หน้า 5
5. ควรเทน้าปัสสาวะออกจากถุงทุก 8 ชั่วโมง หรือเมื่อ
มีปริมาณน้าปัสสาวะ 3 ใน 4 ของถุง โดยเช็ดรอบๆ
ปลายเปิดของถุง ด้วยแอลกอฮอล์ 70% ทั้งก่อนและ
หลังการเท และระมัดระวังไม่ให้ท่อเปิดของถุงสัมผัส
กับสิ่งของต่างๆ
6. ระวังจุดต่อสายสวนกับถุงปัสสาวะ หลุดออกจากกัน
แต่หากเกิดหลุด ควรเช็ดด้วยแอลกอฮอล์ 70% ให้ทั่ว
ที่ปลายสายทั้ง 2 ด้านก่อนต่อเข้าด้วยกันใหม่
ถุงรองรับปัสสาวะ
จุดต่อสายสวนกับถุงปัสสาวะ
7. ไม่วางถุงปัสสาวะกับพื้นและระมัดระวังอย่าให้ถุงรั่ว
8. รักษาความสะอาดของร่างกาย
สามารถอาบน้าชาระร่างกาย
ฟอกสบู่ได้ตามปกติ
สาหรับอวัยวะเพศ ควรทาความสะอาดจาก
ด้านหน้าไปด้านหลัง อย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น
หรือทุกครั้งที่ถ่ายอุจจาระ
9. ห้ามดึงสายสวนปัสสาวะออกเอง เพราะจะทาให้ท่อ
ปัสสาวะฉีกขาดได้
หน้า 6
ผู้ที่จาเป็นต้องคาสายสวนปัสสาวะเป็นเวลานาน
ควรเปลี่ยนสายใหม่ทุก 4 สัปดาห์ หรือเมื่อเกิดการอุดตัน
กรณีน้าปัสสาวะใสดี ไม่มีหินปูนเกาะที่ปลายสายสวน
อาจยืดเวลาการเปลี่ยนสาย เป็น 6 - 8 สัปดาห์ได้
ผู้ที่คาสายสวนปัสสาวะ ควรปฏิบัติตามคาแนะนา
ของแพทย์หรือพยาบาลอย่างเคร่งครัด และไปตรวจตาม
นัดทุกครั้ง และควรพบแพทย์หากมี
อาการผิดปกติ เช่น
1. สายสวนปัสสาวะอุดตัน หรือปัสสาวะ
ซึมออกตรงรูเปิดท่อปัสสาวะ
2. ปัสสาวะขุ่น เป็นตะกอน มีหนอง หรือเลือดปน
3. มีไข้ หนาวสั่น ปวดบริเวณบั้นเอวมาก
4. ถุงปัสสาวะสกปรก มีคราบหินปูนเกาะหรือรั่วซึม
**************************
หากต้องการปรึกษา
สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลได้ที่... ด้วยความปรารถนาดีจาก…
หอผู้ป่วยศัลยกรรมระบบทางเดินปัสสาวะ โรงพยาบาลลาปาง โทร. 0 5423 7400
โทร. 0 5423 7400 ต่อ 8400 กลุ่มงานสุขศึกษา ต่อ 4200
หอผู้ป่วยศัลยกรรมระบบทางเดินปัสสาวะ
ต่อ 8400
 หน้า 2
“การคาสายสวนปัสสาวะ” จาเป็นอย่างยิ่ง
สาหรับผู้ป่วยในโรคระบบทางเดินปัสสาวะผิดปกติ โรคที่
ร่างกายไม่สามารถขับน้าปัสสาวะออกเองได้ เช่น ต่อม
ลูกหมากโต กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะอ่อนแรง โรค
อัมพาตและอื่นๆ หรือในระหว่างการรักษาของแพทย์เพื่อ
ต้องการตรวจวัดลักษณะ สี และปริมาณของน้าปัสสาวะ
อย่างละเอียด
การคาสายสวนปัสสาวะ คือการสอดสายยางที่
ปลอดเชื้อผ่านเข้าทางรูเปิดท่อปัสสาวะไปจนถึงกระเพาะ
ปัสสาวะ แล้วดันลูกโป่งที่อยู่ทางปลายสายให้พองขึ้นใน
กระเพาะปัสสาวะเพื่อตรึงสายสวนนี้ไว้ ป้องกันการเลื่อน
หลุดออกมา และต่อสายนี้กับถุงรองรับน้าปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะ
ลูกโป่ง
หน้า 3
ตาแหน่งสายสวนปัสสาวะในผู้ชาย
กระเพาะปัสสาวะ
มดลูก
ปลายสายทีต่ ่อลงถุงรองรับปัสสาวะ
ตาแหน่งสายสวนปัสสาวะในผู้หญิง
การคาสายสวนปัสสาวะ จะทาให้เกิดการระคาย
เคืองต่อเยื่อบุในทางเดินปัสสาวะ ขณะเดียวกันเชื้อโรค
สามารถเข้ามาตามสายสวนปัสสาวะได้ง่าย หากการดูแล
ไม่ถูกต้องจะเกิดการอักเสบขึ้นได้และเชื้อโรคอาจลุกลาม
จนทาให้กรวยไตอักเสบ เกิดภาวะไตวาย หรือติดเชื้อใน
กระแสเลือด ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
ไต
ท่อไต
กระเพาะปัสสาวะ
รูเปิดท่อปัสสาวะ
หน้า 4
เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ผู้ที่คาสายสวนปัสสาวะ
ควรปฏิบัติดังนี้
1. ตรึงสายสวนปัสสาวะไว้ ไม่ให้เลื่อนและดึงรั้งป้องกัน
สายสวนขยับเข้าๆ ออกๆ ซึ่งจะทาให้เกิดการระคาย
เคืองเยื่อบุทางเดินปัสสาวะ และเชื้อโรคจากภายนอก
เข้าสู่ปากท่อปัสสาวะได้ โดยผู้ชายให้ตรึงไว้ที่โคนขา
ด้านหน้าหรือหน้าท้อง ผู้หญิงตรึงไว้ที่โคนขาด้านใน
2. แขวนถุงปัสสาวะให้ต่ากว่าระดับกระเพาะปัสสาวะ
หรือสะโพกเสมอ เพื่อป้องกันน้าปัสสาวะในสายไหล
ย้อนกลับเข้าสู่ร่างกาย กรณีจาเป็นต้องยกถุงสูง ให้
พับสายยางไว้ทุกครั้ง
3. ดูแลน้าปัสสาวะ
ให้ไหลลงถุงได้สะดวก ระวังสายหัก
พับ งอ และหมั่นบีบไล่น้าปัสสาวะในสาย ให้ไหลลงถุง
อย่าปล่อยให้คั่งค้างอยู่ในสายนาน
4. ควรดื่มน้าวันละ 2 ลิตรครึ่งถึง 3 ลิตร กรณีที่แพทย์
ไม่จากัดน้าดื่ม เพื่อเพิ่มปริมาณน้าปัสสาวะให้มากขึ้น
ป้องกันปัสสาวะขุ่น เป็นตะกอน และลดการเกาะตัว
ของหินปูนที่ปลายสายสวนปัสสาวะ