñeøn baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt...

Hình1: Caùc loaïi ñoàng hoà vaø kí hieäu treân baûng ñieàu khieån

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 183

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 2: Sô ñoà maïch ñieän toång quaùt treân oâtoâ

II. CAÁU TAÏO CAÙC LOAÏI ÑOÀNG HOÀ CHÆ BAÙO

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 184

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
1. Ñoàng hoà chæ baùo kieåu ñieän töø: (electromagnetic)
Goàm coù 4 cuoän daây ñöôïc ñaáu theo sô ñoà maïch ñieän sau:

Hình 3: Sô ñoà maïch ñoàng hoà chæ baùo kieåu ñieän töø

Khi baät coâng taéc maùy coù doøng ñieän ñi töø (+) accu L1 L2 L3 L4 maùt
vaø coù doøng ñi töø: (+) accu L1 L2 Vs R maùt. Töø tröôøng cuûa 4 cuoän daây L1,
L2, L3, L4 seõ ñònh höôùng cho loõi theùp non laøm cho kim chæ thò caân baèng ôû moät vò trí
nhaát ñònh.
Khi nhieân lieäu ôû möùc cao hoaëc nhieät ñoä nöôùc laøm maùt taêng laøm cho R giaûm, doøng
qua cuoän L1, L2 taêng taïo neân söï leäch töø vaø kim quay veà vò trí F(Full) hoaëc H(Hot).

Hình 4: Ñoà thò bieåu dieãn töø tröôøng toång hôïp taùc duïng leân cuoän L1, L2, L3, L4

2. Ñoàng hoà chæ baùo loaïi ñieän trôû nhieät

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 185

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 5: Sô ñoà maïch ñoàng hoà baùo loaïi ñieän trôû nhieät
Khi baät coâng taéc maùy, coù doøng ñi töø (+) accu boä ñieàu aùp daây nhieät
tín hieäu möùc nhieân lieäu (hoaëc tín hieäu nhieät ñoä nöôùc) maùt .
Tuyø theo möïc xaêng chöùa trong bình hoaëc nhieät ñoä nöôùc laøm maùt maø doøng qua
cuoän daây nhieät ít hay nhieàu laøm cho thanh nhieät bò nung noùng keùo kim chæ baùo leäch ñi.
Khi möïc nhieân lieäu trong bình taêng hoaëc nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cao, doøng qua
cuoän daây nhieät lôùn, thanh nhieät bò nung noùng nhieàu. Laøm cho kim chæ baùo leäch veà vò
trí F(Full) hoaëc H(Hot)
Boä ñieàu aùp tieáp ñieåm luoân giöõ ñieän aùp cung caáp cho ñoàng hoà moät ñieän aùp
coá ñònh (7V,7.5V,8V…tuyø theo töøng loaïi xe). Ñieàu naøy laøm cho doøng qua ñoàng hoà
khoâng phuï thuoäc vaøo ñieän aùp cuûa accu.
Ñoái vôùi ñoàng hoà nhieân lieäu boä phaän caûm nhaän söï thay ñoåi möùc nhieân lieäu
laø moät bieán trôû, bieán trôû taêng hoaëc giaûm giaù trò ñieän trôû phuï thuoäc vaøo vò trí cuûa
möïc phao.
Ñoái vôùi ñoàng hoà baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô boä phaän caûm nhaän
söï thay ñoåi cuûa nhieät ñoä nöôùc laøm maùt laø 1 bieán trôû nhieät (Thermistor). Nhieät ñoä
giaûm laøm ñieän trôû taêng vaø ngöôïc laïi nhieät ñoä taêng thì ñieän trôû giaûm.
3. Nhöõng hö hoûng vaø bieän phaùp kieåm tra ñoàng nhieân lieäu
a. Hö hoûng
-Kim luoân chæ vò trí 0 (hoaëc E) khi nhieân lieäu vaãn coøn
-Kim luoân chæ vò trí F
-Kim dao ñoäng quaù möùc
-Kim chæ möùc nhieân lieäu khoâng ñuùng
b. Kieåm tra sô boä
Kieåm tra laïi caùc daây daãn, moái noái, cuoän daây, xem coù bò ñöùt, suùt loûng, chaäp
maïch... hay khoâng
c. Kieåm tra ñoàng hoà
Duøng moät caûm bieán coøn toát maéc noái tieáp vôùi ñoàng hoà.
Thay ñoåi giaù trò ñieän trôû cuûa caûm bieán, quan saùt söï dòch chuyeån cuûa kim ñoàng
hoà, so saùnh giaù trò ñoïc ñöôïc treân ñoàng hoà öùng vôùi giaù trò ñieän trôû boä caûm bieán
vôùi giaù trò quy ñònh cuûa nhaø cheá taïo, neáu ñuùng thì ñoàng hoà coøn toát, neáu sai phaûi
thay môùi.
* Ñoái vôùi xe Toyota HIACE ñôøi 90-91 ta coù caùc thoâng soá kieåm tra nhö sau:

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 186

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 6: Ño thoâng soá cuûa haønh trình phao

Vò trí kim E 1/2 F

Gía trò ñieän trôû 95 32,5 7
Ñoä sai leäch kim 2o 5o 2o

Baûng ño giaù trò ñieän trôû cuûa boä caûm bieán

Thoâng
Dung tích 100 hoaëc 70 lít
soá
R 290,1 mm
133o 28’
T 124o24’
a 41,9+3 mm
b 153,4 mm
c 284,1 mm

Baûng thoâng soá haønh trình phao Toyota

III. ÑOÀNG HOÀ ÑO VAØ BOÄ BAÙO AÙP LÖÏC DAÀU

1. Ñoàng hoà ño aùp löïc daàu loaïi xung nhieät ñieän
Khi baät coâng taéc maùy coù doøng ñieän ñi nhö sau: (+) accu daây nhieät daây ñieän
trôû nhieät tieáp ñieåm maùt.
Tuyø theo tín hieäu aùp löïc daàu cao hay thaáp seõ ñaåy maøng caêng . Neáu aùp löïc daàu
thaáp thôøi gian ñoùng tieáp ñieåm ngaén, thôøi gian môû tieáp ñieåm daøi. Do ñoù doøng qua
daây nhieät nhoû, thanh löôõng kim bò nung noùng ít, kim chæ ôû vò trí aùp löïc daàu thaáp.
Ngöôïc laïi, neáu aùp löïc daàu cao thôøi gian ñoùng tieáp ñieåm daøi, thôøi gian môû tieáp ñieåm
ngaén, doøng ñieän qua daây nhieät lôùn seõ laøm thanh löôõng kim bò nung noùng nhieàu keùo
kim chæ ôû vò trí aùp löïc daàu cao.

Doøng ñieän qua caùc daây ñieän trôû nhieät ñöôïc tính theo coâng thöùc:

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 187

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Trong ñoù:
- Doøng ñieän cöïc ñaïi ôû traïng thaùi baûo hoaø.
- Thôøi gian tieáp ñieåm ñoùng.
- Thôøi gian tieáp ñieåm môû.

Hình 7: Caáu taïo ñoàng hoà baùo aùp löïc daàu loaïi xung nhieät ñieän

2. Ñoàng hoà ño aùp löïc daàu kieåu töø ñieän

Caáu taïo vaø nguyeân lyù laøm vieäc töông töï ñoàng hoà nhieân lieäu loaïi töø ñieän,
nhöng ôû loaïi naøy, söï dòch chuyeån cuûa maøng da döôùi taùc duïng cuûa aùp löïc daàu seõ
laøm thay ñoåi giaù trò ñieän trôû boä caûm bieán aùp löïc daàu .
 Nhöõng hö hoûng vaø bieän phaùp kieåm tra söûa chöõa
* Ñoàng hoà khoâng hoaït ñoäng khi ñoäng cô ñaõ noå
- Daây daãn suùt, ñöùt, kieåm tra noái laïi
- Caàu chì Table (gauge) khoaûng 7A ñöùt, thay môùi.
- Caûm bieán bò hoûng do: cuoän daây ñieän trôû ñöùt, tieáp ñieåm chaùy roã, maøng da bò
thuûng, thay môùi.
- Baûn thaân ñoàng hoà coù hö hoûng: caùc cuoän daây trong ñoàng hoà suùt, ñöùt.
* Chuù yù: Ñeå kieåm tra ñoàng hoà vaø boä caûm bieán treân xe coù theå duøng moät ñieän
trôû khoaûng 50 noái vôùi daây ñöa xuoáng caûm bieán, ñaàu coøn laïi noái maùt neáu kim ñoàng
hoà dòch chuyeån thì chöùng toû caûm bieán hoûng, ngöôïc laïi thì ñoàng hoà ñaõ bò hoûng caàn
thay môùi.
* Ñoäng cô khoâng hoaït ñoäng nhöng ñoàng hoà vaãn baùo coù aùp löïc daàu cao do:
- Chaïm maùt ôû ñöôøng daây daãn töø ñoàng hoà ñeán boä caûm bieán
- Boä caûm bieán chaïm maùt hoaëc cuoän daây trong ñoàng hoà chaïm maùt.
* Ñoàng hoà chæ aùp löïc daàu khoâng ñuùng:
- Coù söï chaäp maïch trong caùc cuoän daây cuûa caûm bieán hoaëc ñoàng hoà, caàn thay
môùi ñoàng hoà.

3. Boä baùo aùp löïc daàu

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 188

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

hình 8: Caáu taïo boä baùo aùp löïc daàu

Khi ñoäng cô khoâng laøm vieäc, hoaëc do moät lyù do naøo ñoù laøm cho aùp suaát daàu
nhoû hôn 0,7Kg/cm2 , maøng seõ ôû vò trí ban ñaàu, laøm cho tieáp ñieåm K ñoùng laïi, ñeøn ñöôïc
noái maùt vaø saùng leân.
Khi ñoäng cô laøm vieäc aùp löïc daàu seõ taùc duïng leân maøng laøm cho tieáp ñieåm K
môû, do ñoù ñeøn taét.
 Hö hoûng va øcaùch kieåm tra boä baùo aùp löïc daàu
* Khi baät coâng taéc, ñeøn khoâng saùng:
- Kieåm tra caàu chì, daây daãn, moái noái, boùng ñeøn
- Noái ñieåm b vôùi maùt neáu ñeøn saùng thì boä caûm bieán hö, kieåm tra boä caûm
bieán coù theå do tieáp ñieåm bò chaùy roã, dô hoaëc boä caûm bieán maát maùt.
* Khi ñoäng cô noå ñeøn vaãn saùng
- Boä caûm bieán bò chaïm maùt, kieåm tra, khaéc phuïc.
- Maøng da boä caûm bieán thuûng, thay caûm bieán
- Tieáp ñieåm bò chaùy dính, thay môùi.
- Ñoäng cô khoâng bôm nhôùt ñöôïc, caàn kieåm tra laïi tình traïng ñoäng cô.

IV. ÑOÀNG HOÀ ÑO VAØ BOÄ BAÙO NHIEÄT ÑOÄ NÖÔÙC LAØM MAÙT
1. Ñoàng hoà ño nhieät ñoä nöôùc laøm maùt loaïi xung nhieät ñieän
Loaïi ñoàng hoà naøy laøm vieäc theo nguyeân taéc töông töï nhö ñoàng hoà aùp suaát daàu
nhôøn loaïi xung nhieät ñieän

1-Chuïp ñoàng
2-Giaù coá ñònh
3-Vít chænh
4-Thanh löôõng kim
5-Khung ñoàng tieáp ñieän
6-Voû baét ren
7-Ñaàu baét daây

Hình 9: Caáu taïo caûm bieán ño

nhieät ñoä nöôùc laøm maùt loaïi xung nhieät ñieän

Khi ñoäng cô chöa laøm vieäc tieáp ñieåm boä caûm bieán ôû traïng thaùi ñoùng, khi baät
coâng taéc: + accu  cuoän ñieän trôû  tieáp ñieåm maùt, doøng naøy seõ nung noùng thanh
löôõng kim cuûa ñoàng hoà vaø boä caûm bieán, nhöng vì nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp tieáp
ñieåm boä caûm bieán laâu môû. Do ñoù, doøng ñieän qua cuoän ñieän trôû lôùn, nung noùng
thanh löôõng kim ñoàng hoà laøm noù bieán daïng, ñaåy kim chæ thò veà phía thang ño chæ nhieät
ñoä thaáp.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 189

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
Khi ñoäng cô hoaït ñoäng, nhieät ñoä nöôùc laøm maùt taêng, laøm cho thôøi gian môû
tieáp ñieåm cuûa boä caûm bieán daøi, doøng qua cuoän ñieän trôû nhoû (coù theå töø 0,2A ôû
nhieät ñoä 40oC giaûm xuoáng coøn 0,07A ôû 100oC) luùc naøy thanh löôõng kim ñoàng hoà ít bò
bieán daïng, kim chæ veà phía nhieät ñoä cao.
2. Ñoàng hoà ño nhieät ñoä nöôùc laøm maùt loaïi ñieän trôû nhieät

Hình 10: Sô ñoà caáu taïo ñoàng hoà ño nhieät ñoä nöôùc laøm maùt loaïi ñieän trôû
nhieät
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp thì ñieän trôû boä caûm bieán coù giaù trò lôùn,
doøng ñieän qua cuoän daây nhieät nhoû, nung noùng thanh löôõng kim ít, neân thanh löôõng kim
bieán daïng ít vaø kim chæ phía nhieät ñoä thaáp (cool).
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt taêng, thì ñieän trôû boä caûm bieán coù giaù trò nhoû,
doøng ñieän qua cuoän daây nhieät lôùn, thanh löôõng kim bò bieán daïng nhieàu, kim chæ phía
nhieät ñoä cao (hot).
Töông töï nhö ñoàng hoà nhieân lieäu, ñoàng hoà ño nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cuõng
coù ñieän trôû vaø tieát cheá nhaèm oån ñònh ñieän aùp vaøo cuûa ñoàng hoà traùnh tröôøng hôïp
kim bò dao ñoäng khi ñieän aùp accu khoâng oån ñònh.
3. Hö hoûng vaø bieän phaùp kieåm tra ñoàng hoà nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
* Ñoàng hoà luoân chæ 40oC
- Daây daãn, caàu chì ñoàng hoà ñöùt
- Ñöùt maïch noái töø ñoàng hoà ñeán boä caûm bieán
- Cuoän daây ñoàng hoà ñöùt
- Ñoàng hoà hoaëc caûm bieán coù hö hoûng
* Ñoàng hoà luoân chæ nhieät ñoä cao
- Cuoän daây noái ñoàng hoà vôùi boä caûm bieán chaïm maùt
- Caûm bieán chaïm maùt
- Chaïm maùt ñöôøng daây noái töø caûm bieán ñeán ñoàng hoà.
* Ñoàng hoà chæ nhieät ñoä khoâng ñuùng
- Chaäp maïch ôû caùc cuoän daây trong ñoàng hoà hoaëc caûm bieán, caàn thay môùi
- Tieáp ñieåm baån, vò trí tieáp xuùc khoâng toát, moái noái khoâng chaët. Ta kieåm tra,
khaéc phuïc hoaëc thay môùi.
* Kieåm tra ñoàng hoà chæ thò
Coù theå duøng phöông phaùp so saùnh : Duøng moät boä caûm bieán coøn toát maéc noái
tieáp vôùi ñoàng hoà .
Ngaâm caûm bieán trong nöôùc, ñun noùng nöôùc duøng nhieät keá kieåm tra nhieät ñoä
nöôùc.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 190

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
So saùnh keát quaû treân ñoàng hoà vôùi nheät keá, neáu sai leäch naèm trong khoaûng cho
pheùp, ñoàng hoà coøn toát. Neáu ngoaøi giôùi haïn quy ñònh, thay môùi.

Nhieät ñoä ôû ñoàng hoà chæ Sai soá cho pheùp so vôùi nhieät
thò keá
100 C
o
-5o C
80oC -5oC
40 C
o
-6oC

* Cuõng coù theå kieåm tra ñoàng hoà baèng caùch: (Theo qui trình TOYOTA)
- Thaùo daây daãn töø ñoàng hoà tôùi boä caûm bieán
- Maéc noái tieáp ñoàng hoà vôùi moät ñieän trôû 27. Moät ñaàu ñieän trôû noái maùt
- Neáu kim ñoàng hoà chæ 115oC thì ñoàng hoà coøn toát
* Kieåm tra boä caûm bieán
Ngaâm caûm bieán trong nöôùc, ñun noùng nöôùc, kieåm tra ñieän trôû boä caûm bieán, neáu
ñieän trôû trong giôùi haïn cho pheùp thì caûm bieán coøn toát, neáu ngoaøi giôùi haïn thì phaûi
thay môùi.
Boä caûm bieán TOYOTA:

Vò trí kim chæ thò (oC ) 30 115

Ñieän trôû boä caûm bieán 520 27
( )

Boä caûm bieán HYUNDAI :

Nhieät ñoä (oC ) 50 60 70 115 120 122

Ñieän trôû ( ) 230 155 104+13,5 23,8 +2,5 21 19,5

4. Boä baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt

Thanh löôõng
kim
Ñeøn
baùo

Tieáp
ñieåm Vít ñieàu
chænh
Hình 11: Caáu taïo boä baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt

Caûm bieán ñeøn baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt goàm 1 thanh löôõng kim nhö hình veõ.
Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cao, thanh bò noùng, giaûn nôû khoâng ñeàu neân bò uoán cong,
vít ñoùng laïi, ñeøn baùo saùng leân.
Thoâng thöôøng, tieáp ñieåm ñoùng laïi ôû nhieät ñoä khoaûng töø 1121180 C
 Kieåm tra boä ñeøn baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
- Thaùo boä caûm bieán ra khoûi keùt nöôùc
- Maéc noái tieáp boä caûm bieán vôùi moät boùng ñeøn

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 191

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
- Ñaët boä caûm bieán trong nöôùc nung noùng nöôùc, duøng nhieät keá kieåm tra nhieät ñoä
nöôùc
- Khi nhieät ñoä nöôùc ñaït ñeán giaù trò quy ñònh thì ñeøn baùo phaûi saùng, neáu ñeøn
khoâng saùng phaûi thay môùi.

IV. ÑOÀNG HOÀ ÑO TOÁC ÑOÄ

1. Kieåu truïc meàm

1- Truïc daãn ñoäng 7

2- Caëp truïc vít – baùnh vít
3- Taám caân baèng nhieät 6
4- Nam caâm vónh cöûu
5- Chuïp nhoâm
6- Loø xo caân baèng 5
7- Kim chæ thò
4

2
Hình 12: Caáu taïo ñoàng hoà ño toác ñoä
1 kieåu truïc
meàm

Khi oâtoâ laøm vieäc, truïc meàm truyeàn moment töø truïc thöù caáp hoäp soá ñeán truïc
daãn ñoäng, keùo nam chaâm vónh cöûu quay. Töø thoâng xuyeân qua truïc nhoâm laøm phaùt sinh
löïc töø taùc duïng leân chuïp nhoâm, laøm truïc nhoâm quay, keùo theo kim chæ thò chæ vaän toác
töông öùng treân vaïch chia cuûa ñoàng hoà. Moment quay cuûa truïc nhoâm ñöôïc caân baèng bôûi
loø xo .
Taám caân baèng nhieät ñeå giaûm bôùt sai soá do nhieät cuûa ñoàng hoà. Khi nhieät ñoä
taêng, töø trôû cuûa taám caân baèng nhieät taêng, töø thoâng qua noù giaûm, phaàn lôùn seõ qua
chuïp nhoâm ñeå giöõ cho doøng Fuco trong truïc nhoâm khoâng ñoåi.
2. Kieåu ñieän töø
Caûm bieán ñöôïc ñaët ôû truïc thöù caáp cuûa hoäp soá. Khi oâtoâ chaïy thì rotor cuûa caûm
bieán quay laøm xuaát hieän söùc ñieän ñoäng trong caùc cuoän daây L 1, L2, L3 ñaët leäch nhau
120o.
Khi L1 phaùt xung döông thì T1 daãn laøm cho coù doøng töø: +accu  W1  T1  maùt.
Töông töï, khi L2 vaø L3 cung caáp moät xung döông thì T2, T3 daãn laøm cho coù doøng qua W2,
W3. Keát quaû laø laøm cho truïc ñoàng hoà quay cuøng toác ñoä truïc thöù caáp theo nguyeân
taéc ñoäng cô ñieän xoay chieàu 3 pha.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 192

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 13: Sô ñoà caáu taïo ñoàng hoà ño toác ñoä kieåu ñieän töø

3. Hö hoûng vaø bieän phaùp kieåm tra söûa chöõa ñoàng hoà ño toác ñoä xe
a. Kieåu truïc meàm
* Ñoàng hoà khoâng laøm vieäc
- Truïc meàm ñöùt, thay môùi
- Caùc cuoän daây trong ñoàng hoà ñöùt, thay môùi
- Caùc chi tieát trong ñoàng hoà coù hö hoûng caàn, kieåm tra, khaéc phuïc hoaëc thay môùi.
* Ñoàng hoà chæ thò khoâng ñuùng
- Daây caùp meàm bò xoaén, guùt, cong..., thay môùi
- Loø xo caân baèng bò gaõy : kim chæ thò seõ leäch heát veà phía phaûi, caàn thay môùi
- Nam chaâm vónh cöûu yeáu (do maát töø …): Soá chæ treân ñoàng hoà seõ giaûm caàn
thay môùi.
* Kieåm tra ñoàng hoà
- Naâng caàu chuû ñoäng oâtoâ leân
- Cho ñoäng cô laøm vieäc ôû tay soá truyeàn thaúng
- Giöõ chaân ga ôû moät vò trí nhaát ñònh, kim ñoàng hoà chæ moät vò trí nhaát ñònh.
- Duøng ñoàng hoà baám giaây ño thôøi gian thöû.
- Khi Tripmeter baùo oâtoâ chaïy ñöôïc 2 km thì ngöøng ñoàng hoà baám giaây.
- Toác ñoä thöïc teá trung bình ñöôïc tính baèng quaõng ñöôøng oâtoâ chaïy, chia cho thôøi
gian ño ñöôïc baèng ñoàng hoà baám giaây.
- So saùnh toác ñoä tính toaùn vôùi toác ñoä treân ñoàng chæ thò ñeå bieát sai soá.

Toác ñoä chuaån (km /h)Toác ñoä thöïc teá

(km /h)
20 2125
40 3842
60 5863
80 7884
100 99104,5
120 199,5125,5
140 139,5151,5
160 166173

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 193

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Baûng sai leäch toác ñoä TOYOTA HIACE

b. Ñoái vôùi caùc ñoàng hoà kieåu ñieän töø

* Ñoàng hoà khoâng laøm vieäc:
- Caùc cuoän daây caûm bieán bò ñöùt hoaëc chaïm maùt, hoaëc daây daãn töø caûm bieán
ñeán ñoàng hoà ñaõ bò loûng, suùt hay ñöùt, ta coù theå duøng oâm keá ñeå kieåm tra vaø xöû lyù.
- Ñoàng hoà bò hoûng do :
+ Transistor bò hoûng, tröôøng hôïp naøy ta duøng oâm keá ñeå xaùc ñònh tình traïng laøm
vieäc töøng transistor. Neáu hoûng thì thay môùi.
+ Caùc cuoän daây ñoàng hoà bò ñöùt quaán laïi hoaëc thay môùi.
+ Thieáu maùt ñoàng hoà.
+ Ñöùt suùt daây töø ñoàng hoà noái nguoàn accu
* Ñoàng hoà chæ sai:
- Töø tröôøng nam chaâm vónh cöûu bò yeáu.
- Loø xo hoài vò ñaøn hoài keùm.
- Nguoàn ñieän aùp khoâng oån ñònh: bình bò maát ñieän, hoûng.
* Kim ñoàng hoà dao ñoäng nhieàu:
- Truïc mang nam chaâm vónh cöûu vaø kim ñoàng hoà bò rô
- Loõi caûm bieán bò rô loûng
- Caùc moái noái loûng, tieáp xuùc khoâng toát.
4. Ñoàng hoà toác ñoä ñieän töû chæ thò baèng kim
Hieän nay, ña soá caùc xe ñöôïc trang bò ñoàng hoà toác ñoä ñieän töû, chæ thò baèng kim
maø khoâng duøng daây coâng- tô-meùt. Vôùi loaïi naøy, caûm bieán toác ñoä thöôøng duøng laø
caûm bieán kieåu MRE vaø caûm bieán Hall.
a. Ñoàng hoà toác ñoä (coâng tô meùt – speedometer ) vôùi caûm bieán kieåu MRE
(Magnetic Resistance Element)
Caûm bieán ñöôïc gaén ôû hoäp soá vaø ñöôïc daãn ñoäng bôûi caëp baùnh raêng coâng-tô-
met.

Hình 14: Sô ñoà caáu taïo cuûa ñoàng toác ñoä ñieän töû chæ thò baèng kim

Noù bao goàm moät HIC (maïch tích hôïp lai – Highestly Intergrated Circuit ) vôùi moät
MRE (phaàn töû töø khaùng) gaén beân trong vaø moät voøng nam chaâm 4 cöïc.
Khi xe chuyeån ñoäng, voøng nam chaâm quay, töø tröôøng bieán thieân qua MRE taïo söï
caét söùc ñieän ñoäng töø caûm treân caùc phaàn töû töø khaùng keát quaû laø laøm thay ñoåi

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 194

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
ñieän aùp ngoû vaøo (+) vaø(-) cuûa Opamp, ñeå cung caáp tín hieäu ra taïo moät taàn soá ñoùng,
môû cho transistor (4 tín hieäu xung cho moät voøng quay truïc thöù caáp).
Khi transistor ñoùng, môû seõ taïo moät tín hieäu xung cao hoaëc thaáp taïi ngoû vaøo cuûa
IC daãn ñoäng. Laøm cho doøng thay ñoåi treân cuoän daây töø hình chöõ thaäp, vaø taïo ra xung
quanh noù moät töø tröôøng thay ñoåi. Löïc töø toång hôïp cuûa cuoän daây vaø nam chaâm vónh
cöõu laøm cho kim quay.
b. Daïng hoûng vaø phöông phaùp kieåm tra ñoàng hoà ñieän töû chæ thò kim
* Kim khoâng quay khi xe hoaït ñoäng:
- Caûm bieán toác ñoä hoûng: Do cuïm HIC tín hieäu ra taïi S luoân ôû naác cao hoaëc thaáp,
thay môùi caûm bieán.
- Daây noái bò hoûng, suùt, caàn kieåm tra, khaéc phuïc.
- Neáu coù tín hieäu ra thì ñoàng hoà bò hoûng. Tröôøng hôïp naøy ta duøng voân keá kieåm
tra tín hieäu ñieän taïi caùc ñaàu cuoän chöõ thaäp ñeå coù bieän phaùp xöû lyù phuø hôïp.
- Cuoän daây ñöùt, kieåm tra baèng voân keá, neáu ñöùt ta haøn laïi.
* Hieån thò quaõng ñöôøng khoâng hoaït ñoäng:
- IC hoûng: thay môùi.
- Stator ñöùt, khaéc phuïc hoaëc thay môùi.
- Cuïm baùnh raêng bò gaõy, hoûng: Thay môùi.
c. Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô: (tachometer) vôùi tín hieäu vaøo laø xung töï caûm töø boâbin
ñaùnh löûa vaø ñoàng hoà toác ñoä xe (speedometer) duøng caûm bieán Hall.
* Tachometer:

Hình 15: Maïch ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô

Vôùi loaïi naøy, caùc xung ñieän töø cuoän sô caáp boâ-bin(trong moãi kyø xuaát hieän tia
löûa) 400V, sau khi qua igniter (ñöôïc giaûm aùp nhôø moät ñieän trôû khoaûng 5k) seõ taïo neân
tín hieäu vaøo cho ñoàng hoà. Taïi ñaây, moät maïch ñeám xung seõ tính toaùn cung caáp tín hieäu
ñeå ñieàu khieån kim ñoàng hoà quay.
* Speedometer:
Nguoàn (12 V) ñöôïc ñaët vaøo ñoàng hoà vaø caûm bieán Hall. Tín hieäu ra cuûa caûm
bieán Hall seõ cung caáp tín hieäu ñeå ñieàu khieån kim ñoàng hoà quay.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 195

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
 Daïng hoûng, phöông phaùp kieåm tra:
* Tachometer khoâng quay khi ñoäng cô hoaït ñoäng:
- Daây bò hoûng, suùt, ñöùt: Kieåm tra, khaéc phuïc.
- Tín hieäu töø Igniter khoâng coù: do maïch noái töø boâ-bin ñeán ñoàng bò hôû, ñieän trôû
trong cuûa igniter bò ñöùt, ta duøng oâm keá ñeå kieåm tra ñieän trôû, neáu hoûng thì thay ñieän
trôû khaùc (vôùi loaïi igniter vi maïch, ta coù theå khaéc phuïc baèng caùch maéc song song vôùi
moät ñieän trôû môùi cuøng coâng suaát ôû beân ngoaøi hoaëc thay môùi igniter ).
- Neáu tín hieäu cung caáp ñaày ñuû maø ñoàng hoà khoâng hoaït ñoäng, do cuïm ñieàu
khieån beân trong bò hoûng, caàn thay môùi.
* Speedometer khoâng quay khi ñoäng cô hoaït ñoäng:
- Kieåm tra daây coù bò hoûng, suùt hoaëc ñöùt khoâng, khaéc phuïc.
- Kieåm tra tín hieäu Hall: Cho oâtoâ hoaït ñoäng, ruùt daây tín hieäu ra cuûa speed sensor
(taïi vò trí gaàn ñoàng hoà), duøng voân keá DC thang thaáp, neáu tín hieäu baèng khoâng laø caûm
bieán hoûng, ta thay môùi. ÔÛ toác ñoä thaáp tín hieäu naøy khoaûng vaøi chuïc mili voân, ta coù
theå duøng oâm keá (R10 hoaëc R100 ) ñeå kieåm tra, khi oâtoâ hoaït ñoäng giaù trò ñieän trôû
thay ñoåi laø coù tín hieäu ra, neáu kim naèm yeân laø caûm bieán hoûng.
- Laáy daây tín hieäu caûm bieán Hall (noái ñeán ñoàng hoà) chaäp, nhaû lieân tuïc vaøo
döông accu. Neáu ñoàng hoà nhaûy chöùng toû caûm bieán Hall hö caàn thay môùi. Neáu ñoàng
ñöùng yeân chöùng toû ñoàng hoà bò hoûng.

V . HEÄ THOÁNG THEO DOÕI KHAÙC

1. Heä thoáng baùo chöa thaét daây an toaøn
IG/SW
ON 1
Seat belt
Warning
Seat belt
light Warning
5 relay
Buckle
switch
6

Hình 16: Sô ñoà heä thoáng baùo chöa thaét daây an toaøn
Khi oâtoâ ñang chaïy treân ñöôøng (IG /SW ON), tín hieäu döông taïi chaân 1 seõ ñieàu
khieån rôle. Luùc naøy neáu ngöôøi treân xe khoâng thaét daây an toaøn (chaân 6 hôû maùt) rôle
seõ ñieàu khieån chaân 5 noái maùt laøm ñeøn saùng leân .
*Kieåm tra rôle

Kieåm tra Coïc kieåm tra Ñieàu kieän Thoâng maïch

Thoâng 4 – maùt Luoân luoân Coù
maïch 6 - maùt Vò trí coâng OFF (thaét daây) Khoâng
taéc On (khoâng thaét ) Coù
Buckle
Ñieän aùp 1 – maùt Vò trí coâng LOCK hoaëc ACC Khoâng
taéc ON Coù
ñaùnh löûa
5 - maùt LOCK hoaëc ACC Khoâng

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 196

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
Vò trí coâng ON Coù
taéc
ñaùnh löûa

2 . Heä thoáng kieåm tra möùc nöôùc laøm maùt vaø möùc daàu ñoäng cô
Khi chöa baät coâng taéc maùy: + accu  rôle1  2 boùng ñeøn  coïc 2 vaø 6. Khi ngöôøi
laùi muoán kieåm tra caùc heä thoáng theo doõi trong ñoäng cô thì nhaán nuùt C (Check ) vaø B
(Bulb) ñeå kieåm tra caùc heä thoáng ñeøn baùo. Muoán kieåm tra möùc daàu vaø möùc nöôùc
laøm maùt trong ñoäng cô thì nhaán nuùt L (Level) seõ coù doøng: +accu  rôle1  2 boùng ñeøn
 coâng taéc  caûm bieán 2 vaø 3. Neáu möùc daàu hoaëc nöôùc thaáp thì ñeøn baùo seõ saùng
ngöôïc laïi ñeøn taét. Khi ñaõ kieåm tra xong ngöôøi laùi baät coâng taéc IG/SW heä thoáng maát
taùc duïng.

Hình 17: Sô ñoà heä thoáng kieåm tra möùc nöôùc laøm maùt vaø möùc daàu ñoäng cô

V. ÑOÀNG HOÀ HIEÅN THÒ SOÁ

1. Giôùi thieäu chung
- Ñoàng hoà hieån thò soá söû duïng caùc tín hieäu töø caùc caûm bieán khaùc nhau vaø tính
toaùn döïa treân caùc tín hieäu naøy ñeå xaùc ñònh toác ñoä xe, toác ñoä ñoäng cô, nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt, möùc nhieân lieäu…, roài hieån thò chuùng ôû daïng soá hay caùc thanh ñoà thò.
+ Deã xem.
+ Chính xaùc cao.
+ Ñoä tin caäy cao nhôø hieån thò soá
+ Ñoä beàn cao nhôø khoâng coù caùc chi tieát chuyeån ñoäng.
+ Hieån thò
toát nhaát cho moãi
ñoàng hoà.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 197

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 18: Caáu taïo ñoàng hoà hieån thò soá

- Maøn hình hieån thò trong moãi ñoàng hoà thöôøng duøng moät VFD ( Vacuum Fluoresent
Display - maøn hình quyønh quang chaân khoâng), moät vaøi ñeøn LED phaùt saùng hoaëc moät
LCD (Liquid Crystal Display – maøn hình tinh theå loûng ) . Kieåu VFD ñöôïc söû duïng
phoå bieán trong caùc ñoàng hoà hieån thò soá cuûa xe Toyota ñôøi môùi nhaát.
- Ñoàng hoà hieån thò soá bao goàm moät boä vi xöû lyù , caûm bieán toác ñoä, coâng taéc
chuyeån ñoåi thang ño nhieân lieäu, coâng taéc ñieàu chænh haønh trình vaø quaõng ñöôøng (cô
khí)…, taát caû ñöôïc keát hôïp vôùi VFD.
- Muïc ñích vaø chöùc naêng cuûa baûng ñoàng hoà hieån thò soá veà cô baûn gioáng nhö
baûng ñoàng hoà kieåu kim thoâng thöôøng. Nghóa laø, noù nhaän tín hieäu töø caùc caûm bieán
khaùc nhau vaø chuyeån caùc tín hieäu naøy thaønh caùc kieåu hieån thò treân ñoàng hoà ñeå baùo
cho ngöôøi laùi xe bieát toác ñoä xe, toác ñoä ñoäng cô, möùc nhieân lieäu, nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt ñoäng cô…
- Söï khaùc nhau giöõa baûng ñoàng hoà hieån thò soá vaø baûng ñoàng hoà kieåu kim laø
taát caû caùc thoâng tin hieån thò ôû daïng soá sau khi ñöôïc xöû lyù bôûi maùy vi tính vaø caùc
maïch IC khaùc nhau. Moät giaûn ñoà caùc cuïm cuûa baûng ñoàng hoà hieån thò soá ñöôïc chæ ra
döôùi ñaây. Moãi boä phaän seõ ñöôïc trình baøy rieâng reõ ôû caùc baûng sau.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 198

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 19: Caùc maøn hình ñoàng hoà vaø caûm bieán

2. Ñoàng hoà coâng tô meùt (speedometer)

Coâng tô meùt hieån thò toác ñoä xe döïa vaøo tín hieäu ñaàu ra töø maùy tính, maùy tính
ñeám caùc tín hieäu xung töø caûm bieán toác ñoä trong khoaûng thôøi gian xaùc ñònh, roài tính
toác ñoä, sau ñoù baät VFD ñeå hieån thò toác ñoä.
a. Caûm bieán toác ñoä (Duøng caûm bieán quang)
Giöõa LED (phaùt quang) vaø transistor quang (nhaän saùng) laø moät ñóa coù 20 raõnh.
Doøng ñieän töø chaân C1 qua LED ñeán cöïc C3 veà maùt.
Ñóa xeû raõnh ñöôïc noái vôùi daây coâng tô meùt. Khi quay, noù lieân tuïc laøm giaùn ñoaïn
caùc nguoàn saùng chieáu töø LED ñeán transistor quang vaø vì vaäy transistor Tr1 ñoùng, ngaét
lieân tuïc. Tr1 sinh ra moät tín hieäu 20 ppr (xung/voøng) ñeán cöïc C2 cuûa maùy tính. Maùy tính
seõ tính toaùn thôøi gian cuûa xung naøy vaø ñieàu khieån baät VFD hieån thò toác ñoä xe.
b.Coâng taéc Miles/km
ÔÛ nhöõng xe cho moät vaøi thò tröôøng, ngöôøi ta trang bò theâm moät coâng taéc
MILES/KM trong coâng taéc ñieàu khieån haønh trình. Khi aán coâng taéc naøy, thì maøn hình seõ
hieån thò toác ñoä xe theo MPH hay km/h.
Khi taét coâng taéc MILES/KM, nghóa laø khi D4 môû, toác ñoä xe ñöôïc hieån thò theo
km/h.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 199

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 20: Maïch ñoàng hoà coâng tô meùt

Hình 21: Caûm bieán toác ñoä

3. Maøn hình quyønh quang chaân khoâng

20 ñoaïn quyønh quang chaân khoâng ñöôïc söû duïng trong ñoàng hoà coâng tô meùt ñeå
hieån thò toác ñoä xe döôùi daïng soá.
a. Caáu taïo
Maøn hình quyønh quang chaân khoâng hoaït ñoäng gioáng nhö oáng Triod vaø bao goàm 3
phaàn:
- Moät boä daây toùc (catod)
- 20 ñoaïn (anode) ñöôïc phuû chaát quyønh quang
- Moät löôùi ñöôïc ñaët giöõa anode vaø catod ñeå ñieàu khieån doøng ñieän.
Taát caû caùc chi tieát naøy ñöôïc ñaët trong moät buoàng kính phaúng huùt heát khí.
Anode gaén treân taám kính, caùc daây ñieän noái vôùi caùc ñoaïn anode naèm tröïc tieáp
treân maët taám kính, beân treân phuû moät lôùp caùch ñieän vaø caùc ñoaïn quyønh quang naèm
ôû phía treân lôùp caùch ñieän ñoù.
Caùc ñoaïn phuû chaát quyønh quang seõ phaùt saùng khi bò caùc ñieän töû ñaäp vaøo. Phía
treân anode laø moät löôùi ñieàu khieån ñöôïc laøm baèng kim loaïi ñaëc bieät vaø phía treân löôùi
SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 200
PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
laø catod, moät boä daây toùc laøm baèng daây tungsten moûng, ñöôïc phuû moät lôùp vaät lieäu
coù khaû naêng phaùt ra ñieän töû khi bò nung noùng.
b. Hoaït ñoäng
Khi doøng ñieän chaïy qua, caùc daây toùc bò nung noùng tôùi khoaûng 600 0C vaø vì vaäy,
noù phaùt ra ñieän töû.
Neáu sau ñoù, ñieän aùp döông ñöôïc caáp cho caùc ñoaïn quyønh quang, noù seõ huùt ñieän
töû töø daây toùc. Caùc ñieän töû naøy seõ chaïy vaøo ñoaïn huyønh quang roài xuoáng maùt, sau
ñoù quay trôû laïi daây toùc, keát thuùc moät chu kyø.
Khi ñieän töû töø daây toùc ñaäp vaøo ñoaïn quyønh quang, chaát quyønh quang seõ phaùt
saùng (taát nhieân phaûi caáp ñieän aùp (+) cho caùc ñoaïn quyønh quang). Neáu khoâng caáp
ñieän aùp cho chuùng, chuùng seõ khoâng phaùt saùng.
Chöùc naêng cuûa löôùi laø ñeå ñaûm baûo caùc ñieän töû ñaäp ñeàu leân caùc ñoaïn quyønh
quang. Do löôùi luoân coù ñieän aùp (+) taïi moïi thôøi ñieåm, neân taát caû caùc phaàn töû cuûa
noù ñeàu huùt caùc ñieän töû ñöôïc phaùt ra töø daây toùc. Vì vaäy, ñieän töû xuyeân qua löôùi
vaø ñaäp vaøo anode seõ ñöôïc phaân boá ñeàu.
4. Ñoàng hoà haønh trình keùp
ÔÛ ñoàng hoà toác ñoä, caùc tín hieäu toác ñoä töø caûm bieán ñöôïc tính ñeám roài tính ra
quaõng ñöôøng ñi ñöôïc, vaø quaõng ñöôøng ñoù ñöôïc hieån thò treân maøn hình ñoàng hoà
haønh trình.
AÁn coâng taéc ñaët laïi, caùc tieáp ñieåm cuûa noù ñoùng, nghóa laø cöïc D1 ñöôïc noái
maùt, ñoàng hoà hieån thò bò ñaët veà 0. Khi nhaû coâng taéc ñaët laïi, tieáp ñieåm môû vaø ñoàng
hoà haønh trình baét ñaàu ñeám quaõng ñöôøng.
AÁn coâng taéc thay ñoåi chöùc naêng (A/B) laøm tieáp ñieåm cuûa noù ñoùng, noái maùt
cöïc D2 vaø chuyeån töø chöùc naêng A sang B hay ngöôïc töø chöùc naêng B veà chöùc naêng A.
Do nguoàn ñieän döï phoøng ñöôïc caáp qua caàu chì DOME ngay caû khi khoùa ñieän ngaét
quaõng ñöôøng ñi ñöôïc ñöôïc tính theo ñoàng hoà haønh trình A vaø B ñöôïc löu trong boä nhôù
maùy tính.
Neáu ngaét daây accu, tuï ñieän trong maùy tieáp tuïc caáp ñieän cho boä nhôù ñoàng hoà
haønh trình A/B trong voøng 5 phuùt, sau ñoù boä nhôù seõ bò xoùa.

Hình 22: Maïch ñoàng hoà haønh trình keùp

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 201

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 23: Coâng taéc haønh trình keùp

5. Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô

Hình 24: Maïch ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô

Tín hieäu xung löûa ñaùnh ñöôïc ñaët vaøo chaân A8 cuûa maùy tính. Maùy tính ño thôøi
gian nhaäp xung trong 2 voøng quay ñoäng cô vaø tính toaùn toác ñoä ñoäng cô, roài laøm maøn
hình quyønh quang chaân khoâng (VFD) baät saùng, hieån thò toác ñoä ñoäng cô daïng ñoà thò.
Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô ñöôïc noái vôùi moät maïch ñieàu chænh ñoä saùng gaén treân
maùy vi tính, maïch naøy ñieàu chænh cöôøng ñoä saùng khaùc nhau, phaùt ñeán caùc ñoaïn
quyønh quang VFD cuûa ñoàng hoà . Ñoaïn ñaàu tieân N ñeå chæ toác ñoä hieän taïi cuûa ñoäng
cô coù ñoä saùng lôùn nhaát, tieáp theo sau laø naêm ñoaïn quyønh quang coù ñoä saùng giaûm
daàn ñeå ñaït ñöôïc hieäu öùng “aùnh sao”.
6. Ñoàng hoà nhieät ñoä nöôùc laøm maùt
Boä vi xöû lí caáp nguoàn 5V cho ñieän trôû R ôû beân trong maùy tính vaø ñeán caûm
bieán nhieät ñoä nöôùc ( noù ñöôïc maéc noái tieáp vôùi dieän trôû R) . Khi nhieät ñoä nöôùc laøm
maùt ñoäng cô thay ñoåi, thì nhieät ñoä cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt cuõng thay
ñoåi laøm thay ñoåi ñieän aùp ngoõ vaøo (chaân A6).
Maùy vi tính nhaän tín hieäu naøy vaø so saùnh vôùi ñieän aùp chuaån roài hieån thò keát
quaû baèng caùch baät saùng caùc thanh ñoà thò cuûa VFD.
VFD hieån thò nhieät ñoä nöôùc laøm maùt baèng 10 thanh ñoà thò taïo thaønh 2 hai coät.
Khi ñaït 10 nhaùy (nhieät ñoä cöïc ñaïi) töùc laø maùy quaù noùng.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 202

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH

Hình 25: Maïch ñoàng hoà baùo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt

7. Ñoàng hoà nhieân lieäu

.

Hình 26: Maïch ñieän ñoàng hoà nhieân lieäu

Maùy tính caáp nguoàn 5V cho caûm bieán möùc nhieân lieäu qua chaân A10. Ñieän aùp
vaøo taïi cöïc A4 vaø thay ñoåi theo söï di chuyeån cuûa phao.
Maùy vi tinh nhaän bieát ñieän aùp cöïc A4, so saùnh vôùi ñieän aùp chuaån vaø baät VFD
ñeå hieån thò möùc nhieân lieäu.
Möùc nhieân lieäu ñöôïc hieån thò baèng moät thanh coù 10 ñoaïn, moãi ñoaïn goàm 2 coät
VFD.
Do möùc nhieân lieäu dao ñoäng neân maùy tính seõ ño ñieän aùp moät vaøi traêm laàn trong
moät thôøi ngaén sau ñoù tính giaù trò trung bình ñeå hieån thò.
Khi khoùa ñieän baät ON, maùy tính seõ ño ñieän aùp vaøi laàn vaø laáy giaù trò trung bình
ñeå hieån thò möùc nhieân lieäu moät caùch nhanh choùng.
* Chöùc naêng hieån thò khueách ñaïi möùc nhieân lieäu.

SCALE
CHANGE

Coâng taéc thay ñoåi thang ño möùc

Hình 27: Vò trí coâng taéc
nhieân lieäuthay ñoåi thang ño nhieân lieäu

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 203

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
AÁn coâng taéc thay ñoåi thang ño möùc nhieân lieäu seõ noái maùt cöïc E1, laøm khueách
ñaïi maøn hình hieån thò möùc nhieân lieäu (möùc hieån thò cöïc ñaïi 15 lít). Söï hieån thò
khueách ñaïi naøy seõ tieáp tuïc trong 6 giaây sau khi nhaû coâng taéc.
* Caûnh baùo möùc nhieân lieäu
Khi möùc nhieân lieäu xuoáng thaáp, daáu hieäu “bôm xaêng” maøu xanh seõ taét vaø thay
vaøo ñoù laø maøu hoå phaùch ñeå baùo hieäu cho ngöôøi laùi. ÔÛ chöùc naêng hieån thò bình
thöôøng, hieän töôïng naøy xaûy ra khi ñoaïn soá 2 cuûa maøn hình hieån thò möùc nhieân lieäu
taét, töùc laø chæ coù ñoaïn soá 1 coøn saùng. ÔÛ chöùc naêng hieån thò khueách ñaïi, noù xaûy ra
khi ñoaïn soá 6 taét.
* Boä caûm nhaän möùc nhieân lieäu khoâng bình thöôøng
Hieän töôïng naøy xaûy ra khi coù söï giaùn ñoaïn giöõa cöïc A4 vaø boä caûm nhaän möùc
nhieân lieäu hay giöõa cöïc A2 vaø boä caûm nhaän möùc nhieân lieäu. Neáu coù xaûy ra taát caû
10 ñoaïn (hieån thò möùc nhieân lieäu ñaày) seõ nhaùy trong khoaûng 2 phuùt khi khoùa ñieän baät
ON. Cuøng luùc ñoù maøn hình ñoàng hoà nhieân lieäu seõ chuyeån sang vò trí caûm nhaän heát
xaêng.
Neáu söï noái giöõa cöïc A2 vaø boä caûm nhaän möùc nhieân lieäu bò giaùn ñoaïn trong
khi khoùa ñieän ñang ON, ñoàng hoà nhieân lieäu seõ chæ möùc heát xaêng.
8. Ñeøn baùo soá töï ñoäng
* Ñeøn baùo vò trí soá töï ñoäng (A/T)
Tín hieäu vò trí caàn soá töø coâng taéc khôûi ñoäng soá trung gian ñöôïc nhaäp vaøo maùy
tính laøm saùng VFD ôû vò trí töông öùng.
Khi tín hieäu 12V ñöôïc nhaäp vaøo töø cöïc A14 ñeán cöïc A19, VFD taïi vò trí thích hôïp
seõ saùng vôùi cöôøng ñoä 100%. Khi coù tín hieäu môû ñöôïc naïp vaøo, cöôøng ñoä saùng cuûa
VFD taïi vò trí töông öùng coøn 12,5%.
* Ñeøn choïn ECT
Khi coâng taéc choïn ECT ôû vò trí POWER, moät tín hieäu 12V ñöôïc nhaäp vaøo maùy
tính, VFD saùng vaø hieån thò chöõ O/D OFF.

Hình 28: Maïch ñeøn baùo soá töï ñoäng

9. Ñieàu khieån ñoä saùng

Xoay chieát aùp seõ laøm giaûm hoaëc taêng ñoä saùng cuûa caùc ñoàng hoà sau :
+ Coâng tô meùt.
+ Ñoàng hoà haønh trình keùp.
+ Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô.
+ Ñoàng hoà baùo nhieân lieäu (tröø ñeøn caûnh baùo möùc nhieân lieäu ).
+ Ñoàng hoà nhieät nöôùc laøm maùt.
+ Ñeøn chæ thò vò trí tay soá A/T.
+ Ñeøn baùo ECT.

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 204

PHAÏM QUANG TIEÁN
ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP GVHD: Th.S NGUYEÃN VAÊN THÌNH
Coù hai kieåu chieát aùp ñöôïc söû duïng:
+ Kieåu I giaûm ñöôïc ñoä saùng ngay caû khi taét ñeøn haäu
+ Kieåu II giaûm ñöôïc ñoä saùng chæ khi baät ñeøn haäu.
Khi doøng ñieän chaïy qua maïch dao ñoäng cuûa chieát aùp, transistor taét môû lieân tuïc vì
vaäy sinh ra söï dao ñoäng. Xoay chieát aùp seõ laøm thay ñoåi tyû leä taùc duïng cuûa caùc tín
hieäu ra khoûi transistor nhôø bieán trôû.
Caùc tín hieäu ñoùng, môû töø transistor ñöôïc göûi ñeán maïch ñieàu khieån ñoä saùng töø
cöïc A7, maïch naøy ñieàu khieån ñoä saùng cuûa VFD treân cô sôû tyû soá taùc duïng ñoùng, môû
.
Khi bieán trôû xoay heát côõ theo chieàu kim ñoàng hoà, coâng taéc taét vaø tyû soá taùc
duïng trôû thaønh 100% noù laøm cho VFD saùng heát côõ.

Loaïi I (tröø USA vaø CANADA)

Loaïi II (USA vaø CANADA)

Hình 29: Maïch ñieän ñieàu khieån ñoä saùng

SVTH: DÖÔNG MINH THAÙI Trang 205

PHAÏM QUANG TIEÁN