EsP10 TG U1

VISIT DEPED TAMBAYAN
http://richardrrr.blogspot.com/
1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education.
10
2. Offers free K-12 Materials you can use and share
DEPED
Edukasyon sa COPY
Pagpapakatao
Gabay sa Pagtuturo
Yunit 1
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga
publiko at pribadong paaralan at pamantasan. Hinihikayat namin ang mga guro at
ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa
Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or
mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung Baitang
Gabay sa Pagtuturo
Unang Edisyon 2015
ISBN:
Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas

Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang akda ng
Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o
DEPED COPY
tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing
akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng
bayad na royalty bilang kondisyon.
Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng
produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na
ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang
kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society
(FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa
nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng
tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim:

Br. Armin A. Luistro FSC Pangalawang Kalihim:
Dina S. Ocampo, PhD
Mga Bumuo ng Gabay sa Pagtuturo
Mga Konsultant: Manuel B. Dy Jr., PhD at Fe A. Hidalgo, PhD Luisita B. Peralta

Editor: Mary Jean B. Brizuela, Patricia Jane S. Arnedo, Goeffrey A.
Mga Manunulat: Guevara, Earl P. Valdez, Suzanne M. Rivera, Elsie G. Celeste,
Rolando V. Balona Jr.,
Benedick Daniel O. Yumul, Glenda N. Rito, at Sheryll T. Gayola
Gilbert B. Zamora Jerby S. Mariano
Tagaguhit:
Naglayout:
Mga Tagapamahala: Dir. Jocelyn DR. Andaya, Jose D. Tuguinayo,
Jr.,
Elizabeth G. Catao, at Luisita B. Peralta
Inilimbag sa Pilipinas ng FEP Printing Corporation

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat
(DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City Philippines
1600
Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Talaan ng Nilalaman
Unang Markahan
Modyul 1: Ang Mga Katangian ng Pagpapakatao...........................................1

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo?...............................................................3
Paunang Pagtataya...................................................................................................3
DEPED COPY
Pagtuklas ng Dating Kaalaman................................................................................4
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa........................................5
Pagpapalalim............................................................................................................5
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto.............................................................................8
Modyul 2: Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at Kilos-loob..............11

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo?.............................................................13
Paunang Pagtataya.................................................................................................13
Pagtuklas ng Dating Kaalaman..............................................................................14
Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa......................................15
Pagpapalalim..........................................................................................................16
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto...........................................................................19
Modyul 3: Paghubog ng Konsensiya Batay sa Likas na Batas Moral...........27

Pagpapalalim..........................................................................................................31
Modyul 4: Ang Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan..................................38

Pagpapalalim..........................................................................................................44
K to12 Gabay Pangkurikulum
DEPED COPY
PAGPAPAKATAO
EDUKASYON SA
DepEd Complex, Meralco Avenue
Baitang 10
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Lungsod ng Pasig
Disyembre 2013
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM
ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
DEPED COPY
Ang tunguhin o ”outcome” ng pag-aaral sa batayang edukasyon ay ang panlahatang pag–unlad taglay ang mga kasanayan sa ika–dalawampu’t isang siglo.
Taglay ito ng isang mag-aaral kung mayroon siyang mga kakayahang pangkaalaman, pandamdamin at pangkaasalan na magbibigay sa kanya ng kakayahan
upang:
1. mamuhay at magtrabaho
2. malinang ang kanyang mga potensiyal
3. magpasiya nang mapanuri at batay sa impormasyon
4. makakilos nang epektibo sa lipunan at pamayanan sa konteksto ng sandaigdigan upang mapabuti ang uri ng kanyang pamumuhay at ng kanyang
lipunan (Literacy Coordinating Council, Setyembre 1997).
Ibinatay ang kahulugan at ang limang palatandaan nito sa Apat na Batayan (Pillar) ng Edukasyon at sa konsepto ng UNESCO tungkol sa mga
panghabambuhay na kakayahan (life skills) na binuo ng International Commission on Education para sa ika-21 siglo. Ang sumusunod ang limang palatandaan
nito: (a) may kakayahang makipagtalastasan, (b) nag-iisip nang mapanuri at may kakayahang lumutas ng suliranin, (c) ginagamit ang mga likas na yaman
nang mapanagutan para sa susunod na salinlahi at (d) produktibo, napauunlad ang sarili at ang pakikipagkapwa, at (e) may malawak na pananaw sa daigdig.
Sa Edukasyon sa Pagpapakatao (EsP), ang palatandaan o batayang kakayahan ng functional literacy ay nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa
kabutihang panlahat. Ibig sabihin, nilalayon ng EsP na linangin at paunlarin ang pagkataong etikal ng mag-aaral. Ang EsP ay naglalayong gabayan ang
mag- aaral na mahanap / matagpuan ang kabuluhan ng kanyang buhay, ang papel niya sa lipunang Pilipino upang makibahagi siya sa pagtatayo ng
i
vii
pamayanang pinaiiral ang katotohanan, kalayaan, katarungan at pagmamahal. Upang maipamalas ito, kailangang taglay niya ang limang pangunahing
kakayahan (macro skills)*: pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasiya at pagkilos.
1. Pag-unawa. Mahalagang maipamalas niya ang kakayahang mahinuha ang mga konsepto at prinsipyong nagbibigay-paLiwanag sa sariling karanasan,
mga sitwasyong namasid, sinuri at pinagnilayan gamit ang obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
2. Pagninilay. Sa gitna ng mabilis na daloy ng impormasyon at ingay ng kapaligiran, kailangang mag-ukol ng panahon ang mag-aaral sa maingat at
malalim na pag-iisip sa mga sitwasyong naobserbahan at mga konseptong natutuhan tungkol sa moral na pamumuhay.
3. Pagsangguni. Kailangang humingi siya ng payo o gabay sa mga taong may higit na kaalaman o kasanayan sa moral na pamumuhay at marunong
magsala (weigh) ng mga impormasyong mula sa iba’t ibang uri ng media batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
4. Pagpapasiya. Kailangang matuto siyang bumuo ng sariling posisyon, paniniwala, paninindigan o kilos na isasagawa batay sa obhektibong
pamantayan ng moral na pamumuhay.
DEPED COPY
5. Pagkilos. Mahalagang mailapat niya ang konsepto o prinsipyong nahinuha mula sa mga konkretong sitwasyon ng buhay at maipakita ang
kahandaang isabuhay ang mga mabuting ugali (virtues) na natutuhan batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
Ang mga pangunahing kakayahang ito ay nililinang sa apat na tema sa bawat taon sa paraang “expanding spiral” mula Kindergarten hanggang Grade 12. Ang
sumusunod ang apat na tema: (a) Pananagutang Pansariliat Pagiging Kasapi ng Pamilya , (b) Pakikipagkapwa at Katatagan ng Pamilya, (c) Paggawa Tungo
sa Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d) Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan. Pitong pangunahing
pagpapahalaga (core values) ang nililinang sa mga temang ito: Kalusugan at Pakikiisa sa Kalikasan, Katotohanan at Paggalang, Pagmamahal at Kabutihan,
Ispiritwalidad, Kapayapaan at Katarungan, Likas-kayang Pag-unlad, Pagkamaka-Pilipino at Pakikibahagi sa Pambansang Pagkakaisa (Values Education for the
Filipino: 1997 Revised Version of the DECS Values Education Program, ph. 10-11).
Ang Pilosopiya at mga Batayang Teorya ng Pagtuturo-Pagkatuto
Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao ay batay sa pilosopiyang Personalismo tungkol sa pagkatao ng tao at sa Etika ng Kabutihang Asal
(Virtue Ethics). Ayon sa pilosopiya ng Personalismo, nakaugat lagi sa pagpapakatao ang ating mga ugnayan. Nililikha natin ang ating pagpapakatao sa ating
pakikipagkapwa. Sa Virtue Ethics naman, sinasabing ang isang mabuting tao ay nagsasabuhay ng mga virtue o mabuting gawi (habits) at umiiwas sa mga
ix
bisyo o masamang gawi. Samakatwid, ang nagpapabuti sa tao ay ang pagtataglay at ang pagsasabuhay ng mga mabuting gawi.
Sa murang edad na 6 hanggang 12 taon, maaaring hindi pa lubos na maunawaan ng isang bata ang kanyang pagkatao bilang tao ayon sa paLiwanag ng
pilosopiyang Personalismo. Ngunit maaari siyang sanayin sa mga virtue at pagpapahalaga upang lumaki siyang isang mabuting tao. Sa mga edad na ito,
mauunawaan niya na dapat siyang magpakabuti hindi lamang sapagkat ito ang inaasahan sa kanya ng lipunan kundi dahil tao siya - may dignidad at likas
ang pagiging mabuti. May dignidad ang tao dahil siya ay bukod-tangi at may ugnayan sa kanyang kapwa, sa Diyos, at kalikasan.
Ang Interaktibong Teorya ng Pagkatuto (Social Learning Theory) ni Albert Bandura, Pagkatutong Pangkaranasan (Experiential Learning) ni David Kolb,
Konstruktibismo (Constructivism) at Teorya ng Pamimili ng Kurso (Theory of Career Development) ni Ginzberg, et. al. at Super ang iba pang teorya na
nagpapaLiwanag kung paano natututo ang mag-aaral sa EsP.
Ayon sa paLiwanag ng Interaktibong Teorya ng Pagkatuto (Social Learning Theory) ni Albert Bandura, maaaring makuha sa pagmamasid sa ibang tao ang
mga pagkatuto tulad ng pagkakaroon ng mabuting ugali at bagong impormasyon. Ayon pa rin sa teoryang ito, mahalaga ang mga iniisip ng tao sa kanyang
pagkatuto ngunit hindi nangangahulugang magbubunga ito ng pagbabago sa kilos.
Ang mga karanasan din ang pinagkukunan ng mga pagkatuto ayon kay David Kolb at sa Teorya ng Pagkatuto ng Konstruktibismo. Ayon saTeorya ng
Pagkatutong Pangkaranasan ni Kolb, ang mga nasa edad (adults) ay natututo sa pamamagitan ng kanilang pagninilay sa kanilang mga karanasan, pagbuo ng
mga konklusyon o insight mula sa mga ito, at paglalapat ng mga ito sa angkop na mga sitwasyon ng buhay. Sinusuportahan ang pananaw ni Kolb ng Teorya
ng Konstruktibismo. Sinasabi ng teoryang ito nanagkakaroon ng pagkatuto ang tao at gumagawa ng kabuluhan (meaning) batay sa kanyang mga karanasan.
Naipamamalas ito sa pagtuturo sa pamamagitan ng pagbibigay ng tuon sa mag-aaral. Nagkakaroon siya ng mga bagong pagkatuto gamit ang mga tanong ng
DEPED COPY
guro at ng kanyang malikhaing paraan.
Nailalapat ang mga pagkatutong ito sa paggawa ng mga pasiya tulad ng kukuning kurso o propesyon. Ayon sa Teorya ng Career Development nina
Ginzberg, et. al. at Super, dumadaan sa iba’t ibang yugto ang pagpapasya ng bata ukol sa kurso o propesyon batay sa kanyang pagtingin sa sarili (self-
concept), saloobin (attitude) at mga pagpapahalaga. Tinatanggap o tinatanggihan niya ang isang kurso o trabaho batay sa obserbasyon niya (halimbawa,
mga kilos ng kanyang magulang ayon sa propesyon nito) at sa tinuturing niyang mahalaga (halimbawa, malaking sweldo o paglilingkod sa lipunan).
Mga Disiplina ng Edukasyon sa Pagpapakatao
Ang nilalaman at istraktura ng Edukasyon sa Pagpapakatao ay nakaankla sa dalawang disiplina: Ethics at Career Guidance. Ang Etika ay ang siyensya ng
moralidad ng kilos ng tao. Samantalang Career Guidance naman ang paggabay sa mag-aaral na magpasiya ng kursong akademiko, sining at isports o
teknikal-bokasyonal na tugma sa kanyang mga talento, kakayahan at aptitude at mga trabahong kailangan ng industriya.
Mga Dulog sa Pagtuturo

x
Ang mga pangunahing dulog na gagamitin sa pagtuturo ng mga konsepto ay ang pagpapasyang etikal (ethical decision making) sa pamamagitan ng
pagsusuri ng suliranin o isyu), ang Panlipunan–Pandamdaming Pagkatuto (Social-Emotional Learning), at pagpaplano ng kursong akademiko o teknikal-
bokasyonal.
Ang paggawa ng pagpapasyang etikal o moral ay ang pagbuo ng pasiya na may preperensya sa kabutihan at magpapatingkad o maglilinang ng pagkatao ng
tao. Proseso ito na kinapapalooban ng (a) pag-alam sa mga detalye ng sitwasyon at (b) maingat na pagsasaalang-alang ng mga moral na pagpapahalaga na
mahalaga sa isang sitwasyon. Mahalaga rin dito ang pagiging sensitibo sa mga aspetong moral ng mga sitwasyon sa pang-araw-araw na buhay at ang
kamalayan sa mga tao o pangkat na maaapektuhan ng pasiya.
Ang Panlipunan–Pandamdaming Pagkatuto (Social-Emotional Learning) ay ang pagkakaroon ng mga kakayahang kailangan sa pagkilala at pamamahala ng
sarili, paglinang ng pagmamalasakit sa kapwa, paggawa ng mapanagutang pasiya, pakikipag-ugnayan, at pagharap nang epektibo sa mga mapanghamong
sitwasyon. Paraan ito ng paglinang ng mga kakayahan ng mag-aaral upang magtagumpay sa mga gawain sa buhay. Nahahati sa limang uri ang mga
kakayahang ito: Kamalayang Pansarili, Pamamahala ng Sarili, Kamalayang Panlipunan, Pamamahala ng Pakikipag-ugnayan at Mapanagutang Pagpapasiya.
DEPED COPY
Figure 1. Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao

Pilosopiya ng Personalismo
xi
Deskripsyon ng Asignatura
DEPED COPY
Ang Edukasyon sa Pagpapakatao (EsP) ay isa sa mga asignatura ng Pinaunlad na Programa ng Batayang Edukasyon na K to 12 na gagabay at
huhubog sa mga kabataan. Tunguhin nito ang paghubog ng kabataang nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat.
Nangangahulugan ito na lilinangin at pauunlarin ang pagkataong etikal ng bawat mag-aaral. Upang maipamalas ito, kailangang magtaglay siya ng limang
pangunahing kakayahan (macro skills): pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasya at pagkilos.
Nililinang sa apat na tema sa bawat antas mula Kindergarten hanggang Baitang 10 ang mga pangunahing kakayahang ito: (a) Pananagutang Pansarili
at Mabuting Kasapi ng Pamilya, (b) Pakikipagkapwa-tao, (c) Paggawa Tungo sa Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d)
Pananalig at Pagmamahal sa Diyos at Paninindigan sa Kabutihan.
MGA PAMANTAYAN SA PROGRAMA (LEARNING AREASTANDARDS)
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya, kapwa, bansa/daigdig at Diyos; nakapagpapasiya at
nakakikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat upang mamuhay nang maayos at maligaya.
PANGUNAHING PAMANTAYAN NG BAWAT YUGTO (KEYSTAGE STANDARDS)

xii
K – Baitang 3 Baitang 4 – 6 Baitang 7 – 10
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa
mga konsepto sa pananagutang pansarili,
konsepto at gawaing nagpapakita ng pananagutang konsepto at gawaing nagpapakita ng pagkatao ng tao, pamilya at pakikipagkapwa,
pansarili, pampamilya, pagmamahal sa kapwa/ pananagutang pansarili, pampamilya, lipunan, paggawa at mga pagpapahalagang moral
pamayanan, sa bansa at sa Diyos tungo sa maayos pagmamahal sa kapwa, sa bansa/ daigdig at sa at nagpapasiya at kumikilos nang mapanagutan
at masayang pamumuhay. Diyos tungo sa kabutihang panlahat. tungo sa kabutihang panlahat upang mamuhay
nang may kaayusan at kaligayahan.
DEPED COPY
ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
Grade Level Standards (Pamantayan sa Bawat Baitang/Antas)
BAITANG PAMANTAYAN
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagkakaroon ng kamalayan sa paggalang at pagmamahal sa sarili, kapwa at Diyos bilang
K gabay tungo sa maayos at masayang tahanan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga paraan ng paggalang sa sarili, kapwa, bansa at Diyos bilang gabay tungo sa maayos at
1
masayang tahanan at paaralan.
i
xii
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagpapakikita ng mga kilos na nagpapahalaga sa sarili, kapwa, bansa, Diyos at sa
2 Kanyang mga nilikha bilang patnubay sa maayos at masayang paaralan at pamayanan.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na nagpapakita ng pagpapahalaga tungo sa maayos at masayang
3 pamumuhay na may mapanagutang pagkilos at pagpapasiya para sa sarili, kapwa, pamayanan, bansa at Diyos .
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga makabuluhang gawain na may kaakibat na pagpapahalaga tungo sa wasto,
4 maayos, masaya at mapayapang pamumuhay para sa sarili, kapwa, bansa at Diyos.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa masusing pagsusuri sa pagpapahayag, pagganap ng tungkulin na may
5 pananagutan at pagsasabuhay ng mga ito tungo sa masaya, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa sarili/ mag-anak,
kapwa/ pamayanan, bansa/ daigdig at Diyos.
DEPED COPY
BAITANG PAMANTAYAN
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga gawain na tumutulong sa pag-angat ng sariling dignidad, pagmamahal sa kapwa
6 na may mapanagutang pagkilos at pagpapasiya tungo sa maayos, mapayapa at maunlad na pamumuhay para sa kabutihang panlahat.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga /
7 pagbibinata, kakayahan at talento, hilig at pagkatao ng tao tungo sa pagtupad ng mga tungkulin sa sarili, sa kapwa, sa bansa/
daigdig at sa Diyos at pagtatakda ng mithiin upang mapanagutan ang kahihinatnan ng mga pasya at kilos.
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa layunin at kahalagahan ng pamilya at pakikipagkapwa upang maging mapanagutan sa
8
pakikipag-ugnayan sa iba tungo sa makabuluhang buhay sa lipunan.
9 Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa lipunan at paggawa bilang paglilingkod tungo sa
tamang pagpili ng kurso o hanapbuhay na magiging makabuluhan at kapaki-pakinabang sa kanya at sa lipunan.
xiv
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao, makataong kilos, pagpapahalagang moral
10
at mga isyung moral at nagpapasya at kumikilos nang may preperensya sa kabutihan upang maging matatag sa gitna ng mga isyung moral
at impluwensya ng kapaligiran.
DEPED COPY
GABAY Pangkurikulum sa Edukasyon sa Pagpapakatao

(ESP) BAITANG 10
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagpapakatao,
Pangkalahatang makataong kilos, pagpapahalagang moral at mga isyung moral at nagpapasiya at kumikilos nang
Pamantayan may preperensya sa kabutihan upang maging matatag sa gitna ng mga isyung moral at
impluwensya ng kapaligiran.
PAMANTAYAN
PAMANTAYANG MGA KASANAYANG
NILALAMAN SA PAGGANAP
PANGNILALAMAN PAMPAGKATUTO CODE
(Content Standard) (Performance
(Content Standard) Standard) ( Learning Competencies)
UNANG MARKAHAN: Ang Moral na Pagkatao
Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa pagpapakatao at pagkatao
Pangnilalaman ng tao upang makapagpasiya at kumilos nang may preperensya sa kabutihan.
Ang pag-unawa sa kahalagahan ng pagkilos ayon sa pagkatao ng tao ay daan tungo sa pagiging
xv
Batayang Konsepto
moral na nilalang.
1. Ang mga Katangian Naipamamalas ng Nailalapat ng mag- 1.1 Natutukoy ang mga katangian ng EsP10MP
ng Pagpapakatao mag-aaral ang aaral ang mga pagpapakatao -Ia-1.1
pag- unawa sa tiyak na hakbang 1.2 Nasusuri ang sarili kung anong
mga katangian ng upang katangian ng pagpapakatao ang
pagpapakatao. paunlarin ang mga makatutulong sa pagtupad ng iba’t EsP10MP
katangian ng ibang papel sa buhay (upang -Ia-1.2
pagpapakatao. magampanan ang kaniyang misyon
sa buhay)
1.3 Napatutunayan na ang pag-unlad
sa mga katangian ng
EsP10MP
pagpapakatao ay instrumento sa
-Ib-1.3
pagganap ng tao sa kaniyang
misyon sa buhay tungo
sa kaniyang kaligayahan.
1.4 Nailalapat ang mga tiyak na
EsP10MP
hakbang upang paunlarin ang mga
katangian ng pagpapakatao -Ib-1.4
PAMANTAYAN
DEPED COPY
(Content Standard) ( Learning Competencies)
Standard)
2. Ang Mataas na Naipamamalas ng Nakagagawa ang 2.1 Natutukoy ang gamit at tunguhin
Gamit at Tunguhin mag-aaral ng ng isip at kilos-loob sa angkop EsP10MP
mag-aaral ang pag-
ng Isip at Kilos-Loob mga angkop na na sitwasyon -Ic-2.1
unawa sa mga
(Will) kilos upang 2.2 Nasusuri kung ginamit nang tama
konsepto tungkol sa
maipakita ang ang isip at kilos-loob ayon sa EsP10MP
paggamit ng isip sa kakayahang tunguhin ng mga ito -Ic-2.2
paghahanap ng hanapin ang
katotohanan at katotohanan at 2.3 Naipaliliwanag na ang isip at kilos-
paggamit ng kilos- maglingkod at loob ay ginagamit para lamang sa EsP10MP
loob sa magmahal. paghahanap ng katotohanan at -Ic-2.3
sa paglilingkod/pagmamahal
paglilingkod/
pagmamahal. 2.4 Nakagagawa ng mga angkop na
kilos upang maipakita ang
EsP10MP
kakayahang hanapin ang
-Ic-2.4
xvi
katotohanan at maglingkod at
magmahal
3. Paghubog ng Naipamamalas ng Nakagagawa 3.1 Nakikilala ang mga yugto ng
Konsensiya batay sa mag-aaral ang ang mag-aaral konsensiya sa EsP10MP
Likas na Batas Moral pag- unawa sa ng angkop na pagsusuri o pagninilay sa isang -Id-3.1
konsepto ng kilos upang pagpapasiyang ginawa
paghubog ng itama ang mga
konsiyensiya batay maling pasiyang 3.2 Nakapagsusuri ng mga pasiyang
ginawa batay sa mga Prinsipyo ng EsP10MP
sa Likas na Batas ginawa.
Likas na Batas Moral -Id-3.2
Moral.
3.3 Napatutunayan na ang
konsensiyang nahubog batay sa
EsP10MP
Likas na Batas Moral ay nagsisilbing
-Ie-3.3
gabay sa tamang pagpapasiya at
pagkilos
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
3. Paghubog ng Naipamamalas ng Nakagagawa 3.4 Nakagagawa ng angkop na kilos
Konsensiya batay sa mag-aaral ang ang mag-aaral batay sa konsensiyang nahubog ng
Likas na Batas Moral pag- unawa sa ng angkop na Likas na Batas Moral
konsepto ng kilos upang EsP10MP
paghubog ng itama ang mga -Ie-3.4
konsiyensiya batay maling pasiyang
sa Likas na Batas ginawa.
Moral.
4. Ang Mapanagutang Naipamamalas ng Nakagagawa ang 4.1 Natutukoy ang mga pasiya at kilos
Paggamit ng Kalayaan na tumutugon sa tunay na gamit EsP10MP
mag-aaral ang mag-aaral ng mga
ng kalayaan -If-4.1
pag- unawa sa angkop na kilos
xvii
tunay na upang maisabuhay 4.2 Nasusuri ang tunay na kahulugan EsP10MP

kahulugan ng ang paggamit ng ng kalayaan -If-4.2
kalayaan. tunay na 4.3 Naipaliliwanag na ang tunay na
kalayaan: kalayaan ay ang kakayahang EsP10MP
tumugon sa tawag ng pagmamahal -Ig-4.3
tumugon sa tawag
at paglilingkod
ng pagmamahal at
4.4 Nakagagawa ng mga angkop na
paglilingkod.
kilos upang maisabuhay ang
paggamit ng tunay na kalayaan:
tumugon sa tawag ng
pagmamahal at paglilingkod
EsP10MP
-Ig-4.4
PAMANTAYAN
PAMANTAYANG MGA
NILALAMAN SA
PANGNILALAMAN KASANAYANG CODE
DEPED COPY
(Content Standard) PAGGANAP
(Content Standard)
PAMPAGKATUTO
(Performance
( Learning Competencies)
Standard)
IKALAWANG MARKAHAN: Ang Makataong Kilos
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa makataong kilos upang
Pamantayang
makapagpasiya nang may preperensya sa kabutihan sa gitna ng mga isyung moral at impluwenysa
Pangnilalaman ng kapaligiran.
Ang pag-unawa sa mga konsepto ng moralidad ng kilos ay gabay sa pagpili ng moral na pasiya at
Batayang Konsepto
kilos sa gitna ng mga isyung moral at impluwensya ng kapaligiran.
5. Ang Pagkukusa ng Naipamamalas ng Nakapagsusuri ang 5.1 Nakikilala:
Makataong Kilos at mag-aaral ang mag-aaral ng: a. na may pagkukusa sa
Mga Salik na pag- unawa sa a. sariling kilos makataong kilos kung
Nakaaapekto sa konsepto ng na dapat nagmumula ito sa malayang
i
xvii
Pananagutan ng Tao pagkukusa ng panagutan at pagsasagawa ng kilos-loob EsP10MK

sa Kahihinatnan ng makataong kilos at nakagagawa sa pamamatnubay ng isip. -IIa-5.1
Kilos at Pasiya mga salik sa ng paraan b. ang bawat salik na
nakaaapekto sa upang maging nakaaapekto sa pananagutan
pananagutan ng mapanagutan ng tao sa kahihinatnan ng
tao sa sa pagkilos kaniyang kilos at pasiya
kahihinatnan ng b. sarili batay sa
kilos at pasiya. 5.2 Nakapagsusuri ng:
mga salik na
nakaaapekto a. mga kilos na may panagutan
sa b. mga sitwasyong nakaaapekto sa
EsP10MK
pananagutan pagkukusa sa kilos dahil sa
-IIa-5.2
ng tao sa kamangmangan, masidhing
kahihinatnan ng damdamin, takot, karahasan at
kilos at pasiya gawi
at nakagagawa
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
5. Ang Pagkukusa ng Naipamamalas ng ng mga 5.3 Napatutunayan na:
Makataong Kilos at mag-aaral ang pag- hakbang upang a. Ang makataong kilos ay
Mga Salik na unawa sa konsepto mahubog ang sinadya (deliberate) at niloob
Nakaaapekto sa ng pagkukusa ng kaniyang ng tao, gamit ang isip, kaya
Pananagutan ng makataong kilos at kakayahan sa pananagutan niya ang
Tao sa Kahihinatnan mga salik sa pagpapasiya kahihinatnan nito (kabutihan o
ng Kilos at Pasiya nakaaapekto sa kasamaan). EsP10MK
pananagutan ng b. Nakaaapekto ang -IIb-5.3
tao sa kahihinatnan kamangmangan, masidhing
ng kilos at pasiya. damdamin, takot, karahasan
xix
at gawi sa pananagutan ng tao

sa kahihinatnan ng kaniyang
kilos dahil maaaring mawala
ang pagkukusa ng kilos.
5.4 Nakapagsusuri ng:
a. sariling kilos na dapat
panagutan at nakagagawa ng
paraan upang maging
mapanagutan sa pagkilos
b. Sarili batay sa mga salik na EsP10MK
nakaaapekto sa pananagutan ng -IIb-5.4
tao sa kahihinatnan ng kilos at
pasiya at nakagagawa ng mga
hakbang upang mahubog ang
kaniyang kakayahan sa
pagpapasiya nang tama at
mabuti
PAMANTAYAN
DEPED COPY
(Content Standard) Standard) ( Learning Competencies)

6. Layunin, Paraan, Naipamamalas ng Nakapagsusuri ang 6.1 Naipaliliwanag ang layunin,
Sirkumstansiya, at mag-aaral ng EsP10MK
mag-aaral ang paraan at sirkumstansiya, at
Kahihinatnan ng kabutihan o -IIc-6.1
pag- unawa sa kahihinatnan ng makataong kilos
Makataong Kilos kasamaan ng 6.2 Nakapagsusuri ng kabutihan o
layunin, paraan at
sariling pasiya o kasamaan ng sariling pasiya o kilos
mga EsP10MK
kilos sa isang sa isang sitwasyon batay sa
sirkumstansiya ng sitwasyon batay -IIc-6.2
layunin, paraan, sirkumstansiya, at
makataong kilos. sa layunin, paraan kahihinatnan nito
at sirkumstansiya
6.3 Napatutunayan na ang layunin,
nito.
paraan, sirkumstansiya, at
EsP10MK
kahihinatnan ng kilos ay
-IId-6.3
nagtatakda ng pagkamabuti o
pagkamasama nito
xx
6.4 Nakapagtataya ng kabutihan o

kasamaan ng pasiya o kilos sa
isang sitwasyong may suliranin EsP10MK
(dilemma) batay sa layunin, -IId-6.4
paraan sirkumstansiya, at
kahihinatnan
nito
7. Ang Kabutihan o Naipamamalas ng Naitatama ng 7.1 Natutukoy ang batayan sa
Kasamaan ng Kilos mag-aaral ang pag- mag-aaral ang paghusga sa kabutihan o
EsP10MK
Ayon sa Paninindigan, unawa sa kabutihan isang maling kilos kasamaan ng kilos ayon sa
Gintong Aral at o kasamaan ng kilos sa pamamagitan -IIe-7.1
panininindigan, Gintong Aral at
Pagpapahalaga ayon sa ng pagpapasiya mataas na Pagpapahalaga
pagpapahalaga. gamit ang mas 7.2 Nakapagsusuri kung paano paiiralin
mataas na ang mas mataas na EsP10MK
pagpapahalaga. pagpapahalaga sa isang -IIe-7.2
sitwasyong may conflict
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
7. Ang Kabutihan o Naipamamalas ng Naitatama ng 7.3 Naipaliliwanag na kasama sa
Kasamaan ng Kilos mag-aaral ang pag- mag-aaral ang nararapat na gamiting batayan sa
Ayon sa Paninindigan, unawa sa kabutihan isang maling kilos paghusga ng kabutihan o kasamaan EsP10MK
Gintong Aral at o kasamaan ng kilos sa pamamagitan ng kilos ang Kautusang Walang -IIf-7.3
Pagpapahalaga ayon sa ng pagpapasiya Pasubali, Gintong Aral at mga
pagpapahalaga. gamit ang mas pagpapahalaga
mataas na 7.4 Naitatama ang isang maling kilos sa
pagpapahalaga. pamamagitan ng paggawa ng mga EsP10MK
tiyak na hakbang batay sa
-IIf-7.4
paninidigan, Gintong Aral, at mas
mataas na pagpapahalaga
xxi
8. Mga Yugto ng Naipamamalas ng Nakapagsusuri ang 8.1 Naipaliliwanag ang bawat yugto ng
EsP10MK
Makataong Kilos at mag-aaral ang pag- mag-aaral ng makataong kilos at mga hakbang
-IIg-8.1
Mga Hakbang sa unawa sa mga sariling kilos at sa moral na pagpapasiya
Moral na pasiya batay sa 8.2 Natutukoy ang mga kilos at
yugto ng
Pagpapasiya mga yugto ng pasiyang nagawa na EsP10MK
makataong kilos at makataong kilos at umaayon sa bawat yugto ng -IIg-8.2
mga hakbang sa nakagagawa ng makataong kilos
moral na plano upang 8.3 Naipaliliwanag na ang bawat yugto
pagpapasiya. maitama ang kilos ng makataong kilos ay kakikitaan
o pasiya. ng kahalagahan ng deliberasyon ng EsP10MK
isip at katatagan ng kilos-loob sa -IIh-8.3
paggawa ng moral na pasiya at
kilos
8.4 Nakapagsusuri ng sariling mga kilos
at pasiya batay sa mga yugto ng
EsP10MK
makataong kilos at nakagagawa ng
-IIh-8.4
plano upang maitama ang mga
kilos o pasiya
PAMANTAYAN
DEPED COPY
Standard)
IKATLONG MARKAHAN: Mga Pangunahing Birtud at Pagpapahalagang Moral
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa mga pagpapahalagang
Pamantayang
moral upang makapagpasiya at makakilos tungo sa makabuluhan at mabuting pakikipag-ugnayan sa
Pangnilalaman
Diyos, sa kapwa at sa kapaligiran.
Ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa mga pagpapahalagang moral ay kailangan upang
Batayang Konsepto
makapagpasiya at makakilos nang may preperensya sa kabutihan.
9. Maingat na Naipamamalas ng Nakagagawa ang 9.1 Natutukoy ang mga kilos na
EsP10PB
Paghuhusga mag-aaral ang pag- mag-aaral ng mga nagpapakita ng maingat na
-IIIa-9.1
(Prudence) unawa sa maingat angkop na kilos na paghuhusga
na paghuhusga nagpapakita ng 9.2 Nasusuri ang mga kilos na
(prudence). maingat na EsP10PB
nagpapakita ng maingat na
paghuhusga. -IIIa-9.2
paghuhusga
9.3 Napatutunayan na ang maingat na
xxii
paghuhusga ay mahalagang
EsP10PB
kasanayan sa tamang pagpapasiya
-IIIb-9.3
upang mapaunlad ang paninindigan
sa pagpapakatao
EsP10PB
kilos na nagpapakita ng maingat
-IIIb-9.4
na
paghuhusga
10. Pagmamahal sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang 10.1 Nakikilala sa sarili ang mga
Bayan mag-aaral ang pag- EsP10PB
mag-aaral ng indikasyon ng pagmamahal sa
unawa sa -IIIc-10.1
angkop na kilos bayan
pagmamahal sa
upang maipamalas 10.2 Nahuhusgahan ang angkop na EsP10PB
bayan.
ang pagmamahal kilos o tugon sa mga sitwasiyong -IIIc-10.2
sa Bayan kailangan ang mapanuring pag-
(Patriyotismo). EsP10PB
iisip bilang pagpapakita ng -IIIc-10.2
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
10. Pagmamahal sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang pagmamahal sa bayan
Bayan mag-aaral ang mag-aaral ng 10.3 Nahihinuha na ang pagmamahal sa
pag- unawa sa angkop na kilos bayan ay masasalamin sa
pagmamahal sa pagsisikap na maisabuhay ang EsP10PB
upang maipamalas
bayan. mga pagpapahalaga at -IIId-10.3
ang pagmamahal
nakaaambag sa pag-angat ng
sa Bayan
kulturang Pilipino at kaunlaran ng
(Patriyotismo).
bansa
kilos sa pamayanan o barangay EsP10PB
upang maipamalas ang -IIId-10.4
i
xxii
pagmamahal sa bayan
11. Pangangalaga sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang 11.1 Nakapagpapaliwanag ng
Kalikasan mag-aaral ang mag-aaral ng EsP10PB
kahalagahan ng pangangalaga sa
. pag- unawa sa angkop na kilos -IIIe-11.1
kalikasan
pangangalaga sa upang
11.2 Natutukoy ang mga paglabag sa
kalikasan. maipamalas ang EsP10PB
pangangalaga sa kalikasan na
pangangalaga sa -IIIe-11.2
umiiral sa lipunan
kalikasan.
11.3 Napangangatwiranan na:
a. Lahat tayo ay mamamayan ng
iisang mundo, dahil nabubuhay
tayo sa iisang kalikasan
(Mother Nature)
EsP10PB
b. Inutusan tayo ng Diyos na
-IIIf-11.3
alagaan ang kalikasan
(stewards) at hindi maging
tagapagdomina para sa
susunod na henerasyon.
c. Binubuhay tayo ng kalikasan
PAMANTAYAN
DEPED COPY

Standard)
11. Pangangalaga sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang 11.4 Nakagagawa ng mga angkop na EsP10PB
Kalikasan mag-aaral ang pag- mag-aaral ng kilos upang maipamalas ang -IIIf-11.4
unawa sa angkop na kilos pangangalaga sa kalikasan
pangangalaga sa upang
kalikasan. maipamalas ang
pangangalaga sa
kalikasan.
12. Espiritwalidad at Naipamamalas ng Nakagagawa ang 12.1 Natutukoy ang mga katangian ng EsP10PB
Pananampalataya mag-aaral ang pag- mag-aaral ng tao bilang espiritwal na nilalang -IIIg-12.1
unawa sa angkop na kilos 12.2 Nasusuri ang sariling ugnayan sa EsP10PB
pananampalataya at Diyos -IIIg-12.2
upang mapaunlad
espiritwalidad. 12.3 Nahihinuha na:
ang sariling
xxiv
pananampalataya a. Nasa pagsisikap na hanapin ang

kahulugan ng buhay, hindi ang
at espiritwalidad.
mga bagay na materyal, ang
pagiging espiritwal ng tao.
b. Ang pagsisikap na mapanatili
ang ugnayan sa Diyos, bilang
indikasyon ng pagiging ispiritwal, EsP10PB
ang nagpapatibay sa ating -IIIh-12.3
pananampalataya.
c. Naipakikita ang tunay na
pananampalataya sa pag-ibig sa
kapwa at preperensya sa
kabutihan.
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
12. Espiritwalidad at Naipamamalas ng Nakagagawa ang 12.4 Nakagagawa ng mga angkop na
Pananampalataya mag-aaral ang pag- mag-aaral ng kilos upang mapaunlad ang sariling
unawa sa angkop na kilos pananampalataya at
pananampalataya at espiritwalidad EsP10PB
upang mapaunlad
espiritwalidad. -IIIh-12.4
ang sariling
pananampalataya
at espiritwalidad.
IKAAPAT NA MARKAHAN: Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga isyung moral upang magkaroon ng matatag na
Pamantayang
xxv
paninindigan sa kabutihan sa gitna ng iba’t ibang pananaw sa mga isyung ito at mga impluwensya
Pangnilalaman ng kapaligiran.
Ang pag-unawa sa mga isyung moral ay nakatutulong sa pagbuo ng mapaninindigang pananaw
Batayang Konsepto batay sa apat na pangunahing birtud o ugali (cardinal virtues) at anim na pangunahing
pagpapahalagang moral (core moral values).
13. Mga Isyu Tungkol sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang 13.1 Natutukoy ang mga gawaing
EsP10PI
Buhay (Paggamit ng mag-aaral ang pag- mag-aaral ng taliwas sa batas ng Diyos at sa
-IVa-13.1
droga, Aborsyon, unawa sa mga sariling pahayag kasagraduhan ng buhay
Pagpapatiwakal, tungkol sa mga 13.2 Nasusuri ang mga gawaing taliwas
gawaing taliwas sa EsP10PI
Euthanasia) gawaing taliwas sa sa batas ng Diyos at sa
batas ng Diyos at sa batas ng Diyos at kasagraduhan ng buhay -IVa-13.2
kasagraduhan ng sa kasagraduhan 13.3 Napatutunayan na:
buhay. ng buhay. Ang pagbuo ng posisyon tungkol sa
mga isyung may kinalaman sa
EsP10PI
paninindigan ng tao sa pagmamahal
-IVb-13.3
niya sa buhay bilang kaloob ng
Diyos ay kailangan upang
mapatibay ang ating pagkilala sa
PAMANTAYAN

DEPED COPY
Standard)
13. Mga Isyu Tungkol sa Naipamamalas ng Nakagagawa ang Kaniyang kadakilaan at
Buhay (Paggamit ng mag-aaral ang pag- mag-aaral ng kapangyarihan at kahalagahan ng
droga, Aborsyon, unawa sa mga sariling pahayag tao bilang nilalang ng Diyos.
Pagpapatiwakal, gawaing taliwas sa tungkol sa mga 13.4 Nakagagawa ng sariling pahayag
Euthanasia) batas ng Diyos at sa gawaing taliwas sa tungkol sa mga gawaing taliwas sa
EsP10PI
kasagraduhan ng batas ng Diyos at batas ng Diyos at sa kasagraduhan
buhay. sa kasagraduhan -IVb-13.4
ng buhay
ng buhay.
14. Mga Isyu Tungkol Naipamamalas ng Nakagagawa ang 14.1 Natutukoy ang mga isyung kaugnay
sa Sekswalidad mag-aaral ang pag- mag-aaral ng sa kawalan ng paggalang sa EsP10PI
(Pre-marital sex, unawa sa mga isyu malinaw na dignidad at seksuwalidad -IVc-14.1
pornograpiya tungkol sa posisyon tungkol 14.2 Nasusuri ang mga isyung kaugnay
Pang-aabusong sekswalidad (pre- sa isang isyu sa sa kawalan ng paggalang sa EsP10PI
xxvi
Seksuwal, marital sex, kawalan ng dignidad at seksuwalidad -IVc-14.2

prostitusyon) pornograpiya pang- paggalang sa
14.3 Ang malawak na kaalaman sa mga
aabusong sekswal, dignidad at
prostitusyon). sekswalidad. isyung may kinalaman sa kawalan
ng paggalang sa seksuwalidad ay
daan upang magkaroon ng EsP10PI
malinaw na posisyon sa -IVd-14.3
kahalagahan ng paggalang sa
kabuuan ng pagkatao ng tao sa
tunay na layunin nito
14.4 Nakagagawa ng malinaw na
posisyon tungkol sa isang isyu sa EsP10PI
kawalan ng paggalang sa dignidad -IVd-14.4
at seksuwalidad
DEPED COPY
PAMANTAYAN
Standard)
15. Mga Isyung Moral Naipamamalas ng Nakabubuo ang 15.1 Natutukoy ang mga isyung kaugnay
Tungkol sa Kawalan mag-aaral ang pag- mag-aaral ng EsP10PI
sa kawalan ng paggalang sa
ng Galang sa unawa sa mga isyu mga hakbang -IVe-15.1
katotohanan
Katotohanan tungkol sa upang 15.2 Nasusuri ang mga isyung may
Pagsasabi ng totoo paglabag sa maisabuhay ang EsP10PI
kinalaman sa kawalan ng paggalang
para sa kabutihan- katotohanan paggalang sa -IVe-15.2
sa katotohanan
whistle blwoing, (pagsasabi ng totoo katotohanan.
15.3 Napatutunayan na: Ang pagiging
plagiarism, para sa kabutihan-
mulat sa mga isyu tungkol sa
intellectual piracy) whistle blowing,
kawalan ng paggalang sa EsP10PI
plagiarism,
katotohanan ay daan upang isulong -IVf-15.3
intellectual piracy).
xxvii
at isabuhay ang pagiging

mapanagutan at tapat na nilalang
15.4 Nakabubuo ng mga hakbang upang
maisabuhay ang paggalang sa EsP10PI
katotohanan -IVf-15.4
16. Mga Isyu tungkol Naipamamalas ng Nakagagawa ang 16.1 Natutukoy ang mga isyu tungkol sa
sa Paggawa mag-aaral ang pag- mag-aaral ng paggawa at paggamit ng EsP10PI
(Paggamit ng unawa sa mga isyu posisyon tungkol kapangyarihan -IVg-16.1
kagamitan at oras tungkol sa sa isang isyu sa
16.2 Nasusuri ang mga isyu tungkol sa
sa trabaho,Sugal, paggawa (Paggamit paggawa at EsP10PI
paggawa at paggamit ng
Game of chance, ng kagamitan at paggamit ng -IVg-16.2
kapangyarihan
Paggamit ng oras oras sa kapangyarihan.
at kagamitan sa trabaho,Sugal, 16.3 Napatutunayan na:
trabaho, Game of chance, Ang pagkakaroon ng matibay na
Magkasalungat na Paggamit ng oras paninindigan sa paggawa at EsP10PI
interes (Conflict of at kagamitan sa tamang paggamit ng -IVh-16.3
interest) at trabaho, kapangyarihan ay daan para sa
mapanagutang
paglilingkod.
PAMANTAYAN
DEPED COPY
Standard)
Paggamit ng Magkasalungat na 16.4 Nakabubuo ng matatag na posisyon EsP10PI
Kapangyarihan interes (Conflict of tungkol sa mga isyu sa paggawa at -IVh-16.4
(Pakikipagsabwatan, interest) at paggamit ng
Panunuhol, Bribery, Paggamit ng kapangyarihan
Kickback, Kapangyarihan
Nepotismo) (Pakikipagsabwatan
, Panunuhol
(Bribery), Kickback,
Nepotismo).
i
xxvii
DEPED COPY
CODE BOOK LEGEND
Sample: EsP10PB-IIIg-12.1
LEGEND SAMPLE DOMAIN/ COMPONENT CODE

Learning Area
and Strand/ Edukasyon sa Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at Pamilya PKP
Subject or Pagpapakatao
Specialization EsP Mahal Ko, Kapwa Ko P
First Entry
10 Para Sa Kabutihan ng Lahat, Sumunod Tayo PPP
Grade Level Baitang 10
Paggawa ng Mabuti, Kinalulugdan ng Diyos PD
Domain/Content/ Pagkilala at Pamamahala sa mga Pagbabago sa

Ang Pagpapahalaga PS
Uppercase Letter/s Component/ PB Sarili
at Birtud
Topic
xxix
Ang Pagkatao ng Tao PT

-
Ang Pagpapahalaga at Birtud PB
Roman Numeral
*Zero if no specific Quarter Ikatlong Markahan III Ang Pakikipagkapwa P
quarter
Lowercase Letter/s Mga Isyu sa Pakikipagkapwa IP
*Put a hyphen (-) in
between letters to Week Ikapitong linggo g Ang Papel ng Lipunan sa Tao PL
indicate more than
a Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan TT
specific week
Mga Kaugnay na Pagpapahalaga sa Paggawa KP
-
Mapanagutang Pagpaplano ng Kursong
NakapagpapaLiwanag Akademiko o Teknikal-Bokasyonal, Sining at PK
ng kahalagahan ng Isports, Negosyo o Hanapbuhay
Arabic Number Competency
pangangalaga sa
12.1
Ang Moral na Pagkatao MP
kalikasan
Ang Makataong Kilos MK
Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral PI

Edukasyon sa Pagpapakatao Baitang 10
Unang Markahan
Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 1:
ANG MGA KATANGIAN NG PAGPAPAKATAO
Bilang ng Oras: 4
I. Pag-uugnay ng mga Pamantayan sa Pagkatuto at mga

Kasanayang Pampagkatuto
DEPED COPY Pamantayan sa pagkatuto

Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- unawa
sa mga katangian ng pagpapakatao
Pamantayan sa Pagganap: Nailalapat ng mag-aaral ang mga tiyak na
hakbang upang paunlarin ang mga katangian ng pagpapakatao
Batayang konsepto
Ano ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at
maipamalas ng mag-aaral?
Ang pag-unlad sa mga katangian ng pagpapakatao ay instrumento sa

pagganap ng tao sa kaniyang misyon sa buhay tungo sa kaniyang kaligayahan.
Pagsasabuhay ng mga pagkatuto

Ano ang patunay ng pag-unawa?
Nailalapat ang mga tiyak na hakbang upang paunlarin ang mga katangian ng
pagpapakatao
Kakayahan
Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?
Nasusuri ang sarili kung anong katangian ng pagpapakatao ang makatutulong sa

pagtupad ng iba’t ibang papel sa buhay (upang magampanan ang kaniyang
misyon sa buhay)
Kaalaman
Anong kaalaman ang kailangan upang maipamalas ang pag-unawa?
Natutukoy ang mga katangian ng pagpapakatao
II. Pag-uugnay ng mga Kasanayang Pampagkatuto sa Pagtatasa
Mga Kasanayang Pagtatasa

Pampagkatuto
KP1: KP1:
Natutukoy ang mga Pagsasadula ng taong nagpapakatao sa
katangian ng pamamagitan ng malikhaing pamamaraan
DEPED COPY
pagpapakatao
Pagsulat ng pinaunlad na Personal na Pahayag
ng Misyon sa Buhay (PPMB)
KP2: KP2:
Nasusuri ang sarili kung Pagtukoy ng iba’t ibang papel sa buhay at
anong katangian ng mga gawain na makatutulong sa pagtupad ng
pagpapakatao Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay
ang makatutulong sa pagtupad (PPMB)
ng iba’t ibang papel sa buhay
(upang magampanan ang Pagtukoy ng mga katangian ng pagpapakatao
kaniyang misyon sa buhay) na masasalamin sa gawain na makatutulong sa
pagtupad ng PPMB
KP3:
Napatutunayan na ang KP3:
pag-unlad sa mga Pagsagot sa mga tanong sa bahaging Tayahin
katangian ng ang Iyong Pag-unawa
pagpapakatao ay mga
instrumento sa pagkamit ng Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang
tao sa kaniyang misyon sa Konsepto
buhay tungo sa kaniyang
kaligayahan
KP4:
Nailalapat ang mga tiyak KP4:
na hakbang upang Pagsagot sa matrix ng Plano ng Pagsasabuhay
paunlarin ang mga ng Aking Personal na Pahayag ng Misyon sa
katangian ng Buhay (PPMB)
pagpapakatao
Pagtatala ng mga posibleng kilos na
magagawa upang mapaunlad sa sarili ang
mga katangian sa pagpapakatao
.
Pagtupad ng konkretong plano tungo sa
pag-unlad ng mga katangian sa
pagpapakatao sa loob ng isang linggo
III. Plano ng Pagtuturo-Pagkatuto
A. ANO ANG INAASAHANG MAIPAMAMALAS MO?
1. Talakayin ang panimula sa pahina 1 ng Modyul 1. Mahalagang maiugnay ang

kasalukuyang aralin sa mga modyul sa Ikalawang Markahan ng Baitang 7 upang
maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang
DEPED COPY
kaugnayan nito sa kasalukuyang modyul.
2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa
lamang upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng
mga gawain. Maaaring tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng
kanilang karanasan kaugnay ng naunang pangungusap sa bahaging ito.
3. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Mahalagang Tanong na nasa dulong bahagi ng
panimula sa pahina 1.
4. Pagkatapos, ipabasa at isa-sahin ang mga layuning pampagkatuto (kasanayang
pampagkatuto) para sa Modyul 1.
5. Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning
binasa?
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang

maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto.
Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin, mahihinuha
nila ang Batayang Konsepto.
Paunang Pagtataya
Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng

KAALAMAN, KASANAYAN (process/skills), AT PAG-UNAWA (understanding
of concepts)
1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 2 - 4 ng modyul.

Tanungin sila: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?
2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 hanggang
15 minuto.
3. Ipaskil o isulat sa pisara ang mga tamang sagot sa Paunang Pagtataya.
4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang
nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay.
5. Palagdaan sa mga mag-aaral ang ginawang pagtataya at atasan silang itabi ito upang
magamit sa paghahambing sa resulta ng pagsagot muli nito pagkatapos basahin ang
Pagpapalalim.
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging resulta
ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang
mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng Paghinuha ng
Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman
ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad ang
kanilang kakayahan sa pagpapasiya at pagkilos gamit ang mga katangian ng
pagpapakatao.
DEPED COPY B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa na
nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman ng mga
mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).
Gawain 1
1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga
mag-aaral sa pahina 4 - 5 ng Modyul 1.
2. Ipabasa ang Panuto at saka tanungin: Mayroon bang kailangang linawin sa
Panuto?
3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang unang
pangkatang gawain.
4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 3, pahina 5.
5. Atasan ang mga mag-aaral na humanda para sa pangkatang dula-dulaan ng
taong nagpapakatao sa malikhaing pamamaraan.
6. Pagkatapos ng dula-dulaan, pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa
bilang 5, pahina 5.
7. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay ito sa
mga susunod na gawain.
Gawain 2
1. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-

aaral sa pahina 6.
Panuto?
3. Bigyan ng 10 -15 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain.
4. Pagkatapos, pasagutan ang mga tanong sa bilang 1 at 2, pahina 6.
5. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay
ito sa mga susunod na gawain.
C. PAGLINANG NG MGA KAALAMAN,
KAKAYAHAN, AT PAG-UNAWA
Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at

paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango
sa karanasan
DEPED COPY 1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral. Mahalagang
matiyak na nanatili ang pagkatuto sa mga mag-aaral upang matiyak na maiuugnay
nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain. Muling itanong sa mga mag-aaral ang
kanilang mga pagtuklas sa naunang mga gawain.
2. Pagkatapos, ipabasa sa isang mag-aaral ang Panuto at saka sabihin: Mayroon bang
kailangang linawin sa Panuto?
3. Ipagawa ang Gawain 3 sa bahaging Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at
Pag-unawa sa pahina 7 ng Modyul 1.
4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.
5. Pagkatapos, gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng dyad sa bawat
pangkat at ibahagi ang output sa bawat isa sa loob ng tatlong minuto.
6. Ibahagi sa pangkat ang mga sagot na magkapareho. Halimbawa: ang mga papel sa
buhay at ang mga gawaing na makatutulong sa pagtupad ng iba’t ibang
papel sa buhay.
7. Ilalahad ng bawat pangkat ang kanilang output.
8. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong pagkatapos.
9. Magsagawa ng paglalahat sa klase. Tiyakin na naitatala sa pisara ang lahat ng mga
sagot ng mga mag-aaral upang mabigyang-pansin ang mahahalagang konsepto na
kanilang nabuo mula sa gawain.
10. Mahalagang maging bukas sa tanong ng mga mag-aaral.
11. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng Batayang
Konsepto. Mahalaga na unti-unti nang nagkakaroon ng linaw ang Batayang Konsepto
sa bahaging ito.
12. Maaaring ibigay na muli ang Mahalagang Tanong sa bahaging ito at pasagutan sa
ilang mga mag-aaral.
D. PAGPAPALALIM
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at

paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng mga
kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang Etika at
Career Guidance. (Ang gurong manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga
mapagkakatiwalaang aklat, print at non-print.)
Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang
Takdang-Aralin.
1. Bago simulan ang Pagpapalalim, maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi ng
Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? na “Sa bawat kilos ko, anong uri ng
tao ang binubuo ko sa aking sarili?”
DEPED COPY
2. Hikayatin ang mga mag-aaral na ipaliwanag ang kani-kanilang mga sagot.
3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating unawain ang mga mahalagang konsepto tungkol sa
paksa gamit ang isang babasahin. Tingnan natin kung magkakaroon ng pagbabago sa
inyong mga sagot matapos na maunawaan ang nilalaman ng babasahin.
4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 9 - 15. Bigyan sila ng 15 - 20
minuto upang basahin ito.
5. Ipabasa sa isang mag-aaral ang bawat bahagi at tanungin ang pagkaunawa niya rito.
Kung mali ang kaniyang pagkaunawa sa anumang talata, magbigay ng tanong upang
gabayan siya sa pagbuo ng tamang pag-unawa (o paraphrasing).
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng babasahin at

ang kabuuan nito dahil dito nila makukuha ang mga konseptong nakaangkla sa
Pilosopiyang Moral.
6. Iminumungkahing gamitin ang pagkamalikhain upang hindi maging kabagot- bagot

para sa mag-aaral ang bahaging ito.
7. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing presentasyon tulad ng pagre- record
ng babasahin at paglalapat ng voice over dito upang maging kawili- wili ito sa mga
mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin
ang mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay sa modyul upang mas
maunawaan at mapagnilayan nila ang mahahalagang konsepto.
8. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisulat ang mga
mahahalagang konsepto na kanilang nakuha sa babasahin. Bigyang-diin ang
sumusunod: ang pagkakaiba ng pagka-ano at pagka-sino, ang tatlong yugto ng pagka-
sino ng tao, ang tatlong katangian ng pagpapakatao o ng tao bilang persona, at ang
pagmamahal bilang pagpapaunlad ng halaga ng minamahal ayon sa kalikasan nito.
9. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa ng paksa at paghinuha
ng Batayang Konsepto.
10. Mahalagang tiyakin na sa bahaging ito ay handa na ang mga mag-aaral sa paghinuha
ng Batayang Konsepto. Maaaring magdagdag ng mga tanong kung ito ang
makatutulong upang mas mahinuha ng mga mag-aaral ang konsepto.
11. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto at
hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.
12. Ipadaloy ang malayang talakayan.
Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga talata sa babasahin ay may mga kahon na
naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-
aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito.
Mahalagang hindi piliting matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi
magkaroon ng information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang
layuning ganap na maunawaan ng mga mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.
Paghinuha ng Batayang Konsepto
DEPED COPY
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Paghinuha ng Batayang Konsepto.
2. Atasan ang mga mag-aaral na basahin ang panuto at sabihin: Mayroon bang
kailangang linawin sa panuto?
3. Muling ulitin sa klase ang mahalagang tanong na: Paano makatutulong sa tao ang
mga katangian ng pagpapakatao upang makamit niya ang kaniyang
misyon sa buhay tungo sa kaniyang kaligayahan?
4. Bigyan ng limang minuto ang bawat pangkat upang makagawa ng pangkalahatang
sagot sa mahalagang tanong.
5. Atasan ang bawat pangkat na ipaskil sa pisara ang kanilang output.
6. Muling bigyan ng limang minuto ang klase upang makabuo ng pangkalahatang sagot ng
klase.
7. Ipabasa ito sa isang mag-aaral. Pagkatapos, hingin ang konklusyon ng ilang mag-
aaral ukol sa naging pagkatuto nila mula sa babasahin.
Patnubay: Naghanda ang mga manunulat ng mga Batayang Konsepto upang

magsilbing gabay ng mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na gumawa
ng Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na
pinaniniwalaan na mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral. Mahalaga
lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod na
pamantayan (EDUP-R):
Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring
maaanod sa pagbabago ng panahon.
Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa malalim
na pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at Career
Guidance.
Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa
mga aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.
Potentially Engaging. Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga
mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal na
panahon.
Relationship between two variables. Ito ay dapat na pagsasalaysay ng ugnayan ng
dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang
konsepto.
Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto tungkol sa isip at kilos loob
sa pagkatao at buhay ng mga mag-aaral?
Narito ang Batayang Konsepto sa paksang isip at kilos-loob:
Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao, kaya ang kaniyang mga
pagpapasiya at pagkilos ay dapat patungo sa katotohanan at kabutihan.
E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO
Layunin ng mga Gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na tayahin

ang mga kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral upang mailapat ang mga
tiyak na hakbang sa paghubog at pagpapaunlad ng mga katangian ng pagpapakatao.
DEPED COPY
Pagganap
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain 4 sa bahaging Pagganap, pahina 16.
2. Ipabasa nang tahimik ang Panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa.
3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang gagawin, kaya
kailangang maging bukas sa kanilang mga tanong. Tanungin sila: Mayroon bang
hindi malinaw sa panuto?
4. Bigyan ang klase ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.
5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang natapos na
Plano ng Pagsasabuhay ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB).
6. Matapos mapakinggan ang ilang pagbabahagi ng mag-aaral, pakinggan naman
ang kanilang pagninilay sa natapos na gawain.
Pagninilay
1. Ipagawa sa kanilang journal ang Gawain 5 sa bahaging Pagninilay sa pahina 18.
2. Ipabasa ang mga panuto at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?
3. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang bahaging ito.
4. Pagkatapos, pakinggan ang sagot ng ilang mga mag-aaral, ipabahagi ito sa
klase.
Pagsasabuhay
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain 6 sa bahaging Pagsasabuhay sa pahina
19.
2. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa
at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?
3. Ipakita sa klase ang katulad na pormat na nasa modyul. Ipaliwanag ang bawat bahagi
nito. Gabayan ang mga mag-aaral upang mapahalagahan ang pagsangguni
at pakikinig sa payo ng mga magulang at nakatatanda tungo sa
pagsasabuhay sa mga katangian ng pagpapakatao.
4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang maisagawa ang gawain.
5. Papiliin ang mga mag-aaral ng kapareha upang maibahagi ang kanilang ginawa.
Magandang pagkakataon din ito upang makapagbigay ang isa’t isa ng kanilang mga
mungkahi.
6. Ipagawa ang prosesong ito sa loob ng sampung minuto.
Talaan ng Ispesipikasyon / Susi sa Pagwawasto
Paksa Kasanayan Sagot

1. Pagka-ano ng tao c
DEPED COPY
2. Pagka-sino ng tao Pag-unawa d
3. Ang tao bilang indibidwal Ebalwasyon b
4. Ang tao bilang persona Pag-unawa a
5. Yugto ng pagka-sino ng tao Kaalaman b
6. Ang tao bilang persona Ebalwasyon d
7. Katangian ng pagpapakatao na may
Pagbubuod a
kamalayan sa sarili
8. Katangian ng pagpapakatao na may
kakayahang kumuha ng buod o esensiya ng Pag-unawa c
mga umiiral
9. Katangian ng pagpapakatao na umiiral
na nagmamahal Pag-unawa b
10. Mga katangian ng pagpapakatao Kaalaman a
Balangkas ng Pagpapalalim
Modyul 1: Ang Mga Katangian ng Pagpapakatao
I. Panimula: “Madaling maging tao, mahirap magpakatao.”

A. Pagka-ano ng tao
B. Pagka-sino ng tao
II. Tatlong Yugto ng Paglikha ng Pagka-sino ng Tao

A. Ang tao bilang indibidwal
B. Ang tao bilang persona
C. Ang tao bilang personalidad
III. Tatlong Katangian ng Tao Bilang Persona: Mga Katangian ng Pagpapakatao

A. May Kamalayan sa Sarili
B. May Kakayahang Kumuha ng Buod o Esensiya
C. Umiiral na Nagmamahal (Ens Amans)
IV. Hamon ng Pagpapakatao: Tukuyin at Tuparin ang Misyon sa Buhay
Rubric para sa Plano ng Pagsasabuhay ng Aking Personal na
Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)
Antas ng Pagsasagawa
Kraytirya 5 3-4 1-2
May PPMB Natukoy ang gusto Natukoy ang gusto Hindi malinaw ang gusto
sa taas ng niyang maging o niyang maging o niyang maging o
Plano larawan ng kaniyang larawan ng kaniyang larawan ng kaniyang
minimithi bilang tao sa minimithi bilang tao sa minimithi bilang tao sa
DEPED COPY
maikling parirala; isang pangungusap; maikling parirala;
Naipahayag nang Naipahayag nang maikli Hindi malinaw ang
maikli at malinaw ang at malinaw ang larawan larawan ng kaniyang
larawan ng kaniyang ng kaniyang pagka-sino, pagka-sino at hindi nito
pagka-sino na ngunit hindi nito nasasalamin ang
nasasalamin ang nasasalamin ang kaniyang iba’t ibang
kaniyang iba’t ibang kaniyang ibang papel sa papel sa buhay
papel sa buhay buhay na tinukoy
Natukoy ang Kumpleto ang mga Kumpleto ang mga May kulang sa mga
kaniyang mga papel na tinukoy papel na tinukoy ayon sa papel na tinukoy ayon sa
papel sa ayon sa kaniyang kaniyang edad at estado kaniyang edad at estado
buhay edad at estado bilang bilang kabataan at bilang kabataan at
kabataan at mag- mag-aaral; mag-aaral ;
aaral;
May mga pang-uri na May 1 papel na walang May 2-3 papel na
naglalarawan ng pang-uri; walang pang-uri;
bawat papel;
Masasalamin sa mga Masasalamin sa mga Masasalamin sa mga
pang-uri ang mga pang-uri ang mga pang-uri ang mga
pagpapahalaga niya pagpapahalaga niya pagpapahalaga niya
bilang kabataan bilang kabataan bilang kabataan
Natukoy ang Angkop ang mga May mga gawain na May mga gawain na
kaniyang mga gawain sa bawat hindi angkop sa hindi angkop sa bawat
gagawin sa papel; bawat papel; papel;
bawat papel
Makatotohanan ang Makatotohanan ang Hindi makatotohanan
sa buhay
mga gawain ayon sa mga gawain ayon sa ang ibang gawain ayon
at ang
kaniyang edad at kaniyang edad at sa kaniyang edad at
panahong
estado bilang estado bilang estado bilang kabataan
gugugulin sa
kabataan at mag- kabataan at mag- at mag-aaral
bawat
aaral; aaral;
gawain
Makatotohanan ang Hindi makatotohanan Hindi makatotohanan
panahong gugugulin ang panahong gugugulin ang panahong gugugulin
sa bawat gawain sa 1-2 gawain sa karamihan sa mga
gawain
10
Unang Markahan
ANG MATAAS NA GAMIT AT TUNGUHIN NG ISIP
AT KILOS-LOOB
Bilang ng Oras: 4
DEPED COPY
Pamantayan sa Pagkatuto
sa mga konsepto tungkol sa paggamit ng isip sa paghahanap ng katotohanan at
paggamit ng kilos-loob sa paglilingkod/pagmamahal.
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng mga angkop na

kilos upang maipakita ang kakayahang mahanap ang katotohanan na maglingkod
at magmahal
Batayang Konsepto

Napatutunayan na ang isip at kilos-loob ay ginagamit para lamang sa paghahanap

ng katotohanan at sa paglilingkod/pagmamahal.
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto
Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang hanapin ang
katotohanan na maglingkod at magmahal
Kakayahan
Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa? Nasusuri

kung ginamit nang tama ang isip at kilos-loob ayon sa tunguhin ng mga ito
Kaalaman
Natutukoy ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob sa angkop na sitwasyon
11
Mga Kasanayang Pampagkatuto Pagtatasa
KP1: Natutukoy ang gamit at

tunguhin ng isip at kilos-loob sa KP1: Paghambing ng kakayahang
angkop na sitwasyon taglay ng tao at hayop
DEPED COPY
Pagtukoy sa gamit at tunguhin ng isip
at kilos-loob sa angkop na sitwasyon
KP2: Nasusuri kung ginamit nang KP2: Pagsuri ng mga argumentong

tama ang isip at kilos-loob ayon sa inilatag at pagbibigay reaksiyon kung
tunguhin ng mga ito ginamit nang tama ang isip at kilos-
loob ayon sa tunguhin ng mga ito
KP3: Pagpapaliwanag ng Batayang

Konsepto gamit ang graphic organizer
KP3: Napatutunayan na ang isip at
kilos-loob ay ginagamit para lamang
sa paghahanap ng katotohanan at
sa paglilingkod/ pagmamahal
KP4: Pagsasagawa ng mga hakbang
upang makahanap ng pagkakataon na
KP4: Nakagagawa ng mga angkop maipakita ang pagmamahal sa
na kilos upang maipakita ang kapuwa
kakayahang hanapin ang
katotohanan na maglingkod at
magmahal
12

kasalukuyang aralin sa mga nagdaang aralin lalo na sa Modyul 1 at noong sila ay
DEPED COPY
nasa Baitang 7 upang maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto
mula sa mga ito at ang kaugnayan nito sa kasalukuyang mga modyul.
2. Mahalagang mapukaw ang kanilang isip at damdamin sa panimula pa lamang upang
matiyak na makuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain.
3. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang konteksto (thesis statement) na naglalarawan sa
paksa at dapat bigyan-tuon.
4. Kailangang ipatukoy din sa mga mag-aaral ang Mahalagang Tanong na dapat
sagutin sa modyul.
5. Ipabasa sa mga mag-aaral ang apat na Kasanayang Pampagkatuto para sa
modyul na ito.
6. Ipaliwanag sa kanila ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa Kakayahang
Pampagkatuto 2.4.
7. Ipaliwanag din na ang apat na KP ay nakaangkla sa Apat na Antas ng Pagtatasa (Four
Levels of Assessment sa DepEd Order No. 73, s. 2012).
8. Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Kasanayang Pampagkatuto ang kabuuan ng

KP3 upang maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang
Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin,
mahihinuha nila ang Batayang Konsepto.
Paunang Pagtataya

KAALAMAN, KASANAYAN (process/skills), at PAG-UNAWA (understanding of
concepts).
(Maaaring dalawang bahagi: Self-assessment sa mga kakayahan tungkol sa paksa at

Multiple Choice Test gamit ang Bloom’s Taxonomy of Cognitive Objectives)
13
1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya na nasa pahina 22 - 24
sa kanilang kuwaderno.
2. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang layunin sa pagbibigay ng Paunang Pagtataya.
3. Ipabasa ang Panuto sa bawat bahagi at sabihin: Mayroon bang kailangang linawin
sa Panuto?
4. Maglaan ng 10 - 15 minuto para sa Pagtataya. Pagkatapos, iwasto ang kanilang
mga sagot.
5. Gamiting gabay ang resulta ng Pagsusulit upang mataya ang mga kasanayang
DEPED COPY
6. Palagdaan sa mag-aaral ang ginawang pagtataya at atasan silang itabi ito upang
magamit sa paghahambing sa Panghuling Pagsusulit.
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung anuman ang maging resulta
ng paunang pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang
mahalagang pagbabatayan ng kanilang pag-unlad.
Pagkatapos ng Pagpapalalim, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya

upang malaman ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng
pag-unlad ang kanilang kakayahan sa pagkamit at pagpapanatili ng kabutihang panlahat.
B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Layunin ng Pagtuklas ng Dating Kaalaman na tayahin ang mga dating kaalaman ng mga
mag-aaral tungkol sa paksa na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga
maling kaalaman ng mga mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).
Nakatuon ito sa pagkamit ng Kakayahang Pampagkatuto o Learning Competency (KP1)
- Kaalaman
Gawain 1
Layunin ng gawaing ito na mabalikan ng mga mag-aaral ang kanilang natutuhan

noong sila ay nasa Baitang 7 tungkol sa isip at kilos-loob. Gayundin ang maihambing ang
kakayahang taglay ng tao at hayop.
Tandaan: Bago ang pagtalakay ng araling ito gawin ang sumusunod:
1. Ihanda ang dalawang larawan na nasa Gawain 1 na sapat ang laki upang maipaskil
ito sa pisara.
2. Isulat din ang limang tanong na nasa tsart sa ibaba ng larawan sa limang
metastrips.
3. Atasan ang mga mag-aaral na maghanda/magdala ng metastrips at pentel pen sa
klase.
14
1. Upang maging masigla at kawili-wili ang gawain sa bahaging ito, pangkatin ang
klase sa dalawa. Ipahanda ang metastrips na gagamitin at ang pentel pen para sa
dalawang pangkat. Isulat ang tsart sa pisara.
2. Ipaskil ang larawan sa pisara. Hayaan ang mag-aaral na magbigay ng kanilang
komento tungkol sa larawan sa loob ng isang minuto. Sabihin: Mayroon akong
limang tanong na ipapaskil sa pisara. Ang unang pangkat ang sasagot para
sa kakayahan ng tao at ang ikalawang pangkat ang sasagot para sa
kakayahan ng hayop. Isulat sa metastrip ang sagot ng pangkat at ipaskil ito
DEPED COPY
sa hanay na nakalaan para rito.
3. Itanong: Mayroon ba kayong nais linawin sa panuto?
4. Isa-isang ipaskil ang mga tanong sa pisara sa bahaging Tanong sa tsart, bigyan ng
sapat na panahon ang mga mag-aaral na sagutin ang bawat tanong.
5. Talakayin ang mga sagot sa mga gabay na tanong pagkatapos ng gawain.
Gawain 2A at 2B
Sa gawaing ito, nilalayong makita ng mga mag-aaral ang kakayahan ng taong gamitin ang
isip at kilos-loob upang mahanap ang katotohanan at mangibabaw sa kaniya ang pagmamahal
sa kapuwa gamit ang mga sitwasyon bilang halimbawa.
1. Ipaliwanag ang panuto para sa gawaing ito. Itanong: Mayroon ba kayong nais
linawin sa Panuto?
2. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain.
Atasang kumuha ng kapareha para sa pagbabahagi.
3. Pagkatapos ng pagbahagi sa kapareha, tumawag ng piling mga mag-aaral na
magbabahagi sa klase ng kanilang sagot sa mga tanong.
4. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay ito
sa mga susunod na gawain.

Layunin : Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at

paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango
sa karanasan.
15
Gawain 3
Ang gawaing ito ay naglalayong masuri ang paggamit ng isip at kung paano ito
nakaaapekto sa kilos-loob gayundin kung nakakamit ang tunay na tunguhin ng mga ito.
1. Maaaring ipagawa ito bilang takdang-aralin. Bago pa ang pagsasagawa nito,
maaaring atasan ang ilang mag-aaral na maghanda upang bigyang buhay ang usapan
ng magkaibigang Buknoy at Tikboy.
DEPED COPY
2. Ipaliwanag ang panuto para sa gawaing ito. Sabihan ang mga mag-aaral na habang
binibigyang buhay ang usapan, ituon nila ang mga argumento na sinasabi ng
magkaibigan tungkol sa pangongopya.
3. Tawagin ang mga mag-aaral na naatasan upang bigyang buhay ang usapan ng
magkaibigang Buknoy at Tikboy.
4. Atasan ang mga mag-aaral na ipahayag ang kanilang reaksiyon kaugnay ng
mga argumentong nabanggit sa usapan. Pag-usapan ito sa klase.
5. Pasagutan din ang limang tanong pagkatapos.
6. Tulungan ang mga mag-aaral na tuklasin ang tunay na tunguhin ng isip at ng kilos-
loob sa tulong ng sitwasyong ito.
Konsepto.
D. PAGPAPALALIM
Layunin ng Pagpapalalim: Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang

Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na
naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa disiplina ng
EsP – ang Etika at Career Guidance. Nakatuon sa pagkamit ng KP 3.
Paalala: Mahalagang mapag-aralan muna ng guro ang mga konseptong nakapaloob sa

babasahing ito. Makatutulong din kung maghahanda ang guro ng balangkas (outline) ng
mga konseptong binanggit sa sanaysay upang mas mabisang magabayan ang mga
mag-aaral sa pagtuklas at pag-unawa sa mga ito tungo sa Batayang Konsepto.
Makatutulong din kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang

takdang-aralin. Mahalaga ang pagpapakita ng malikhaing presentasyon o video
upang mapukaw ang kanilang interes sa paksa, ngunit kailangan pa ring malinang
ang kanilang kakayahan sa pag-unawa sa paksa gamit ang sanaysay.
16
1. Ipaskil ang tanong na “Tao ka ba o hayop?” sa pisara upang pukawin ang interes ng
mga mag-aaral. Gabayan ang mga mag-aaral na muling mabalikan ang konseptong
natalakay tungkol sa katangian ng persona sa Modyul 1 bilang pagbabalik-aral.
2. Tanungin ang mga mag-aaral kung anong kakayahan mayroon ang tao upang taglayin
at linangin niya ang kaniyang persona. Iugnay ito sa kasalukuyang paksa ng pag-
aaral.
DEPED COPY
3. Tanungin ang mga mag-aaral kung ano ang kanilang nalaman at naunawaan tungkol
sa isip noong sila ay nasa Baitang 7. Gayundin ang tungkol sa kilos- loob.
4. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating unawain ang mga mahahalagang konsepto tungkol
sa paksa gamit ang isang babasahin. Tingnan natin kung magkakaroon ng pagbabago
sa inyong mga sagot matapos na maunawaan ang nilalaman ng babasahin.
6. Simulang talakayin ang nilalaman ng sanaysay. (Magiging kapaki-pakinabang sa
bahaging ito ang inihandang balangkas ng guro sa mga konseptong tinalakay sa
sanaysay).
7. Maaaring simulan ito sa pagpapaliwanag ng pilosopiya ni Santo Tomas de Aquino na
ang tao ay binubuo ng espiritwal at materyal na kalikasan at ang tsart ng “Kabuuang
Kalikasan ng Tao,” ni Esteban. Isulat ang tsart sa manila paper bago pa ang
pagtalakay ng sanaysay na ito.
8. Talakayin ang mga katangiang parehong taglay ng hayop at tao subalit linawin kung
paano nagkakaiba ang paggamit nila sa mga ito.
9. Bigyang linaw ang mga kakayahang tanging tao lamang ang nagtataglay. Talakayin
din ang mga bagong konsepto tungkol sa isip na hindi pa natalakay sa Baitang 7 lalo
na ang mataas na tunguhin nito.
10. Ganito rin ang gawin sa pagtalakay sa kilos-loob.
11. Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng babasahin
at ang kabuuan nito dahil dito nila makukuha ang mga konseptong nakaangkla sa
Pilosopiyang Moral.
12. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa sa paksa at paghinuha
13. Maging malikhain upang hindi maging kabagot-bagot sa mag-aaral ang bahaging ito.
Ito ang mahalagang nilalaman ng aralin dahil ito ang magbibigay ng mga etikal na
konsepto tungkol sa paksa.
14. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto
at hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.
17
Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay mayroong mga kahon na
naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-
aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito.
Mahalagang huwag piliting tapusin sa isang araw ang pagtalakay dito upang hindi
magkaroon ng information overload ang mga mag-aaral dahil lalong hindi makakamit
ang layuning ganap na maunawaan ng mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.
15. Matapos ang pagtalakay ay pasagutan sa kanila ang mga tanong sa Tayahin ang
DEPED COPY
iyong Pag-unawa. Hinihikayat din ang guro na maging malikhain sa pagsasagawa
ng bahaging ito.
16. Mahalagang unti-unting magabayan ang mga mag-aaral na mahinuha ang Batayang
Konsepto sa bahaging ito.
17. Ibigay sa bahaging ito ang Mahalagang Tanong.
18. Maaaring may mga konseptong hindi naging malinaw para sa kanila. Hikayatin ang
mga mag-aaral na magtanong kaugnay ng paksa.
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) sa

pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang graphic organizer.
1. Pangkatin ang klase sa apat o limang grupo.

2. Atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng graphic organizer batay sa kanilang
naunawaang konsepto sa babasahin. Isulat ito sa ½ manila paper. Bigyan sila ng 15
minuto upang ito ay buuin.
3. Ipapaskil sa pisara o iba pang prominenteng lugar sa silid-aralan ang mga nabuong
graphic organizer ng mga pangkat.
4. Tawagin ang mga pangkat upang magbahagi sa klase ng Batayang Konsepto
na kanilang nagawa.
5. Pagkatapos na magbahagi ang mga pangkat, ilagay ng guro sa pisara ang katulad na
graphic organizer na bubuuin ng mga mag-aaral mula sa graphic organizer na
kanilang nagawa. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa nito.
6. Mula sa graphic organizer na nabuo, isalin sa pangungusap ang nabuong mga sagot
upang maipakita ang Batayang Konsepto ng modyul na ito.
7. Mahalagang tandaan na hindi maaaring lagpasan ang bahaging ito. Sa pamamagitan
lamang nito, matitiyak ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa Batayang Konsepto.
8. Ang Paghinuha ng Batayang Konsepto rin ang magdidikta kung maaari nang
magtungo sa susunod na bahagi ng aralin o kailangang mas pagyamanin pa ang
pagtalakay sa paksa.
9. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bahaging Pag-uugnay ng Batayang
Konsepto sa Pag-unlad Ko bilang Tao.
18
10. Pasagutang muli ang mga tanong sa Paunang Pagtataya. Ipahambing ang resulta
ngayon sa unang resulta ng kanilang unang pagsagot nito. Batay dito malalaman ng
guro kung kailangan pang pagyamanin ang pagtalakay sa paksa.
DEPED COPY
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Pagganap o Produkto, ang
paggawa ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang hanapin ang
katotohanan, at maglingkod at magmahal.
Pagganap
Ang gawaing ito ay naglalayong masuri ng mga mag-aaral ang kanilang kilos at
makita ang kanilang kakayahang pangasiwaan ang kanilang damdamin. Gayundin ang
lampasan ang mga sagabal sa pagkamit ng isip ng katotohanan at piliin ng kilos- loob ang
kung ano ang tama.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap bilang takdang aralin.
Maaari nila itong gawin sa kanilang activity book.
2. Ipabasa nang tahimik ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.
3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang gagawin,
kaya kailangang maging bukas sa kanilang mga katanungan.
4. Ipaalala sa mga mag-aaral na mahalagang mailapat ang mga pagkatuto sa
modyul sa pagsasagawa ng gawaing ito.
5. Pagnilayan sa klase ang naging karanasan sa pagsasagawa ng gawain at
iugnay ito sa aralin.
Pagninilay
Sa gawaing ito bibigyan ang mga mag-aaral ng pagkakataong suriin at pagnilayan ang
sariling karanasan. Gayundin, tuklasin ang reyalisasyon nila sa sarili.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagninilay.

2. Maaaring ibigay ang gawaing ito bilang takdang aralin. Maaari rin namang
ipagawa ito sa klase. Kung ipagagawa sa klase, atasan silang dalhin ang mga
kinakailangang kagamitan.
3. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang Panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa
pagbasa. Pagkatapos, itanong: “Mayroon bang hindi malinaw sa Panuto?”
4. Bigyan nang sapat na oras ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain.
5. Tandaan: Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na makapagtanong
tungkol sa paksa sa bahaging ito.
6. Ipasulat ang kanilang mga sagot sa kanilang kuwaderno/dyornal.
19
Pagsasabuhay
Ang gawaing ito ay naglalayong gawing makabuluhan ang kanilang buhay araw-
araw sa pamamagitan ng paghanap o paglikha ng pagkakataon upang tumugon sa
pangangailangan ng kapuwa o ng isang sitwasyon.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagsasabuhay. Ipabasa nang

tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.
DEPED COPY
2. Bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisagawa ito. Maaaring
gawin ito sa loob ng dalawang linggo. Layunin nitong sanayin ang mga mag-aaral na
malinang ang pagiging mapagmasid at pagtugon sa mga pangangailangan ng kapuwa
at ng kaniyang paligid.
3. Ipasulat ang kanilang ginagawa araw-araw bilang patunay ng pagsasakatuparan nito.
Atasan silang isulat din ang kanilang naging reyalisasyon sa buhay kaugnay ng
pagsasagawa ng gawain.
4. Ang rubric sa pagmamarka ng output na ito ay nakapaloob sa Appendix ng modyul
na ito.
5. Tapusin ang aralin sa pamamagitan ng pagbabahagi ng halaga ng pagkatuto
sa Batayang Konsepto.

1. Kakayahang magkaparehong
Kaalaman b
taglay ng hayop at tao
2. Isip Pag-unawa a
3. Isip Pagbubuo a
4. Kilos-loob Pagtataya b
5. Pangkaalamang Pakultad Pagsusuri b
6. Isip Pagsusuri c
7. Kilos-loob Pagtataya d
8. Isip Pagbubuo b
9. Kilos-loob Pagtataya c
10. Kakayahang Magkaparehong taglay ng
Pag-unawa b
Hayop at Tao
20
Modyul 2: Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at Kilos-loob
I. Panimula
II. Kakayahang Taglay ng Tao
1. Pangkaalamang Pakultad
A.1. Panlabas na Pandamdam
A.2. Panloob na Pandamdam
DEPED COPY
B. Isip
2. Pagkagustong Pakultad
A. Emosyon
B. Kilos-loob
III. Kakayahang magkaparehong taglay ng hayop at tao subali’t magkaiba ang paraan ng
paggamit sa mga ito
1. Pandamdam
2. Pagkagusto
3. Paggalaw
IV. Isip
1. Gamit
2. Tunguhin
- Katotohanan
- Kakayahang magnilay o magmuni-muni
- Kakayahang mag-abstraksiyon
V. Kilos-Loob
1. Kalikasan
2. Gamit
3. Tunguhin
- Umiiral na nagmamahal
- Pagmamahal
- Paglilingkod
VI. Pagbubuod
21
Rubric para sa Gawain sa Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan
at Pag-unawa
Kraytirya 3 2 1
Kaalaman / - Malalim ang - Katamtaman ang - Mababaw ang

Pag-unawa pag-unawa sa lalim ng pag-unawa pag-unawa sa
DEPED COPY
sitwasyon na sa sitwasyong sitwasyon na
binibigyang binibigyang reaksiyon binibigyang
reaksiyon - May reaksiyon
- Nakaangkla sa pinagbatayan - Walang
moral na batayan ang ibinigay na pinagbatayan
ang ibinigay na reaksiyon ang ibinigay na
reaksiyon reaksiyon
Gamit ng isip at Ipinakita ang mataas Ipinakita ang gamit Hindi masiyadong
kilos-loob na gamit at tunguhin at tunguhin ng isip at nabigyang pokus
ng isip at kilos-loob kilos-loob ang gamit at
tunguhin ng isip at
kilos-loob
Organisasyon Maayos at malinaw Hindi gaanong May kalabuan ang

ang pagkakabuo at maayos at malinaw pagkakabuo at
pagkakalahad ng ang pagkakabuo at pagkakalahad ng
reaksiyon pagkakalahad ng reaksiyon
reaksiyon
Bilang ng Nabigyan ng Nabigyan ng Nabigyan ng

reaksiyong reaksiyon ang 4 na reaksiyon ang 3 reaksiyon ang 2
naibigay argumentong argumentong argumentong
inilahad inilahad inilahad
22
Rubric para sa Pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto Gamit
ang Graphic Organizer
Kraytirya 4 3 2 1
Paghinuha ng Nahinuha ang Nahinuha ang Nahinuha ang Nahinuha ang

batayang konsepto batayang batayang batayang batayang
konsepto nang konsepto nang konsepto konsepto sa
DEPED COPY
hindi may kaunting ngunit paggabay ng
ginagabayan ng paggabay ng kailangan guro sa kabuuan
guro. guro. ng labis na nito.
paggabay ng
guro.
Pagpapaliwanag ng Malinaw na May isang May May tatlo o

konsepto naipaliwanag ang konsepto na dalawang higit pang
lahat ng hindi konsepto na konsepto na
mahahalagang malinaw na hindi hindi
konsepto. naipaliwanag. naipaliwanag. naipaliwanag.
Paggamit ng Nakalikha ng Ginamit ang Nakalikha ng Ginamit ang

graphic sariling graphic sariling graphic
organizer graphic organizer na graphic organizer na
organizer na nasa modyul organizer nasa modyul
ginamit upang at maayos na ngunit hindi ngunit hindi
maibigay o naibigay malinaw na malinaw na
maibahagi ang ang batayang naibigay o naibigay o
batayang konseptong naibahagi ang naibahagi ang
konsepto. gamit ito. batayang batayang
konsepto na konsepto na
gamit ito. gamit ito.
23
Rubric para sa Pagtataya ng Pagganap
Kraytirya 3 2 1
Makatotohanan Nakabatay sa sariling Nakabatay sa Walang

ang sitwasyong karanasan ang karanasan ng iba ang sitwasyong
inilahad. sitwasyong inilahad. sitwasyong inilahad. inilahad.
DEPED COPY
Malinaw at
maayos ang
pagkakasunud-
sunod ng
Hindi masyadong
malinaw at maayos
ang pagkasunud-
sunod ng
Nakalilito ang Hindi akma ang
pagkasunud-sunod ng mga katuwiran sa
presentasyon ng
katuwiran.
sitwasyon.
presentasyon ng presentasyon ng
katuwiran. katuwiran.
May konkretong Naipakita ang Hindi masyadong Walang solusyong

plano ng solusyon gagawing paraan malinaw ang inilahad.
kaugnay ng sa solusyong inilahad.
sitwasyong inilahad. pagsasakatuparan ng
solusyon.
24
Rubric para sa Pagtataya ng Pagsulat ng Pagninilay
Kraytirya 4 3 2 1
Paraan ng - May matatag - May maayos - Naipahayag - Nahirapang

pagsusulat na istilo sa na istilo sa ang kaisipan. ipahayag ang
pagsusulat. pagsusulat. kaisipan.
DEPED COPY
- Malinaw ang - May
pagpapahayag kakayahang
ng kaisipan. magpahayag
ng kaisipan.
Pagkaunawa May May May May kaunting

pagkaunawa pagkaunawa sa pagkaunawa pagkaunawa
sa mataas na gamit at tungkol sa isip tungkol sa isip
gamit at tunguhin ng at kilos-loob. at kilos- loob.
tunguhin ng isip at isip at kilos-
kilos-loob. loob.
Komitment Nagpahayag Nagpahayag ng Nagpahayag ng Walang

ng matibay na planong gagawing naipahayag na
personal na gagawin para sa paraan ng planong
planong pagpapaunlad paggamit ng gagawin upang
kailangang ng paggamit ng isip at kilos- mapaunlad ang
gagawin para isip at kilos- loob. paggamit ng
sa loob. isip at kilos-
pagpapaunlad loob.
ng paggamit ng
isip at kilos-
loob.
25
Rubric para sa Pagsasabuhay ng mga Angkop na Kilos upang Maipakita
ang Kakayahang Mahanap ang Katotohanan na Maglingkod at Magmahal
4 3 2 1
Nakagawa ng Nakagawa ng Nakagawa ng Nakagawa ng

sampu, pataas na walong limang tatlong
pagkakataong pagkakataong pagkakataong pagkakataong
DEPED COPY
tumulong o tumulong o tumulong o tumulong o
tumugon sa tumugon sa tumugon sa tumugon sa
namasdang namasdang namasdang namasdang
pangangailangan pangangailangan pangangailangan pangangailangan
ng kapuwa o ng kapuwa o ng kapuwa o ng kapuwa o
hinihingi ng hinihingi ng hinihingi ng hinihingi ng
sitwasyon. sitwasyon. sitwasyon. sitwasyon.
May naitalang May kulang May kulang na 2 May kulang na 3

petsa at oras ng sa naitalang sa naitalang petsa sa naitalang petsa
bawat petsa at oras ng at oras ng at oras ng
pagsasagawa. pagsasagawa. pagsasagawa. pagsasagawa.
May pangalan May pangalan May pangalan ng May pangalan ng

ng mga taong ng mga taong taong natulungan taong natulungan
natulungan at natulungan ngunit ngunit may 4 na ngunit may 5 na
lagda nila. may 2 na walang walang lagda. walang lagda.
Nailarawan nang lagda. Hindi malinaw ang Hindi nailarawan
maayos ang Nailarawan ang paglalarawan ng ang sitwasyong
sitwasyon na sitwasyon na sitwasyon na tinugunan.
tinugunan. tinugunan. tinugunan.
Malinaw at May kaunting Hindi masyadong Hindi malinaw

naipahayag ang kulang sa naipahayag ang ang isinulat na
damdamin at paglalahad ng damdamin at pagninilay.
reyalisasyon damdamin at reyalisasyon sa
sa isinulat na reyalisasyon sa naging karanasan sa
pagninilay. isinulat na isinulat na pagninilay.
pagninilay.
26
Unang Markahan
PAGHUBOG NG KONSENSIYA BATAY SA LIKAS NA
BATAS MORAL
Bilang ng Oras: 4
DEPED COPY
Pamantayan sa pagkatuto
Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-

unawa sa konsepto ng paghubog ng konsensiya batay sa Likas na Batas Moral
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mga mag-aaral ng angkop na
kilos upang itama ang mga maling pasiyang ginawa
Batayang konsepto

Ang konsensiyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay nagsisilbing gabay sa
tamang pagpapasiya at pagkilos.
Pagsasabuhay ng mga pagkatuto

Nakagagawa ng angkop na kilos batay sa konsensiyang nahubog ng Likas na
Batas Moral
Kakayahan
Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?

Nakapagsusuri ng mga pasiyang ginawa batay sa mga Prinsipyo ng Likas na
Batas Moral
Kaalaman
Nakikilala ang mga yugto ng konsensiya sa pagsusuri o pagninilay sa isang

pagpapasiyang ginawa
27
Mga Kasanayang Pagtatasa

Pampagkatuto
KP1: Nakikilala ang mga yugto KP1: Pagsulat ng mga paraan o hakbang
ng konsensiya sa pagsusuri o ng pagkilos ng konsensiya
DEPED COPY
pagninilay sa isang
pagpapasiyang ginawa
KP2: Nakapagsusuri ng mga KP2: Pagsulat ng nabuong pasiya at

pasiyang ginawa batay sa mga pagtukoy sa batayan/prinsipyo sa
Prinsipyo ng Likas na Batas pagbuo ng pasiya
Moral
KP3: Napatutunayan na ang KP3: Pagsagot sa mga tanong sa bahaging

konsensiyang nahubog batay Tayahin ang Iyong Pag-unawa
sa Likas na Batas Moral ay
nagsisilbing gabay sa tamang Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang
pagpapasiya at pagkilos Konsepto.
KP4: Nakagagawa ng angkop

na kilos batay sa konsensiyang KP4: Pagtataya ng sariling kakayahan ng
nahubog ng Likas na Batas konsensiya na makabuo ng tama at
Moral mabuting pasiya.
Pagtatala ng limang mahahalagang aral mula

. sa mga gawain at babasahin
Paglalahad ng mga angkop na hakbang na

gagawin upang mabago at mapaunlad ang
mga masasamang pasiya at kilos.
28

kasalukuyang aralin sa mga nagdaang aralin tungkol sa isip at kilos-loob upang
maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang
DEPED COPY
kaugnayan nito sa kasalukuyang modyul.
2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa
lamang upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng
mga gawain. Maaaring tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng
kanilang karanasan kaugnay ng naunang pangungusap sa bahaging ito.
3. Ipabasa sa mga mag-aaral ang mahalagang tanong na nasa dulong bahagi ng
panimula sa pahina 42.
4. Pagkatapos, ipabasa ang pahina 43 at isa-sahin ang mga layuning
pampagkatuto (kasanayang pampagkatuto) para sa Modyul 3.
5. Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning
binasa?
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang

maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang
matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin, mahihinuha nila ang
Batayang Konsepto.
Paunang Pagtataya

of concepts)
1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 43-45 ng modyul.

Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?
2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 hanggang
15 minuto.
3. Ipaskil o isulat sa pisara ang tamang mga sagot sa Paunang Pagtataya.
4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang nangangailangan
ng mas malalim na pagtalakay.
magamit sa paghahambing sa resulta ng pagsagot muli nito pagkatapos basahin ang
Pagpapalalim.
29
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging
resulta ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka,
kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng
Paghinuha ng Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya
upang malaman ang antas ng kaniyang pag-unawa sa mga konsepto at kung
nagkaroon ng pag-unlad ang kaniyang kakayahan sa pagpapasiya at pagkilos gamit
ang konsensiyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral.
DEPED COPY B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

mag-aaral sa pahina 46 - 47 ng Modyul 3.
Panuto?
3. Bigyan ng lima hanggang sampung minuto ang mga mag-aaral upang
maisagawa ang gawain.


paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na
hango sa karanasan.
1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral. Mahalagang

matiyak na nanatili ang pagkatuto sa mga mag-aaral upang matiyak na maiuugnay
nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain. Muling itanong sa mga mag-aaral ang
kanilang mga pagtuklas sa naunang mga gawain.
2. Pagkatapos, ipabasa sa isang mag-aaral ang Panuto at saka sabihin: Mayroon bang
kailangang linawin sa Panuto?
3. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at
Pag-unawa sa mga mag-aaral sa pahina 48 ng Modyul 3.
30
4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.
5. Pagkatapos, pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 4.
6. Magsagawa ng paglalahat sa klase. Tiyakin na naitatala sa pisara ang lahat ng
mga sagot mula sa mga mag-aaral upang mabigyang pansin ang mahahalagang
konsepto na kanilang nabuo mula sa gawain.
7. Mahalagang maging bukas sa tanong ng mga mag-aaral.
Konsepto. Mahalaga na unti-unti nang nagkakaroon ng linaw ang Batayang Konsepto
sa bahaging ito.
DEPED COPY
9. Maaaring ibigay na muli ang Mahalagang Tanong sa bahaging ito at pasagutan sa
ilang mga mag-aaral.
D. PAGPAPALALIM

paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng
mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang
Etika at Career Guidance. (Ang manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga
mapagkakatiwalaang aklat, print, at non-print.)

takdang-aralin.
1. Bago simulan ang pagpapalalim ay maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi
ng Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? tungkol sa bahaging ginagampanan
ng konsensiya sa buhay ng tao.
3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating uunawain ang mga mahalagang konsepto tungkol
4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 49 - 61. Bigyan sila ng 15 - 20
minuto upang basahin ito.
31
Pilosopiyang Moral.

para sa mag-aaral ang bahaging ito.
2. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing presentasyon tulad ng pagre- record
DEPED COPY
ng babasahin at paglalapat ng voice over dito upang maging kawili-wili ito sa mga
mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin ang
mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay sa modyul upang mas maunawaan nila ang
mahahalagang konsepto.
3. Bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisulat ang mga
mahahalagang konsepto na kanilang nakuha sa babasahin.
4. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa ng paksa at
paghinuha ng Batayang Konsepto.
6. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto at
hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.
7. Magkakaroon ng malayang talakayan.
Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay may mga kahon na naglalaman

ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa
bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito.
Mahalagang hindi piliting matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi
magkaroon ng information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang
layuning ganap na maunawaan ng mga mag- aaral ang kabuuan ng Batayang
Konsepto.
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Paghinuha ng Batayang Konsepto.

2. Atasan ang mga mag-aaral na basahin ang panuto at sabihin: Mayroon bang
kailangang linawin sa panuto?
3. Muling ulitin sa klase ang mahalagang tanong.
4. Bigyan ng limang minuto ang bawat pangkat upang makagawa ng
pangkalahatang sagot sa mahalagang tanong.
32
5. Atasan ang bawat pangkat na ipaskil sa pisara ang kanilang output.
6. Muling bigyan ng limang minuto ang klase upang makabuo ng pangkalahatang sagot
ng klase.
7. Ipabasa ito sa isang mag-aaral. Matapos ito ay hingin ang impresyon ng ilang mag-
aaral ukol sa naging pagkatuto nila mula sa babasahin.
DEPED COPY
magsilbing gabay sa mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na
gumawa ng Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na
pinaniniwalaan na mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral.
Mahalaga lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod
na pamantayan (EDUP-R):
Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring
maaanod sa pagbabago ng panahon.
Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa
malalim na pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at
Career Guidance.
Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga
aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.
Potentially Engaging. Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga
mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal
na panahon.
Relationship between two variables. Ito ay dapat na pagsasalaysay ng relasyon ng
dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang
konsepto.
Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto sa pagkatao at buhay ng
mga mag-aaral?
Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao.
Layunin ng mga gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na tayahin

ang kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral na makagawa ng mga
angkop na kilos batay sa konsensiyang nahubog ng Likas na Batas Moral
33
Pagganap
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap.
2. Ipabasa nang tahimik ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.
3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang gagawin, kaya
kailangang maging bukas sa kanilang mga katanungan. Tanungin sila: Mayroon
bang hindi malinaw sa panuto?
4. Bigyan ang klase ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.
5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang
DEPED COPY
natapos na gawain.
6. Matapos mapakinggan ang ilang pagbabahagi ng mag-aaral ay pakinggan naman ang
kanilang pagninilay sa natapos na gawain.
Pagninilay
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagninilay.

2. Ipabasa ang mga panuto at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?
3. Ipakita sa mga mag-aaral ang mungkahing template na nasa modyul. Bigyang- diin
na ito ay mungkahi lamang, mas hikayatin silang gumawa ng sarili nilang pormat para
sa gawain.
4. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang bahaging
ito.
5. Pagkatapos, pakinggan ang sagot ng ilang mga mag-aaral, ipabahagi ito sa
klase.
Pagsasabuhay
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagsasabuhay.

2. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa
pagbasa at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?
3. Ipakita sa klase ang katulad na pormat na nasa modyul. Ipaliwanag ang bawat bahagi
nito. Gabayan ang mga mag-aaral upang mapahalagahan ang pagsangguni at
pakikinig sa payo ng mga magulang at nakatatanda tungo sa pagpapasiya at
pagkilos nang mabuti.
4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang maisagawa ang gawain.
5. Papiliin ang mga mag-aaral ng kapareha upang maibahagi ang kanilang ginawa.
Magandang pagkakataon din ito upang makapagbigay ang isa’t isa ng kanilang mga
mungkahi.
6. Ipagawa ang prosesong ito sa loob ng sampung minuto.
34

1. Ang Likas na Batas Moral Bilang Batayan
ng Kabutihan at ng Pagsusuri d
Konsensiya
DEPED COPY
2. Ang mga Pangalawang Prinsipyo ng Likas
Kaalaman d
na Batas Moral
3. Mga Antas ng Paghubog ng
Ebalwasyon d
Konsensiya
4. Paraan ng Paghubog ng Konsensiya Paglalapat c
5. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Pagsusuri a
6. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Ebalwasyon b
7. Kahulugan ng Konsensiya Pag-unawa c
8. Ang Likas na Batas Moral Bilang Batayan
ng Kabutihan at ng Kaalaman b
Konsensiya
9. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Ebalwasyon a
10. Uri ng Kamangmangan Pagsusuri b
Modyul 3: Paghubog ng Konsensiya Batay sa Likas na Batas Moral
I. Panimula
II. Kahulugan ng Konsensiya
III. Uri ng Kamangmangan

A. Kamangmangang madadaig (vincible ignorance)
B. Kamangmangan na di madadaig (invincible ignorance)
IV.Ang Apat na Yugto ng Konsensiya

A. Unang Yugto: Alamin at Naisin ang Mabuti
B. Ikalawang Yugto: Ang Kakayahang Kilalanin ang Mabuti
C. Ikatlong Yugto: Paghatol para sa Mabuting Pasiya at Kilos
D. Ikaapat na Yugto: Pagsusuri ng Sarili / Pagninilay
V.Ang Likas na Batas Moral Bilang Batayan ng Kabutihan at ng Konsensiya

A. Ang Unang Prinsipyo ng Likas na Batas Moral
B. Ang mga Pangalawang Prinsipyo ng Likas na Batas Moral
VI. Paghubog ng Konsensiya
VII. Mga Antas ng Paghubog ng Konsensiya
35
Rubric para sa Pagsulat ng Pagninilay
Kraytirya 4 3 2 1
Komprehensibo ang Gumamit ng May 1-2 salita May 3-4 na May 5 o

ginawang simple na salita na hindi mahigit pang
pagninilay. ngunit malinaw hindi maunawaan salita na hindi
na maunawaan ang ang tunay na maunawaan ang
mga salita. tunay na kahulugan. tunay
DEPED COPY
kahulugan. na kahulugan.
May kakulangan sa
Maiksi ngunit Masiyadong ginawang Hindi malinaw
sapat mahaba at pagninilay. ang
ang ginawang maligoy mensahe o
pagninilay. ang ginawang nilalaman
pagninilay. ng pagninilay.
Bumanggit ng
mga natutuhan
at mga
reyalisasyon
mula sa
mga gawing
naranasan sa
klase
upang
mapagtibay ang
ginawang
pagninilay.
Tugma ang mga Lahat ng May isang May dalawang May 3 o

ginamit na halimbawang halimbawa na halimbawa na mahigit pang
halimbawa sa ginamit ay tugma hindi tugma hindi halimbawa na
pagninilay. sa pagninilay. sa pagninilay. tugma sa hindi
pagninilay. tugma sa
pagninilay.
Naipakita ang Nakita ang Nakita ang Hindi nakita ang Hindi nakagawa
pagkamalikhain pagkamalikhain pagkamalikhain pagkamalikhain sa ng malikhaing
sa pagsulat. sa kabuuan ngunit hindi sulatin. sulatin.
ng sulatin at gaanong
tunay na nakapupukaw ng
nakapupukaw pansin.
ng pansin ang
kabuuan nito.
36
Rubric para sa Pagsasabuhay
Mga Pamantayan 4 3 2 1
Nakapagtala ng Nakapagtala ng
Nakapagtala ng mga Nakapagtala ng Walang
6-7 pasiya at 4-5 pasiya at
pasiya at kilos na 2-3 pasiya at naitalang pasiya
kilos na kilos na
isinagawa sa loob kilos na at kilos na
isinagawa sa isinagawa sa
ng isang linggo isinagawa sa isinagawa sa
loob ng isang loob ng isang
loob ng isang loob ng isang
DEPED COPY
linggo linggo
linggo linggo
Natukoy kung Tumpak, Mahusay na Bahagyang Hindi natukoy

mabuti o masama malinaw, at natukoy kung mahina o may kung mabuti o
ang pasiya at kilos mahusay na mabuti o kakulangan sa masama ang
batay sa natukoy kung masama pagtukoy kung pasiya at kilos
konsensiyang mabuti o ang pasiya at mabuti batay sa
nahubog sa Likas masama kilos batay sa o masama ang konsensiyang
na Batas Moral ang pasiya at konsensiyang pasiya at kilos nahubog sa
kilos batay sa nahubog sa Likas batay sa Likas na Batas
konsensiyang na Batas Moral konsensiyang Moral
nahubog sa Likas nahubog sa
na Batas Moral Likas na Batas
Moral
Nailahad nang Maayos at Bahagyang Hindi gaanong May kalabuan

malinaw ang mga malinaw ang maayos at maayos at ang
hakbang na pagkakalahad ng malinaw ang malinaw ang pagkakalahad ng
gagawin upang mga hakbang na pagkakalahad ng pagkakalahad ng mga hakbang na
mapaunlad ang gagawin upang mga hakbang na mga hakbang na gagawin upang
pasiya at kilos mapaunlad ang gagawin upang gagawin upang mapaunlad ang
pasiya at kilos mapaunlad ang mapaunlad ang pasiya at kilos
pasiya at kilos pasiya at kilos
May kalakip na Malinaw at May kaunting Hindi Hindi malinaw

pagninilay naipahayag ang kulang sa masiyadong ang isinulat na
damdamin at paglalahad ng naipahayag ang pagninilay.
reyalisasyon damdamin at damdamin at
sa isinulat na reyalisasyon sa reyalisasyon sa
pagninilay. isinulat na naging
pagninilay. karanasan
sa isinulat na
pagninilay.
37
Unang Markahan
ANG MAPANAGUTANG PAGGAMIT NG KALAYAAN
Bilang ng Oras: 4
DEPED COPY
Mga Pamantayan sa Pagkatuto
Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na
sa tunay na gamit ng kalayaan.
kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod
Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng angkop na kilos
Kakayahan
upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag
ngAnong
pagmamahal at paglilingkod.
kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?
Batayang Konsepto ang tunay na kahulugan ng Kalayaan

Naipaliliwanag
AnoKaalaman
ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at maipamalas ng
mag-aaral?
Ang tunay na kalayaan ay ang kakayahang tumugon sa tawag ng pagmamahal
Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na
at paglilingkod.
kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod
Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto
38
Mga Kasanayang Pagtatasa:

Pampagkatuto
KP1: KP1:
Natutukoy ang mga pasiya at Pagtukoy sa mga pasiya at kilos na
kilos na tumutugon sa tunay na nagpapakita ng tunay na kahulugan ng
DEPED COPY
gamit ng kalayaan kalayaan.
KP2: KP2:
Naipaliliwanag ang tunay na Pagbibigay-kahulugan sa tunay na
kahulugan ng kalayaan kalayaan.
KP3: KP3:
Napatutunayan na ang tunay na Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang
kalayaan ay ang kakayahang Konsepto.
tumugon sa tawag ng
pagmamahal at paglilingkod
KP4:
Nakagagawa ng angkop na KP4:
kilos upang maisabuhay ang Pagsusuri ng mga naging pasiya at kilos
paggamit ng tunay na nitong mga nagdaang panahon na
kalayaan: tumugon sa tawag ng maaaring naging hadlang sa iyong
pagmamahal at paglilingkod paggamit ng tunay na kalayaan.
.
Pagsulat ng mga mahahalagang
repleksiyong nakuha mula sa aralin
Paglalahad ng mga paraan sa

mapanagutang paggamit ng kalayaan.
39
1. Talakayin ang panimula sa pahina 65. Mahalagang maiugnay ang kasalukuyang aralin
sa mga nakaraang modyul sa unang markahan upang maipaunawa sa mga mag-aaral
DEPED COPY
ang halaga ng pagkatuto mula rito.
2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa lamang
upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain.
Mga Kasanayang Pampagkatuto
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 65 - 66. Isa-isahin ang mga layuning
pampagkatuto para sa Modyul 4 na nasa loob ng kahon sa naunang pahina. Tanungin:
Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?
Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng ikatlong

Kasanayang Pampagkatuto (KP3) o titik c sa listahan ng mga layunin upang maiwasan
na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak
na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin mahihinuha ng mga mag-aaral ang
Batayang Konsepto.
Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na

kaalaman, kakayahan, at pag-unawa:
4.1 Natutukoy ang mga pasiya at kilos na tumutugon sa tunay na gamit ng kalayaan
4.2 Naipaliliwanag ang tunay na kahulugan ng kalayaan
4.3 Naipaliliwanag ang Batayang Konsepto ng aralin
4.4 Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay
na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod
40
Narito ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa KP 4.4
a. Nakapili ng angking negatibong katangian na nakahadlang sa paggamit ng

tunay na kalayaan
b. Naitala ang mga nararapat gawin upang malampasan ang negatibong
katangiang ito
c. Naitala ang karanasan sa mga sitwasyon o pagkakataon na ginamit ang
tunay na kalayaan
DEPED COPY
d. May kalakip na pagninilay
Paunang Pagtataya

of concepts)
1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 66 ng modyul.

Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?
2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 - 15

minuto.
3. Ipaskil o isulat sa pisara ang tamang mga sagot sa Paunang Pagtataya.
4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang
magamit sa paghahambing sa resulta ng pagsagot muli nito pagkatapos
basahin ang Pagpapalalim.
Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging
resulta ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi
isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng Paghinuha ng
Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman
ang antas ng kaniyang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad
ang kaniyang kakayahan sa mapanagutang paggamit ng kalayaan.
41
B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN
Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa na
nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman ng mga
mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).
DEPED COPY
Gawain 1
1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-
aaral. Ipabasa sa kanila ang panimulang pangungusap.
2. Tanungin ang mag-aaral kung mayroon bang kailangang linawin sa Panuto.
3. Matapos bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral, maaari nang isagawa
ang gawain.
4. Pasagutan ang mga gabay na tanong sa bilang 4, pahina 69.
Gawain 2

mag-aaral sa pahina 69 ng Modyul 4.
Panuto?
3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain.
4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 4,
pahina 69.
Tandaan: Sa bahaging ito, tatanggapin ng guro ang anumang sagot ng mga mag- aaral.
Kung sakaling mayroon silang maling kaisipan at pakahulugan sa iba’t ibang isyu sa
buhay at mali ang kanilang opinyon tungkol sa mga ito, ito ay itatama ng guro sa bahagi
ng Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa at Pagpapalalim.
42

Paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na
hango sa karanasan.
DEPED COPY
Gawain 3
1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral.

Mahalagang matiyak na nanatili ang pagkatuto ng mga mag-aaral upang matiyak
na maiuugnay nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain.
2. Ipabasa ang panuto at saka tanungin: Mayroon bang kailangang linawin sa
Panuto?
Panuto:
1. Ipagpalagay na ikaw ay bibigyan ng libreng limang oras upang gawin ang iyong
gustong gawin, saan mo ito gagamitin o paano mo ito gugugulin? Isulat sa iyong
kuwaderno ang naiisip mong gagawin.
2. Sa gabay ng iyong guro, isulat sa metastrip ang iyong sagot at idikit ito sa pisara.
3. Matapos mailagay ang mga sagot sa pisara, sa gabay pa rin ng inyong guro uriin o
ikategorya ang mga naisulat na planong gagawin. (Maaaring ang mga ito ay ayon sa
pag-aaral, kaibigan, kasiyahan, gadget, pamilya o pagtulong sa kapuwa, at iba pa).
3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain.

Gawain 4
Panuto?
Papasiyalan makikipag- makikipag-

ang kaibigan kwentuhan jamming sa at iba
sa kaibigan kaibigan
43
Pangkatin ang klase batay sa bilang ng kategorya ng mga gawaing naging sagot ng klase sa
Gawain 3.
Italaga ang isang kategorya sa isang pangkat.
Ipagpalagay na ang mga gawaing nakasulat sa metastrip na pinili mong gawin gamit ang
iyong kalayaan ay isang tulay na iyong tinatahak.
Sa kaliwang dulo ng tulay iguhit ang larawan ng isang kabataang kumakatawan sa
iyo. Idikit ang mga metastrip na nakapaloob sa isang kategorya na magiging
anyong tulay gamit ang manila paper. Sa kanang dulo ng tulay ay isulat mo ang
DEPED COPY
inaasahang makakamit pagkatapos gawin ang mga gawaing nakatala.
Halimbawa:
Kategorya: Kaibigan
Inaasahang makakamit pagkatapos ng gagawin.
Ikaw magiging malapit sa kaibigan
2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa nito. Bigyan sila ng 10 - 15

minuto upang matapos ang gawain.
3. Maglaan ng sapat na panahon sa paglalahad at pagpaliwanag ng output ng bawat
pangkat.
4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 6,
pahina 71 sa kani-kanilang kuwaderno.
5. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng
Batayang Konsepto.
D. PAGPAPALALIM

paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng
mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang
Etika at Career Guidance. (Ang manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga
mapagkakatiwalaang aklat, print at non-print.)

Takdang Aralin.
44
1. Bago simulan ang pagpapalalim ay maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi
ng Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? na “Nakatali ba ang kilos ng tao sa
kilos ng kaniyang kapuwa?”
3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating uunawain ang mga mahalagang konsepto tungkol
DEPED COPY
4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 71 - 77. Bigyan sila ng 15 minuto
upang basahin ito.

Pilosopiyang Moral.

para sa mag-aaral ang bahaging ito. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing
presentasyon tulad ng pagre-record ng babasahin at paglalapat ng voice over dito
upang maging kawili-wili ito sa mga mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o
atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin ang mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay
sa modyul upang mas maunawaan nila ang mahahalagang konsepto.
7. Bigyan ang mag-aaral ng sapat na panahon upang maisulat ang mga mahahalagang
konsepto na kanilang nakuha sa babasahin.
8. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa ng paksa at paghinuha
9. Atasan ang mga mag-aaral na bumalik sa kani-kanilang mga pangkat sa isinagawang
Gawain 4 sa bahagi ng Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa.
10. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsusuri ng kanilang mga sagot sa gawaing ito at
alamin kung ang mga ito ba ay tumutugon sa mga mahahalagang konseptong inilahad
sa babasahin.
11. Bigyan ng pagkakataon ang bawat pangkat na makapaglahad kung sakaling may
pagbabago sa mga naunang nailahad na kaisipan sa Gawain 4 sa bahagi ng
Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa.
12. Matapos mabigyan ng pagkakataon ang lahat ng pangkat na makapaglahad ay maaari
ng pasagutan ang mga tanong sa bahaging Tayahin ang iyong Pag- unawa sa
pahina 13.
45
14. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto
at hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.
15. Magkakaroon ng malayang talakayan.
Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay may mga kahon na naglalaman ng

mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat
DEPED COPY
bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang
hindi pilitin na matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng
information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang layuning ganap na
maunawaan ng mga mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.
Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa mahalagang Tanong (MT) sa

pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang graphic organizer.
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto na nasa pahina 78 at tanungin: Mayroon bang
hindi malinaw sa panuto?
2. Magpaskil sa pisara ng katulad na graphic organizer na nasa modyul o
maaaring ring lumikha ng sariling graphic organizer.
3. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng Batayang Konsepto. Tumawag ng ilang
mga mag-aaral na magbabahagi ng nabuong Batayang Konsepto.

magsilbing gabay sa mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na gumawa ng
Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na pinaniniwalaan na
mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral.
Mahalaga lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod na
pamantayan (EDUP-R):
Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring maaanod
sa pagbabago ng panahon.
Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa malalim na
pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at Career
Guidance.
Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga
aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.
Potentially Engaging – Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga
mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal na
panahon.
46
Relationship between two variables – Ito ay dapat na pagsasalaysay ng relasyon ng
dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang konsepto.
Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto sa pagkatao at buhay ng mga
mag-aaral?
Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao.
DEPED COPY
Layunin ng mga Gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na

tayahin ang kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral na makagawa ng
angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa
tawag ng pagmamahal at paglilingkod
Pagganap
1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap sa pahina 79.
2. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa
pagbasa. Itanong: Mayroon bang nais na linawin sa Panuto?
3. Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na ipahayag ang kanilang mga
paglilinaw.
4. Ipaskil sa pisara ang ang pormat at rubric na gagamitin sa pagmamarka ng
gawain upang maging malinaw sa mga mag-aaral ang gagamiting pamantayan.
5. Atasan ang mga mag-aaral na ibahagi sa klase ang kanilang mga kasagutan.
Pagninilay
1. Maaaring ibigay ang gawaing ito bilang takdang-aralin.
2. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto na nasa pahina 80. Pagkatapos, tanungin:
Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?
3. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain.
4. Ipaalam sa mga mag-aaral kung paano mamarkahan ang gawain sa
pamamagitan ng pagpapaskil ng rubric ng pagtataya sa pisara.
5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang
output sa harapan ng klase.
6. Mahalagang tapusin ang bahaging ito sa pamamagitan ng paglalahat sa mga
ibinahaging pagninilay at sa pagbalik sa Batayang Konsepto.
47
Pagsasabuhay
1. Ipagawa ang bahaging Pagsasabuhay sa pahina 80 - 81 ng Modyul 4.
2. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang panuto sa loob ng tatlo hanggang limang
minuto. Tiyakin na malinaw na sa lahat ang nilalaman ng panuto.
3. Maging bukas sa mga tanong mula sa mga mag-aaral.
4. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang matapos ang gawain.
Tiyakin na nagagabayan sila sa pagsasagawa nito.
DEPED COPY
5. Atasan ang mga mag-aaral na ibahagi sa klase ang kanilang mga sagot.

1. Tunay na Kalayaan Kaalaman d
2. Tunay na Kalayaan (Aspekto) Pag-unawa d
3. Kahulugan ng Kalayaan sa B7 Pag-unawa a
4. Tunay na Kalayaan Pagsusuri d
5. Tunay na Kalayaan (Kahulugan ng
Responsibilidad) Pagsusuri a
6. Pagbubuod Pagbubuo d
7. Pagbubuod Pagbubuo b
8. Tunay na Kalayan (Aspekto) Pagtataya a
9. Tunay na Kalayaan (Kahulugan ng
Responsibilidad) Pagtataya b
10. Kahulugan ng Kalayaan sa B7 Pagtataya d
MODYUL 4: Ang Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan
I. Panimula
II. Kahulugan ng Kalayaan sa Baitang 7
A. May kakayahan ang taong piliin kung paano siya kikilos
B. Walang kalayaang piliin ang kahihinatnan ng piniling kilos
III. Tunay na Kalayaan
A. May kakambal na responsibilidad
B. Dalawang Kahulugan ng responsibilidad na nakaaapekto sa ideya ng kalayaan
1. Kalayaang kaugnay ng malayang kilos-loob
2. Kakayahang tumugon sa tawag ng pangangailangan ng sitwasyon
C. Dalawang Aspekto ng Kalayaan
1. Kalayaan Mula Sa (Freedom from)
2. Kalayaan Para Sa (Freedom for)
a. Dalawang Uri ng Fundamental Option o Vertical Freedom
1) Pataas
2) Pababa
IV. Pagbubuod
48
Rubric para sa Pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto Gamit ang
Graphic Organizer
Kraytirya 4 3 2 1
Paghinuha ng Nahinuha ang Nahinuha ang Nahinuha ang Nahinuha ang

batayang batayang batayang batayang batayang
konsepto konsepto nang konsepto ng konsepto ngunit konsepto sa
hindi may kaunting kailangan ng paggabay ng
DEPED COPY
ginagabayan ng paggabay ng labis na guro sa kabuuan
guro. guro. paggabay ng nito.
guro.
Pagpapaliwanag ng Malinaw na May isang May May tatlo o

konsepto naipaliwanag ang konsepto na dalawang higit pang
lahat ng hindi malinaw konsepto na konsepto na
mahahalagang na naipaliwanag. hindi hindi
konsepto. naipaliwanag. naipaliwanag.
Paggamit ng Nakalikha ng Ginamit ang Nakalikha Ginamit ang

graphic sariling graphic graphic ng sariling graphic
organizer organizer na organizer na graphic organizer na
ginamit upang nasa modyul at organizer nasa modyul
maibigay o maayos na ngunit hindi ngunit hindi
maibahagi ang naibigay ang malinaw na malinaw na
batayang batayang naibigay o naibigay o
konsepto. konsepto gamit naibahagi ang naibahagi ang
ito. batayang batayang
konsepto gamit konsepto
ito. gamit
ito.
49

EsP10 TG U1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

EsP10 TG U1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

VISIT DEPED TAMBAYAN

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim:

Mga Bumuo ng Gabay sa Pagtuturo

Mga Konsultant: Manuel B. Dy Jr., PhD at Fe A. Hidalgo, PhD Luisita B. Peralta

Inilimbag sa Pilipinas ng FEP Printing Corporation

Modyul 1: Ang Mga Katangian ng Pagpapakatao...........................................1

Modyul 2: Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at Kilos-loob..............11

Modyul 3: Paghubog ng Konsensiya Batay sa Likas na Batas Moral...........27

Modyul 4: Ang Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan..................................38

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

Ang Pilosopiya at mga Batayang Teorya ng Pagtuturo-Pagkatuto

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

Mga Disiplina ng Edukasyon sa Pagpapakatao

Mga Dulog sa Pagtuturo

Figure 1. Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

MGA PAMANTAYAN SA PROGRAMA (LEARNING AREASTANDARDS)

PANGUNAHING PAMANTAYAN NG BAWAT YUGTO (KEYSTAGE STANDARDS)

K – Baitang 3 Baitang 4 – 6 Baitang 7 – 10

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

Grade Level Standards (Pamantayan sa Bawat Baitang/Antas)

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

GABAY Pangkurikulum sa Edukasyon sa Pagpapakatao

tunay na upang maisabuhay 4.2 Nasusuri ang tunay na kahulugan EsP10MP

Pananagutan ng Tao pagkukusa ng panagutan at pagsasagawa ng kilos-loob EsP10MK

at gawi sa pananagutan ng tao

(Content Standard) Standard) ( Learning Competencies)

6.4 Nakapagtataya ng kabutihan o

(Content Standard) ( Learning Competencies)

pananampalataya a. Nasa pagsisikap na hanapin ang

PAMANTAYANG MGA KASANAYANG

Seksuwal, marital sex, kawalan ng dignidad at seksuwalidad -IVc-14.2

at isabuhay ang pagiging

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

CODE BOOK LEGEND

LEGEND SAMPLE DOMAIN/ COMPONENT CODE

Domain/Content/ Pagkilala at Pamamahala sa mga Pagbabago sa

Ang Pagkatao ng Tao PT

Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral PI

I. Pag-uugnay ng mga Pamantayan sa Pagkatuto at mga

DEPED COPY Pamantayan sa pagkatuto

Ang pag-unlad sa mga katangian ng pagpapakatao ay instrumento sa

Pagsasabuhay ng mga pagkatuto

Nasusuri ang sarili kung anong katangian ng pagpapakatao ang makatutulong sa

Natutukoy ang mga katangian ng pagpapakatao

Mga Kasanayang Pagtatasa

A. ANO ANG INAASAHANG MAIPAMAMALAS MO?

1. Talakayin ang panimula sa pahina 1 ng Modyul 1. Mahalagang maiugnay ang

Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang

Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng

1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 2 - 4 ng modyul.

DEPED COPY B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

1. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-

Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at

Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at

Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng babasahin at

6. Iminumungkahing gamitin ang pagkamalikhain upang hindi maging kabagot- bagot

Paghinuha ng Batayang Konsepto