ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΕΒ.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΣΤΟΡΙΑΣ
κ.κ . ΠΕΤΡΟΥ

ΙΕΡΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

'Από τό περιβόλι τής Παναγίας

τήν Μυροβόλο Χίο καί
τήν ' Αμερική

ΑΘΗΝΑΙ 1990
 -
Εiς τόν όσιομάρτυρα ΝΙΚΟΔΗΜΟΝ τόν · Αγιαννωνίτην, άσκή-
σαντα έν τή Καλύβl] τής '· Αναλήψεως καί μαρτυρήσαντα έν έτει
1722 εiς τό : Ελβασάν τής . Αλβανίας, ΑΦΙΕΡΟΥΤ ΑΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ
ΠΟΝΗΜΑ.
 · Ο Σεβ . Μητροπολίτης.· Αστόριας Πέτρος περιστοιχούμενος ύπό μέρους τοϋ ίεροϋ κλήρου έντ<!) καθεδρι­
κ<!) Ναι!) της · Αγίας Μαρκέλλης έν Άστόριςηιϊς Νέας 'Υόρκης . Άπό άριστερά οί · Αρχιμανδρίται Νεκτάριος ,
Παϋλος καί Νήφων · έκ δεξιών οί · Αρχιμανδρίται · Αμβρόσιος , Νικόδημος , Χρυσόστομος καί ό ίερέας
· Εμμανουήλ Κολόμβος .
 +
· Ο Παναγ . · Αρχιεπίσκοπος καί Πατριάρχης · Ιεροσολύμων κ . κ.
Διόδωρος μαζί μέ τόν Σεβ . Μητροπολίτην · Αστόριας κ . Πέτρον
κατά τήν έnίσκεψιν τοϋ πρώτου είς τάς · Ηνωμένας Πολιτείας .

6
~m~1tc~U*~*-~1*~111100~!11!1~1*'**~1~1*~!1~oo~!~α~~~!oo~!~~*'~
Φ®®®@@®®®@®®®®®®@®®®@®
~,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

~ ιάβασα έσχάτως τό βιβλίον ταϋ Μαναχοϋ Άν­

-, δρέου τοϋ · Αγιορείτου, πού φέρει τόν τίτλον
«Γεροντικόν τοϋ · Αγίου 'Όρους» , καί άφού
~ νοερά μεταφέρθηκα στό περιβόλι της Πανα-
F γίας μας , άπεφάσισα νά άναφέρω στήν πα­
ροϋσα έκδοσιν άκόμη μερικά άνέκδοτα άγιορείτικα
πού έζησα άπό το έτος 1933, δταν στήν Σκήτη τής
· Αγίας " Αννης διαβάστηκα Μοναχός καί μετονομά­
σθηκα άπό Στέφανος Πέτρος . Γέροντάς μου ήτο ό
Κύπριος Μοναχός Νικοδήμος, που έμεινε στήν καλύ­
βα τής ·Αναλήψεως , πλησίον τοϋ Κυριακοϋ τής Σκή­
τεως τής 'Αγίας 'Άννης.
Στήν Νέα · Υόρκη τής · Αμερικής έφθασα τό έτος
1952 καί έξυπηρετώ έκτοτε τούς Γ.Ο.Χ. πού μέ έκά­
λεσαν. Στήν · Αστόρια, δπου ή Μητρόπολίς μου στόν
καθεδρικόν ναόν τής · Αγίας Μαρκέλλας μέ τήν βοή­
θεια καί συνεργασία πνευματικών μου τέκνων , έκτός
τοϋ έβδομαδιαίου Ραδιοφωνικοϋ προγράμματος , «ή
Φωνή τής ' Ορθοδοξίας», έξέδιδα καί τό δεκαπενθή­
μερον περιοδικόν «Φάρος τής · Ορθοδόξίας» μέσα
άπό τό όποίον σδς προσφέρω τά διηγήματα τοϋ παρό­
ντος μικροϋ βιβλίου καθώς καί μερικά «χιώτικα» γεγο ­
νότα.
Είμαι βέβαιος δτι θά εύχαριστηθήτε καί θά όφελη­
θήτε άπό τήν άνάγνωσίν του .

Εύχαριστώ
ό · Αστόριας Πέτρος

7
 ~ft~~!ι,~!ι...~!ι,~!ι,..~!ι,~!ι...~!ι,~!ι...~Ιι,~!ι...~ft~!t~!ι...~!t~!ι...~ft~!ι...~Ιt~!ι...~!t~!ι...~ft~~!ι,
~~{..;.:γ:_-~-~-••·.-o·e-.-e·e•-e·ίι-8;.a~~·:-:·:·:~:·~:~~
- ~==~QXDQXV-.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελίς
ΑΝΤΙΠΡΟΛΟΓΟΥ ........................... 7
ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ
Μπλαγοσλαβή Νικοδήμ ............. . ...... . 13
Νά σοϋ ξεραθf\ τό χέρι ..................... 16
. 'Ιωακείμ ό Γκραβαρίτης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Τόν πήρε μαζί _ του .. . . . .......... . ....... . . 22
Μάς ψαροκόλησαν οί Ζηλωταί ... ............ 24
Η Μεμβράνη πού χάθηκε ................... 27
.. Ενα πνευματικό δικαστήριο .. .. .. . ..... . ... 30
.. Ενα θλιβερό περιστατικό . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Βρέ παιδάκι μου ό πειρασμός μ · έβαλε .... . . 38
Νά τήν βράσω τέτοια ύπακοή ... . ......... . . 40
·Ιδού γάρ είκοσί σοι .. . ................... . . 43
Οί τρείς Λεόντιοι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Γηροκόμος στήν Λαύρα ..... . .............. 48
Πώς έχασα τήν ύπομονή μου ............... 52
Τό Γιακωβάκι καί ό Παντελής βασιληάς ....... 55
Χριστός · Ανέστη, Παντελή .. . ..... . ........ 58
Τό γαϊδουράκι τοϋ Πατριάρχη . ....... . ...... 60
ΧΙΩΤΙΚΑ
·ο ποπό-Δαμασκηνός .................. .... 65
·Η καμπάνα τοϋ ·Αγίου · Ισιδώρου όμολογεί .. 68
Τό Μοναστήρι τής ·Αγίας Κιουράς . . ........ 70
.. Αν εΤσαι .. Αγιε Γιώργη Παλαιοημερολογίτης . . 75
Σύννεφο σκόνης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

9
 ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ
· Αξέχαστη ήμέρα . . .... . . ...... .. . .... . . . . . 85
Πρός Δόξαν Θεοϋ ..... . ...... . .. . . . . .. .. . . 88
Στόν " Αγιο Νεκτάριο . . . .... . ... .. . . .. . . .... 90
Οί άθεόφοβοι ... .. .. ... .. .. ·. . . . . . . . . . . . . . . 92
· Ο κανονικός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Γνήσιοι όρθόδοξοι μή δειλιδτε .... .... . . .. .. 96
Δώσε . .. . . . .. .... . . . . . . . . . ... .. ... . ... .. . . 98
Στόν λειτουργό της ξενιτειδς . .. ..... ... .. . . 98
Στούς Τρείς Ίεράρχας . .. .... .... ·.. .. .. .. .. 99
Πώς έγινα Χριστιανή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Ο 1
Προσφώνηση ίατροϋ Κασσαπίδη . .. . . . .. .. . . 108

ΕΠΙΛΟΓΟΣ ... . .. . . .. ... .. ... . . . .. . .. . . .. . 111

10
ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΑ

11
 · Ο Σεβ . Μητροπολίτης Πέτρος κατά τήν έπίσκεψίν του είς τό
'Άγιον 'Όρος άναβαίνων πρός τήν Σκήτην τής 'Αγίας 'Άνvης .

12
 ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ
ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΜΟΥ

ΜΠΛΑΓΟΣΛΑΒΗ ΝΙΚΟΝΤΗΜ

.,
·~j, F. γέροντας μου, ό γερω-Νικόδημος, ήταν ένα
-· καλοκάγαθο γεροντάκι άπό τήν Κύπρο. Στό
"Αγιον " Ορος ε1χε περισσότερα άπό πενήντα
~ χρόνια. · Εφημίζετο πολύ διά τήν καλωσύνη
του. · Ετχε τό χάρισμα τής έλεημοσύνης.
·Η καλύβη μας, ή« ' Ανάληψις» του Χριστοϋ, βρι­
σκόταν στό κέντρο τής Σκήτης τής άγίας " Ανης,
κάτω άπό τό Κυριακό .
Πολλοί άσκητές καί έρημίτες περνοϋσαν άπό τήν
καλύβη μας γιά νά τούς γεμίση ό γέρω-Νικοδήμος
τόν τρουβδ τους μέ παξιμάδια, λεμόνια, πορτοκάλια,
καί έληές, καί.πότε-πότε κανένα κομμάτι τυρί.« " Ελα,
έλα μψυχή μου, έλα νά πιής κανέναν γκαφέ,» τούς
έλεγε μέ τό χαμόγελο στά χείλη μέ τήν κυπριώτικη
του προφορά. Τό θεωρούσε άμαρτία νά μή φιλοξενή­
ση τόν περαστικό · Αγιοβασιλειάτη ή Κατουνακιώτη
πού ζοϋσαν στήν έρημο τοϋ άγίου .. Ορους .
Πώς θά ξεχάσω πού πολλές φορές μοϋ γέμιζε
τόν τρουβδ μέ τρόφιμα, καί κρυφά, δταν οί άλλοι μετά
τό άπό δείπνο πλάγιαζαν γιά ϋπνο , μέ έστελνε νά

13
 έπισκεφθώ άρρώστους καί πτωχούς κάτω ατά Βου­
λευτήριο ιϊ ατά Κατουνάκια .
... Ηταν λιγάκι δύσκολο αύτό γιατί έπρεπε στίς δυό
άπό τά μεσάνυχτα, τήν ώρα τής ·Ακολουθίας, νά
είμαι στή θέσι μου μέσα στήν ·Εκκλησία. Κανείς δέν
έπρεπε νά ξέpη τήν νυκτερινή μου άποστολή . Εύτυ­
χώς πού έβγαζαν φτερά τά πόδια μου, νέο παιδί τότε,
καί έτσι τάβγαζα πέρα.
· Η φήμη τοϋ γέρω-Νικοδήμου εiχε έξαπλωθή σ '
όλο τό άγιον .. Ορος. Στό Ρωσσικό Μοναστήρι τοϋ
άγίου Παντελεήμονα ήταν γνωστός μέ τό δνομα
Μπλαγοσλαβή Νικοντήμ, δηλαδή, εύλογημένος Νι­
κοδήμος.
Κάποτε - μδς διηγήθηκε ό "ιδιος - σέ μιά πολύ
βροχερή χειμωνιάτικη νύχτα ή πόρτα τής καλύβης
κτύπησε ... Ανοιξε ό "ιδιος καί εlδε έμπρός του έναν
άγνωστο καλόγηρο. Τοϋ εΤπε νά περάση μέσα, νά
ξεκουραστή καί νά στεγνώση τά βρεγμένα του ρδσα,
άλλά έκείνος δέν δέχτηκε. «Πάρε καίφύλαξε μου
αύτό πού σοϋ δίνω ώσπου νά ξανάλθω.»
Τοϋ · παρέδωσε ένα σακουλάκι μικρό πού άπό τό
βάpος κατάλαβε πώς είχε μέσα νομίσματα χάλκινα.
· Ο άγνωστος καλόγηρος καληνύχτισε κι έφυγε χωρίς
νά είπή οϋτε τό όνομά του .
Πέρασε πολύς καιρός, πάνω άπό χρόνος , καί νά
μιά ώραία ήλιόλουστη μέρα έρχεται πίσω και ζητδ άπό
το γέρω-Νικόδημο τήν παρακαταθήκη.
- Μοϋ δίνης γέρω-Νικόδημε αύτό πού σούδωσα
νά μοϋ φυλάξης;
- Ναί , ναί μψυχή μου ... Ελα, έλα κάθησε μέσα νά
ξεκουραστής καί νά σοϋ τό δώσω.

14
 Αύτή τή φορά, ο ξένος δέχτηκε τήν · πρόσκλησι.
Προτίμησε τσάϊ άπό «γκαφέ» καί ό γέρω-Νικοδήμος
τοϋ έφερε το κομπόδεμα του . Μέ έκπληξι καί θαυμα­
σμό ό ξένος διεπίστωσε δτι τό κομπόδεμα ήταν άθι­
κτο , δέν εΤχε άνοιχθή . ·Ο γέρω-Νικοδήμος δέν εΤχε
τήν περιέργεια νά τό άνοίξη καί νά διϊ τί περιείχε.
- Πδρε τό μψυχή μου , δικό σου εΤναι.
·Εκείνος τό άνοιξε καί τό άδειασε έπάνω στό τρα­
πέζι, ήrαν χρυσό ρούβλια .
Γέρω-Νικόδημε , σέ εύχαριστώ . ΕΤσαι άνθρωπος
τοϋ Θεοϋ. · Εγώ εΤμαι Ρώσος καλόγηρος προσκυνη­
τής . .. Ακουσα γιά σένα νά λένε καί ήλθα νά βεβαιωθώ
άπό κοντά. Πράγματι εiσαι μπλαγοσλάβη Νικοντήμ .
.. Αφησε μερικά ρούβλία πάνω ατό .τραπέζι καί έφυ­
γε γιά νά διαλαλήση καί στή Ρωσία τήν άρετή τοϋ
Κυπρίου γέροντα της ·Αναλήψεως, τοϋ γέροντά
μου , τοϋ γέρω-Νικόδημου , πού στήν μνήμη του έδω­
σα τό όνομά του στόν ύποτακτικόν μου άρχιμανδρίτην
Νικόδημον, καί εϋχομαι νά πάρη τήν άρετήν του .

15
 ΝΑ ΣΟΥ ΞΕΡΑΘΗ το ΧΕΡΙ

LΘ γέρω-Νικόδημος, ό γέροντας μου, όπως καί

....:: όλλοτε σάς έχω ξαναμιλήσει, ήταν ένας ά-
~f πλός καί Cίγιος άνθρωπος. Τόν τρίτον όμως
lk κατά σειρά στήν συνοδεία μας , τόν Ιωάννη,
πολύ σπάνια τόν άνέφερε . μέ τό όνομά του .
Ρωμάνα τόν άνέβαζε καί τόν κατέβαζε.
Είχε δίκηο ό γέροντας, διότι ό 'Ιωάννης έμοιαζε
πολύ στήν σκληρότητα τής Ρωμάνας, πού άναφέρε­
ται στόν βίον τοϋ άγίου · Ιωάννου τοϋ Θεολόγου, όταν
μέ τόν μαθητή του τόν Πρόχωρον εΤχαν μαρτυρήσει
στά χέρια της, στήν 'Έφεσο.
Ό 'Ιωάννης ήταν τότε γύρω στά πενήντα του.
Παχύσαρκος, ξεσκούφωτος πάντοτε , ίδιότροπος καί
σκληροτράχηλος εΤχε τό διακόνημα νά μαγηρεύη καί
νά πλέκη κάλτσες στή καλτσομηχανή .
Μέσα στή συνοδεία έκανε ό , τι αύτός ιϊθελε . 'Όχι
μόνον δέν έπαιρνε άπό έντολές, άλλά πολλές φορές
είχε πρωτοβουλίες μέ όχι εύχάριστα άnοτελέσματα.
_Δίκαια λοιπόν ό γερω-Νικόδημος τόν φώναζε
«Ρωμάνα».
Θυμάμαι πού κάποτε . τόν καταράστηκε ό γέρο­
ντας: «Νά σοϋ ξεραθή τό χέρι» . Αίτία διότι ό · Ιωάννης
έρριξε μιά πέτρα καί άπό άπροσεξία κτύπησε τόν
γέροντα στό χέΑΙ.

16
 Πέρασαν μερικά χρόνια άπό τότε καί 6 π . 'Ιωάν­
νης άρρώστησε βαρηά . Πιάστηκαν τά οίιρα του καί
πέθανε μέσα σέ φοβερούς , φρικτούς πόνους. Τόν
κλάψαμε δλοι διότι έφυγε άωρα .
· Εκεί στήν άκρη τοϋ κήΠου μας , κάτω άπό μιά
συκιά , άνοίξαμε τον τάφο του. Δίπλα του , σε άπόστα-
σι οϋτε μισό μέτρο , ήταν θαμμένος 6 Κύπριος γερω- / --
Μακάριος. _.----___.--
Πέρασαν τρία χρόνια καί ήλθε ή ήμέρατης έκτα­
φης . · Ανοίξαμε πρώτα τόν τάφο_ τοϊι-γε pω-Μακαρίου ·
φλουρί στο χρώμα τά -Κόκκαλά του .. Αφήσαμε νά
περάση λίγος καιρός γιά νά ξεθάψωμε καί τόν ' Ιωάν­
νη .
.. Ενα μεσημέρι , πού οί πατέρες ήσύχαζαν, ό γερω­
Νικόδημος κι έγώ πήραμε τά φτυάρια κι άρχίσαμε τήν
έκταφή. Δέν προλάβαμε νά προχωρήσωμε καί μετά
άπό δύο-τρείς φτυαριές το πρώτο άπό τά όστά πού
τράβηξε τό φτυάρι ήταν φοβερό καί άπίστευτο, ένα
άλιωτο χέρι , κομμένο άπό τόν καρπό τής παλάμης ι
ξερό , άποτρόπαιο στή θέα. «Πέτρο», μοϋ λέγει ό
γερω-Νικόδημος , «ό . Ιωάννης έχει βαρύ δεσμό» . Καί
ξέσπασε στά δάκρυα . «Δέν τώχα πή , παιδί μου ' Ιωάν­
νη, μέ τήν καρδιά μου , γιά νά σοϋ ξεραθή τό χέρι, καί
ό Θεός τό άκουσε .. Συγχώρεσέ με Κύριε».
Σέ λίγο , ϋστερα άπό προσεκτικό σκάψιμο, είδαμε
ότι όλο τό σώμα, άπό τό κεφάλι έως τά γόνατα, ήταν
άλυωτο .
" Ισως νά ήτο πρώτη φορά στά χρονικά τοϋ άγίου
" Ορους , ύποτακτικός καί νά βγή δεμένος , νά μήν τόν
έχει χωνέψει ή γή .
Γράψαμε στόν άείμνηστόν πρ. Φλωρίνης τόν Χρυ-

17
 σόστομον, πού τόν εΊχαμε πνευματικό άρχηγό μας ,
πρόεδρον της 'Ιερός Συνόδου των Γ . 0.Χ ., · Ελλά­
δος . «Κάμετε όλίγον ύπομονή καί μέ τοϋ Θεοϋ τήν
βοήθεια θά ένωθfi ή · Εκκλησία, όπότε θά πάρετε τόν
έφησυχάζοντα Μητροπολίτην 'Ιερόθεον , τόν πρ . Μι­
λητουπόλεως πού εΤναι κοντά σας , νά γονατίση έπά­
νω στόν τάφο καί νά διαβάση τήν συγχωρετητική
εuχή . »
Οί μήνες δμως περνούσαν , καί ή ποθητή ένωσις
δέν έφαίνετο νά πραγματοποιείται. Τοϋ ξαναγράψα ­
με καί τότε ό aγιος έκείνος aνθρωπος , ό aξιος έκεί­
νος ήγέτης τοϋ 'Ιεροϋ ήμών · Αγώνος , έδωσε έντολή
νά τόν άναπληρώση ό πνευματικός της άγίας " Αννης ,
ό παπα-Διονύσιος άπό τήν καλύβη τοϋ άγίου Σερα­
φίμ .
Πράγματι , ήλθε ό πνευματικός καί γονάτισε έπά­
νω στόν τάφο τοϋ · Ιωάννη . Διάβασε Ί'ήν συγχωρητική
εύχή καί άνοίξαμε τόν λάκκο. " Ω τοϋ θαύματος! Τό
σώμα εiχε διαλυθfi καί μαζέψαμε ένα πρός ένα τα
όστά τοϋ μακαρίτη . Προηγουμένως ό γέρω-Νικόδη­
μος εΤχε δώσει πολλές φορές έλεημοσύνες γιά τήν
ψυχή του καί τά δάκρυα καί οί προσευχές του είσα­
κούστηκαν άπό τόν Θεό, καί έδόθη ή λύσις είς τόν
πάρηκοον · Ιωάννην, πού τόν όνόμαζε «Ρωμάνα» , διά
τήν σκληρότητα της καρδίας του.

18
 ΙΩΑΚΕΙΜ Ο . ΓΚΡΑΒΑΡΙΤΗΣ

όταν παράληψις στίς άγιορείτικες άναμνή­

,l{1" σεις μου άν δέν άνέψερα καί γιά τόν πατέρα
W ' Ιωακείμ , ιϊ τόν «Γκραβαρίτη» όπως τόν έλεγε
~ ό γέροντάς μου Νικόδημος. Καταγόταν άπό
~ τό Μαυρολίθαρο τής Εύρυτανίας , παραδελ-
φός τοϋ γέροντα καί πνευματικό τέκνο τοϋ γέρω­
Γιάννη.
Χρόνια πολλά πρίν , στήν νεανική του ήλικία , άφη­
σε ξαφνικά τόν κόσμο κι άσκήτεψε στήν άγία "Αννα.
·Αγωνιστής , έγκρατής, φιλακόλουθος καί δουλευ­
τής πολύ ήταν ό π. ' Ιωακείμ . ΕΙχε δμως μιά άδυναμία ·.
δέν έβλεπε μέ καλό μάτι τούς «ρεμπεσκέδες». " Ετσι
όνόμαζε τούς περαστικούς τής καλύβης μας, πού
fιρχοντο νά φδν καί νά πιοϋν καί νά τούς γεμίζη ό
γέρων Νικοδήμος τόν τρουβά τους μέ διάφορες κου­
μπάνιες· λάδι, τυρί, λεμόνια καί άλλα κηπουρικά άπό
τόν κήπο μας. Τ Ηταν γνωστός σέ όλους μέ τό παρα­
τσούκλι «γκραβαρίτης» πού στήν άγιορείτικη διάλε ­
κτο, θά πι; ζητιάνος καί φιλάργυρος .
Πώς δμως ήλθε στό άγιον "Ορος ό π . · Ιωακείμ ;
· Αξίζει νά σδς τό διηγηθώ όπως ό'Ίδιος μοϋ εΤπε τό
ίστορικό του.

19
 Νέος, λεβεντόκορμος, εiχε καταταχθfi στήν άνα­
κτορική φρουρά τών ·Αθηνών. ·Η φουστανέλα τό
τσαρούχι καί τό φέσι τόν έκαναν πιό λεβέντη. ·Εκεί
στήν πρωτεύουσα εiχε στενές φιλίες μέ ένα συγχω­
ριανό του πού ύπηρετοΟσε στή χωροφυλακή.
Εiχε άπολυθfi ό Γιάννης άπό τήν άνακτορική
φρουρά, καί φορώντας άκόμη τά τσολιαδίστικά του
γύρισε στό Μαυρολίθαρο, τό χωριό του . Σέ δυό τρίς
ήμέρες ήλθε μέ άδεια άπό τήν · Αθήνα καί ό φίλος
του ό χωροφύλακας. Συναντήθηκαν στήν πλατεία της
· Εκκλησίας καί τδ.λεγαν. Ξαφνικά άκούστηκε μιά πι­
στολιά καί οί χωριανοί πού καμάρωναν τά δυό λεβε­
ντόπαιδα τοΟ χωριοΟ, εΤδαν τόν χωροφύλακα νά πέ­
φτη κάτω . .. Ετρεξαν κοντά και διεπίστωσαν δτι ήταν
νεκρός , ένώ στό χέρι τοϋ Γιάννη άχνιζε άκόμα τό
πιστόλι. Τί εiχε συμβεί; Ποιός μποροϋσε να πιστε;ύψη
δτι Ο.θελα σκότωσε τό φίλο του ό Γιάννης . ·Ο χωρο­
φύλακας τοϋ έδειχνε τό καινούργιο του πιστόλι πού
άγόρασε άπό τήν · Αθήνα , καί μιά σφαίρα ξεχασμένη
πού ήταν μέσα, έκαμε τό κακό .
Κλείστηκε στη φυλακή ό Γιάννης. 'Έγινε το δικα­
στήριο καί καταδικάστηκε γιά λίγα χρόνια μέ την κατη­
γορία τοϋ άκούσιου φονιά.
· Αλλά τά κρίμματα τοϋ Θεοϋ άβυσσος. Μέσα στή
φυλακή γνώρισε τό Χριστό . " Ενας άπό τούς φυλακι­
σμένους , κρατοϋσε τό βιβλίο τής άγίας Γραφής καί
συνεχώς έδίδασκε τούς κρατουμένους.
'Όταν τελείωσε ή ποινή τοΟ Γιάννη , ήταν άναγεν­
νημένος. " Ετοιμος γιά τό μοναστήρι. · Από τά δεσμά
τής φυλακής δέθηκε στά δεσμά τοϋ Χριστοϋ. " Εφυ­
γε χωρίς νά γυρίση στό χωριό του καί στή Σκήτη της

20
άγίας .. Αννης πέθανε με όσιακό θάνατο , μιμούμενος
στήν έλεημοσύνη τόν γέροντα Νικόδημο , δταν έκεί­
νος άπέθανε κι άνέλαβε αύτός τίς εύθύνες τής ή­
γουμενίας .
·Αξέχαστα γεροντάκια . · Η εύχή των μαζύ μας.

ΑΙΩΝΙΑ ΤΩΝ Η ΜΝΗΜΗ

21
 ΤΟΝ ΠΗΡΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥ

(i)Jf Τχε τελειώση ή όλονύκτια άγρυπνία , καί τό

fi πρωί μέ τήν άνατολή τοϋ ήλίου , ϋστερα άπό
;ιΜ δώδεκα ώρες προσευχής καί ψαλμωδίας ,
CP., στρώθηκε τράπεζα με φαγητά διά τούς πατέ­
~ ρες . Γέροντες καί ύποτακτικοί κάθησαν καί
έ φαγαν καί μετά άποτραβήχτηκαν στίς καλύβες τους
γιά νά άνςιπαυθοϋν άπό τή μεγάλη άκολουθία τής
νύχτας.
Κατά τό ήλιοβασίλεμα τής "ιδιας ήμέρας , έγινε ό
έσπερινός καί τό κτιτορικό μνημόσυνο τής καλύβης
πού γ ιώρταζε .
·Ο γέροντας τής καλύβης φαινόταν καταλυπημέ ­
νος . Πρόσφατα εiχε πεθάνει ό μοναδικός ύποτακτι­
κός πού εiχε καί ή λύπη του ήταν άπερίγραπτη. Βρήκε
τήν ευκαιρία πού ήταν συνγκεντρωμένοι οί γεροντά ­
δες τής σκήτης στό σπίτι του καί μέ δάκρυα στά
μάτια, άρχισε νά έξυμνή τίς άρετές τοϋ ύποτακτικοϋ
του . «ΕΙχε ύπακοή , έψαλε ώραία , ποτέ δέν μέ έλύπη­
σε πατέρες μου . · Η μορφή του ήταν άγγελική δπως
καί ή ψυχή του . » Καί συνέχιζε τούς έnαίνους του .
«ΕΙμαι βέβαιος πώς ή ψυχή του θά χαίρεται μέσα είς
τόν παράδεισο.» Μετά τούς έπαίνους , σήκωσε τό
ποτήρι μέ τό κρασί καί τόφερε στό στόμα. Τό "ιδιο
έκαμαν δλοι οί γέροντες κι · εύχήθηκαν «αίωνία του ή

22
μνήμη». Κανείς δμως δέν πρόλαβε νά άδειάση τό
ποτήρι. " Ενα «Α» βγήκε άπό τό στόμα τοϋ γέροντα
καί τά μάτια του τά κάρφωσε μέ τρόμο στήν άκρη τής
τραπεζαρίας , πρός τήν έξώπορτα. Γύρισαν δλοι πρός
τά · κεϊ τούς έπιασε φόβος καί τρόμος . · Ο πεθαμέ ­
νος ύποτακτικός μέ τά μάτια άγριεμένα καί μέ τά
χέρια άνοιχτά , σάν σέ πρόσκλησι , παρουσιάσθηκε
μπροστά τους . «Πάψε γέροντα νά αυξάνης τήν κόλα­
σί μου μέ τούς ψεύτικους έπαίνους σου . : Εσύ ποτέ
δεν μοϋ έκοψες τό θέλημα , μοϋ έπέτρεπες νά κάνω
τό θέλημά μου νά κάνω τό θέλημά μου · δτι ιϊθελα καί
δτι μοϋ άρεσε. Μοϋ τά συγχωροϋσες δλα . " Ελα λοι­
πόν μαζί μου , άφοϋ ξεύρεις πώς χαίρομαι μέσα στόν
παράδεισο. " Ελα μαζύ μου νά συγχαιρόμεθα στό σκο­
τάδι τής μαύρης κολάσεως . »
Μέ τά λόγια αύτά ή όπτασία έσβυσε καί οί πατέ­
ρες έντρομοι γύρισαν τά βλέματα πρός τόν γέροντα.
ΤΗταν νεκρός , μέ τήν φρίκη, ζωγραφησμένη στό
πρόσωπό του. Στό χέρι κρατοϋσε σφιχτά τό ποτήρι
πού πρό όλίγου τό ϋψωνε 'μέ έπαίνους γιά τόν νεκρό
ύποτακτικόν του .
Δέν ξεύρω , ό.ν αύτό πού σάς διηγήθηκα σήμερα
τό βρήκε γραμμένο ό γέροντάς μου , Νικόδημος, σέ
παλαιό άγιορείτικο χειρόγραφο , ιϊ τόό.κουσε κιαύτός
άπό τούς γεροντάδες του, καί μοϋ τό εΤπε μέ σκοπό
νά δικαιολογήση τ ίς αύστηρότητες πού μας έκανε ,
κόβοντας τά θελήματά μας.
Στό «Γεροντικό» είναι γραμμένο, πώς πρέπει ό
κάθε γέροντας τουλάχιστον έπτδ φορές τήν ήμέρα
νά στεφανώνει τόν ύποτακτικόν του κόβωντάς τό
θέλημά του .

23
 ΜΑΣ ΨΑΡΟΚΟΛΗΣΑΝ ΟΙ ΖΗΛΩΤΕΣ

γέροντάς μου , ό γερω- Νικόδημος , ήταν καί

..ι. καλός μάγειρας . Κάθε χρόνο τοΟ άγίου · Αθα ­
νασίου , στάς 5 ·Ιουλίου , οί ' Επίτροποι της
~ Λ~ύρα.ς τόν καλοΟσ~ν νά_έτοιμά~ τά φαγητά
για τους προσκυνητας της Μονης.
· Επίτροποι έκείνα τά χρόνια ήσαν ό γερω-Σπυρί­
δων Καμπανάος , ό ίατρός, ό γερων- ' Επιφάνιος , ό
γέρω Γεράσιμος , ό γερων- ·Ιωακείμ , ό ίατρός γερω­
Παυλίδης , ό γερων- ·Αμβρόσιος ποΌ ζιϊ μέχρι σήμε ­
ρα, ό παπα-Νίκανδρος , καί άλλοι σεβαστοί πατέρες
πού έκτιμοΟσαν τόν γέροντά μου , άσχετα ότι ήταν
Ζηλωτής.
Ζηλωτής τότε , ήταν ό άποδιοπομπαίος τράγος.
Γύρω ατούς τριακοσίους πατέρες ήσαν οί Ζηλωταί.
Οί περισσότεροι δέ άπό αύτούς έμεναν στίς σκήτες ,
στάς έρήμους τοΟ άγίου 'Όρους , καί μερικοί μέσα
στά μοναστήρια . Τ Ησαν οί άκριβολόγοι , δέν έδέχοντο
τόν μνημόσυνον τοΟ Πατριάρχη καί δέν πήγαιναν νά
έκκλησιασ~οΟν στά μοναστήρια πού τόν μνημόνευαν .
· Ακόμη δέν φιλούσαν οϋτε τό χέρι τών ήγουμένων rϊ
' Επιτρόπων , γιά τόν 'ίδιο λόγο .
· Ως άντίποινα οί μοναστηριακοί δέν τούς άναγνώ­
ριζαν , δέν τούς καταχωρούσαν στά μονgχολόγια , καί

24
δέν τούς έγραφαν στό όμόλογα . Πολλοί νέοι προτι­
μοϋσαν νά σρτατευθοϋν καί νά βγάλουν πρός καιρόν
τό pδσα προκειμένου νά βάλλουν μετάνοια στούς
μνημονεύοντες.
· Η 'ίδια ίστορία έπαναλαμβάνεται μέχρι σήμερα μέ
μιά μεγάλη νίκη τών Ζηλωτών Μοναχών. Προσεχώρη­
σε στήν παρόταξί τους τώρα τελευταία ή Μονή τοΟ
· Εσφιγμένου, καί ϋψωσε έξω άπό τίς πόρτες της
μαϋρες σημαίες πού γράφουν « · Ορθοδοξία η θάνα­
τος».

Μιά χρονιά, οί πατέρες της Μεγίστης Λαύρας

άπεφάσισαν νά διαφωτίσουν τούς Ζηλωτάς μέ τήν
έκδοσι ένός βιβλίου. Τήν συγγραφήν τήν άνέλαβε
ένας μορφωμένος μοναχός, ό Γεράσιμος Μενάγιας.
Τό βιβλίο κυκλοφόρησε σέ δλο τό Ο.γιον 'Όρος.
· Εκείνη τήν χρονιά , δέν κάλεσαν τόν γερω-Νικό­
δημο νά μαγηρέψη, μιά πού ήταν Ζηλωτής καί θά
προξενούσε σκάνδαλον στούς πατέρες , Ζηλωτάς καί
μή .
·Ο γερω-Νικόδημος τό έφερε βαρέως. " Αφησε νά
περάση ή έορτή τοϋ άγίου · Αθανασίου καί έπfjγε στό
μοναστήρι νά μάθη τό γιατί.
Τόν πρόλαβε στό κιόσκι τοΟ Μοναστηριού όπα­
τριώτης του , ό γέρων-Έπιφάνιος. «Γερω-Νικόδημε ,
μδς ψαροκόλησαν οί Ζηλωταί. Οί Ζηλωταί , άδελφέ
μου, οί δικοί σου, μδς ψαροκόλησαν . »
Καί τοΟ έξήγησε δτι οί άσκηταί της έρήμου μάζε­
ψαν δσα βιβλία μπόρεσαν, τά ψαροκόλησαν ενα-ενα ,
τά έκαναν δέμα, καί τήν αύγή, πρίν τήν άνατολή τοΟ
i)λιου, τά κρέμασαν έξω στήν πόρτα τοΟ μοναστη­
ριού.

25
 " Οταν ό πορτάρης όνοιξε τήν πόρτα , βρήκε τό
δέμα . Χωρίς νά τό άνοίξη τό έφερε στο συνοδικό.
Κτύπησε έκτακτα ό κόπανος καί συγκεντρώθηκαν οί
γέροντες · Επίτροποι . ·Εκεί όκουσαν τόν ίατρόν Σπυ­
ρίδωνα Καμπανάον νά τούς έξηγεί: « " Αγιοι άδελφοί,
οί Ζηλωταί μδς ψαροκόλησαν .»
Πικρογέλασαν οί Λαυριώτες πατέρες, καί άφοϋ
έπιστώθηκαν ότι είς τά κέντρα λακτίζουν , καί ότι οί
Ζηλωταί δέν μεταβάλλουν φρονήματα, χαλάρωσαν
τά αύστηρά μέτρα έναντίον των .

26
 Η ΜΕΜΒΡΑΝΗ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ

,~ μεμβράνη πού άνέφερε τήν ίστορία τοϋ Βασι­

f~ f λέως τών ' Ινδιών, γραμμένη άπό τόν ' Ιωάννη
Π τόν Δαμασκηνό , χάθηκε άπό τή Σκήτη. Ποιός
~ τήν πήρε ; Πώς χάθηκε; Ποιός ήταν ύπεύθυ-
νος γιά τήν άπώλειά της ;
· Η βιβλιοθήκη της Σκήτης τής άγίας .. Αννης καυ­
χόταν γι ' αυτήν τήν μεμβράνη πού άνέφερε διά τούς
Βαρλαάμ καί · Ιωάσαφ , μέ συγγραφέα τόν περίφημο
μελωδό τής 'Εκκλησίας μας . Ποιός ήταν ό κλέπτης ;
Αί διαδόσεις έπαιρναν καί έδιναν. «Πουλήθηκε στό
Βατικανό, στόν Πάπα. Πήραν χιλιάδες δραχμές οί
ίερόσυλοι.» Μά ποιοί ήσαν οί ένοχοι; .. Εγιναν άνακρί­
σεις καί τελικά ύπεύθυνοι βρέθηκαν : ό βιβλιοθηκά­
ριος τής Σκήτης· Αθανάσιος μέ τόν ύποτακτικόντου .
Κλείσθηκαν στίς φυλακές της · Θεσσαλονίκης , στό
Έπταπύργιον, γιά πολλά χρόνια .
.. Οταν ξαναγύρισαν στή Σκήτη ήσαν σωστά έρείπια
άπό τίς κακουχίες τής φυλακής καί πιό πολύ άπό τήν
θλίψι . Δέν έπαυσαν νά φωνάζουν πώς είναι άθώοι καί
ότι δέν έχουν ίδέα γιά τήν έξαφάνιση της Μεμβρά­
νης .

Τά χρόνια περνοϋσαν καί τό μαρτύριο τών δύο

πατέρων δλο μέ οΤκτο καί μεγάλωνε. 'Όλοι τούς

27
 κύταζαν μέ οίκτο καί συμπόνια . Μέ σκυμμένα τάκε­
φάλια , ντροπιασμένοι άπό τήν γενική κατακραυγή ,
πήγαιναν στίς λειτουργίες καί στις άγρυπνίες τοϋ
Κυριακοϋ καί γύριζαν στήν καλύβη τους , τή Ζωοδόχο
Πηγή , άμίλητοι , ψυχικά τραυματισμένοι μέ μάτια πά­
ντα δακρυσμένα. «Ειμεθα άθώοι. Ειμεθα άθώοι!» έλε­
γαν άλλά κανείς δέν τούς πίστευε. Τούς κύτταζαν
πάντα μέ δυσπιστία . «' Ιερόσυλοι , ίεροκάπηλοι . Πού­
λησαν στόν Πάπα τήν σπάνια Μεμβράνη. Πώς μπο­
ροϋσαν νά τούς συγχωρέσουν τό βαρύ αύτό έγκλη­
μα;» «Ειμεθα άθώοι , εΊμεθα άθώοι» , έπαναλάμβαναν
έκείνοι στά «ώτα τών μή άκουόντων» .

Βαρηά στό κρεββάτι άρρωστος , έπνεε τά λοίσθια ,

ό π. Γ .. πάλευε μέ τό θάνατο . · Η ψυχή του δέν
έβγαινε εϋκολα . Τήν βάραινε μιά βαρηά, πολύ βdρηά ,
άμαρτία .
Λίγες ώρες πρίν πεθάνη πήγε ό πνευματικός κο­
ντά του . Τον ζήτησε ό "ιδιος γιά νά ξεμολογηθή.
«Πνευματικέ, είμαι πολύ άμαρτωλός». «Τό έλεος τοϋ
Θεοϋ , παιδί μου» . « 'Όχι , πνευματικέ , δέν ύπάρχει
έλεος γιά μένα, γιατί κι έγώ δέν έδειξα έλεος σέ δύο
πατέρες πού άδικα κλείσθηκαν στή φυλακή» . · Ο ξε­
μολόγος άνατρίχιασε . «Λέγε, π. Γ .. . , λέγ_ε. ' Εξομολο­
γήσου» .
«Πνευματικέ , πηγαίνετε στό Κοιμητήρι στή Σκήτη
τής άγίας " Αννας καί κεί πίσω άπό τά κόκκαλο , μέσα
σ ' ένα καλάθι , είναι κρυμμένη ή Μεμβράνη πού χάθη­
κε πρίν άπό χρόνια . ·Εγώ τήν έκλεψα, όχι γιά νά τήν
πουλήσω , άλλά γιά νά ένοχοποιήσω τόν βιβλιοθηκά­
ριο καί γραμματέα τής Σκήτης , πού άπό παληά τά είχα

28
μαζύ τους . Τούς έχθρευpμουν γιά λόγους διοικητι­
κούς, γιά τά «Δικαιάτα» . 'Άδικα κλείσθηκαν στή φυ­
λακή. · Εγώ εΤμαι ό κλέφτης . Δέν έχω συγχώρησι. Δέν
έχω έλεος άπό τό Θεό» .
Στά τελευταία αύτά λόγια ξεψύχησε, άφοΟ έξο­
μολογήθηκε τήν μεγάλη του άμαρτία ό μνησίκακος
καλόγηρος .
Οί πατέρες τής Σκήτης βρήκαν τήν Μεμβράνη
άνάμεσα στά κόκκαλο τοΟ κοιμητηριοΟ καί τήν έτοπο­
θέτησαν πάλί στή θέση της στή Βιβλιοθήκη.

29
 ΕΝΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ

, ι:> φήμη τοΟ παπα-Γεράσιμου τοΟ άγιοβασιλειά­

f~ 1 τη ήταν ξαπλωμένη άπ . aκρη σ . aκρη στό
α " Αγιον 'Όρος . . Ασκητικός, βιαστής στά
~& πνευματικά του καθήκοντα , διδακτικός , γλυ­
Ί;;ι . κόλογος , διακριτικός, μέ είχε κατακτήσει.
Δέν ήταν έγγράμματος. · Η Φιλοκαλία δμως καί τά
άλλα συγγράμματα τών Πατέρων, τόν είχαν κόμη φω­
στήρα.
Κοντά του , στήν έρημο τοϋ άγίου Βασιλείου δπου
άσκήτευε , είχε τρία «καλογέρια» δπως όνομάζουν
τούς ύποτακτικούς στίς σκήτες καί τά έρημητήρια
τοϋ ·Αγίου 'Όρους . Τόν γερω-Τριαντάφυλλο πού
ήταν καί σαρκικός του πατέρας, τόν π . Εύθύμιον τόν
Κύπριο , καί τόν π. Μάξιμο ... Ολα καλά τοϋ παπα-Γ ερά­
σιμου, άλλά κατά τούς Ζηλωτάς Πατέρας , ήταν πλα­
νεμένος. ·Ανήκε στή χορεία τών Κολλυβά.δων καί
τών όπαδών τής συνεχούς Μεταλήψεως. Μακρακι­
στή τόν άνέβαζαν καί τόν κατέβαζαν ο ί πατέρες . Δέν
είχαν δμως δίκαιο διότι ό παπα - Γεράσιμος ήταν πραγ­
ματικά όγιος άνθρωπος . Νήστευε μέ δλη του τή συ­
νοδεία άκόμη καί τό λάδι - μόνο Σαββατοκύριακο τό
έγεύετο : 'Όσο γιά τίς Μακρακιστικές θεωρίες , ήτο
καθαρά συκοφαντία , διότι ό "ιδιος πολλές φορές μου

30
έλεγε έναντίον τοϋ Μακράκη . · Εγγράφως μάλιστα
τόν είχεν άποκηρύξει.
Κάθε τόσο γιά νά γίνη δεκτός ατούς πατέρες
έκανε · Ορθόδοξες όμολογίες . Πέρασε μαρτυρική
ζωή ό εύλογημένος μέ τίς νοοτροπίες τών τότε Ζη­
λωτών πού πότε τόν έδέχοντο ώς κανονικόν καί πότε
τόν έκαναν άποσυνάγωγον . · Εγώ δέν συμφωνοϋσα
μαζύ τους καί στά κρυφά τόν εΤχα πνευματικό .

Κάποια φορά, σάν κι αύτές τίς Πασχαλιάτικες ή­

μέρες , γυρ\ζοντας άπό τή Μεγάλη Λαύρα τοϋ άγίου
· Αθανασίου.
- · Ο Θεός σέ έφερε παιδί μου , άπ · έδώ . Τ ά καλο­
γέρια μοϋ λείπουν, πήγαν νά δώσουν τά έργόχειρά
μας ατά Μοναστήρια , γιά νά φέρουν λίγο παξιμάδι .
Κάθησε άπόψε πού θά λειτουργήσω νά μοϋ ψάλλης.
Δέχτηκα , μιά πού έ'ιμεθα όλομόναχοι , άλλά τήν
πλήρωσα άκρ ιβά .... Ηταν ή έποχή πού ό παπα-Γεράσι­
μος ιΊταν άποσυνάγωγος, άπό τούς πατέρας . · Ο πά­
τερ-Νεόφυτος ό Ρουμάνος , περαστικός άπό τή Σκή­
τη , aκουσε τίς ψαλμωδίες καί σκαρφάλωσε ατό παρά­
θυρο τής 'Εκκλησίας νά διϊ ποιός ιΊταν ό ψάλτης .
Δέν πρόλαβα νά γυρίσω ατήν καλύβα μου - άσκή­
τευα τότε στήν άγία Τριάδα τοϋ γερω-Χρύσανθου -
στήν · Αγία .. Αννα, καί τό νέο εΤχε κυκλοφορήση σ ·
δλους τούς πατέρας: <<'Ο Πέτρος συμπροσευχήθη­
κε μέ τόν Μακρακιστή , τόν παπα- Γεράσιμο . · Ο Πέ­
τρος πρέπει νά άποκυρηχθή .. .»
... Ηλθε ή γιορτή τής · Αγίας Τριάδος . 'Ολονυκτία
ατό · Εκκλησάκι τοϋ γέρω-Χρύσανθου . Πρώτος καί
καλύτερος, έτοιμάατηκα νά άναλάβω τό διακόνημά
μου : κανονάρχης καί βοηθός τοϋ δεξιοϋ χοροϋ . Μα-

31
 ζεύτηκαν δλοι οί Ζηλωταί Πατέρες καί ή άγρυπνία
όρχισε . · Ο Τυπικάρης , πατήρ· Αντώνιος ό Μπακάλης
δπως τόν έλεγαν , οϋτε μέ πλησίασε . Πέρασε δλη ή
νύχτα χωρίς νά είπώ οϋτε ένα τροπάρι . .. Οταν τελείω­
σε ή Λειτουργία τά έξημερώματα , μέ φώναξαν οί
γεροντάδες στό · Αρχονταρίκι.
Δέν θά ξεχάσω τό ίεροδικdστήριον πού μοϋ έκα­
μαν. Πρόεδρος τοϋ δικαστηρίου , ό γέρω Χαράλα­
μπος ό Ταμπάκης, ήταν καί πρόεδρqς τοϋ Συνδέσμου
τών Ζηλωτών. Ό γέρω-Ίγνάτιος ό Παγίδας , ό Χιώ­
της, πρώην άγιομακρίτης, ό γέρω- " Ανθιμος ό Κατου­
νιωτάκης φημισμένος γιά τήν άρετή του , ό παπά- " Αν­
θιμος ό Σαρήγιαννης, ό παπά-Διονύσιος, καί όλλοι
πολλοί, δλοι σεβάσμιοι πατέρες. · Ερωτήσεις καί έπε­
ρωτήσεις.
:-- Περαστικός , aγιοι πατέρες, άπό τόν aγιον Βασί­
λειον, μέ παρεκάλεσε ό παπά-Γεράσιμος νά τόν ξε­
λειτουρyήσω. Ποίον τό κακόν πού έκαμα;
- Δέν γνωρίζεις δτι ό παπα-Γεράσιμος είναι ύπέρ
τής συνεχοϋς Μεταλήψεως καί είναι Μακρακιστής ;
- Τό δτι εΤναι ύπέρ τής συνεχοϋς Μεταλήψεως τό
γνωρίζω καί τόν συγχαίρω. Διά μακρακιστήν δμως δέν
τόν γνωρίζω .
Κράτησε ή άνάκρισις άρκετή ώρα . Τελ: κά έπεί­
σθηκαν δτι δέν ύπήρχε κακή πρόθεσις έκ μέρους μου
καί μοϋ ζήτησαν νά άποκηρύξω τίς κακόδοξες πλά­
νες τοϋ παπα-Γεράσιμου καί νά άναθεματίσω τόν
Μακράκη.
" Αλλος τρόπος δέν ύπήρχε διά νά άποφύγω τήν
· Ιερόν · Εξέτασιν. Μέ φώτισε ό Θεός τί νά είπώ διά νά
γλυτώσω. Γονάτισα έμπρός ατούς άγίους έκείνους

32
Γέροντες καί εΤπα: «·Ομολογώ καί άσπάζομαι δσα ή
· Ορθόδοξος · Εκκλησία δέχεται καί άσπάζεται καί
άποκηρύττω καί άναθεματίζω δσα ή άγία μας · Εκκλη­
σία άποκηρύπει καί άνάθεματίζει.» " Εσκυψα τό κε­
φάλι καί ζήτησα συγχώρησι. " Ενα «~εός συγχωρήσει
σοι,» άκούστηκε άπό τά eΊκοσι στόματα τών δικαστών
μου καί άφοϋ φίλησα τά χέρια τους ι τό βράδυ ατόν
· Εσπερινό τής Πεντηκοστής έΊμουνα πρωτοψάλτης .

33
 ΕΝΑ ΘΛΙΒΕΡΟ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ

"ιχαμε γνωριστή άπό μικρά παιδιά , δταν μέ

~ τούς γονείς μου πηγαίναμε γιά έξοχή στά
lf Καρδάμυλα. · Εγώ έμενα γιά καμιά είκοσαριά
it: μέρες στό Νεραύλακο κι αύτός στό Συρικάρι .
-f-' Τ Ηταν πολύ καλό παιδί ό Μάρκος ό Τ . καί δλοι
τόν άγαποϋσαν γιά τήν εύγένειά του . Πέρασαν χρό ­
νια , μεγαλώσαμε , άποχωριστήκαμε, σχεδόν ξεχαστή­
καμε . Έγώ καλόγηρος στό 'Άγιο 'Όρος κι αύτός
ναυτικός στά καρδαμυλίτικα βαπόρια . .. Ολως διόλου
άνέλπιστα, μιά μέρα άκούω νά κτυπά τήν πόρτα τής
· Αναλήψεως, ένας άγνωστος νέος. Τόν κύταξα προ­
σεκτικά. · Αδύνατος , μαυρισμένος , κουρασμένος μέ
'ίχνη στό πρόσωπο άπαγοητεύσεως.
- Βρέ Μάρκο, έσύ ; Πώς τώπαθες ; Τί θέλεις έσύ
στό .. Αγιον .. Ορος;
- Τ Ηλθα νά σέ βρώ, νά μοϋ βοηθήσης , νά μέ
σώσης , νά σώσω τήν ψυχή μου .
- Μά έσύ ποτέ στά παληά χρόνια δέν μοϋ είπες
πώς άγαπδς , τή μοναχική ζωή .
- 'Έ, ναί, μά τώρα τό άπεφάσισα, φρόντισα καί
έμαθα ποϋ βρίσκεσαι καί ήλθα νά μείνω μαζί σου νά
γίνω κι έγώ καλόγηρος δπως κι έσύ . Τό βλέμμα τοϋ
έμοιαζε φοβ1σμένο , κάτι έκρυβε αύτό τό παιδί . Παρε -

34
κάλεσα τόν γέροντά μου καί τόν κρατήσαμε.
Δέν έμεινε όμως πολύ καιρό κοντά μας, οϋτε ένα
μήνα . Κάτι τόν έβασάνιζε έσωτερικά στή σκέψη . Μιά
μελαγχολία χυμένη στό πρόσωπό του τό μαρτυροΟ­
σε ... Αν δέν τόν βίαζα νά τρώγη ύπήρχε φόβος νά πάη
άπό άσιτία .
- Μάρκο , τοΟ λέγω μιά μέρα , ξέρεις , φίλε μου ,
έχω κάποια εύθύνη πού σέ κράτησα στήν καλύβη
μας . · Εσύ κάτι έχεις , κάτι μδς κρύβεις , πρέπει νά μοΟ
πής τί σέ βασανίζει , τί σέ κάνει καί είσαι δλο σκεπτι­
κός καί νά άποφεύγεις τό φαγητό.
Ξέσπασε σέ κλάμματα , δέν βάσταξε στό μαρτύριό
του καί μοΟ ό.νοιξε τήν καρδιά του .... Ηταν έρωτευμέ­
νος ατόν Πειραιά μέ ένα κορίτσι όμως δέν άνταποκρί­
θηκε στό άΊσθημά του , καί όχι μόνον αύτό άλλά τοΟ
δήλωσε δτι σκοπεύει νά πάη γιά καλόγρηα . Κι δταν
άργότερα έκείνη πραγματοποίησε τό σκοπό της καί
κλείστηκε στό μοναστήρι , ό Μάρκος δέν βάσταξε .
Πήρε τά μάτια του καί ήλθε νά γίνη κι αύτός καλόγη­
ρος στό 'Άγιο 'Όρος.
- .. Αμ · Μάρκο μου, τοΟ είπα , τέτοιες καλογερι­
κές σπάνια έχουν πρόοδο, δέν σοΟ λέω μα .. .
Σέ παρακαλώ , βοήθησέ μου νά ξεχάσω.
'Όσο μπορώ, Μάρκο μου , άλλά καί σύ θά μοΟ ύπο­
σχεθής δτι θά τρώγης στήν τράπεζα τό φαγητό σου
μαζύ μέ τή συνοδεία , θά κοιμάσαι στήν ώρα σου δπως
δλοι οί πατέρες , καί θά παρακολουθής τίς άκολου­
θίες καί τίς λειτουργίες στήν έκκλησίαν μας . ΜοΟ
ύποσχέθηκε.
Δυστυχώς δέν μπόρεσε δμως να κρατήση τήν
ύποσχεσή του ... Αρχισε νά μή τρώγη , νά μήν κοιμάται

35
 κανονικά, καί νά γυρίζη τίς νύχτες μέσα στούς μπα­
ξέδες τοΟ μοναστηριοΟ .
- Μάρκο, γιατί δέν τρώς ;
- Μά άραγε τρώγει έκείνη;
- Μδρκο , κοιμήσου, θά πάθουν τά νεΟρα σου άπό
τήν άϋπνία.
- Μα πώς είμαι βέβαιος πώς κι έκείνη δέν άγρυ­
πνο ;
Τά πράγματα μέρα μέ τήν ήμέρα έχειροτέρευαν.
Ξαφνικά μδς τώσκασε . · Ανησυχήσαμε δλοι μέσα
στήν Καλύβα. Τό χιόνι είχε πέσει βαρύ καί οί δρόμοι
καί τά μονοπάτια ήταν άδιάβατα . Προσευχόμεθα διά
τήν σωτηρία του . Σέ ένα μήνα σχεδόν ό Μάρκος
ξαναγύρισε άγνώριστος . ·Ελεεινό θέαμα , άπλυτος ,
κουρελής , τρομερά άδύνατος .
- Βρέ Μδρκο , ποΟ ησουνα παιδί μου, ποΟ γύριζες;
- " Ε, νά πιά είπα νά πάρω βόλτα τά μοναστήρια τοΟ
· Αγίου " Ορους μπάς καί ξεχάσω.
- Καί ποΟ είναι τά παπούτσια σου ; Γιατί ξυπόλιτος;
- Βούλιαξα μέσα στά χιόνια καί μοΟ βγήκε τό ένα
παπούτσι . Σκέφτηκα νά βγάλω καί τό άλλο , νά τό
άφήσω στό "ιδιο μέρος , δποιος τό εϋρη νά έχη καί τά
δύο.
Τόν καθάρισα , τόν λούσαμε καί τοΟ δώσαμε νά
φάγη . " Εφαγε λαίμαργα. Ποιός ξέρει πόσες ήμέρες
ήταν νηστικός .
- " Ε, τώρα Μάρκο τί θά γίνης; Θέλεις νά φροντίσω
νά σέ στείλω στά Καρδάμυλα ;
- 'Όχι , δχι, έφόσον έκείνη είναι σέ μοναστήρι , κι
έγώ θά γίνω καλόγηρος .
- Σέ λίγες ή μέρες πάλι τόν χάσαμε . Κοιτάξαμε

36
έδώ καί έκεί ατή Σκήτη καί τόν βρήκαμε μέσα σέ ένα
άπό τούς λαχανόκηπους νά κρατά μέ τά δυό του
χέρια , μέσα στίς παλάμες του , μιά νεροκολοκύθα .
- Μδρκο, τοϋ φωνάζω, γιατί κρατάς έτσι τό κολο­
κύθι;
- " Αχ , πάτερ Πέτρο , βοήθησέ μου , άν τήν άφήσω
θά πέση κάτω , θά σπάση, καί είμαι βέβαιος δτι άν
σπάση ή κολοκύθα θά πεθάνη στόν Πειραιά καί έκεί­
νη .

Είχε χάσει τό παιδί τό μυαλό του. Τόν στείλαμε

στούς δικούς του καί τόν έκλεισαν στό Δρομοκαϊ'τιον ,
τό Φρενοκομείον , πού είναι στάς · Αθήνας στό Αίγά­
λεω. · Εκεί, ϋστερα άπό λίγο χρονικό διάστημα, τό
πτωχό παιδί παρέδωσε τό πνεΟμα, μέ τόν καημό τής
άγαπημένης του πού τόν άφησε καί έγινε καλογρηά .
Στήν πραγματικότητα δμως, ή κόρη έκείνη δέν
έπήγε ποτέ σέ μοναστήρι, οϋτε έγινε καλογρηά .
Μεταχειρίσθηκαν οί γονείς της καί διέδωσαν αύτό
τό ψέμα διότι δέν i)θελαν τόν Μάρκο γιά γαμβρό .
Αύτή είναι ή ίστορία τοΟ Μάρκου Τ . , ένός παληοΟ
φίλου μου , πού ήλθε στό " Αγιο 'Όρος νά μέ βρή καί
νά γίνη καλόγηρος , άλλά στάθηκε άτυχος.

37
 ΒΡΕ ΠΑΙΔΑΚΙ ΜΟΥ
Ο ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ Μ' ΕΒΑΛΕ

έρασε μιά έβδομάδα άπό τήν ήμέρα πού ήλθε

στό πτωχικό μας άσκητήριον ό γερω-Δημή­
τρης · Αστυφίδης , καί άπεφάσισε νά μδς πα­
; ρακ~λέση νά τόν κρατήσουμε νά γίνη κι αύτός
καλογερος .
- Πατέρα, δέν εlναι τόσο εϋκολον, δσο τό νομί­
ζεις . Πενηνταπέντε χρονών άνθρωπος, μέ τόσες κο­
σμικές συνήθειες, δέν θά μπορέσης νά τά βγάλης
πέρα.
- 'Όχι, βρέ παιδάκι μου , έγώ τό πήρα άπόφασι,
τώρα πιά θά κάμω καινούργιο κόσμο. · Αφοϋ πέθανε ή
μητέρα σας θά μείνω κοντά σας , κοντά στά παιδιά
μου . Θά γίνω κι έγώ καλόγηρος .
Εύτυχώς ό «παραγέροντας» δέν έφερε άντίρρη­
σι , καί ό κ. Δημήτρης παρέμεινε κοντά μας.
·Η ύπομονή του δμως σέ μιά κακή συνήθεια κράτη­
σε μόνο μιά έβδομάδα. Ξαφνικά μιά μέρα , τήν ώρα
πού διαβάζαμε · Εσπερινόν , άντί θυμίαμα τό άσκητή­
ριο μας βρωμολόγησε άπό τσιγάρο . Ταραγμένος βγή­
κα άπό τό έκκλησάκι πού προσευχόμεθα καί έπιασα
τόν «δόκιμο καλόγερο» καθισμένο σέ μιά aκρα τοϋ
κήπου νά pουφδ μακαρίως τό τσιγαράκι του. 'Όταν
μέ είδε παρά λίγο νά τοϋρθη συγκοπή .

38
 - Δέν σοϋ εΤπα πατέρα πώς δέν κάνεις γιά καλό­
γηρος ;

_:· Ελα , βρέ παιδάκι μου, εΤχα μισό πακετάκι μέσα

στήν τσέπη μου κι εΤπα νά τό άποτελειώσω.
Γέλασα μέ τή άφέλειά του, τά έΊπαμε ένα χεράκι
καί άφοϋ μοϋ ύποσχέθηκε δτι δέν θά τό ξαναβάλλη
στό στόμα του , ή ύπόθεσι θεωρήθηκε ξεχασμένη .
Δέν πέρασαν όμως πολλές μέρες καί ή εύωδία
τοϋ θυμιάματος τοϋ διαβόλου - έτσι όνομάζουν οί
καλόγεροι τό κάπνισμα - σκορπίστηκε πάλι μέσα στό
ήσυχαστήριόν μας . Αύτή τή φορά άγρίεψα. Τόν ξε­
τρύπωσα μέσα άπό τό ... άποχωρητήριον , πού κλειδω­
μένος κάπνιζε , καί ταραγμένος τοϋ εΤπα νά έτοιμάση
τίς βαλίτσες του.
- Δέν βλέπω , πατέρα , τόν λόγο γιά νά στεναχω­
ρείσαι , καί άναγκαστικά νά μένης έδώ καί νά στερεί­
σαι τίς «καλές σου συνήθειες». · Εμπρός νά έτοιμα­
στοϋμε νά πάμε στή Δάφνη γιά τό είσητήριον. Στή Χίο
δέν θά σοϋ άπαγορεύει κανείς οϋτε τό καραφάκι σου ,
οϋτε καί τό τσιγάρο. Τόν πήραν τά κλάμματα .
Βρέ πα ιδάκι μου, ό πειρασμός μέ έβαλε. Σοϋ
ύπόσχομαι δέν θά ξανακαπνίσω .
Κι έβγαλε άπό τήν πίσω τσέπη τοϋ παντελονιού
του ένα άνέπαφο κουτί τσιγάρα - είχε κόμη ό άνθρω­
πος τίς προμήθειές του - τδρριξε κάτω, τό τσαλαπά­
τησε, καί σάν μικρό παιδί , κλαίγοντας , μέ έβεβαίωσε
δτι δέν θά τό ξανακάμη.
Πράγματι , κράτησε τό λόγο του , νίκησε τόν πειρα­
σμ(> καί γιά 28 χρόνια πού έζησε στό μοναχικό σχήμα
δέν ξανακάπνισε .

39
 ΝΑ ΤΗΝ ΒΡΑΣΩ ΤΕΤΟΙΑ ΥΠΑΚΟΗ

. ήν πιό σκληρή δοκιμασία πού πέρασε ό πατέ­

~ ρας μας, ό παππούς ό Δαμασκηνός , δπως τόν
~Ιf φωνάζαμε άργότερα στό .. Αγιον " Ορος , ήταν
fP όταν έλαβε τήν έντολή νά διαβάση ψαλτήρι
στό γέρω-Θόδωρο .
Αύτή τή δοκιμασία, είναι άλήθεια , δτι οϋτε κι έγώ
θά τήν έφερνα είς πέρας . · Ακοϋστέ την .
· Ο γέρω-Θόδωρος , ήταν Πειραιώτης , ξεπεσμένος
γιά χρονια στά παραθαλάσσια τής Σκήτης τής άγίας
" Αννας. Περνοϋσε τίς μέρες του έκείκάτω στά Βου­
λευτήριο, όπως όνομάζεται ή περιοχή , καλαφατίζο­
ντας τήν βάρκα του καί μπαλώνοντας τά δίκτυα . Τά
οίκονομοϋσε μέ τά ψάρι~ πού έπιανε καί έτσι ποτέ
δέν τοϋ έλειψε τό καθημερινό του μαζύ μέ τό άπα­
ραίτητο τσιγάρο. Αύτό ήταν καί ή αίτία πού δέν άπο­
φάσιζε νά γίνη καλόγερος. " Οχι τόσο οί άκολουθίες ,
οί νηστείες καί οί ύπακοές, άλλά τό τσιγαράκι πού τοϋ
ήταν άδύνατο νά το στερηθή. · Ωστόσο φοροϋσε πά­
ντα ένα παληό σκοϋφο καλογερικό κι ένα χιλιομπαλω­
μένο ζωστικό.
Θυμάμαι μοϋ μιλοϋσε καί λίγο μάγκικα , σάν Πει­
ραιώτης πού ήταν. «Στά χρόνια μου , » μδς έλεγε,
«δταν ημουνα παιδί, τήν περνοϋσα έκεί τριγύρω στο
Ρολόϊ. · Ο δήμαρχος κι έγώ εΊχαμε μόνιμο στέκι σέ

40
κείνη τήν περιφέρεια τοϋ λιμανιοϋ. Ξενοδοχείο λούξ
γιά μένα ήταν οί μαοϋνες καί τά καΤκια. ·Εμένα ρω­
τούσαν πολλές φορές νά τούς πώ κατά ποϋ πήγε ό
δήμαρχος δταν έβγαινε έξω άπό τό Δημαρχείο . » Τε­
λικά , ό γερω-Θόδωρος , ε'ίτε άπό συνήθεια νά συνα­
ναστρέφεται μέ καλογέρους, εϊτε γιατί άρρώστησε
βαρηά καί άθελα του κόπηκε ή δρεξι γιά τό τσιγάρο ,
δέν άποκλείεται καί τό θέλημα τοϋ Θεοϋ, ζήτησε στά
τελευταία του νά διαβαστή καλόγηρος ... Ετσι κι έγινε.
Σέ λίγο δμως πέθανε, καί έπρεπε νά τόν θάψουν νά
τοϋ διαβάση κάποιος τό Ψαλτήρι . Βρέθηκε κάτω στά
Βουλευτήριο , φιλοξενούμενος ατό Χιώτικο μοναστή­
ρι τοϋ γ. · Ιγνατίου , ό πατέρας μου , ό τότε κυρ -Δημή­
τρης . 'Ένας λόγος είναι νά διαβάζης ψαλτήρι σέ
πεθαμένο , άλλά στήν περίπτωσι τοϋ γέρω-Θόδωρου
τά πράγματα δέν ήσαν καί τόσο εϋκολα .
- Γέρω-Δημήτρη , θά κόμης ύπακοή ;
- Νάνοι εύλογημένο , γέροντα .
- Πάρε τό ψαλτήρι καί πήγαινε στήν · Εκκλησία
τοϋ άγίου · Ελευθερίου καί διάβαζε έως δτου μαζευ­
τοϋν οί πατέρες γιά νά διαβαστή καί ή νεκρώσιμη
άκολουθία.
- Η · Εκκλησία τοϋ άγίου ' Ελευθερίου βρίσκεται
στά Βουλευτήριο τής άγίας " Αννης καί άνήκει, σάν
μετόχι , στήν Λαύρα τοϋ άγίου · Αθανάσιου . Είναι μιά
χαμηλή, μακρόστενη , σκοτεινή · Εκκλησία, μέ στενό­
μακρα σάν πολεμίστρες παράθυρα. Τό φώς πού τήν
φώτιζε στό έσωτερικό ήταν πολύ όλίγο . · Η καρδιά
σου σέ έσφιγγε δταν έμπαινες μέσα καί χωρίς νά
ύπήρχε πεθαμένος κάτω άπό τόν πολυέλαιο .
· Ο κυρ-Δημήτρης, μέ τό ψαλτήρι ατά χέρ ια προχώ-

41
 ρησε σιγά-σιγά καί στριμώχθηκε σέ μιά άκρη. Τυλιγ­
μένος , ραμμένος μέσα στό ράσσο ό νεκρός , στή
μέση τής · Εκκλησίας , περίμενε τά διαβάσματά του .
Οί άλλοι καλόγεροι τριγύρω στά χωράδια τίναζαν
καί μάζευαν τίς έληές .
· Ο δόκιμος στήν ύπακοή , κρατούσε στά χέρια τό
ψαλτήρι καί άρχισε νά διαβάζη : « Μακάριος άνήρ , ός
ούκ έπορεύθη έν βουλJϊ άσεβών ». ·Η συνέχεια όμως
δέν ήταν καί τόσο εϋκολη. Τό ψαλτήρι βάραινε στά
χέρια του , άρχισαν να τρέμουν . Σταμάτησε τό διάβα ­
σμα καί κύπαξε τόν πεθαμένο . Τοϋ φάνηκε πώς
κουνήθηκε . «Μπά , ή ίδέα μου είναι» , μονολόγησε καί
συνέχισε. « Κύριος ποιμαίνει με καί ούδέν μέ ύστερή­
σει . » Μά νά , πράγματι ό νεκρός άρχισε νά κουνιέται
πάλι . · Η καρδιά τοϋ πατέρα μου πήγε νά σπάση.
Χάριν της ύπακοής θέλησε να προχωρήσει στό ψαλ­
τήρι. «Αί χείρες σου έποίησάν με καί έπλασάν με . »
Δέν μπόρεσε νά πι; πάρα κάτω. Τά χέρια τοϋ γέρω ­
Θόδωρου σηκώθηκαν έπάνω σάν σέ προσευχή. · Ο
καημένος ό δόκιμος δέν βάσταξε. Πετά τό ψαλτήρι
κάτω καί παίρνει δρόμο έξω άπό τήν · Εκκλησία.
Οί καλόγεροι πού τόν είδαν τοϋ φώναξαν . «Γερω­
Δημήτρη , γερω-Δημήτρη , γιατί παράκουσες τό διά­
βασμα ; Ποϋ είναι ή ύπακοή σου ; »
«Νά τήν βράσω τέτοια ύπακοή , » ξέσπασε ό πατέ­
ρας μου , '<έσείς βαλθήκατε νά μέ πεθάνετε πρίν τόν
καιρό μου» .
Καί όμως ό γερω-Δαμασκηνός · Αστυφίδης πέθα­
νε μέ προορατικό χάρισμα, καλός καί ύπήκοος Μονα­
χός .

42
 ΙΔΟΥ ΓΑΡ ΕΙΚΑΣΙ ΣΟΙ ...

LΘ Γρηγόριος ι ένας νεαρός μοναχός Χιώτης ι

~f βρισκόταν κάτω άπό τήν ύπακοή δύο γερό-
' ντων στή Σκήτη τής άγίας 'Άννης . Τό έργό-
'& χειρό των ήταν ή μαραγκοσύνη. Περνοϋσαν
φτωχικά καί οί τρείς πατέρες μέ νηστείες καί
προσευχές , δπως δλοι οί ζηλωτές τής Σκήτης . Σέ
κάθε γιορτή καί άγρυπνία αύτός άνελάμβανε τήν έκ­
κλησιαστική τάξι.
Θυμάμαι , ήταν ή γιορτή τοϋ άγ ίου Γεωργίου , στήν
άγρυπνία τό κανονάρχισμα τό άνέθεσε στόν ύποτα­
κτικό του Γρηγόριο . Κανοναρχοϋσε ένα πρός ένα τά
τροπάρια τών κανόνων καί οί ψάλτες μελωδικά τά
έπαναλάμβαναν. " Ολα πήγαιναν καλά καί ή άγρυπνία
προχωρούσε κανονικά . Προηγήθηκαν τά άνοιξαντά­
ρια τοϋ Φωκαέως , τά δοξαστικά τοϋ πρωτοψάλτου
' Ιακώβου , ό πολυέλεος καί όλη ή κατανυκτική άκο­
λουθία. Ποιός δμως φανταζόταν δτι στη μέση τής
άγρυπνίας ό «κουτσουνούρης» - δπως άποκαλοϋσαν
τόν διάβολο οί πατέρες - θόβαζε τήν ούρά του γιά νά
μάς κολάση ; Τί έγινε ; · Ο π . Γρηγόριος κανοναρχοϋσε
τόν άναστάσιμο κανόνα. " Ολα πήγαιναν ώραία δταν
στήν όγδόη ώδή εκαμε τούς Μοναχούς νά χάσουν
τήν κατάνυξι καί νά άρχίσουν τά γέλοια. Στό τροπά-

43
 ριον τής όγδοής άντί νά είπή ό κανόναρχος, <<' Ιδοϋ
γάρ εΊκασί σοι θεοφεγγείς ώς φωστήρες ... » διόρθω­
σε το τυπογραφικό λάθος τοϋ βιβλίου - έτσι νόμιζε -
καί άντί «εΊκασι σοι» ετπε: «' Ιδοϋ γάρ 6 κασίδης . » ·Επί
σαράντα ήμέρες πού έψάλετο ό άναστάσιμος κανό­
νας ήταν άδύνατο, φθάνοντας στήν όγδόη ώδή, νά μή
γελάσουν οί πατέρες θυμούμενοι τόν κασίδη τοϋ π.
Γρηγορίου.
Δέν ξεχνώ τόν π. 'Ιωάννη τόν Κύπριο πού προτί­
μησε νά τιμωρήση σκληρά τόν έαυτό του γιά νά άπο­
φύγη τό γέλιο. Τ Ηταν ή σειρά μου νά ψάλλω τόν
κανόνα καί κανονάρχο είχα τόν 'Ιωάννη. " Οταν έφθα­
σε στό γνωστό τροπάριο χαμήλωσε τό κερί πού κρα­
τοϋσε μέσα στήν παλάμη του καί ή φλόγα τοϋ άναμέ­
νου κεριού τοϋ σήκωσε μιά μεγάλη φούσκα κάτω άπό
τό μεγάλο του δάκτυλο. Ό πόνος τόν έκαμε νά
δακρύση καί όχι νά γελάση .
.. Εχουν περάση σαράντα-πέντε χρόνια άπό τότε
καί κάθε Πάσχα είναι άδύνατο νά μή θυμηθώ τόν
«κασίδη» τοϋ Γρηγορίου, άλλά καί τήν γενναιότητα
καί ψυχική άνδρεία τοϋ π . 'Ιωάννη πού, γιά νά έξου­
δετερώση τόν δαίμονα τοϋ γέλωντος ι έκαψε τό χέρι .
του.

Ζοϋν καί οί δύο πατέρες μέχρι σήμερα, 6 πρώτος

σέ κάποιο μοναστήρι τής Χίου, καί ό δεύτερος φύλα­
κας στόν Πανάγιο Τάφο τοϋ Χριστοϋ μας στά· 'Ιερο­
σόλυμα.

44
 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΛΕΟΝΤΙΟΙ

W υμδμαι , πώς γιά πολύ χρονικό διάστημα , στή

.-l"i Σκή τη τής άγίας " Αννας , μέ είχε πιάσει φοβε­
W ρός πνευματικός πόλεμος . · Η δίψα τής έρή­
~ 'μου. " Επρεπε νά φύγω άπό τήν καλύβα τής
~ · Αναλήψεως, άπό τόν άγαπητό καίάξιοσέβα-
στο γέροντα μου , τόν εύλογημένο γέρ~ Νικόδημο ,
καί νά άνεβώ στήν Σκήτη τοϋ άγίου Βασιλείου , στήν
'Έρημο τοΟ ; Αγίου 'Όρους . 'Όσο περνοΟσε ό και­
ρός, τόσο άναβε μέσα μου ό πόθος καί ή φλόγα τής
άναχωρήσεως. Πολεμήθηκα πολύ σ · αύτήν τήν άπό­
φασι. " Αραγε ήταν όμως κατά Θεόν , ή έπιθυμία μου fι
ένέργεια τοϋ διαβόλου γιά νά μέ βγάλη άπό τήν μετά­
νοιά μου ; Θάπρεπε νά συμβουλευτώ κανέναν άγιο
άνθρωπο . Κι ενας τέτοιος · κείνη τήν έποχή ήταν ό
τυφλός Λεόντιος. · Η άρετή καί ή άγιοσύνη του , ήταν
ξαπλωμένη σ · όλον τό 'Άγιον 'Όρος . Τό κελλί του
βρισκόταν έξω άπό τό μοναστήρι τής Σιμωνόπετρας·
Κάθισμα τής Μονής . · Εκεί, μαζύ μέ τόν ύποτακτικό
του , τόν Δανιήλ, άσκήτευε γιά χρόνια. Είχαν έλθη
μαζύ από τό έξωτερικό , τήν ·Αμερική. Σ ' αύτόν λοι­
πόν έπήγα καί πήρα συμβουλή . «Παιδί μου, μήν κάθε­
σαι οϋτε λεπτό στή Σκήτη , νά φύγης μέ τήν εύχή μου
καί νά ύπάγης όπου είναι τό θέλημα τοΟ ΘεοΟ .. .» .

45
 Πλάγιασα νά κοιμηθώ στό κελλί του· ε'ιμουνα πολύ
κουρασμένος καί δέν άργησε νά μέ πάρη ό ϋπνος .
'Ένα σπρώξιμο δμως ατόν ώμο μέ ξύπνισε . «Ταλαί­
πωρε , μοΟ είπε κλαίγοντας , κοιμάσαι ; .. Αν έχεις πίστι ,
νά πάς νά καθίσης πάνω σέ μιά πέτρα τής έρήμου καί
νά προσεύχεσαι. · Ο Θεός θά σέ προστατεύση» . Τ Η­
ταν ό τυφλός Λεόντιος πού δλη τή νύχτα προσευχό­
ταν γιά μένα .
Τόν δκουσα κι έφυγα άπό τή Σκήτη . 'Ανέβηκα
στήν .. Ερημο τοΟ άγίου Βασιλείου μέ άπόφασι νά
«άγιάσω» . Τρεϊς ήμέρες μόνο κράτησε ή μεγάλη μου
άσκησις. Τ Ηταν άδύνατο νά τά βγάλω πέρα · βαρηά ή
καλογερική , πού λένε . Καί τώρα ; νά γυρίσω πίσω στήν
Σκήτη ; ντρεπόμουνα . Προχώρησα άνατολικά. Πεζο­
πόρησα μέσα στά έρημικά μονοπάτια, καί ϋστερα άπό
δύο ώρες βρέθηκα στό μεγάλο μοναστήρι τής Λαύ­
ρας τοΟ άγίου · Αθανασίου . Μέ δέχθηκαν μέ καλωσύ­
νη οί Γέροντες τής Μονής . Είχαν άνάγκη άπό ένα
γηροκόμα . Καί έτσι οϋτε λίγο οϋτε πολύ , ίδιορυθμί­
της καλόγηρος στό γηροκομείο τής Μεγίστης Λαύ­
ρας .

Μέ τά γεροντάκια τά πέρασα θαυμάσια · βρέθηκα

στό στοιχείο μου . Ό γέρω Μόδεστος ό 'Ίμβριος ,
ένας πρώην θαλασσόλυκος, καπετάνιος στό πλοίον
τοΟ μοναστηριοΟ , ό γέρω Ζαχαρίας ό τυφλός , πού γιά
χρόνια ήταν άνθοκόμος , 6 Πόντος καί δλλοι πού βρή­
καν σέ μένα τόν άγγελο προστάτη τους ... Αν θελήσω
νά περιγράψω τίς ύπηρεσίες μου , στούς πατέρες ,
φοβοΟμαι δτι θά περιαυτολογήσω · κι έγώ σάν μάνα
τούς έκανα δτι έπρεπε γιά τόν καθαρισμό καί τό
τάγισμά τους.

46
 · Από άσκητής λοιπόν, βρέθηκα ό «ταλαίπωρος»
δπως μέ άπεκάλεσε ό τυφλός Λεόντιος, στήν · Αμε­
ρική καί τό περίεργον ότι συνεχίστηκε ή ίστορία μου
μέ τούς Λεόντιους . Στήν Νέον Ύόρκη , έχρημάτισα
Πρωτοσύγκελος τών Γ . Ο.Χ. ύπό τόν Μητροπολίτην
Λεόντιον καί μετά μίαν δεκαετίαν , ένας άλλος Λεό­
ντιος ό Φιλίπποβιτς , τής Ρωσσικής έν Διασπορά ·Εκ­
κλησίας τοΟ ·Αναστασίου , άρχιεπίσκοπος Χιλής , με­
τά τού ·Επισκόπου Σεραφείμ , τού άπό Καράκας Βε­
νεζουέλας, Μέλη καί οί δύο τής Συνόδου, μέ έχειρο­
τόνησαν τό 1962 · Επίσκοπον · Αστόριας.
Καί οί τρείς Λεόντιοι , εύλογi-Jμένοι άνθρωποι τού
Θεού, τούς έγνώρισα έκ τού πλησίον .
ΑΙΩΝΙΑ ΤΩΝ Η ΜΝΗΜΗ

(!,;) \
.....··- _.--:.-:
rΓ,i l:~
\.' :Ι•. '
.• . • ..; -·.
~-. : : ,... ---- -

47
 ΓΗΡΟΚΟΜΟΣ ΣΤΗ ΛΑΥΡΑ

έ προηγούμενο φύλλο τοϋ «Πυρσοϋ τής · Ορ­

θοδοξίας» , άνέφερα πώς έφυγα άπό τή Σκή­
τη τής ·Αγίας " Αννας μέ πόθο νά γίνω έρημί-
~ της . Δέν άντεξα δμως στήν έρημο τοίι-άγίου
Βασιλείου , καί κατέληξα γηροκόμος στό με­
γάλο μοναστήρι τοϋ ·Αγίου · Αθανασίου, τήν περίφη­
μη Λαύρα.
Οί · Επίτροποι τής Μονής, καλοκάγαθοι καί ένά­
ρετοι πατέρες , μέ δέχτηκαν μέ κατανόησι καί καλω­
σύνη . Θυμcιμαι τά όνόματα μερικών aν καί έχουν
περάσει πάρα πολλά χρόνια άπό τότε , γύρω στά 38
χρόνια ..,. Ηταν ό γέ ρω-Γ εράσιμος ό Χιώτης , ό γ. · Αμ­
βρόσιος, ό γ . · Επιφάνιος , ό παπα-Νίκανδρος , ό παπα­
. Ιωακείμ , ό γιατρός Παυλίδης καί άλλοι , πού στόλιζαν
τή Μονή μέ τή θεάρεστη πολιτεία των . Γέλασαν καλο­
κάγαθα δταν τούς διηγήθηκα τό πάθημά μου καί μοϋ
πρότειναν άν θέλω νά πάρω τό διακόνημα τοϋ γηρο­
κόμου .. ΕΤχαν άνάγκη μοϋ εΤπαν άπό έναν άλτρουϊστή
νέον άδελφό , πού θά έξυπηρετοϋσε τά γεροντάκια
μέ άγάπη κάί ζήλο.
Δέχτηκα τήν πρότασι μέ μεγάλη εύχαρίστησι ά­
φοϋ καί αύτοί άκουσαν καί δέχτηκαν τούς δικούς μου
δρους. Θά μοϋ έπέτρεπαν νά προσεύχομαι ίδιαίτερα

48
 στό παρεκκλήσι τοϋ άγίου Χαραλάμπους καί άκόμη,
δποτε fiμουνα έτοιμος, θά πήγαινα στή Σκήτη τών
Καυσοκαλυβίων νά μεταλαμβάνω τά " Αχραντα Μυ­
στήρια. · Ανήκα βλέπετε στήν παράταξι τών Ζηλωτών
πατέρων, πού δέν έπικοινωνοϋσαν έκκλησιαστικώς
μέ τούς μνημονεύοντας τόν νεοημερολογίτην Οί­
κουμενικόν Πατριάρχη.
" Εβαλα μετάνοια στήν είκόνα τοϋ άγίου · Αθανα­
σίου καί μιά κοινή ατούς γέροντες καί άνέλαβα τό
διακόνημά μου . " Ενα χρόνο κάθησα στό γηροκομείον
τής Λαύρας. Τά γεροντάκια βρήκαν στό πρόσωπό
μου τόν ό.γγελον έξ ούρανοϋ, δπως έλεγαν εύχαρι­
στημένα ... Ενα άπό τά γεροντάκια μου ό γέρω-Μόδε­
στος , ένας ψηλός ξερακιανός καλόγηρος πρώην κα­
πετάνιος στό πλοίο τοϋ μοναστηριοϋ , φοροϋσε ένα
σκουφάκι σάν τοϋ άγίου Σπυρίδωvα· κρατοϋσε στό
χέρι ένα μακρύ pαβδί καί είχε πάντα ριγμένο ατούς
ώμους τό κοντόρασό του . Συχνά, άναστέναζε καί τόν
άκουγες νά έπαναλαμβάνει, κάτω άπό τίς βυζαντινές
καμάρες πού γύριζε: « 'Έ, ρέ Ο.γιε ·Αθανάσιε καί πού
είσε νά βλέπεις.» 'Όταν τόν ρωτοϋσα τί θέλει νά
είπή, ό όγδοντάρης "Ιμβριος άπέφευγε νά άπαντήση
- ό.λλαζε λόγια.
·Αλλά κι ό γέρω-Κυριακός είχε τά γοϋστα του .
Τ Ηταν ένα σπιθαμιαίο άλλοίθωρο γεροντάκι πού είχε
μιά κακή συνήθεια. 'Ώσπου νά πάρη βόλτα τό άπό­
γευμα τά κελλιά τών πατέρων, μιά καί σάν άπόμαχος
δέν είχε τί άλλο νά κάνει , μοϋ γύριζε πίσω στό γηρο­
κομείο μεθυσμένος. «Τί γίνεται σήμερα γέρω-Κυρια­
κέ ; » τόν ρωτοϋσα γελώντας . «Πά , πά , πά,» μοϋ άπα-
. ντοϋσε τρεβλίζοντας , ένώ τό άριστερό του μάτι γινό-

49
 ταν πιό άλοίθωρο . «Πά, πά, πά, μεγάλο κακό · μεγάλο
κακό · σάν τόν κοϋκο.» (Κούκος λέγεται μιά ψηλοκορ­
φή δυτικά τοϋ μοναστηριοϋ , πού άσκήτευε ό άγιος
Γρηγόριος ό Παλαμάς.) Το κακό λοιπόv πού βρήκε
τόν γέρω Κυριακό, ήταν μεγάλο σάν τόν Κοϋκο . «Μό
τί σοϋ συμβαίνει γέρω Κυριακέ , ποιό είναι τό κακό;»
Καί γιά πρώτη φορά χωρίς νά τραυλίζη μοϋ έξήγησε .
Οί πατέρες δέν τόν κέρασαν έκείνη τήν ήμέρα τό
τακτικό του ποτηράκι, γιατί τίς προάλλες δπως πήγαι­
νε παραπάτησε στά σκαλοπάτια , γλύστρησε καί έσπα ­
σε τό χέρι του . Μεγάλο λοιπόν τό κακό , μεγάλο σάν
τ6ν Κοϋκο.
' Αλλά καί ό γ. Ζαχαρίας, άν καί τυφλός , στόλιζε τό
γηροκομείο μέ τήν σιωπηλή καί εύγενική πάντοτε
στάσι του . Πρίν χάση τό φώς του , ήταν ό άνθοκόμος
τής Λαύρας . Φρόντιζε νά καλλιεργή δσο περισσότε­
ρα λουλούδια μποροϋσε καί μ ' αυτά στόλιζε τίς είκό­
νες . Πάντα στά δάκτυλά του , στριφογύριζε ένα λου­
λουδάκι καί τακτικό τό έφερνε στή μύτη , τό μύριζε
βαθειά, κι άφηνε ένα άναστεναγμό. Μέ άγαποϋσε
ίδιαιτέρως . Καταγόταν άπό τή Σμύρνη καί συχνά μοϋ
διηγόταν ίστορίες τής πατρίδας μου . .. Οταν τελείωσε
ή άποστολή μου καί ξαναγύρισα στή Σκήτη τής άγίας
" Αννας , έκαμα ϋστερα άπό ένα χρόνο έπίσκεψι στή
Λαύρα , προσκυνητής τής «Κουκουζέλισας» τής Πα­
ναγίας πού μπροστά της ό · Ιωάννης ό Κουκουζέλης ,
έψαλε καί έλαβε άπό τά χέρια Της τό χρυσό νόμισμα .
Μετά τό προσκύνημα μου , προχώρησα στό βάθος τής
αύλής πρός τό γηροκομείο . Στήν έξώπορτα καθόταν
ό τυφλός Ζαχαρίας. Κρατοϋσε στό χέρι του τό άπα­
ραίτητο λουλουδάκι. «Εύλόγησον γέροντα . » Χαιρέ-

50
τησα . · Εκείνος δέν γνώρισε τή φωνή μου. «Τί κάνετε
γέροντα ; Πώς περνάτε ; » Καί ό καλοκάγαθος καί εύ­
γενής Σμυρνιός , μέ άγανάκτησι ψυχής μοΟ άπάντη­
σε. «Κακά ψυχρά κι άνάποδα . » «Γιατί γέρω-Ζαχαρία ; »
«Γιατί έναν Πέτρο εΊχαμε καί μδς τόν πήρανε . Οϋλη
τή Σμύρνη νά γυρίσης καί οϋλη τή Σαλονίκη, Πέτρο
δέν βρίσκεις . » Δέν βάσταξα· τόν άγκάλιασα καί τοΟ
φίλησα τό χέρι. «Γέρω-Ζαχαρία, έγώ εΤμαι · ήλθα νά
σδς ίδώ.» Τό τί έγινε δέν περιγράφεται. · Αλλά θά
έπανέλθω γιά νά σδς διηγηθώ γιά τόν γέρω-Πάντο
καί νά κλείσω τίς άναμνήσεις μου άπό τό γηροκομείο
τής Λαύρας .

51
 ΠΩΣ ΕΧΑΣΑ ΤΗΝ ΥΠΟΜΟΝΗ ΜΟΥ
·Ο Γέρο-Πόντος

, δς είχα πεί ατό προηγούμενο φύλλο τοϋ Πυρ-

σοϋ τής ·Ορθοδοξίας, στίς άναμνήσεις μου
άπό τό " Αγιον " Ορος, δτι θά κλείσω τήν περι­
~ γραφή τοϋ γηροκομείου μέ τόν γέρο-Πάντο
τόν 'Αρβανίτη. Δέν ήταν καλόγηρος, δού­
λευε όμως σάν έργάτης στό μοναστήρι τής Λαύρας
περισσότερα άπό πενήντα χρόνια έκ νεότητός του.
Καί νά! Τώρα πού κατέπεσε, οί φιλόστοργοι πατέρες
τόν γηροκομοϋσαν . Μαζί μέ τόν γέρο-Μόδεστο, τόν
γέρο-Ζαχαρία, τόνγ. Κυριακό, τόνγ. Θεοφύλακτο καί
άλλα γεροντάκια, ό Πόντος βρήκε ένα κρεββατάκι
στοργής μέσα ατό γηροκομείο της Μονής.
Τό ίδιαίτερο χαρακτηριστικό τοϋ 'Αρβανίτη, πού
μοϋ προκαλοϋσε μεγάλη δυσκολία στήν περιποίησή
του, ήταν τό βάρος του . · Υπέρογκος , άλύγιστος άπό
τό πάχος, έπρεπε νά τοϋ έχω τέσσερα μαξιλάρια γιά
προσκέφαλο καί γιά νά τόν μεταγυρίζω έπάνω στό
κρεββάτι, φώναζα κι άλλον άδελφό, τόν π . Νεόφυτο
νά μέ βοηθήσει. Τώρα η γιατί μούδιαζε καί πιανότανε
η γιατί τώχε πάρει συνήθεια, μοϋ φώναζε διαρκώς νά
τόν μεταγυρίζω. «Πέτρο .. . Πέτρο» «Τί θέλεις γέρο­
Πάντο ; » «Γύρισέ με . » Τόν γύριζα. Σέ λίγα λεπτά πάλι:

52
«Πέτρο ... Πέτρο .. .» «Τί εΤναι πάλι; Τί θέλεις;» «Γύρι­
σέ με άπό τήν aλλη πάντα.» κι αύτό συνεχιζόνταν
δλην τήν ή μέρα. ·Εννοείται δτι έπρεπε νά τόν λούζω,
δπως ή μάνα τό μωρό σ ' δλο του τό σώμα καί εκεί
ήταν τό δράμα . Μέ άγωνία τόν σηκώναμε όρθιο, μαζί
μέ τόν π. Νεόφυτο τόν στηρίζαμε άνάμεσα σ· ένα
τραπέζι καί τό κρεββάτι καί ένώ ό π . Νεόφυτος τό
έσκαζε καί έφευγε, μή ύποφέροντας τήν δυσωδίαν,
έγώ άνελάμβανα καθήκοντα μητέρας στό μωρό της.
" Οταν βάρυνε ό γέρο-Πόντος τόν μεταφέραμε σέ
ίδιαίτερο δωμάτιο. Τά γεροντάκια δέν μποροϋσαν νά
τόν άκοϋν νά μοϋ φωνάζη συνέχεια. ΕΤναι άλήθεια
πώς κάποτε έχασα τήν ύπομονή μου. · Αμάρτησα , τό
ξέρω. Μέ έλέγχει ή συνείδησή μου καί ύποφέρω
μέχρι σήμερα ψυχικά, δταν το θυμηθώ .
Τ Ηταν παραμονή τών Τριών · Ιεραρχών. " Επρεπε
νά φύγω γιά τήν σκήτη τών Καυσοκαλυβίων, δυόμισυ
ώρες μακρυά άπό τήν Λαύρα. Θά πήγαινα στούς ζη­
λωτές πατέρες νά παρακολουθήσω τήν άγρυπνία καί
νά μεταλάβω τών · Αχράντων Μυστηρίων . ·Από τό
πρωί τακτοποίησα τούς γέρους μου καί κατά τό άπό­
γευμα έτοιμάστηκα νά φύγω. · Επήγα κοντά στό «μω­
ρό» μου καί τοϋ εΤπα δτι θά φύγω γιά λίγες ώρες.
" Αρχισε νά κλαίη άπαρηγόρητα. Τοϋ έτοίμασα ένα
τσάι καί άρχισα νά τόν ποτίζω, έκείνος δέν ιϊθελε, δέν
έννοοϋσε νά ρουφήξη οϋτε σταγόνα. «Γέρο-Πάντο
μή μέ παιδεύεις, έλα πιές τό τσάι σου.» .. Εκανε δπως
τό μικρό παιδί, γέμιζε τό στόμα του τσάι καί άντί νά τό
καταπιή, τό έφτυνε πάνω στά ρούχα του. «Γέρο-Πό­
ντο σέ παρακαλώ, σε παρακαλώ ή ώρα περνά , θά
νυκτοθώ, έχω τρεϊς ώρες κοντά γιά νά πάω στά Καυ-

53
 σοκαλύβια , μή μέ παιδεύεις, έλα πιές τό τσάι σου .»
'Εκείνος τά "ιδια· άγανάκτησα . 'Έδωσα μιά τοϋ φλυ­
τζανιοϋ έξω άπό τό παράθυρο. Είχα χάσει τήν ύπομο­
νή μου .
«Μή φεύγης, μή φεύγης! Πέτρο ... Πέτρο ... » ά­
κουγα τίς τελευταίες του φωνές καθώς έβγαινα άπό
τό γηροκομείο .
Τήν άλλη μέρα γυρνώντας άπό την άγρυπνία τών
Καυσοκαλυβίων, οί πατέρες τής Λαύρας μέ καλωσό­
ριζαν μέ τό θλιβερό μαντάτο: «Ζωή σέ λόγου σου, π .
Πέτρο.» «Τί συμβαίνει πατέρες;» «·Ο γέρο-Πόντος
σ · άφησε γιά πάντα . Χθές τή νύχτα , άπέθανε .»
.. Εχουν περάσει περίπου σαράντα χρόνια άπό τότε
κι όμως όταν θυμηθώ τόν γέρο-Πόντο, άκούω τίς
τελευταίες του φωνές : «Πέτρο .. . Πέτρο ... ».
·Η συνείδηση μέ έλέγχει γιά τό πέταγμα τοϋ φλυ­
τζανιοϋ μέ τό τσάι έξω άπό τό παράθυρο .
· Ο γέρο- · Αρβανίτης μέ ijθελε νά είμαι κοντά του
στίς τελευταίες του στιγμές, πού "ισως νά τίς προεί­
δε . Ποιός ξέρει!

- -

•
.
.
-
·-=- -

54
 το ΓΙΑΚΩΒΑΚΙ ΚΑΙ
ΚΑΙ Ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΗΑΣ

-.....l ύτούς τούς δύο, οί γεροντάδες μας στήν άγία

"Αννα, τούς εΤχαν σέ μδς τούς νέους ώς
παράδειγμα . Ό πρώτος ήταν θεληματάρης ,
~ καί ό δλλος, ό δεύτερος, ύπερήφανος .
~ Τό Γιακωβάκι, ένα στρουμπουλό, κοντό
γεροντάκι, καί ό Παντελής ό βασιληδς, ένας μεσήλι­
κας Καππαδόκης, γύριζαν καί οί δυό, ξεσκούφωτοι,
κουρελήδες, καί ξυπόλυτοι μέσα ατή Σκήτη .
Ξαφνικά πετιόταν μπροστά μας σάν φαντάσματα ,
πίσω άπό τούς θάμνους καί τά βράχια, πού ήσαν
κρυμμένοι. Τό Γιακωβάκι γιά νά ξεσπάση σέ ένα έ­
κνευριστικό γέλοιο καί νά παραπονιέται δτι πεινά , καί
ό βασιληδς ό Παντελής γιά νά άρχίση τίς έλληνικοϋ­
ρες του, παρμένες άπό τήν ·Αποκάλυψη. Κρατοϋσε
πάντα εαν πράσινο κλαδί ατά χέρια γιά σκήπτρο, καί
τοϋ aρεσε νά λέγη συχνά, «Καί κατέστησας ήμδς
βασιλείς καί ίερείς ... » Πίστευε δτι εΤναι ό προφητευ-·
μένος βασιληδς ' Ιωάννης, πού θά πήγαινε στήν άγία
Σοφία, στήν Πόλη, γιά νά βασιλεύση.
Ρώτησα τόν γέροντά μου νά μοϋ είπή πώς έπαθαν
οί δυό μοναχοί καί κείνος μοϋ εΤπε τήν ίστορία τους.
Τό Γιακωβάκι-γιατί δπως άνέφερα ήταν μικρόσω-

55
 μος - δαιμονίστηκε ξαφνικά τήν ήμέρα τής χειροτο­
νίας του. «Θέλω νά μέ βγάλετε · Αναστάσιο . Αύτό τό
όνομα θέλω, ·Αναστάσιο. 'Όχι άλλο . » "Ήταν τόση ή
έπιμονή του πού άναστάτωσε τήν Σκήτη.
· Ο γέροντάς του , σύμφωνα μέ τούς δρους καί τά
τυπικά τά Μοναστηριακά , θά κρατοϋσε μυστικό τό
όνομα πού θά τοϋ έδινε μέχρι τήν τελευταία στιγμή ,
τήν ώρα τής κουρaς. Ό 'Ιάκωβος όμως έπέμενε.
«·Αναστάσιο θέλω , ·Αναστάσιο». Καί έπειδή δέν έ­
παιρνε τήν πληροφορία πού ιϊθελε , προτίμησε νά
φύγη .άπό τή συνοδεία. « · Αφοϋ δέν θά μέ βγάλετε
· Αναστάσιο, φεύγω κι έγω,» κι ώρμησε έξω άπό τήν
καλύβη σάν σίφουνας . .. Οταν τό βράδυ βγήκαν οί
πατέρες νά τόν γυρέψουν, τόν βρήκαν νά κάθεται μέ
ξεσχισμένα τά ράσα , άγριεμένο τό πρόσωπο, καί νά
λέγη λόγια άσυνάρτιστα. Τό καημένο τό παιδί εΤχε
δαιμονιστή.
Χρόνια πολλά έμεινε σ· αύτή τήν κατάστασι.
Γύριζε μέσα στούς δρόμους έλεεινός καί τρισάθλιος
μέ κουρελιασμένα ροϋχα, πού κι αύτά τά πετοϋσε
πολλές φορές άπό πάνω του καί γύριζε όλόγυμνος.
Πολλές φορές τόν συναντοϋσα κάτω άπό τά «πε­
ζούλια» τής · Αναλήψεως, μέ μελανά καίπρισμένα τά
πόδια , άπό τό κρύο καί τά χιόνια. Γελοϋσε καλόκαρδα
σέ όλους' καί πάντα τρομαγμένος ι άπέφευγε τούς
πατέρες , καί έτρεχε σάν κυνηγημένο έλάφι νά κρυ­
φθfi πίσω άπό τά βράχια καί στίς σπηλιές.
Στήν "ιδια έποχή , 1933, γύριζε στά καλντερίμια
τής Σκήτης καί ό Βασιληάς , μέ τά άχτένιστα άγρια
μαλλιά, τό άπλυτο πρόσωπο , καί τά βαθουλωτά του
. μάτια, πού πολλές φορές κοκκίνιζαν άπό τό κρύο καί

56
τίς άγρυπνίες, καί έμοιαζε μέ άσκητή τfjς παληδς
έποχfjς πού άναφέρουνε τά συναξάρια.
"Ήταν πολύ διαβασμένος . ΕΙχε έκείνη τήν ώραία
Καππαδόκικη προφορά πού σοϋ aρεσε νά τόν άκοϋς.
· Ο Παντελεήμων δέν άπέφευγε τούς πατέρες. · Α­
ντιθέτως τούς έπλησίαζε γιά νά τούς πληροφορήση
δτι fιγκικεν ό καιρός , έλήλυθεν ή ώρα , δπως βασιλεύ­
ση είς τήν Κωνσταντινούπολην .
Άπό τόν γέροντα μου έμαθα δτι ήτο μεγάλος
άσκητής, νηστευτής άπό τούς όλίγους , φιλακόλου­
θος , έργατικός . 'Έπεσε δμως σέ ύπερηφάνια . Πί­
στευε δτι εΤχε φθάση σέ μέτρα άγιότητος, κα ί έχασε
τάς· φρένας. Τ ό Γιακωβάκι καί ό Παντελής ό Βασηλη­
δς ήταν ζωντανά πάραδείγματα διά νά προσέχουν οί
νέοι καλόγεροι . Μακρυά άπό τό θέλημα καί τήν ύπε­
ρηφάνια .

57
 ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, ΠΑΝΤΕΛΗ

~ . γέρω - Θωμδς , ένας καλοκάγαθος , ξερακια­

~ νός , πανύψηλος καλόγηρος , έμενε μέ τούς
W δυό ύποτακτικούς του , τόν Παντελεήμονα καί
;-W~ τόν ' Ιωάννη , σέ μιά κορυφοπλαγιά στή Σκήτη
~'\;:: τής άγίας " Αννας . Κάτω άπό τό κελλί τους
περνούσε τό στενό καί δύσβατο δρομάκι πού πήγαινε
στά Κατουνάκια , στόν άγ ι ο Βασίλη καί στό Καρούλι ,
τήν έρημο δηλ . τού άγίου .. Ορους , πού ζούσαν καί
ζούν μέχρι σήμερα οί άγιοι έρημίτες καί άσκητές .
· Ο γερω - Θωμδ.ς είχε μεράκι μέ τό ψάρεμα . Αύτό
ήτο καί τό έργοχειρο τής καλύβης του ... Ολη τή νύχτα
ψάρευε κοντά στό άκρωτήρι τού άγίου 'Όρους , τήν
Πίνα , καί τά ξημερώματα κατέβαινε άπό τό κελλ ί ό
Παντελής τού Θωμά , δπως τόν έλεγαν οί πατέρες .
'Έπαιρνε τά ψάρια καί τά πουλούσε στή Σκήτη .
Καί ή ζωή κυλούσε όμορφη στή συνοδεία , μοσκο ­
βολημένη άπό τό λιβάνι τών καθημερινών προσευχών
καί τό ίώδιο τής θάλασσας , πού έτρεχε άπό τά φρέ­
σκα ψάρια τού γερω- Θωμά. " Ολα πήγαιναν καλά έως
τήν ήμέρα πού ό Παντελεήμων έπεσε στήν πλάνη .
.. Εγ ινε έξαγωνίτης . Τώρα θά πρέπει νά σάς έξηγήσω
τ ί είναι αύτό τό «έξαγωνίτης » . · Αλήθεια , δύσκολα θά
τά καταφέρω , διότι ή ύπόθεσις έχει «βαθειά θεολογι­
κή έννοια!» .. Ενας καλόγηρος , έρημίτης , τύπωσε , τό
1935, ένα βιβλίο μέ θέμα , «Τά Στοιχεία περί τών
· Ορθοδόξων Συμβολικών σημείων» . Τρίγωνο , τετρά-

58
γωνα, κύκλοι καί έξάγωνα καί διάφορα όλλα γεωμε­
τρικά σχήματα έστόλιζαν τό πόνημά του . Είχε άπο­
κτήση καί καμιά είκοσαριά όπαδούς , πού οί πατέρες
τοϋ άγίου 'Όρους τούς ώνόμαζαν «Έξαγωνϊτες».
· Ο συνήθης χαιρετισμός στό aγιο " Ορος, τό καλη­
μέρα , καλησπέρα , καληνύκτα, είς ύγείαν κ.τ.λ., είναι
τό «Εύλογείτε.» Αύτόν τόν ώραίον χαιρετισμόν οί
έξαγωνϊτες τόν κατήργησαν. ·Εφάρμοζαν τό «τοίς
αίρετικοίς μηδέ χαίρειν» . Καί αίρετικοί γι ' αύτούς
ήσαν όλοι οί πατέρες τοϋ άγίου .. Ορους πού δέν ήσαν
έξαγωνίτες . Μεταξύ τών πλανεμένων αύτών ήταν καί
ό π. Παντελεήμων, ιϊ ό Παντελής τοϋ Θωμδ .
ΤΗταν ή έβδομάδα τής Διακαινησίμου . Τυχαίως
συναντηθήκαμε στό νερόμυλο τής Σκήτης .
«Χριστός ·Ανέστη , πάτερ Παντελεήμων» .
Αύτός μιλιά. " Εκαμε πώς δέν μόκουσε .
«Πάτερ Παντελεήμων, Χριστός ·Ανέστη , » είπα
ξανά . Μέ κύπαξε γελώντας κάτω άπό τά ξανθά μου­
στάκια του καί πάλι δέν μοϋ άπάντησε.
«Μά τί, έγινες ·Εβραίος, π . Παντελεήμων; Σοϋ
είπα «Χριστός ·Ανέστη!» Μόνον αύτοί άρνοϋνται τήν
· Ανάστασίν Του.»
Τότε , κλείνοντας τά γαλανά μάτια του, μοϋ είπε
περιφρονητικά :
«Χριστός ·Ανέστη γιά μένα, όχι γιά σδς.» ΤΗταν
βλέπετε έξαγωνίτης.
·Αργότερα έμαθα ότι ό Παντελής τοϋ Θωμδ έχασε
τά μυαλά του . Παρεφρόνησε όπως καί ό άλλος Πα­
ντελεήμων, ό βασιληδς , πού σάς εΤχα είπή άλλοτε .
Πέθανε σέ λίγα χρόνια τρελλός .
Τί κακό ή ύπερηφάνια, άλήθεια! Πόσο φοβερό νά
έχει κανείς μεγάλη ίδέα γιά τόν έαυτόν του καί νά
πιστεύει ότι είναι aγιος ...

59
 το ΓΑΙΔΟΥΔΟΥΡΑΚΙ
ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

ήν ιϊσυχη καί γαλήνια άτμόσφαιρα τής Σκή­

~ της , πού στόλιζαν τόσον ώραία οί φυσικές της
ψ όμορφιές , οί καταπράσινες πλαγιές , τό κελά­
~ ρυσμα τών τρεχούμενων νερών , μαζύ μέ τά
τονισμένα κελαηδήματα τών άηδονιών , διέ­
κοπτε πολλές τό κτύπημα του «κοπάνου» . Τ Ηταν μιά
χονδρή , μακpυά , καί πλατειά ταϋλα, άπό ξύλο όξυδς ,
κρεμασμένη στήν αύλή τοϋ Κυριακοϋ , πού τήν κτυ­
ποϋσε ό Δικαίος μέ ένα έπίσης ξύλινο σφυρί γιά νά
άναγγελθή στούς πατέρες τής Σκήτης , δτι κάτω στή
θάλασσα ήλθε καϊ"κι φορτωμένο μέ τό σιτάρι τής χρο­
νιάς ιϊ Cιλλα άναγκαία τρόφιμα .
«Πατεεεεέρες, aαααγιοι ... » άκουγόταν ή φωνή
τοϋ καπετάνιου , «έλααδτε κάτω νά πάρετε τό σιτααά­
ριιι ... » Καί ή φωνή δεκαπλασιαζόταν άπό τόν άντίλαλο
της στά γύρω βράχια καί τά ξερόβουνα τής Μικρός
· Αγίας 'Άννας καί τήν έρημο τών Κατουνακιών.
Τά καλογέρια , γρήγορα-γρήγορα, φορτωμένα
στήν πλάτη τους μεγάλους «τρουβάδες», κατηφό­
ριαζαν . Τό σιτάρι τής χρονιάς θά τό άνέβαζαν πάνω
στή Σκήτη φορτωμένοι σάν ύποζύγια. Τόν πρώτο χρό­
νο τρομοκρατήθηκα πού τούς είδα. ·· Αδειος καί χω-

60
ρίς φορτίο δυσκολευόμουνα νά βγάλω τόν άνήφορο
τής άγίας 'Άννας. Περίπου τρία τέταρτα τής ώρας .
Πώς θά σήκωνα καί 25 όκάδες σιτάρι γιά νά τό άνεβά­
σω στήν · Ανάληψι;
· Αλλά στό όγιον "Ορος δέν έχει «δέν μπορώ» .
«Εύλόγησον» καί «νάναι εύλογη μένον» είναι τά πρώ­
τα μαθήματα τοϋ άρχάριου Μοναχοϋ. Δέν τά έμαθες
αύτά, όδικα χάνεις τόν καιρό σου μέσα στα μαϋρα
pάσα. · Ο σκοπός πού πήγες έκεϊ δέν έκπληρώνεται
καί έτσι «καί τό συγκλητικόν άπωλέσας καί Μοναχός
οϋ γέγονας, » δπως είπε καί κάποιος άπό τούς άγ ίους
Μοναχούς πού τελικά έπέτυχε τόν προορισμόν του .
Μιά όμορφη πρωϊνή ή μέρα , φορτώθηκα κι έγώ τόν
τρουβά μέ τό σιτάρι κι άρχισα νά άνεβαίνω τόν Γολγο­
θά μου. · Ο άνήφορος δύσβατος, κακοτοπιές, άλλοϋ
σ · έσπρωχνε τό βάρος τής πλάτης σου . Εύτυχώς σέ
κάθε 100 μέτρα , πότε περισσότερο καί πότε λιγώτε­
ρο, ύπfjρχαν πρόχειρα κτισμένα πεζούλια που άκου­
μπούσαμε τούς τρουβάδες γιά νά πάρουμε άναπνοή.
Σέ μιά τέτοια στάσι , ήταν κτισμένο ένα προσκυνη­
τάρι μέ τόν · Εσταυρωμένο καί ένα καντήλι άκοίμητο.
· Αξίζει νά σάς διηγηθώ τό θαϋμα πού έγινε σ· αύτό
τό μέρος στά πρόσφατα περασμένα χρόνια .
" Ενας πρώην πατριάρχης , γεροντάκι πιά , άσκή­
τευε στή Σκήτη τής άγίας " Αννας. Λόγω τής ήλικίας
του οί πατέρες τοϋ έπέτρεψαν νά έχη ένα γαϊδουρά­
κι γιά νά μεταφέρη τό σιτάρι στήν καλύβη του.
Μιά άπό τίς πολλές φορές , κουρασμένος , άποκα­
μωμένος άπό τόν καύσωνα καί τήν όδοιπορία, άκο­
λουθώντας τό ύπομονετικό γαϊδουράκι του, στάθηκε
έκεί στό προσκηνητάρι γιά νά ξανασάνη .

61
 Τόν πήρε γιά μιά στιγμή ό ϋπνος καί νά βλέπει τήν
προστάτιδα τοϋ άγίου 'Όρους , τήν Παναγία μας , μέ
ένα μαντηλάκι στό χέρι , νά σκουπίζει τά μέτωπα τών
Μοναχών άπό τόν ίδρώτα. Χαρούμενος ό Πατριάρχης
περίμενε τή σειρά του, ναρθη ή Παναγία νά τοΟ σκου­
πίση τόν ίδρώτα . Καί νά ήλθε κοντά μου ή Κυρία τών
· Αγγέλων άλλά , άντί νά σκουπίση έκείνον σκούπησε
τό γαϊδουράκι του.
· Από έκείνη τήν ήμέρα ό Πατριάρχης έδωσε κανο­
νικόν άπολυτήριον στό γαϊδουράκι του , καί έπαιρνε τά
φορτία στήν πλάτη του όπως καί οί aλλοι πατέρες .

62
ΧΙΩΤΙΚΑ

63
 ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΜΑΣ

Ο ΠΑΠΑ-ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ

τή Χίο, όπως καί άλλοτε άνέφερα, έΊχαμε κεί­

να τά χρόνια άγίους άνθρώπους πού στάθη­
καν άκλόνητοι στήν πίστι κι ώδήγησαν καί μδς
~ στό δρόμο τής σωτηρίας .
.. Ενας απ · αύτούς ήταν καί ό παπα-Δαμα­
σκηνός ό Σκυριώτης. ·Από πολύ μικρός έπήγε στά
' Ιεροσόλυμα κι έγινε καλόγηρος στόν Πανάγιο Τάφο.
'Όταν, ϋστερα άπό πολλά χρόνια, γύρισε στή Χίοτήν
πατρίδα του, χειροτονημένος ίερεύς, έκτισε ένα ώ­
ραίο έκκλησάκι στό όνομα τής Παναγίας τής · Ελεού­
σας στόν Βροντάδο, στή τοποθεσία τοϋ Βελονδ πού
σήμερα λέγεται .. Ορμος τοϋ Λώ.
Τό έκκλησάκι αύτό γρήγορα έγινε τό κέντρο τής
·Ορθοδοξίας στή Χίο . Μικροί καί μεγάλοι έτρεχαν νά
έξομολογηθοΟν ατόν aγιο πνευματικό καί νά παρακο­
λουθήσουν τίς κατανυκτικές άγρυπνίες καί Λειτουρ­
γίες.
Ζηλωτής τών πατρικών του παραδόσεων, ό παπα­
Δαμασκηνός, όπως όλοι οί ένάρετοι κληρικοί καί τότε

65
 καί τώρα , ύπέφερε διωγμούς καί ώνειδισμούς , συρό­
μενος κάθε τόσο στά πνευματικά δικαστήρια γιατί
κρατοϋσε άκράδαντα τίς Παραδόσεις τής ·Αγίας μας
· Ορθοδοξίας καί δέν γύρζε μέ τό φράγκικο - όπως
τώλεγε - ήμερολόγιο . Τ Ηταν Παλαιοημερολογίτης .
Μέχρι τέλους του κρατοϋσε τή σημαία τής · Ορθοδο­
ξίας ύψηλά . " Οταν δέ ήλθε ό καιρός νά ύπάγη στόν
Χριστό προείδε τόν θάνατό του. Φρόντισε ό "ιδιος γιά
τήν κηδεία του . Κάλεσε έναν μαραγκό καί τοϋ ζήτησε
νά τοϋ φτιάξη τό φέρετρό του .
«Μάστρο-Στεφανή , βάλε πιό μεγάλα καρφιά στή
κάσα , γιατί εΤμαι βαρύς» τοίιπε χαριεντιζόμενος .
Καί άφοϋ λειτούργησε καί κοινώνησε τά " Αχρα­
ντα Μυστήρια , τακτοποίησε τό ίερό , φύλαξε σέ ά­
σφαλές μέρος τόν άγιον .. Αρτον , κάλεσε τίς ύποτα­
κτικές του , τήν κυρά-Χαρίτη , τήν κυρά-Εύφροσύνη,
πού ήταν μοναχές , τήν δόκιμο Χριστίνα καί άλλα
πνευματικά του τέκνα , καί άρχισε τίς συμβουλές :
«Παιδιά μου , σέ λίγες ήμέρες φεύγω άπό τόν
μάταιο τοϋτο κόσμο . 'Ήμουνα δεκατριών χρονών ,
ήμέρα τοϋ άγ ίου Σπυρίδωνος , 12 τοϋ Δεκεμβρίου ,
όταν έπήγα στά ' Ιεροσόλυμα . Τώρα στάς 12 πάλι τοϋ
ίδίου μηνός φεύγω γιά τήν άνω ' Ιερουσαλήμ . Κρατή­
στε όσο μπορείτε τήν πίστη πού μδς παρέδωκαν οί
άγιοι Πατέρες , τήν · Ορθοδοξία μας. Μή κλονισθήτε .
Στήν κηδεία μου φωνάξετε νά μέ διαβάση ό παπα ­
Σταϋρος, τοϋ · Αγίου Κωνσταντίνου . 'Άν φοβηθή τόν
δεσπότη καί δέν έλθη καλέσετε τόν ήγούμενο τοϋ
· Αγίου Μάρκου , τόν γέροντα Διονύσιον. " Αν κι αύτός
δέν έλθη τότε πέστε στόν παπα-Παντελή τόν · Αργυ­
ρό , τον έφημέριον τών άγίων Σαράντα . .. Αν όμως άπό

66
φόβο δέν έλθη , τότε πάρτε με άπό τό ποδάρι καί
πετάξτε με μέσα στό λάκκο . Μή σδς νοιάξη γιά τήν
νεκρώσιμη άκολουθία . · Εγώ τά διάβασα δλα τά γράμ­
ματα τής κηδείας μου .»
· Ο παπα-Δαμασκηνός , ό άγιος πνευματικός τής
Χίου καί όμολογητής της · Ορθοδοξίας άπέθανε στίς
12 Δεκεμβρίου τό έτος 1938. Στήν κηδεία έλαβαν
μέρος καί οί τρεϊς ίερεϊς πού είχε όνομαστικά καλέ­
σει.

" Ας είναι αίωνία του ή μνήμη καί ή πρεσβεία του άς

μδς ένδυναμώνη πρός συνέχισιν τοϋ · ιεροϋ ήμών
· Αγώνος . Τ Ητο ό πνευματικός μου καί μέ τίς συμβου­
λές του τό έτος 1933, άνεχώρησα άπό τή Χίο διά τό
.. Αγιον " Ορος .

67
 Η ΚΑΜΠΑΝΑ ΤΟΥ ΑΓ. ΙΣΙΔΩΡΟΥ
ΟΜΟΛΟΓΕΙ. ...

μου να μ ι κρό παιδί , όκτώ-έννιά χρονών , όταν

,ρ
ενα άπόγευμα τοϋ Μαγιοϋ , πού μοσκοβολοϋ-

fl;& σαν τά περιβόλια άπό τούς άνθούς τών λεμο­

νοπορτοκαλεών , οί γονείς μας , μέ τήν όμα-
1;J . ξαν μδς πήγαν στόν aγιο Σίδερο , στό Βροντά-
δο γιά νά προσκυνήσω με .
... Ηταν άπόγευμα τής γιορτής τοϋ άγίου μέ τό πα­
λαιό . · Ο π. Νήφων, Νίκος τότε , ήταν όλος πνευματι­
κή χαρά.
· Ο έφημέριος τής · Εκκλησίας , ένας καλοκάγαθος
παπάς άπό τά πανόχωρα τής Χίου , ό παπά Μπινίκος ,
όν θυμοϋμαι καλά τό παρόνομά του , μδς διηγήθηκε
αύτά πού ιϊκουσε μέ τά αύτιά του καί είδε μέ τά μάτια
του .

- Τίς πρώτες ήμέρες πού μδς γυρίσανε μέ τό

φράγκικο, μδς κάλεσε στή χώρα , στή Μητρόπολι , ό
μακαρίτης ό Δεσπότης ό ' Ιερώνυμος ό Γοργίας.« · Α­
δελφοί καί πατέρες» , τόν aκουσα νά λέγη , «προσέξε­
τε καλά, πρόκειται νά μδς φραγκέψουν . · Αλλάξανε
τό ήμερολόγιο στήν · Αθήνα γιά νά γιορτάζωμε μέ
τούς Φράγκους . · Η διαταγή άπό τή Σύνοδο ήρθε κι
έδώ στή Χίο . Πρέπει νά προσέξωμε . · Από σδς τούς
παπάδες έξαρτόται να φραγκέψωμε η όχι . Νά πήτε
ατούς ένορίτες σας, όταν κτυποϋν οί καμπάνες Όε
γιορτές μέ τό νέο, νά μήν έρχονται στήν · Εκκλησία .

68
Κι όταν ό κόσμος δέν πηγαίνει στήν · Εκκλησία, τότε
δέν θά έφαρμοστιϊ τό νέον ήμερολόγιον.» Αύτά τά­
κουσα με τά αύτιά μου άπό τό στόμα τοϋ Δεσπότη
μας, τοΟ μακαρίτη τοΟ Γοργία.
Τώρα θά σάς πώ καί κείvο πού εΤδα μέ τά μάτια
μου. Πέρυσι , στή γιορτή τοΟ άγίου ' Ισιδώρου μέ το
παλαιό , ή καμπάνα της · Εκκλησίας κτύπησε τό πρώ'ί
μονάχη της . Σηκώθηκα, πρωϊ -πρωϊ άγουροξυπνημέ­
νος γιά νά δώ ποιός άνόητος , πρίν τήν ώρα τήν συνη­
θισμένη , τήν κτυποΟσε. Καί , μεγάλη χάρι τοΟ άγίου ,
εiδα μέ τά μάτια μου τό «γλωσσίδι» της καμπάνας νά
κτυπά μόνο i'ου . Σταυροκοπήθηκα καί είπα πράγματι
σήμερα μέ τό παληό εΤναι ή έορτή τοΟ άγίου , καί τήν
κτυπά ό 'Ίδιος . »
Στή Χίο έΊχαμε πολλούς ίερείς πόύ έμειναν πιστοί
στίς παραδόσεις της · Εκκλησίας μας καί δίδαξαν καί
μάς πού μέχρι σήμερα άκολουθοΟμε τό παράδειγμά
τους. Αίωνία ή μνήμη τών πατέρων · Ανδρονίκου,
ΓερμανοΟ , Γαβριήλ, ' Ιερεμίου , Διονυσίου , Κυρίλλου ,
Δαμασκηνοϋ , Μακαρίου , · Ανθίμου , Κορνηλίου καί τό­
σων άλλων πού κράτησαν τήν πίστιν τών πατέρων
άνόθευτη, δπως 'Εκείνοι μάς τήν παρέδωσαν. Αί
εύχαί των άς μάς δυναμώνουν στόν άνισο άγώνα μας
μέ τίς δυν.άμεις τοΟ σκότους.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

Μέγαν εΟρατο ή Χίος ρύστην , σέ τόν πρόμαχον

τόν έξ Αίγύπτου, · Αθλοφόρε Κυρίου ' Ισίδωρε· ώς
τοϋ Δεκίου καθείλες τήν δύναμιν , καί Νουμερίου τό
θράσος κατέβαλες , οΟτως " Αγιε , Χριστόν τόν Θεόν
ίκέτευε , δωρήσασθαι ήμίν τό μέγα έλεος .

69
 ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΙΟΥΡΑΣ

( γία Κιουρά, ώνόμαζαν τά παληά τά χρόνια οί

i
~ Χιώτες τήν · Οσία Ματρώνα, καί μέχρι σήμερα
έτσι φωνάζουν τίς καλογρηές στή Χίο, κυρά
~ Μαγδαληνή, κυρά Εύφροσύνη , κυρά Κασσια­
~ νή. Μόνο τήν ήγουμένη άποκαλοϋν γερόντισ-
σα.

Στό σημερινό «Πυρσό» θά σδς διηγηθώ μιά άληθι­

νή ίστορία πού έγινε στό μοναστήρι της γερόντισσας
Ματρώνας, της άγιδς Κιουρδς , στά χρόνια της, γύρω
στό 1460. Θά σάς πώ τηv ίστορία της Μηναδίτσας.
'Ένά άτεκνο άνδρόγυνο, άπό τήν χώρα της Χίου,
παρακαλοϋσε τό Θεό καί τούς άγίους γιά νά άποκτή­
σουν παιδί. ΕΤχαν ίδιαίτερη εύλάβεια στόν δγιο Μηνά,
καί κάθε τόσο έτρεχαν στή χάρι του . «" Αγιε μου
Μηνδ, άξίωσέ μας νά καμωμε καί · μεϊς ένα παιδί, καί
νά σοϋ τό χαρίσωμε. Θά τό βγάλωμε στό όνομά σου.»
Καί 6 δγιος Μηνός έθαυματούργησε. 'Ύστερα
άπό πολλά χρόνια άτεκνίας , άπέκτησαν ένα άγγελού­
δι, ένα κοριτσάκι.
«Βρέ γυναίκα , τί θά γίνη τώρα μέ τό τάξιμό μας ; Τό
παιδί μας εΤναι κορίτσι. Πώς θά τό είποϋμε;» Τελικά
τό ώνόμασαν ·Ασπασία, τό όνομα της μητέρας τοϋ
άνδρός .

70
 · Η δουλειά τοϋ Μουτάφη, αίJτό ήταν τό έπώνυμο
του, ήταν τό έμπόριο . Ταξίδευε Χίο , Τσεσμέ , Σμύρ­
νη, καί · Αϊβαλί. · Αγόραζέ καί μεταπουλοϋσε διάφορα
έμπορεύματα.
Στά δυό χρόνια τοϋ παιδιοϋ, όταν ό.ρχισε νά μαθαί­
νη τίς πρώτες λέξεις , συνέβη κάτι τό φοβερό καί
άπίστευτο. ·Ο πατέρας έλειπε στίς δουλειές του . · Η
μητέρα, καθισμένη μιά ήλιόλουστη μέρα στήν αύλή
τοϋ σπιτιοϋ, έπλεκε μιά φανέλλα , καί τό μικρό έπαιζε
μέ τά παιγνίδια του . Σέ μιά στιγμή ή μητέρα σταματά
τό πλέξιμο καί φωνάζει στό άγγελούδι της , « · Ασπα­
σία , · Ασπασούλα , έλα κοντά μου παιδί μου.» · Εκείνο
έκαμε πώς δέν άκουσε καί ή μητέρα ξαναφωνάζει,
« · Ασπασία , δέν άκοϋς πού σοϋ μιλώ ; » Καί τότε έγινε
καί τό φοβερό καί άπίστευτο . Γυρίζει τό βλέμμα του
τό παιδί στήν μητέρα του καί μέ ένα ϋφος σοβαρό ,
σάν μεγάλος ό.νθρωπος , τής λέγει: «Δέν μέ λένε
·Ασπασία. · Εμένα μέ λένε Μηναδίτσα, καί άνήκω στό
Μοναστήρι τής γερόντισσας Ματρώνας . » Κόντεψε
νά πάθη ή μητέρα , νά τής έλθη συγκοπή μ · αύτά πού
ιϊκουσε. Τό παιδί της σάν μεγάλος ό.νθρωπος τήν
κοίταξε στά μάτια καί τής ξανάπε , «Ναί, μέ λένε
Μηναδίτσα καί νά μέ πδς στό μοναστήρι τής γερό­
ντισσας Ματρώνας. »
Μέ φόβο καί τρόμο τό.ρπαξε στά χέρια καί τδσφιξε
στήν άγκαλιά της. Θυμήθηκε τήν ύπόσχεσί τους στόν
άγιο Μηνδ καί άνατρίχιασε . Καί τώρα τί νά κόμη ; ·Ο
ό.νδρας της στή Σμύρνη , στίς δουλειές του , μά καί
νάρχόταν καί νά τοϋλεγε τό θαύμα, θά τήν πίστευε ;
Καί θάδινε τό παιδί του, τό μονάκριβό του κοριτσάκι
πού τώχε βαπτισμένο στό όνομα τής μακαρίτισσας

71
 μητέρας του ; · Αδύνατον , άδύνατον. Αύτό δέν θά τό
δεχόταν ό Μουτάφης . «Θεέ μου , τί νά κάμω;» άγω­
νιοϋσε ή θεοφοβούμενη μητέρα .
Πέρασε δύσκολες ώρες καί ήμέρες. 'Ύστερα
άπό θερμές προσευχές καί δάκρυα, πήρε τήν άπόφα­
σι. Ναί ό δγιος Μηνός ιϊθελε τό κοριτσάκι της στό
μοναστήρι της γερόντισσας Ματρώνας .
Προσποιείται στίς γειτόνισσες πώς τό μικρό της
εΤναι βαριά άρρωστο. Τό τύλιξε σέ παχειές κουβέρ­
τες, άφοϋ πρώτα τό έτριψε μέ οίνόπνευμα, καί δταν
τό παιδί κοκκίνισε άπό τήν ζέστη καί δρχισε τά κλάμ­
ματα, βάζει κι αύτή τίς φωνές καί βγαίνει στή γειτο­
νιά . «Τρέξετε γειτόνισσες. Τό παιδί μου, ή · Ασπα­
σούλα μου, εΤναι βαρυά δρρωστο.» · Εκείνες δέν δρ­
γησαν νά διαπιστώσουν πώς τό παιδί πήρε τήν άνεμο­
βλογιά . «Γρήγορα, κυρά · Αγγελική, κάμε γρήγορα
γιατί θά χάσης τό μικρό σου. Δέν τό βλέπεις κατακόκ­
κινο . Τήν πήρε τήν κακιά άρρώστεια . » «Καί τί νά κάμω;
Πώς νά τό σώσω ; » «·Απόψε φεύγει τρεχαντήρι γιά
τόν Πειραιά. Νά πδς τό παιδί ατούς γιατρούς στήν
· Αθήνα . » «Καί ό δντρας μου ; » «Τόν όντρα σου δταν
μέ τό καλό γυρίση θά τόν καθησυχάσωμε. Κάνε γρή­
γορα . »

Άργά τό βράδυ , ή Μουτάφενα μέ τό μικρό στήν

άγκαλιά , άντί γιά τό λιμάνι βρέθηκε στό κελλί τής
Γερόντισσας Ματρώνας, στό μοναστήρι της . «Τό καί
τό, γερόντισσα μου. Πέστε μου τή γνώμη σας . Πέστε
μου τί νά κάμω . » · Εκείνη, πήρε στά γόνατά της τό
μικρό καί τό ρωτδ , «Πώς σέ λένε παιδί μου;» «Μηναδί­
τσα,» άπαντδ έκείνο, «καί θέλω νά μείνω μαζύ σου . »

72
 · Απαρηγόρητος ό Μουτάφης μέ τό θάνατο τοϋ
παιδιοϋ του - έτσι τοϋ εΤπαν γύρισε άπό τό ταξίδι -
σταμάτησε τά ταξίδια καί κλείστηκε στό σπίτι .
· Εκείνη , μαυροφορεμένη, εϋρισκε παρηγοριά τα­
κτικά στό μοναστήρι της γερόντισσας . Καί τά χρόνια
περνοϋσαν .
« · Απορώ , βρέ γυναίκα, ποϋ βρίσκεις τήν δρεξι καί
τό κουράγιο καί τρέχεις; στίι;; έκκλησίει;; καί στά μονα-
.. στήρια . Λές καί δέν σ· ένοιαξε καθόλου ό χαμός τοϋ
παιδιοϋ μας.» «Καί ποϋ άλλοϋ άπό τήν έκκλησία μας ;
Χρόνια τώρα σοϋ λέγω , έλα καί σύ στό μοναστήρι της
Κυρδς νά ξεκουραστή ή ψυχή σου, μά έσύ δέν μ ·
άκοϋς.»
Καί έπί τέλους , ϋστερα άπό πολλά χρόνια καί
πολλά πές-πές, τόν κατάφερε . Τόν πfιρε μιά βραδυά
στό μοναστήρι. ·Εκείνη έπfιγε μέσα στήν έκκλησία, κι
αύτός κάθισε στό πεζούλι της αύλfιι;; καί βυθίστηκε
στίς σκέψεις . Εfχε τελειώσει ό · Εσπερινός καί οί
καλόγριες γύριζαν στά κελλιά τους. Σέ μιά στιγμή ,
σάν νά ξύπνησε άπό λήθαργο, τινάχτηκε πάνω καί
φώναξε τή γυναίκα του. «Βρέ γυναίκα, γιά κοίταξε
έκείνη τήν καλογρηά. Νέο κορίτσι εΤναι. Σωστός όγ­
γελος . " Αχ, δέν ήταν νά ζοϋσε καί τό παιδί μας κι ός
ήταν κι αύτό τυλιγμένο μέσα στά μαϋρα ράσσα . .. Αχ,
Θεέ μου, γιατί; Γιατίμδςτόπfιρες ; Γιατί; Καίξέσπασε
στα κλάμματα.
« 'Έτσι, τό λές τώρα , Μουτάφη μου. " Αν ζοϋσε
δμως ή κόρη μας , ποτέ δέν θά τή χάριζες στό Χριστό
γιά νύφη του . »
«" Οχι, βρέ γυναίκα . " Οχι, άλήθεια στό λέω . Μά τό
Θεό, δέν λέω ψέμματα, στό όρκίζομαι.»

73
 « · Εκείνη τήν ώρα πλησίασε ή γερόντισσα Ματρώ­
να. «Τί έχεις κύριε Μουτάφη, καί κλαίς; Ποιό τό παρά­
πονό σου;» «Λέγει 6 άνδρας μου, γερόντισσα , πώς όν
ζοϋσε ή κόρη μας , εύχαρίστως θά τήν έβλεπε καλό­
γρηα στό μοναστήρι σας . »
«·Αλήθεια κ . Μουτάφη ; » «Ναι, μά τό Θεό γερό­
ντισσα . Μ ' όλη μου τή ψυχή , στ · όρκίζομαι . »
«Μήν όρκίζεσαι , εΤναι άμαρτία . Σέ πιστεύω. Μη­
δανίτσα , » φώναξε τότε ή γερόντισσα στή νέα καλό­
γρηα πού είχε προσπεράσει. «Μηδανίτσα , Μηδανί­
τσα . » «Εύλόγη_σον, γερόντισσα.» « 'Έλα , παιδί μου , νά
φιλήσης τό χέρι τοϋ πατέρα σου , νά πάρης τήν εύχή
του . »

Τό τί έγινε δέν περιγράφ~ται . «Κακούργα , » είπε

τήν γυναίκα του ό Μουτάφης. «Γι · αύτό τόσα χρόνια
μοϋ γύριζες χαρούμενη άπό τήν έκκλησία κι έγώ
άποροϋσα ποϋ εϋρισκες τό κουράγιο καί τήν όρεξι .
· Εγώ έκλαιγα καί έσβυνα καί σύ ... »
«" Ανδρα μου , έτσι ήταν τό θέλημα τοϋ Μεγαλο­
δύναμου . Τώρα ήλθε ή ώρα. · Εγώ ή καημένη , χρόνια
σέ παρακαλοϋσα νάρχόσουνα μαζύ μου στό μοναστή­
ρι καί δέν ιϊθελες . Μά νά ήλθε ή ώρα νά χαίρεσαι καί
σύ μαζύ μέ τό παιδί σου , τήν Μηδανίτσα μας, τό
τάξιμό μας στόν " Αγιο Μηνά.

Σημ. · Η ίστορία τής Μηδανίτσας είναι άληθινή . Τό έτος

1945 μοϋ τήν διηγήθηκε κάποιο πνευματικό πρόσωπο καί
σάς τήν μεταδίδω . Πιστεύω νά σάς άρέσει.

74
 ΑΝ ΕΙΣΑΙ, ΑΓΙΕ ΓΙΩΡΓΗ
ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΗΣ

εθυσμένος δπως πάντα, γύριζε παραμονή

]
:lli
~
τοϋ άγίου Γεωργίου μέ τό παλαιό στό σπίτι
του , γιά νά τσακωθfi μέ τήν γυναίκα του . Αύτή
τή φορά βρήκε άφορμή εϋκολα τό ήμερολό-
γιον.

Τό άνέκδοτο πού σδς διηγοϋμαι εΤναι γεγονός καί

συνέβη τό 1929 στή Χίο .
·Ο Γιώργης ό Γ ... μαζύ μέ τό πάθος τοϋ πιοτοϋ
ήταν καί βλάσφημος. Κάθε τόσο μαύριζε τή γυναίκα
του στό ξύλο βρίσκοντας διάφορες αίτίες . Κι έκείνη ,
καλή Χριστιανή , τόν ύπόμενε καί πάντα παρακαλοϋσε
γιά τήν φώτισί του . Τ Ηταν παλαιοημερολογίτισσα . Τύ­
φλα στό μεθϋσι ό κύρ Γιώργης, τρικλίζοντας , έφθασε
έμπρός στό προσκυνητάρι τοϋ άγίου Γεωργίου τοϋ
Κεχρί , δπως τόν λένε στό Κάστρο της Χίου. " Εβγαλε
τό πακέτο μέ τά τσιγάρα άπό την τσέπη καί έψαχνε
γιά νά βρfi rά σπίρτα του. Δέν εΤχε δμως έπάνω του .
Κύτταξε τότε τό ταπεινό φώς τοϋ καντηλιοϋ πού
έκαιγε μπρος στήν είκόνα τοϋ άγίου καί πλησίασε νά
άνάψη άπό · κεί τό τσιγάρο του .
_ .. Αγ .. ι .. ε Γι .. ώρ ... γη , ό.ν εΤσαι άγιος καί μάλιστα .. .
παλαιοημερολογίτης, καί αϋριο γιορτάζεις , δώ .. σε

75
 μου σέ ... πα ..ρα .. καλώ νά άν .. .ά .. ψω τό τσιγάρο μου.
Ζαλισμένος άπό τό κρασί δυσκολευότανε νά άνοί­
ξη τό προσκυνητάρι.
_ .. Αν ... εΤσαι δγ ...ι. . ος ... σου λέγω και γιορτάζεις
αϋριο . Δεν πρόλαβε νά τελειώση καί ξαφνικά έπεσε
κάτω κι ό.ρχισε νά φωνάζη βοήθεια . « "Ώχ , " Ωχ! Τρα­
βάτε τό ό.λογο άπό πάνω μου , θά μέ σκοτώση!» Μερι­
κοί περαστικοί έτρεξαν νά τον βοηθήσουν. Τόν έβλε­
παν πού σηκωνόταν μισό μέτρο άπό τή γη καί πάλι
ξανάπεφτε καί δέν μποροϋσαν νά έξηγήσουν τό μυ­
στήριον . Τόν πήγαν μισοπεθαμένον σπίτι του καί έκεί
χωρίς νά ντραπfi κατέβασε τό παντελόνι του καί έδει­
ξε τά μελανά του όπίσθια πού ήταν σταμπαρισμένα μέ
ένα πέταλο άλόγου .
Σάν ξεμέθυσε , τούς διηγήθηκε πώς ένας καβα­
λάρης πάνω σέ άσπρο ό.λογο τόν τιμώρησε γιά τήν
άσέβειά του .
ΠρωΤ-πρω'ϊ έπήγε στήν ·Εκκλησία καί ό.ναψε ένα
κερί στήν είκόνα τοϋ άγίου Γεωργίου .
· Από τότε , οϋτε ξανάβαλε πιοτό στό στόμα , καί
έγινε παλαιοημερολογίτης καλύτερος άπό τήν γυναί­
κα του , πού τελικά οί προσευχές της δέν πήγαν χαμέ­
νες.

(' Από τήν συλλογή τώv άνεκδότων μου)

76
L~n"v~--'

@@®@@®~®®®®@®®®@®®®@~@®
i1rnTΎ~t.Ύ:n: ·Υ:η v~r:t:·f1°t r:~~ψ~;•:τψr.ϊ·:γ1r.r.t:1~~~γϊ, rΥ y:γ. r.:Υ.ϊΎ ϊ rr.Υ· π

ΣΥΝΝΕΦΟ ΣΚΟΝΗΣ
(ΑΝΥΣΙΑ ΒΑΓΙΑΝΟΥ)

, ~ ΑΝΥΣΙΑ ΒΑΓΙΑΝΟΥ ήταν άδελφή τοϋ πατρός

J: f Πολυκάρπου καί ήγουμένη στό Μοναστήρι
Π τοϋ άγίου Στεφάνου, στό Νότιο Βροντάδοτfiς
8;j Χίου. · Ο π . Πολύκαρπος Βαγιδνος, άπό τόν
Τσεσμέ τfiς Μικράς · Ασίας, ήταν σύμβουλος
της Σκήτης τοϋ · Αγίου Μάρκου καί δεξί χέρι τοϋ
ήγούμενου . · Ανήψια καί τά δύο άδέλφια τοϋ άείμνη­
στου γέροντα-Γαβριήλ, τοϋ άγίου έκείνου άνθρώποu,
πού εΤχε τό προορατικό χάρισμα , όπως καί ό γέρο­
ντας του 6 Παρθένιος .
· Η · Ανυσία εΤχε περισσότερες άπό δέκα μοναχές
στή συνοδεία της, τήν Παϊσία, τήν άηδοvόλαλη ψάλ­
τισσαν τοϋ μοναστηριοϋ , τήν Καλλινίκη, τήν Θεοδο­
σία , τήν Εύφημία, τήν Παρθενία , τήν Μάρθα , καί aλ­
λες πού μοϋ διαφεύγουν τά όνόματά των. ΤΗταν
όλες εύλαβέστατες · Αδελφές καί κρατοϋσαν τό Μο­
ναστήρι πεντακάθαρο .
Οί άκολουθίες καί οί λειτουργίες ήταν κατανυκτι­
κότατες . κατέβαιναν άπό τόνο γιον Μδρκον, έναλλάξ
καί έφημέρευαν , πότε ό παπα- ' Ιερεμίας , ένα σεβά­
σμιο γεροντάκι πού άπό μικρός έγινε καλόγηρος μα­
ζύ μέ τόν πατέρα του , τόν γερω-Φερούσση τόν Βολι-

77
 σιανό, καί πότε ό παπα-Διονυόιος ό Κολόμβος ό Πυ­
ραμούσης, ό τελευταίος ήγούμενος τοϋ «άγιομαρκα­
κιοϋ».
Τό τυπικό τοϋ Μοναστηριοϋ ήταν αύστηρό. · Ακο­
λουθοϋσε τό παλαιόν ήμερολόγιον, δπως καί τά πε­
ρισσότερα Μοναστήρια τής · Ορθοδόξου · Εκκλη­
σίας.
"Ολα πήγαιναν καλά καί ώραία, έως δτου στή Χίο
ήλθε ξένος Δεσπότης. Ξαφνικά ήγουμένη καί καλο­
γρηές βρέθηκαν πεταγμένες ατούς πέντε δρόμους.
Σκοpπίστηκαν καί ξεσπιτώθηκαν γιά δεύτερη φορά­
ή πρώτη ήταν δταν τίς έδιωξαν οί Τοϋρκοι τό 1922
άπό τή Μ. · Ασία .
·Η · Ανυσία μαζύ μέ τήν πιστή της ύποτακτική Θεο­
δοσία, βρήκαν ένα καλυβάκι μέσα στό κάστρο τής
Χίου καί έγκατεστάθηκαν. ·Η ψάλτισσα ή Παϊσία , μα­
ζύ μέ τήν Καλλινίκη, κάπου στά Λειβάδια, βρήκαν
σπίτι πού τίς φιλοξένησε. Οί άδελφές Κανάρενες
κατέληξαν στό Συνοικισμό τοϋ Βαρβασίου καί οί άλ­
λες σέ άλλα μέρη, καταπικραμένες γιά τόν άδικο
διωγμό.
Μέσα στό μοναστήρι τοϋ άγίου Στεφάνου έμεναν
δύο άδελφές . Αύτές έξ άρχής άκολουθοϋσαν τό
νέον ήμερολόγιον, γι· αύτό ό Δεσπότης τίς ύπεστή­
ριξε. Πιστεύω νά καταλάβατε πώς τό μεγάλο έγκλη­
μα πού έκαμαν οί Μοναχές καί πετάχτηκαν ατούς
πέντε δρόμους, ήταν πού κλειδωμένες μέρα καί νύ­
χτα καί άφωσιωμένες στόν Θεόν , τόν ύμνοϋσαν μέ τό
.... παλαιό ήμερολόyιον ... Μεγάλο τό άμάρτημα. Φο­
βερό τό παράπτωμα . ·Ασυγχώρητο τό πταίσμα , καί
μάλιστα στόν αίώνα τοϋ πολιτισμοϋ.

78
 Πάλι καλά πού 6 δυναμικός δεσπότης , 6 «Μητρο­
πολίτης τών ' Ενόπλων Δυνάμεων», δέν τάς έφυλάκι­
σε , δπως τούς πατέρες τοϋ άγίου Μάρκου. Κι ό aγιος
Μάρκος , διά τήν ίδια αίrία , καί άπό τόν "ιδιο Δεσπότη ,
έρήμαξε. · Από 12 μοναχούς , σήμερα έχει μόνον
έναν .
.. Ενα άπόγευμα, έκεί στό βουνάκι πού είναι ή · Ο­
δός τής Λάδης, άντάμωσα τήν γερόντισσα τοϋ άγίου
Στεφάνου, τήν · Ανυσία, γυρμένη άπό τά όγδόντα της
χρόνια , στηριζόταν ατό μπαστουνάκι της καί μέ τρε­
μάμενα βήματα , πήγαινε πρός τό κάστρο . Γύριζε άπό
τό σπίτι πού φιλοξενοϋσαν τήν aρρωατη άδελφή τοϋ
μοναστηριού της .
-Γερόντισσα, ή εύχή σας. Πώς εΊμεθα ; καλά ; Πώς
πηγαίνει τό κουράγιο ; Τί γίνεται ή άδελφότης τής
Μονής σας ;
- Δόξα τQ ΘεQ , πάτερ μου. · Η εύχή σας . 'Όλα
καλά. Δοξασμένο τό όνομά Του.« ' Ως τ<ϊ) Κυρίφέδο­
ξε , ούτω καί έγένετο» .
- Γερόντισσα, άγανακτείς; Πές μου τήν άλήθεια .
Γογγύζεις κατά τοϋ δεσπότη;
- .. Ανθρωπος εΤμαι, παιδάκι μου . Ούδείς τέλειος,
ούδείς άναμάρτητος, οϋτε καϊό Δεσπότης. Πίατευσέ
με, τό διωγμό τό θεωρώ ώς δώρο Θεοϋ. Δέν σοϋ
λέγω , πόνεσα καί πονώ τό μοναστηράκι μας . 'Ύ ατερα
άπό είκοσιδυό χρόνια κλειδωμένη μέσα , νά βρεθώ
ξαφνικά ατούς δρόμους . Πάλι καλά πού δέν μδς φυ­
λάκισε όπως καί τά καλογεράκια τοϋ άγίου Μάρκου.
·Αλλά , Θεός συγχώρέση τον . Θεός συχωρέση τόν
Δεσπότη μας πού μέ τό «άρβανίτικο » πείσμα του ,
διέλυσε τά μοναστήρια μας .

79
 · Εκείνη τήν ώρα δρχισε νά φυσά άέρας καί νά
σηκώνεταιέπάνω σκόνη .
- Λυποϋμαι , πάτερ μου, συνέχισε ή γερόντισσα
· Ανυσία , λυποϋμαι μόνον πού μερικά μοναστήρια ύ­
πέκυψαν , δέν aντεξαν στίς πιέσεις , καί μερικοί γερο­
ντάδες γονάτισαν . ·Ο Θεός νά συγχωρήση τόν διώ­
κτη μας. 'Όλο ι μας, πάτερ , θά κλείσωμε μιά μέρα τά
μάτια καί θά δόσωμε άπολογία στόν δίκαιο Θεό . · Ο
Θεός δέν εΙναι προσωπολήπτης . .
· Ο aνεμος δυνάμωσε. Τό χώμα τοϋ σταυροδρο­
μιοϋ σηκώθηκε ψηλά, έγινε σύννεφο σκόνης . · Η γε­
ρόντισσα χάθηκε μέσα στό σύννεφο. Συνέχισε τό
δρόμο της γιά τό φρούριον , έκεί πού τό μικρό της
καλυβάκι είχε μετατροπή σε μυστική κατακόμβη , καί
οί καλόγρηες τοϋ άγίου Στεφάνου περνοϋσαν τίς
άκολουθίες τους σύμφωνα μέ τάς παραδόσεις τής
· Αγίας · Ορθοδοξίας μας.
" Οταν γύρισα σπίτι , πήρα τήν πένα στό χέρι καί
έγραψα τό παρακάτω ποίημα :

ΣΥΝΝΕΦΟ ΣΚΟΝΗΣ

Φυσά μέ λύσσα ό βορρηάς

καί δένδρα ξεριζώνει
παίρνει σκεπές μοναστηριών
σάν σύννεφο ή σκόνη
σηκώνεται πολύ ψηλά
κι ό κόσμος σκοτεινιάζει·
πέφτουν πολλο ί σ · άπελπισιά,
μαυρίλα τούς σκεπάζει .
Τούς βλέπω νά ύψώνονται

80
 καί νά στριφογυρίζουν
σά τό φτερό στόν aνεμο
πολλοί γι · αύτούς δακρύζουν.
Τ Ω , αν γνώριζαν οί πτωχοί ,
τό σύννεφο , ή σκόνη πώς σύντομα
θά σκορπισθή, ήμέρα, νά ζυγώνει.
· Ο ιϊλιος θ · αϋγη λαμπερός
πάλι γιά νά φωτίση
στόν ούρανό, τό σύννεφο
τής σκόνης θά διαλύση .
Οί · Εκκλησιές μας θ · άνοιχθοϋν
τά δάκρυα μας θά παύσουν
οί τύραννοι θά ντροπιασθοϋν
πικρά έχουν νά κλαύσουν .
Καίδσοιπαρασύρθηκαν
καί έκλιναν τό γόνυ
θά λέγουν: μδς έτύφλωσε
τό σύννεφο, ή σκόνη.

τ-.. .:=.-::=. ·
', ""--

81
CX>
1\)

·Ο Σεβ . Μητροπολίτης · Αστόριας κ. Πέτρος είς τήν λιτάνευ­

σιν τής ίεράς είκόνος τοϋ · Αγ . · Ισιδώρου είς τό Bethpage Long
lsland της Νέας · Υόρκης, όπου πανηγύριζε ό · 1. Ναός τήν ήμέ­
ραν τής μνήμης του .
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ

83
 ΑΞΕΧΑΣΤΗ ΗΜΕΡΑ

,ρ ταν τό τέλος τοΟ Νοεμβρίου, 27 τοΟ μηνός ,

J-:. f τό 1962. 'Αξέχαστη μέρα γιά μένα. 'Ο μακα­
α ρίτης, τώρα πιά , Λεόντιος Φιλίπποβιτς , ' Aρ­
;Jl χιεπίσκοπος τότε της Χιλής , βρικσόταν στή
ι;;- Νέα : Υόρκη. Είχε έλθει γιά νά παρευρεθή
στίς έργασίες τής Συνόδου. Μητροπολίτης τότε τής
Ρωσσικής έν Διασπορά 'Εκκλησίας , ήταν ό άείμνη­
στος ·Αναστάσιος .
· Ο Λεόντιος έκτιμοΟσε πολύ τον γέροντα μου καί
σέ μένα έδειχνε μεγάλη άγάπη.
Τό άπόγευμα έκείνο τόν μετέφερα μέ τό αύτοκί­
νητο μου στή Νέα · Υόρκη. Είχε έλθει στήν · Αστόρια
γιά νά φέρη στό γέροντα τήν εύχάριστο εϊδησι . Θά
τόν έπαιρνε μαζί του στή Χιλή διά νά τόν χειροτονή­
σει · Επίσκοπο. Θυμάμαι πού μέ ρώτησε μέσα στό
αύτοκίνητο ον εiμαι εύχαριστημένος μέ τήν άπόφασι
πού έγβαλαν οί Ρώσσοι ·Επίσκοποι . «Πάτερ Νικόδη­
με, χαίρεσαι πού θά γίνη ό γέροντάς σου · Αρχιε­
ρεύς;» « 'Όχι!» τοΌ άπάντησα, έκείνος μέ κύτταξε
παράξενα . «Δέν εiσαι εύχαριστήμενος πού θά τόν
χειροτονήσω δεσπότη;» « 'Όχι,» ξαναείπα. «Μά έγώ
νόμιζα ότι τόν άγαπδς τόν γέροντά σου. Τί συμβαίνει

85
(Χ)
Ο>

· Ο · Επίσκοπος ΠΕΤΡΟΣ μετά Μελών της · Ιερός Συνόδου της Ρωσσικής · Εκκλησίας τής έν Διασπσρ(ι έν
. Αμερική . . Εξ άριστερών ό . Επίσκοπος ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, οί . Αρχιεπίσκοποι ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΞΙΜΟΒΙΤΣ καί ΑΒΕΡΚΙΟΣ
ΔιευθυνΊής τής Θεολογικής Σχολής της · Αγίας Τριάδος , ό · Επίσκοπος ΣΑΒΒΑΣ καί ό · Αρχιεπίσκοπος Χιλής
ΛΕΟΝΤΙΟΣ .
λοιπόν; Τί ξεύρεις; Πές μου.» «Τόν γέροντα μου τόν
άγαπώ καί τόν σέβομαι , άλλά πώς θέλετε νά εΤμαι
χaρούμενος άφοϋ δέν θά είμαι στή χειροτονία του ;»
«" Ελα καί σύ τότε στό Σαντιάγο . » «Δέν γίνεται αύτό.
· Ο γέροντας μας πρέπει νά χειροτονηθή έδώ στήν
· Αστάρια διά νά χαρή δλη ή άδελφότης .» Μέ κύτταξε
μέ συγκίνησι. · Εν τ~ μεταξύ εΊχαμε φθάσει στό Πάρκ
" Αβενιου, έξω άπό τά γραφεία τής Ρωσσικής Συνό ­
δου . «Περίμενε λίγο , » μοϋ είπε , «θά γυρίσω.» Περί­
μενα έως μισή ώρα μέσα στό αύτοκίνητο ... Οταν γύρι­
σε φαινόταν πολύ χαρούμενος . «Πάτερ Νικόδημε , θά
γίνη τό θέλημά σου. Πήγαινε στήν ·Αστάρια καί πές
στόν · Αρχιμανδρίτη Πέτρο νά έτοιμάση γιά τήν Θεία
Λειτουργία. Θά τόν χειροτονήσωμε τό πρωΤ · Επίσκο­
πο . »

· Αξέχαστη ήμέρα. · Εορτή τών άγίων Μαρτύρων

Παραμόνου καί Φιλουμένου. · Ο · Αρχιεπίσκοπος τής
Χιλής Λεόντιος Φιλίπποβιτς, έχων κανονικήν · Απο­
στολική διαδοχήν , μαζύ μέ τόν · Επίσκοπον Βενε­
ζουέλας Σεραφίμ , Μέλη τής ·Ορθοδόξου Ρωσσικής
· Εκκλησίας, έχειροτόνησαν τόν γέροντά μου Πέ­
τρον , · Επίσκοπον · Αστορίας .

ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΕΤΗ ΔΕΣΠΟΤ Α

Αρχιμ . Νικόδημος Καλάντης

87
 ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΘΕΟΥ

· Ανδρέας Σωκράτης - πνευματικόν τέκνον -

:,. 1"' έσπούδαζε είς τήν Θεολογικήν Σχολήν τών
r · Αθηνών. Εύρίσκετο περί rό τέλος τών σπου ­
;
~ δών του δταν γύρισε στήν · Αστόριαν όρρω­
'>~ στος · τόν έπόνεσαν τά νεφρά του . Είς τό
νοσοκομείον τοϋ εκαμαν έγχείρησιν καί τοϋ έ:βγαλαν
μιά μεγάλη πέτρα. Μόλις δμως γύρισε στό σπίτι του,
έπαθε άκατάσχετη αίμορραγία κα ί ξαναμπήκε στό
νοσοκομείον . · Η κατάστασίς του ήτο άπελπιστική .
Τοϋ άφερέθη 6 νεφρός . " Εφθασε είς τό χείλος τοϋ
θανάτου. · Ο ίατροχειροϋργος κ . · Α. Κασσαπίδης , μέ
καταφανή λύπην είς τό πρόσωπον , μέ είδοποίησεν
δτι ό · Ανδρέας δέν έχει ζωήν. Μοϋ εΤπε νά τόν
μεταλάβωμε τών · Αχράντων Μυστηρίων. · Επήγα ό
"ιδιος καί τόν κοινώνησα. Γύρισα περίλυπος στήν ·Εκ­
κλησία της άγίας Μαρκέλλης καί γονάτισα έμπρός ε ίς
τήν είκόνα τοϋ άγίου Νεκταρίου . Τόν παρεκάλεσα
θερμά. Τοϋ ύποσχέθηκα έάν σώση τό πνευματικό
μου τέκνον νά τοϋ δώσω τό όνομά του .
Οί ώρες περνοϋσαν άτελείωτες. · Η άγων ία δλων
μας ήταν άπερίγραπτη . .. Ολη ή άδελφότης μέ το
κομβοσχοίνι στό χέρι καί δάκρυα στά μάτια παρακα­
λοϋσε .

88
 Καί τό θαϋμα έγινε . Πρωϊ', πρω'ϊ , τήν άλλην ήμέ­
ραν , ό ίατρός μδς είδοποίησεν δτι ό κίνδυνος παρήλ­
θεν . Το θαϋμα έπετελέσθη . 'Ο ίατρός aγιος Νεκτά­
ριος είσήκουσε τών προσευχών μας.
· Ο ·Ανδρέας ϋστερα άπό λίγες ήμέρες έπήγε
σπίτι του καί άφοΟ ξαναγύρισε στό πανεπ ιστήμιον καί
έπήρε τό δίπλωμα τοϋ Θεολόγου, έπέστρεψε στήν
Νέα ~ Υόρκη δπου έλαβε τό όνομα Νεκτάριος, χειρο­
τονηθείς ίερομόναχος ύπό τής ταπεινότητός μου .
·Ο Θεολόγος π . Νεκτάριος Σωκράτης ίερουργεί
είς τήν άγία Μαρκέλλα καί διδάσκει τά έλληνόπουλα
είς τό Σχολείον της τήν άθάνατη γλώσσα μας καί τήν
άγίαν μας · Ορθοδοξίαν . · Ο "ιδιος καθ· ή μέραν άνά­
βει τό κανδήλι έμπρός είς τήν θαυματουργόν είκόνα
τοϋ άγίου Νεκταρίου, πρός δόξαν Θεοϋ τοϋ ένδοξα­
ζομένου έν τοίς άγίοις αύτοϋ .

89
 ,i:Ht.iilHiH:J;.,i.tϊH,i ·Hii;Ji;iJ:Hi:ti!:!;.t,;A;:1,,ιίH!,i:H,t.ιιιuMi

~Ξ~~ti~~

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΕΚΤΑΡΙΟ

ό πρώτο προσκύνημά μας στήν πατρίδα · Ελ­

~ λάδα τόν περασμένο ' Ιούλιο, fiταν στήν Αίγι­
Fj / να. Μδς άξίωσε ό aγιος Νεκτάριος νά έπισκε­
fΡ φθοΟμε τό όμορφο μοναστήρι του , πού τό
εΤχε άφιερώσει ό"ιδιος στό όνομα της · Αγίας
Τριάδος . · Ασπασθήκαμε τά aγια του λείψανα καί τόν
τάφο του πού εύρίσκεται μέσα στήν αύλr') τής Μονής.
·Εκείνη τήν ήμέρα γίναμε · μάρτυρες τής θαυμα­
τουργικής του χάριτος σέ μιά δαιμονισμένη κόρη . Τό
γεγονός αύτό θά μοΟ μείνη άξέχαστο σ · όλη μου τή
ζωή . Ξαπλωμένη μπροστά στή λειψανοθήκη τοϋ ά­
γίου , κάτω άπό τήν είκόνα του, σφάδαζε κυριολεκτικά
μιά νέα κόρη , ώς δεκαοκτώ έτών. Τήν κρατοϋσαν
σφικτά τέσσερεις γυναίκες, προφανώς μητέρα καί
συγγενείς της. Θεέ μου, τί φωνές έβγαζε καί τί λόγια
άπό τό στόμα της . ·Ο aρχοντας τοϋ σκότους, μετε­
χειριζόταν ώς όργανό του τό πτωχό έκείνο πλάσμα
καί καυχόταν γιά τίς έπιτυχίες του. ''Εγώ κυβερνώ
τόν κόσμο σήμερα , έλεγε τό πονηρό πνεύμα. Νέοι
καί γέροι, πλούσιοι καί πτωχοί, aνδρες καί γυναίκες ,
aρχοντες καί βασιλιάδες, άνήκουν σέ μένα · όλοι σ '
έμένα ύπακούουν . ·Ο 'Ιησοϋς δέν έχει καμιά δύναμι
σήμερα . · Εγώ κυβερνώ, έμένα, ύπακούουν όλοι. · Ε-

90
μένα προσκυνοϋν. Μόνο στήν ώρα τοϋ θανάτου, κά­
νουν τόν σταυρό τους άπό φόβο, γιατί μέ βλέπουν
άπό πάνω τους. Έγώ, έγώ, τήν έξουσία όλου τοϋ
κόσμου τήν έχω στα χέρια μου ... » . Πάνω στά λόγια
αύτά, 6 ·Επίσκοπος μας Πέτρος μπήκε μέσα ότήν
· Εκκλησία τοϋ άγίου Νεκταρίου. Τότίέγινε δένπερι­
γράφεται! 'Έφριξε τό δαιμόνιο. «Βρέ κ .. .'βρέ τρ ... τί
θέλεις έδώ βρέ; ποιός σοϋ εΙπε νά έλθης, ποιός σ'
έφερε έδώ βρέ;» Οί βρισιές πού έλεγε έναντίον τοϋ
'Επισκόπου δέν γράφονται· έφθασε νά βλαστημήση
τό δαιμόνιο καί τά θεία. ·Ο ' Επίσκοπος τότε έβαλε τό
έγκόλπιον του πάνω ατό κεφάλι της aρρωστης κόρης
καί προσευχήθηκε. Τό δαιμόνιο τότε τήν τάραξε πιο
πολύ· έβγαλε τρομερές φωνές. Τότε 6 'Επίσκοπος
πήρε άπό τό καντήλι τοϋ άγίου μέ ένα κουταλάκι λίγο
λάδι καί τό έβαλε ατό στόμα τής δαιμονισμένης. 'Ε­
κείνο ήταν. ·Απότομα γαλήνεψε ή κόρη, συνήλθε,
έκαμε τό σταυρό της καί ζήτησε, νάευχαριστήση τόν
· Επίσκοπο πού μέ τήν έπίκλισι τοϋ όνόματος τοϋ
· Αγίου Νεκταρίου καί το λάδι άπό τό καντήλι του,
έφυγε τό δαιμόνιο άπό μέσα της. ·Αξέχαστη γιά μένα
ήμέρα. Ό aγιος Νεκτάριος βοήθειά μας.
Μιχ. Γιαννακώφ
•Ιατρός

91
 ΟΙ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ

;r.{ αί· άθεόφοβοι, Χριστέμπcίροι καίάδιάντροποι.

m
c- ~ί

~
Καί άκούσετε καί κρίνετε μόνοι σας κατά πό­
σον έχομεν δίκαιο .
Πρόκειται περί μερικών άσεβών κληρικών
πού έφθασαν στά τελευταία αύτά χρόνια, οϋ-
τε Θεόν νά φοβοϋνται, οϋτε τούς άνθρώπους νά
έντρέπονται. Πλήρωσες τήν συνδρομή σόυ είς τήν
· Εκκλησίαν πού «δουλεύουν» οί έπαγγελματίαι αύτοί
ίερείς; ΕΤσαι έντάξει. Δεν πειράζει άν εΤσαι Καθολι­
κός, Προτεστάντης, Λουθηρανός, · Επισκοπελιανός ,
Βαπτιστής, Πρεσβυτεριανός, ιϊ σέ όποιοδήποτε άλ­
λον «κλάδον» τοϋ Οίκουμενισμοϋ κι ό.ν άνήκεις , εΤσαι
δεκτός είς τήv· Εκκλησίαν . Μπορείς νά στεφανωθής
· Ορθόδοξα έφ · δσον ή γυναίκα πού παίρνεις εΤναι
«·Ορθόδοξη». Μάλιστα στόν γάμο σου μπορεί νά
λάβη μέρος καί ό Καθολικός ιϊ Προτεστάντης ίερεύς
σου. Πρόσεξε δμως. Πρόσεξε μήν εΤσαι Παλαιοημε­
ρολογίτης . .. Αν έκαμες κανένα Μυστήριον, βάπτισιν
ιϊ γάμον μέ παπά Παλαιοημερολογίτην, τότε τό Μυ­
στήριον εΤναι άκυρον . Παλαιοημερολογίτης παπάς ,
φρίκη. Μακρυά άπ ' αύτόν . Δέν εΤναι κανονικός. Κιό.ν
ρωτήσης ποιά τά γνωρίσματα τσυ «κανονικοϋ» ίερέ­
ως πού θά τελέση τό Μυστήριον καί θά κατέλθη τό

92
«" Αγιον Πνεύμα» διά νά τό άγιάση , θά μάθης δτι: ό
κανονικός ίερεύς έχει πάντα φρεσκοξυρισμένο πρό­
σωπο , φορεί κουστούμι πότε μαύρο , πότε γκρίζο , καί
πότε λευκό μέ άνάλογο καπέλο, πολλές φορές θά
φορή σόρτς παντελόνια , δηλαδή κοντά , καί θά παίζη
φούτ-μπώλ ιϊ άλλα παιyνίδια μαζύ μέ τά παιδιά. Τά
γένια , τά μαλλιά , καί τά pδσσα , πού τά εΤχαν ό Χρι­
στός, οί · Απόστολοι , καί οί Πατέρες τής · Εκκλησίας ,
εΤναι σκουριασμένες ίδέες πού δέν περνούν σήμερα.
· Ακόμη καί κάτι άλλο. Γιά νά εΤσαι «κανονικός» καί
τά Μυστήρια σου νά έχουν χάριν άγίου Πνεύματος,
θά πρέπη νά μετέχης στούς χορούς πού δίνει ή · Εκ­
κλησία καί νά στριφογυρίζης μαζύ μέ τήν ντυμένη μέ
έξωμες τουαλέτες ιϊ θά φορή παντελόνια, κάτω άπό
τήν άγία Τράπεζα , πού τό πρωί μετά τό ξενύχτι τού
χορού θά πδς νά τελέσης τήν άναίμακτο θυσία. Νομί­
ζετε δτι πρέπη νά όυνεχίσω διά νά άποδείξω τήν
κανονικότητα τού ίερέως πού δέν εΤναι Παλαιοημε­
ρολογίτης;
· Αλλά , γιατί Δέσποτά μου; Τί έπαθες καί γράφεις
τόσο πικρόχολα στό σημερινό Δελτίο τού Πυρσού ; Σύ
τρία χρόνια πού διηύθηνες τό Ραδιοφωνικόν Πρό­
γραμμα τήν «Φωνή τής . Ορθοδοξίας» , ποτέ δέν ώμί­
λησες τόσqν άγανακτισμένα έναντίον τών «Κανονι­
κών · ιερέων» μας. Τώρα τί μεσολάβησε γιά νά άλλά­
ξης πορεία ;
Σδς άπαντώ . Ναί, άπέφευγα νά θίγω τούς «κανο­
νικούς», μοντέρνους, καί καινοτόμους άπό τό ραδιό­
φωνον ι διότι δέν ιϊθελα νά τροφοδοτώ τούς έχθρούς
τού Σταυρού , Γιεχωβάδες καί Εύαγγελικού~, πού ζη­
τούσαν καί ζητούν αίτίες, διά νά κατηγορούν τ~ύς

93
 Οί αύτάδελφοι έπισκ . Πέτρος καί · Αρχ . Νήφων έπισκεπτόμε­
νοι τό 'Άγιον 'Όρος .

κληρικούς πού «άλλα λέγουν , άλλα φρονοϋν , καί άλ­

λα πράττουν». " Οταν άπό τό Ραδιόφωνον άκούγωνται
άπρεπα έναντίον άρχιερέων καί ίερέων , ίεροκατηγο­
ρίες καί μάλιστα άπό στόματα κληρικών , τότε ή ψυχι­
κή ζημία τών άκροατών εΤναι άνυπολόγιστη καί μόνον ,
έπαναλαμβάνω , οί αίρετικοί χαίρονται. Τό καθήκον
μου ώς · Επισκόπου δέν έπαυσα νά έπιτελώ κατά τό
Θείον Κήρυγμα είς τήν ·Εκκλησίαν . Αίτία δμως νά
γράψω τό παρόν άρθρον μοΟ έδωσε τό έξής γεγο­
νός.
Μέ δάκρυα στά μάτια, μιά εύλαβής γυναίκα ήλθε

94
νά μέ ρωτήση aν έχη άμαρτία πού δέχτηκε νά «λαδώ­
σουν» τό παιδί της διότι τό β~πτισμά του, πού έγινε σέ·
Παλαιοημερολογίτικη · Εκκλησία , δέν εΤχε χάρι. .. Αν
δέν δεχόταν, τό παιδί της δέν θά έγένετο δεκτό στό
·Ελληνικό σχολείο , νά μάθη τή γλώσσα τήν · Ελληνι­
κή. Δέχτηκε , άναγκάστηκε μάλλον νά δεχθή, καίέτσι
ό παπάς ό «κανονικός» , πήρε ένα κομμάτι βαμβάκι, τό
βούτησε στό λάδι, καί τό «λάδωσε» τό παιδί.
.. Εχομεν δίκηο δταν ώς τίτλον τοϋ παρόντος όρ­
θρου γράφομεν: ΟΙ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ; Θάέπανέλθωμεν.

Τ6 έπόμενο ποίημα είχα συντάξει πρ6 πολλών

έτών. Σήμερον είναι περισσότερον έπίκαιρον.

Ο ΚΑΝΟΝΙΚΟΣ

"Οταν βλέπεις τόν παπά σου

νά περνά σάν κοσμικός
σέ ρωτώ, κι άπάντησε μου
είν ' αύτός κανονικός;

" Οταν βλέπεις τόν Δεσπότη

νά μή λείπει μιά φορά
άπ ' τόν κινηματογράφο
χωρίς ράσσα νά φορά.

" Οταν μέσ ' στήν ·Εκκλησιά τους

μπαίνουν οί Καθολικοί ,
Προτεστάντες καί Ραβίνοι ,
εΤν · αύτοί κανονικοί ;

ΕΤν · κανονικός έκείνος

δπου ράσσα δέν φορεί

95
 πού πηγαίνει στά μπουζούκια
καί γλεντά ώς τό πρωΤ;

.. Οταν ό παπάς πού φέρει

καλυμμαύχι καί γενειάδα
τά σεβάσμια τά ράσσα,
πού μοσχοβολούν · Ελλάδα,

· Ο παπδς αύτός δέν ε1ναι

- έτσι λέν - κανονικός
γιατί πρέπει νά τά βγάλη
καί νά γίνη κωμικός.

'Ήμαρτον καλέ, Θεέ μου,

τό μυαλό μου θά μοϋ φύγη,
δέν μπορώ νά καταλάβω
οί πολλοί ιϊ οί όλίγοι

.. Εχουν άρα vε τό δίκηο

κι εΤναι οί ΚΑΝΟΝΙΚΟΙ;
Τί νά κάμω , ποϋ νά πάγω
ποuμαι στήν · Αμερική;

ΓΝΗΣΙΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ
ΜΗ ΔΕΙΛΙΑΤΕ

Ειμαστε έμείς οί Θείοι κληρονόμοι

δέν εΤν ' έγωϊσμός, εΤναι τιμή,
μάς προστατεύουν Θείοι Νόμοι ,
κρατάμε Πίστιν τήν άληθινή.

96
Τά δόγματα καί aγιες Παραδόσεις
εΤναι γιά μδς μεγάλος Θησαυρός,
τιμή καί δόξα εΤναι τών Πατέρων,
πού έμβλημά των ήταν ό Σταυρός .

· Εδόξασαν τήν Πίστιν τήν άγίαν

νέφος Μαρτύρων καί · Ομολογητών,
· Επτά Συνόδων ή σεπτή Χορεία
Τιμή καί δόξα δλων τών πιστών.

Γνήσιοι · Ορθόδοξοι , μή δειλιδτε

στίς άπειλές, στούς διωγμούς,
μοιάζουν μέ κύματα πού σπάζουν
καί διαλύουν είς άφρούς.

Ειμαστε έμείς τό πλήρωμα καί οί ναϋτες

μιδς aλλης Κιβωτοϋ Πνευματικής,
πού έχει τόν Χριστόν γιά Κυβερνήτην
καί όδηγεί είς τό λιμάνι τής ζωής .

Ειμαστε έμείς οί γνήσιοι κληρονόμοι

δέν εΤν ' έγωϊσμός, εΤναι τιμή .
Βαδίζομεν στά "ιχνη τών Πατέρων
κρατάμε Πίστιν · Αληθινή.

Γνήσιοι · Ορθόδοξοι, μή δειλιδτε

βαδίζετε μέ θέρρος, δλοι έμπρός
μέ τόν ΣΤΑΥΡΟΝ στό χέρι ό καθένας
καί ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ εΤναι πάντα ό ΧΡΙΣΤΟΣ.

'Αρχ. Ν. ' Αστυφίδης

97
 ΔΩΣΕ

Δώσε καί άνακούφισε

πτωχούς πού δέν ζηrοϋνε
δώσε , ξεκούρασε ψυχές
δώσε σ · δσους πονοϋνε.

· Υπάρχουν τόσοι δυστυχείς

ατόν κόσμο πού ύποφέρουν·
μή περιμένεις νά στό είποϋν ·
τόν πόνο τους είξεύρουν .

νά τόν κρατοϋνε μυστικό ·

τό χέρι σέ ντροπή τους
τό έχουν νά τ' άπλώσουνε,
δέν τώχουν γιά τιμή τους

νά ζητιανέψουν φανερά .
Τά δάκρυα καταπίνουν
καί μόνο στό καλό Θεό ·
τόν πόνο τους ξεχύνουν.

Επ . Π.

ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΕΙΑΣ

"Ενας παπάς σέ ξένη Γfι

μέσ' τήν καρδιά 'κρύβει πληγή ...
δέν εiναι μόνο τοϋ Χριστοϋ μεγάλος
διακονιάρης.

98
Στ ' άνοιχτοκάρδια της αύγfις ,
είναι κι ό 'Απόστολος τής Γfις .. .
" Αστρο πού τό κυνήγησε της νϋχτας
ό βροχάρης.
Σά λειτουργός στήν ξενιτειά
ζεί νοσταλγός , χωρίς γη~:ειά ·
στόν άμπελώνα δουλευτής καί στοϋ
Χριστοϋ τήν τάξη
σκορπά τό φώς καί τή χαρά
• • • 1 •
μα τα .. . σπασμενα του φτερα

στή μάνα Γιϊ τή μακρυνή δέ φτάνουν

νά πετάξΤ, .. .
Γι · αύτό, κανείς πιά δέ μιλQ ·
δμως , καμιά φορά , κυλά
μέσα στό δισκοπότηρο τοϋ νοσταλγοϋ
τό δάκρυ .. .
πάνω στης πίστης τό στρωμνί,
τοϋ πόθου σφάζονται οί άμνοί·
Λαγοκοιμδται κι ή ψυχή στης προσμονής
τήν άκρη .

ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΣ

Τοϋ άνω στερεώματος

ύπέρλαμπροιάστέρες
έδείχθητε τρισόλβιοι
τρισέβαστοι πατέρες.
Λόγοις κατεκοσμήσατε
Χριστοϋ τήν · Εκκλησίαν
μεγάλως ήγωνίσθητε

99
 γιά τήν · Ορθοδοξίαν.
ΓΡΗΓΟΡΙΕ ό γρήγορος
νοϋς τής Θεολογίας
τών άπορρήτων τοϋ Θεοϋ
μύστης καί της σοφίας.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΕ άμαρτωλών
ό ένθερμος προστάτης
ΒΑΣΙΛΕΙΕ τών άσκητών
κανών καί παραστάτης .
Προφθάσατε ώ Ο.γιοι
λυτρώσατε έν τάχει
τήν · Εκκλησία τοϋ Χριστοϋ
άπό δυσώδη pάκη.
Λύκοι βαρείς έπέπεσαν
στήν ποίμνη τοϋ Κυρίου
τοϋ άντιχρίστου πρόδρομοι
έν σχήματι άρνίου .
Διωγμόν μεγάλον κήρυξαν
κατά της · Εκκλησίας
κατά τών κανόνων ίερών
καί της · Ορθοδοξίας.
Πλήν άς γνωρίζουν οί μωροί
είς κέντρα πώς λακτίζουν
καί δτι αί διώξεις των
ποσώς δέν μας φοβίζουν .

ΕΠ . Π .

100
 · Ομολογία · Εβραίας
ΠΩΣ ΕΓΙΝΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΗ

LΘ Τάμης γεννήθηκε στίς 24 ' Ιανουαρίου τοϋ

~ ι;. 1976 άπό · Ορθόδοξο πατέρα καί · Εβραία μη-
~ r τέρα. ·Από τίς πρώτες ήλθε τό παιδί στό κό-
~ σμο ήταν aρρωστΟ' έπασχε άπό συχνή εύκοι­
λιότητα . Αύτό δμως τό θεωρήσαμε φυσικό μιά
πού τό βρέφος τρεφόταν μέ μητρικό γάλα .
Τόν Μάρτιο μήνα, 6 aνδρας μου εΤδε ένα δνειρο
πού τόν έτρομοκράτησε . Πληροφορήθηκε μέ τό ό­
νειρο δτι τό παιδί θά άρρωστοϋσε σοβαρά καί μόνο τό
Βάπτισμα θά τό έσωζε. Πρέπει νά πώ δτι έγώ κι 6
aνδρας μου κάναμε μόνο πολιτικό γάμο · στο παιδί
μας δίναμε · Εβραϊκή άνατροφή .
Τόν · Ιούλιο άρχίσαμε νά δίνουμε στό παιδί διαφο­
ρετικού εϊδους τροφή . " Αρχισε δμως τώρα νά έχει
συχνούς έμετούς καί αύξήθηκε . ή εύκολιότητά του
μέ ζιποτέλεσμα νά πάθη άφυδάτωσι.
Στίς 16 · Ιουλίου τό βάλαμε στό Νοσοκομείο Νόρ­
γουωλ της Κονέκτικατ . · Η ύγείά του χειροτέρευε ,
έπειδεινώθηκε σοβαρά καί μέρα μέ τή μέρα περιμέ­
ναμε τό θάνατό του .
Καλέσαμε στό νοσοκομείο τόν · Επίσκοπο της · Α­
στόριας Θεοφιλέστατο Πέτρο καί προσευχήθηκε γιά

101
 · Η ίερά Μονή τής · Αγίας Συγκλητικής είς τό Bethpage τής
Νέας · Υόρκης καί κάτω ή άδελφότης τών γυναικών μοναχών τής
μονής . Ε ίς τό μέσον ή όσιωτάτη ήγουμένη Συγκλητική.

102
 Τό έκκλησάκι τής · Αγίας Συγκλητικής .

· Ιερά Μονή τής · Αγίας " Αννης είς τό Μοντρεάλ τού Καναδά .

103
 τήν ύγεία τοϋ Παιδιοϋ. Φεύγοντας μάς παρηγόρησε .
Μδς είπε τρίς φορές πώς τό παιδί μας θά ζήση .
Πέρασαν δεκαπέντε ήμέρες νοσηλείας στό Νο­
σοκομείο πού άνέφερα, καί στάς 2 Αύγούστου τό
μεταφέραμε στό Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο τfiς
Νέας · Υόρκης Πού είναι γιά τά παιδιά · περιμέναμε
άπό ώρα σέ ώρα τό θάνατο τοϋ μωροϋ μας πού κρα­
τιόταν στή ζωή μέ όρούς . · Ο Κώστας , ό άνδρας μου ,
μέ πόνο καί μέ δάκρυα στά μάτια γιά πρώτη φορά μοϋ
έξιστόρησε τό όνειρο πού εΤδε . · Εγώ τότε τρομοκρα­
τήθηκα κι άμέσως τοϋ έπέστρεψα νά τηλεφωνήση
στόν Σεβασμιώτατο Πέτρο νόρθη νά βαπτίση τό μι­
.κρό · πράγμα πού έγινε τήν έπομένη . Τ Ηλθε 6 'Επί­
σκοπος καί βάπτισε τό μικρό μας πού έπνεε τά όλί­
σθια. Τό ώνομάσαμε · Αθανάσιο.
Στίς 6 Αύγούστου , οί γιατροί έκαμαν χειρουργική
έπέμβασι στό μικρό Θανασάκη · τοϋ διεπέρασαν ένα
λεπτό πλαστικό σωλήνα άπό τόν τράχηλό του πού
ένωνόταν μέ μιά φλέβα κοντά στήν καρδιά ... Ετσι μέ
είδική φόρμουλα στελλόταν τροφή άπευθείας στό
κυκλοφοριακό του σύστημα. Σκοπός αύτfiς της έπεμ­
βάσεως, νά ξεκουράση τά έντερα καί νά σταματήση ή
εύκοιλιότητα. Δυστυχώς ή κατάστασις έξακολουθοϋ ­
σε ή'Ίδια καί ό Θανάσης άπέβαλε τά έσωτερικά τοιχώ­
ματα τών έντέρων του, πράγμα πού όταν συμβfi , ό
ασθενής πεθαίνει άμέσως ιϊ σέ δύο τό πολύ τρείς
ήμέρες , διότι χωρίς αύτά , τό σώμα δέν μπορεί νά
άπορροφήση τροφή. Πρέπει νά όμολογήσω πώς σάν
· Εβραία εΤχα έλεγχο πού βάπτισα τό παιδί μου καί
ύποσχέθηκα στό Θεό όν ζήση νά τό μεγαλώσω · Ιου­
δαϊκά.

104
 Προσευχόμουνα μέ πίστι καί μέ δάκρυα στό θεό
τοϋ · Ισραήλ καί τοϋ έλεγα νά μοϋ άποκαλύψη μέ
κάποιο σημείο άν έκαμα λάθος. Τ Ηταν τότε «Τό παιδί
θαϋμα» άκριβώς πού ή διαρροή άπό τά σπλάχνα γέμι­
σε τούς πνεύμονες τοϋ παιδιοϋ με ύγρά , μέ άποτέλε­
σμα να έλθη σε άφασία. Στάς 3 άπό τά μεσάνυχτα πού
ξημέρωνε ή 15η Αύγούστου , είδοποιηθήκαμε άπό τό
Νοσοκομείο δτι τό παιδί μας πεθαίνει . Τρέξαμε, άμέ­
σως κοντά του· ήταν άγνώριστο , τυλιγμένο όλο του το
κορμί μέσα σέ γάζες . Μόλις άνέπνεε μέ τή βοήθεια
άναπνευστήρος .
Τότε γιά πρώτη φορά πίστεψα όλόθερμα στό Χρι­
στό καί προσευχήθηκα στό όνομά Του. Τόν παρακά­
λεσα νά δώση ζωή στό παιδί μου . Παρεκάλεσα ταυτό­
χρονα τήν μητέρα Του τηv Παναγία Παρθένα . «Γιά­
τρεψε , » της εiπα «τό παιδί μου καί θά βαπτισθώ κι
έγώ».
Οί γιατροί μδς άπέλπισαν · γνώριζαν ότι άπό τή
στιγμή πού τοϋ έβαλαν τόν άναπνευστηρα ή ζωή του
μετριόταν στά λεπτά της ώρας . " Εμεινε σ · αύτήν τήν
κομματώδη κατάστασι, κάτω άπό τήν έπίδρασι τής
μορφίνης , άκίνητο . Συγχρόνως , ένώ οί πνεύμονές
του είχαν γεμίση νερό , ή καρδιά άρχισε τώρα νά
κτυπδ άπίστευτα . Σε μερικές περιπτώσεις ό σφυγμός
του έφθασε σέ 300 παλμούς τό λεπτό . · Αναγκάσθη­
καν τότε οί γιατροί νά τοϋ κάμουν ήλεκτρικά σόκ . Οί
μέρες περνοϋσαν καί ό Θανασάκης βρισκόταν στήν
"ιδια κατάστασι.
Καθημερινά ό άνδρας μου κι έγώ πηγαίναμε στό
Νοσοκομείο όπου παραμέναμε κοντά στο άναίσθητο
παιδί μας όλην τήν ήμέρα καί τό βράδυ πηγαίναμε

105
 στήν άγία Μαρκέλλα στήν · Αστάρια καί παρακολου·
θούσαμε τόν ·Εσπερινό . Μετά τόν · Εσπερινό διάβα­
ζα τηv άγία Γραφή, καί τελικά ζήτησα νά βαπτισθώ .
Στίς 26 Αύγούστου μέ έβάπτισε ό Θεοφιλέστατος
Πέτρος καί μοϋ έδωσε τό όνομα · Ελένη . · Ο Κώστας
κι έγώ κάναμε άμέσως τόν θρησκευτικό μας γάμο
στήν · Εκκλησία τής άγίας Μαρκέλλης καί μέ ζήλο
άρχίσαμε νά διαβάζωμε τήν άγία Γραφή . Μέσα στήν
έπιστολή το Ο · Ιακώβου διάβασα τούς στίχους , « • Α­
σθενεί τις έν ύμίν προσφαλεσάσθω τούς πρεσβυτέ­
ρους τής έκκλησίας καί προσευξάσθωσαν τής έκκλη ­
σίας κα ί ή εύχή τής πίστεως σώσει τόν κάμνοντα καί
έγερεί αύτόν ό Κύριος» ( · ιακ. 5.14 ). Καλέσαμε λοι ­
πόν τόν · Επίσκοπον καί τούς · Ιερείς μας , τούς πατέ­
ρας Νικόδημον καί Νεκτάριον , κάναμε τό Εύχέλαιον ,
άλοίψαμε μέ τό άγιο έλαιον τόν μικρό, τόν κοινωνίσα­
με μέ τά άγια Μυστήρια, τό Σώμα καί τό Αίμα τοϋ
Κυρίου καί ΘεοΟ τοΟ Σωτήρας Χριστοϋ καί τό θαΟμα
έγινε . · Ο Θανάσης ζωντάνευσεν . Οί γιατροί έθαύμα­
σαν διά τήν μεταβολήν το Ο μικρο Ο άρρώστου . " Εγινε
καλά καί τόν πήραμε ατό σπίτι. .. Οταν λέγω έγινε
καλά, έννοώ γλύτωσε άπό τόν θάνατο, πού ήταν
100% βέβαιος άπό τούς ίατρούς .
.. Εχουν περάση άπό τότε τριάμισυ χρό νια . Τό παιδί
μας ζή. " Εγινε ένα χαριτωμένο άγοράκ ι , άλλά μέχρι
σήμερα δέν έννοεί νά βάλλη στό στόμα του φαγητόν .
Ζή μέ όρρούς πού παίρνει άπό τήν μύτη μέσω ένός
σωλήνος πλαστικού . · Η μόνη στερεά τροφή πού βά­
ζει στό στόμα του είναι τό Σώμα καί τό ΑΤμα τοΟ
Κυρίου , πού κάθε Κυριακή μεταλαμβάνει στήν · Εκ­
κλησία τής άγίας Μαρκέλλης . · Επίσης ένα μικρό τε-

106
μάχιον άντιδώρου. Αύτό γίνεται τρία χρονια τώρα καί
πιστεύομε , έγώ καί ό άνδρας μου, δτι άφοΟ δοκιμα­
σθοϋμε στήν πίστι μας άρκετά , ό Κύριος ήμών · Ιη­
σοϋς Χριστός θά δώση τήν τελείαν άποκατάστασιν
της ύγείας στόν μικρόν μας · Αθανάσιον ποίι έξ αίτίας
της άσθενείας του έδέχθηκα τόν Μεσσίαν · Ιησοϋν
μέσα στήν καρδιά μου καί έβαπτίσθηκα στό .. Ονομα
τής άγίας Τριάδος.

· Η πρώην · Εβραία Μάρτζορη

καί νΟν Έλένη Μπέζα .

· Ο ίερός Ναός τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου καί δίπλα τό

σχολείον τοϋ ίεροϋ ναοϋ είς τό Clearwater Florida τών · Ηνωμέ­
νων Πολιτειών , όπου έφημερεύει ό π . Κομνηνός Χατζηλέρης.

107
 ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ ΙΑΤΡΟΥ
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΣΣΑΠΙΔΗ

Κυριακή 28-11-1977

εοφιλέστατε ,
~ Μέ ίδιαίτερη χαρά χαιρετίζω τήν είς ·Επί­
,ι] σκοπον χειροτονίαν ύμών , έορτήν τών 15 έ­
~ των . ΕΙναι τιμή μας νά συνεορτάσωμεν. Νά
tSf χαροϋμε μαζί. Νά σάς εύχηθοϋμε τό " Ετη
πολλά Δέσποτα . ·Ο Κοσμάς ό Αίτωλός έκτιζε
σχολεία στά χρόνια τής Τουρκοκρατίας, τής σκλα­
βιάς , γιά νά μάθουν οί σκλαβωμένοι .. Ελληνες rά
έλληνικά· γιά να μή άφομοιωθοϋν μέ τούς Τούρκους .
Γιά νά είναι παντοτεινά 'Έλληνες.
· Εδώ στά χρόνια τά ζοφερά στήν ·Αμερική τό
1967, άκούσαμε τό«Dehellenize Christianity» , άπό
τόν άρχηγό τής ·Ορθοδόξου · Ελληνικής · Εκκλη­
σίας . · Αργότερα , τό 1970, κληρικοί θεολογημένοι καί
άθεολόγητοι καί όφφικάλοι άγράμματοι μεγαλοσχή­
μονες έκήρυξαν έπίσημα τήν άντικατάστασιν τής
· Ελληνικής γλώσσης άπό τίς Ελληνικές · Ορθόδο­
ξες · Εκλησίες .
· Υμείς , Θεοφιλέστατε, σταθήκατε άκλόνητος στίς
παραδόσεις , σέ ό,τι πιστεύατε, σέ ότι κηρύττατε. Δέν

108
ένστερνηθήκατε τά κελεύσματα τά έωλα τών άθεο­
λογήτων θεολόγων μας. · Η έμμονή σας στήν · Ελλη­
νική ·Ορθοδοξία μδς έδωσε θάρρος καί πίστι νά πυ­
κνώσουμε τήν φάλαγγα τών · Ελλήνων πού θέλησαν
νά μείνουν πιστοί στίς · Ελληνικές παραδόσεις, του­
τέστι ήθη καί έθιμα καί έλληνικό τρόπο ζωής . ·Εδώ
στήν · Αστόρια έσείς γράψατε τήν ίστορία τοϋ έλληνι­
σμοΟ, έμμένοντας στις παραδόσεις πρός τιμήν ύμών.
· Η όσμή τών έώλων κελευσμάτων τοϋ άφελληνισμοϋ
έξηφανίσθη στήν καθαρή άτμόσφαιρα τής ύφ · έκ­
κλησίας.
Μείνατε άπαρασάλευτα , άμόλυντος , μακρυά άπό
πρόσκαιρα ώφελήματα καί δόξες. · Η ήθική, ό εύθύς
δρόμος σάν χαρίσματα ύμών, δς μένουν έσαεί μεθ '
ύμών.

109
 1
χ

' Ιερός Ναό ς · Αγίου Μηνά έν · Ανθοϋσα · Αττι κής . Κτήτορες

τοϋ ί εροϋ Ναοϋ εΤναι οί αύτάδελφοι Σεβ . Μητροπολίτης Πέτρος
καί · Αρ χ ιμανδρίτης Νήφων .

110
 ΕΠΙΛΟΓΟΣ

1 κοπός τοϋ μικρού τούτου πονήματος είναι ή

άρχή η μδλλον ό πρόλογος τής έπομένης
"" έκδόσεως πού θά περιέχη άγωνιστικά ντο­
% κοuμέντα γύρω άπό τόν ίερόν άγώνα των
~" Γ . Ο.Χ . · Ελλάδος καί · Αμερικής .
Πλησιάζουν σαράντα περίπου έτη πού εύρίσκομαι
μακράν τής φιλτάτης πατρίδος , καί πιστεύω ότι πλη­
σιάζει ό καιρός τής άποδημίας μου , «τά έτη ήμών ,
κατά τον προφητάνακτα , έβδομήκοντα» , άπεφάσισα
νά παραδώσω είς τά πνευματικά μου τέκνα τά διάφο­
ρα έγγραφα πού άφοροϋν τόν ίερόν ήμών άγώνα ,
πρός συνέχισιν τούτου , μέχρι τής τελικής νίκης του ,
έχοντας ύπόψιν, ότι καί «Πϋλαι 'Άδου ού κατισχύ­
σουσι της · Εκκλησίας τοϋ Χριστού» .
Χάριτι Κυρίου , έμείναμεν πιστοί είς τήν · Ορθόδο­
ξον · Ομολογίαν τής άγίας ήμών πίστεως , καί δέν
έκλονίσθημεν παρ · δλους τούς διωγμούς έκ μέρους
τών καινοτόμων Οίκουμενιστών , άκόμη καί ένίων
ψευδαδέλφων (δυστυχώς) . Πιστοί είς τήν άποστολήν
μας , ύπομένωμεν μέχρι σήμερον είς τάς θλίψεις καί
δοκιμασίας , δέν μνησικακοϋμεν , άλλά προσευχόμε­
θα ε ίς τόν Δομήτορα τής · Αγίας μας · Εκκλησίας , τόν
Κύριον ήμών ' Ιησοϋ Χριστόν , νά μδς δυναμώνη καί νά
συγχωρfi καί φωτίζη τούς ταγούς τής · Εκκλησ ίας ,
όπως έπιστρέψουν είς τόν δρόμον τής · Ορθοδοξίας
πού έσχάτως έγκατέλειψαν καί έπρόδοσαν διά τοϋ
Οίκου μενισμοϋ.

· Ο πονήσας

111
 1 /r-/
'
1
1
1
')U. · _
/' ()
ι
....r , .':-
;. ιι') 1-· !,. 1
,,
'

55 - 5Ί

,. '1
~

j 1'Ίι ( ' .
\ι r, f\/
\.-v 1 \
."\
\)' u'J -/_.
1 ·ι ι •

• 1
ί ; !J Γ
,' \ ".?, ~ ·
- , 7, • ι ~