4

Edukasyong Pangkatawan
at
Pangkalusugan

DEPED COPY Patnubay ng Guro

Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng

mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang
nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 Edukasyong Pangkatawan at Pangkalusugan – Ikaapat na Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon 2015

Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot
ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang
sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks,
palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga
iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society
(FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng
mga akdang hiniram at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit
ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS
at yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa
Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais
makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa
filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S.Ocampo, PhD

Mga Bumuo ng Patnubay ng Guro

DEPED COPY
Edukasyong Pangkatawan
Punong Tagapamahala: Jenny Jalandoni Bendal
Konsultant: Salve A. Favila, PhD
Mga Tagasuri ng Nilalaman: Lordinio A.Vergara, Jo-ann G.Grecia, at
Rachelle U. Peneyra
Mga Manunulat: Grace M. Forniz , Ruby TN Jimeno, Sonny F. Menese Jr.,
Teresita T. Evangelista, Genia V.Santos PhD, Julia B. Sabas,
Rhodora B.Peña, at Amphy B. Ampong
Mga Tagasuri ng Wika: Norbert C. Lartec, PhD, Jane K. Lartec, PhD, at
Crisencia G. Saludez
Mga Gumuhit ng Larawan: Gerardo G. Lacdao, Joselito P. Loresto, Niles S. Arguelles,
Elvin Neal B. Bersamira, at Jason O. Villena
Naglayout: Mark Anthony E. Jalandoni at Mickey C. Acorda
Edukasyong Pangkalusugan
Punong Tagapamahala: Marilou E Marta R. Benisano, M.A.P.A.
Konsultant: Evelina M. Vicencio, PhD
Mga Tagasuri ng Nilalaman: Rhodora Formento at Cristina Sagum
Mga Tagapag-ambag: Mila Taño, Maria Teresita Garcia-Aguilar, Juvy B. Nitura EdD,
at Marie Fe B. Estilloso
Mga Manunulat: Mark Kenneth Camiling, Minerva David, Aidena Nuesca, Reyette
Paunan, Jennifer Quinto, at Giselle Ramos
Tagasuri ng Wika: Michael De la Cerna
Mga Gumuhit ng Larawan: Roland Allan Nalazon, Sharlyn Sanclaria
Naglayout: Ester Daso at Mickey C. Acorda
 

Inilimbag sa Pilipinas ng _______________________________________

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Building, DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054, 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

ii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 Pambungad

Edukasyong Pangkatawan

Ang Patnubay ng Guro na ito ng Ikaapat na Baitang ng Edukasyong Pang-

katawan ay nilalaan para sa inyong mga guro na magtuturo o mangangasiwa
ng asignaturang ito. Ang patnubay na ito ay pinapaunlad upang makatulong
sa pagsasakatuparan ang kurikulum ng Ikaapat na Baitang at makapaglaan
ng sapat na competencies sa pagtuturo ng asignatura. Sa pamamagitan ng
patnubay na ito tiyak na magiging panatag sa pagtugon ng mga ninanais na
pamantayan o standards na siyang nakasaad sa kurikulum.

Edukasyong Pangkalusugan

Magandang Buhay mga Guro!

Ang aklat na ito ay naglalayong makapag-ambag ng mahahalagang kaalaman,

kasanayan sa asignaturang Edukasyong Pangkalusugan para sa ikaapat na
baitang, batay sa kasalukuyang balangkas ng kurikulum ng Kagawaran ng

DEPED COPY
Edukasyon na nakapaloob sa kompetensiya ng K to 12 Health Curriculum
Guide ng K to 12 Enhanced Basic Education Program.

Ang pagkakaroon ng maayos at malusog na pangangatawan ay maituturing

na isang kayamanan kung kaya mahalagang maituro at maipaunawa sa bawat
mag-aaral ang kahalagahan nang pagakakaroon ng wastong nutrisyon upang
maging wasto, balanse at ligtas sa mga sakit. Matiyak na may kaalaman ang
bawat mag-aaral upang maiwasan ang mga posibleng sakit na makukuha sa
mga hindi ligtas na pagkain.

Gayundin, dapat maituro nang maayos ang tamang paggamit ng gamot at
kung kailan nararapat na gamitin, upang hindi malagay sa kapahamakan ang
kalusugan ng mga bata.

Sa pabago-bagong panahon dahil sa tinatawag nating “Global Warming”
na may malaking epekto sa ating klima, kinakailangang maihanda ang bawat
mag- aaral sa kanilang murang edad, ang dapat gawin sa oras ng sakuna upa-
ng mailigtas nila ang kanilang sarili at posibleng makapagligtas rin ng ibang
buhay.

Tungkulin ng guro na bigyang pansin ang mga mahahalagang puntos sa

bawat aralin upang matulungan at magabayan ang mga mag-aaral tungo sa
kanilang pagkatuto.

iii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 TALAAN NG MGA NILALAMAN

Edukasyong Pangkatawan

YUNIT I PAGPAPATULOY SA MGA GAWAING MAKAPAGPAPAUNLAD

PHYSICAL FITNESS
Pahina
Aralin 1 Ang Physical Activity Pyramid Guide

Para Sa Batang Pilipino........................................................ 3

Aralin 2 Ang Mga Sangkap ng Physical Fitness................................. 6

Aralin 3 Ang Pagsubok Sa Mga Sangkap ng

Physical Fitness (Pre-Test)
Unang Araw ng Pagsubok..................................................... 9

Aralin 4 Ang Pagsubok Sa Mga Sangkap ng

DEPED COPY
Physical Fitness (Pre-Test)
Pangalawang Araw ng Pagsubok……................................... 12

Aralin 5 Paglinang ng Cardiovascular Endurance.........………........... 15

Aralin 6 Paglinang ng Power.............................................………........ 18

Aralin 7 Batuhang Bola...............................……….............................. 20

Aralin 8 Syato...............................……….…........................................ 22

YUNIT II PAGPAPAYAMAN SA MGA GAWAING MAGPAPAUNLAD

PHYSICAL FITNESS

Pahina

Aralin 1 Pagpapalakas at Pagpapatatag ng Kalamnan………........ 25

Aralin 2 Pagpapalakas at Pagpapatatag ng Kalamnan………........ 28

Aralin 3 Pagpapaunlad ng Liksi...........................…………............ 30

Aralin 4 Paglinang ng Bilis................................………….............. 32

iv

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 Aralin 5 Patintero...................................................…………................. 35

Aralin 6 Agawang Panyo..........................................………….............. 37

Aralin 7 Agawang Base.....................................................…………..... 40

Aralin 8 Lawin at Sisiw........................................………….................... 42

YUNIT III PAGPAPATULOY SA PAGPAPAUNLAD NG PHYSICAL FITNESS

Pahina
Aralin 1 Balik-tanaw sa mga Sangkap ng
Physical Fitness.....................………….................................. 45

Aralin 2 Paglinang ng Flexibility..............................…………............... 48

DEPED COPY
Aralin 3 Paglinang ng Koordinasyon..........................……................... 51

Aralin 4 Rhythmic Interpretation...................................................……. 54

Aralin 5 Likhang Sayaw....................................................….……........ 57

Aralin 6 Pangunahing Kaalaman sa Sayaw na Liki.............………...... 60

Aralin 7 Kasanayan sa Pasayaw ng Liki.............................................. 63

Aralin 8 Liki: Ang Katutubong Sayaw

mula sa Negros Occidental..................................................... 67

YUNIT IV PAGPAPANATILI SA PAGPAPAUNLAD NG PHYSICAL FITNESS

Pahina
Aralin 1 Balik-tanaw sa mga Sangkap ng
Skill Related Fitness................………….................................. 69

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 Aralin 2 Paglinang ng Balanse.............................................................. 72

Aralin 3 Paglinang ng Reaction Time.................................................... 74

Aralin 4 Pangunahing Kaalaman sa sayaw na Ba-Ingles..................... 76

Aralin 5 Kasanayan sa Pagsayaw ng Ba-Ingles................................... 78

Aralin 6 Malikhaing Pagsayaw.............................................................. 83

Aralin 7 Ang Pagsubok sa mga Sangkap

ng Physical Fitness (Post Test)................................................ 85

Aralin 8 Ang Pagsubok sa mga Sangkap

ng Physical Fitness (Post Test)................................................ 87

Edukasyong Pangkalusugan

DEPED COPY
YUNIT I KAHALAGAHAN NG PAGBABASA NG FOOD LABEL

Pahina

Aralin 1 Sustansiyang Sukat at Sapat.................................................. 98

Aralin 2 Suriin ang Pagkain, Bago Kainin............................................104

Aralin 3 Basahin Bago Kainin at Inumin...............................................106

Aralin 4 Ating Alamin at Unawain.........................................................108

Aralin 5 Pagkain Tiyaking Tama at

Ligtas Bago Kainin..................................................................111

Aralin 6 Pagkain ay Suriin upang Hindi Sakitin....................................114

YUNIT II
Pahina
Aralin 1 Nakahahawang Sakit…
Alamin Kung Bakit?.................................................................129

Aralin 2 Mikrobyong Maliliit, Nakasasakit.............................................137

vi

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 Aralin 3 Daloy ng Impeksiyon, Mabilis ang Aksiyon!............................139

Aralin 4 Pag-iwas ay Gawin upang Di-maging Sakitin.........................141

YUNIT III
Pahina

Aralin 1 Tamang Gamit, Iwas Sakit......................................................158

Aralin 2 Gamot Iba’t-Iba , Sa Botika Nandoon Sila..............................160

Aralin 3 Maling Paggamit, Hatid ay Panganib......................................164

Aralin 4 Gamot Huwag Abusuhin Upang

Sakit Hindi Danasin.................................................................167

Aralin 5 Laging Ligtas: Pag-iwas Sa Panganib ng

Pag-abuso At Maling Paggamit ng Gamot.............................172

DEPED COPY
Aralin 6 Sa Oras Ng Karamdaman,
Wastong Preskripsyon Ang Kailangan....................................176

Aralin 7 Paliwanag Mo, Kailangan Ko!.................................................178

Aralin 8 Walang Bisa ‘Yan....................................................................181

YUNIT IV
Pahina
Aralin 1 Mga Uri ng Kalamidad
Sa Aking Komunidad...............................................................195

Aralin 2 Sa Panahon ng Kalamidad,

Sakuna at Kagipitan................................................................199

Aralin 3 Mas Ligtas Kung Laging Handa..............................................207

Aralin 4 Piliin Ang Tama Umiwas sa Masama!.....................................209

vii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.
 DEPED COPY

viii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any
means--electronic or mechanical including photocopying without written permission from DepEd
Central Office.