‫مايل مديريت‬

‫‪Financial Management‬‬
‫د زیار اکاډمي ( ‪ ) Zeyar academy‬یوټیوب چینل د ویډیويي تدریس نوټ‬

‫ترتيب کوونکی‪ :‬پوهنيار نقيب هللا اتل‬

‫وړاندې کونکی ‪ :‬زیار اکاډمي یوټیوب چینل‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫لومړی څپرکی‬

‫‪Introduction to Financial Management‬‬

‫د مايل مديريت پيژندنه‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫مايل مديريت‪Financial Management :‬‬
‫‪ ‬د یو ځانګړي هدف د ترالسه کولو په موخه د یو کاروبار لپاره د اړتيا وړ پانګه تهیه کول‬
‫)‪ ،(Financing‬پر نوموړې تهیه شوې پانګه رسمایه ګذاري کول )‪ (Investment‬او بیا په ښه شکل‬
‫رسه د شتمنیو مدیریت کول )‪ (Asset Management‬د مايل مديریت څخه عبارت دي‪.‬‬

‫‪ ‬په مؤثره توګه د مايل امکاناتو چمتو کول )‪ (Acquisition‬او له هغې څخه په مؤثره توګه استفاده‬
‫کول )‪ (Utilization‬له مايل مديریت څخه عبارت دي‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫هغه پریکړې چې يو مايل مدير يې تر رسه کوي‪:‬‬

‫د پانګه اچونې پریکړه ‪Investment Decision‬‬ ‫‪.1‬‬

‫د متويل پریکړه ‪Financing Decision‬‬ ‫‪.2‬‬
‫د شتمنیو د مدیریت پریکړه ‪Asset Management Decision‬‬ ‫‪.3‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د پانګه اچونې پریکړه ‪: Investment Decision‬‬

‫د یوې کاروبار‪ ،‬رشکت یا یوې کمپنۍ مايل مدير باید د کاروبار د مايل حالت صورت‬ ‫‪.1‬‬
‫حساب ( ‪ ) Balance Sheet‬د چپ اړخ ( شتمني ‪ ) Asset‬په هکله فکر وکړي‪.‬‬
‫مايل مدیر باید د ټولو هغو شتمنیو د مقدار په هکله تصمیم ونیيس چې کاروبار ورته‬ ‫‪.2‬‬
‫اړتیا لري‪.‬‬
‫مايل مدیر باید د شتمینو د ترکیب په هکله هم فکر وکړي‪.‬‬ ‫‪.3‬‬

‫مايل مدير بايد د بيالبيلو پروژو د ګټورتيا د سنجش له مخې د کاروبار یا تصدۍ‬ ‫‪.4‬‬
‫لپاره تر ټولو غوره پروژې انتخاب کړي‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د پانګه اچونې د ګټورتيا د سنجش پروسه‪:‬‬

‫د پانګه اچونې د ګټورتيا د سنجش پروسه درې مرحلې لري‪:‬‬

‫د بالقوه پروژو پيژندل‬ ‫‪(1‬‬

‫د نوموړو پروژو تحلیلول او له هغوي څخه غوره پروژه انتخابول‬ ‫‪(2‬‬
‫په ټاکل شوې پروژه کې پانګه اچونه کول او په ښه شکل رسه د هغې مدیریت کول‬ ‫‪(3‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د پانګه اچونې پريکړه‬
‫لنډمهاله پورونه‬
‫جاري شتمني‬
‫‪Current Asset‬‬ ‫اوږدمهاله‬
‫پورونه‬

‫تصدي بايد په کومو‬

‫ثابتې شتمني‬ ‫پروژو کې پانګه اچونه‬ ‫خپلنۍ پانګه‬
‫وکړي‬ ‫‪Owner’s Equity‬‬
‫‪Fixed Asset‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د متویل پریکړه ‪: Financing Decision‬‬
‫په دغه پریکړه کې مايل مدیر د ‪ Balance Sheet‬د ښي اړخ په هکله فکر کوي‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫مايل مدير بايد پریکړه وکړي چې د تصدۍ لپاره د خپلنۍ پانګې په شکل متويل ‪(Equity‬‬ ‫‪.2‬‬
‫)‪ Financing‬ګټور دی او که د پردۍ پانګې )‪ (Debt Financing‬په شکل‪.‬‬
‫مايل مدير باید د )‪ (Equity Financing‬او )‪ (Debt Financing‬د نسبت په هکله فکر‬ ‫‪.3‬‬
‫وکړي‪.‬‬
‫مايل مدير باید د ګټې د ويش پالیيس )‪ (Dividend Policy‬په هکله هم فکر وکړي‪.‬‬ ‫‪.4‬‬
‫مايل مدیر باید دا فکر هم وکړي چې د اړتیا وړ پانګه به له کومو منابعو څخه ترالسه کوي‪.‬‬ ‫‪.5‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د متويل پريکړه‬
‫لنډمهاله پورونه‬
‫جاري شتمنۍ‬
‫اوږدمهاله‬
‫تصدي بايد د اړتيا وړ‬ ‫پورونه‬
‫پويل پانګه له کومو‬
‫منابعو څخه تهيه کړي‬

‫ثابتې شتمنۍ‬ ‫خپلنۍ پانګه‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د متویل پریکړه ‪Financing Decision‬‬
‫تصدۍ د اړتيا وړ پانګه په دوه ډوله ترالسه کوالی يش‪:‬‬
‫له تصدۍ څخه بهر‬ ‫‪(1‬‬

‫)‪Initial public offering (IPO‬‬

‫‪Short term debt‬‬
‫‪Long-term debt‬‬
‫د تصدۍ له داخل څخه‬ ‫‪(2‬‬
‫‪Retained Earnings‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د شتمنیو د مديریت پریکړه ‪: Asset Management Decision‬‬

‫کله چې مايل مدير د يوې تصدۍ لپاره د اړتيا وړ پانګه ترالسه او بيا په هغې پانګه اچونه‬ ‫‪.1‬‬
‫وکړي‪ ،‬نو شتمنۍ باید په داسې توګه مديریت کړي تر څو د تصدۍ هدف ترالسه يش‪.‬‬
‫مايل مدير باید د جاري شتمنيو )‪ (Current Assets‬د مديريت په هکله ډیر فکرمند‬ ‫‪.2‬‬
‫واويس‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Current Asset Management‬‬
‫لنډمهاله پورونه‬
‫جاري شتمنۍ‬ ‫‪Net‬‬
‫‪Working‬‬ ‫اوږدمهاله‬
‫‪Capital‬‬
‫پورونه‬
‫لنډمهاله شتمنۍ‬
‫بايد څه ډول مديريت‬
‫ثابتې شتمنۍ‬ ‫يش‬ ‫خپلنۍ پانګه‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د مايل مديريت هدف ‪Goal of Financial Management‬‬
‫په يوه تصدۍ کې چې مايل مدیر کومې پریکړې تر رسه کوي‪ ،‬د نوموړو پریکړو د مؤثريت په اړه‬
‫قضاوت د يو ټاکيل هدف په پام کې نيولو څخه پرته ناشونی دی‪ .‬له همدې کبله باید يو ټاکلې هدف‬
‫موجود وي تر څو د هغې په اساس د مايل مدير پریکړې ارزیايب يش‪.‬‬

‫د مايل مدير د پریکړو د ارزیابۍ لپاره درست هدف کوم یو دی؟‬

‫‪Cost Minimization‬‬ ‫‪.1‬‬

‫‪Profit Maximization‬‬ ‫‪.2‬‬
‫‪Maximize Shareholder Wealth‬‬ ‫‪.3‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪ )۱‬د مصارفو کموالی ‪Cost Minimization‬‬

‫له دې څخه هدف دا دی چې د تیرو دورو په پرتله باید د یوې تصدۍ په مجموعي مصارفو کې‬
‫کموالی رايش‪.‬‬

‫‪year‬‬ ‫‪Total Cost‬‬

‫‪2019‬‬ ‫‪$ 200000‬‬
‫‪2020‬‬ ‫‪$ 150000‬‬
‫‪2021‬‬ ‫‪$ 100000‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د مصارفو کموالی یو مناسب هدف نه دی‪ ،‬ځکه چې‪:‬‬

‫د مصارفو کموالی به د تصدۍ د ګټې د زیاتوايل باعث يش‪ ،‬البته دا کړنه د تصدۍ په راتلونکي منفي‬
‫اغیزه کوالی يش ‪:‬‬

‫که چیرې مايل مدیر د حفظ او مراقبت مصارف راکم کړي نو په راتلونکي کې شاید‬ ‫‪.1‬‬
‫ځینې ماشین االت ژر له کاره وځي‪.‬‬

‫د مصارفو په راکمولو رسه شاید د تولیداتو کيفيت هم راټیټ يش‪.‬‬ ‫‪.2‬‬

‫د څيړنې او پراختيا )‪ (Research and Development‬د مصارفو په راکمولو رسه‬ ‫‪.3‬‬

‫شاید د یوې تصدۍ تولیدات د نورو تصدیو د تولیداتو رسه رقابت ونکړای يش‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪ )۲‬د ګټې زیاتوالی ‪Profit Maximization‬‬

‫له دې څخه هدف دا دی چې د تیرو دورو په پرتله باید د یوې تصدۍ په مجموعي ګټه کې‬
‫زیاتوالی رايش‪.‬‬

‫‪year‬‬ ‫‪Profit‬‬
‫‪2019‬‬ ‫‪$ 1000000‬‬
‫‪2020‬‬ ‫‪$ 1100000‬‬
‫‪2021‬‬ ‫‪$ 1200000‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د ګټې زیاتوالی یو مناسب هدف نه دی‪ ،‬ځکه چې‪:‬‬

‫‪ ‬دلته د کاروبار د يف سهم ګټه او يا هم د هر رشیک ګټه په پام کې نیول شوې نه ده‬

‫‪year‬‬ ‫‪Profit‬‬ ‫‪Issued Shares‬‬ ‫‪Profit Per Share‬‬

‫‪2019‬‬ ‫‪$ 1000000‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫‪$ 10‬‬
‫‪2020‬‬ ‫‪$ 1100000‬‬ ‫‪110000‬‬ ‫‪$ 10‬‬
‫‪2021‬‬ ‫‪$ 1200000‬‬ ‫‪120000‬‬ ‫‪$ 10‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د ګټې زیاتوالی یو مناسب هدف نه دی‪ ،‬ځکه چې‪:‬‬
‫‪ ‬دلته د پيسو زماين ارزښت ) ‪ ( Time Value of Money‬په پام کې نیول شوی نه دی‬

‫‪year‬‬ ‫‪Profit‬‬ ‫‪Issued Shares‬‬ ‫‪Profit Per Share‬‬

‫‪2019‬‬ ‫‪$ 1000000‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫‪$ 10‬‬
‫‪2020‬‬ ‫‪$ 1100000‬‬ ‫‪100000‬‬ ‫‪$ 11‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د ګټې زیاتوالی یو مناسب هدف نه دی‪ ،‬ځکه چې‪:‬‬

‫‪ ‬ګټه او تصدۍ ته د نغدو پیسو راتګ یو له بل رس متفاوت دي‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Maximize Shareholder Wealth )۳‬‬

‫له دې څخه هدف دا دی چې د يو سهامي رشکت په ارزښت کې زیاتوالی رايش‪ ،‬او یا دا چې د پيسو د‬
‫زماين ارزښت )‪ (Time Value of Money‬او خطراتو )‪ (Risks‬په پام کې نيولو رسه د سهم لرونکو د‬
‫سهم یا ونډې په ارزښت او قیمت کې زیاتوالی رايش‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Maximize Shareholder Wealth )۳‬‬

‫‪100000‬‬ ‫نرش شوي سهمونه‬

‫‪$ 10‬‬ ‫يف سهم قيمت‬ ‫د ‪ 2018‬کال پيل‬
‫‪$ 1000000‬‬ ‫د کمپنۍ ارزښت‬

‫په ‪ 2018‬کال کې د تررسه شويو پروژو د پانګې ارزښت = ‪$ 300000‬‬

‫‪100000‬‬ ‫نرش شوي سهمونه‬

‫‪$ 13‬‬ ‫يف سهم قيمت‬ ‫د ‪ 2018‬کال پای‬
‫‪$ 1300000‬‬ ‫د کمپنۍ ارزښت‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫ټولنیز مسؤلیت ‪Social Responsibility‬‬

‫د سهم لرونکو د سهم په ارزښت کې د زیاتوايل تر څنګ باید مايل مدیران ټولنيز‬ ‫‪.1‬‬
‫مسؤلیتونه له پامه ونه غورځوي او هغې ته پوره توجه وکړي‬

‫مايل مدیران باید د سهم لرونکو تر څنګ د نورو اړونده ډلو )‪(Stakeholders‬‬ ‫‪.2‬‬
‫ګټې هم په پام کې ونیيس‬

‫په )‪ (Stakeholders‬کې د تصدۍ کارکوونکي‪ ،‬مشرتيان‪ ،‬پور ورکوونکي‪ ،‬د توکو‬ ‫‪.3‬‬
‫عرضه کوونکي او ټولنه شامل دي‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
‫‪Sustainability‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Agency Theory‬‬
‫‪ ‬کله چې یوه ډله د یو کار د تررسه کولو په موخه بله ډله په کار وګامري‪ ،‬د دوي تر منځ‬
‫اړیکې ته ‪ Agency Relationship‬وايئ‬

‫‪ Agency Theory ‬د لومړي ځل لپاره د ‪ Jensen‬او ‪ Meckling‬له لوري رامنځته‬

‫شوه‬

‫‪ Agency Theory ‬د اقتصاد هغه برخه ده چې د ‪ Principal‬او ‪ Agent‬تر منځ‬

‫اړيکې څيړي‬

‫‪ Agency Theory‬په سهامي رشکت کې څرنګه تطبیقيږي؟‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Modern Corporation‬‬

‫‪Shareholders‬‬ ‫‪Managers‬‬
‫) ‪( owners‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪Management acts as an agent‬‬
‫) ‪for the owners ( Shareholders‬‬
‫‪of the firm‬‬
‫‪Agent‬‬
‫هغه چا ته ويل کيږي چې د يو بل شخص له لوري ورته واک او اختیار ورکړل شوی وي تر‬
‫څو د هغه په مناینده ګي یو ځانګړی کار تررسه کړي‬

‫‪Principal‬‬
‫هغه شخص ته ويل کیږي چې يو بل چا ته د دې اختیار ورکوي تر څو د ده په مناينده ګي‬
‫یوه ځانګړې دنده تررسه کړي‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫‪The Agency Problem‬‬
‫‪Agency Relationship ‬‬
‫‪ ‬سهم لرونکي د سهامي رشکت د اداره کولو او د کاروبار د پرمخ وړلو لپاره مديران‬
‫ټاکي‬
‫‪ ‬ډیرې وختونه دغه مدیران د سهم لرونکو ګټې له پامه غورځوي او داسې کړنې تر رسه‬
‫کوي چې د سهم لرونکو لپاره ګټه نه لري‬
‫‪Agency Problem ‬‬
‫‪ ‬د سهامي رشکت د مدیرانو ګټې د سهم لرونکو د اهدافو رسه مطابقت نه لري‬
‫‪ ‬د سهامي رشکت د مدیرانو ګټې د سهم لرونکو د ګټو رسه په ټکر کې وي‪.‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د سهامي رشکت د مدیرانو اهداف‪:‬‬

‫‪ ‬د زیات قیمت لرونکو ښیګڼو څخه استفاده کول ‪Expensive Perquisites‬‬

‫‪ ‬د سهامي رشکت بچ پاتې کيدل ‪Survival‬‬

‫‪ ‬خپلواکي ‪Independence‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
 ‫د ‪ Agency Problem‬د حل الرې چارې‪:‬‬
‫کومې ښیګڼې )‪ (Perquisites‬چې د سهامي رشکت مدیرانو د ځان لپاره ټاکلې دي‪ ،‬که‬ ‫‪(1‬‬
‫چیرته یې مقدار کم وي نو سهم لرونکي باید له شخړې څخه رصف نظر وکړي‬

‫د سهم لرونکو له لوري د مدیرانو څارنه‬ ‫‪(2‬‬

‫‪ ‬داخيل تفتیش ‪Internal Audit‬‬
‫‪ ‬خارجي تفتیش ‪External Audit‬‬
‫د سهم لرونکو له لوري مدیرانو ته د ښیګڼو ورکول‬ ‫‪(3‬‬
‫د سهمونو ورکول ‪Stock Options‬‬ ‫‪‬‬
‫بخشيش ورکول ‪Bonuses‬‬ ‫‪‬‬
‫ښیګڼې ‪Perquisites‬‬ ‫‪‬‬
‫د سهامي رشکت د مدیرانو له لوري د ګټې ویشل )‪(Dividend Payment‬‬ ‫‪(4‬‬

‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‪.‬‬
Organization of the FM Function

Board of Directors

Chief Executive Officer

(CEO)

VICE PRESIDENT VICE PRESIDENT VICE PRESIDENT

Operations Finance Marketing

Treasurer Controller

.‫د چاپ حقوق له لیکوال ښاغيل پوهنیار نقیب هللا اتل رسه محفوظ دي‬