Học online tại: https://mapstudy.

vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

TOÁN LỚP 11
PHƯƠNG TRÌNH LƯỢNG GIÁC CẦN SỬ LÝ CUNG
Bài 1:[MAP] Giải các phương trình sau:
 5π   x π
a) sin  2 x +  + 6 cos x + 4 = 2 sin 2  − 
 2  2 2
Phương trình đề bài tương đương
 π  x
sin  2 x +  + 6 cos x + 4 = 2 cos 2  π − 
 2  2
x
 cos 2 x + 6 cos x + 4 = 2 cos 2
2
 2 cos x − 1 + 6 cos x + 4 = 1 + cos x
2

 2 cos 2 x + 5 cos x + 2 = 0
 ( 2 cos x + 1)( cos x + 2 ) = 0
−1 2π
Do cos x + 2  0, x  x= nên cos x =
+ k 2 π, k  . .
2 3
2π
Vậy phương trình có 2 họ nghiệm là x =  + k 2π, k  .
3

b) 3 sin 7 x + 2 cos 4 cos 3 x + cos x = 0

Phương trình đề bài tương đương
3 sin 7 x + cos 7 x + cos x + cos x = 0
 3 sin 7 x + cos 7 x = −2 cos x
 π
 cos  7 x −  = cos ( π − x )
 3
 π  π kπ
7 x − 3 = π − x + k 2π x = 6 + 4
  ,k
7 x − π = − π + x + k 2π  x = − π + kπ
 3  9 3
 π kπ
x = 6 + 4
Vậy phương trình có 2 họ nghiệm là  ,k .
 x = − π + kπ
 9 3

 2   
Bài 2:[MAP] Giải phương trình tan  3x +  + cot  6 − x  = 0
 3   

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 1

 Học online tại: https://mapstudy.vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 2    k
3x + 3  2 + k  x  − 18 + 3
ĐKXĐ:   , k, j 

 − x  j 
 x  − j
 6  6

 2   
(*)  tan  3 x +  = − cot  6 − x 
 3   

 2   2 
 tan  3 x +  = tan  − x
 3   3 

2 2 k
 3x + = − x + k  x = ,k  (thỏa mãn)
3 3 4

   
Bài 3:[MAP] Giải phương trình: tan  x +  + 2 tan  − x  + 3 = 0
 3 6 
    
 x + 3  2 + k  x  6 + k
ĐKXĐ:   , k, j 
 
 − x  + j 
 x  − − j
 6 2  6

    
(*)  tan  x +  + 2 cot  −  − x   + 3 = 0
 3 2 6 

       
 tan  x +  + 2 cot  x +  + tan  x +  cot  x +  + 2 = 0
 3  3  3  3

       
  tan  x +  + 2  cot  x +  + 1  = 0
  3   3 

       
 tan  x +  + 2 = 0  tan  x +  = −2  x + = arctan( −2) + k 
 3   3 
   3
       x +  = −  + k
cot  x +  + 1 = 0 cot  x +  = −1 
  3   3 3 4

 
 x = arctan( −2) − 3 + k
 , k  (thỏa mãn)
 x = − 7 + k
 12

 π  π
Bài 4:[MAP] Giải phương trình sau sin  x +  + sin  2 x +  + cos 3x + cos ( −4 x ) + cos ( −5 x ) = 0
 2  2
Phương trình đề bài tương đương

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 2

 Học online tại: https://mapstudy.vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

cos x + cos 2 x + cos 3 x + cos 4 x + cos 5 x = 0

 2 cos 3 x cos 2 x + 2 cos 3 x cos x + cos 3 x = 0
 cos 3 x ( 2 cos 2 x + 2 cos x + 1) = 0
 π
cos 3 x = 0  3 x = + k 2π
  2
+ + = 
x − 2 + 2 cos x + 1 = 0 ( VN )
 2 cos 2 x 2 cos x 1 0 2
 4 cos
π k 2π
x= +
6 3
π k 2π
Vậy phương trình có 1 họ nghiệm là x = + ,k .
6 3

 3π   7π 
= ( sin x + cos x ) − 1 có tất cả bao nhiêu
2
Bài 5:[MAP] Phương trình 2 cos  2 x +  + sin  4 x − 
 2   2 
 π 4π 
nghiệm thuộc  ;  .
3 3 
Xét vế trái của phương trình

 3π  3π 3π
cos  2 x +  = cos 2 x cos − sin 2 x sin = sin 2 x
 2  2 2

 7π  7π 7π
sin  4 x −  = sin 4 x cos − cos 4 x sin = cos 4 x
 2  2 2

Thay vào phương trình đề bài ta được

2 sin 2 x + cos 4 x = 1 + sin 2 x − 1
 2 sin 2 x + 1 − 2 sin 2 2 x = sin 2 x
 −2 sin 2 2 x + sin 2 x + 1 = 0
 ( sin 2 x − 1)( 2 sin 2 x + 1) = 0

 π  π
 2 x = 2 + k 2π  x = 4 + kπ
sin 2 x = 1  
 2 x = − + k 2π   x = − + kπ , k 

 π π
 − 1
sin 2 x =  6  12
 2  
7π 7π
2x = + k 2π x = + kπ
 6  12

 π 4π   5π 7 π 5π 
Xét trong đoạn  ;  ta thấy phương trình có 3 nghiệm là  ; ; .
3 3   12 12 4 

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 3

 Học online tại: https://mapstudy.vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 π π
Bài 6:[MAP] Tìm nghiệm thuộc khoảng  − ;  của phương trình
 2 2

 3 x 9π 
4 cos 2 x − 3 cos 3 x = 2 cos 2  − +1
 2 4 

Phương trình đề bài tương đương

 3 x 9π 
( )
2 2 cos 2 x − 1 − 3 cos 3x = 2 cos 2  −
 2 4 
−1

 9π 
 2 cos 2 x − 3 cos 3x = cos  3x −
2 
( 1)


 9π   π 
Ta có cos  3 x −  = cos  3 x − − 4π  = sin 3 x
 2   2 

Thay vào (1) ta có

2 cos 2 x − 3 cos 3 x = sin 3 x

 π
 cos  3 x −  = cos 2 x
 6
 π  π
 3 x − 6 = 2 x + k 2π  x = 6 + k 2π
  ,k
 3x − π = −2 x + k 2π  x = π + k 2π
 6  30 3

 π π  π π
Xét trong khoảng  − ;  thì phương trình có 2 nghiệm là  ;  .
 2 2  30 6 

 π  5π   9π  3
Bài 7:[MAP] Giải phương trình: cos 2  2 x −  + cos 2  4 x −  + cos 2  6 x − =
 2  2   2  2

Phương trình đề bài tương đương

 π  π  π 3
cos 2  2 x −  + cos 2  4 x −  + cos 2  6 x −  =
 2  2  2 2
 2 sin 2 x + 2 sin 4 x + 2 sin 6 x = 3
2 2 2

 1 − 2 sin 2 2 x + 1 − 2 sin 2 4 x + 1 − 2 sin 2 6 x = 0

 cos 4 x + cos 8 x + cos12 x = 0
 cos 8 x + 2 cos 8 x cos 4 x = 0

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 4

 Học online tại: https://mapstudy.vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 cos 8 x ( 1 + 2 cos 4 x ) = 0
 π  π kπ
cos 8 x = 0 8 x = 2 + kπ  x = 16 + 8
   ,k
cos 4 x = −1 4x =  2 π  π kπ
 2 + k 2π x= +
 3  6 2
 π kπ
 x = 16 + 8
Vậy phương trình có các họ nghiệm là  ,k .
 x =  π + kπ
 6 2

 π  17 π 
Bài 8:[MAP] Giải phương trình: 2 cos  2 x −  − 5 cos x + cos  x − =2
 4  2 

Phương trình đề bài tương đương

 1 1   π
2  cos 2 x. − sin 2 x.  − 5 cos x + cos  x −  − 2 = 0
 2 2  2
 2 cos x − 1 + 2 sin x cos x − 5 cos x + sin x − 2 = 0
2

 cos x ( 2 cos x + 1) + sin x ( 2 cos x + 1) − 3 ( 2 cos x + 1) = 0

 ( 2 cos x + 1)( cos x + sin x − 3 ) = 0
 2 cos x + 1 = 0 −1
  cos x =
cos x + sin x − 3 = 0 VN do 1 + 1  3
2 2 2
( 2 )
2π
x= + k 2π, k  .
3
2π
Vậy phương trình có 2 họ nghiệm là x =  + k 2π, k  .
3

1    5 
Bài 9:[MAP] Giải phương trình: sin 4 x + cos 4 x = tan  x +  tan  − x
2  12   12 

    5
x + 12  2 + k x  12 + k
ĐKXĐ:   , k, j  .
5  
 − x  + j 
x  − + j
 12 2  12

    5      5 
Ta có  x +  +  − x  =  tan  x +  tan  − x = 1
 12   12  2  12   12 

Phương trình đề bài tương đương

1
sin 4 x + cos 4 x =
2
1 1
 1 − sin 2 2x =
2 2

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 5

 Học online tại: https://mapstudy.vn
_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 
 sin 2x = 1  x = + k
 sin 2 2x = 1    4 ,k  .
sin 2x = −1  x = −  + k
 4

Dễ thấy các họ nghiệm đều thỏa mãn điều kiện xác định.

 
 x = 4 + k
Vậy phương trình có hai họ nghiệm là  ,k  .

 x = − + k
 4

--- HẾT ---

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Thầy Vũ Ngọc Anh − VNA 6