Rasyonel 12 - Li̇ Tyt Türkçe Denemesi̇

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI
TEMEL YETERLİLİK TESTİ (TYT)

1. OTURUM
TÜRKÇE
Video çözümleri için

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
UYGULAMASINI İNDİRİNİZ.
ULUDAĞ DENEME 1
SORU KİTAPÇIK NUMARASI
0 1 0 1 0 1 0 1
T.C. KİMLİK NUMARASI
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
1. T.C. Kimlik Numaranızı, Adınızı, Soyadınızı, Salon Numaranızı ve Sıra Numaranızı, Soru Kitapçığı üzerindeki ilgili
alanlara yazınız.
2. Soru Kitapçık Numaranız yukarıda verilmiştir. Bu numarayı cevap kâğıdındaki ilgili alana kodlayınız ve aşağıdaki ilgili
alanı imzalayınız. Bu kodlamayı cevap kâğıdınıza yapmadığınız veya yanlış yaptığınız takdirde, sınavınızın değerlen-
dirilmesi mümkün değildir. Bu numaranın cevap kâğıdı üzerine kodlanmamasının, eksik veya yanlış kodlanmasının
sorumluluğu size aittir.
3. Bu sayfanın arkasında yer alan açıklamayı dikkatle okuyunuz.
Deneme kitapçığı öğrencilerimizin sınava daha gerçekçi hazırlanmaları amacıyla ÖSYM kitapçığı dikkate alınarak hazırlan-
mıştır.
Adayın imzası:
Soru kitapçık numarasını
cevap kâğıdındaki alana doğru kodladım.
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4
ÖSYM’nin geçmiş yıllarda yaptığı

sınavların kazanımları, soruların zorluk ULUDAĞ DENEMELERİ
dereceleri, günlük hayatla ilişkilendirilen Deneme 3
Deneme 2
soru modelleri analiz edilip, TYT’de
Deneme 1
gelmesi öngörülen soru tarzları
düşünülerek MEB’in bütün kazanımlarını
kapsayan aşamalı on iki deneme
oluşturulmuştur.
TYT TÜRKÇE TESTİ DENEME 1
1. Bu testte 40 soru vardır.

2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, 3. “İtiraflarım” Tolstoy’un etkilendiği kaynakları okurlara
ayraç içindeki anlamıyla kullanılmamıştır? gösteren, böylece kendi iç dünyasının kapılarını arala-
yabildiği bir eser. Bu eser, yazarın yaşamının daha iyi
A) Bunların hepsini antika pazarında güzel bir fiyata
okuturuz. (mecaz anlam) anlaşılmasında kilit rol oynayacak bir konumda şu an.
Bu yüzden okurken Tolstoy’u anlamak için biraz daha
B) Ustabaşı, elindeki paslı çivileri düzeltip yeniden kul-
dikkatli olmalısınız.
lanıyordu. (temel anlam)
C) Çembere bir teğet çizip aradaki açıyı hesaplamamı Bu metinde altı çizili söz grubu ile anlatılmak istenen
söyledi. (terim anlam) aşağıdakilerden hangisidir?
D) Kadınlardan bazıları hamur yoğuruyor, bazıları yufka A) Yaşadığı çevre ve toplum hakkında bazı detayları
açıyordu. (mecaz anlam) esere aktarmak
E) Şişenin ağzı çok dar olduğu için dolması uzun zaman B) Sakladığı sırları üstü kapalı biçimde eserinde anlat-
aldı. (yan anlam) mak
C) Hayatının kimsenin bilmediği dönemlerini yazılarında
vermek
D) Okurların kendini keşfetmelerine yardımcı olacak
ipuçlarını vermek
E) Duygularını ve hissettiklerini tamamen olmasa da
okurlarıyla paylaşmak
RASYONEL YAYINLARI
2. “Yatmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

“işlemez, çalışmaz durumda kalmak” anlamında kulla-
nılmıştır?
A) Binlerce lira verip yaptırdığı özel araba bakımsızlık-
tan öylece garajda yatıyor.
B) Sabahları işe gitmek için erken kalkacağından ak-
şam saat dokuz demeden yatardı.
C) Bizim miskin köpeğimiz, her öğle vaktinde kendine
bir gölge bulup yatardı.
D) Arkadaşımızın bu saldırgan tavrının altında aşağılık
duygusu yatıyor olabilir.
E) Bankaya yatırdığı paraları uzun bir süre sonra çek-
mek zorunda kalmıştı.
3 Diğer sayfaya geçiniz.

TYT/Türkçe DENEME 1
4. ● açık: Her türlü düşünceyi hoşgörüyle karşılayabilen, 5. (I) Özel yetenekler verilmiş olan sanatçıların, içinde
etkisinde kalabilen. yaşadıkları dünyaya ve topluma karşı diğer insanlar-
dan daha çok sorumlulukları olduğunu düşünüyorum.
● kafa: Görüş ve inançların etkisi altında beliren düşün-
(II) Sanatçının görevi, yaşadığı toplumun kültür ve me-
me ve yargılama yolu, zihniyet.
deniyet seviyesini yükseltmek, bu konuda ilklere imza
● yapı: Canlı bir varlığın ruh veya beden özelliklerinin atıp örnek ve önder olmaktır. (III) Bu bağlamda sanatın
tümü, bünye. ve doğal olarak sanatçının amacını tartışabiliriz. (IV) Sa-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “açık, kafa, yapı” nat eseri seyredilen bir obje değil, hayatın içinde yaşa-
sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şekilde nan bir olgu olmalıdır; bu sebeple öncelikle sanatsal üre-
kullanılmıştır? timde işlevsellik ve faydacılık ön plandadır. (V) Sanatçı
eser verirken bu kaygıları taşımalı, toplumsal konulara
A) Açık mimari tekniğinin en önemli yapılarından biri
ve sorunlara duyarlı olmalı, yaşadığımız çağa ve onun
olan bu yeni bina, kafalarda soru işareti bırakmaya-
sanatına katkı sağlamalı, “Ben kendim için sanat yapa-
cak bir güzelliğe sahipti.
rım.” deme lüksünü kendinde görmemelidir.
B) Kalbi ve kafasıyla hareket eden bu genç adam, her
türlü fikre açık yapısıyla çevresindekiler tarafından Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerle ilgili
çok seviliyordu. olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
C) Kafasından geçenleri açık yüreklilikle ifade edebi- A) I. cümlede öznel bir değerlendirme yapılmıştır.
lecek bir yapıda olmak herkesin başarabileceği bir
B) II. cümlede açıklama yapılmıştır.
davranış değildir.
C) III. cümlede karşılaştırma yapılmıştır.
D) Genç adamın kafasındaki açık yaraya rağmen kalk-
maya çalışması sağlam bir yapıda olduğunun en so- D) IV. cümlede neden - sonuç ilişkisinden yararlanılmış-
mut ispatıydı. tır.
RASYONEL YAYINLARI
E) Edebiyatımızın en önemli şairlerinden biri olan Necip E) V. cümlede bir gereklilikten söz edilmiştir.
Fazıl’ın yapısındaki incelik dizelerinde açıkça görül-
se de kafa karıştıracak şiirleri de yok değil.
6. I. Modern bireyin dramına yaslanan modernist anlatı-

nın Türkiye’deki macerası, 1940’lı ve 1950’li yıllarda
başlar.
II. Pek de şaşırtıcı değildir bu; söz konusu tarihler, be-

raberinde modern bireyi cisimleştirecek, onun yaşa-
dığı atmosferi şekillendirecek koşulların (şehirleşme,
geleneksel değerlerin yitimi vs.) Türkiye’de belli bir
düzeye eriştiği yıllara denk gelir.
Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden

hangisi söylenebilir?
A) I. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamak-
tadır.
B) I. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt-
mektedir.
C) I. cümledeki bilgileri farklı örnekler üzerinden değer-
lendirmektedir.
D) I. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi
sunmaktadır.
E) I. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al-
maktadır.

7. Sürekli arkasındakileri izleyenler başarı merdivenini tır- 9. Ülkemizin akciğerleri olan ormanlarımızdaki yangın riski-
manırken önlerini asla göremez. ni azaltmak amacıyla ---- ateş yakılmamalıdır.
Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
gisidir? gisi getirilirse cümlede dolaylı tümleç kullanılmamış
olur?
A) Başarı düzeyini sürekli başkaları ile kıyaslayan birey-
lerin kendilerini tanımaları mümkün olmaz. A) orman içindeki piknik alanlarında
B) Geride bıraktığı fırsatları değerlendiremeyen kişiler, B) kontrolsüz biçimde
başarılı olma yolunda geri kalır. C) ağaçlık ve çalılık bölgelerde
C) Yeteneklerinin farkında olmayan bireyler, başarıyı D) korunaklı ve kontrollü ocaklar dışında
asla yakalayamaz.
E) belirlenmiş yerler haricinde
D) Başarı yolunda yalnızca kendi çalışmalarına odakla-
nanlar zirveye ulaşabilir.
E) Yaptıklarını başkalarının beğenisi için gerçekleşti-
renler başarıyı tadamaz.
RASYONEL YAYINLARI
10. (I) Birlikte yaşamak insanlara bazı sorumluluklar yükle-

8. Yüz bin Leyla doğar âlemde her gün,
mektedir. (II) Toplum düzeni için insanların bu sorum-
Senin aradığın zevk, sefa, düğün. lulukları yerine getirmesi gerekir. (III) İnsanlar her şey-
Tutacağın işi önceden düşün; den önce işe saygıyı koruyarak başlamalıdır. (IV) Çünkü
saygı, toplum düzeni ve huzurunun temelinde yatan ana
Daha ilk adımda nedamet etme. unsurdur.
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi var- Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangilerinde
dır? aynı tür fiilimsi kullanılmıştır?
A) Ünsüz sertleşmesi
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
B) Ünsüz düşmesi
C) Ünlü türemesi D) II ve III E) II ve IV
D) Ünlü düşmesi
E) Ünsüz yumuşaması

11. (I) Geleceği günü, saati telefonla bildirmişti yola çıkma- 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı var-
dan önce. (II) Onun, kendisini merak ve heyecan içinde dır?
beklediğini biliyordu. (III) Nitekim apartman bahçesine
A) Sonbaharın serin günleri artık iyice geride kaldı.
adımını atar atmaz, kafasını yukarı kaldırmış ve onu
B) Köyün bozuk yolları en sonunda asfaltlanacaktı.
camda görmüştü belli belirsiz. (IV) El salladı, kendisini
görür umuduyla. (V) Bir yandan da kaygılandı, “Kapıyı C) İşin bitmesi için herkesin yardımına ihtiyacımız ola-
açacağım diye telaş edip düşmese bari!” diye geçirdi cak.
içinden. D) Binanın önündeki bir çok otobüs hareket etmeyi bek-
liyordu.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir
E) Yaptığı her hamlede rakibini biraz daha sıkıştırıyor-
noktalama yanlışı yapılmıştır?
du.
A) I B) II C) III D) IV E) V
RASYONEL YAYINLARI
12. Köyümün sabah manzarası, bizi uyandıran horozlar, 14. Çanakkale’de Türk Askeri zor şartlarda savaşırken ar-
tertemiz köy havası bu hayatta asla vazgeçemeyeceğim I II
şeylerin başında geliyor. dında; cephede sırtının yere gelmemesi için var gücüyle
Bu cümlede virgülün kullanımıyla ilgili aşağıdakiler-
gayret sarf eden, elindeki tüm imkânları kullanan, ayni
den hangisi söylenebilir? III
A) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime ve kelime ve nakdî yardımdan bir an dahi geri durmayan fedakâr
gruplarının arasına konmuştur. IV
Anadolu halkı olduğunu biliyordu.
B) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konmuştur. V
C) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan öz-
Bu parçada numaralanmış sözlerin hangisinin yazı-
neyi belirtmek için konmuştur.
mı yanlıştır?
D) Cümle içindeki ara sözleri veya ara cümleleri ayır-
mak için konmuştur. A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelime-
lerden sonra konmuştur.

15. (I) Yusuf Atılgan’ın anlatıları, iç dünya anlatılarıdır te- 17. Şubat ayı verilerini açıklayan Bankalar Arası Kart Mer-
melde. (II) Bu, modern bireyin dramına odaklanan bütün kezi (BKM), çevrim içi alışveriş ve diğer işlemler karşılığı
modernist yazarlarda, hatta şairlerde de görülen ortak internetten yapılan kartlı ödemelerin yüzde 32 arttığını
niteliktir elbette. (III) Mihail Bahtin, “Modern insan çekim- duyurdu. BKM verilerine göre, çevrim içi alışveriş ve di-
ser konuşur.” der. (IV) Mekanik ilişkilerin sönümlendiği, ğer işlemler karşılığı kredi ya da banka kartıyla yapılan
yalnızlığın ve iletişimsizliğin boy gösterdiği modern ha- ödemeler 2011 yılından beri inanılmaz bir hızla artıyor.
yattaki bireyin konuşabileceği, yani yaşayabileceği tek 2011 yılında 18,7 milyar TL olan dijital ödemeler, 2015
bir dünyası vardır; o da iç dünyadır. (V) Tabii bu, mutlu yılı sonunda 55,3 milyar TL’ye yükseldi. 4 yılda 3 kat ar-
mesut yaşanabilecek bir ortam sayılamaz. (VI) Modern tan internetten kartlı ödemelerdeki yükseliş trendi 2016
bireyin dış dünyasındaki yabancılaşma içte de mevcut- yılında da sürüyor. 2015 Şubat ayında 3,7 milyar TL olan
tur. internetten kartlı ödeme miktarı, 2016 Şubat’ında yüzde
32 artarak 4,9 milyar TL’ye ulaştı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi dü-
şüncenin akışını bozmaktadır? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
yoktur?
A) II B) III C) IV D) V E) VI
A) Sayısal veriler B) Nesnellik
C) Açıklama D) Örnekleme
E) Karşılaştırma
RASYONEL YAYINLARI
16. (I) Yaşadığımız coğrafyada; her köyde, her ilde yakanı 18. Korku, sevgisizlik, suçluluk, ümitsizlik ve hayal kırıklı-
belli olmayan veya zamanla unutulan türkülerimiz arı ğı motivasyonu negatif olarak etkiler. Bunlar içerisinde
duru Türkçeleriyle dikkatleri üzerine çekmiştir. (II) Her özellikle de fazla korku duygusu zihinsel performansı
bölgenin hatta ilin kendine özgü bir hava içerisinde, düşüren duygudur. Bu duyguları yaşayan kişiler önce-
belirlenmiş bir ölçü ile bestelenip söylenilen türküsü ol- likle kazanmak veya kaybetmenin, başarı veya başarı-
muştur. (III) Belki de bu sayede türküler, kuşaklar boyu sızlığın, değerli olmanın, sevginin kendi iç dünyasında
metinlerinde ya hiçbir değişiklik olmadan ya da çok az ne anlama geldiğini tekrar sorgulamalıdır. Kaybetme
değişikliklerle bugünlere gelmiştir. (IV) Günümüzde ise ya da kazanma, kişinin çoğunlukla ruhsal özellikleri ve
bu türküler teknolojik imkânlarla kayıt altına alınmışlar- çocukluk çağı yaşantıları ile ilgili bir meseledir. ---- Yani
dır. (V) Türkülerimizin toplumumuz içindeki değeri ve motivasyon bozukluklarının temelinde yeterli anne sev-
önemi yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından sık sık gisini alamamak veya ailedeki otorite figürleri tarafından
belirtilmiştir. (VI) Hatta edebiyat tarihimizde yeri olan korkutulmak yatmaktadır diyebiliriz.
bazı şahsiyetler de onların edebî ve estetik yönlerini dile Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
getirmekten hiç çekinmemişlerdir. göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- A) Yeterli çabayı göstermeyen bireylerin başarıya dair
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? endişeler taşıması ve buna bağlı motivasyon kayıp-
A) II B) III C) IV D) V E) VI ları yaşaması normaldir.
B) Özellikle çocukluk çağında aileyle, daha özelde an-
neyle olan duygusal bağlar, kaybetme korkusunun
temelinde yatabilir.
C) Motivasyonu etkileyen duygulardan biri de perfor-
mans düşüklüğüne bağlı olarak gençlerin yaşadığı
suçluluk duygusu olabilir.
D) Farklı duygular hissetmenin motivasyonu olumsuz
etkilemesine izin vermemek başarıya giden yolda ol-
dukça önemlidir.
E) Kazanmaya odaklanmış bir zihni hiçbir olumsuz duy-
gunun etkileyemeyeceğini bilmek gençleri motive
edecek fikirlerin başında gelir.

19. ----. Çünkü sürekli aynı şeylerle uğraşıldığında, beyinde 21. Yazının, yazarı da aşan bir fiil olması onun bizatihi ya-
hep aynı hücreler çalışır. Bu hücre grubu bir süre sonra zarı tarafından anlaşılmasını, irdelenmesini çağıran bir
da yorulur. Kişi fazla bir iş yapmasa bile kendisini hâlsiz, süreci de aralar. Çünkü yazdığı yazıya karşı birinci el-
yorgun hisseder. Monoton yaşamın bir diğer zararlı etki- den sorumluluk duyan yazar, dönüp ne yaptığını anla-
si ise unutkanlık ve analiz yetisinin bozulmasıdır. Bunun mak, uğraşısının niteliğini kavramaya çalışmak gibi bir
tam tersine bir insanın hayatı ne kadar renkli, ne kadar yükümlülüğün ağırlığını üzerinde hisseder. Yazar sezi,
farklı uğraş ve hobileri varsa beyni o kadar rahatlar. Ru- duyu düzleminde ne yaptığının farkında olmasına karşın
tinden kurtulmak için eski bir arkadaşı aramak, tiyatro- düşün, akıl düzeyinde bunu ifade etmekte yetersiz kal-
ya, sinemaya gitmek, farklı türlerde kitap okumak, daha maktadır. Yazar, bütün çabasına rağmen yazının bütün
önce görmediği bir yerde yürümek son derece önemlidir. mahremiyetine nüfuz edemez.
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağı- Bu parçada yazıyla ilgili vurgulanmak istenen dü-
dakilerden hangisi getirilmelidir? şünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Beyni ve dolayısıyla insanı olumsuz etkileyen durum- A) Mantık çerçevesi ile sınırlandırılmış yazılarda yaza-
lardan biri monotonluktur rın ifade gücü zayıf kalır.
B) Hayata renk katmak için çok farklı yöntemlere baş- B) Yazdıklarının anlaşılmadığını düşünen bir yazar, ağır
vurmak mümkündür bir yükün altına girmiş gibidir.
C) Unutkanlık, çağımızın en zararlı ancak farkına varıla- C) Yazının, kendisini yazarından da kaçıran gizli bir do-
mayan hastalığıdır ğası, refleksi vardır.
D) Rutin işleri önemsiz görmek insan yaşamı için olduk- D) Bir yazı kaleme almak, birçok yazar için sancılı bir
ça sıkıntılı bir durumdur süreci beraberinde getirir.
E) Bir zihni keskin tutmanın yolu onu bir işte ustalaşın- E) Yazdığını anlamlandırma kaygısına giren yazarlar,
RASYONEL YAYINLARI
caya kadar zorlamaktır üretkenliğini kısıtlar.
20. Milattan önce 3000’li yıllarda tarihte ilk çömlekler elde

şekillendirilip açık ateşte pişirilirken kullanılan çömlekçi
çarkının icadıyla endüstrileşmenin ilk adımı atıldı. Çöm-
lekçi çarkı da ilk iş makinesi olarak tarihe geçmiş oldu.
Buluntulardan yola çıkarak Anadolu’da ilk kez Kayseri
dolaylarında, Alişar’da, Boğazköy’de ve Troya’da çöm-
lekçiliğin başladığını söylemek mümkün. Günümüzde
ise çömlekçilik Eskişehir, Bursa, Manisa, Konya, Nev-
şehir, Avanos ve Diyarbakır gibi pek çok yerde devam
ediyor.
Bu parçadan aşağıdaki soruların hangisine bir ce-

vap alınamaz?
A) Tarihte ilk çömlekler ne zaman yapılmaya başlan-
mıştır?
B) Endüstrileşmenin ilk adımı olarak hangi gelişme sa-
yılabilir?
C) Günümüzde çömlekçilik nerelerde yapılmaktadır?
D) Anadolu’da en eski çömlekler nerede bulunmuştur?
E) Çömlekçiliğin gelişmesi için yapılanlar nelerdir?

22. Bilim ve Gelecek dergisi, Türkiye’de eğitim ve bilim alan- 23. Bizler fark etmesek de günler çay dolu bardaklarla ko-
larında çalışan binlerce kişinin gereksinim duyduğu ve valar birbirini… Mevsimler, çayları bir dolup bir boşalan
dört gözle beklediği bir toplumsal platforma dönüştü. Böy- bardaklarla dönüp durur… Günün hangi saati olursa
le bir platformun oluşturulması hem Türkiye’deki bilimsel olsun avuçlarımızda sıcaklığını hissettiğimiz bir bardak
çalışmaların ve eğitimin gelişmesi açısından hem de taze çay ile yüzümüz gülebilir aniden. Kısacası onun
bundan uzun vadede büyük toplumsal yararlar sağlaya- buğusuyla uçar gider başımızın telaşı, gönlümüzün
cak olan kamuoyu ve özellikle yeni yetişen kuşaklar açı- darlığı… Mevzuya bu kadar duygusal yaklaşmamızda
sından büyük bir hizmet oldu. Ancak Bilim ve Gelecek ’ in elbette çaya olan sevgimizin bir payı olsa da çaya dair
kendisini, “bağımsız bir eğitim ve bilim platformu” olarak ortaya konulan bilimsel veriler, bu sevginin kanıtlanmış
kabul ettirebilmesi, bilim dışı hiçbir kaygı gütmediğini, olduğunu gösterir nitelikte.
gerçek anlamda tarafsız olduğunu pratikte kanıtlamasıy-
Bu parçadan hareketle çay ile ilgili aşağıdakilerden
la mümkün olacaktır. Böyle bir saygınlığa ulaşmak için
hangisine ulaşılabilir?
dergi, dar çerçeveli ve kısa vadeli siyasal kaygıları dışa-
rıda tutmaya özellikle özen göstermelidir. A) Günün her anında tüketilebilen bu içecek insanları
psikolojik olarak rahatlatmaktadır.
Bu parçada söz edilen dergi ile ilgili aşağıdakilerden
B) Çay tüketiminin fazla olduğu yerlerde insanların bir-
hangisi söylenemez?
birine olan saygısı ve sevgisi daha çok olmaktadır.
A) Toplumdaki bir eksikliği giderecek yapıya sahip olduğu C) Misafir ağırlarken çay ikramının tüm kültürlerde hatırı
B) Yeni kuşakların faydalanabileceği bir bilimsel ortam sayılır bir yeri olduğu görülmektedir.
oluşturduğu D) Bilimsel çalışmalar sayesinde daha kaliteli çaylar
C) Tarafsızlığını koruduğu müddetçe saygınlığını koru- üretmenin birçok farklı yolu tespit edilmiştir.
yacağı E) Bazı kültürlerde çay tüketimi belli ritüelleri yerine ge-
RASYONEL YAYINLARI
D) Okurlarının bilimsel faaliyetlerini tüm dünyaya duyur- tirmek amacıyla yapılmaktadır.

duğu
E) Türkiye’deki bilimsel çalışmaların gelişmesine katkı-
da bulunduğu
24. Günümüzde bilim, tarihte hiç olmadığı kadar sınırlanmış,

zincirlenmiştir. Bugün bilim, büyük ölçüde bir üretici güç
konumuna sıkıştırılmış, metalaştırılmıştır. Bilimsel bul-
guların değeri, nesnel gerçekliği açıklamaktan çok, kısa
erimde kaç paralık kâra ya da ne güçte yeni silahlara
dönüştürülebileceği ile ölçülür hâle gelmiştir. Bilim in-
sanı, sipariş üstüne üretim yapan teknisyen konumuna
sokulmuştur. Büyük tekellerin çıkarına kullanılamayan
bilimsel bilgi gizlenmektedir. Bilim ile teknoloji arasındaki
ilişkide, bilim öncü konumunu yitirerek artçı ve hizmetçi
durumuna düşürülmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının ya-

kındığı durumlardan biri olamaz?
A) Bilimin diğer alanların hizmetçisi hâline dönüşmüş
olması
B) Bilimin özgürlüklerinin sınırlandırılması
C) Bilim insanlarının asıl görevleri dışında işlerle bir tu-
tulması
D) Bilimsel ürünlerin değerinin farklı birimlerle ölçülmesi
E) Bilimin sınırlarının hayal gücünü zorlayacak seviyeye
ulaşmaması

25. Millet ile sanat arasında yakın bir münasebet vardır. İkisi 27. Araştırmalar, artık birçok memeli türün geceleri daha
de somut, ikisi de yegâne, ikisi de edebî, ikisi de değişik hareketli oldukları bir döngüye geçmeye başladıklarını
şekillere girebilir varlıklardır. Bazen bu yakınlık o kadar işaret ediyor ve bu türler, bunu insan toplumlarıyla te-
derin bir kaynaşmaya varır ki bir milletin bütün hususi- mastan kaçınmak için yapıyor. Dünya çapında 62 türün
yetlerini sanatından çıkarmak mümkün olur. Mısır sanatı incelendiği söz konusu araştırma California Berkeley
ile Yunan sanatı birbirinden tamamıyla ayrıdır. Birinci- Üniversitesinde yürütüldü. Araştırmacılara göre bu de-
sinde katı geometrik şekiller içinde kendisini ifade eden, ğişim, zincirleme etki yaparak diğer türleri de bu seçi-
sert örf ve âdetlere tabi bir kavmin çehresini; ikincisinde me uymaya zorlayabilir. Çevre biyoloğu ve takım üyesi
binbir şekil içinde oynayan, hür, aydın bir düşünüş ve Kaitlyn Gaynor şunları söylüyor: “İnsan faaliyetlerinin bir
yaşayış tarzının tezahürlerini buluruz. sonucu olarak doğal yaşam popülasyonlarında ve doğal
yaşam alanlarında meydana gelen büyük kayıplar zaten
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
belgelendi. Ancak hayvanların davranışlarını başka şe-
lenebilir?
killerde de etkiliyoruz ve bu araştırmalar olmazsa deği-
A) Sanatın beslendiği ana kaynaklar somut özellikler taşır. şimde ne derece etkili olduğumuzu belirlemek daha zor.”
B) Sanat, özgür bir ortamda gelişme kaydedebilir.
Bu parçada sözü edilen araştırmanın yapılmasının
C) Sanat, içinde doğduğu kültürün yansımalarını barın- temel amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
dırır.
A) Memeli hayvanların diğer canlı türlerinden farklı dav-
D) Sanatın temelinde milletlerin birbiri ile olan ilişkileri
ranışlarını belirlemek
yatar.
B) Doğal yaşam alanlarındaki insan faaliyetlerini engel-
E) Batı’nın sanat anlayışı Doğu’yu geride bırakmıştır.
lemek
C) Canlıların doğal yaşam alanlarındaki insan etkilerini
belirlemek
RASYONEL YAYINLARI
D) Canlı türlerinin günlük yaşam rutinlerini ve alışkanlık-

larını ortaya koymak
E) Hayvanların belirli bölgelerdeki popülasyonlarındaki
değişimleri görmek
26. Bilgi insanlığın malıdır, insanın değil. Çoğu “bilgili” bunu
bilmez. Sanırlar ki kendileri keşfetmişlerdir gerçeği. Ger-
çeğe âşık olamaz böyleleri çünkü sadece kendilerine
âşıktırlar. Ulaştıkları bilginin içeriğini, binlerce, milyonlar-
ca insanın toplumsal pratiğinin doldurduğunun farkında
değillerdir. En büyük cahillik ve bilim dışılıktır oysa bu.
Giderek dogmatikleşir bilgileri, yerinde sayar, donukla-
şır. Bilgiyi çoğaltan, yenileyen dinamiğin dışına düşerler.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi

destekler niteliktedir?
A) Kendini yeterince geliştirmeyen bilim insanları kalıp
bilgilere bağlı yaşarlar.
B) İnsanlara bilimi öğretmeyi amaçlayanların öncelikle
sağlam çalışmalar yapması gerekir.
C) Bilgiyi ve bilimi toplumun ürünü saymayanlar bilimin
gelişmesine engel olur.
D) Her bilim insanı çalışmaları ile bilimde kendilerine ait
bir yeniliğin kâşifi olur.
E) Gerçekleri aramayan bir bilim insanının topluma fay-
dalı olması beklenemez.

28. Necip Fazıl, 1934’te Abdülhakim Arvasi ile tanışmasını 29. Astronom Jean Picard, bir gece elinde bir cıva tüpüyle
kendi şiiri için dönüm noktası olarak kabul etmiş olsa yürürken tüpün üst kısmındaki boşlukta hafif bir parıltı
da araştırmacılar onun şiir çizgisini dönemlere ayırma- oluştuğunu gözlemlemiş ve bunu araştırmaya koyulmuş-
makta ve aslında ilk şiirlerinden itibaren aynı duyarlılığı tu. Bu süreçte Picard’ı harekete geçiren, bulduğu şeyin
sürdürmüş olduğunu belirtmektedirler. Bunların yanı sıra ne işe yarayacağı düşüncesi değildi. O, sadece doğal
Necip Fazıl şiirinin anlam bakımından ana karakteri, ön- bilme yetisiyle saf araştırma tutkusunun peşine düşmüş-
celeri dinî olmayan mistik, sonraları tasavvufi ve ideolojik tü. Picard parlamanın statik elektrik olduğunu doğrudan
diye tanımlanır ama o, her zaman duyularla algılananı keşfedemediyse de başlattığı araştırma, Geissler tüpü
zorlamak isteyen, zaman zaman aklın buluşu olarak da denilen, elektrik gerilimine maruz kaldığında düşük ba-
görülebilecek imgeler üretmek isteyen bir mekanizma sınçtaki gazın parlaması yani elektrik deşarjıyla ilgili
içinden ses ve anlam dengesi kurmuştur. prensibin keşfiyle sonuçlandı.
Bu parçadan hareketle Necip Fazıl Kısakürek ile ilgili Aşağıda verilenlerden hangisi bu parçada anlatılan-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? larla örtüşmektedir?
A) Kendi şiir dünyasını, yaşadığı özel bir olay sebebiyle A) Bilim insanları insanlara faydalı olabilecek pek çok
farklı dönemlere ayırdığı buluşa imza atarken tesadüfen ulaştıkları bilgiler sa-
B) Araştırmacılara göre sonraki şiirlerinin ilk şiirlerinden yesinde bilimsel ilerlemeye katkı sunmuşlardır.
bir farklılık taşımadığı B) İnsan, doğası gereği bilmek isteyen bir varlıktır ve
C) Şiirinin ana çizgisinin mistik ve tasavvufi ögeler üze- insanın bilme arzusu bitmediği sürece bilgi ve bilim
rine kurulu olduğu hep var olacaktır.
D) Bir dönem ideolojik denilebilecek içerikte şiirler de C) Bilimsel araştırmayla ulaşılan bilgilerin önemli bir
kaleme aldığı kısmı aslında gündelik hayatı kolaylaştıracak araç
gereçlere dönüştürülebilir niteliktedir ancak bilim in-
RASYONEL YAYINLARI
E) Şiirleri sebebiyle hep tartışmaların odak noktası du-

sanları bu misyonla hareket etmez.
rumunda olduğu
D) Bilim, saf ve çıkarsız bir bilme arzusuyla insana ve
doğaya yönelseydi bugün var olan buluşların hiçbiri
gerçekleştirilemez, toplumlar ilkel yaşamdan kurtula-
mazdı.
E) Tesadüflerden beslenerek hareket eden bilim insan-
ları, araştırma tutkusunun peşine düşerek zaman
zaman mantıksal doğrulara ve topluma faydalı olabi-
lecek bilgilere ulaşmışlardır.

30. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Karşılaşacağı zorluk- 31. Sanatsal üretim ve beğenilerin zaman içinde veya top-
lara önceden hazırlıklı olanlar, başarı yolunda asla du- lumlara göre yön değiştirebildiğini söyleyebiliriz. Geç-
raksamaz.” düşüncesine uzak düşmektedir? mişte bir toplumda sözlü, edebî sanatlar öne çıkarken
diğerinde yazma eserler daha çok gelişebiliyordu. Gü-
A) Tıp eğitimi sanıldığının aksine altı yıl içinde biten
bir eğitim değildir. Bir tıp doktoru meslek hayatının nümüzde ise görsel sanatlar içinde özellikle sinemanın
sonuna kadar kendini yetiştirmeye devam etmelidir. geliştiğini söylemek gerek. Üstelik oldukça da etkili. Bun-
Çünkü bir doktor her an yeni bir vaka ile karşılaşabilir da gelişen iletişim ve yayın organlarının etkisinin de çok
ve buna çözüm üretmek için doktorun tecrübelerin- fazla olduğu unutulmamalı. Teknolojinin gelişmesi ile
den yararlanması gerekebilir. sanatsal boyutu tartışmalı olan bu görsel âlem, toplum-
ları biçimlendirmede ve yönlendirmede çok önemli bir rol
B) Roman yazmak, uzun bir yolculuğa çıkmaktır. Eğer
üstlenmektedir.
yazar bu yolculuk için kendini iyi hazırlamazsa ortaya
koyduğu üründen başta kendisi olmak üzere kimse Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula-
memnun kalmayacaktır. Roman olarak yazılan metin şılamaz?
de edebiyat tarihinin tozlu sayfaları arasında kaybo-
A) Sanatsal beğenilerin öznel yargılara bağlı olduğuna
lacaktır.
B) Sinemanın gelişen teknolojiden faydalandığına
C) Turnuvanın en genç takımlarından biri olan Türk Millî
C) Geçmişte bazı toplumların sözlü sanatları yoğun bi-
Takımı antrenman eksikliğinin sonucunu grup maç-
çimde gerçekleştirdiğine
larında aldığı yenilgilerle gördü ne yazık ki. Ancak
genç oyuncularımızın birbirleriyle olan uyumu gele- D) İletişim organlarının etkisi ile sanatsal beğenilerin de-
ceğe dair umutlarımızı korumaya yardımcı oldu. ğişebileceğine
E) Sinemanın toplumu biçimlendirmede önemli bir rolü-
D) Ünlü Atlet Useyin Bolt, Olimpiyatlarda 100 m koşu
nün olduğuna
dalında dünya rekoru kırarak adını tarihe yazdırmış-
RASYONEL YAYINLARI
tır. Ancak bu başarı öyle kolay bir çalışmanın ürünü

olmamıştır. Bolt, çocukluğundan itibaren ağır idman-
larla bugünlere kendini hazırlamıştır.
E) Gemicilikte en önemli unsur, fırtına anlarında ne
yapacağını önceden çalışmaktır. Eğer bu konuda
kaptan ve tayfalar sakin sularda hazırlık yapmazsa
fırtınalı suları rahat geçmeleri mümkün olmayacaktır.
Asıl başarı ise fırtınada bu tecrübeler sayesinde ge-
miyi limana sağ salim ulaştırabilmektir.

32. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir insan, yeteneği ol- 33. Gazeteci: Büyük bir hevesle şiire başlamış genç bir şai-
madığı bir alanda başarılı olabilir mi?” sorusuna cevap re şiiri bırakmasını neden söylediniz?
vermemektedir?
Şair: Çünkü şiiri yalnızca kafiyeli sözler bütünü olarak
A) Yetenek doğuştan getirilen ve eğitimle güçlendirile- görüyordu.
bilecek bir olgudur. Bir kişinin başarısının temel nok-
Gazeteci: Şiir kafiyeli sözlerden oluşmaz mı?
tasını yeteneğine bağlamak o kişinin eğitimini hiçe
saymak olacaktır. Bu sebeple gerekli eğitimi almış Şair: Siz de asla şiir yazmayın. Çünkü şiir bir duygu işi-
her birey her alanda başarılı olabilir, demek gerekir. dir, yazma işi değil.
B) İnsan çok kompleks, aynı zamanda çok değişken bir Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şa-
varlıktır; bu yüzden onu bir eşya veya makine gibi ka- irin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenemez?
tegorize etmek doğru değildir. Allah’ın insana vermiş A) Bir eserin sanatsal nitelik taşıması için türün nitelik-
olduğu zekâ ve kabiliyetler de insanların yüzleri gibi lerini doğru biçimde karşılaması gerekmez, yeter ki
farklı farklıdır. duyguyu iyi yansıtsın.
C) Yeteneksiz insan yoktur, farklı yeteneklerde insan B) Gerçek sanat eseri süslü ifadelerin ardına saklanma-
vardır. Herkes her şeyi yapamaz. Dolayısıyla herkes yan, saf duyguyu yaşatan eserdir.
her alanda başarılı da olamaz. Ancak bu konuda bi- C) Sanat gerçekliği değiştirerek güzel ifadelerle okuyu-
reysel ayrıcalıkları gözeten önemli yöntemlerden biri cusuna sunmadığı müddetçe başarılı sayılamaz.
bireylerin eğitimidir. Bu sayede bireyin yetenekli ol- D) İnsanı gerçek dünyanın sertliğinden bir an olsun duy-
duğu bir alan mutlaka bulunacaktır. gu dünyasına götüremeyen eserler sanat eseri sayı-
D) İnsanların başarılı olmasını sağlayan pek çok etken lamaz.
vardır. Bunlardan biri de pek tabii ki yetenektir. Bir in- E) Bence sanatın gerçek amacı alıcısına güzel şeyler
RASYONEL YAYINLARI
sanın yeteneği olmadığı bir alanda çaba sarf etmesi okutmak değil, güzel şeyler hissettirmektir.
boşuna bir eylem gibi görünse de yeteneğin oluşma-
sında en önemli nokta sürekli gösterilen çabadır.
E) İnsanın en değerli varlık olduğunu düşünürsek ve her

insanın başlı başına bir âlem olduğunu kabul eder-
sek yeteneksizlik tanımını doğru kabul etmemek ge-
rekir. Gerekli gayret ve eğitim desteği ile her insan
her alanda belli bir başarı gösterebilecektir.

34. Türk yazı dilinin ele geçen ilk örnekleri Orhun Abidele-
35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla-
ri’nin metinleridir. Fakat bu metinler şüphesiz Türk yazı
yınız.
dilinin ilk örnekleri değildir. Çünkü Orhun Abideleri’ndeki
dil yeni teşekkül etmiş bir yazı dili olarak değil, çok iş-
lenmiş bir yazı dili olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu ba- 1890 Temmuz’unda, Vincent Van Gogh en iyi bilinen
kımdan, Türk yazı dilinin başlangıcını ele geçen bu ilk tablolarından biri olan Buğday Tarlası ve Kargalar ’ı bo-
metinlerden çok daha öncelere götürmek gerekir. Türk yamıştır. Amsterdam’daki Van Gogh Müzesinde sergile-
yazı dilinin sekizinci asırdan sonraki gelişimi ile mukaye- nen bu resmin, uzun zamandır, ressamın intihar etme-
se edilerek bir tahmin yürütülürse Orhun Abideleri’ndeki den önce yaptığı son resmi olduğu düşünülmektedir. Bu
yazı dilinde hiç değilse birkaç asırlık bir gelişme mevcut düşünceye itiraz eden pek çok eleştirmen olsa da Van
olduğuna kolaylıkla hükmolunabilir. Buna göre Türk yazı Gogh’un trajik sonunu bu tabloda resmettiğini düşünmek
dilinin başlangıcını miladın ilk asırlarına, hiç olmazsa çok da yanlış olmayacaktır. Resmin birçok unsuru, Van
Orhun Abideleri’nden birkaç asır önceye götürmek doğ- Gogh’un duygusal telaşını gösteren işaretler olarak yo-
ru olur. Fakat Orhun Abideleri’nden daha eski bir metin rumlanabilir. Bu resim, Van Gogh’un yayımlanan mek-
ele geçmediği için bu yazı dilini ancak sekizinci asırdan tuplarında da yazdığı gibi, yoğun yalnızlığı görselleştiren
itibaren takip edebilmekteyiz. inanılmaz derecede kasvetli bir sahnedir. Tuval, tepedeki
tehditkâr gökleri ve buğdayların arasına karışan kargala-
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy- rı ile altın renginde bir buğday tarlasını tasvir etmektedir.
lenebilir? Bir yol tarlayı bölerek bizi hiçbir yere götürmez. Ayrıca
A) Orhun Abideleri’nde Türklerin sosyal hayatlarına dair karartılmış mavi boyayla etkisi verilen fırtına, ölümünün
pek çok detay bulunmasının abideleri bulunmaz bir habercisi olarak görülebilir.
kültür hazinesine dönüştürdüğü
B) Türk yazı dilinin elimize geçen en eski örnekleri ol-
RASYONEL YAYINLARI
masına rağmen abidelerde Türk tarihine dair çok de- 35. Bu parçada sözü edilen tablonun Van Gogh’un son
tay bulunmadığı resmi olduğunun düşünülmesinin nedeni aşağıdaki-
lerden hangisidir?
C) Yazı dillerinin tarihlerini tespit ederken incelenebile-
cek en eski metinleri göz önünde bulundurmanın bizi A) Eleştirmenlerin bu konuda ortak bir fikre sahip olması
kesin doğruya götüreceği B) Resimdeki pek çok unsurun ölüme dair ipuçları ba-
D) Karşılaştırmalı inceleme çalışmalarında Orhun Abi- rındırması
delerini kıyaslayabileceğimiz detayda bir tarihi yazıtı- C) Van Gogh’un mektuplarında bu resimden söz etmesi
mızın daha bulunmadığı
D) Van Gogh Müzesinde sergilenen en son resim olması
E) Orhun Abideleri’nde kullanılan dilin gelişmişlik sevi-
E) Tabloda Van Gogh’un hatıralarını resmetmiş olması
yesi nedeniyle Türk yazı dilinin abidelerden çok daha
eski bir dönemde ortaya çıktığı
36. Bu parçadan hareketle sanata dair aşağıdakilerden

A) Sanatta mesaj iletme kaygısının estetiği öldürdüğü
bilinen bir gerçektir.
B) Bireysel duygulanımların her zaman sanat sayılma-
yacağı kabul edilmelidir.
C) Sanat ürününün bireyselden çıkıp kolektif bilince ula-
şabilmesi her zaman mümkün olmaz.
D) Bir sanat ürününün sanatçının zihniyetini doğrudan
yansıtabileceği asla göz ardı edilmemelidir.
E) Sanatsal yaratı, sanatçısını tanıtmakta her zaman
başarılı olamaz.

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- 39-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla-
yınız. yınız.
Biyografi yazmak başlı başına bir zorluk taşırken ülke- Çoğu kişi, tahtaya tırnak sürtünce çıkan o rahatsız edici
mizde biyografi yazmanın ciddi bir zorluğu daha var. gürültüyü “kulak tırmalayıcı” biçiminde tarif eder. Fakat
O da biyografisini yazdığınız kişilerin eş, dost, akraba, tüylerimizi diken diken eden şey aslında bu sesin tizliği
yakın-uzak çevresiyle konuştuğunuz zaman herke- değil. Northwestern Üniversitesinde çalışan bilim insan-
sin naklettiği bilgiyi naklettiği gibi görmek istemesi. Hiç ları, 1986 yılında yapılan bir araştırma sırasında (o gün-
kimsenin eleştirel yaklaşıma, olumsuz görüşe, yazarın lerde tebeşir kullanılıyormuş), yazı tahtasına sürtülen
kurgusuna tahammülü yok. Yazar da onlara uyduğun- tırnakların ses kayıtlarından farklı frekansları çıkararak
da yazılan tüm biyografiler birer methiyeye dönüşüyor. bu kuramı test etmişler. Bilim insanları, deneklerin bazı
Kimsenin kötü bir yanı yok, tüm insanlar birer melek gibi sesleri rahatsızlık verme seviyelerine göre değerlendir-
oluyor. mesini istemişler. Ses kayıtlarındaki en yüksek frekans-
ları kaldırdıklarında, seslerin yine rahatsızlık verdiğini
bulmuşlar. Fakat sesin orta ve düşük tayfındaki frekans-
37. Bu parçadan hareketle biyografi türüne dair aşağı- lar kaldırıldığında, denekler sesleri daha olumlu değer-
dakilerden hangisine ulaşılamaz? lendirmiş. Avusturya ve Almanya’daki müzik bilimciler
A) Kaynak kişilerin temel metne çok fazla müdahale et- ise yıllar sonra, en yüksek hoşnutsuzluğa sebep olan
tiğine frekansların orta derece sayılabilecek 2000 ve 4000 Hz
arasında yer aldığını keşfetmişler.
B) Metni meydana getirmek için yoğun bir çalışmaya
gerek olduğuna
RASYONEL YAYINLARI
C) Kısıtlı bilgi kaynaklarından en verimli şekilde yarar- 39. Bu parçada söz konusu kuramla ilgili aşağıdakilerin
lanmak gerektiğine
hangisine değinilmiştir?
D) Kurgusal temeli olan metinler olduğu için hazırlan-
masında öznellik gerektiğine A) Geçersizliğinin hangi durumdan kaynaklandığına
E) Hazırlanması oldukça zahmetli metinler olduğuna B) Yalnızca bir varsayım olarak görüldüğüne
C) Günlük hayatımız üzerindeki olumsuz etkilerine
D) Doğruluğunun farklı deneylerle kanıtlandığına
E) Neden değiştirilmesi gerektiğine
38. Bu parçada “methiyeye dönüşmek” sözüyle anlatılmak 40. Parçaya göre yapılan ikinci araştırma için aşağıdaki-
istenen aşağıdakilerden hangisidir? lerden hangisi söylenebilir?
A) Kurgusal özellikleri olan bir metne dönüşmek A) İlk araştırmayı destekler niteliktedir.
B) Kusursuz bir metin meydana getirmek B) Hoşnutsuzluğun sebebini çok farklı bir kaynakta bul-
muştur.
C) Objektifliğini kaybetmiş yazılar hazırlamak
C) İlk araştırmanın sonuçlarını çürütmüştür.
D) Eleştirel yanı ağır basar hâle gelmek
D) Ses çalışmalarının ne kadar zor gerçekleştirildiğini
E) Tanıtılan kişiler için övgü dolu metinler hâline gelmek
ispatlamıştır.
E) İlk araştırmadan çok daha farklı sonuçlar ortaya koy-
muştur.
TEST BİTTİ.
15
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
D O Ğ RU DA N Z İ RV E Y E . . .
www.rasyonelyayinlari.com.tr
@rasyonelyayınl1 @rasyonelyayınlari @rasyonelyayınlari

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
ULUDAĞ DENEME 2
0 2 0 2 0 2 0 2
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Ekoloji ile feminizmi ---- bir hareket olarak tanımlayabi- 3. Kafası almıyordu bütün bu olanları. Zihnini dağıtmak için
leceğimiz ekofeminizm hareketinin temelinde kadının biraz kendisiyle kalmaya ihtiyacı vardı. Bu yüzden hanın
ezilmesi, baskılanması ile doğanın sömürülmesinin aynı arka kapısından kimseye görünmeden çıkarken yanına
anlayış ve zihniyet tarafından gerçekleştirildiği düşünce- yalnızca son günlerde bir türlü bitiremediği kitabı aldı.
si yatmaktadır. Ekofeminizm, bu zihniyete “ataerkil dü- Yolda karşılaştığı bir iki tanıdığın selamını almış, hızlı
zen” demektedir. Dolayısıyla da kadının ve doğanın aynı adımlarla istediği yere varmaya çalışıyordu. Eskiden top
zihniyet sebebiyle ezildiğinden yola çıkmakta ve bu konu oynadıkları arsanın yanından geçerken arsanın kenarın-
---- bir mücadele verilmesinin ancak kadın ve doğanın da duran ve su aldığından beri kullanılmaz hâle gelen
bir araya gelmesiyle mümkün olabileceğini savunmakta- küçük kayığa baktı. Ne çok oyunlar oynamışlardı çocuk-
dır. ken o küçük kayıkla.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- Bu parçada “almak” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan
lerden hangileri getirilmelidir? hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır?
A) ayrıştıran - çerçevesinde A) Yanında götürmek
B) inceleyen - haricinde B) İçine çekmek
C) kıyaslayan - üzerine C) Her yeri kaplamak
D) birleştiren - özelinde D) Algılamak
E) uzlaştıran - dışında E) Kabul etmek
RASYONEL YAYINLARI
2. Partners for Justice, Güney Kore yapımı bir kriminoloji 4. ● yanmak: Geçerliliği kalmamak
dizisi ve “Her temas bir iz bırakır.” mottosuna sahip.
● açık: Çalışır, işler durumda olan
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile- ● bilmek: Bir şeyi öğrenmiş, anlamış olmak
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yanmak, açık, bil-
A) Her film, kendi döneminin zihniyet unsurlarını içinde mek” sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak
barındırır.
şekilde kullanılmıştır?
B) Toplumsal filmlere özellikle 60’larda daha çok yoğun-
laşıyor sinemamız. A) Evin, açık unuttukları elektrik yüzünden yandığını bil-
diğimiz için artık daha dikkatli davranıyoruz.
C) Yönetmen mutlaka sosyal bir sloganı olan yapımlara
imza atıyor. B) Bu saatte açık bir noter bulamazsa kurumundan al-
dığı belgenin yanacağını biliyor, bu yüzden de acele
D) Senaryoyu basitleştiren unsurlardan biri diyalogların
ediyordu.
çok olmasıdır.
C) Senden yapmanı istedikleri şeyleri açık bir biçimde
E) Görsel sanatların birbirleriyle ilintisi, her zaman belir-
söylemezsen hepimizin yanacağını biliyor olmalısın.
gin olmayabilir.
D) Biliyoruz ki yanan tüm ormanlar, tüm canlıların alma-
yı hak ettikleri nefese karşı açık bir tehdittir.
E) Açık konuşmak gerekirse şiddetli soğuklar yüzünden
yanan ekinler çiftçileri sıkıntıya soktu, biz de bunun
için çaba harcamamız gerektiğini biliyoruz.

5. (I) Eber sarısı ya da piyam adıyla bilinen bitki, dün- 7. Başkalarıyla ilgili rahatsız olduğumuz her şey, kendimize
yada yalnızca Akşehir ve Eber Göllerinin yamaçla- tuttuğumuz aynanın yansımasıdır.
rında parçalı popülasyonlar hâlinde bulunmaktadır.
Bu cümlede asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
(II) Türk botanikçiler tarafından 1982 yılında keşfedil-
hangisidir?
miştir. (III) Yalnızca belirli yerlerde yaşayan bitki çeşitleri
arasında bulunan bu tür, çok hızlı azalması nedeniyle A) Toplumdaki hiçbir bireyin özgür olabilmek için bir
türü yok olma tehlikesi altındaki türler kategorisinde de- başkasını rahatsız etmemesi gerektiği
ğerlendirilmektedir. (IV) Sarı çiçekli, otsu ve 40-80 cm B) Bireysel farklılıkların kişiyi iyi olana yönlendirebilmesi
arasında uzunluğa sahiptir. (V) En önemli yönü başka için iyi anlaşılması gerektiği
bir bitkide bulunmayan, bir çiçekten üç meyve verme C) İnsanın başkalarını tanıyabilmesi için ilk olarak ken-
özelliğidir. dini tam anlamıyla tanımasının önemli olduğu
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki numaralan- D) Dışarıdan bakıldığında hoşa gitmeyen durumların
mış cümlelerle ilgili olarak söylenemez? aslında kişinin kendisinde bulunan kötü özellikler ol-
duğu
A) I. cümlede piyam bitkisinin yaşam alanına dair bilgi
E) Bireyin, başkalarını rahatsız eden kötü yönlerini tör-
verilmiştir.
pülemeden iyi bir birey olamayacağı
B) II. cümlede bitkinin varlığının ne zaman öğrenildiği
söylenmiştir.
C) III. cümlede bitkinin soyunun tükenme riski olduğu
bilgisi verilmiştir.
D) IV. cümlede türün nasıl yetiştiği konusunda bilgi veril-
miştir.
RASYONEL YAYINLARI
E) V. cümlede yalnız bu bitkiye has bir özellikten söz

edilmiştir.
6. I. Avustralya’da Haziran 2019’da başlayarak 240 gün 8. İnsanlar parlayanı karartmaktan, yükseleni yere serip
süren ve Avustralya’nın birçok bölgesini etkisi altına toza bulamaktan hoşlanırlar.
alan orman yangınları, ülke tarihinin en büyük yan-
Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı
gınıdır.
aşağıdakilerden hangisidir?
II. Yangından sonra Dünya Doğayı Koruma Vakfı
A) Ünsüz benzeşmesi
(WWF) tarafından yapılan açıklamada yaklaşık 1,25
B) Ünsüz düşmesi
milyar hayvanın hayatını kaybettiği, yaklaşık 2 bin
evin kullanılamaz hâle geldiği ve çok sayıda kasaba- C) Ünlü düşmesi
da elektrik ve internet bağlantısı olmadığı bildirilmiştir. D) Ünlü daralması
E) Ünsüz yumuşaması
Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden
A) I. cümlede bahsedilen durumun eleştirisi yapılmıştır.
B) I. cümlede verilen bilgi, örneklendirilmiştir.
C) I. cümlede belirtilen durumun gerekçesi dile getiril-

miştir.
D) I. cümlede öne sürülen düşünce uzman görüşüyle

desteklenmiştir.
E) I. cümlede belirtilen durumun sonuçlarına değinilmiştir.

9. Merak, bir filozofun en düşkün olduğu şeydir çünkü fel- 11. (I) Eski Türkçede anlam yönünden gelişmiş kelimeler
sefenin bundan başka bir başlangıcı yoktur. bulabilirsek, dilin kökeni ve eskiden beri var oluşu hak-
kında önemli ipuçları elde edebiliriz. (II) Yapılacak iş,
Bu cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
kelime hazinemizi bu yönden incelemek ve Türkçenin
mez?
ilk belgelerindeki zenginliği ortaya koymaktır. (III) Bunun
A) Üstünlük belirtecine yer verilmiştir. için de somut kavramlardan soyutlara geçişin, kelime
B) Zamirle öbekleşen edat vardır. türevlerinin vardırılabileceği kavram çekirdeklerinin sap-
C) Ek eylem almış isim soylu sözcük kullanılmıştır. tanması gereklidir. (IV) Bulunacak sonuçların Moğolca,
Tunguzca, Korece ve Japoncadaki kavramlar ve türev-
D) Olumsuzluk bildiren fiile yer verilmiştir.
lerle karşılaştırılması; aynı zamanda bu diller arasındaki
E) Sıfat-fiil eki almış bir sözcük vardır.
akrabalık konusunu daha sağlam temellere dayandıra-
caktır. (V) Bu karşılaştırmalı incelemeler, dilimizin iç ya-
pısını da aydınlatacaktır.

RASYONEL YAYINLARI
10. (I) Haldun Taner, tüm eserlerinde bir gerçeği sorgula- 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül, diğerlerin-
makta ve insanların şartlanmışlıkları üzerinde ısrarla den farklı bir işlevde kullanılmıştır?
durmaktadır. (II) O, eleştirel düşüncenin toplumumuzda A) Toplumsal yaşamın kurallarına uymak, tüm fertler
yerleşmemiş olmasına ve insanımızın kendisine sunulan için zorunludur.
her şeyi körü körüne kabullenmesine tahammül edemez.
B) Bireysel hedeflere ulaşmak, bazen ekip çalışmasıyla
(III) Eserden esere şekil değiştirerek de olsa her defa-
mümkündür.
sında egemen değerleri sorgular. (IV) Deve kuşu misa-
C) Hayata dair edinilen her tecrübe, gözlemlenen her
li başını kuma sokan halkı gerçekleri görmeye çağırır.
unsur önemlidir.
(V) Bunu yaparken de mizahtan olabildiğince yararlanır.
D) Kişiler arası çatışmanın en büyük sebebi, eksik kuru-
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde lan iletişimdir.
sıfat tamlaması yoktur?
E) Bir insanı en çok rahatsız eden şey, belirsizlik içinde
A) I B) II C) III D) IV E) V bekletilmektir.

13. Uranüs, Güneş çevresinde bir devirini 84 yılda tamam- 15. (I) Yıldız Sarayı, II. Abdülhamid Dönemi’nde yıllar içinde
I eklenen pek çok yapı ve imalat tesisiyle birlikte bir kültür
lar. Hafifçe eliptik olan yörüngesi boyunca Güneş’e ve zanaat merkezi hâline bürünmüştür. (II) Devletin idari
II III merkezi olarak yapılandırılan Saray, Sultan II. Abdülha-
uzaklığı 18-20 astronomi birimi yani yaklaşık olarak mit’in politik anlayışına paralel doğrultuda gelişim gös-
termiştir. (III) Bünyesindeki basımevi, fotoğraf atölyesi,
2.842.400.000 km’dir. Etrafındaki manyetik alanın ek-
tiyatro, resim galerisi, ufak müzeler, müzik stüdyosu ve
IV
seni, gezegenin dönme eksenine göre 55° eğiktir ve bu gözlemevi bulunması Yıldız Sarayı’nı bir kültür-sanat
mekânı olarak nitelemeyi mümkün kılar. (IV) Öte yandan
eğiklik manyetik alanın, Güneş rüzgârı karşında tirbuşon sarayın içine, padişahın ilgilendiği alanlardan biri olan
V çini ve porselen eşyaların üretiminin yapılacağı bir çini
benzeri uzun bir kuyruk yapmasına neden olur. fabrikası kurulmuş, saray geleneksel kültürün yaşatıldığı
bir üretim merkezi hâline gelmiştir. (V) Dostluk kurduğu
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin ya-
ülkelerin hükümdarlarına burada üretilen çini ve porse-
zımı yanlıştır?
lenlerden hediyeler gönderen II. Abdülhamit, marangoz-
A) I B) II C) III D) IV E) V luk zanaatına da özel bir ilgi duymuş, sarayda hususi bir
marangozhane inşa ettirerek burada özellikle oymacılık
konusunda çalışmalar yapmıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi dü-

şüncenin akışını bozmaktadır?
RASYONEL YAYINLARI
14. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik sözcüklerden

hangisinin yazımı yanlıştır?
A) Son dakikada fark ettiği yanlışı düzeltince sınavın-
dan iyi not almış.
B) Bir kusurumuz varsa affola, diyerek oyunu sonlandır-
dı ve sahneden indi.
C) Küçükken yazdığım günlüğü, o zamanları hatırlayıp
duygulansam da okuyabildim.
D) Tüm güzel hayallerimden vaz geçmemi bekleseler
de ben kendime inanıyorum.
E) Onunla üniversite yıllarında geçirdiğimiz günleri se-
vinçle yâd ettik.

16. (I) E-bisiklet, 19. yüzyılın sonlarından beri kullanılan mo- 18. Nietzsche bütün insanları bağlayacak evrensel ahlak dü-
torlu bisikletin elektrik motorlu çeşitlerine verilen addır. şüncesine karşı eleştirel bir yaklaşım içindedir. Genel ve
(II) Bu türlerde birleşik elektrik motoru kullanılır. (III) Bu alışıldık anlamıyla ahlakı, toplumun uzun erimli çıkarları-
bisikletin, sürücünün pedal gücüne yardımcı olmak için nı ve varlığını belli bir düzen içinde sürdürmesinin aracı
yalnızca küçük bir motorlu e-bisikletten (pedelek) moped olarak görür. ----.
tarzı işlevselliğe daha yakın, daha güçlü e-bisikletlere
Bu parçanın sonunda boş bırakılan yere düşüncenin
kadar pek çok türü vardır. (IV) Hepsi sürücü tarafından
akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
pedal çevirme özelliğini korur ve bu nedenle elektrikli
motosikletten farklıdır. (V) E-bisiklet, Almanya gibi bazı A) Evrensel ahlak normlarının bireyin gelişim basamak-
yerlerde popülerlik kazanmakta ve geleneksel bisiklet- larındaki en önemli unsurlardan biri olduğunu düşü-
lerden pazar payı almaktadır. (VI) Çin gibi yerlerde ise nür
fosil yakıtla çalışan mopedin ve küçük motosikletin yerini B) Bireyin toplumda kabul görebilmesi için toplumun ah-
almıştır. lak kurallarına uyması gerektiğini savunur
C) Ona göre evrensel ahlak, birey-toplum çatışmasında
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag-
zararı en aza indirgeyen olumlu bir mekanizmadır
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
D) Yani ahlak, ona göre bireyin rahat ve özgür bir biçim-
A) II B) III C) IV D) V E) VI de var olabilmesinin temel koşuludur
E) Bu bağlamda ahlakın toplumun çıkarları doğrultu-
sunda bireyin yontulup biçilmesi olduğu görüşünde-
dir
RASYONEL YAYINLARI
17. Antik aletlerden en son çıkan teknolojik aletlere kadar

insanların yaptığı buluşlar ve teknoloji, toplumları şe-
killendirmiş ve dünyayı değiştirmiştir. Örneğin Thomas
Savery bilinen ilk buhar makinesinin patentini 1698 yı-
lında almıştır. İnsanlar tarafından yapılmış icatlardan
birinin mucidi olmak, Thomas Savery’nin bu bağlamda
dünyayı değiştiren insanlardan biri olmasını sağlamıştır.
Daha sonra 1781 yılında James Watt, daha gelişmiş bir
buhar makinesinin patentini almıştır. 1800’lü yıllarda bu
motorlar; ulaşım, tarım ve imalat endüstrisinde büyük
gelişmelere yol açmıştır. Buhar makinesinin basit çalış-
ma prensibi, içten yanmalı motorlar ve jet türbini gibi 20.
yüzyılda arabaların ve hava taşıtlarının çağ atlamasını
sağlayan yeniliklerin de önünü açmıştır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi

yoktur?
A) Karşılaştırma
B) Açıklama
C) Tanımlama
D) Nesnellik
E) Örnekleme

19. Genelde edebiyat olmak üzere yıllardır sanat çevrele- 21. Birçok ebeveyn yetişkin çocuklarını kontrol altında tut-
rinde bahsi geçen, bir türlü uzlaşmaya varılamayan ve maya devam ediyor. Çocuklarının uzun zaman önce
insanların ikiye bölündüğü konu, “Sanat, sanat için mi- taşınması veya kendi ailelerinin ve ayrı bir hayatları-
dir yoksa toplum için midir?” sorunsalıdır. Bu iki fikri ayrı nın olması aslında onlar için hiç de önemli değil. Bazı
ayrı düşündüğümüz zaman her ikisinin de eksileri ve ar- durumlarda ebeveynler ve çocukları arasındaki ilişki,
tıları olduğunu görürüz. Dolayısıyla bu iki fikri ayrı ayrı yalnızca aradaki bağımlılığı beslemeye çalışan bir tür
düşünmek bence imkânsızdır. Çünkü sanat; yeri geldi- toksik sevgi bağına dönüşüyor. Bu kontrol ihtiyacının
ğinde sanat için, yeri geldiğinde toplum için olmuştur. arkasında ne olabileceğini merak ediyorsanız cevabı ol-
Ancak benim bu konuyla ilgili daha farklı bir bakış açım dukça basit: Başkalarını kontrol etmek isteyen insanlar,
var. ----. Çünkü sanat, duyguların dışa vurumudur ve her genellikle bir şeyden yoksun oldukları hissini gidermeye
sanatsal üretim, yaratıcısının duygularını yansıtmak ve çalışırlar. Bu tarz bir ilişkide ebeveynler yalnızlıktan kor-
onu tatmin etmek için var olmuştur. karlar, bu yüzden çocuklarını kendilerinden ayrı bir birey
olarak görmemekte ısrar ederler. Yakınlık ve tahakküm,
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına
onlara hâlâ bir şeyler için yararlı olduklarını hissettirir.
göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Bu güç hissi, düşük öz saygıya sahip olma durumunu da
A) Sanat, toplum ya da sanat için olmaktan öte sanatçı hafifletmeye yardımcı olur.
içindir
I. Kontrolcü ebeveynlerin çocuklarını kendilerine ba-
B) Sanatın topluma fayda sağlaması gerektiği düşünce- ğımlı kılmak istemeleri
si eskimiştir
II. Ebeveynlerin, çocuklarında öz saygıyı oluşturabil-
C) Sanatın amacı yalnız kendisi olmalıdır ki ürün değerli mek için onları kontrol etmeleri
olsun
III. Anne-babaların çocuklarıyla kurdukları bağdaki sev-
D) Sanat eserinin okurca yoruma müsait olması gerek-
gi eksikliği
RASYONEL YAYINLARI
mektedir
IV. Yetişkin bireylerin, ebeveynlerine bağımlı kalmakta
E) Gerçek sanat, bireye yeni bir kişilik kazandırır ve onu
ısrar etmeleri
yüceltir
Yukarıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen kişinin
asıl eleştirdiği durumdur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III
20. Zeytin ağacı ile incir ağacı aynı dönemde meyve verir. D) II ve IV E) III ve IV
Bu dönem zeytin sineğinin üremeye başladığı zamandır.
Zeytin sineğinin, zeytin ağacı ile meyvesine zarar vere-
ceği dönemde, iyice olgunlaşan incir meyveleri bal dök-
meye başlar. İncirin balı, zeytin sineğine cazip gelir ve
zeytin yerine incir meyvesini tercih eder. Zeytinliklerdeki
incir ağaçları tıpkı bir paratoner gibi zeytin sineklerini
üzerine çeker. İncir balını yiyen zeytin sinekleri bir süre
sonra zehirlenerek ölür.
Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisi-

dir?
A) Zeytin ağacının özellikleri hakkında bilgi vermek
B) Zeytin sineğinin zararları hakkında üreticiyi bilinçlen-
dirmek
C) İncir ağaçlarının zeytin ağaçlarıyla benzerliğini belirt-
mek
D) İncir balının nasıl elde edildiğini açıklamak
E) İncir ağacının zeytinliklere neden dikildiği hakkında
bilgi vermek

22. Psikanalitik film eleştirisi yapan bir film eleştirmeni, film- 23. Bireyin kendini iyi hissedip hissetmemesi ve başarılı,
lere bir psikanalist gibi yaklaşmaktadır. Bir psikanalist, dengeli ve haz aldığı bir yaşama sahip olup olmaması;
hastasının zihninde yatanları, düşlerdeki imgeleri ve öz güvenin varlığı ya da güvensizlik duyguları ile para-
bunların belirli bir akış içinde sunulmasını sağlayan lel süreçlerdir. Yaşamdan haz alabilmek için öz güvene
süreci ele almaktadır. Daha sonra ise çözümlemesini ihtiyacımız vardır. Bu noktada çocukluk döneminin ilk
yapmaktadır. Bunu yaparken kodların tespit edilmesini yıllarında (3-4 yaş) ana-baba tutumları, yetiştirme biçi-
sağlayarak bastırılmış düşün gerçek içeriğine ulaşmaya mi bireyin kendisi hakkındaki duygularının oluşumunda
çalışmaktadır. Film eleştirmeni de psikanalitik bir eleştiri ve öz güvenin derecesinde son derece önemlidir. Arka-
yaparken benzer bir yol izlemektedir. Onun için önem- daşlarından ve sosyal çevresinden aldığı tepkiler de çok
li olan filmi çekerek kendi düş dünyasını gözler önüne önemli bir rol oynar. Çocuk, çevresinden aldığı tepkiler
seren kişidir ve onu tıpkı bir nevrotik hasta gibi ele al- doğrultusunda kendine ilişkin olumlu ya da olumsuz bir
maktadır. Bunu yaparken de simgesel yapıları, filmsel ve benlik algısı edinir. Çocukluk döneminde bu duygunun
kültürel kodlamaları kullanmaktadır. gelişmesine olanak tanınmaz, eksik bırakılırsa yetişkin
dönemde telafi edilmesi mümkün olmayabilir. Çünkü öz
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi psi-
güvenli çocuklar, geleceğin öz güvenli yetişkinleri ola-
kanalitik bir film eleştirmeninin analiz etmek istediği
caktır.
temel durumdur?
A) Filmin kültürel motifleri destekler niteliktedir?
B) Oyuncuların psikolojisi
A) Bireyin yetişme tarzı, onun öz güvenli bir birey olup
C) Filmin felsefi zemini olamayacağını belirleyen en önemli ve tek kıstastır.
D) Yönetmenin bilinçaltı
RASYONEL YAYINLARI
B) Öz güven kazanarak büyüyen çocukların çevrenin et-

E) Filmin dramatik kurgusu kisiyle öz güvensiz bireylere dönüşmesi mümkündür.
C) Öz güven, yaşamın ilk yıllarından itibaren ebeveyn

ve çevrenin olumlu tutumlarıyla gelişir.
D) Öz güvenli bireyler yetiştirmek için çocuklara her ko-

şulda destek verilmeli ve onlar özgürleştirilmelidir.
E) Öz güven kazanamayan çocukların, yetişkin olduk-

larında eksik olan öz güvenlerini kazanmaları imkân-
sızdır.

24. Hegel’in “Estetik: Güzel Sanatlar Üzerine Dersler” adlı 25. Apple’ın beklenen ürünlerini açıklaması teknoloji me-
yapıtı, dört cilt olarak ve tam metin hâlinde yayımlan- raklılarını heyecanlandırdı. Özellikle size mesajlarınızı
mıştır. Birinci cilt, Hegel’in genel felsefi sisteminin öteki okuyacak, sağlık ve fiziksel durumunuz ile ilgili asis-
kurucu bileşenleriyle estetik düşüncesinin bağıntılarını tan olacak Apple Watch olumlu eleştiriler aldı. Apple
ortaya koymakta ve böylelikle Hegel’in bütün estetik fel- Watch’ın tanıtılmasıyla kafamda, “Biz tüm bunları nere-
sefesinin kuruluş çatısını veren teorik çerçeveyi de çiz- de görmüştük?” sorusu belirdi. Sır gibi saklanan tüm bu
mektedir. İkinci cilt, tikel sanat biçimlerinin yani simgesel ürünleri aslında geçtiğimiz yüzyıl içerisinde görmüş ve
sanat, klasik sanat ve romantik sanat biçimlerinin irde- tanıyor gibiyiz. Sadece gerçekleşme ihtimalini, ısırılmış
lenmesine ayrılmıştır. Üçüncü ve dördüncü ciltlerde ise elma logolu bir teknoloji devi üretene dek kabul etme-
tek tek sanatlar sistemi yani yontu, resim, müzik, şiir ve miştik. Nerede mi gördük? Elbette daha böylesi bir tek-
mimarlık ele alınmaktadır. noloji yokken 1960’larda yayımlanan bir çizgi film olan
Jetgiller’de.
Bu parçadan hareketle “Estetik: Güzel Sanatlar Üze-
rine Dersler” adlı eserle ilgili olarak aşağıdakilerden Bu parçadan hareketle aşağıdaki sonuçlardan han-
hangisi söylenebilir? gisine ulaşılabilir?
A) Ciltlerin Hegel’in düşünsel değişimini sırayla yansıttığı A) Jetgiller’de kullanılan tüm ütopik unsurlar, bugün ger-
B) Hegel’in estetik düşüncesinin temel iskeletini sunduğu çeğe dönüşmüş durumdadır.
C) Hegel ile diğer düşünürlerin estetik görüşlerini kıyas- B) Geleceğe dönük çizgi filmler, kendi toplumunun tek-
ladığı nolojisinden ilham alır.
D) Her cildin birbirinden bağımsız felsefi düşünceleri ele C) Jetgiller çizgi filmi, döneminin gelişen teknolojisinin
aldığı yansımasıdır.
E) Hegel’in estetik üzerine görüşlerinin antitezlerini sun- D) Bilim kurgu unsuru olan bazı şeyler, teknoloji geliştik-
RASYONEL YAYINLARI
duğu çe gerçeğe dönüşebilir.

E) Teknolojik ürünlerin çoğu, bilim kurgu içerikli filmler-
den yola çıkarak üretilmiştir.

26. Kant, “Ahlak yasası dışarıdan bir zor ve dayatma olmak- 28. Plastikler, polimer türünden organik bileşiklerdir. Tüm
sızın kişinin kendi aklının koyduğu bir yasadır.” der. Öz- polimerler gibi tekrar eden birimlerden oluşurlar, ana is-
gürlük kavramını da bu açıdan değerlendirir. Ona göre keletlerini karbon atomları meydana getirir. Kauçuk ve
kişi; içgüdülerine değil, aklın yasalarına uyarsa özgür ipek, doğal plastiklerin örneklerindendir. Günlük hayatta
olur. adını sıklıkla duyduğumuz PET ve PVC gibi plastiklerse
insanlar tarafından tasarlanıp üretilir. Plastikler, çoğun-
Bu parçaya göre Kant’ın “özgürlük” tanımı aşağıdaki-
lukla petrol türevi malzemeler kullanılarak sentezlenir.
lerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Maliyetleri düşüktür, hafif ve dayanıklıdır; kolaylıkla iş-
A) Kişinin istemelerini dürtü ve eğilimlerine göre değil, lenebilir ve kalıba dökülebilir. Günümüzde inşaattan
ahlak yasasına göre belirlemesidir. tekstile, elektronikten ulaşıma kadar hemen hemen her
B) Bireyin dürtülerini, kimsenin özgürlük alanını olum- alanda plastikler kullanılmaktadır.
suz anlamda etkilemeyeceği şekilde yaşayabilmesi-
Bu parçada “plastik” ile ilgili aşağıdakilerden hangisi-
dir.
ne değinilmemiştir?
C) Kişinin dürtülerini ve arzularını mantığın katı kuralla-
rının dışına çıkarak sergileyebilmesidir. A) Doğal ve yapay çeşitlerinin bulunduğuna
D) Kişinin toplumun oluşturduğu ahlaki kurallara bağlı B) Kullanım alanının oldukça geniş olduğuna
kalmak kaydıyla dürtülerine göre hareket edebilme- C) Oluşum aşamasında karbon kullanıldığına
sidir. D) Sağlam bir yapıya sahip olduğuna
E) Kişinin kendi ahlak kurallarının başkalarının ahlak E) Rahatlıkla işlemden geçirilip şekil alabildiğine
kurallarıyla çatışmasına engel olacak bir ortama sa-
hip olmasıdır.
RASYONEL YAYINLARI
27. Metin Eloğlu şiiri, özellikle dilin bozulup yeniden kurul-

ması ve kurgulanması bağlamında önemli bir kaynak
oluşturur. Eloğlu verili dili yıkıp, bozup yeniden kurma-
sıyla ve ironik duyarlılığıyla dikkat çeker. Her defasında
okuyucunun kafasında yeniden kurulan bu durağanlık-
tan uzak dil, ürettiği anlamlar, duygu ve düşünce imleriy-
le artık yeni bir dildir.
Bu parçadan hareketle Metin Eloğlu’yla ilgili aşağı-

dakilerden hangisi söylenemez?
A) Şiir dilinin dinamik olduğu
B) Şiirinin kara mizah içerdiği
C) Kendine has bir dil oluşturduğu
D) Eleştiriyi klasik çerçevede yaptığı
E) Çağrışıma dayalı bir dili olduğu

29. Biz göz doktorları bazı göz rahatsızlıklarında gözle- 30. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Usta bir kalem olabil-
ri görsel uyaranlar ile tedavi ederiz. Kullandığımız bu menin tek yolu, bildiği çevreyi anlatmaktan geçer çünkü
uyaranlar tablet ekranları ve akıllı telefon ekranlarındaki bir yazarın ya da şairin en iyi ifade edebileceği şey, göz-
stimülüslere benzer çift boyutlu rölyefler veya üç boyutlu lemleyebildikleridir.” düşüncesine uzak düşmektedir?
görsellerdir. Bu görüntülü uyaranlar gözü tedavi etmeyi
A) Halit Ziya Uşaklıgil, İstanbul’un üst zümre insanları-
sağlayabilir çünkü. Bu nedenle ben, hastalarımda tablet nı anlatmada oldukça başarılıdır çünkü kendisi de o
ve bilgisayarlardan faydalanıyorum. Hatta çocuk filmle- çevredendir. Bu açıdan kendi döneminde en iyi ya-
ri ilgi çekici olduğundan sıkıcı tedavi programlarından zarlardan kabul edilir.
daha etkili olabiliyor ve istediğim sürede uygulayabiliyo-
B) Mehmet Akif Ersoy’un inandırıcılığı, belki de şiirle-
rum. Ancak şöyle de bir durum vardır: Örneğin, çocuğun
rinde anlattığı kişilerin kendisi olabilme ihtimalinden
sağ gözünde 1 diyoptrilik (derece) bozukluk, sol gözün- gelmektedir. Onu usta yapan da budur.
de ise 2 diyoptrilik bozukluk varsa ve bu durumda çocuk
C) Hüseyin Rahmi Gürpınar, roman ve hikâyelerinde
bilgisayarda saatlerce oynarsa sol göz çok daha fazla
çizdiği kadın tiplerinde oldukça etkileyicidir. Bu duru-
efor yaptığından erkenden yorulup pes edecektir. Eğer
mun temel sebebi, yazarın çocukluğunun kadınlarla
çocuk oynamaya devam ederse sol gözden beyne gelen
dolu bir konakta geçmesidir, diyebiliriz.
görüntüler bozulduğu için beyin sol göze blokaj koyar.
D) Tevfik Fikret, “Ramazan Sadakası” manzumesini fil-
Yani sol gözden gelen görüntüyü beynin arka görsel kor-
dişi kulesinde oturarak yazmıştır. Dilenci bir çocuğu
teksi işlememeye başlar ve bu durum tekrarlanırsa beyin
resmeden bu manzumesi, onun usta eserlerinden
artık sol gözü çürüğe çıkarır ve bu gözde, tembellik dedi-
biridir.
ğimiz ambliyopi gelişir.
E) Abbas Sayar, neredeyse bütün eserlerinde onu ye-
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden tiştiren ortamı resmetmiştir. Kalemindeki gerçekçilik
hangisidir? ve vuruculuk da bundan kaynaklanmaktadır.
RASYONEL YAYINLARI
A) Göz sağlığına zarar verecek tablet, telefon gibi ci-

hazlar; özellikle çocukların kullanımına sunulmama-
lıdır.
B) Tablet, telefon gibi zararlı teknolojik aygıtlar, göz
tembelliğine yol açabildiği için bu aygıtların kullanı-
mının sınırlandırılması gerekir.
C) Göz için zararlı olabilecek görsel uyaranlar, uygun
kişilerde bilinçli kullanılırsa gözü tedavi edebilir.
D) Göz sağlığına zarar verdiği düşünülen teknolojik
aletler, sanılanın aksine özellikle çocuklar için tedavi
edici özellik gösterir.
E) Toplumun göz sağlığı, teknolojik aletlerin kullanım
süresinin artmasıyla ciddi oranda zarar görmektedir.

31. Türkiye’de Voleybol Aşısı Tuttu 32. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Şiirle şarkı sözü ara-
sında bir özdeşim var mı sizin için?” sorusuna cevap
Türkiye’de voleybol yükselen değer, desek abartmış ol- vermemektedir?
mayız. Hele de son zamanlarda Filenin Sultanları, bütün
ülkenin gururu olmuşken... Başarı deyince akla onlar A) Bambaşka iki kavramdır onlar. Doğası gereği şiir,
geliyor şimdilerde. Öyle ki Türk voleybolu çağ atladı, ka- şarkı sözünden daha derindir. “Sabah uyandığımda
yağmur yağıyordu.” gibi düz bir cümleyi şiirde kulla-
dın sporcularımız çığır açtı, gençler de o yoldan ilerliyor.
nacaksanız onu başka dizelerle beslemeniz gerekir.
Öyle bir ordu geliyor ki arkadan, 20 yıldır olduğu gibi ge-
lecekte de Olimpiyat, Dünya ve Avrupa Şampiyonalarına B) Şarkı sözü başka, şiir başkadır diye düşünürüm. Şi-
damga vuran bir Türkiye’yi müjdeliyor. İtalyan Guidetti irin kendi müziği vardır. Notalardan yapılmış koltuk
yönetimindeki Filenin Sultanları’nın son Olimpiyat se- değneklerine ihtiyacı yoktur.
rüveni ve Avrupa Şampiyonası macerası da bize bunu
gösteriyor. Ancak okyanusu geçip derede boğulmak gibi C) Hayır, sadece aynı köklerden beslenen iki ayrı mey-
basit yenilgilerle Olimpiyat, Dünya ve Avrupa Şampiyon- veden söz ediyoruz. Şarkı sözlerimdeki şiirsellik
lukları ile henüz tanışmasak da gelecekte tanışacağımız gücü onların şiir olarak kabul edilmesine neden olu-
yor sanırım.
bugünümüzden belli.
Bu haber yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- D) Elbette hayır, ilintili ancak aynı değil. Mesela şarkı
lenebilir? sözü yazarken şairaneliğe özenirseniz klişelerin tu-
zağına düşer, baştan kaybedersiniz. Derinliği yalın-
A) Türkiye’de voleybolun eskiye oranla önemsendiği lıkta aramalısınız. Sıradan görünen gündelik sözler
nesnel bir dille aktarılmıştır. bir şarkıda ancak öyle kuvvet ve boyut kazanır. An-
B) Türk voleybolundaki başarılar üzerine öznel duygular cak şiir, hiçbir düzenlemeye ya da eklemeye ihtiyaç
dile getirilmiştir. duymadan vurucudur zaten.
RASYONEL YAYINLARI
C) Türk sporcuların birçok alandaki başarısı dile getiril-

E) Şarkılarımda müzikten ziyade sözler ön planda.
miştir.
Özellikle şiirsel havasıyla sözler müziğin önüne ken-
D) Kadın Olimpiyat sporcularımızın dünya çapında ba- disi geçiyor zaten. Dolayısıyla duygu tınılarla değil,
şarılı oldukları anlatılmıştır. şiirsel sözlerle geçiyor dinleyiciye.
E) Spor dallarında basit yenilgiler alan takımlara eleşti-
rel bir bakış sergilenmiştir.

33. Röportör: “Sanat, hayattaki gereksiz şeylerin ayıklan-
masıdır.” derken neyi kastediyorsunuz?
yınız.
Heykeltıraş: Sanatın ana malzemesi her zaman gerçek
dünyadadır. Ancak gerçek dünyada olan her şey bir sa- Soyut formlar üzerinde çalışırken renk gibi unsurların
nat ürünü değildir, demek istemiştim. çok daha önem kazandığını düşünüyorum. Çünkü, figü-
Röportör: O hâlde sanat, gerçeklikten kopuk değildir, ratif bir çalışma karşısında sanatseverlerin eser ile ilişki
diyebilir miyiz? kurması biraz daha kolay olurken bunu soyut bir yapıtta
yaşaması daha güç. Bu yüzden birtakım olgular bu iliş-
Heykeltıraş: Elbette. Ama bir mermer yığınının sanat
kiyi kurmada yardımcı rol oynuyor. Benim için bunlardan
eseri olduğunu iddia edemezsiniz. Gerçek bir sanatçı
biri de renk. Form ile rengi birleştirdiğimde daha güçlü ve
ona baktığında içindeki sanat eserini görür ve gördüğü
anlatılmak istenenin duygusunu biraz daha etkili hissetti-
şeyi ortaya çıkarabilmek için fazlalıkları yontar.
ren bir durum çıkıyor ortaya. Rengi belirlerken de birçok
Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki sa- detaya dikkat ediyorum. Kimi zaman da tamamen hisle-
natçının sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? re dayalı kararlar alıyorum. Ama rengin önemini ve ese-
rin etkisini tamamen değiştirdiğini, aynı eserin bir mavi,
A) Sanatın yaratıcı gücü, kaynağını bazen somut olanın
bir de kırmızı olanını yaptığımda daha net gördüm. İkisi
dışında bulur.
de aynı heykeldi fakat sanatseverlere hissettirdiği duygu
B) Doğadaki her şey, kendi başına bir sanat eseri olarak
tamamen başkaydı. Bu biraz Brancusi’nin aynı işi farklı
düşünülebilir.
materyallerden yapmasıyla benzer mantıkta bir şey be-
C) Sanat, gerçekliğin fazlalıklarından arındırılıp yeniden nim için. İlk başta da dediğim gibi bazen işe bakıyorum
biçimlendirilmesidir. ve “Bu iş maviden başka bir renk olmaz.” diyorum kal-
D) Sanatçı, gerçeklikle bağını koparmadığı sürece ba- bimle aldığım karara dayalı bir yaklaşımla. Bütün bun-
RASYONEL YAYINLARI
şarılı olabilir. ların ötesinde dikkat ettiğim bir husus daha var ki bu da
E) Bir nesneye sanat eseri değeri katan şey, inandırıcı- bir sanat eseri oluşturmada en az renk ve form kadar
lık ve samimiyettir. etkili benim için. O da yaptığım her heykelde bir önceki
yapıtımdaki ayak izlerime basmadan yürümek.
35. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine

ulaşılamaz?
A) Kişinin, varlığı duyularla anlaşılamayan eserlerle
daha zor ilişki kurduğu
34. Bütün olay örgüsü siz yazdıkça mı gelişir, derseniz şöyle
B) Biçim ve renk birlikteliğinin ana düşünceyi daha belir-
yanıt veririm: Romanı yazmadan kurguyu belirlerim hem
gin hâle getirdiği
de kılı kırk yararak. Öteki türlü kendimi güvende hisse-
demem. Ama bazen, roman ilerledikçe kahramanlarım- C) Sanatseverle eser arasındaki ilişkiyi oluşturmada bir-
dan biri ya da birkaçı bana başkaldırabilir. Bazen onlarla den fazla unsurun etkili olduğu
uyuşurum, bazen de bildiğim yoldan şaşmam. İçgüdüle- D) Rengin, eserin oluşturmak istediği etki konusunda
rim ve sezgilerim bu aşamada duruma el koyar. belirleyici bir faktör olduğu
E) Eserin biçiminin, eserin anlatmak istediği duyguyla
Bu sözleri söyleyen biri için aşağıdakilerden hangisi
ortaya çıktığı
söylenemez?
A) Sezgisel yönü güçlü kahramanlar oluşturduğu
B) Eseri oluşturmadan önce zihninde tasarladığı
36. Bu parçada geçen “ayak izlerime basmadan yürümek”
C) Eseri kurgularken titiz davrandığı
sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi-
D) Bazen kurguyu karakterlere göre ilerlettiği
dir?
E) Kahramanlarıyla zaman zaman çatıştığı
A) Heykellerini oluştururken duygusal kararlar verdiği
B) Kimseye benzemeye çalışmadan eser verdiği
C) Heykellerini oluştururken kendini tekrara düşmediği
D) Her heykelde farklı bir renk kullandığı
E) Eserlerine form verirken kendi birikiminden yararlan-
dığı

yınız. yınız.
Sanatçı, tamamen orijinal bir tavırla, sesinin sınırlarına Bir ölçeğin taşıması gereken iki önemli özellik vardır:
rağmen samimi, karakteristik vokali ve bu vokale uygun Geçerlik ve güvenirlik. Geçerlik; bir ölçme aracının ölç-
şarkı yazarlığıyla hayatımıza girip hak ettiği bir başarı meyi amaçladığı özelliği, başka herhangi bir özellikle ka-
kazandı. Kısa sürede müzikle yatıp kalkan, işini ciddiye rıştırmadan, doğru olarak ölçebilme derecesidir. Başka
alan, bolca konser verip mekânları dolduran, iyi naka- bir deyimle bir ölçme aracının, geliştirilmiş bulunduğu
ratlarla, şairane sözlerle haşır neşir bir müzisyen olma- konuda maksada hizmet etmesidir. Söz gelimi, uzunluk
yı başardı. Sözleri, besteleri ve kendini ifade biçimiyle ölçmek için geliştirilmiş bir araç olan metre, kişilerin boy-
kent ozanlığına göz kırptı. O çok sevdiğimiz şarkılarına larını ölçme maksadına hizmet eder fakat kişilerin ağır-
sığdırmayı başardığı hikâyelerin bizdeki duygusal karşı- lıklarını ölçme maksadına hizmet etmez. Bu demektir ki
lığı gerçekti. Buna rağmen hiçbirimiz onun kim olduğunu bir ölçme aracı olarak metre uzunluk ölçmede geçerlidir
sorgulamadık. Gerçek hayatta nasıl biridir, ilgilenmedik. fakat ağırlık ölçmede geçerli değildir. Aslında bir aracın
Çünkü tıpkı adını aldığı “Kumral Ada Mavi Tuna” roma- sadece kullanıldığı maksat için geçerliğe sahip olması
nında olduğu gibi bir masal kahramanı gibiydi tavrı. söz konusudur. Bu durum, şöyle bir örnekle somutlaştı-
rılabilir: Bir okuduğunu anlama testi, okuduğunu anlama
yeteneğini ölçmede yüksek bir geçerliğe sahip olabilir
37. Bu parçada sözü edilen sanatçı ile ilgili aşağıdakiler- ancak aynı test, matematikte problem çözme yetene-
den hangisine değinilmemiştir? ğini ölçmede geçerliğe sahip değildir. Güvenirlik ise bir
A) Kendine has özelliklere sahip olduğuna ölçme aracıyla birebir koşullarda tekrarlanan ölçümlerde
elde edilen ölçüm değerlerinin kararlılığının bir gösterge-
RASYONEL YAYINLARI
B) Müzik konusunda ciddi araştırmalar yaptığına

sidir.
C) Şarkılarında şiirsel nitelikler bulunduğuna
D) Şarkılarının dinleyicinin duygularıyla örtüştüğüne
E) İçten bir söyleyiş özelliği olduğuna 39. Bu parçaya göre bir aracın ölçmede geçerli olması-
nın temel şartı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uygulanma metodunun herkesçe anlaşılır olması
B) Bireysel farklılıkları göz ardı etmemesi
C) Her bireyi aynı şekilde değerlendirebilmesi
D) Sadece ölçmek için düzenlediği özelliği ölçmesi
E) Yalnızca somut ölçümler için kullanılması
38. Bu parçada sözü edilen sanatçının asıl kimliğinin 40. Bu parçaya göre “güvenirlik”in doğru tanımı aşağıda-
sorgulanmamasındaki temel sebep aşağıdakilerden kilerden hangisidir?
hangisidir? A) Bir ölçüm aracının aynı şartlar altında aynı sonuçları
A) Kent ozanı tavrının gerçek kimliğini önemsiz kılması vermesidir yani tutarlılığıdır.
B) Müzikseverlere özgün yapıtlar sunması B) Bir ölçeğin geçerliğini en yüksek seviyeye çıkaran
C) Şarkılarında yaşadıklarını anlatması ölçüm unsurudur.
D) Bestelerini yaparken dinleyicinin duygularını önem- C) Bireysel tutumlardaki kararlılığı belirleyen ölçme
semesi unsurudur.
E) Tutumuyla hayal ürünü bir kahraman hissi uyandır- D) Ölçeğin, somut değil, soyut durumları ölçerken
ması ölçüm geçerliğini sağlamasıdır.
E) Ölçülmek istenen unsurun ne derece doğru ölçüldü-
ğünü gösteren özelliktir.
TEST BİTTİ.
15
Ne Eksik Ne Fazla
GERÇEK SINAV AYARINDA!

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
ULUDAĞ DENEME 3
0 3 0 3 0 3 0 3
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Bir teknoloji ancak yenilikçi bir ---- kendisinden önceki 3. Karla kapanan köy yolunu açmak için ekipler var gücüyle
diğer teknolojileri gerisinde bırakabilir. Bu yenilikler ge- gün batana kadar çalıştı. Köylü ise birlik olup köy mey-
nellikle toplumun bakış açısını ---- fikirlerdir. danındaki çeşmenin çevresini biraz daha açtı. Akşam
olduğunda herkes bitkin düşmüştü. Muhtar küreme eki-
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki-
bindeki işçiler için köy odasını açtı. İşçileri köy odasına
lerden hangisi getirilmelidir?
yerleştirdikten sonra eve geçtim. Kapıyı annem açmıştı.
A) hareketle - sarsmayan Yemek yememiş, beni beklemişti.
B) yaklaşımla - değiştiren
Bu parçada “açmak” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan
C) hamleyle - yok sayan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır?
D) öngörüyle - hesaplayan
A) Engeli kaldırmak
E) atılımla - irdeleyen
B) Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek
C) Ayırmak, tahsis etmek
D) Geçit sağlamak
E) Alanını genişletmek
RASYONEL YAYINLARI
2. Şimdiye kadar zekânın nörolojik temelleri hakkında 4. İnsanlık tarihi, teknolojinin yadsınamaz (engellenemez)
yapılan araştırmaların çoğu ya belirli becerilerle ilintili I
beyin bölgelerine odaklandı ya da IQ’nun belirlenmesinde gelişimi ile değişiyor. Son yıllarda, dijital dönüşümle bir-
küçük bir rol oynayan yüzlerce geni ortaya çıkardı.
likte yapay zekâ, internet ve büyük veri gibi teknolojik
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? unsurlar yaygınlaşarak (alanını genişleterek) gündelik
II
A) Tarihî metinler üzerine yapılan birçok çalışmada ünlü hayatlarımızı farklılaştırdı (değiştirdi). Toplumlar, tecrü-
araştırmacının imzasını görebilirsiniz. III
B) Bazı sivil toplum kuruluşları, küresel ısınmaya dikkat belerden elde edilen (kazanılan) bilgiler ışığında, gerçek-
çekmek için etkinlikler düzenliyor. IV
C) Uzun ve yorucu bir yolculuk sonrasında pek çoğu- gerçekleştirilen yenilikçi teknolojik gelişmelerle öncekin-
muz uyumak için konforlu bir yatak ararız.
den daha hızlı ve büyük ölçekte (oranda) bir değişime
D) Bir melodi duyduğumuzda beynimizdeki farklı işlev- V
leri olan birçok bölge etkinleşir. uğruyor.
E) Modern roman; anı, günlük, mektup gibi birçok farklı
metin türü ile bağı bulunan bir anlatıdır. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin an-
lamı parantez ( ) içinde verilen açıklamayla uyuşma-
maktadır?

5. I. Her sanat eseri benzersiz görünse de sanatçılar, 7. (I) Narval balinalarının yaşam alanı Kuzey Buz Deni-
sıklıkla tekrarlayan görsel ögeler veya motifler kullanır. zi’nde Kanada’nın Baffin Körfezi, Davis Boğazı, Hud-
son Körfezi’dir ve bu canlılar, kış mevsimi dahil yaşam-
II. Eleştirmenler; Flaman Ressam Jan Brueghel’in bazı
larını sürekli arktik bölgede geçiren tek balina türüdür.
resimlerinin, babası Pieter Brueghel’in imitasyonları
(II) Denizgergedanı ya da boynuzlu balina olarak da bi-
veya uyarlamaları olduğuna inanıyor.
linen narval balinasının en dikkat çekici özelliği, erişkin
Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak erkek bireylerde dışarı doğru mızrak gibi uzayan 2-3
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? metrelik spiral dişlerdir. (III) Nadir de olsa dişi bireylerde
A) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir du- de görülen bu dişler, narval balinalarının üst çenelerinin
rumdan söz edilmektedir. sol tarafından spiral yaparak uzar. (IV) Dişin yüzeyindeki
10 milyondan fazla sinir hücresi bir tünelle merkezi sinir
B) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir yanıl-
sistemine bağlı olduğundan narvallar, sudaki sıcaklık ve
gıdan bahsedilmektedir.
basınç değişimlerini rahatlıkla algılayabilir. (V) Bu dişin
C) I. cümledeki olgunun, sanatçıdan sanatçıya farklılık
zannedilenin aksine dişilerin ilgisini çekme, rakibini kor-
gösterdiğinden söz edilmektedir.
kutma gibi bir işlevi yoktur.
D) I. cümlede belirtilen durumla ilgili örnek verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki numaralan-
E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel bir dayana-
mış cümlelerle ilgili olarak söylenemez?
ğının olmadığı gösterilmektedir.
A) I. cümlede, narvalların yaşadıkları yere ilişkin nesnel
yargı kullanılmıştır.
B) II. cümlede, türün tüm yetişkin bireylerinde dışarı
doğru uzayan spiral dişler olduğundan söz edilmiştir.
RASYONEL YAYINLARI
C) III. cümlede, türle ilgili ender rastlanan bir duruma

değinilmiştir.
D) IV. cümlede, narvallarda görülen dişin bir çeşit duyu
6. I. Aile, tarihsel süreç içerisinde din ve gelenek gibi organı olduğundan söz edilmiştir.
kendisine meşru birer dayanak bulmuş ve sosyal E) V. cümlede, narvalların dişlerinin özellikleri ile ilgili bir
yaşamı düzenleyen bu kurumlar tarafından korun- yanılgıdan bahsedilmiştir.
muştur.
II. Sosyal çevrede meydana gelen hadiseler, aileye

yansıyarak ailenin gözle görülür şekilde farklılaşma-
sına zemin hazırlamaktadır.
III. Toplumsal kurumlar arasında, evrensel olarak her
toplumda insanlığın başlangıcından bu yana sağlıklı
bir toplumsal hayatın ontolojik temeli olarak aile, bü-
yük öneme sahip olmuştur.
IV. Aile, toplumsal zeminde gerçekleşen olaylardan et-
kilenmekte ve büyük değişimler yaşamaktadır.
V. İnsanların yaşamlarını idame ettirdikleri ilk sosyal
çevre olmasının yanı sıra aile, insanı topluma ve ha-
yata bağlamakta ve böylece toplumun da sürekliliği-
ni sağlamaktadır.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangileri an-

lamca birbirine en yakındır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve V

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin ya- 10. Mutfak dolapları ( ) mutfağın tasarımda öne çıkan
zımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır? ögesi olarak oldukça önemli bir amaca hizmet eder ( )
Düzen ( ) Renk ( ) tarz ve büyüklük olarak tezgâhlar ve
A) Yolunuz bir gün Bursa’ya düşerse Koza Han’a mutla-
diğer yüzeylerle ne kadar uyumlu olduklarına göre mut-
ka uğramanızı tavsiye ederim.
fağın stilini ortaya çıkarır. Üstelik açık renklerde mutfak
B) Kitle İletişim Araçlarında Türkçenin Kullanımı Bilgi
dolapları tercih etmek ( ) koyu yüzeylerde görünmeyen
Şöleni’ne Ankara ev sahipliği yapacak.
lekeleri de gösterdiği için temizliği daha kolay olacaktır.
C) Halı dokuyan kızlar tablosu bir müzayedede açık ar-
tırmayla satılacakmış. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktala-
D) Türk mimari tarihinin en güzel eserlerinden İshak ma işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
Paşa Sarayı, Ağrı’da bulunuyor. A) (,) (:) (.) (,) (,)
E) Uzak Doğu’dan gelen heyet, Vali ile görüştükten son- B) (,) (.) (.) (,) (;)
ra İstanbul’da kısa bir gezinti yaptı. C) (;) (:) (.) (,) (,)
D) (;) (;) (…) (,) (;)
E) (,) (;) (.) (,) (,)
RASYONEL YAYINLARI
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik sözcükle- 11. Yazı hayatına 1950’li yıllarda hikâyeyle başlayan çağdaş
rin yazımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır? Azerbaycan edebiyatı yazarlarından Anar(I) hikâyenin
yanı sıra roman(II) tiyatro(III) senaryo ve eleştiri türlerin-
A) Türkiye’de trafiğe kayıtlı motorlu kara taşıtlarınca
2019’da kat edilen yol, 301 milyar 555 milyon kilo- de de başarılı eserler yazmıştır. Anar, 60’lı yılların ferde
metre oldu. yönelen ve onun yalnızlığını(IV) yabancılaşmasını konu
edinen yeni neslin -60’lar kuşağının- önde gelen yazar-
B) Rastgele çektiğimiz fotoğraflar daha güzel çıkıyor,
larındandır. Hikâye ve romanları birçok dile tercüme edi-
tıpkı tesadüfen tanıştığımız insanlar gibi.
len yazarın eserleri, Türkiye Türkçesine de aktarılmış(V)
C) Genç adam duydukları karşısında suspus oldu ve
edebî kişiliği Türkiye’de ilmî çalışmalara konu olmuştur.
uzunca bir süre hiç kimseyle konuşmadı.
D) Kastamonu’nun Şenpazar ilçesi sınırları içerisinde Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine di-
bulunan Şehriban Kanyonu, ziyaretçilerini cezbedi- ğerlerinden farklı bir noktalama işareti getirilmeli-
yor. dir?
E) Müsait olduğunuz bir gün sizinle kahve içip eski gün- A) I B) II C) III D) IV E) V
leri yâd etmek isterim, demişti.

12. Gelin gülle başlayalım atalara uyarak 14. Kadın emeği, üretkenliği ve sanatsal zevkinin en yalın
ifadesi olan süsleme sanatlarımız, kültürel kimliğimizin
Baharı koklayarak girelim kelimeler ülkesine
en nadide unsurları arasında yer alıyor.
Bir anda yükselen bir bülbül sesi
Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakile-
-Erken erken karlar ortasında rin hangisinde verilmiştir?
Güneş dönmüş ışık saçan bir yumurta- A) Belirtili nesne - özne - belirtili nesne - yer tamlayıcısı -
yüklem
Bana geri getirir eski günleri
B) Özne - belirtili nesne - yer tamlayıcısı - yüklem
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok-
C) Özne - yüklem
tur?
D) Belirtisiz nesne - zarf tümleci - yer tamlayıcısı - yük-
A) Ünlü değişmesi B) Ünlü düşmesi lem
C) Ünsüz düşmesi D) Ünsüz türemesi E) Özne - yer tamlayıcısı - yüklem
E) Ulama
RASYONEL YAYINLARI
13. Doğu Karadeniz’in sis düşmüş dağlarının arasında züm- 15. Türkçe, çeşitli verilerde konuşur sayısı bakımından
rüt yeşili ovaları, gürül gürül akan suları ve cennet gibi dünyada 6. sırada gösterilmektedir. Bugün Avrupa içle-
yaylalarıyla eşsiz bir şehirdir Rize. rinden Bering Boğazı’na kadar uzanan bir coğrafyada
konuşulan dilimiz, konuşulduğu alanın genişliği bakı-
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
mından da dikkatleri çekmektedir. Elbette, dünyada çok
A) Sıfat görevli belirtisiz isim tamlaması geniş sahalarda yaygın olarak kullanılan başka diller de
B) Hâl eki almış zincirleme isim tamlaması mevcuttur. Ancak bahsettiğimiz alan, ana dili konuşurla-
C) Durum zarfı göreviyle kullanılmış ikileme rı açısından değerlendirildiğinde Türkçenin bu konudaki
farkı daha iyi anlaşılacaktır. Türkçe, aslında tarih boyun-
D) Hem niteleme hem belirtme sıfatı almış isim
ca hep geniş coğrafyalarda konuşulmuştur. Hunların,
E) Duyulan geçmiş zaman kipiyle çekimlenmiş eylem Göktürklerin, Osmanlının ve kurduğumuz diğer impara-
torlukların coğrafi sınırlarını bilenler, bunun böyle olduğu
fikrine katılacaklardır.

vardır?
A) Öyküleme B) Tanımlama
C) Tanık gösterme D) Benzetme
E) Örneklendirme

16. (I) Müzikte “portamento”, bir notayı bir adımda daha dü- 18. Kuşak, diğer bir deyişle nesil veya jenerasyon kelimeleri
şük veya daha yüksek bir notanın içine kaydırmanın etki- biyolojik ve sosyolojik (toplumsal) açıdan tanımlanabi-
sine atıfta bulunan, yüzlerce yıldır kullanılan bir terimdir. liyor. Biyolojik olarak ebeveynlerin doğum tarihi ile ço-
(II) Fakat sadece insan sesi, telli çalgılar ve trombonlar cuklarının doğum tarihleri arasındaki süre “kuşak” ola-
gibi perdede sürekli olarak değişiklik gösterebilen aletler rak ifade ediliyor. ----. Bu nedenle ortak bir kuşak tanımı
bu etkiyi kaldırabilir. (III) MIT öğrencisi olan Trevor Hen- yapabilmek için kuşak ifadesinin sosyolojik tanımını da
derson; herhangi iki ses sinyali arasında gerçek zamanlı dikkate almak gerekiyor. Sosyolojik açıdan kuşak; belirli
olarak “portamento etkisi” üreten yeni bir algoritma icat bir zaman aralığı içinde doğmuş, benzer tarihî ve sos-
etti. (IV) Yaptığı deneylerde algoritma, insan sesine ka- yal olaylara tanıklık etmiş, belirli olay ve olgulara yönelik
yan bir piyano notası ve bir şarkının diğerine karışan bir ortak bir fikir, dünya görüşü ve deneyime sahip bir grup
müzik notası gibi çeşitli ses kliplerini sorunsuz bir şekil- insanı ifade ediyor.
de birleştirdi. (V) Henderson’a göre bu, ses sinyallerini
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
dönüştürmek için en uygun aktarımı uygulayan ilk tek-
gisi getirilebilir?
niklerden biri. (VI) Araştırmacının bu algoritmayı anlatan
makalesi, son Uluslararası Dijital Ses Efektleri Konferan- A) Her kuşak kendinden sonra gelen kuşakla büyük
sı’nda “en iyi öğrenci makalesi” ödülünü kazandı. farklılıklar yaşamıyor
B) Ancak günümüzde ortalama çocuk sahibi olma yaşı
geçmişteki ile aynı değil
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?
C) Ebeveynlerin kalıtsal özelliklerinin kuşakları etkile-
A) II B) III C) IV D) V E) VI mediği bir gerçek
D) Tarihlerde meydana gelecek bir değişiklik kuşaklar
arası etkileşime yansımıyor
RASYONEL YAYINLARI
E) İleriki dönemlerde kuşak değişimlerinin pek olmaya-

cağı düşünülüyor
17. (I) Yaşadığımız dünyada kuşlar ve onların yaşam tarz-

ları hem bilim insanlarının hem de çok sayıda amatör
bilimcinin ve kuş gözlemcisinin ilgisini fazlasıyla çekiyor.
(II) Birçok kişi kuşların peşinde dünya turlarına katılıp
onların görüntülerini almaya çalışıyor. (III) Kurbağa ağzı
kuşu da Güneydoğu Asya ve Avustralya’da yaşayan bu
ilginç kuşlardan biri. (IV) Adını kurbağaya benzeyen ağ-
zından alan bu kuşun on iki kadar farklı türü bulunur.
(V) Bunlardan sarımsı kahverengi olan bir tür, Avustral-
ya ve Tazmanya’da yaşar. (VI) Gece aktif olan bu kuş,
vücudu üzerindeki renkler ve desenlerden dolayı bayku-
şa benzer.


19. (I) Casus filmlerinin olmazsa olmazlarından biri, çok 20. ----. Her şair, eserinin ortaya çıkış sürecinde kendini se-
düşük çözünürlüklü olduğu için fazla anlaşılamayan bir leflerinin çizdiği sınırlar içerisinde bulur. Bu durum şai-
görüntünün bilgisayar işlemiyle netleştirilme sahnesidir. rin aşkınlık duygusunu perçinlerken aynı zamanda şairi
(II) Ancak birkaç yıldır yaygınlaşmaya başlayan makine selefine karşı endişeli bir gerilim psikolojisine de sokar.
öğrenme teknikleriyle düşük çözünürlüklü bir resmi yük- Çünkü halef şair, kendi selefinden etkilendiğinin farkına
sek çözünürlüklü hâle getirmek kolaylaştı. (III) Resim iş- varır ve bu etkiyi kırıp kıramamak üzerine kaygı taşıma-
lemek için yaygın bir şekilde kullanılan uygulamalardan ya başlar.
biri geçtiğimiz günlerde bir görüntü iyileştirme teknoloji-
Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağı-
sini tanıttı. (IV) Bu teknoloji yapay zekâ tekniklerinden
dakilerden hangisi getirilmelidir?
faydalanarak bir resmin çözünürlüğünü iki katına çıkara-
biliyor. (V) Gayet başarılı çalışan bu teknik özellik, dergi A) Her şair içine doğduğu şiir camiasını takip eder
gibi basılı mecralarda kullanılacak düşük çözünürlüklü B) Şiir, boşlukta yuvarlananların yıldızlara attığı merdi-
fotoğraflar için hayli faydalı. vendir
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden C) Şiir tarihi biraz da şairler arasındaki etkileşimin tarihi-
sonra “Yakın zamana kadar bu tür sahnelerin gerçekçi dir
olduğunu söylemek zordu.” cümlesi getirilebilir? D) Bir şiirin sınırları şairinin sınırları ile paralellik gösterir
E) Sanat kaygısı taşımayan bir şiir, ortaya çıktığı dö-
nemde itibar görmez
RASYONEL YAYINLARI
21. Jared Diamond, insan geçmişinin en önemli ve dokunak-

lı eserlerinden biri olarak son yıllarda yayımlanan en dik-
kat çekici kitabı yazdı. Pulitzer Ödülü’nün yanında ulusal
ve uluslarası pek çok ödülün de sahibi olan “Tüfek, Mik-
rop ve Çelik” uzun yıllardır çok satanlar listesinde de başı
çekiyor. Medeniyetin yükselişinin küresel hesabı ve aynı
zamanda ırk temelli insani gelişim fikirlerinin çarpıcı bir
şekilde reddedilmesini içeren kitap, alışılmışın dışındaki
eğlenceli yazım tarzıyla da dikkat çekiyor. Bu sanatsal,
bilgilendirici ve zevkli kitabında Jared Diamond, coğrafi
ve çevresel faktörlerin modern dünyayı şekillendirdiğini
inandırıcı bir şekilde savunuyor.
Bu parçaya göre bahsi geçen eserle ile ilgili olarak
I. Hem estetik hem öğretici özelliğe sahiptir.

II. İnsan ve toplumun geçmişi ve geleceğine dair genel-
lemeler içermektedir.
III. Sıra dışı bir anlatımı vardır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III

22. Kuzey Amerika, kayıtlı tarihindeki en kötü ısı dalgaların- 23. Ödüller, ödül kurumu ve ödül mekanizmaları üstüne yeni
dan birine maruz kalıyor. Özellikle ABD ve Kanada’yı vu- bir şey söylemek istemiyorum. Hepimizin az çok bildiği,
ran kuraklıklar, ısı dalgaları ve orman yangınları, hasta- tahmin ettiği bir işleyiş üstüne konuşmak gereksiz. Yıllar
neye kaldırılan insanların artmasına ve yüzlerce kişinin önce bir vesileyle şunu söylemiştim ödüller üstüne, bir
hayatını kaybetmesine yol açtı. Fırtına ve sellerin tehli- kez daha tekrarlamak istiyorum: “Katılmayalım kazanı-
keleri nispeten biliniyor olsa da sıcaklık sessiz bir katil. rız. Kazanmayalım kaybederiz.”
Araştırmacılar, havayla ilgili en tehlikeli olaylardan biri
Haydar Ergülen’in ödül mekanizması ilgili yaptığı bu
olan ısı dalgalarının 10 yılda bir veya iki kere gibi nadiren
değerlendirmeden hareketle aşağıdakilerden hangi-
yaşandığını ancak bazılarının çok uzun sürdüğünü belir-
si söylenebilir?
lemiş. Bazı halk sağlığı uzmanı ve araştırmacılar, olağa-
nüstü sıcaklıkların birçok insan için (özellikle de yaşlılar, A) Yazarlar tarafından önemli bir aşama olarak görül-
bağışıklık sistemi daha zayıf olanlar ve dış mekânda ça- mektedir.
lışanlar için) ne kadar tehlikeli olduğu yönünde farkında- B) Başarının bir ölçütü olarak kabul edilmektedir.
lık oluşturmak üzere ısı dalgalarına da fırtınalar gibi isim C) Sanatçıyı doyuma ulaştırıp körelmeye neden olmak-
vermeyi öneriyor. tadır.
Bu parçada “ısı dalgaları” ile ilgili aşağıdakilerden D) Başarıya aç yazarların önünde büyük bir engeldir.
hangisine değinilmemiştir? E) Edebî mecrada güncel dalgalanmalara kapı arala-
maktadır.
A) Hangi sıklıkla yaşandığına
B) Kimleri daha fazla etkilediğine
C) Diğer afetlerden farklılığına
D) Korunmak için yapılması gerekenlere
RASYONEL YAYINLARI
E) Hangi bölgelerde yaşandığına

24. Poetik tutumu belirginleşen şairler ve elbette diğer sa-
nat dallarında eser veren sanatçılar, metinleriyle bir
öneride bulunur. Bilim gibi sanat da bir bilme biçimidir,
dolayısıyla bilgi üretir. Sanat, tabii ki estetiği gözetir; do-
layısıyla bilgiyi öncelemez. Söyleyişi, güzelliği, güzelin
doğurduğu etkiyi, heyecanı önceler sanat. “Öncelemek”
sözcüğünün de işaret ettiği üzere sanat eseri de bilgiyi
dışlayan, öteleyen, sırf duyguları harekete geçiren veya
insanları duygularında tutsak alan sınırlayıcı bir dünya
sunmaz. Bilgi, örtüktür sanat eserinde. Şiir, dilin en rafi-
ne hâliyle biçimlendiği için bilgi, semboller veya imajlarla
örtülür. Ayrıca şairin tutumu da onun niyetini şiirin tonun-
da farklı anlatım teknikleriyle gizler.
Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini

söylemesi beklenir?
A) Okuruna mesaj vermek isteyen bir sanatçı, düzyazıyı
tercih etmelidir.
B) Estetik zevke sahip bir eser, insanları kendi dünyası-
na hapseder.
C) Bir şair, poetikasını ortaya koyarken bir bilim insanı
gibi tavır sergileyebilir.
D) Sanatsal metinler yazılış amaçları noktasında bilim-
sel metinlerden çok da farklı değildir.
E) Sembolik anlatımlarla örülmüş metinlerin iletileri ken-
dini hemen ele vermez.

25. Defter kelimesi benim en sevdiğim kelimelerden. Ayrıca 26. Vücudumuzu hastalıklara ve yabancı maddelere karşı
defterleri de çok severim. Bilgisayar çağında, ne yapa- koruyan bağışıklık sistemi, vücut için normalde zararlı
cağımı bilmeden gördüğüm güzel defterleri alır dururum. olmayan birtakım çevresel antijenlere (alerjen) karşı aşı-
Şiir hayatıma küçük defterlere şiir yazarak başladım. rı hassasiyet ve tepki gösterebilir. Bu reaksiyonlara alerji
Çokları böyle yapmıştır. Bu yüzden benim mütevazı şi- denir. Alerjenler solunum yoluyla, temasla cilt yüzeyin-
irlerimin toplandığı kitaplara defter denmesi iddialı bile den ya da tüketilen gıdalarla vücuda girebilir. Bağışıklık
olabilir. Öte yandan Mevlâna’nın Mesnevi ’siyle yatıp kal- sistemi, alerjenlerle ilk kez karşılaştığında onları belleği-
kan biri olarak Mesnevi ’nin ciltlerine defter denmesinden ne alır, sonrasında alerjenlere karşı antikorlar üreterek
de etkilenmiş olabilirim. Dolayısıyla o kadar da basit bir yanıtını hazırlar. Antijenlerle tekrar karşılaşıldığında ise
ad değil “3 Defter”. -örneğin polenlere karşı mevsimsel saman nezlesi- ha-
tırlama özelliği nedeniyle daha önceden hazırlanmış ya-
Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık
nıt yani alerjik reaksiyonlar başlar.
olarak söylenmiş olabilir?
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula-
A) Şiir kitabınıza bu ismi vermenizin asıl sebebi nedir?
şılabilir?
B) Yazdığınız şiirlerde Mesnevi ’nin etkisinin olduğunu
söyleyebilir misiniz? A) Alerjenler, hastalıklara karşı vücudu koruma altına
C) Şairler genellikle şiirlerini defterlerde mi toplarlar? alan bir yapıya sahiptir.
D) “3 Defter” ismi, toplu şiirler için mütevazı bir tercih B) Solunum yoluyla vücuda giren toksik maddeler aler-
değil mi? jik belirtilere sebep olur.
E) Sizce bilgisayar çağı, şairlerin şiir anlayışlarını etkile- C) Bağışıklık sistemi güçlü bireylerin antikor üretimi ol-
miş midir? dukça fazladır.
D) Tehlikeli birtakım çevresel faktörler insan vücudunda
RASYONEL YAYINLARI
aşırı hassasiyet oluşturabilir.

E) Alerjik reaksiyonlar, bağışıklık sisteminin oluşturdu-
ğu bir savunmadır.

27. Günümüzde devletler kendi geliştirdikleri stratejik tek- 28. 1990’ların başında kronolojik sıraya uymayan olay an-
nolojileri diğer ülkelere pazarlamıyorlar ya da kullanımı- latımı, diyalogları ve şiddet sahneleri ile kısa sürede bü-
nı çok sıkı şartlara bağlayarak satıyorlar. Bu davranış yük üne kavuşan Quentin Tarantino, 90’lardaki bağımsız
biçimi çağımıza özgü bir strateji değil. İki bin yıl önce sinema kuşağının genç yönetmenlerinden biri olarak
Mısırlılar; başkaları, özellikle de Bergamalılar, Mısır pa- tanınmıştır. Hem popüler kültür hem de art-house sine-
pirüslerini kullanarak Mısırlılarınkinden daha büyük kü- ması hakkında çok fazla bilgiye sahip olan Tarantino,
tüphaneler kuramasınlar diye papirüs ihracatını yasak- filmlerinde pop kültürünün birçok ögesini barındırmasıy-
lamışlardı. Bergamalılar papirüs yokluğunda krizi fırsata la ünlenmiştir. Yaptığı çapraz kurgular, şiddet sahneleri,
çevirip hayvan derisinden parşömen yapmayı başardılar. pop göndermeleri ve birçok film türünü harmanlayarak
Parşömen, papirüsten daha dayanıklıydı, üstelik parşö- ortaya çıkarttığı filmleriyle adını duyurmuş ve görüldüğü
menin iki tarafına da yazılabiliyordu. İlerleyen yüzyıllarda anda imzası anlaşılacak filmler ortaya koymuştur.
Akdeniz kıyılarındaki uygarlıklar parşömenleri üst üste
Bu parçada Quentin Tarantino’yla ilgili aşağıdakiler-
koyup yeni bir kitap formatı icat ettiler.
den hangisine değinilmemiştir?
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
A) Bağımsız sinemacı olarak toplum eleştirisi yaptığına
ulaşılabilir?
B) Filmlerinde popüler kültür unsurlarına yer verdiğine
A) Kâğıdın bulunması her türlü teknolojik gelişmeyi be- C) Farklı sinema türlerini sentezleyerek film ürettiğine
raberinde getirmiştir.
D) Filmlerinde kendine has bir tarzının olduğuna
B) Ülkeler arasındaki çıkar ilişkileri, stratejik teknolojile-
E) Filmlerinde doğrusal olmayan bir öykü akışını benim-
rin gelişmesini yavaşlatmıştır.
sediğine
C) Akdeniz’de ortaya çıkan uygarlıklar, dünyanın tekno-
lojik gelişimine yön vermiştir.
RASYONEL YAYINLARI
D) Her yeni adım, kendisinden önce atılmış olan adım-

ları geçersiz kılmaktadır.
E) Yaşanan zorlu süreçler bazen yeni buluşların kapısı-
nı aralamıştır.

29. Dünya, geri dönüştürme ve çevredeki plastiği ortadan 30. Sanatçıların yaşam karşısındaki eksikliklere karşı değer
kaldırmaya yönelik teknolojik çözümleri destekliyor. An- olarak ürettikleri sanatsal temsiller, aynı zamanda duy-
cak tüketiciler olarak bizler, plastik atıklarımızı düzgün gu ve düşünce zenginliğinin de göstergelerini oluşturur.
şekilde ayırdığımız zaman hepsinin sihirli bir şekilde geri Sanatın değeri, insanların dünyaya bakış açılarını geniş-
dönüştürüleceğine inanıyoruz. Oysa plastiğin yeniden letip duygusal ve düşünsel zenginliğini artırdığı oranda
dönüştürülmesi, teknolojik açıdan pek çok sınırlama ba- ortaya çıkmaktadır. Sanat, sanatçıların duygu ve düşün-
rındırıyor ve altyapıları iyi olan ülkeler, kendi plastiklerini celerinden doğan yeni yaşam olanaklarının yaratılması
tesisleri daha kötü olan ülkelere ihraç ediyor. Yayılım- ve deneyimlenmesidir.
ların azaltılması için daha önce geri dönüştürülmemiş
Bu parçadan hareketle sanat ve sanatçıyla ilgili ola-
plastiklerin üretiminde üst sınır belirlenerek geri dönüş-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
türülmüş plastiğin değerini artırmak ve plastik atık ihra-
catını, daha iyi geri dönüştüren bir ülkeye yapılmadıkça A) Sanatçı, sanat eseriyle hayatın içerisinde gördüğü
yasaklamak gibi sert eylemler gerekiyor. eksikliği kendince tamamlamaya çalışır.
B) Sanat, insanlara farklı bakış açıları sunduğu ölçüde
değer kazanır.
lenemez?
C) Sanatçı ortaya koyduğu sanat eseriyle aslında iç âle-
A) Geri dönüşümün etkili olabilmesi için çeşitli önlemle- minde var olan dünyayı insanlarla paylaşır.
rin alınması gerektiği
D) Üretken olan sanatçıların duygu ve düşünce dünya-
B) Geri dönüşüm için ihraç edilen plastiklerin gittiği ülke- ları oldukça zengindir.
lerde verimli işlenemediği
E) Başarılı bir sanat eseri insanların duygusal ve düşün-
C) Geri dönüştürülmüş plastiklerin pek çok farklı alanda sel zenginliğini artırır.
kullanımının sağlanabileceği
RASYONEL YAYINLARI
D) İnsanların plastiklerin geri dönüşümü ile ilgili bazı

yanlış fikirlere sahip olduğu
E) Plastik atık miktarını azaltmak için geri dönüştürül-
müş plastiklerin öneminin artırılması gerektiği

31. I. Diğer ısı bazlı sterilizasyon yöntemlerine göre otuz 32. Osmanlı Türkçesi diye adlandırılan ve daha sonra
dakika gibi oldukça kısa bir sürede etkili sonuçlar 1900’lü yıllarda yapılan sadeleştirmelerle ortaya çıkmış
veren bu yöntemde doymuş buhar elde etmek için bir Millî Edebiyat dili vardır ki onun temsilcilerinin dili
elektrik ya da fosil yakıt kullanılması gerekiyor. 1970’li yıllardan itibaren anlaşılmaz sayıldı. Unutma-
mak gerekir ki Yakup Kadri’nin Yaban, Refik Halit Ka-
II. Enfeksiyonla savaşırken standart önlemlerin yanın-
ray’ın Üç Nesil Üç Hayat, Falih Rıfkı Atay’ın Batış Yıl-
da tıbbi ekipmanların etkin sterilizasyonu da büyük
ları, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir adlı eserlerini
önem taşıyor.
okutmak, Türkçenin sadeleşme akımını engellemez; bu
III. Ne yazık ki sınırlı kaynaklara sahip ve merkezden eserlerde geçen kelimeler sadeleşen dili, öğrenilen yeni
uzak bölgelerde sterilizasyon için gerekli enerjiyi bul- kelime, deyim, atasözü ve birleşik fiillerle zenginleştirir.
mak zorlaşabiliyor. Günümüzde çözümü bu tür eserlerin dilini sadeleştirerek
IV. Yaygın olarak uygulanan otoklavlama yöntemi, yük- yayımlamakta bulanlar var. Bu yolda epeyce de yayın
sek sıcaklık ve basınçtaki doymuş buharla bu işlemi yapılmıştır. Yeni dile aktarmakla her bakımdan özünden
gerçekleştiriyor. uzaklaşacak olan bu eserlerin çeviricinin söz hazinesiyle
V. Buna bağlı olarak bu bölgelerde enfeksiyon görülme sınırlı bir eser hâline geleceği unutulmamalıdır.
sıklığı ve ölüm oranları artıyor. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
Numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütünlük ulaşılabilir?
oluşturulduğunda hangisi sondan ikinci olur? A) Dildeki değişimlerin olumsuz sonuçlarını engelleye-
A) I B) II C) III D) IV E) V bilmek adına yapılan sadeleştirmeler, yeni dille eski
dil arasındaki kopuklukları ortadan kaldırır.
B) Klasik sayılabilecek eserlerin sadeleştirmesini ya-
panlar, dil bakımından donanıma sahip kişiler olmak
RASYONEL YAYINLARI
durumundadır.
C) Osmanlı Türkçesi ile ortaya konan yapıtlar, sanatsal
değer açısından sonraki dönemlerde ortaya konan
yapıtlardan daha başarılıdır.
D) Bir eserin dili ile ilgili yapılan eleştiriler, o eserin sa-
natsal yönüne hiçbir zaman gölge düşürmez.
E) Bir eserin dilini sadeleştirmek adına atılan her adım,
o eseri aslından başka bir esere dönüştürmek ola-
caktır.

33. Birbirinden farklı lezzetleriyle kuru yemişler vücudumu-
zun ihtiyaç duyduğu pek çok vitamin ve minerali muhte-
yınız.
vasında bulunduruyor. Sağlığımız açısından son derece
faydalı besinler olan kuru yemişlerin günlük beslenme-
mizde önemli bir yeri olduğunu dile getiren uzmanlar, Dergiler, varoluşları itibarıyla hayatın birçok alanına, in-
özellikle tuzsuz ve kavrulmamış kuru yemişlerin sodyum san zihninin birçok melekesine sesleniyor hiç kuşkusuz.
içeriklerinin düşük ve tansiyonu dengeleyici olduğunu Bu seslenmelerin en önemlilerinden biri, Cemil Meriç’in
vurguluyor. Bununla birlikte beslenme uzmanları, kuru o şahane ifadesiyle, hür düşüncenin kalesi olarak karşı-
yemişlerin yapısında bulunan bitkisel kaynaklı kaliteli lığını buluyor toplum hayatında. Bu bağlamda dergiler,
proteinlerin ve vitaminlerin cildin yaşlanmasını geciktiren yeni ve muhtemeldir ki asi düşüncelerin ilk filizlendiği
enerji kapsüllerine sahip olduğunu önemle hatırlatıyor. mekânlar olma özelliğini de taşıyor. Bu bakımdan kurulu
siyasal/ekonomik düzene, hâkim fikrî düşünceye ve cari
Bu parçada kuru yemişlere dair aşağıdakilerden sanat anlayışına itirazı olan kalemlerin satırlarının ilk yer
hangisine değinilmemiştir? aldığı dergileri, ileride gürül gürül akacak ırmaklara akan
A) İçeriğinde pek çok vitamin ve mineral bulunduğuna bereketli dereler olarak düşünmek mümkün. Bu derele-
B) Günlük belli bir oranda tüketilmezse sıkıntılar yaşa- rin bazıları kavuştuğu ırmağa rengini, kokusunu, tadını
nabileceğine verecek kadar baskın çıkarken bazıları da cılız kalıp top-
rağın derinliklerinde yitip gidivermektedir zamanla.
C) Sağlık açısından faydalı besinler arasında sayılabile-
ceğine
D) Kavrulmamış biçimde tüketilmesinin daha sağlıklı ol-
35. Bu parçaya göre dergilerle ilgili aşağıdakilerden
duğuna
E) Cildin genç kalmasına yardımcı olan proteinler barın-
RASYONEL YAYINLARI
dırdığına A) İnsan dimağının yetilerine hitap eder.

B) Farklı renklerde sesleri barındırmaktadır.
C) Sosyal hayatla kuvvetli bir bağa sahiptir.
D) Başkaldırıcı düşüncelerin oluştuğu mecralardır.
E) Edebî türlerin beslendiği ana kaynaktır.
34. Öğrenmek, edinilen deneyimler doğrultusunda kişide-

ki kalıcı değişim olarak tanımlanır. Doğduğumuz anda
öğrenmeye başlarız. Edindiğimiz her yeni bilgi ve dene-
yimle bir şekilde değişiriz. Bu değişim, yaşanmışlıkların
sonucu olarak ya da eğitim-öğretim yoluyla gerçekleşir.
Bu parçadan hareketle öğrenme eylemi ile ilgili ola- 36. Bu parçadan hareketle dergiler, Cemil Meriç için
rak neyi temsil etmektedir?
I. İnsanın doğasında olduğu varsayılabilir. A) Yenilikçiliği B) Özgürlüğü
II. İnsanı bir önceki hâlinden farklı kılar. C) Farklılığı D) Gelenekçiliği
III. Yaşananlar farklılaşmadıkça gerçekleşmez.
E) Ulusalcılığı
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
D) I ve II E) II ve III

yınız. yınız.
Dijital kuşatma, her şeyin olduğu gibi eleştiri kültürünün 1971 yılında kitapçı raflarındaki yerini aldığında olum-
de tadını kaçırdı. Takma adların arkasına gizlenerek ludan çok olumsuz eleştiri alan, herkes tarafından an-
hiçbir kural tanımadan eleştiride bulunanların yanında, laşılamayan ve okura ulaşamayan “Tutunamayanlar”,
vurkaç taktiği ile içindeki bütün kini cümlelere dökerek günümüzde Türk edebiyatı tarihinde aşırı ilgi gören bir
kendinden olmayanı görmezden gelme, yok etme hırsıy- kitap olarak kabul ediliyor. Hatta öyle ki Oğuz Atay vakti-
la eleştirinin dozunu kaçıranlar da peyda olmaya baş- zamanında “Benim okurum nerede?” diye sorarken eseri
ladı. “Ortaya konuşmak” denen bir hastalık, virüs gibi şimdi popüler bir başyapıt kabul ediliyor. Fakat ne kita-
yayılıyor toplumun bünyesine. Sözün iplerini çözüp sözü bın zamanında pek satmaması ne de şimdi çok satıyor
ortaya salanlar, kim üstüne alır diye düşünmeden ardı olması kitap hakkında geçerli değerlendirmeler yapmak
ardına sıralıyorlar eleştirilerini. için önem taşıyor. Oğuz Atay’ın yapıtı, Türk edebiyatın-
da modernist romanın zirvesi ve postmodernist romanın
kaynağı olarak çok önemli bir yer tutuyor. Romanın müt-
37. Bu sözleri söyleyen birinin aşağıdakilerden hangisi- hiş dili, gözlem ve anlatı derinliği, kara mizahı kendin-
ni söylemesi beklenemez? den sonra gelen birçok yazar ve okur üzerinde iz bıraktı.
“Tutunamayanlar” hâlâ Türkiye’ye ayna tutmaya ve
A) Eleştiri, karşıdakine bir şeyler kazandıracaksa fayda-
ilham vermeye devam ediyor.
lı olma yetisini de kazanmıştır.
B) Sadece eleştirmek için eleştiri yapmak, boş sözden
öteye gitmez. 39. Bu parçada Tutunamayanlar adlı romanla ilgili aşa-
RASYONEL YAYINLARI
C) Üstünkörü yapılan eleştirinin kimseye faydası olmaz. ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

D) Yapılan her eleştirinin bir muhatabı olması gerekir. A) Yayımlandığı yıllarda değerinin anlaşılamadığına
E) Eleştiri kişinin kendini savunması için başvuracağı B) Türk romanının önemli yapıtlarından biri olduğuna
bir tür olmalıdır.
C) Seçkin bir okur kitlesine hitap ettiğine
D) İlk olarak ne zaman yayımlandığına
E) Dikkat çekici bir biçeme sahip olduğuna
38. Bu parçaya göre eleştirinin yozlaşmasındaki asıl 40. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı-
sebep aşağıdakilerden hangisidir? dakilerden hangisidir?
A) Takma isimler kullanılması A) Yol gösterici olmak
B) Dijital kültürün hâkimiyeti B) Yaşananları sorgulamayı sağlamak
C) Edebî bakış açısının olmaması C) Farklılıkları ortaya koymak
D) Popüler olma kaygısı D) İçinde bulunulan durumu göstermek
E) Toplumsal farklılaşma E) Esin kaynağı olmak
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
KAÇKAR DENEME 4
0 4 0 4 0 4 0 4
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. I. Yerleşim yerlerinden uzakta olan bu göllerde kuğu- 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “saymak” sözcüğü-
lar yüzerdi. nün kullanımı ve anlamı birbirine uymamaktadır?
II. Sonbaharda dökülen yapraklar suyun üzerinde yü-

Kullanım Anlamı
züyordu.
A) Çocuk ona kadar sayıp Sayıları arka arkaya
III. Kimsenin uğramadığı bu izbe kütüphanede kitaplar
gözlerini açtı ama etra- söylemek
toz içinde yüzüyordu.
fında kimse kalmamıştı.
IV. Dedesinden kalan yüklü miras sayesinde servet için-
de yüzüyordu. B) Elimi uzatsam benim ola- Varsaymak, farz
V. Kesilen hayvanların derilerini işinde uzman kişiler cak bir vazoya sırt çevirip etmek
yüzüyordu. onu başkasına kaptırınca
Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangilerinde “yüz- benden çalınmış saymak
mek” sözcüğü aynı anlamda kullanılmıştır? neden?
A) I ve II B) I ve IV
C) Anam, babamı nasıl saydı Birine değer vermek,
C) II ve III D) III ve V ise ben de kocamı öyle hürmet etmek
E) IV ve V sayacaktım.
D) Bu elbiseyi alabilmek için Ödemek, peşin ver-

iki bin lirayı tüccarın eline mek
RASYONEL YAYINLARI
saymış, bir an bile piş-

manlık hissetmemişti.
E) Bunu saymıyorum, lüt- Önemsemek

fen bir dahaki sefere daha
2. Öykücü öyküsünü oluşturma aşamasında gördüğü ger- uzun bir misafirlik olsun.
çekleri kalemiyle süsleyerek yazıya aktarırken heykeltı-
raş gördüklerini izlenimleriyle ---- eserini oluşturur. Aslın-
da öykücüyle heykeltıraş birbirlerine benzerler, ikisi de
gerçeği ---- besleyerek bize sunarlar.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden

hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) yoğurarak - gördükleriyle
B) birleştirerek - hayalleriyle
C) kaynaştırarak - okuduklarıyla
D) etkileyerek - duyduklarıyla
E) bağlayarak - yazdıklarıyla

4. Sanatçılar dünyanın üzerini kaplayan perdeleri kaldıra- 6. I. Eski harflerle içün, togri, faide biçiminde yazılmış ke-
cak ve kişinin başkalarını ve dünyayı tanımasını sağla- limeler yeni Türk harflerine geçildiğinde için, doğru,
yacaktır. Bu sayede toplumu meydana getiren her insan fayda diye yazılmış; yazıya Türkçenin ses düzeni
sorumluluklarının farkına varacaktır. Böylece sanatçının hâkim kılınmaya çalışılmıştır.
tek görevi muhatabını eğlendirmekten çıkacak ve çok
II. Türk harflerine geçişte birçok Arapça ve Farsça kö-
daha geniş bir çerçevede vücut bulacaktır.
kenli kelime Türkçenin söyleyiş özelliklerine göre ye-
Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşa- niden düzenlenmiştir.
ğıdakilerden hangisidir?
Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden han-
A) Gizemli konuları eserlerinde kullanmak gisi söylenebilir?
B) Okurların aydınlanmalarını sağlamak A) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıkla-
C) İlgi çekici konuları farklı bir üslupla aktarmak maktadır.
D) Hedef kitleye farklı bakış açıları kazandırmak B) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt-
E) Sanatın anlaşılmayan yanlarını anlaşılır kılmak mektedir.
C) II. cümledeki bilgileri farklı örnekler üzerinden değer-
lendirmektedir.
D) II. cümledeki açıklama farklı bir durumda ilişkilendiril-
miştir.
E) II. cümlede yer alan açıklamayı tartışmalı olarak ele
almaktadır.
RASYONEL YAYINLARI
5. Teknoloji üretmeye, özellikle de savaş ve silah tekno- 7. (I) Çevre, sanatla insanın bütünleşebileceği en uygun
lojisi üretmeye hizmet eden bir araç hâline gelen bilim ortamdır. (II) Sanat ve çevre arasında sürekli bir ilişki
ile metal grileri parlatarak, beton grileri yumuşatarak vardır. (III) Sanat bulunduğu ortama şekil vermekte, bu-
modern dünyaya estetik kılıflar uydurmaya hizmet eden lunduğu çevreden etkilenmektedir. (IV) Çevredeki halka
sanatın amacını da yeniden sorgulayabiliriz. açık mekânların sanatsal yapılarla donatılması insan-
ların estetik bilincinin gelişmesini sağlayacaktır. (V) Bu
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceleri
nedenle çevrede bulunan objelerin, mimari yapıların sa-
destekler niteliktedir?
natsal değer taşımasına önem verilmelidir.
A) Bilim insanlığa iyi yönde hizmet ettiği sürece değer
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda-
kazanacaktır.
kilerden hangisi yanlıştır?
B) Sanatın amacı gerçekliği estetik örtüler arkasına
saklamak olmamalıdır. A) I. cümlenin yüklemi sıfat tamlamasıdır.
C) Barışı sürdürmek için kullanılmayan bilimin faydalı B) II. cümlenin ögeleri sırasıyla “dolaylı tümleç, nesne,
olup olmadığı tartışmalıdır. yüklem”dir.
D) Sanat ve bilim, insan dünyasına olumlu yönde katkı- C) III. cümle öznesi ortak sıralı cümledir.
lar sağlamalıdır. D) IV. cümlenin öznesi fiilimsi grubudur.
E) Çağdaş sanat, bilimin ışığında kendini geliştirecek E) V. cümlenin yüklemi birleşik fiildir.
taraflar bulmalıdır.

8. Korkarım derdimi sana dökerken 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ögelere ayırmada
bir yanlışlık yapılmıştır?
Utanır gözümden yaşlar akarken
A) İnsanlar, / hemen hemen son yüzyıla kadar / plastik-
Uzunca yazamam belki okurken
ler olmadan / yaşamıştı.
Yorulursun diye aklım çıkıyor B) Birçoğumuz için plastiksiz nasıl yaşandığını hayal et-
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok- mek / zor.
tur? C) Plastikler, / sayısız uygulama alanında / düşük mali-
yetli kolaylıklar / sunuyor.
A) Ünsüz yumuşaması
D) Atık plastikler, / okyanusların derinliklerinden çöllere
B) Ünlü daralması
kadar gezegenimizin her yerinde / bulunuyor.
C) Ünsüz sertleşmesi
E) Plastiklerin küresel yayılım oranları, / geri döndüre-
D) Kaynaştırma meyeceğimiz etkileri / tetikleyebilir.
E) Ünlü düşmesi
RASYONEL YAYINLARI
9. Bir zamanlar iş güç sahibi yetişkin bireylerin bile zor sa- 11. (I) “Kelimeleri değişen şiir, aynı şiir midir?” sorusu so-
hip olabildiği, nadiren karşılaştığı bilgisayar, yarım ya- ruluyor. (II) Okurlarımın dikkatinden kaçmış olabileceği
malak haberdar olduğu internet artık bir lüks olmaktan gerekçesiyle o tespiti buraya aktarıyorum: (III) Şiirdeki
çıkıp her evin başköşesini, her gencin elindeki iletişim yeniden yazma örneklerine düzyazıya göre daha sık
aracını süsleyen önemli bir ihtiyaç ve zorunlu bir kültür rastlanıyor; Türk edebiyatında bu konuda bir tartışma
aracı hâline geldi. bile doğmuştu. (IV) Melih Cevdet Anday, şiirlerini değil-
se bile Raziye romanını iki kere yazmıştı. (V) Arkadaşı
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Oktay Rifat ise “Saadet bir çiçektir, bastığın yerde biter.”
A) Birleşik sözcük şeklindeki ünlü dizesini “Mutluluk bir çiçektir, bastığın
B) Belgisiz zamir yerde biter.” diye değiştirince Cemal Süreya bunu eleş-
C) Zarf-fiil tirmişti.
D) Belirtisiz isim tamlaması Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir

E) Belgisiz sıfat noktalama yanlışı yapılmıştır?

12. Belli bir düzeydeki duyarlıklı şiir okurunun benim gön- 13. Otobüsümüz Zafer Meydanı’ndan hareket etti. Hürri-
lümde yadsınamaz bir kıymeti vardır. İnsanların çok azı- I
nın yapabildiği bir uğraşa, okuma uğraşına, meyletmiş yet Caddesi’ni izleyerek tarihî güzelliğini hâlâ koruyan
ve bunu tadına varılması güç olan bir tür, şiir türü, üze- II
rinde yoğunlaştırmıştır. Söz konusu okur, uğraşını daha Ulu Cami önünden geçti. Devamında bir Osmanlı eseri
III IV
ileri bir aşamaya vardırıp okudukları üzerinde düşünme-
olan Nizamiye kışlasının yanında bizi rehberimizle bir-
ye, düşüncelerini yazı yoluyla başkalarıyla paylaşmaya
V
başlayınca önemi bir kat daha artar kuşkusuz. Çünkü şiir likte bıraktı.
üzerine yazmak, sanıldığından da güç bir iştir. Yazan-
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin ya-
ların bildiği üzere, şiir üzerine söz söylemek, geniş bir
zımı yanlıştır?
birikim, şiir ve terim bilgisi, kuramsal bilgi, sürekli yenile-
nen derinlikli bakış açıları gerektirir. Bu sayılanlardan biri A) I B) II C) III D) IV E) V
veya birkaçı eksikse yazdıklarınız sizin dışınızdakilere
kolay kolay ulaşmaz, ilgili kaynaklarda yankılanacak bir
ses bırakmaz.
Bu parçada virgülün aşağıdaki işlevlerinden hangi-

sinin kullanımı yoktur?
A) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelime gruplarının
arasına konur.
B) Cümle içindeki ara sözleri ayırmak için ara sözlerin
başına ve sonuna konur.
C) Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan öz-
RASYONEL YAYINLARI
neyi belirtmek için konur.

D) Metin içinde art arda gelen zarf-fiil eki almış kelime-
lerden sonra konur.
E) Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
14. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik sözcüklerden
hangisinin yazımı yanlıştır?
A) Arabayı cadde üzerinde uygun bir yere park edip iş-
lerini halletmek için ofise yönelmişti.
B) Dün akşam seyrettiğimiz film beni öylesine etkiledi ki
gece rüyamda bile bazı sahneleri yaşadım.
C) Yoldaki çukuru farkettiğimde artık arabayı kurtarmak
için çok geç olduğunu anlamıştım.
D) Yaptığı o hataları affetmek benim için zor olsa da
bunu bir defalığına görmezden gelebilirim.
E) Sevdiğim bir dostu kaybetmek istemediğim için bazı
gerçekleri ondan saklamam gerekti.

15. İnsanların COVID-19 aşısı olmaya yaklaşımlarının öl- 17. (I) Amerikan sinema endüstrisi ile özdeşleşen Hollywood,
çümlendiği uluslararası bir araştırma, yoksul ülkelerin kişilik bölünmesi olarak tanımlanabilecek psikolojik ra-
aşı olmakta çok daha az tereddüt ettiğini gösteriyor. hatsızlığı, başta Dövüş Kulübü olmak üzere pek çok
Hem aşıya en çok ihtiyaç duyulan hem de aşı olma is- unutulmaz filme konu etmiştir. (II) Sinema filmleri izle-
teğinin en yüksek olduğu yerler, aynı zamanda aşıya yici için bazen bir gözlem, bazen bir öğrenme, bazen
ulaşımın en zor olduğu yerler. Belki de aşıyla önlenebilir bir hesaplaşma, bazen ise kendi kendisiyle bir bağ
birçok bulaşıcı hastalığın hâlâ yılda binlerce ölüme ne- kurma ya da bir iç iletişime geçme özelliği taşıyabilir.
den olduğu Nijerya, Gana, Kongo gibi düşük ve orta ge- (III) Filmler hem dünyayı hem de kendimizi daha iyi
lirli ülkelerde yaşanan deneyim, aşıya duyulan ihtiyacın algılayabilmemiz ve gerçeklerle yüzleşebilmemiz adı-
veya aşının değerinin daha yüksek algılanmasına neden na kimlik savunmalarımızı geçici bir süreliğine ortadan
oluyor olabilir. Aşı karşıtlığının en yüksek olduğu ülkeler kaldırabilir. (IV) Bizi etkisi altına alan bir film, kendimi-
ise genellikle zengin ülkeler. ze dönüş kapısının anahtarı olabilir. (V) Bu anahtar ile
her alandaki kişilik koridorlarımızın kapılarını açabiliriz.
(VI) Yani bizi etkileyecek bir film sayesinde kendimize
yoktur?
dair bilmediğimiz yanları keşfetmemiz mümkün olabilir.
A) Benzetme B) Nesnellik
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci pa-
C) Olasılık D) Örnekleme ragraf kaç numaralı cümle ile başlar?
E) Karşılaştırma A) II B) III C) IV D) V E) VI
RASYONEL YAYINLARI
16. (I) Yaşam kaynaklarımızdan biri olan suyun dünyadaki

varlığı ile ilgili tarihî bilgilere mercan fosillerinden, deniz
dibi çökeltisinden ve buzullardan ulaşılabiliyor. (II) Bir
grup bilim insanı Güney Asya’da Maldiv Adaları’ndaki su
altı kireç taşı yataklarından tortu çekirdeği örneği alırken
bazı yerlerin nemli olduğunu fark ettiler. (III) Bu örnek-
lerdeki nemi özel makineler kullanarak çıkardılar ve elde
ettikleri suyu incelediler. (IV) Suyun kireç taşı yatakları-
nın bulunduğu yerdeki okyanus suyu ile benzemediğini,
okyanus suyundan daha tuzlu olduğunu ve farklı mad-
deler içerdiğini gördüler. (V) Laboratuvar incelemeleri
için son teknoloji ürünü araç gereçler kullanıldı. (VI) Bul-
dukları suyun içerdiği maddeleri inceleyen bilim insanları
bu suyun 20 bin yıl önceden yani son buzul çağından
kaldığını düşünüyorlar.


18. Skolyoz, bir diğer deyişle omurga eğriliği genellikle ço- 20. Bir melodi duyduğumuzda beynimizdeki farklı işlevleri
cuklarda görülen, çocuk yaşta kendini gizleyebilen, za- olan birçok bölge etkinleşir. Bir müzik aleti çaldığımız-
manında önlem alınıp tedavi edilmediği takdirde felce da ise bu etki çok daha belirginleşir. Örneğin, müzikle
de yol açabilen sinsi ve tehlikeli bir hastalıktır. Skolyoz ilgilenen kişilerin işitsel yetenekleri gelişmiştir. Ayrıca bir
görülen çocukların büyük bir bölümü eğer tedavi yolları- müzik aleti çalabilmek için kas hareketlerinin kontrollü
na başvurulmazsa okul çağında psikolojik problemlerle ve koordinasyon hâlinde olması gerekir. Yani beyinde-
karşılaşıyor. Ailelerin bu süreçte sabırlı olmaları ve bu ki motor, işitsel ve görsel işlevlerden sorumlu bölgeler
konuda deneyimli hekimlere ulaşarak uygun bir teda- uyumlu bir şekilde çalışmalıdır. Araştırmalar müzisyen-
vi planı oluşturmaları çocuklarının geleceği için büyük lerin beyinlerinin, müzikle ilgilenmeyenlerinkinden farklı
önem taşıyor. olduğunu gösteriyor.
Bu parçada skolyoz hastalığı ile ilgili aşağıdakiler- Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Müzik eğitiminin bireylere çocuk yaşta verilmesi ge-
A) Ailelerin yapması gerekenlere rektiğine
B) Kimlerde görüldüğüne B) Bir müzik aleti çalan kişilerin hayatlarında diğer in-
C) Nasıl bir hastalık olduğuna sanlardan daha başarılı olduğuna
D) Tedavi yöntemlerine
C) İnsanlardaki koordinasyon zayıflığının müzik eksikli-
E) Tedavi edilmediğinde karşılaşılacak sorunlara ğinden kaynaklandığına
D) Müzikle uğraşan bireylerin duyuşsal kabiliyetlerinin

daha yetkin olduğuna
E) Müzisyenlerin sıradan insanlara göre daha hareketli

RASYONEL YAYINLARI
bir yaşam sürdüklerine
19. Ruhsal travmalar, biz fark etmesek dahi yaşamımızın

her alanında yer alabilmektedir. Yıllar yıllar önce yapıl-
mış kötü niyeti olmayan şakalardan tutun, en ağır şid-
det seviyelerine maruz kalmaya kadar her yaşam olayı
zihnimizde birer travmatik anı olarak kendisine yer bul-
muş olabilir. Hangi anıların beynimizde travmatik olarak
depolandığını öğrenmek istiyorsak geçmişimize kısa bir
yolculuk yapmamız gerekecektir. Mesela ilkokulda söy-
lediğimiz bir şarkıdan sonra arkadaşlarımızın bize gül-
düğü bir ana gittiğimizde o an bize şimdi komik gelebilir
fakat beynimizin algılama şekline göre önemli olan onu
şu an nasıl bulduğumuz değil, o çocuk hâlimizde bunu
yaşarken nasıl bir bakış açısı ile depoladığımızdır.
Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden

hangisidir?
A) Zamanında önemsiz görülen bazı olumsuz olaylar
gelecekte ruhsal sorunlar meydana getirebilir.
B) Çocukların yaşanan olumsuz olaylarda kendini suç-
lamaya ve sorumlu tutmaya eğilimli olduğu bilinmek-
tedir.
C) Ruhsal travmaların oluşma biçimleri ile ilgili olarak
çok farklı görüşler öne sürülmüştür.
D) İnsanların yaşadıkları psikolojik sorunların temelinde
yetişme biçimleri ve kültürel durumları yatmaktadır.
E) Beynimizin olayları algılama biçimi geçmişte ve gü-
nümüzde birbirinden farklı olabilmektedir.

21. Halk arasında kuşak hastalığı ya da gece yanığı olarak 23. Temizlikle İlgili Görüşleri Değiştiren Araştırma
da bilinen zona hastalığı, suçiçeğine de sebep olan her-
pes zoster virüsünden kaynaklanan çok ağrılı bir hasta- Tıptaki “temizlik hipotezi”, çocukluğun ilk dönemlerinde
lıktır. Toplumun yüzde doksanı suçiçeğini 5 yaşına kadar belli mikroorganizmalara maruz kalınmasının bağışıklık
geçirir, suçiçeği iyileşir ancak virüs vücutta kalır. Omur- sisteminin gelişimine katkı yaparak alerjik hastalıklara
ganın iki tarafındaki sinir köklerinde ve düğümlerinde karşı koruma sağladığını belirtiyor. Fakat halk arasında,
beklemeye başlar. Virüs kendi DNA’sını hücre DNA’sına 21. yüzyıl Batı toplumunun çok fazla hijyenik olduğuna
entegre eder ve uzun yıllar sorun yaratmaz ancak bazı yönelik yaygın bir görüş bulunuyor. Bu sebeple, bebek
kişilerde vücut direncinin azaldığı durumlarda bu virüs ve çocukların hayatın ilk dönemlerinde mikroplara pek
uyanır ve çoğalmaya başlar. Bu da bağışıklığın düşmesi maruz kalmadığı ve bu yüzden alerjilere karşı direnç
ve yaşın ilerlemesi ile ilişkili olarak ortaya çıkar. Risk iler- geliştiremediği düşünülüyor. Son dönemde yapılan bazı
leyen yaşla ve bağışıklık sisteminin baskılanması ile ar- araştırmalar ise modern toplumun aşırı temiz olduğunu
tar. 50 yaş üzerinde riskin belirgin olarak arttığı bilinmek- ve bu durumun çocukların bağışıklık sistemini bozduğu-
tedir. Zona vakalarının yüzde yetmişi 60 yaş üzerindeki nu söyleyen bu kuramın çok da geçerli olmadığı ispat-
kişilerdir. İnsanların zona hastalığı geçirme ihtimali tüm lanmış durumda. ----.
yaşam boyunca ortalama yüzde 20’dir. Sağlıklı kişilerde Bu haber yazısı aşağıdakilerden hangisi ile sürdürü-
ikinci kez tekrarı nadir görülür. lemez?
Bu parçada söz konusu virüs ile ilgili aşağıdakiler- A) Yapılan araştırmada bebeklerin hijyenik ortamlarda
den hangisine ulaşılabilir? da belli bir oranda mikroba maruz kaldığını ve bu sa-
yede bağışıklık geliştirdiğini göstermiştir
A) DNA yapısı sürekli değiştiği için tedavi şansı oldukça
zayıf görülmektedir. B) Araştırma sayesinde hijyenik olmayan ortamlarda
B) Yalnızca 5 yaş altı bireylerde etkisini gösteren bir yetişen bebekler ile hijyenik ortamlarda yetişen be-
RASYONEL YAYINLARI
virüs olarak vücutta bulunur. beklerin benzer bağışıklık oranlarına sahip olduğu
C) Vücut direncinin zayıfladığı bir dönemde farklı bir anlaşılmıştır
hastalığı harekete geçirebilmektedir.
C) Yalnız bebeklerde değil, çocuk ve yetişkinlerde de
D) Bağışıklık kazanılması hâlinde sağlıklı bireylerde hiç- benzer şekilde temizlik hipotezinin çürütüldüğü bu
bir hastalık meydana getirememektedir. araştırmalar sayesinde söylenebilir
E) Vücut direncini zayıf görmesi halinde etkisini defalar-
ca gösterebilmektedir. D) Araştırmalar maruz kalınan mikrop ve bakteri miktarı
arttıkça bağışık oranının da o denli arttığını deneyler-
le kanıtlamış
E) Alerjik hastalıklarda çevre faktörünün önemi bilinse

de yapılan bu araştırmalar alerjilere direnç sağlamak
22. Murat Melih Özen’in sekizinci albümü “Bulutlu Sabah”
için mikrobik ortamlara maruz kalmayı gerektirmiyor
dinleyicilerle buluşuyor. 90’lı yılların sonlarında kurulan
Türkçe sözlü post-grunge grubu Rint’in gitarist ve voka-
listi Özen, solo devam ettirdiği müzik kariyerindeki yeni
albümünde 12 şarkıya yer veriyor. Albümde yer alan ve
yakında yayımlanacak “Yangın Yeri” adlı şarkının klibi
de müzikseverlerle buluşacak. Bir seneye yakın bir za-
manda tamamlanan albümün ilk şarkısı “Yangın Yeri”nin
söz ve müziği Murat Melih Özen’e ait.
Bu parçada sözü edilen albümle ilgili olarak aşağıda-

kilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Sanatçının kaçıncı albümü olduğuna
B) Kaç şarkıdan oluştuğuna
C) Çıkış parçasının ismine
D) Ne kadar sürede hazırlandığına
E) Şarkıların tek kişi tarafından hazırlandığına

24. Cosplay (Costume Play), özel üretilen kıyafetler ve akse- 26. Okul öncesi dönemden itibaren çocuğa çeşitli etkinlik-
suarlar kullanılarak fanatiği olunan anime ve manga ka- lerle çevre eğitimi verilmelidir. Çevre bilinci gelişmiş,
rakterlerinin taklit edildiği kostüm sanatı olarak biliniyor. çevresini tanıyan, geleceğin yetişkin bireyi olan çocuk,
Japonya ve Doğu Asya yapımlarından etkilenen bu alt çevredeki olumsuzlukları daha iyi görebilecek, ileride
kültür ürünleri fantazi, drama, büyü, aşk vb. tüm anime çevredeki bu olumsuzlukları ve görsel kirliliği gidermeye
ve manga temalarını yansıtabiliyor. Cosplay kostümleri çalışacaktır. Bu nedenle ilköğretimden itibaren verilecek
çizgilerden kurgulanarak hayata geçiriliyor. Cosplayer- sanat eğitimiyle öğrenci eğitilirken bir yandan da içinde
lar neredeyse tüm varoluşlarını taklit ettikleri karakterler yaşadığı çevreyi düşünerek hareket etme bilinci verilme-
üzerine oluşturuyorlar. Peruk, makyaj, kostüm vs. der- lidir. Bunların yanı sıra, sanatın çevrede uygulanabilirliği
ken kendilerinden uzaklaşıp o karakter gibi davranmak üzerinde durulması gereklidir. Sanat eğitimiyle yaratıcı
bir sonuçtan çok, katı bir kural olmuş durumda. Ne kadar ve yapıcı yönü gelişmiş olan öğrenciler sayesinde top-
inandırıcı olabiliyorsanız o kadar başarılısınız. lumda sadece sanatçıların değil, diğer bireylerin de çev-
reye sanatsal bir gözle bakmaları sağlanacaktır.
Bu parçada cosplay etkinliği ile ilgili aşağıdakilerden
hangisine değinilmemiştir? Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Kullanılan malzemelere
B) Başarılı olmanın kriterine A) Okul öncesi çağlarda sanat eğitimi alan bireylerin ile-
ride sanatsal etkinliklere katılımı daha fazla olur.
C) Neyin taklit edildiğine
B) Çevre bilincinin oluşturulması için her aile kendi ça-
D) Hangi temaların kullanıldığına
balarını sergilemek zorunda kalmaktadır.
E) Nerelerde yapıldığına
C) Çevre ve sanat bilinci oluşturulan çocuklar dış dün-
yaya farklı gözle bakmayı öğrenecektir.
RASYONEL YAYINLARI
D) Çevreye dair olumsuzlukların giderilmesi için toplu-

mu oluşturan bireylerin erken yaşlarda bilinçlendiril-
mesi gerekir.
E) Sanat eğitimi alan bireylerin çevreye olan duyarlılığı,
almayanlara göre çok daha fazla olmaktadır.
25. Gezegenimizin yüzeyinde son derece nadir görülen
iridyum adlı element, Dünya’nın sıvı çekirdeğinde ve
asteroitler gibi uzay kayalarında bulunuyor. Dünya’nın
okyanusları ve kıtalarının altındaki kayada, yer bilimci-
lerin K-T Sınırı şeklinde adlandırdığı ince bir iridyum ta-
bakası bulunuyor. Yer bilimsel kayıtlardaki bu noktada,
dinozorların kitlesel yok oluşuna ait kanıtlar görülüyor.
Bu katmanın keşfedilmesiyle beraber bilim insanları, 10
kilometre genişliğindeki dev bir gök taşının yaklaşık 65
milyon yıl önce Dünya’ya çarptığını düşünmeye baş-
lamış. Çarpışmanın meydana getirdiği etki, 10 milyar
nükleer bombaya eşitmiş. Bunun sonucunda iridyum
tozlarından oluşan dev bulutlar ve diğer enkaz yığınları
havaya fırlayıp gün ışığını yıllarca engellemiş olmalı. Bu
da Dünya’yı yaşanmaz bir ortama dönüştürmüş olmalı.
Bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) “Dinozorların yok oluşuna ne sebep olmuştur?” soru-
suna verilmiş bir yanıttır.
B) Nesnel ifadeler ile kanıtlayıcılık artırılmıştır.
C) Varsayımsal durumlardan söz edilmiştir.
D) Olasılık bildiren cümlelere yer verilmiştir.
E) Örneklerden yararlanılarak anlatım zenginleştirilmiştir.

27. Yaşadığımız anlarda olayları yorumlama şeklimiz beyin- 29. Güzel çıkmadığımız hiçbir fotoğrafa tahammülümüzün
de nasıl bir şekilde depolanacağını belirlemektedir. Olayı olmadığı bir dönemde, sosyal medya albümlerimizi “an-
yaşadığımız an tehlikeli olarak algılanan bir duruma ben- lamlı” portrelerimizle doldurmaya kendimizi adamışız
zer durumlarla karşılaştığımızda beynimiz tehlike sinya- diyebiliriz. Uzanan kolumuzu belli etmeden kendi ken-
lini tekrar vermeye başlamaktadır. İşte bunu sağlayan, dimizi “habersizce(!)” çekebilmeye başladık bile. Sosyal
beynimizde tehlike sinyallerinin merkezi olan amigdala medyanın bu yapaylığı karşısında anlamını kaybetme
adı verilen yapıdır. Bu yapı hem hayat kurtaran hem de tehlikesi yaşayan otoportre türünü ufaktan hatırlatmak
hayatımızı zindana çeviren rollere sahip olabilir. Şöyle ki adına bunun aslında sanatın bir dalı olduğunu söylemem
----. gerek. Şimdilerde adına “selfie” denilen bu yeni modanın
aslında ciddi bir sanatsal çalışma olan otoportrenin yeri-
ni alması ne yazık ki çağımızın büyük kayıplarından biri
göre aşağıdaki örneklerden hangisi getirilmelidir?
bence.
A) bir yılan gördüğümüzde ondan kaçmamızı sağlaya-
bildiği gibi yılana benzeyen su hortumu gibi nesne- Bu parçanın yazarı aşağıdakilerin hangisinden ya-
lerden de büyük bir korku ile kaçmamızı sağlayabilir kınmaktadır?
B) bir sorunun çözüm yöntemini farklı sorularda da uy- A) İnsanların iyi görünmedikleri fotoğrafları saklamaya
gulamayı sağlayabildiği gibi yeni çözüm yolları üret- karşı olumlu tutum geliştirmemeleri
meyi de sağlayabilir B) Kendi kendini çekmek anlamındaki otoportre yerine
C) tanıştığınız yeni kişilerle sağlıklı iletişim yolları kurmak selfie kelimesinin kullanılması
için gerekli davranışları sergilemenizi sağlayabilir C) Fotoğraf albümlerimizde aslında sanatsal niteliği ol-
D) önyargılarınızı güçlendirerek aslında olmayan du- mayan fotoğrafların yer alması
rumlara dair sizi gergin ve endişeli bir ruh hâline so- D) İnsanların kendi kendilerini habersizce çekiyor gibi
kabilir
RASYONEL YAYINLARI
yaparak başkalarını aldatması

E) aşırı koruma içgüdüsü ile sizi evinizden dışarı çıka- E) Sanatsal bir faaliyet olan otoportrenin modern akım-
mayacağınız bir psikolojik bir rahatsızlığa düşürebilir lar nedeniyle unutulması
28. 2000’lerden bu yana sanki Türk sinemasında belirgin bir

farklılaşma, bir değişim yaşanıyor gibi. 90’lar sineması
büyük ölçüde 12 Eylül’ün de etkisi ile daha ağırlıklı ola-
rak yenilgi psikolojisinin ürünü olan filmlerle dolu. Doğ-
rudan bir politik gönderme olmasa dahi filmlerde hep bir
kasvet, sıkışmışlık, bunalım hâli var. 2000’ler ile beraber
bu biraz aşıldı. Eh, bir de yeni kuşak sinemacılar ortaya
çıktı. Bunu yalnızca yaş kuşağı olarak almayalım, sine-
ma algısı olarak da yeni bir kuşak. Bir de sonuç olarak
sinema, ilk çıkışından beri bir meta. Bu yüzden uluslara-
rası tekellerin, festivallerin ne istediği, sana neyi dayattı-
ğı da önemli. Baktılar, bu yenilgi havası daha fazla gitmi-
yor; farklı biçimsel ve tematik arayışlar içerisine girdiler.
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine bir yanıt

olarak söylenmiş olabilir?
A) Türk sinemasının temel kaynakları arasında neleri
gösterebilirsiniz?
B) Sinematografi tekniğini hangi alanlarda kullanabiliriz?
C) Türk sineması bir değişim ve gelişim gösterdi mi?
D) Türk sinemasındaki temel unsurları belirleyebilir miyiz?
E) Sinemanın tarihî süreci her toplumda aynı mıdır?

30. İnsan çok kompleks, aynı zamanda çok değişken bir 31. (I) İnsanın kendini ifade etme biçimi olan sanat, bana
varlıktır; bu yüzden onu bir eşya veya makine gibi kate- göre eşyanın hakikatini aramak ve ipuçları yakaladığın-
gorize etmek doğru değildir. Çünkü her insanın zekâsı da bunları beş duyu organı ile algılanabilir şekle sokmak-
ve kabiliyeti, bir diğerinden farklıdır. Yeteneksiz insan tır. (II) İnsanoğlu estetik üretimde güzelliğin peşinde ve
yoktur, farklı yeteneklerde insan vardır. Herkes her şeyi güzeli arama duygusu içinde olmuş ve bu arayışı sanat
yapamaz. İnsanın bu özelliği çoklu zekâ kuramlarıyla eserleriyle ortaya koymuştur. (III) Çağlara, toplumlara,
açıklanıyor şimdilerde. Bu konuda bireysel ayrıcalıkları kültürlere hatta insanlara göre değişen güzellik kavramı
gözeten en önemli yöntemlerden biri bireylerin birer birer ve estetik ölçüler sebebiyle pek çok farklı sanat anlayı-
eğitimidir. Çağları aşıp gelmiş olan bu yöntem yozlaşan şı ortaya çıkmıştır. (IV) Sanatta etkileşim kaçınılmazdır
toplumda kaybolan bireylerin yeniden tek tek kazanılma- çünkü estetik mükemmelliğe ulaşmak, evrensel beğeni-
sını sağlayabilir. leri olgunlaştırmak kolay değildir. (V) Buna kişilerin değil,
milletlerin bile ömrü yetmez; dolayısıyla sanat, her toplu-
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi çoklu zekâ
mun katkısıyla gelişir.
kuramına göre kurulmuş bir cümle olabilir?
Bu parçadaki cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden
A) Elif gitmek istediği gitar kursunda başarısız olduğu
için müzik derslerine karşı da olumsuz bir tavır geliş- hangisi söylenemez?
tirecektir. A) I. cümlede öznel bir tanımlama yapılmıştır.
B) Bir öğrencinin sınıf içi tutum ve davranışları ders ba- B) II. cümlede bir tespit dile getirilmiştir.
şarısına dair çok açık ipuçları taşımaktadır. C) III. cümlede yargı örneklerle zenginleştirilmiştir.
C) Ayşe’nin Türkçe derslerine karşı ilgi duyuyor olması D) IV. cümlede yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir.
aynı zamanda sosyal derslerinde de başarılı olabile- E) V. cümlede çıkarım yapılmıştır.
ceği anlamına gelmektedir.
RASYONEL YAYINLARI
D) Öğrencilerin sosyal hayata hazır hâle gelebilmeleri

için ciddi bir psikolojik eğitimden geçmeleri gerektiği
söylenebilir.
E) Ali matematik derslerinde başarısız olabilir ancak ye-
terli desteği alırsa resim yapmadaki başarısı ortaya
çıkarılabilir.

32. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir sanatçı hâkim ol- 33. Gazeteci: Bir sanatçının yetenek dışında başka özellik-
madığı konularda da eserler verebilir mi?” sorusuna ce- lere de sahip olması gerekir mi?
vap vermektedir?
Şair: İnsanın karakterini, davranışlarını, başarılarını, kı-
A) Her sanatçının uzmanlaştığı belli bir alan vardır di- saca tüm hayatını etkileyen en temel iki unsurdan biri
yebiliriz. Bundan hareketle herkes kendi alanında doğuştan gelen kabiliyetleri ve özellikleri, diğeri eğitimle
daha yetkin ve beğenilir eserler kaleme alabilir. Bir kazandığı bilgidir. Bu yönüyle bilgi ve yetenek bir güçtür
sanatçının yetkin olmadığı bir alanda eser vermeye ve eğitimle doğruya, iyiye, güzele yönlendirilmelidir.
çalışması yüzme bilmeden denize atlamaya benzer
ki böyle bir durumda o kişinin boğulması kaçınılmaz- Gazeteci: Gerekli eğitim alındığında herkes sanatçı ola-
dır. bilir mi? Bunu mu demek istiyorsunuz?
Şair: Hayır, sözlerim yanlış anlaşılmasın. Eğitim, birey-

B) Sanat geniş çevrelerin ilgisini çeken konulara odak-
lanırsa daha etkili olacaktır. Bir sanat eserinden beklerin dünyaya bakış açısını, kültürünü, inançlarını, ya-
lenen en önemli şey de yüksek etki gücüne sahip şam tarzını belirlemesini ve sosyalleşmesini amaçlar.
olmasıdır. Eğer sanatçı bu etkiyi oluşturamıyorsa ya Ancak yetenek yoksa ne denli eğitim alınsa da bir kişinin
anlatımında ya da seçtiği konuda bir sıkıntı var de- gerçek sanatçı olması beklenemez.
mektir. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şa-
C) Güncel meselelere odaklanan eserlerin kaçırdığı en irin anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
önemli husus, genele hitap etmektir. Bir eserin gün- A) Bir kişinin sanatçı sayılabilmesi için gerçekleri olanca
cel konuları ele alacağım derken geneli kaçırması ise açıklığıyla anlatması gerekir.
ne yazık ki yazarın önemli bir hatası olur. Edebiyat B) Gerçek sanatçı, yeteneğini eğitimiyle güçlendirmeyi
sahnesinde tutunmak isteyen bir sanatçı yalnızca başarabilmiş kişidir.
güncel olanla sınırlı kalmamalı, genele hitap edecek
RASYONEL YAYINLARI
C) Sanatçılığın özünde yetenek yoktur, eğitim olmadan

konuları da tespit edebilmelidir.
bir kişi asla sanatçı olamaz.
D) Bir sanatçının her konu hakkında bilgi sahibi olma- D) İnsanı gerçeklik âleminden uzaklaştıracak teknik bil-
sı doğal olarak beklenemez. Bu sebeple eserlerinde giyi öğrenemediyseniz sanatçı olamazsınız.
belli konulara odaklanan, bu konuları detaylarıyla E) Her sanat eserinin kendine özgü bir tekniği vardır ve
vermeye çalışan sanatçılar görmek özellikle bizim bu ancak doğru eğitilmiş kişilerce ortaya koyulabilir.
edebiyatımızda çok normal bir durum. Sanatçıların
eserlerindeki konuları seçerken pek çok etkeni göz
önüne aldığı düşünülürse belli konulara odaklanmak
bir sorun teşkil etmez.
E) Bazı sanatçıların hayata dair felsefi görüşler dile ge-

tirmesi, psikolojik unsurlardan faydalanması doğal-
dır. Bu, edebiyatın temel bilimlerle olan ilişkisinden
kaynaklanmaktadır. Ancak sanatçı bilimlerden ya-
rarlanacağım derken edebiyatı ikinci plana bırakırsa
işte o zaman bir şeyleri kaybetmeye başlar. Kaybetti-
ği ilk şey de edebiyat dünyasındaki yeri olacaktır.

34. Oturup roman yazmak, hikâye kurgulamak, şiir yazmak
zorlaşıyor toplumsal ve siyasi çalkantıların ivme kazan-
yınız.
dığı zamanlarda. Sadece zorlaşmıyor, anlamını da yiti-
riyor âdeta. Edebiyat için hayal kurabilmek lazım. Bunu
yapabilmek için ise insanın zihninde bir köşeye kaça- Nizamettin Uğur’un “Edebiyatın Gizi, Şiirin Dili” adlı de-
bilmesi lazım. Edebiyat yapabilmek için her şeyden ve neme ve inceleme kitabı, yazarın 2003 yılında yayımla-
belki de herkesten uzak, bir özgür alan, yalnız kalınacak dığı “Anlam Bilim” başlıklı sistematik çalışmasından ol-
bir mekân lazım. İşte o alanı yaratmak, yaratsak bile o dukça farklı bir içeriğe sahip. Yazar yeni kitabında çeşitli
alana çekilmek zorlaşıyor sanki. dergilerde yayımladığı yazıları bir araya getirmiş. Yazılar
modern Türk şiirinin güncel konularına değindiği gibi ge-
Bu parçadaki sözleri söyleyen sanatçı aşağıdakilerin nel olarak şiir dili üzerine de odaklanmış. Şunu hemen
hangisinden şikâyet etmektedir? belirtmekte yarar var: Uğur’un çalışmaları, Türkiye’de
A) Siyasi meselelerin eserlerde yeteri kadar yer bula- edebî terimler üzerinden oluşturulan bir eleştiri gelene-
mamasından ğine eklemleniyor; kuramsal yapıtlardan da yararlanan
B) Sanatçıların toplumsal meselelere uzak bir tutum ama temelde klasik mecaz bilgisi üzerine temellenmiş
içinde olmasından orijinal bir eleştiri Uğur’unki. Bu, Uğur’u kendi alanında
tekil kılmasa bile özel bir konuma yerleştirmemiz gerek-
C) Toplumsal konulara yer veren eserlerin yeteri kadar
ilgi çekmemesinden tiğini gösterir ama göze çarpan önemli bir kusuru göster-
mek suretiyle.
D) Edebiyatçıların eser üretmek için uygun ortamlar bu-
lamamasından
E) Roman ve hikâye gibi türlerin şiir yazmaktan çok 35. Bu parçada sözü edilen eserle ilgili olarak asıl anla-
daha zor olmasından tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
RASYONEL YAYINLARI
A) Mevcut eserlerden yararlanarak o eserlerin temel al-

madığı noktalara odaklandığı
B) Anlam bilim alanında devrinin en önemli kaynak ki-
taplarından biri olduğu
C) Güncel edebiyat meselelerine benzer eserlerle aynı
bakış açısı içinde yaklaştığı
D) Sistematik çalışma yöntemlerinin eser oluşturmada
ne denli işe yarar olduğunu kanıtladığı
E) Modern Türk şiirindeki eksiklikleri çok etkili bir anla-
tımla gözler önüne serdiği
36. Bu parçada söz konusu sanatçı ile ilgili olarak aşağı-

A) Özgün bir üslubu vardır.
B) Farklı kaynaklardan yararlanmaktadır.
C) Birbirine benzer içerikte kitapları bulunmaktadır.
D) Alanında önemli görülen bir sanatçıdır.
E) Öğretici metin türlerinde eserler vermektedir.

yınız. yınız.
İstanbul yüzyıllardır dünyanın her yerinden insanı kendi- Araştırmacılar, Çin’in batısındaki Guliya buz tabaka-
ne çekiyor. Bu niteliğiyle dünyada tam bir çekim merkezi sından 2015 yılında alınan buz çekirdeklerini analiz
hâline gelmiş durumda. Hatta bu özelliği yüzyıllar önce- etmişler. Bu çekirdekler, buzun kaynağı olan ve deniz
sinden gelmekte. Bu durumdan etkilenip bu güzel şehri seviyesinin 6.700 metre yukarısında bulunan Guliya’nın
temel alan belki yüzlerce eser yazılmıştır. İşte piyasaya zirvesinden toplanmış. Yıldan yıla biriken buz tabakaları
çıkan son eser de bunlardan biri. Eser, İstanbul macera- barındıran bu çekirdekler, katmanlardan her birinin don-
sını yaşayan seyyahların, diplomatların ve sanatçıların duğu zamanda civardaki atmosferde bulunan her şeyi
izlenimlerini bir tarihçi üslubu ile değil de kişisel kurgu ile hapsediyor. Katmanlar bir nevi zaman tüneli oluşturuyor
gözler önüne seriyor. Eserde İstanbul’un zaman içindeki ve bilim insanları da bunları kullanarak iklim değişimi,
değişimi, gelişimi ve dönüşümü bu sürece şahitlik eden mikroplar, virüsler ve gazların geçmişi hakkında daha
insanların görüşlerine dayanılarak anlatılıyor. Klasik bir fazla şey öğreniyor. Araştırmacılar, buzu analiz ettikle-
İstanbul tanıtımından ziyade yabancı seyyahların izle- rinde 33 virüse ait genetik kodlar olduğunu bulmuşlar.
nimleri, İstanbul’da yaşayanların hiç dikkatini çekmeyen Bu virüslerin dört tanesi daha önceden tanımlanmış. Fa-
ayrıntılar eserde kendine yer buluyor. kat en az 28 tanesi ise yeni. Bunların da yaklaşık yarısı,
buza rağmen değil; buz sayesinde dondukları için hayat-
ta kalmış gibi görünüyor.
37. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme-
miştir?
39. Bu parçada incelenen buzullar ile ilgili aşağıdakiler-
A) İstanbul üzerine pek çok sanat eseri yazıldığına
RASYONEL YAYINLARI

B) Yabancı seyyahların, İstanbul’u yerli seyyahlardan
daha iyi anlattığına A) Örneklerin nereden alındığına
C) Yazılan eserde İstanbul’un tarihsel değişiminin anla- B) İçeriğindeki varlıkların çeşitlerine
tıldığına C) Bilim insanları için ne tür bilgiler barındırdığına
D) Söz konusu yazarın, eserini öznel bir tavırla kaleme D) Tarihinin ne kadar eskiye dayandığına
aldığına E) Yeni keşifler yapılmasına olanak sağladığına
E) Çok uzun yıllardır İstanbul’un turist çeken bir merkez
olduğuna
38. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden 40. Bu parçada geçen “zaman tüneli oluşturmak” sözüyle
hangisi söylenebilir? anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nesnel yargılarla kanıtlayıcılık artırılmıştır. A) Tarihin deneyimlerini yeni nesillere ulaştırmak

B) Örnekler verilerek anlatım zenginleştirilmiştir. B) Geçmişe ait varlıkların günümüze ulaşmasını sağla-
C) Eserin içeriğine dair bilgi veren cümlelere yer veril- mak
miştir. C) Farklı zaman dilimleri arasında geçiş sağlamak
D) Sayısal veriler kullanılarak detaylı bilgi verilmiştir. D) Zamanın geçiciliğini insanlara hissettirmek
E) Karşılaştırmalarla anlatım somutlaştırılmaya çalışıl- E) Unutulmaya yüz tutan varlıkları hatırlatmak
mıştır.
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
KAÇKAR DENEME 5
0 5 0 5 0 5 0 5
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. İdeolojik tutumlar, akademik kaygılardan daha ön plan- 3. Minibüste yalnız üç kişi kalmıştı. Bademler köyüne var-
daymış gibi görünüyor. Bunu kategorik olarak yanlış dığında onların da yolculuğu bitecekti. Yolculardan biri
görmüyorum tabii ama bu durum, akademik çalışmaları -ki adı Ahmet’ti- babasından kalan tarlayı satmaya gidi-
---- şekilde yaygınsa o zaman ciddi bir sorun var demek- yordu köye. Öncesinden muhtara haber salmış, tarlayı
tir. Daha da önemlisi kurumlar ve kişiler, yaptıklarının so- satılığa çıkaracağını duyurmuş, alıcı olursa haber etme-
nuçlarından sorumlu olmalılar; başarıyı ve başarısızlığı sini söylemişti. Bir süre sonra yolun ortasında kaldı mini-
tatmalılar. Oysa bazen failler, en kötü tercihleri yapsalar büs. Belli ki bir arıza vardı. Görece kısa bir zaman sonra
bile kendilerini ---- ihtiyacı duymuyorlar. arızalanan motoru hallolmuştu minibüsün. Yeniden yola
koyuldular. Son durağa geldiklerinde indi minibüsten.
Köşedeki tezgâhların önünde kaldı bir süre.
Bu parçada “kalmak” sözcüğü aşağıdaki anlamların-
A) artıracak - geliştirme
dan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılma-
B) ilerletecek - eleştirme
mıştır?
C) kısırlaştıracak - sorgulama
A) Olduğu yeri ve durumu korumak
D) yoğunlaştıracak - tanıtma
B) Belirtilen miktarda bulunmak
E) bitirecek - gösterme
C) İşlemez, yürümez durumda olmak
D) Miras olarak geçmek
E) Oyalanmak, vakit geçirmek
RASYONEL YAYINLARI
2. ● geçmek: Başarı göstermek

● ağır: Çetin, güç
● sönmek: Parlaklığını, ışığını yitirmek
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “geçmek, sönmek,

ağır” sözcükleri verilen anlamlarını karşılayacak şe-
kilde kullanılmıştır?
A) Bu yollardan hepimiz geçmiştik ancak ağır sorumlu-
luklarla yürüsek bile isteğimiz hiç sönmedi.
B) Arabaların hızla geçtiği geniş bir sokakta ağır adım-
larla yürürken söndü sokak lambaları.
C) Toprağın çok verimli olduğu bu bölgeden arabayla
geçerken tarlada ağır işlerde çalışan insanlar gün ışı-
ğı sönmeden evlerine varmaya çalışıyordu.
D) Geçtik biz bunları, diyen çocuk daha ağır sözler eder
diye korkarken onun öfkesi hemen sönüvermişti.
E) Sınavdan geçmek için ağır konulara o kadar çok ça-
lıştı ki odasının ışığı gece boyu sönmedi.

4. Ben felsefenin diyalog (karşılıklı konuşma) olduğunu dü- 5. I. Edebiyat, içinde yaşanan toplumun zihniyetinin bi-
I linçli veya bilinçsiz bir ifadesidir.
şünüyorum. Tek başınıza düşünürken bile savunacağı-
II. Her dönemde o dönemin değişimine ayna olan bir
nız teze yapılabilecek itirazları (karşı çıkma) gözetmeniz edebiyat biçimi gelişmektedir.
II Aşağıdakilerden hangisi I. cümleyle ilgili olarak söy-
bence bu konuşmanın olmazsa olmaz olduğunu gös-
lenebilir?
terir. Ancak akademik felsefe, bu felsefe tanımını biraz A) II. cümlede belirtilen duruma bir örnek sunulmuştur.
B) II. cümlede belirtilen durumun nedeni açıklanmıştır.
daraltıyor (azaltmak). Bilim insanları sanatkârlar, edebi-
III C) II. cümlede belirtilen durumun sonucuna değinilmiş-
yatçılar ve ideologlar sürekli fikir (düşünce) üretiyor ve tir.
IV D) II. cümlede belirtilen duruma eleştirel biçimde yakla-
bunlarla etkili olabiliyorlar. Akademide yazılıp çizilenleri şılmıştır.
E) II. cümlede belirtilen duruma yönelik bir kıyaslama
de içine alabilecek (kapsayacak) pek çok fikir üretiliyor.
yapılmıştır.
V
Ancak bu görüşlerin antitezleri üzerinde durulmuyor.
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi
ayraç içinde verilen anlamla örtüşmemektedir?
RASYONEL YAYINLARI
6. Birbirleriyle eş görünen fikirlerde bile birbirlerine karşı bir

cephe alış sezmemek imkânsızdır.
Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-

gisidir?
A) Uyumsuz fikirlerin bile birbirini tenkit ederek olgunla-
şabileceği
B) Aynı ya da benzer görünen düşüncelerin de birbirle-
riyle mutlaka çatıştığı
C) Aynı fikirlere sahip insanların birbirleriyle asla uyum-
suzluk yaşamayacağı
D) Aynı düşünceleri savunmaktansa düşünce bakımın-
dan çatışmanın daha yararlı olduğu
E) Düşünsel anlamda benzer insanların birbirlerini fikir
çatışmalarından koruyacağı

7. (I) Boyu 25-40 m’ye kadar uzayabilen, yaprak döken, 9. İlhan Berk, modern dünya şiirinin iki büyük şairi sayılan
kalın dallı ve geniş tepeli bir ağaç olan sığla; ilk bakış- Arthur Rimbaud ve Ezra Pound’un şiirlerini çevirerek ki-
ta çınara benzer. (II) Yaşlandıkça kabuğu koyulaşır ve taplaştırmıştır.
derin çatlaklı bir görünüm alır. (III) Yalnızca Anadolu,
Bu cümledeki ögelerin dizilişi aşağıdakilerin hangi-
Amerika ve Çin’de yetişen bu ağacın çiçekleri küçüktür.
sinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
(IV) Meyvesi 2-6 cm çapında çok sayıda kapsülden olu-
şur ve içerisinde çok miktarda tohum bulunur. (V) Göv- A) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem
desinden çıkarılan balzam ise kozmetik ve eczacılıkta B) Özne - belirtisiz nesne - zarf tümleci - yüklem
sıkça tercih edilir. C) Belirtili nesne - özne - edat tümleci - yüklem
Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde sığ- D) Belirtisiz nesne - özne - dolaylı tümleç - yüklem
la ağacı hakkında aşağıdakilerden hangisi söylene- E) Özne - belirtili nesne - dolaylı tümleç - yüklem
mez?
A) I. cümlede genel özelliklerinden bahsedilmiştir.
B) II. cümlede zamanla yaşadığı değişimden söz edil-
miştir.
C) III. cümlede endemik bir tür olduğuna değinilmiştir.
D) IV. cümlede meyvesinin yapısıyla ilgili değerlendir-
mede bulunulmuştur.
E) V. cümlede kullanım alanları örneklenmiştir.
RASYONEL YAYINLARI
8. Bir zamanlar yalnızlık güzeldi Mısır’da 10. (I) Müzik, en genel tanımı ile sesin biçim ve anlamlı titre-
şimler kazanmış hâlidir. (II) Başka bir deyişle de müzik,
Seninle yepyeni bir göktü gidilirdi sesin ve sessizliğin belirli bir zaman aralığında ifade edil-
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangileri diği sanatsal bir formdur. (III) Biçim ve titreşim içeren bir
vardır? ses, dinleyende duygulara yönelik etkileşim oluşturduğu
zaman melodi olarak kabul edilmektedir. (IV) Tarihsel
A) Ünlü daralması - ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi
döneme, bölgeye, kültüre ve kişisel beğenilere bağımlı
B) Ünsüz benzeşmesi - ünlü türemesi - ünlü daralması olarak ele alındığında müzik teriminin tanımı önemli fark-
C) Ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi - ünsüz değişimi lılıklar gösterebilmektedir. (V) Özellikle 20. yüzyıl çağdaş
D) Ünlü türemesi - ünlü düşmesi - ünsüz düşmesi Batı müziğinde ortaya çıkan çok farklı müzik akımları,
E) Ünlü daralması - ünsüz türemesi - ünlü düşmesi ortak bir tanımı büyük ölçüde zorlaştırmaktadır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde

ad tamlaması yoktur?

11. Hâlbuki korkulacak hiçbir şey yoktu ortalıkta 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı
vardır?
Her şeyimiz naylondandı o kadar
A) Susuz Dede, yöre halkının büyük umutlarla sürekli
Ve ölünce beş on bin birden ölüyorduk güneşe karşı
dua etmeye gittiği bir türbeydi.
Ama geyikli geceyi bulmadan önce B) Osmanlı edebiyatında özellikle şiirde doğu mistisizmi
Hepimiz çocuklar gibi korkuyorduk epey geniş yer kaplamaktadır.
C) Sabahın bu erken saatinde Zigana Geçidi’ndeki
Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
manzara görsel bir şölendi âdeta.
mez?
D) Eskiden hoşumuza giden birçok kitabı Olgunlar So-
A) Ek eylem almış isim soylu sözcükler vardır. kak’ta bulabilmek mümkündü.
B) Karşı sözcüğü ilgeç olarak kullanılmıştır. E) 2876 sayılı Kanun bu yıl yeniden gözden geçirilecek,
C) İsimden isim yapım eki almış sözcükler vardır. şeklinde bir açıklama yapıldı.
D) İyelik eki almış adıl kullanılmıştır.
E) Gelecek zaman kipiyle çekimlenmiş bir eylem vardır.
RASYONEL YAYINLARI
12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde bir yazım yanlışı yok- 14. Bir iki adım atmıştım ki önüme bir adam dikildi ( ) Rüz-
tur? gârdan yalnız bir karartı gördüm. Sonra bana doğru yak-
laşmaya başladı ( ) yüzü sokak lambasıyla aydınlandı.
A) Gülüşlerindi o ülkede bilmezmiyim
Tatlı, munis bir Anadolu şivesiyle ( )
B) Şimdi stepler, dağlar yanlızlıklarını sevmiyor
C) Öyle bir vaktine eriştikki dünyanın ( ) Ağabey ( ) dedi. Buradan bana benzer birtakım adam-
lar geçti mi?
D) Bir ses seninle aynı yarımadadayız, diyor
E) Özsuyu çıkıyor elime, bir dalı kanırtıyorum Bu parçada ayraçlarla boş bırakılan yerlere sırasıyla
aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangileri getiril-
melidir?
A) (.) (,) (;) (—) (,)
B) (;) (,) (:) (“) (,)
C) (.) (,) (:) (“) (;)
D) (.) (:) (,) (—) (:)
E) (.) (,) (,) (—) (,)

15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama ha- 17. (I) Asal sayılar şifrelemenin temelini oluşturur. (II) Şif-
tası vardır? relemede önemli bir yeri olan asal sayıların tam sayılar
arasında hangi kurala göre dağıldığını bilmesek de tam
A) Toplantıda birçok kademeden çalışan vardı: müba-
şirler, katipler, bilgi işlemciler... sayılar arasındaki adedini yaklaşık olarak hesaplayabili-
yoruz. (III) Günümüzde e-posta ve diğer dijital işlemlerin
B) Nasıl olur da çocukluğumuz birlikte geçtiği hâlde seni
veri şifrelemesinde yaygın olarak kullanılan RSA şifre-
tanımayacağımı düşünürsün!
leme yönteminde, veriler asal sayılardan yararlanılarak
C) Yazım, noktalama; edebî sanatlar, Batı edebiyatı ko- şifrelenir. (IV) Böylece istenmeyen kişilerin verilere ulaş-
nularındaki eksiklerini tamamladı.
ması engellenir. (V) İki büyük asal sayı çarpımının şifre-
D) “Edebî türler bilgi vermeye kalkarsa ‘vesika’ya dönü- leme anahtarı olarak kullanıldığı bu yöntemde, seçilen
şür.” diyordu yazar. asal sayılar gizli kalır ve sadece bu anahtarın çarpanları
E) Kelimelerin doğru yazılışına sozluk.gov.tr adresin- olan asal sayıları bilen kişi şifreyi çözebilir.
den ulaşabilirsiniz.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
paragrafın anlam akışını bozmaktadır?
RASYONEL YAYINLARI
16. (I) Plüton’un atmosferi Dünya’nınki gibi büyük oranda 18. Jeoçeşitlilik, doğanın canlı olmayan tüm bileşenleri-
azottan oluşur. (II) Ancak Dünya’nın atmosferinin aksini içerir. Gezegenimiz, 5.000’in üzerinde mineral türü,
ne, Plüton’un atmosferinin bileşiminde yörünge hareke- yüzlerce kayaç çeşidi, milyonlarca fosil türü, toprakları,
ti sırasında büyük değişimler yaşanır. (III) Bu durumun çökelleri, farklı yeryüzü şekilleri, topoğrafyası, volkanik
nedeni, cüce gezegenin Güneş’e olan mesafesinin yö- aktiviteleri, mağaraları, jeolojik ve morfolojik süreçleri,
rünge hareketi sırasında büyük oranda değişmesidir. hidrolojik süreçleri (göller ve nehirlerin oluşumu vb.) ile
(IV) Gök bilimciler, 1988’den beri belli bir yöntem kul- çok zengin bir jeoçeşitliliğe sahiptir. Biyolojik çeşitliliğin
lanarak Plüton’un atmosferindeki değişimleri takip edi- ve ekosistemin en önemli unsurunu oluşturan jeoçeşit-
yorlar. (V) Bu gözlemlerin sonuncusu 15 Ağustos’ta lilik, insanlığa birçok fayda sağlar. Ürünlerimizi yetiştir-
yapıldı. (VI) ABD’deki araştırma enstitüsü öncülüğünde diğimiz toprak, kullandığımız tüm cihazların ve aletlerin
araştırmalar yapan bir grup gök bilimci, bu gözlemle Plü- üretilmesi için ihtiyaç duyulan ham maddeler, içinde
ton gökyüzündeki bir yıldızı gölgelerken yıldızdan yayı- yaşadığımız evlerin yapı malzemeleri, enerji kaynakla-
lıp cüce gezegenin atmosferindeki gazlarla etkileştikten rı, ziyaret ettiğimiz açık hava ortamları gibi birçok unsur
sonra Dünya’ya ulaşan ışığı inceledi. jeoçeşitliliğin bileşenlerindendir.
Bu parça iki paragrafa bölünmek istendiğinde ikinci Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş- yoktur?
lar?
A) Tartışma
A) II B) III C) IV D) V E) VI B) Açıklama
C) Örnekleme
D) Karşılaştırma
E) Çoğullaştırmalar

19. Aynı zaman dilimini ve belli bir toplumsal mekânı payla- 20. Ressamlar perspektif tekniğini keşfedene kadar nesne-
şan toplum üyeleri, genellikle sosyokültürel yapılanmada lerin birbirlerine uzaklıklarını yansıtmak için yükseklik ve
ortak bilgileri ve düşünceleri, toplumda mevcut olan teo- genişlikten faydalanıyordu. Tıpkı Eski Mısır Dönemi’ne
rileri, bakış açılarını benimserler ve paylaşırlar. ----. Öte ait resimlerde olduğu gibi. ----. Rayların uzayıp gittiğini
yandan, bazı bilgi türleri, öteki bilgi türlerine göre top- göstermek için tek bir noktada birleşiyor gibi birbirlerine
lumsal zihniyetin oluşmasında daha baskın olabilecekle- yaklaştırarak çizmek, artık yükseklik ve genişlik tekniği-
ri gibi kendilerinden sonra oluşabilecek yeni paradigma nin değiştiğinin göstergesi. Resimde derinliği sağlayan
ortamına zemin ve malzeme de sağlayabilir. Bu açıkla- diğer bileşenler ise ışık ve gölge. Örneğin, resimde bir
malardan bilgi ile toplumsal yapılanma arasındaki etki- ışık kaynağı varsa daha karanlık olan nesnelerin ışıktan
leşimin sosyolojik bir gerçeklik olduğu anlaşılmaktadır. daha uzakta olduğunu anlarız.
Yani günlük hayatta kullanılan hukuk, din, dil, siyaset,
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki cümleler-
ahlak, ekonomi bilgileri bir toplum yapısının ürünleridir
den hangisi getirilmelidir?
ya da en azından bu yapıyla karşılıklı belirleyici ilişkiler
içindedir. A) Ancak perspektif kullanılmaya başlandıktan sonra
resimlere derinlik verme tekniği değişti
B) Resimde derinliği sağlayan unsurlar, ressamlar tara-
gisi getirilmelidir?
fından farklı teknikler kullanılarak yansıtılmıştır
A) Bir toplumdaki baskın görüş, farklı düşünen bireyleri C) Tarihten bugüne resimde derinliği sağlayan unsurlar
de zamanla asimile ederek hâkimiyeti altına alır sabit olagelmiş ve bütün ressamlar tarafından kulla-
B) Bir toplumun sosyo - kültürel yapısında birçok farklı nılmıştır
görüş yer alsa da bazıları daha baskındır D) Eskiden resimlere derinlik katmak için kullanılan yük-
C) Yani toplum, onu oluşturan bireylerin özgün düşüne- seklik ve genişlik tekniği, günümüzde de önemini ko-
bilmesine bağlı olarak gelişim gösterir ruyor
RASYONEL YAYINLARI
D) Bir toplumu oluşturan bireylerin farklı görüşlerle o E) Yükseklik ve genişlik, resme derinlik katmada yeter-
topluma zenginlik kattığı yadsınamaz bir gerçektir siz olarak görülse de usta bir ressam bu teknikleri
E) Bu nedenle bütün sosyal grupların, içinde doğdukları kullanarak resmine istediği derinliği katacaktır
toplumsal ve tarihsel ortamlardan etkilenmiş oldukla-
rı ve bu bakımdan onlara bağlı kaldıkları söylenebilir

21. Basran Burhan tarafından keşfedilen Endonezya’daki 22. 77 yaşında bir kadının 7 yaşında bir erkeğe resmî olarak
bir mağara resminin en az 45.500 yıllık olduğu belirtili- rakip olduğu bir turnuva maçı izliyorsanız muhtemelen
yor. Orta bölgeleri tahrip olmuş resmin sol tarafında bir bu bir satranç maçıdır. Fiziksel dayanıklılık, hız ve kas
Sulawesi yaban domuzu ve insan elleri, sağ tarafınday- gücüne bağlı pek çok sporda yaş ve cinsiyet ayrımı öne
sa muhtemelen dövüşmekte olan iki Sulawesi yaban do- çıkarken stratejinin en önemli unsur olduğu satrançta
muzu görülüyor. Araştırma ekibinin üyelerinden Maxime kurallar gereği oyuncular bu kıstaslara göre ayrılmaz.
Aubert, 45.500’ün, keşfedilen mağara resminin yaşı için Rakipler genellikle turnuva deneyimlerine göre birbir-
bir alt sınır olduğunu vurguluyor. leriyle eşleştirilir. Bunun için yapılması gereken ise sü-
rekli turnuvalara katılıp rakipleri yenerek Dünya Satranç
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi kesin
Federasyonu (FIDE) tarafından tanınan puanı (ELO)
olarak çıkarılabilir?
yükseltmek. Ayrıca satrançta iyi oyuncular arasında yer
A) Bulunan resim tahrip edildiği için yaşının belirlene- almak istiyorsanız sırasıyla “aday usta”, “FIDE ustası”,
mediği “uluslararası usta” ve “büyük usta” seviyelerini aşmanız
B) Endonezya’da mağara resimleri üzerine birden fazla gerekir.
araştırma yapıldığı
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme-
C) Endonezya’da insanlık tarihinin 45.500 yıl önce baş- miştir?
ladığı
A) Satrançta eşleşme yapılırken cinsiyetin önemsiz ol-
D) Bölgede daha birçok mağara resminin bulunabileceği
duğuna
E) Bulunan mağara resminin 45.500 yıldan büyük de
B) Satrançta önemli olanın strateji kurmak olduğuna
olabileceği
C) Bir strateji oyunu olduğu için satrançta ilerlemenin
zor olduğuna
RASYONEL YAYINLARI
D) Satrançta rakipler arasında yaşça denklik gerekme-

diğine
E) Satrançta iyi olabilmek için kademeli artan unvanlara
sahip olmak gerektiğine

23. Günümüzde robotlar üzerine araştırmalar yapan mühen- 24. Volkanik patlamalar sırasında Dünya’nın derinliklerinden
disler, kaslara ve eklemlere sahip olmayan bitkilerin uya- yeryüzüne taşınan kayaçlar ve mineraller büyük yapısal
ranlara tepki vererek hızla hareket edebilmesinden esin- değişimlere uğrar. Elmaslar ise bu durumun bir istisna-
lenerek çalışmalar yapıyorlar. Örneğin, güneş güllerinin sıdır. Volkanik etkinliklerin yeryüzüne taşıdığı elmasların
yapraklarının avlarının etrafına dolanmasından esinle- bugünkü yapısı, mantonun derinliklerinde ilk oluştukları
nerek robot parmakları geliştirmeye çalışan araştırma- ortamdakiyle hemen hemen aynıdır.
cılar var. Bu ve benzeri çalışmaların, hidrofobik (suyu
Bu parçada bahsi geçen durum aşağıdakilerden
sevmeyen) nilüfer yapraklarından esinlenerek kendini
hangisinin göstergesi olabilir?
temizleyen camlar üretmek ya da kirpi oklarından esinle-
nerek cerrahi zımbalar geliştirmek gibi çalışmaların ufak A) Elmasların oluşumunda volkanik etkinliklerin doğru-
bir parçası olduğu söylenebilir. dan bir etkisinin olduğunun
B) Elmasların, oluştukları ortamın o tarihlerdeki koşulla-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya uygun bir başlık
rı hakkında bilgi taşıyabileceğinin
olabilir?
C) Volkanik etkinliklerin elmasların yerleri üzerinde doğ-
A) Güneş Gülleri ve Mühendislik rudan bir etkisinin olmadığının
B) Doğa Bilimleri ve Teknoloji D) Kayaçların Dünya’nın derinliklerinden yeryüzüne ta-
C) Bilimin Doğaya Etkisi şınmasının yalnızca volkanik etkinliklerle gerçekleş-
D) Doğadan İlham Alan Mühendislik tiğinin
E) Robotlar ve Mühendislik E) Elmasların ham madde olarak mantonun derinlikle-
rindeki hâliyle değiştirilmeden kullanıldığının
RASYONEL YAYINLARI
25. Her insanın hayatta varmak istediği bir yer vardır. An-
cak herkesin yolu farklıdır birbirinden. Gidilecek rotayı
ve varılacak yeri belirleyen tek unsur kalptir. Yani hayat
yolundaki tek pusula kalptir.

hangisidir?
A) Duygular, hayatın rotasını belirleyen ve gösteren ye-
gâne unsurdur.
B) Akıl ve kalp birbirleriyle uyum içinde olursa insan yo-
lunu bulabilir.
C) Aklının önderliğinde hareket eden birey, duygularını
yavaş yavaş kaybeder.
D) Her insan hayat yolunda farklı bir rota kullanarak iler-
ler.
E) Kalp yol gösterici olmayı bıraksa da insan aklını kul-
lanarak yolunu bulabilir.

26. Drama, grup ile yapılan bir çalışmadır ve katılımcıların 27. Simülasyon yardımıyla işlenen dersler fazla zaman al-
her biri farklı deneyim ve özelliklere sahiptir. Bu yüzden makta ve beklenmeyen aksaklıklara sebep olabilmekte-
drama programında dikkate alınması gereken noktalar- dir. Bu yüzden öğretmen derse hazırlanırken kullanacağı
dan biri katılımcılardır. Gruptaki katılımcıların yaşları, simülasyon malzemelerini gözden geçirmeli, kullanıma
gelişim seviyeleri, cinsiyetleri, ilgi ve ihtiyaçları dramanın hazır hâle getirmeli, derste karşılaşabileceği durumla-
nasıl yönlendirileceğini ve çalışmanın zamanını etkiler. rı önceden kestirmeye çalışmalı ve önlemler almalıdır.
Araştırmacılar, çocukların okul öncesi dönemden baş- Öğretmen, ders içerisinde ise öğrencilere başlangıçta
layarak drama etkinliklerine katılmaya hazır olduklarını tanıtımı yapmalı, kuralları ve yönergeleri bildirmeli; daha
ortaya koyan çalışmalar yapmışlardır. Ayrıca sembolik sonra ise öğrencilere uğraştıkları konuyla ilgili müdahale
oyunun iki yaşında başladığını belirten çalışmalar, dra- etmemeli, onları iyi bir şekilde gözlemeli ve sınıfı kontrol
mada önemli olanın mükemmel sonuç olmadığını vurgu- altında tutmalıdır.
layarak her çocuğun yaş sınırı olmaksızın yapabildiği ka-
Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?
darıyla drama etkinliğine katılmasını uygun görmektedir.
A) Derste simülasyon kullanmanın ders süresini uzattığı
B) Simülasyonla eğitimin öğretmen merkezli bir sistem
ulaşılamaz?
olduğu
A) Dramada her katılımcının bireysel farklılıklarının C) Öğretmenin simülasyon kullanırken planlı olması ge-
önemli olduğuna rektiği
B) Katılımcıların drama çalışmasına doğrudan etki eden D) Öğretmenin öğrencilere simülasyonla ilgili ön bilgi
bir faktör olduğuna vermesi gerektiği
C) Dramada asıl önemli olanın ulaşılabilecek hedef de- E) Öğretmenin öğrencileri yönlendirmekten uzak dur-
ğil, drama süreci olduğuna ması gerektiği
RASYONEL YAYINLARI
D) Drama çalışmalarının her yaştan çocuk için uygun

olduğuna
E) Okul çağı çocuklarının dramada daha etkin sonuç
alabileceğine
28. Bilgideki hızlı gelişme, aynı zamanda çok kısa süre önce
üretilmiş bir bilginin eskimesi, işlevsiz hâle gelmesi so-
nucunu da doğurmaktadır. Bu durumda, mevcut bilginin
eskimesini beklemeden hızlı ve etkili bir şekilde geniş
kitleler tarafından kullanılmasını sağlayacak araçlara
ihtiyaç vardır. Bu açıdan bakıldığında internet bu amaç
doğrultusunda önemli bir araç olarak kullanılabilir.
Bu parçada internetin aşağıdaki amaçlardan hangi-

sine yönelik olarak kullanılabileceğinden bahsedil-
miştir?
A) Bilgiyi belli kitlelere ulaştırma
B) Eğitimde kolaylık sağlama
C) Bilginin zamanında ve etkili kullanımı
D) Bilginin eskimeden korunması
E) Yeni bilgiler üretme

29. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Toplumların gelişmiş- 30. Herkes tuval boyayabilir. Ama sanatçı ruha sahip olmak
lik düzeyi ile sanat arasında nasıl bir ilişki var sizce?” başka bir şeydir. Sanatçı duygusal ve hassas yapısı
sorusuna verilmiş bir cevaptır? gereği dünyada olup biten her şeyden; savaşlardan, fe-
laketlerden, hüzünden, aşktan, acıdan, korku, kaygı ve
A) Toplum ve sanat karşılıklı etkileşim hâlindedir. Sanat
umuttan sürekli beslenir ve tepki verir.
toplumsal yaşamın değişik alanlarında yer almakta-
dır. Sadece sanat âlemine yahut sanatçıların dünya- Bu parçadan hareketle gerçek sanatçı ile ilgili aşağı-
sına sıkışmış değildir. dakilerden hangisi söylenebilir?
B) Sanat; toplumu anlatır, onu yansıtır, toplumdaki A) Tüm toplumsal ve bireysel unsurlarla etkileşim hâlin-
gerçeklik düzlemini ve hayalî olanı terennüm eder. de olduğu
Dolayısıyla sanat, toplumu yansıtan bir ayna görevi B) Yalnızca bireysel temalardan duygusal anlamda etki-
üstlenir. lendiği
C) Kültür ürünleri arasında toplumdaki bütün yapıları, C) Olumsuz duyguları dönüştürerek yansıttığı
durumları, olguları gösterebiliriz. Dil, edebiyat, sanat, D) Hislerini sanatseverlere sezgisel olarak yansıttığı
araçlar, taşıtlar, eşyalar, mekânlar, kıyafetler, mo- E) Eserlerinde kendi iç dünyasını özgün olarak aktardığı
dalar, teknolojik aygıtlar, makineler birer kültür ürü-
nüdür. Her bir ürün belli bir algıyı, dünya görüşünü,
inanç öbeğini, hayat tarzını göstermektedir.
D) Tamamen paraleldir. Sanata ve kültürel değerlere

saygı duyan milletlere bakın hepsi gelişmiş uluslar-
dır. Bilim ve sanata aynı oranda değer verirler. Sa-
nata destek ve yatırım belli bir bilinç ve doygunluk
RASYONEL YAYINLARI
gerektirir çünkü.
E) Sanat; psikolojik, felsefi, estetik açıklamaların ve an-

lamaların yanında toplumsal yani sosyolojik açıkla-
malara da izin verir. Sanatın estetik özünü toplumsal
olaylar, insanların toplumla olan çok yönlü ilişkileri
oluşturur.

31. Röportör: Anlaşılması zor bir şiir diliniz var, diyebilir mi- 33. Tarımda Çiftçiye Destek
yiz?
Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür-
Şair: Zor değil, aslında şiir işte budur. Shakespeare’i lüğü 21.04.2021 tarihinde bir yazı paylaştı ve bu yazıyla
düşünün mesela. Okundukça açılan öbekler var eserle- fide ve fidan kullanımı konusunda çiftçiye destek verece-
rinde. Ben Shakespeare değilim tabii ama anlatmak is- ğini açıkladı. Verilen karar çok yerinde ve yüz güldürücü
tediğim benim şiirlerim de onunki gibi katman katmandır. elbette ama gerçekçi olmak gerekirse eksiklikler var bu
Şimdi okuyucu üşeniyor o katmanları tek tek açmaya, planlamada. Açıklanan “destekler” elbette önemli. An-
ondan zor şiir diyorlar. cak böylesi kararların “arka planı”nı dikkate almazsak
Aşağıdakilerden hangisi bu diyalogdaki şairin şiir çok sayıda örneğini gördüğümüz gibi ulaşmak istediği-
anlayışıyla örtüşmemektedir? miz sonuçların çok gerilerinde kalabiliriz. Bu açıdan des-
tekler, bir dizi önlemle güçlendirilmeli ki bu güzel girişim
A) Gerçek şiirin satır aralarında gizli anlamları vardır ve
istenen sonuca ulaşabilsin.
okur bunları anlamaya çalışır.
B) Gerçek şiirde bir anlam perdesini kaldırırsanız başka Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-
bir anlam perdesi çıkar karşınıza. lenebilir?
C) Anlaşılmak ve yorumlanmak için okurun çaba harca- A) Bakanlığın yaptığı girişimin olumsuz sonuçları açık-
ması gereken bir türdür şiir. lanmıştır.
D) Anlamsal yoğunluk şiiri zor kılmaz; o, şiiri şiir yapan B) Çiftçiye verilmek istenen desteğin sonuçsuz kalacağı
en temel unsurdur. anlatılmıştır.
E) Şiir dili, anlatmak istediği şeyi, karşısındakine nokta C) Bakanlıkça alınan karar üzerine yapıcı eleştiri yapıl-
atışı yaparak sunabilmelidir. mıştır.
D) Tarımla ilgili uygulamaların her zaman yeterli olduğu
RASYONEL YAYINLARI
vurgulanmıştır.
E) Çiftçinin maddi değil, manevi desteğe ihtiyacı olduğu
belirtilmiştir.
32. Şayet eğitimin amacı kişiyi sadece bir konuda veya 34. Mimesis, doğanın ve insan davranışının sanatta ve ede-
alanda bilgi sahibi kılmaksa, ki eğitim asla bundan ibaret biyatta taklide dayanan temsilidir. Aristoteles tarafından
olamaz, takrir (anlatım) kullanmak, tartışma metodunu sanatın rolünün “doğanın taklidi” olduğu ileri sürülürken
kullanmaktan çok daha iyidir. Yok eğer, eğitimin amacı kullanılmıştır.
problem çözümleyecek nitelikte bazı yetenek ve hüner-
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada bahsi geçen
lerin geliştirilmesi ise o takdirde en yetersiz sınıf tartış-
kavramı örneklendirmemektedir?
ması bile birçok takrirden daha üstündür.
A) Nesneleri olmayan biçimlerde yansıtan gerçeküstü
Bu parçaya göre eğitimde kullanılması gereken asıl
bir tablo
metot aşağıdakilerden hangisidir?
B) Bal mumundan yapılmış Atatürk heykeli
A) Kazandırılan bilginin niceliğini ön plana alan bir yön-
C) Bir ormana bakarak bire bir çizilen orman resmi
tem
D) Bir insanın cimriliğini anlatan tiyatro oyunu
B) Öğretmenin bilgiyi yalnızca aktardığı yöntem
E) Galeride sergilenen göçmen kuşlar fotoğrafı
C) Öğretmenin öğrenciyi yönlendirdiği bir eğitim metodu
D) Öğrenciyi öğrenme etkinliğinde aktif kılan bir yöntem
E) Tartışmanın yetersizliğinin anlatımla takviye edildiği
bir yöntem

36. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
yınız.
A) Açık denizlerde yön bulmak için eskiden sadece
manyetik alandan yararlanıldığı anlatılmıştır.
Geçmişte açık denizlerde yön bulmak için Dünya’nın
manyetik alanından yararlandığı düşünülen canlılardan B) Geçmişte köpek balıklarıyla ilgili olarak düşünülen bir
biri de köpek balıklarıydı. Ancak bu düşüncenin doğ- durumun yapılan bir araştırmayla doğrulandığı ifade
ru olup olmadığına dair bir bulgu yoktu. Florida Eyalet edilmiştir.
Üniversitesinden bir grup genç araştırmacı, çekiç başlı C) Yalnızca çekiç başlı köpek balıklarının Dünya’nın
köpek balıkları üzerinde laboratuvar ortamında kontrollü manyetik alanını kullanarak yön bulabildikleri söylen-
deneyler yaparak bu özel canlıların denizlerde yön bul- miştir.
mak için manyetik alandan yararlanıp yararlanmadığını D) Güney Afrika sahillerinde yaşayan köpek balıklarının
anlamaya çalışmışlar. Çekiç başlı köpek balıklarının sadece kendi yaşadıkları bölgedeki manyetik alanı
bazıları her yıl düzenli olarak Güney Afrika sahilleriyle bildiği anlatılmak istenmiştir.
Avustralya arasında göç eder. Toplamda hemen hemen E) Yapılan bir araştırmayla köpek balıkları hakkındaki
20.000 kilometre yol katettikleri bu göçler sonunda iki yanlış bilgilerin düzeltildiği ifade edilmiştir.
kıtanın da hep aynı sahillerine varmayı başarırlar. Çe-
kiç başlı köpek balıkları laboratuvar ortamında çeşitli
manyetik alanlara maruz bırakılmış ve yönlerini bulur-
ken Dünya’nın manyetik alanından yararlanıp yararlan-
madıkları test edilmiş. Sonuçlar, bildikleri bir bölgedeki
manyetik alana maruz bırakılan köpek balıklarının ulaş-
mak istedikleri bölgeye doğru yüzme eğiliminde olduğu-
RASYONEL YAYINLARI
nu göstermiş.
35. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi

yoktur?
A) Niteleyici ifadeler
B) Çoğullaştırmalar
C) Yineleme
D) Sayısal veri
E) Sayıp dökmeler

yınız. yınız.
Söylev sanatı, insanı söyleyeceğinden uzaklaştırıp kendi Gereğinden fazla iyi olmayın, iyi olmanın da bir haddi
yoluna çeker. Gösteriş için herkesten başka türlü giyin- vardır. O hâlde okunu hedeften öteye atan okçu, okunu
mek, gülünç kılıklara girmek nasıl pısırıklık, korkaklıksa hedefe ulaştırmayan okçudan daha başarılı sayılmaz.
konuşmada bilinmedik kelimeler, duyulmadık tümceler İnsanın gözü karanlıkta da iyi görmez, fazla ışıkta da.
aramak da bir medreseli çocuk çabasıdır. Ah! Keşke Platon da Kallikles de der ki “Felsefenin fazlası zarardır.”
Paris’in zerzevat çarşısında kullanılan kelimelerle konu- Felsefe bir kerteye kadar iyidir, hoştur; faydalı olduğu
şabilsem! kerteyi aşacak kadar derinlere gidersek çileden çıkar,
kötüleşiriz. Herkesin inandığı, uyduğu şeyleri küçümse-
riz; herkesle doğru dürüst konuşmaya, herkes gibi dün-
37. Bu parçada söylev sanatıyla ilgili olarak vurgulan- yadan zevk almaya düşman oluruz.
mak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Süslü cümlelerle insanı amacından uzaklaştırdığı
39. Bu parçaya göre bir insanın sahip olması gereken en
B) Herkesten farklı olma çabası olduğu için özgünlük
önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?
sağladığı
C) Etkileyici konuşma sanatı olarak önemli olduğu A) İyimser olma
D) Bilinmeyen kelimelerden arındırılırsa faydalı olduğu B) Tutarlı olma
E) İnsanın fikirlerini kitlelere iletebilmesini sağladığı C) Kararlı olma

D) Sabırlı olma
RASYONEL YAYINLARI
E) Ölçülü olma
38. Bu parçadaki altı çizili cümleyle ifade edilmek iste- 40. Bu parçada anlatımı güçlendirmek için aşağıdakiler-
nen aşağıdakilerden hangisidir? den hangisine başvurulmamıştır?
A) Yazı diliyle konuşma dilinin bir olması gerektiği A) Saptayıcı üslup
B) Özensiz bir dille konuşmanın etkileyici olmayacağı B) Tanımlayıcı ifadeler
C) Halkın gündelik diliyle konuşabilme isteği C) Örneklemeler
D) Sanatlı bir dilin de halka hitap edebileceği D) Çıkarım yapma
E) Kelime dağarcığının dar olması isteği E) Alıntı yapma
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
KAÇKAR DENEME 6
0 6 0 6 0 6 0 6
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Bize kendi hayat hikâyesinden söz eden biriyle karşıla- 2. Öğretici metinlerde söz ve söz öbekleri (grupları) daha
şınca şaşırmıyoruz. Üzerinde düşünmeye değer bulma- I
dığımız bir kavram bu, ilgi çekici bile değil. Randall, işte çok ilk anlamlarıyla kullanılır. Bundan dolayı öğretici
bu beylik ---- üzerine bir büyüteç tutarak oyunu bozuyor.
Roman/hikâye karakterlerinin psikolojik tahlillere konu metinlerde anlam okuyucuya, mekâna ve zamana göre
edilmesine alışığız ama Randall bu alışkanlığı ---- “ger-
değişmez. Yani okuyucu, zaman ve mekân faktörleri
çek” karakterleri edebiyatın “kurmaca” dünyasına soku- II
yor. (etkinlikleri) öğretici metinlerin baskın (başat) anlamını
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki- III
etkilemez. Bu bakımdan öğretici metinler edebî metin-
A) düşüncenin - ters yüz edip lerden farklılık gösterir. İyi bir edebî metin birden çok an-
B) fikirlerin - kabullenip
lama ve değerlendirmeye (yorumlamaya) açık olanme-
C) sözlerin - inceleyerek IV
D) kabullerin - düzeltip tindir. İyi bir öğretici metin ise yazarın anlatmak istediği
E) inanışların - yaşatarak
anlamı okurun açıklamasına meydan vermeden ileten
V
(ulaştıran) metindir ve amacı, bilgi vermek, aydınlatmak,
açıklamaktır.
RASYONEL YAYINLARI

ayraç içinde verilen anlamla örtüşmemektedir?

3. ● üst: Öte, arka 4. Bir grup gök bilim insanının yaptığı çözümlemeler,
● dizilmek: Yan yana sıralanmak Uranüs’ün X-ışınları yaydığını gösteriyor. Araştırma-
cılar bu sonuca ulaşırken Dünya’nın etrafında dolanan
● germek: Gergin bir şeyle örtmek
Chandra X-Işını Gözlemevi tarafından bir kısmı 2002’de,
Yukarıda verilen “üst”, “dizilmek” ve “germek” sözcük- bir kısmı da 2017’de toplanan verileri kullandılar.
leri aşağıdaki cümlelerin hangisinde verilen anlam-
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
larıyla kullanılmıştır?
A) Üstleri alabildiğine eşya dolu tezgâhların dizildiği
A) İnsanların Ay’ın ötesinde başka gök cisimlerini, örne-
caddeden geçerken aşırı kalabalık beni germişti.
ğin Mars’ı keşfedebilmesi için uzaydaki zorlayıcı ko-
B) Burası bir üst mahallenin aksine renkli evlerin bitişik şullarla nasıl baş edebileceğini öğrenmesi gerekiyor.
dizildiği, evlerin aralarına çamaşır iplerinin gerildiği
daha canlı bir yerdi. B) Uzay yolculuğunun mümkün hâle gelmesiyle birlikte
C) Müzenin üst sokağında dizilen arabalara doludan za- insanlık Dünya’nın sınırlarının ötesine yelken açma-
rar görmesinler diye muşamba germişlerdi. ya başladı.
D) Masanın üstünde günlerdir bekleyen yazılar sonun- C) NASA tarafından Ay ve Mars keşiflerini desteklemek
da dizildi de bizi geren bu durumdan kurtulduk. amacıyla bilim insanlarından uzay biyolojisi araştır-
E) Film, insanı geren müzikleri, sıra dışı konusu ve ab- maları alanında proje önerileri toplanıyor.
sürd karakterleriyle en iyi filmlerin dizildiği listede
üste çıktı. D) Uzayda hava olmadığından, insanların oksijen ihti-
yacının karşılanması için sürdürülebilir sistemlerin
geliştirilmesi gerekiyor.
E) Yıldızların yapısı üzerine yapılan son analiz, onların

RASYONEL YAYINLARI
ağırlıklı olarak hidrojen ve helyumdan oluşan, ışık

yayan ve gökyüzünde bir nokta hâlinde görünen
plazma küreleri olduğunu gösteriyor.

5. Ne kadar yükselirsen uçmayı bilmeyenlere o kadar 7. I. Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesinin (NASA) Dart
küçük görünürsün. misyonu kapsamında fırlatılan uzay aracı, Dimorp-
hos adlı asteroide çarpacak ve hızıyla yörüngesini
Bu cümleyle anlatılmak istenen temel düşünce aşa-
değiştirmeye çalışacak.
II. Güneş sistemini oluşturan yapı taşlarının artıkları
A) İnsanların elde edemeyecekleri şeyleri hor gördükleri
olarak nitelenebilecek asteroidlerin çoğu gezegeni-
B) İyi işler yapan herkesin her zaman düşmanlarının
miz için tehlike oluşturmuyor fakat yörüngeleri Dün-
olacağı
ya’nınki ile kesiştiğinde ve aynı anda o noktadan
C) İnsanların eleştirmek için her şeye bir kulp bulabile- geçme söz konusu olduğunda çarpışma meydana
ceği geliyor.
D) Bazı durumların göründüğü gibi kolay elde edileme-
diği Numaralanmış cümlelerden çıkarılabilecek ortak so-
nuç aşağıdakilerden hangisi olabilir?
E) Başarılı olmak için olumsuz eleştirileri umursama-
mak gerektiği A) Asteroidler Dünya için çoğunlukla tehlike oluşturma-
sa da Dünya ile çarpışma ihtimali bulunduğundan
NASA, bir asteroidin yörüngesini değiştirerek geze-
genimizi tehlikeden korumayı amaçlamaktadır.
B) NASA, uzayda dolaşan ve birkaç yüz metre çapında

olan herhangi bir cismin Dünya’ya çarpmasının etki-
lerinin kıtasal ölçekte olabileceğini düşünmektedir.
C) NASA, bir asteroidin yörüngesini değiştirmek için kul-

RASYONEL YAYINLARI
lanılabilecek teknolojiyi denemek amacıyla bir uzay

6. (I) Venüs’ün kütlesi, büyüklüğü ve bileşimi Dünya’nınki- aracı fırlatmıştır.
ne yakın olup gezegen ayrıca suya ve atmosfere sahip-
tir. (II) Ancak yine de Venüs, Dünya gibi yaşanabilir bir D) Güneş sistemini oluşturan yapı taşlarının artıkları
gezegen değildir. (III) Bu durum, Venüs’ün atmosferinde olarak nitelenebilecek asteroidlerin çoğu gezegeni-
yüksek miktarda sera gazları -özellikle de karbondiok- miz için tehlike oluşturmamaktadır.
sit- olmasından kaynaklanmaktadır. (IV) Bu sera gazları E) NASA, uzaydaki asteroidlerin çoğunun tehlike oluş-
gezegenin yüzey sıcaklığının yüzlerce santigrat derece turmadığını, risk teşkil edebileceklerin büyüklüğünün
yükselmesine neden olmuştur ve bugün itibarıyla Ve- ise Dart misyonu ile hedeflenen asteroidler kadar
nüs’ün ortalama yüzey sıcaklığı 450 °C civarındadır. olabileceğini savunmaktadır.
(V) Bu değer, atmosferdeki su buharının yoğunlaşarak
okyanuslar oluşturmasına izin vermeyecek kadar yük-
sektir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı-

A) I. cümlede Venüs’le Dünya arasındaki benzer nokta-
lardan bahsedilmiştir.
B) II. cümlede Venüs’ün canlı yaşamına müsait bir orta-
mının olmadığı söylenmiştir.
C) III. cümlede II. cümlede bahsedilen durumun gerek-
çesine yer verilmiştir.
D) IV. cümlede atmosferindeki gazlar nedeniyle Ve-
nüs’ün sıcaklığının arttığı söylenmiştir.
E) V. cümlede Venüs’teki su miktarının okyanus oluş-
turmaya yetmediği belirtilmiştir.

8. Kim ne derse desin, mutlu insanın en mutlu anı, uykuya 10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması
daldığı andır ve mutsuz bir insanın en mutsuz anı, uyku- vardır?
dan uyandığı andır.
A) Sağlıklı olmak, günlük yaşamımızı normal bir şekilde
Bu cümledeki ses olayları aşağıdakilerin hangisinde sürdürmemizi sağlayan en önemli etkendir.
doğru olarak verilmiştir? B) Psikoloji, insanların nasıl düşündüklerini, nasıl dav-
randıklarını ve nasıl tepki verdiklerini inceleyen bir
A) Ünlü daralması - ünsüz benzeşmesi
bilimdir.
B) Ünlü düşmesi - ünsüz değişimi
C) Psikolojide temel amaç, bilinçaltındaki duyguları ve
C) Ünsüz düşmesi - ünlü değişimi düşünceleri açıklamaktır.
D) Ünlü türemesi - ünsüz benzeşmesi D) Psikiyatristlerin ve psikologların lisans döneminde
E) Ünsüz değişimi - ünlü türemesi aldıkları eğitimler birbirinden farklıdır.
E) Bedeni korumak kadar ruhu korumak da önemlidir ve
bunun için uzmanlara ihtiyaç vardır.
RASYONEL YAYINLARI
9. Kişi, hayatı boyunca büyük bir çocuk gibi kalmayıp ciddi, 11. Yapılan araştırmalar, 1998-2017 yılları arasında Dün-
makul ve mantıklı bir birey olursa dünyanın çok işe yarar ya’nın yansıttığı Güneş ışığı oranının %0,5 azaldığını
bir vatandaşı olabilir ama artık dâhi olamaz. gösteriyor.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sıra-

sıyla doğru olarak verilmiştir?
A) Sıfat tamlamasıyla öbekleşmiş ilgeç
B) Şart anlamı taşıyan zarf A) Özne - belirtili nesne - yüklem
C) Dolaylı tümleci açıklayan ara söz B) Özne - belirtili nesne - dolaylı tümleç - yüklem
D) Cümle dışı unsur C) Belirtili nesne - dolaylı tümleç - özne - yüklem
E) Yeterlik anlamı taşıyan olumsuz fiil D) Dolaylı tümleç - zarf tümleci - özne - yüklem
E) Özne - dolaylı tümleç - belirtili nesne - yüklem

12. Biyologlar; tüm canlıları, tüm gezegeni kapsayan küre- 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin
sel boyuttan hücre ve molekülleri kapsayan mikroskobik kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
boyuta kadar onları etkileyen önemli dinamik olaylarla
A) Bir grup bilim insanı, bir araştırma için Uzak Doğu’da
birlikte inceleyen kişilerdir. kazı çalışması yapıyor.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Mitolojide antik Yunan Tanrılarının Olimpos’ta yaşa-
dıkları belirtilmektedir.
A) Tamlayanı belgisiz sıfat olan sıfat tamlaması
C) İslamiyet öncesindeki edebî ürünlerde Maniheizm’in
B) İçinde ortaç bulunan fiilimsi grupları
izlerine rastlanır.
C) Hem yapım hem çekim eki almış isimler
D) Rusya’nın Avrupa’nın gerisinde kalmayıp modern-
D) Ek fiil alarak yüklem olmuş isim soylu sözcük leşmesini Büyük Petro sağlamıştır.
E) İçinde zarf-fiil bulunan tümleç grubu E) Eleştirmenin “Dünyanın Sinema Mutfağı” başlıklı ya-
zısı büyük ilgi gördü.
RASYONEL YAYINLARI
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı 15. “İstanbul`u dinliyorum, gözlerim kapalı / Önce hafiften
vardır? I
bir rüzgar esiyor” dizeleri coşku ve heyecanı dile getiren
A) Okullar, ikinci sömestirde daha sıkı bir çalışma süre-
cine girecek.
metinlere örnektir. Çünkü şiir , duyguların yansımasıdır.
B) Bilinç dışındaki çoğu duygu, rüya ve hipnoz aracılı- II
ğıyla açığa çıkarılabilir. Olay çevresinde oluşan metinler ise anlatmaya bağlı ve
C) Romanın başkarakteri, derin ruhsal tasvirlerle tanıtıl-
mış okura. göstermeye bağlı metinler olarak gruplandırılır. Anlatma-
D) Sabahın erken saatinde sahile indiğimizde orada ya bağlı metinler , edebî metinlerin en büyük kısmını
cankurtarandan ve iki aileden başka kimseyi göre- III
medik. oluşturup kendi içinde birçok türe ayrılır : roman, hikâ-
E) Arabanın egsoz muayenesi yapıldıktan sonra tatil IV
yolculuğumuza başladık. ye, masal, destan .
V
Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerin-

den hangisi yanlış kullanılmıştır?

16. Sanatçı ( ) “Bir yazar geleneğin takipçisi mi olmalıdır 18. (I) Metropollerde yaşayan insanlar, yollardaki yoğun
yoksa ( ) ayrık otu ( ) mu olmalıdır bu tuhaf edebiyat araç trafiği nedeniyle her gün hava ve gürültü kirliliği-
evreninde ( )” sorusuna yanıt arıyor. ne maruz kalıyor. (II) Araç trafiği sadece yol kenarında
yürürken ve araç içinde seyir hâlindeyken değil, yola
Bu cümlede ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla
yakın ev ve iş yerlerindeyken de insanları olumsuz et-
kiliyor. (III) Uyku bozuklukları, kalp-damar hastalıkları,
melidir?
metabolik sendrom, hipertansiyon, diyabet, obezite ve
A) (?) (“) (”) (?) B) (?) (‘) (’) (.) stres ise trafiğin neden olduğu rahatsızlıklardan bazıları.
C) (,) (‘) (’) (?) D) (,) (“) (”) (.) (IV) Surrey Üniversitesi Küresel Temiz Hava Araştırma-
ları Merkezinden (GCARE) araştırmacılar, yol kenarında
E) (;) (“) (”) (?) oluşturulan üç farklı bariyer türünün trafiğin neden oldu-
ğu hava ve ses kirliliğine etkisini inceledi. (V) Araştırma-
da yol kenarları için sadece çit, sadece ağaç ve ağaç-çit
kombinasyonundan oluşan üç farklı bariyer tipi denendi
ve bu “çevreci bariyer”lerin havada bulunan farklı büyük-
lükteki parçacıkların oranını nasıl etkilediği incelendi.
(VI) İngiltere'nin Guildford kentindeki altı yol kenarı ise
test sahası olarak kullanıldı.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci

paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş-
lar?
RASYONEL YAYINLARI
17. Bilimsel çalışmalar, dinozor fosillerinin 193 milyon yıllık 19. (I) Atmosferik nehirler, genellikle farklı yüzey hava akışı-
olduğunu ve dinozorların tamamının neredeyse eş za- nın geniş alanları arasında, tropik kuşaktan su buharının
manlı olarak öldüğünü gösteriyor. Tahminlere göre bu yatay taşınmasının çoğundan sorumludur. (II) Genellikle
duruma bir volkanik patlama sırasında yayılan küller yol birkaç kilometre uzunluğunda ve yüzlerce kilometre ge-
açmış olabilir. Fosillerin içinde bulunduğu katmanlarda nişliğindedirler. (III) Bilimsel çalışmalar, bütün kıtaların
bulunan maddeler de bu hipotezi destekliyor. Fosillerin batı kıyılarına düşen yağışlarda atmosferik nehirlerin
bulunduğu kazı alanının ise dinozorların düzenli aralık- önemli bir payı olduğunu göstermektedir. (IV) Bu neden-
larla yumurtalarını bırakmak için geldikleri bir bölge oldu- le her biri Amazon Nehri’nden çok daha fazla miktarda
ğu düşünülüyor. su taşıyabilir. (V) Ayrıca gezegenin çevresinin yalnızca
%10’unu kaplasalar da kuzeyden güneye taşınan su bu-
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangi-
harının % 90’ından fazlasını temsil ettikleri için dünyada-
si söylenemez?
ki ekosistemlerde çok önemli bir rol oynarlar.
A) Nesnel bir tavırla kaleme alınmıştır.
B) Niteleyici ifadelere başvurulmuştur. parçanın anlam bütünlüğüne uymamaktadır?
C) Çoğullaştırmalardan yararlanılmıştır.
D) Örneklerle anlatım zenginleştirilmiştir.
E) Sayısal veriye yer verilmiştir.

20. ----. Çünkü bir toplumun sanatına etki eden ve bir edebî 21. Modern toplumlarda birey, çoğu durumda kendini evren-
gelenek hâline gelen başka kültürlerin etkisinde kalınır. sel tarihle açıklamaya çalışır. Diğer bir deyişle insanlığın
Bu etkilerden sıyrılarak daha çok sanatçının çağdaş ve gelişiminin tarih tarafından oluşturulduğu kanısı hâkim-
bilinçli olarak kendi kültürüyle bezenmesi, o toplumun dir. ----. Onun için, kabilesinin mitsel öyküsünü hatırla-
sanatını ileriye götürebilir. Kendine ait keşif ve teknolojik mak ve bunu diğer nesillere aktarmak birincil önceliktir.
anlamdaki üretimleriyle birlikte, sanatta da kendi gele- Çünkü kökenine ilişkin bir mitin; kült yoluyla yeniden ger-
nek ve kültüründen gelen bir karakterle yaratıcı ve çağ- çekleşmesi sayesinde kahramanlarının veya atalarının
daş pek çok eser vermesi, ülkenin her alanda hızla iler- yaptıkları şeyleri ve deneyimleri, tekrardan yaşayacakla-
leyen dünya ülkeleriyle aynı seviyede olması açısından rına ve bu sayede topluluğun bütünüyle yenileneceğine
önemlidir. inanır.
Bu parçanın başında boş bırakılan yere düşüncenin Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki cümleler-
akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? den hangisi getirilmelidir?
A) Yabancı toplumların etkisinde kalmak sanatın ilerle- A) Mitlerin ortaya çıkışı en ilkel kabile kadar eskiye da-
mesi engeller yanır
B) Kültürler arası etkileşim, sanatın modern hâle gelme- B) Oysa arkaik ve geleneksel toplumlarda insan, kendi-
sinde rol oynar sini mitlerle açıklamaya çalışır
C) Sanatı ve sanatçıyı yücelten yegâne unsur, gelene- C) Eski çağlarda sebebi bilinmeyen durumlar mitlerle
ğe bağlı kalmaktır açıklanırdı
D) Bir toplumun sanatına etki eden birçok farklı zihniyet D) Modern toplumların da tarihlerinin mitlerden ortaya
unsuru olmalıdır çıktığı söylenebilir
E) Sanat yerel olandan yola çıksa da sonunda evrense- E) İlkel toplumlar da modern toplumlar gibi kendi varo-
RASYONEL YAYINLARI
le ulaşmalıdır luşlarını tarihle bağdaştırır
22. Bağlama yapımı pek çok aşamayı barındıran karmaşık

bir süreçtir. Bağlama yapımında özen gösterilen ilk aşa-
ma ağaç seçimidir. Ağırlığı fazla olan, sert yapılı ağaçlar
tercih edilir. İyi ses verebilme özelliği bulunan bu ağaçlar
titizlikle seçilir ve doğal ortamda kurumaları sağlandık-
tan sonra sazın iskeleti oluşturulur. Bağlamanın tekne,
göğüs, sap, eşik ve burgu gibi farklı bölümlerinin yapı-
mında dut, ardıç, kestane, kavak, ceviz, gürgen, ladin,
kayın, sedir ve ıhlamur gibi değişik ağaçlardan yararla-
nılır. Ancak bağlama yapım ustaları, söz konusu farklı
kısımları üretirken bile birbirine yakın özelliklere sahip
ağaçları kullanırlar.
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine bir

cevap bulunmaz?
A) Bağlama yapımında hangi tür ağaçlardan yararlanılır?
B) Bağlama yapımı kaç aşamada gerçekleşir?
C) Kullanılan malzemelerin hangi özellikte olması gerekir?
D) Bağlama ustaları yapımda ilk neye dikkat eder?
E) Bağlamanın her bölümünde farklı ağaçlardan mı ya-
rarlanılır?

23. Hemen hiçbir zaman tarafsız olamayan eleştiri türü, yan- 24. Yazı dilimize Oğuzların günlük konuşma dilinden geçen
lış kullanıldığında sakat neticeler veren tehlikeli bir silah- bir kelime vardır. Çok eskiden Oğuzcaya girmiş olması
tır. Biraz da bu yüzden edebiyat tarihimiz, onun pek de iç dolayısıyla bu kelime, Türkçeymiş gibi kabullenilmiş ve
açıcı olmayan tezahürleriyle doludur. Aslında Tanzimat konuşma dilindeki kullanımı yazıya yansımıştır. Dolayı-
nesliyle kımıldanmaya başlayan modern tenkit hareketi, sıyla Farsça, daha doğrusu İran dillerine ait şekli kulla-
ileride kurulacak dünya görüşünün de habercisiydi. Yir- nılmamıştır. Bu sözcük, Anadolu’da yaygın olarak kul-
minci asrın ilk yarısından itibaren hor gören, ezen, ken- lanılan “erişte” sözüdür. Farsça “şerit şeklinde kesilmiş
dinden başkasına tahammül gösteremeyen ve nihayet hamur”u ifade eden rişta/rişte sözünden geldiği bilinen
yok sayan bir dünya görüşünün ilk izlerini Tanzimat'la bu söz belli ki daha Türkler Anadolu’ya gelmeden evvel
beraber görmeye başlarız. Dolayısıyla sosyal hayatta ve Farsçadan alınıp kullanılmaya başlanmıştır.
edebî anlayışlarda ortaya çıkacak bazı belirgin hareket-
Bu parçada bahsedilen sözcükle ilgili aşağıdakiler-
lerin, edebiyatın seyri içinde daha evvel ve daha isabetli
bir biçimde görülebileceğini söylememiz mümkündür.
A) Hangi kökenden geldiğine
Bu parçada eleştiri türü ile ilgili olarak asıl anlatıl-
B) Nasıl yaygınlaştığına
mak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
C) Nasıl yazıldığına
A) Tanzimat yıllarında eleştiri olarak yapılan çalışmala-
D) Dilimize ne zaman girdiğine
rın nitelik olarak yetkin olmadıkları bilinmelidir.
E) Anlamsal kullanımına
B) Eleştiri metinleri kaçınılmaz bir biçimde yazarının
dünya görüşünü yansıtacak niteliklere sahip olacak-
tır.
C) Edebî eserlerin eleştirilmesinde belirlenecek ölçütler
kişisel görüşlerin ötesinde bir yaklaşımla ortaya kon-
RASYONEL YAYINLARI
malıdır.
D) Eleştiri türünde doğru sonuçlar alabilmenin yolu ta-
rafsız ve hoş görülü yaklaşım benimsemektir.
E) Edebî bir eserin tarafsız eleştirilmesi mümkün olma-
dığı için eleştirilerin tamamı doğruluktan yoksundur.
25. İyi bir kitabın, iyi seçilmiş ve iyi bakılmış bir meyve ağa-
cına benzediğini söylemek; hakikatten daha azını söyle-
mek demektir. Çünkü onun meyveleri yalnız bir mevsim-
lik değildir.

hangisidir?
A) İyi bir kitapla tanışan bir insanın, bir ağacın meyve-
sinden faydalanır gibi ondan faydalanacağı
B) Bir insanı ve dolayısıyla toplumu geliştirebilecek tek
unsurun iyi bir kitap olduğu
C) İyi bir kitabın insana getirisinin ömür boyunca devam
edeceği
D) Kitap okuma alışkanlığı edinmenin uzun süre devam
edecek bir kazanım sağlayacağı
E) İyi bir kitabın insanı iyi bir birey haline getirmek için
en önemli yol olduğu

26. Bir romanı yazmaya başlarken toplumcu gerçekçi bir ro- 27. Batman, nüfusu 900 olan bir köy iken 1940 yılında Ra-
man yazayım, eleştirel gerçekçi bir roman yazayım ya man Dağı’nda petrolün bulunmasıyla önce bucak, sonra
da postmodern bir roman yazayım, diye başlamıyorum. belediye, 1957’de ilçe ve 1990’da il statüsü kazanmıştır.
Zaten bu tanımlamalar aslında, metnin üretim anında Petrolün bulunduğu 1940’lı yıllarda kuru tarım ve hay-
düşünülmeyen ama metin bittikten sonra dışarıdan yapı- vancılık ile geçinen Batman, petrol rafinerisinin kurul-
lan tanımlamalar. Bu tanımlamalar beni rahatsız etmiyor ması ile büyük bir işçi göçüne uğramış ve nüfusu hızla
ve pek de ilgilendirmiyor ayrıca. Ben metnin kendi kuv- artmıştır. Batman’da günden güne önem kazanan son-
veti, kendi ahengi, kendi mimarisi gibi şeylerle ilgiliyim. daj işlemleri sonrası 12 Aralık 1954’te Türkiye Petrolleri
Sözünü ettiğim ahenk, anlam, mimari gibi kavramlar Anonim Ortaklığı (TPAO) kurulmuş, böylelikle önemi ar-
edebiyat sözlüğünde nasıl adlandırılıyor, nasıl etiketlen- tan şehir modern bir görünüm kazanmaya başlamıştır.
diriliyor, işin o yanıyla ilgilenmiyorum. Zaten bir yazarın Nüfusu artmaya devam eden ve hızla büyüyen Batman,
bu tür adlandırmaları, bu tür tanımlamaları bir eline alıp günümüzde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli şe-
öteki eliyle de kalemi tutması, kendi özgürlüğünü kendi hir merkezlerinden biri hâline gelmiştir.
elleriyle yok etmesinden başka bir şey değildir. Yazmak
Bu parçada Batman’la ilgili aşağıdakilerden hangisi-
bütün kuramların, yasaların, alışkanlıkların hatta ahlakın
ne değinilmiştir?
ötesinde; yayınevi ne der, editör ne der, karım ne der,
çocuklarım, arkadaşlarım ne der gibi kaygılara kapılma- A) Yaşanan sanayileşme süreciyle birlikte kentin geçir-
dan yapılan bir şeydir. diği değişime
B) Kentin seneler içindeki göç alma ve verme sebeplerine
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş
bir cevap olabilir? C) Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli sanayi şehir-
lerine
A) Sizce herhangi bir akıma bağlı olmak yazarı nasıl
D) Kentteki petrol rafinerilerinin bölgedeki önemine
etkiler ve romanlarınız için kullanılan “postmodern”
RASYONEL YAYINLARI
tanımlamasına nasıl bakıyorsunuz? E) Kentin başlıca geçim kaynaklarının bugünkü duru-

muna
B) Bir sanatçının eserini oluşturma aşamasında her-
hangi bir edebî akımın izinden gitmemesi eserde ve
sanatçıda ne gibi aksaklıklara yol açabilir?
C) Eserleriniz için yapılan tanımlara göre bir yaklaşım

belirlemek gerekirse kendinizi ve romanlarınızı hangi
edebî akım içinde konumlandırırsınız?
D) Toplum baskısının çeşitli şekillerde sanatçıları etkile-

diği ifade ediliyor, peki sizi ve eserlerinizi etkileyen bir
toplum baskısından söz edilebilir mi?
E) Bir romanın hitap edeceği kitleyi belirlerken yakın

çevrenizin, yayınevinin veya herhangi bir başka kay-
nağın etkisinde kaldığınız doğru mu?

28. Gelecekteki Tehlike 29. Yedi Meşaleciler oluşumu içinde yer alan Sabri Esat Si-
yavuşgil, fotoğraf gözlemciliğiyle çevresini inceler ve iz-
Küresel iklim değişikliğinden Türkiye ve gelişmekte olan lenimlerini şiirine aktarır. Ancak Yedi Meşaleciler içinde
ülkeler, olumsuz bir şekilde etkilenecektir. Bu olum- başladığı şairliğe daha sonra veda eder ve daha çok çe-
suzlukların; ülkemizin de içinde bulunduğu enlemlerde virilerle ve inceleme yazılarıyla edebiyat hayatına devam
sıcaklıklarda artışlar, yağış rejiminde değişimler, deniz eder. En güçlü yanı da çevirilerinde görülür.
suyu seviyesinin yükselmesi ve toprak su içeriğinde
önemli azalmalar şeklinde olacağı tahmin edilmekte. Bü- Bu parçadan hareketle bahsedilen şairle ilgili aşağı-
tün bunların sonucunda ise kuraklık, kıtlık, orman yan- dakilerden hangisi söylenemez?
gını, sıcak hava dalgaları, tarımsal haşereler, ani seller, A) Edebî bir topluluğa katıldığı
şiddetli yağmur ve yıldırımlar, deniz suyu seviyesinde B) Şiirlerinde nesnel gözlemlere yer verdiği
artış, kıyılarda erozyon, dere ve nehirler ile birlikte yer
C) Farklı türlerde eserler verdiği
altı sularının ve alçak arazinin tuzlanması gibi pek çok
önemli problemin etkilerini gelecekte daha fazla hisse- D) Tercüme ettiği eserlerinin daha sağlam olduğu
deceğiz. E) Şiire bir dönem ara verdiği
Bu köşe yazısı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-

lenebilir?
A) İklim değişikliğiyle ilgili alınması gereken önlemler
sıralanmıştır.
B) Türkiye'nin ve çevresindeki ülkelerin iklim değişikli-
ğiyle mücadele konusundaki planlamalarına değinil-
miştir.
RASYONEL YAYINLARI
C) İklim değişikliğinin bazı bölgelerde meydana getire-

ceği etkilere dair öngörülerde bulunulmuştur.
D) İklim krizinin gelecekteki muhtemel sonuçlarının bu-
günden kötü olmayacağı belirtilmiştir.
E) Gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle müca-
delede yapması gerekenler anlatılmıştır. 30. Dış görünüşe rağmen kuş, çiçek ya da yağmur formun-
daki bir kaligram (görsel şiir) “Bu bir güvercindir, bu bir
çiçektir, bu bir sağanaktır.” demez. Bunu deyince ve
sözcükler konuşmaya başlayıp, bir mana sununca kuş
uçmuştur ve yağmur kurumuştur bile.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada öne sürülen dü-

şünceyi destekler niteliktedir?
A) Kaynağını gerçeklikten alan bir sanat eseri kalıcı ola-
bilir.
B) Gerçeğin dönüştürülmüş bir formu olan sanat, ancak
o gerçeğin göstergesidir.
C) Sanatın hiçbir türünün kendini açıklamaya ihtiyacı
yoktur.
D) Görsel sanatların gerçek görüntülere ihtiyaç duyma-
ması gerekir.
E) Gerçeklik algısını bozan bir sanat, gereken edebî de-
ğeri taşıyamaz.

31. 1948’de sosyolog Robert Merton, “Bir durum gerçek ola- 32. Kuraklık, şehirlerde kullanma suyu kıtlığının yanı sıra
rak algılanıyorsa o durumun sonuçları kişinin gerçeği ola- tarımsal ürün ve hidroelektrik üretiminde de büyük dü-
caktır.” sözüyle bilinen Thomas Teoremi üzerine yaptığı şüşlere yol açabilir. Bu nedenle su havzalarının ve ta-
çalışmalar sonucunda “kendini gerçekleştiren kehanet” rım alanlarının korunması büyük önem arz etmektedir.
terimini ortaya attı. Pygmalion etkisi olarak da isimlendi- Küresel iklim değişiminin ülkemizdeki su kaynaklarına
rilen bu beklenti etkisi, günümüzde genellikle liderlerin, olası kötü etkileri başlıklar hâlinde şu şekilde özetlenebi-
kişilerin performansına ilişkin beklentilerinin gerçeğe dö- lir: Yağışta yazın büyük azalma olacak fakat buharlaşma
nüştüğü durumlar için kullanılıyor. Söz konusu lider; bir artabilecek. Yağışların mevsimsel dağılımı ve şiddeti de-
öğretmen, bir yönetici veya bir antrenör olabilir. Örneğin ğişecek. Ani sellerde artışlar gözlenebilecek.
öğrencilerin performansları, öğretmenlerinin onlardan ne
beklediğine bağlı olarak değişebiliyor. Aynı şekilde ken-
ulaşılamaz?
dilerinden daha yüksek beklentiler ortaya çıktığında ya
da kendilerine çok yeteneklilermiş gibi davranıldığında A) Kuraklığın kentlerde ciddi sorunlara yol açabileceği
çalışanların performansı artabiliyor. B) Kuraklığın bazı olumsuz sonuçlarına karşı tedbir alı-
nabileceği
Bu parçadan hareketle pygmalion etkisiyle ilgili ola-
rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? C) Ülkemizde iklim değişikliğinin sonuçlarının öngörüle-
bileceği
A) Geleceğe yönelik hedeflere ulaşabilmek için beklen-
D) İklim değişikliğinin yağışlar ve sonuçları üzerinde
tiyi karşılamaya yetecek kadar çalışmak gerektiği gö-
olumsuz etkileri olacağı
rüşünü savunur.
E) Su havzaları korunursa tarım alanlarının da büyük
B) Söz konusu durum gerçek olmasa dahi bu konudaki
ölçüde korunabileceği
beklentinin söz konusu durumu gerçekliğe dönüştü-
rebilecek potansiyele sahip olduğu görüşüdür.
RASYONEL YAYINLARI
C) Bir liderin ekibine yönelik beklentisinin makul bir çer-

çeve içinde kalması gerektiği düşüncesine yönelik bir
durumdur.
D) Kendisinden bekleneni gerçekleştirmek için kendi
yapabileceklerinin sınırını zorlamanın yanlış olduğu
fikrini destekler.
E) Gerçeğe uygun her beklentinin bir gün mutlaka olum-
lu sonuç vereceği görüşüyle ilgilidir.

33. Bir kuvvet cismin konumunu yalnızca uygulandığı yönde
değiştiriyorsa bir iş yapmış olur. Eğer kuvvet ve cismin
yınız.
yer değiştirme doğrultuları birbirine dikse fiziksel olarak
bir iş yapılmamış olur. Bu duruma dairesel hareketi ör-
nek olarak verebiliriz. Dairesel hareketin oluşmasına yol Toyota Motor Şirketi, ABD’nin Las Vegas kentinde dü-
açan kuvvet, merkezcil bir kuvvettir yani kuvvetin yönü zenlenen dünyanın en büyük tüketici elektroniği fuarında
merkeze doğrudur ama etki ettiği cisim merkeze doğ- yeni otomobil prototipi Concept-i’yi tanıttı. Concept-i ge-
ru değil, bu doğrultuya dik olan dairesel yönde hareket lecekte otomobillerde kullanılabilecek teknolojileri tanıt-
eder. Dolayısıyla merkezcil kuvvet cisme enerji kazanmak amacıyla tasarlanmış. Concept-i insanların gereksi-
dırmaz çünkü dairesel harekette kuvvet ve yer değiştir- nimlerini anlayıp yaşamlarını kolaylaştıran bir sistemden
me her zaman birbirine diktir. yararlanıyor. Bu sistem sayesinde otomobil, sürücünün
sorularına cevap verebiliyor, duygularını algılayabiliyor
Bu parçaya göre fiziksel bir kuvvetin “iş” yapmış ola- ve sürücüyle iletişim kurabiliyor. Ayrıca otomatikleşmiş
bilmesinin temel şartı aşağıdakilerden hangisidir? araç teknolojilerini kullanarak sürüş güvenliğini artırma-
A) Etki ettiği cismin yer değiştirme yönünün kuvvetle ya yardımcı oluyor. Mesela Concept-i sürücünün üzgün
aynı doğrultuda olması olduğunu algılarsa kontrolü ele almak için sürücüye tek-
B) Etki ettiği cisimle birlikte hangi şekilde olursa olsun lifte bulunuyor. Sürücü teklifi kabul ederse onu istediği
enerji kazanması yere güvenli bir şekilde ulaştırıyor. Yolu, hava şartlarını,
trafiği kontrol ederek otomobili otomatik olarak kullanı-
C) Uygulandığı cismin yerini mutlak surette değiştirmesi
yor. Bu durum da bu otomobilin gelecekte zirvede yer
D) Etki ettiği cismi her zaman merkeze doğru ilerletmesi
alacağını gösteriyor.
E) Uygulandığı cisme her zaman dairesel hareket ka-
zandırması
RASYONEL YAYINLARI
35. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangi-

si söylenemez?
A) Kanıtlanabilir yargılara yer verilmiştir.
B) İlişki kurma tekniğinden yararlanılmıştır.
C) Çıkarımda bulunulmuştur.
34. Sanayi tesislerinde, enerji üretiminde, ulaşım ve ısın- D) Örneklemeden faydalanılmıştır.
mada kullanılan fosil yakıtların yanması sırasında kar- E) Karşılaştırmaya başvurulmuştur.
bondioksit açığa çıkar. Dolayısıyla fosil yakıtların sanayi
tesislerinde enerji kaynağı olarak ve termik santrallerde
elektrik enerjisi üretiminde kullanılması küresel ısınmaya
neden olan faaliyetlerdir.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir?

A) Karbondioksit gibi gazların enerji üretiminde kaynak
olarak kullanıldığı 36. I. Yapay zekâ uygulamasına sahip olması,
B) Enerji üretimindeki en önemli temiz kaynağın fosil
II. Gelecekteki akıllı araçların ilk örneği olması,
yakıtlar olduğu
III. Günümüz teknolojisinin ulaşabileceği son nokta ol-
C) Fosil yakıtların kullanımının sanayi tesisleri için fayda
ması
sağladığı
D) Karbondioksidin küresel ısınma sebeplerinden biri ifadelerinden hangileri bu parçada bahsedilen araçla
olduğu ilgili olarak söylenebilir?
E) Küresel ısınmayla açığa çıkan karbondioksitin zehirli A) I ve II B) Yalnız I C) I ve III
olduğu
D) Yalnız II E) II ve III

yınız. yınız.
(I) Türkiye İstatistik Kurumu tarafından “Adrese Dayalı Hayat içerisinde tek tek meydana gelen değişimlere olay
Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2016” açıklandı. (II) Buna denir. Olaylar belirli bir süre içinde gerçekleşir. Kurtuluş
göre Türkiye’nin nüfusu bir önceki yıla göre 1.073.818 Savaşı, İstanbul’un Fethi, Ankara’nın Türkiye’nin baş-
kişi artarak 79.814.871 kişiye ulaştı. (III) Nüfusun kenti olması vb. gelişmeler birer olaydır. Olaylar nesnel
%50,2’sini erkekler, %49,8’iniyse kadınlar oluşturuyor. olsa da onu değerlendiren her araştırmacı ona subjektif
(IV) En çok nüfusa sahip olan kent 14.804.116 kişiyle yaklaşabilir. Tarihî olgu ise aynı türdeki olayları bir bü-
İstanbul olarak belirlendi. (V) İstanbul’u; Ankara, İzmir, tün olarak anlatmak için kullanılan ve süreklilik gösteren
Bursa ve Antalya takip ediyor. (VI) En az nüfusa sahip bir kavramdır. Olgular, olayların sonuçlarına bağlı olarak
kentimizse 82.193 kişiyle Tunceli. ortaya çıkan uzun süreli gelişmelerdir. Bir başka deyişle
olgu, olayların sonuçlarının yarattığı süreğen etkidir.
37. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı-

dakilerden hangisi söylenemez? 39. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz?
A) I. cümlede kurumsal bir rapordan bahsedilmiştir.
B) II. cümlede bir sonuç sayısal verilerle aktarılmıştır. A) Olayların başlangıcının ve bitişinin belli olduğuna
C) III. cümlede nüfusun cinsiyete göre dağılımından söz B) Olayların gözlemciler tarafından öznel bir şekilde yo-
edilmiştir. rumlanabileceğine
D) IV. cümlede nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu il- C) Tarihî olgunun benzer olayları bir arada değerlendir-
RASYONEL YAYINLARI
den, V. cümlede ise bu ili aynı konuda takip eden diğine

diğer şehirlerden bahsedilmiştir. D) Tarihsel olguların olaylardan bağımsız olarak ortaya
E) VI. cümlede yerleşik insan sayısının en düşük olduğu çıktığına
şehir söylenmiştir. E) Olayların sonuçlarının uzun süreli etkilerinin olabildi-
ğine
38. Bu parçanın üslubu aşağıdaki ilkelerden hangisiyle 40. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi bir tarihî
nitelendirilemez? olgu örneği olamaz?
A) Açık B) Yalın C) Özlü A) Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu’nun Türkleş-

mesi
D) Duru E) Sağlam B) Türklerin göçebe hayattan yerleşik hayata geçmesi
C) Amerika kıtasının Kristof Kolomb tarafından keşfedil-
mesi
D) Türk toplumunun Cumhuriyet’in ilanından sonra çağ-
daşlaşması
E) Sanayi Devrimi sonrasında kentleşmenin hızlanması
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
AĞRI DENEME 7
0 7 0 7 0 7 0 7
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi 2. Kültürlerin ---- İstanbul’u son 200 yılda yaşadığı göç
karşısında verilen anlama uygun kullanılmamıştır? ve küreselleşme deneyimlerine odaklanarak inceleyen
“Farklılıklarla İstanbul” adlı kitap, kente dair yazılmış
Cümle Anlam eserler içindeki en ---- çalışmalardan. Tek değil, birden
A) Bu yaralıya bakan dok- Tedavi etmek için ilgi- fazla İstanbul olduğunu ---- kitap şehrin tarihî, finansal,
tor alanında uzmanmış. lenmek geleneksel, modern ve postmodern yönleri gibi farklı kat-
manları üzerinde duruyor.
B) İlaç aldığım hâlde ağ- Ara sıra etkisini göster- Bu parçada boş bırakılan yerlere getirilebilecek en
rılarım yine beni yok- mek uygun sözcükler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla
luyor. verilmiştir?
A) kavşağı - sade - ifade eden
C) Vapura yetişmek için Vaktinde varmak, ulaş-
B) beşiği - dikkat çekici - vurgulayan
evden erken çıkmıştı. mak
C) kesiştiği - basit - fark eden
D) Yoklukta bir lokma ek- Bir şeyi bulmaya çalış- D) yumağı - ilgi çekici - sayan
mekten başka bir şey mak E) buluştuğu - sönük - gösteren
aramazdık.
E) Kasabanın kenar ma- Görünmek

hallelerinden sonra bir
mezarlık başlardı.
RASYONEL YAYINLARI
3. Yazarımız kendisiyle de bizimle de tatlı tatlı dalga geçi-

yor. Bazı okurlar buna tepki gösteriyor ama bence, biraz
dalga geçilmekle hiç kimsenin incisi dökülmez.
Bu parçadaki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam

A) Hiçbir önemi kalmaz
B) Değerinden bir şey kaybolmaz
C) Kimse tarafından beğenilmez
D) Niteliklerinde bir değişme olmaz
E) Gerçek önemini kimse anlamaz

4. ● halka: Çember biçiminde dizilmiş topluluk 6. (I) Yaban doğayla iç içe olan Banff Ulusal Parkı’na ula-
şım zor değil. (II) Otomobiller için park alanı kısıtlı, bu
● çekmek: Bir şeyi tutup kendine veya başka bir yöne
yüzden çeşitli servis imkânları var ve ziyaretçiler çoğu
doğru yürütmek
zaman bunları tercih ediyor. (III) 1885 yılında açılan
● etraf: yanlar, taraflar Banff, Kanada’nın en eski ulusal parkı ve UNESCO Dün-
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “halka, çekmek, et- ya Mirası Listesi’nde. (IV) Birkaç yerleşim yeri, otel, te-
raf” sözcükleri belirtilen anlamlarını karşılayacak şe- leferik, kanolar ve yollar dışında insan yapısı hiçbir şey
kilde kullanılmıştır? yok. (V) Belki yalnızca bu sebeple yılda üç milyondan
fazla kişi bu bölgeyi ziyaret ediyor ve doğal güzelliklerin,
A) Halka biçiminde halay çeken gençlerin etrafında onlar-
sakin atmosferin tadını çıkarırken yaban hayatın döngü-
ca neşeli sima toplanmış, el çırparak onları izliyordu.
süne de şahit olma fırsatı buluyor.
B) Suya attığı oltasını çekmeden önce etraflıca düşün-
müş, sudaki halkaların bir işaret olduğuna hükmet- Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili aşağıdakiler-
mişti. den hangisi söylenemez?
C) Halkanın ortasına koyduğu yemi yavaş yavaş çekiyor A) I. cümle öznel bir yargı içermektedir.
ve farelerin yemin etrafına toplanmasını sağlıyordu. B) II. cümlede neden sonuç ilişkisi vardır.
D) Çektiği dertleri etrafına bir türlü anlatamıyor, halka C) III. cümle karşılaştırma cümlesidir.
halka genişleyen bir sıkıntıya düşüyordu.
D) IV. cümle kendinden önceki yargıyı örneklendirmek-
E) Hepsi iskemleleri çekerek masanın etrafında geniş tedir.
bir halka yapmaya hazırlanıyordu.
E) V. cümle kendinden önceki yargının bir sonucunu ifa-
de etmektedir.
RASYONEL YAYINLARI
5. Hayat bir oyuna benzer, istediğimiz kartlara sahip olmak 7. Tüm okurlara seslenmeyi başaramayan bir sanatçının
elimizde değildir ancak oyunu istediğimiz şekilde oyna- eserleri otoriteler tarafından ödüllere boğulsa bile tam
mak elimizdedir. anlamıyla başarılı değildir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca bu cümleye Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
en yakındır? gisidir?
A) Yaşam, tüm imkânlarını belirleyemediğimiz fakat A) Sanatçının temel hedefi eserlerinde insanların ruh
kendi irademizle şekillendirebileceğimiz bir süreçtir. dünyasını rahatlatacak konuları en iyi üslupla vermek
B) Hayat adı verilen yolda yanımızda kimin yürüyeceği- olmalıdır.
ne yalnızca kendimiz karar vermek zorundayız. B) Bir eseri değerli kılan şey toplum tarafından beğenil-
C) Her insan, hayat mücadelesine eşit şartlarda başlar mesi kadar edebiyat camiasında gördüğü itibardır.
ama sonuca giden yolda karşılaştığı engeller farklıdır. C) Yazarları başarılı veya başarısız saymamıza sebep
D) İnsanlar için hayatlarını şekillendirecek kararları ver- olan en önemli nokta, anlatmayı seçtikleri konuları
mek bazen sanıldığından çok daha kolay olabilmek- yansıtabilme gücüdür.
tedir. D) Bir yazarın verdiği eserler edebî anlamda mükemmel
E) Hayatın tadı karşılaşacağımız sürprizlerin çeşitliliğin- olsa bile eğer toplumun her damarında hissedileme-
de gizlidir, her şeyi bilirsek hayattan nasıl keyif alabi- mişse o yazar tam anlamıyla başarılı değildir.
liriz ki? E) Bir yazarın başarısı verdiği eserleri hangi ölçütlerle
oluşturduğunda değil, hedef kitlesine ne denli ulaşa-
bildiğinde gizlidir.

8. Henüz gençlik yıllarının en neşeli günlerini yaşayan de- 10. (I) Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları’nın üzerinden
likanlı, her sabah keyifli vakitler geçirmek için parka gi- bir asrı aşkın zaman geçmesine rağmen araştırmacılar,
derken çocukluk günlerinden hatırladığı bir türküyü ses- efsanevi muharebeyi aydınlatmak için çalışmalarına de-
sizce mırıldanıyordu. vam ediyor. (II) 1915’te, Birinci Dünya Savaşı’nın ortala-
rında, Gelibolu’da yüz binlerce insan hayatını kaybetti.
Bu cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerin hangisinde
(III) Çanakkale Cephesi’nin kara savaşları ünlü olmak-
doğru verilmiştir?
la birlikte, aslında şiddetli çarpışmalar denizde başladı.
A) Özne - zarf tamlayıcısı - nesne - yüklem (IV) Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışan Müttefik
B) Zarf tamlayıcısı - nesne - zarf tamlayıcısı - yüklem Güçleri’ne ait görkemli bir filo, Anadolu kıyılarını sa-
C) Özne - yer tamlayıcısı - nesne - zarf tamlayıcısı - vunmaya çalışan Türk askerleri tarafından durduruldu.
yüklem (V) Bu çarpışmaya dair pek çok kalıntı günümüzde Geli-
D) Zarf tamlayıcısı - özne - nesne - yüklem bolu Yarımadası’nın tepelerinde ziyaret ediliyor.
E) Özne - zarf tamlayıcısı - nesne - zarf tamlayıcısı - Yukarıdaki parçada numaralı cümlelerin hangisinde
yüklem diğerlerinden farklı bir isim tamlaması kullanılmıştır?
RASYONEL YAYINLARI
9. Bağımlılıklarla küresel çapta mücadele eden tek sivil 11. (I) Eğitim, bireysel gelişimi hedef almalıdır. (II) Bu se-
I beple harcanacak her emek, her çalışma, her uğraş de-
toplum kuruluşu olan Yeşilay’ın Türkiye genelinde 120’ye ğerlidir. (III) İnsanın en değerli varlık olduğunu düşünür-
II III sek ve her insanın başlı başına bir âlem olduğunu kabul
yakın şubesi var. Dünya genelindeyse 70 ülkede Yeşi-
edersek, böyle bir gayretin ne kadar gerekli ve önemli
olduğu ortaya çıkar. (IV) Geniş kitleleri hedef alma, bi-
lay mevcut. 110 üniversite kulübünün ve yüz binlerce
reyin eğitiminde sanıldığı kadar faydalı ve kalıcı değildir.
gönüllünün desteğiyle güçlenen kurum, çalışmalarıyla (V) Bu bağlamda toplu mekânlar ve kalabalık ortamlar,
IV V eğitim adına verimin ve kalitenin göstergesi olamaz.
tüm dünyaya örnek oluyor.
Yukarıdaki parçada numaralı sözcüklerden hangisi
yalnızca çekim eki almıştır?

12. Yağmurun yağmasından sonra etrafa çok güzel kokular 14. Elif ( ) kendisi için işini kolaylaştıracak şeyler hazırlamış-
yayılır. Dışarı çıkıp ayağını ıslanmış çimlere basmak, yü- tı( ) ders notları, özetler( ) püf noktaları( ) Tüm bu hazırlı-
züne çarpan ferahlığı hissetmek, gökyüzünün mavi ren- ğa rağmen içindeki isteksizliği tarif etmekte nedense çok
gini izlemek ve yağmurun bıraktığı güzellikleri yaşamak zorlanıyordu( )
tarifsizdir.
Bu metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yok- noktalama işaretlerinden hangileri getirilmelidir?
tur?
A) (,) (:) (,) (…) (.) B) (,) (:) (,) (.) (?)
A) Ünsüz yumuşaması
C) (,) (;) (,) (…) (?) D) (;) (;) (…) (…) (.)
B) Ünsüz benzeşmesi
E) (;) (:) (;) (.) (…)
C) Ünsüz türemesi
D) Ulama
E) Ünlü düşmesi
RASYONEL YAYINLARI
13. (I) Okurların çoğu kitaplar üzerine yapılan eleştirilerden 15. “Aşk, efsane ve efsun değildir. Aşk sanat-ı bîkarar değil-
etkilenmektedir. (II) Birçok okur okuma listesini bu eleşti- dir. Her aşk davası eden âşık olmaz, her muhabbetten
rilere göre biçimlendirir. (III) Bu tarz okuma listeleri oluş- dem vuran sadık olmaz. İlâhî herkes merd-i aşk olmaz
turan kişiler edebiyat camiasının sevdiği iyi okurlardır. ve değme kalpte derd-i aşk bulunmaz. Aşk bir kimyadır,
(IV) Bu kişiler kaliteli okuma eylemi gerçekleştirmek için onun madeni can olur; aşk bir gevherdir, onun mekâ-
eleştirmenlerin önerilerini ciddiye aldıklarını söylerler. nı kân olur. Aşk bir zevktir, onun da şeydaları var; aşk
(V) Yaptıklarının doğruluğu ise herkesçe kabul edilen bir bir hurû’ştur, onun da deryaları var.” demiş Sinan Paşa,
gerçektir. Tazarruname ’sinde.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda- Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
kilerden hangisi yanlıştır? hangisi söylenemez?
A) I. cümlenin öznesi, belirtili isim tamlamasıdır. A) Tanımlama yapılmıştır.

B) II. cümlenin öznesi, sıfat tamlamasıdır. B) Sanatlı söyleyiş hâkimdir.
C) III. cümlenin yüklemi, sıfat tamlamasıdır. C) Alıntılama yapılmıştır.
D) IV. cümlenin öznesi, sıfat tamlamasıdır. D) Öznellik ağır basmaktadır.
E) V. cümlenin yüklemi, belirtisiz isim tamlamasıdır. E) Akıcı bir anlatım görülmektedir.

16. (I) Johns Hopkins Üniversitesinden bilim insanları ta- 18. İslami literatürde "tasvir” konusuna olumsuz yaklaşılma-
rafından gerçekleştirilen yeni bir çalışma, yarasaların sı, İslam ve sanatın birbiriyle bağdaşmaz iki alan olarak
geleceği tahmin ettiklerini ortaya çıkardı. (II) Hayır, size görülmesi gibi dar bir anlayışa sebep oldu. Çünkü günü-
Millî Piyango çekilişinde hangi numaraların geleceğini müzde sanat denilince pek çok kimsenin aklına ilk gelen
söyleyemezler. (III) Ancak en azından avlarının gele- sanat dalları, resim ve heykeldir. Söz konusu sanat dal-
ceğini tutarlı bir şekilde tahmin edebiliyorlar. (IV) PNAS ları ise kimi görüşe göre akla putperestliği getirmekte,
dergisinde yayımlanan araştırmaya göre yarasalar, avla- bu da İslam ile sanatın bağdaşmayacağı düşüncesini
rının çıkarmış olduğu seslerin yankısından faydalanarak doğurmaktadır. Bunun nedeni ise ----. Buradan hareket-
avlarının konumunu, daha da önemlisi gelecekteki konu- le İslam'da sanatın yerini anlamak için öncelikle tasvir
munu isabetli bir şekilde tahmin ediyor. (V) Avının yatay konusunu enine boyuna incelemek gerekmektedir.
düzlemde nerede olduğunu anlamak için başlarını he-
deflerine kilitleyen yarasalar, ne kadar uzakta olduğunu
göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez?
anlamak için ise yankılardan faydalanıyorlar. (VI) Bilim
insanları, bu çok ciddi teoriyi matematiksel bir model ile A) sanatçıların dinî obje tasarımı yoluyla dine zarar
de desteklemiş durumdalar. verebileceğine dair olumsuz fikirlerin olmasıdır
B) İslam dininin sanata bakışını belirleyen kesin kural-
ların bulunmaması ve sanatın tanımının dinî açıdan
raf numaralı cümlelerin hangisi ile başlar?
yeniden yapılması gerekliliğidir
A) II B) III C) IV D) V E) VI C) tasvir veya suret olarak bilinen resim ve heykelin bil-
hassa İslam öncesi devirlerde putperestlik amacıyla
kullanılmış olmasıdır
D) tasvir sanatının dalları olan resim ve heykel çalışma-
larının İslam öncesinde tapınma aracı olarak kullanıl-
RASYONEL YAYINLARI
masıdır
E) İslami devirlerde resim ve heykel sanatlarının yeterli
ilgiyi görmemesi ve sanatçıların gerekli desteği ala-
maması olabilir
17. (I) Galaksiler, yıldızlar ve gezegenler gibi sayısız gök

cisminin bulunduğu uçsuz bucaksız bir evrende yaşıyo-
ruz. (II) Evrendeki en büyük gök cisimleri olan gök adalar
içlerinde yıldızlar ve gezegenlerin yanı sıra çok miktarda
gaz ve toz barındıran büyük sistemlerdir. (III) Gök ada-
lardaki bulutsular gaz ve tozdan yeni yıldızların oluştu-
ğu yıldız fabrikalarıdır. (IV) Aynı zamanda gök adaların
içindeki yıldızlar çeşitli biçimlerde patlayarak kütlelerine
göre beyaz cüce, nötron yıldızı ya da kara deliğe dönü-
şür. (V) Bu patlamalar sonucunda ortaya çıkan gaz ve
toz bulutları da bulutsu olarak adlandırılır.


19. ----. Aksini düşünmek böylesi büyük ve köklü bir şiir dün- 20. Seçtiniz okuyacağınız kitabı, açıp da şöyle rahat rahat,
yasını reddetmek olur. Bugün on altıncı yüzyılın edebi- eğlene eğlene okumayacakmışsınız. Ya ne yapacaksı-
yatına ideolojik yaklaşımlardan uzak bir şekilde hakiki nız? Dura dura okuyacakmışsınız, kemiğin üstünde et,
bir tenkit nazarıyla yaklaşanlar, o asrın duyuş, hissediş içinde ilik bırakmamacasına. Hafızı olacaksınız o kita-
ve düşünüş şekillerini, kalıplarını yakalayabilecekler ve bın, inciğini cinciğini çıkaracaksınız. Belleğinize de gü-
böylece bugün artık elde edilebilmesi zor olan birçok venmeyeceksiniz okurken. Yanınızda kalem bulunacak,
anekdotu ve bilgiyi yakalayabileceklerdir. Klasik şair, beğendiğiniz, önemli bulduğunuz bir yer oldu mu hemen
edebiyattan ve sosyal hayattan kovulmuş; âdeta aforoz çizeceksiniz altını. O da yetmezmiş, bir kâğıt alacaksı-
edilmiştir. İşleyişi tersine çevirmek çok zorsa da gele- nız, daha iyisi bir defter, ona geçireceksiniz beğendiğiniz
nekle barışmak hâlen mümkündür. önemli bulduğunuz yeri. Görüyorsunuz ya! Çalışır gibi,
savaşır gibi okuyacaksınız... Böyle yazıları görünce an-
lıyorum bizde gençlerin niçin çok okumadıklarını. Oku-
mak sıkıntılı bir iş gibi gösteriliyor da onun için. Böyle bir
A) Klasik şiir, ne yazık ki devrini kapatmış, verilmesi buyruk, en isteklileri bile okumaktan soğutur.
mümkün tüm eserlerini vermiştir; bundan sonrası
ancak zorlama olacaktır Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy-
lenmiş olabilir?
B) Klasik şiir, muhtevası ve şekli ne olursa olsun bütün
görünüşüyle medeniyetimizin üvey evladı değil, ancak A) Gençlerin kitap okumaktan kaçınmalarının nedeni ne
temsilcisidir olabilir?
C) Edebiyatımızın önemli dönemlerinden biri olan Klasik B) Kitap okurken notlar almanın faydalı olduğu söylene-
Şiir Dönemi, eleştirilerden uzak bir şiir anlayışıyla bilir mi?
uzun yıllar edebiyata hâkim olmuştur C) Bir kitaptan en verimli şekilde yararlanmak için neler
D) Şiir dünyasına getirdiği büyük yenilikleri bir tarafa yapılmalıdır?
RASYONEL YAYINLARI
bırakacak olursak klasik şiir, çağımızın gençlerine D) Gençlerin kitap okumayı sevmeleri için neler yapma-
hitap etmekten oldukça uzak kalmıştır larını önerirsiniz?
E) Zamanın çarkları içerisinde hâlâ varlığını koruyabilen E) Sizce en doğru okuma yöntemi nasıl olmalıdır?
klasik şiir, uzun bir süre daha edebiyat sahnesinde
varlığını koruyacaktır

21. Dilde yanlış ya da doğru sözcükler değil, kullanılan ya da 22. En çok yapılan yanlışlardan biri su içmeyi unutmaktır.
kullanılmayan sözcükler vardır. Dilin türetme kurallarına İnsan beyni su içmek ile yemek yemeyi birbirine karıştır-
uygun düşmeyen kimi söz değerleri dilin çevrimine gir- maktadır. Bu sebeple yazın su içmeyi unutmamız daha
miş, dilce benimsenmişse artık o sözcüklerin tartışması fazla besin tüketmemize neden olabilir. Bunu önlemek
yapılamaz. Örneğin “imge, ilginç, özel” sözcükleri kuralcı adına günlük su ihtiyacımızı tamamlamalıyız. Günlük su
dil bilgisi açısından yanlıştır. Ancak bu sözcükler hem ihtiyacı kişiden kişiye değişmektedir. Sıvı kaybı ilerle-
yazı hem de konuşma dilinde uzun zamandır sevilerek dikçe idrar miktarında azalma ve renginde koyulaşma,
kullanılmaktadır. Bu yönden bu sözcükler artık bizim söz ağızda kuruluk, açıklanamaz yorgunluk ve performans
değerlerimiz arasına girmiştir. kaybı, baş ağrısı, baş dönmesi ve keyifsizlik görülür.
Bunu önlemek adına yaz aylarında beslenme planı çok
Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden
önemli ve özeldir.
hangisidir?
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş
A) Dil bilgisi kurallarına uymayan kelimelerin konuşma
dilinde karşılık bulması doğru değildir. bir yanıt olarak düşünülebilir?
B) Yazı ve konuşma dili arasında gözlemlenebilir bir A) Yaz aylarında beslenme düzeninde en sık yapılan
fark olmamalıdır. yanlışlar nelerdir?
C) Dil çevrimine girecek kelimeler, dilin türetme kuralla- B) Vücuttaki sıvı kaybının artması sonucu ne gibi etkiler
rına uygun oluşturulmalıdır. görülür?
D) Sözcüklerin kuralcı dil bilgisi açısından uygunluğu C) Yaz mevsiminde daha fazla yemek tüketiminin se-
göz ardı edilmemelidir. bepleri nelerdir?
E) Gramere uymasa da benimsenmiş sözcüklerin tartış- D) Su tüketimine dair yapılan hatalar sayılacak olsa ilk
ması yapılmamalıdır. sırada hangisi söylenmelidir?
RASYONEL YAYINLARI
E) Sürekli görülen sağlık problemlerinin temelinde ya-

tan olası sebepler nelerdir?

23. Tuğra, Güncel Türkçe Sözlük’te kelime olarak padişahın 24. Sağlık sosyolojisi çalışmaları ve konuları pratik düzeyde
ismini ihtiva eden özel bir işaret olarak tanımlanmıştır. sosyoloji, psikoloji ve sağlık bilimleri alanlarıyla ilişkilidir.
Tuğra hakkında doğru bilgi veren en eski kaynak, Kaş- Sağlık sosyolojisi; hastalıkların toplumun yapısıyla ilişki-
garlı Mahmud’un 11. yüzyıla ait “Divanü Lügati’t-Türk” sini, hastalıkların dağılımını, hastalıklara karşı insanların
adlı eseridir. Kaşgarlı, bu kelimenin aslında Oğuzca tutumlarını, hastalıkların sosyoekonomik ve kültürel ne-
“tuğrağ” şeklinde söylendiğini ve onun, hakanın mührü denlerini, sağlık-hastalık ile sosyal sınıf ilişkilerini, yok-
ve buyrultusu olduğunu bildirir. Tuğranın şekli hakkında sulluk, işsizlik, boşanma ve ölüm gibi sosyal olguların
çeşitli teorilere rastlanmaktadır. Bunlardan bazılarına sağlık ve hastalığa etkilerini, çevre, yaşanılan konut, aile
göre tuğra, “tugrı” adlı efsanevi büyük bir doğa kuşunun ve meslek faktörlerinin sağlık ve hastalıktaki rolünü ince-
şeklini temsil etmektedir ve Oğuzların totem işaretidir. lemektedir.
Ayrıca İslam Ansiklopedisi’nde “tuğrağ”ın tuğdan türedi-
Bu parçada bahsedilen çalışma alanları aşağıdaki-
ği ve bunun Türkçenin yapısına en uygun açıklama şekli
lerden hangisini doğrular niteliktedir?
olduğu belirtilir.
A) Bireysel özelliklerin sağlığa etkisinin doğrudan olma-
Bu parçada tuğra kelimesi ile ilgili aşağıdakilerden dığını
hangisine değinilmemiştir?
B) Sosyal bağların bireylerin sağlığa yönelik tercihlerini
A) Yöneticilerin mühür olarak kullandığı bir işaret oldu- etkilemeyeceğini
ğuna C) Sağlıklı olma durumunun toplumun gelişmişlik düze-
B) Günümüz Türkçesindeki farklı anlamlarına yini ölçemeyeceğini
C) Kökeninin geldiği yer ile ilgili teorilere D) Sağlık ve hastalığın toplumsal ve kültürel olarak
D) Yapısal geçmişi ile ilgili açıklamalara tanımlanmış kavramlar olduğunu
E) Rastlandığı en eski kaynağın ne olduğuna E) Kültürün, toplumun sağlık düzeyini belirlemedeki
RASYONEL YAYINLARI
rolünün etkisiz eleman olduğunu

25. Muhabir – (I) ---- 26. Yakışıklı, hâli vakti yerinde olan fakat konuşmayı bil-
meyen ve her konuştuğunda çevresini kıran bir genç
Sanatçı – Benim ülkem, insanoğlunun dünya üzerin-
hakkında düşüncesini sorarlar ünlü filozof Diyojen’e.
de var olduğu ilk çağlardan itibaren yerleşim görmüş,
Diyojen’in verdiği cevap ise manidardır: “Muhteşem bir
zengin kültürlerin, ihtişamlı medeniyetlerin kaynaştığı,
ev fakat içinde kimse yok.”
bugün de jeopolitik önemini koruyan topraklar üzerinde-
dir. Bu kültürel birikim, kendi kimliğini koruyarak sanata Bu parçaya göre Diyojen, verdiği yanıtla aşağıdaki-
değer veren ve tutucu olmayan bir yaklaşımla 16. yüz- lerden hangisini söylemek istemiştir?
yılda zirveye çıkan yeni bir senteze kavuşmuştur. Ça-
A) Fikir üretmekten kaçan bir bireyin boşa yaşadığını
ğımızda ise yılların getirdiği zenginliğin süzülüp en saf
B) İnsanları tavırlarına göre değerlendirmemek gerekti-
hâliyle sanata dönüştüğünü söyleyebilirim. Eserlerimde
ğini
bu sanatsal çizgiyi korumak ve sürdürmek… İşte bunu
yapabilmek için geleneğin ipine bu denli sarılıyorum. C) Mükemmel bir karaktere ulaşmak için çaba harcan-
ması gerektiğini
Muhabir – (II) ----
D) Dış görünüşün bir bireyin karakterini belirleyemeye-
Sanatçı – Benim toplumumun büyük ölçüde İslam inan- ceğini
cıyla şekillenen binlerce yıllık geniş ve zengin geleneksel E) Başkalarına iyi görünme çabasının kendini kandır-
kültüründe bu tarz bir sanat anlayışı hâkim olmuştur. Bu mak olduğunu
anlayış içinde eser veren sanatçıların sanatta soyutla-
maya gittiğini görürüz. Sanatçı tabiatı taklit etmez, onun
ötesinde var olan aşkın değerlere ulaşmayı, dünyayı bir
hayal âlemi veya imajlar dünyası olarak görüp, madde-
den sıyrılarak mânâ âlemine yükselmeyi hedefler. Her-
RASYONEL YAYINLARI
kesin gördüğünü değil, kendi ruh dünyasında şekillenen

biçimlerle ve güzel kaygısıyla eser verir. Doğal olarak
bende de bu tarz bir sanat anlayışı hâkimdir, diyebiliriz.
Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden 27. Türkçe geniş bir coğrafyaya yayılmıştır. Son iki yüz yıldır
hangileri sırasıyla getirilmelidir? yolumuzu şaşırdık, yerimizde duruyoruz. Ama olsun, işçi
A) I – Sanatsal donanımınızın temel kaynaklarını saya- gibi gidip Batı’da tutunan yurttaşlarımızın bu dili daha
cak olsanız başa hangisini getirirsiniz? geniş bir alana yaydıklarını görüyoruz. Tabii bu yayılma
II – Eserlerinizdeki zengin hayal unsurlarının çıkış Türk diline ilgiyi uyandırmıyor. Bilimde, sanatta eskiden
noktası İslam kültür ve medeniyetidir diyebilir miyiz? olduğu gibi atılımlar yapmalı ve korkmadan Türkçeyi
kullanmalıyız. Çünkü Türkçe gerek fonetik gerekse de
B) I – Türk kültürünün bu denli zengin bir geçmişe sahip morfolojik açıdan güçlü bir dildir.
olmasının size etkisi oldu mu?
II – Gerçek bir Türk sanatçısının eserlerinde görmeyi
desteklemez?
beklediğiniz sanat tarzı nedir?
A) Bir dili güçlü kılan onu ne kadar kişinin konuştuğu
C) I – Sanatsal ürünlerinizde geleneksel çizgilere bu ka- değil, ne denli alanda etkili olduğudur.
dar bağlı kalmanızın nedenini söyler misiniz?
B) Türkçenin eski gücüne kavuşmasını sağlamak için
II – Sanatınızda mistik ve dinî unsurların baskın oldu- bilimde ve sanatta dili canlandırmalıyız.
ğu bir tarzın kullanıldığını söyleyebilir miyiz?
C) Türkçe son yıllarda durağan bir seyir gösterse de
D) I – Türk sanatının zirvesi olarak kabul edebileceğiniz bunu kıracak olan çaba yine kendi insanımızın cesa-
belli bir dönem var mıdır? retinde gizlidir.
II – Sanatta soyutlama ve hayal ögelerinin kullanımı D) Bir dil ne kadar alana yayılırsa yayılsın, ilgi çekmesi
neyden kaynaklanmaktadır? için bilimsel yetkinlik ve sanatta kullanım gereklidir.
E) Geniş coğrafyalarda etkili olan diller, bilimde ve sa-
E) I – Böylesi zengin bir kültürün oluşumunda katkınız natta öne çıkan dillerdir.
olduğunu savunabilir misiniz?
II – Bir sanatçının gerçek bir kimliğe kavuşması için
sahip olması gereken sanatsal yeterlilikler nelerdir?

28. Lenf nodları, lenf bezeleri ya da lenf düğümleri özellikle 29. (I) Batılı araştırmacıların yanında Türk efsaneleri üzerine
damar dışına çıkmış vücut sıvılarının tekrar damar sis- Türk araştırmacılar da bazı çalışmalar ve sınıflandırma
temine geçmesini sağlayan yapılardır. Bu işlemi sıvıları denemeleri yapmışlardır. (II) Pertev Naili Boratav, Bilge
damıtarak yaparlar, ayrıca içlerinde barındırdıkları pek Seyiroğlu ve Saim Sakaoğlu’nun çalışmaları bunlardan
çok bağışıklık sistemi hücresi ile bağışıklık sisteminin birkaçıdır. (III) Dünya efsane çalışmalarında ağırlıklı bir
önemli bir parçasıdır lenf nodları. Böylece çeşitli mikro- yere sahip olan sınıflandırma ve tanımlama çalışmaları,
organizmalara karşı bariyer görevi de görürler. Sonuç efsane türünün diğer türlerden farklarını belirleme uğraş-
olarak hem toplardamarlar gibi toplayıcı sistem hem de ları Türk araştırıcılarca ciddi bir şekilde sürdürülmüştür.
yabancı organizmalara karşı bağışıklık sisteminin bir (IV) Bu konuda masalın inandırma ihtiyacı duymaması-
parçası olarak görev yaparlar. na karşılık efsanenin bunun tersine bir eğilim gösterdiği
saptanmış. (V) Ortaya konulan araştırma sonuçlarında
Bu parçada lenf nodları ile ilgili aşağıdakilerden han-
efsanenin bu özelliğine vurgu yapılmıştır.
gisine değinilmemiştir?
Bu parçada numaralı cümlelerin hangisinden son-
A) Bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olduklarına
ra “Çalışmalarda daha çok efsane ve masal arasındaki
B) Çeşitli mikroorganizmalara karşı engelleyici rol üst-
farklılıklar ortaya koyulmaya uğraşılmıştır.” cümlesinin
lendiklerine
getirilmesi uygun olur?
C) Vücut içindeki sıvı transferinde önemli görevleri oldu-
ğuna A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Sıvıların damar sistemine geçişi sırasında farklı yön-
temler kullandıklarına
E) İçlerinde vücudu koruyan yapılar barındırdıklarına
RASYONEL YAYINLARI
30. Tabiat ile hayat, insanın şekil vererek güzel ve faydalı

eserler vücuda getirebileceği muazzam bir ham madde
deposudur. Resim mi yapmak istiyorsunuz? Dünyada
renkten ve boyadan çok ne var? Hakiki bir ressam konu
bakımından da bir sıkıntı çekmez. Bütün tabiat ve hayat
işlenecek konu ile doludur.
Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-

gisidir?
A) Sanatın doğaya dair izlenimlerle oluşturulduğunda
edebî değer taşıyacağı
B) Faydalı olabilecek eserlerin yalnız doğadan alınan
konularla meydana getirilebileceği
C) Bir ressamın çizeceği konuyu hayattan alarak dönüş-
türebileceği
D) Tabiattaki her şeyin insana kendini tanıma fırsatı
sunduğu
E) Sanat için gereken malzemenin doğada var olduğu

31. Zaman, Tanpınar’ın şiirinde temel meselelerden biridir. 33. Biz ülke olarak bir şeyleri sıralamayı seviyoruz. “En sevi-
Rüya ile birlikte zaman kavramı onun şiir anlayışının len 100 roman”, “Yaşayan en büyük 10 şair”, “100 temel
temel taşlarını oluşturur. Ancak zaman, Tanpınar’da eser”… Edebiyatımızla, sanatımızla ilgili problemleri bir
gündelik ve bildik anlamıyla kullanılmaz. Bu, dünyevi bir kenara bırakıp bu lüzumsuz sıralamalara bel bağlamayı
endişeyle ve hayatı düzene koymak için kabul edilmiş bir marifet sayıyoruz. Sanatımızı içinde bulunduğu kötü
saat dilimlerinden çok farklı bir anlam taşır. Şiirsel, felsefi durumdan kurtarmak yerine bunlarla uğraşmak bana
ve estetik zenginlikleri düşündüren bir temadır, zaman. çok gereksiz geliyor. Üstelik işin tuhaf tarafı böyle liste-
Şiirin akışı ile zamanın akışı iç içedir. Hayat ile zamanın lemeler sadece bize özgü de değil. Dünyanın her köşe-
ilişkisi Tanpınar’ı heyecanlandırır. Bu bakımdan bazen sinden neredeyse her gün böyle listeler fışkırıyor. Hatta
kesintisiz bir zaman akışı görülen şiirler yazar, bazen de şu aralar sanki çok önemliymiş gibi bunların kitapları da
geçmiş zamanın peşinden koştuğu şiirler. Tanpınar’ın çıkmaya başladı.
etkilendiği Avrupalı yazarlardaki gibi bir zaman anlayı-
Bu parçada, oluşturulan listelerle ilgili asıl belirtil-
şıdır bu. Felsefi yaklaşımlarla şiiri renklendirme çabası
mek istenen aşağıdakilerden hangisidir?
görülen bir anlayış…
A) Türk insanının edebiyatla alakalı her türlü sıralamaya
Yukarıdaki parçada şairle ilgili olarak aşağıdakiler- çok önem verdiği
B) Edebiyatla ilgili aslında önemsiz detaylara gereğin-
A) Şiirlerinde zaman kavramını nasıl ele aldığına den fazla önem verildiği
B) Batılı sanatçılardan etkilendiğine C) İnsanların okumak için daha çok temel eserleri ve
C) Okurlarını heyecanlandıran konuları tercih ettiğine beğenilen yazarları seçtiği
D) Şiirlerinin temel kavramlarına D) Dünya üzerinde bu tarz listelerin ciddi bir şekilde ele
alındığı
E) Şiire çeşitli yollarla farklı bir hava katma çabasına
RASYONEL YAYINLARI
E) Okurların listelere giren eserlere daha fazla değer

verdiği ve bunları okuduğu
32. I. Böylelikle güvenlik ve pasaport kontrolleri THY için

ayrılan bu özel bölümde gerçekleşmeye başladı.
II. Dünyanın dört bir yanına ulaşarak önemli bir hava

yolu köprüsü kuran Türk Hava Yolları, dış hat uçuş
noktalarına bu yıl 24 yeni nokta daha ekledi.
III. Türk Hava Yolları olarak yıllardan beri hassasiyetle
üzerinde durduğumuz güvenlik ve emniyet konuları
ile ilgili bu benzeri çalışmalarımız başarı ile devam
ediyor.
IV. İç hatlarda ise İstanbul’dan on şehre, on direkt sefer
başlattı.
V. Ayrıca, dış hat yolcularımız için Atatürk Havalima-
nı’nda Türk Hava Yollarının kullanımına sunulan
özel terminal alanı hizmete sunuldu.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir

bütün oluşturulduğunda hangisi baştan ikinci olur?

34. Salt bir iletişim aracı olarak görmeye zorlansak da dilimiz
aslında var oluşumuzu beslediğimiz en önemli kaynak.
yınız.
Dilimizle düşünüyor, hatta dilimiz kadar düşünüyoruz.
Duygularımızı, kavramları adlandırabildiğimiz ve anla-
tabildiğimiz ölçüde tanıyoruz çünkü. Bu nedenle gerçek 2011 yılındaki tsunami faciasında nükleer sızıntıya ma-
ana vatanımız dilimiz belki de. Ancak günümüzde öte- ruz kalan Fukushima’daki tarım alanları şu sıralar ilginç
ki diller gibi Türkçe de sürekli saldırı altında. Yalnızca görüntülere sahne oluyor. Kubbemsi, büyük beyaz yapı-
yabancı dillerden zorla sokulan sözcüklerin saldırısı de- lar görenlerin merakını uyandırıyor. Aslında bunlar beyaz
ğil bu, kimi zaman bilerek kimi zaman da bilgisizlikten naylonla oluşturulmuş seralar. Hemen yanlarındaysa
kaynaklanan yaygın yanlışların da saldırısı söz konusu. binlerce güneş paneli kurulmuş. Seraların enerji ihtiyaç-
Buna bir son verilmezse sanırım artık birbirimizle anla- ları bu panellerden sağlanıyor. Bu seralar ve paneller
şamayacağız bile. aslında önceki yıl nükleer felakete sebep olan nükleer
santralin sadece 25 km uzağında uygulamaya geçirilen
Bu parçada yazarın asıl anlatmak istediği aşağıdaki- ve kendi kendine yetebilen bir tarım projesinin bileşenleri.
lerin hangisidir? Bu proje nükleer felaket sonrası zaten kısıtlı olan tarım
A) Hayatımıza yön veren dilimizi bozulmaktan koruma- arazilerini verimli kullanabilmek için yöntemler araştırmak
mız gerektiği ve mümkünse en verimli tarım faaliyetini kullanabilmek
B) Dilin insanlarca yalnız bir iletişim aracı olarak görül- için başlatılmış. Hava basıncıyla ayakta duran şişme se-
düğü raların içinde, bitkilerin ekili olduğu platformların dönerek
yer değiştirmesini sağlayan özel bir mekanizma var. Böy-
C) İnsanların bilerek veya bilmeyerek dili bozmaya baş-
ladığı lece çiftçiler sadece orta kısımda çalışarak tüm bitkilere
ulaşabiliyor. Ayrıca bu düzenek seranın kapasitesini ve
D) İnsanların düşünme ve anlaşma gücünün tamamen
verimini iki katına çıkarıyor. Bitkiler toprak kullanılmadan
RASYONEL YAYINLARI
dile bağlı olduğu

hidroponik ortamda (bitki için gerekli tüm besinleri içeren,
E) Dilimizin yabancı dillerden giren sözcüklerin saldırısı çözelti hâlindeki yetiştirme ortamı), en uygun sıcaklık ve
altında olduğu
nemlilik koşullarında yetiştiriliyor.
35. Bu metinden aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılamaz?

A) Seralarda bitkiler topraktan bağımsız biçimde yetişti-
rilmektedir.
B) Nükleer felaket sonrasında Japonlar güneş enerjisini
öne çıkarmıştır.
C) Japonya topraklarında tarım yapılacak alanlar olduk-
ça azdır.
D) Seralar tüm Japonya topraklarında kullanılan etkili
bir tarım yöntemidir.
E) Hava pompaları seraların ayakta durmasını sağla-
maktadır.
36. Metne göre seralarda tarım çalışmaları yapılmasının

asıl sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşanan felaket sonrasında ülkede verimli tarım
yöntemleri geliştirmek
B) Tarım sayesinde zarar gören toprakların onarılması-
nı sağlamak
C) Seralarda yetiştirilen ürünlerle felaketten zarar gö-
renlere yardım etmek
D) Güneş enerjisinin tarım alanında verimli kullanılabil-
diğini göstermek
E) Tarım alanlarında teknolojik imkânlardan en üst dü-
zeyde yararlanmak

yınız. yınız.
(I) Plastiklerin günümüzdeki küresel yayılım oranları, Yapılan yeni bir analize göre, geçen sene İngiltere’nin
geri döndüremeyeceğimiz etkileri tetikleyebilir. (II) Atık Kent kontluğunda keşfedilen ve dünya çapında yayılma-
plastikler, çöllerden dağların zirvesine, okyanusların de- dan önce ülkede hızla ilerleyen çok bulaşıcı COVID-19
rinliklerinden Kuzey Kutbu’nun karlarına kadar gezege- varyantı, önceki virüs varyantlarından yüzde 30 daha
nimizin her yerinde bulunuyor. (III) Dünya’nın göllerine, ölümcül. Exeter ve Bristol Üniversitelerinde çalışan epi-
nehirlerine ve okyanuslarına yayılan küresel plastik mik- demiyologların yürüttüğü bu önemli çalışmada B.1.1.7
tarı, yıl başına 9 ila 23 milyon ton arasında değişiyor. adı verilen SARS-CoV-2 varyantı (alt tür), toplumda
(IV) Bu tahminlerin, hiçbir şeyin değişmemesi durumun- teşhis edilen yetişkinler arasında önceki varyantla-
da 2025 itibarıyla neredeyse iki katına ulaşması bekleni- ra göre daha yüksek bir ölüm oranıyla ilişkilendiriliyor.
yor. (V) Bu da geri dönülemez noktanın çok daha ötesi Araştırmacılar yeni varyantın, 54.906 hastadan oluşan
sayılabilir. bir örnekte 227 ölüme yol açtığını; önceki varyantların
bulaştığı aynı sayıdaki benzer hastada ise bu oranın 141
olduğunu gösteriyor. Yeni varyantın hâlihazırda 50’den
37. Bu parça için en uygun başlık aşağıdakilerden han- fazla ülkede tespit edilmesiyle birlikte analiz, virüsün ya-
gisi olabilir? yılmasını önlemeye yardımcı olmak üzere hükûmetlere
A) Plastiklerin Geri Dönülmez Yükselişi ve sağlık yetkililerine yeni bilgiler sağlıyor.
B) Gelecekteki Plastik Tehlikesi

C) Geri Dönüşüm Mucizesi 39. Bu parçanın anlatımı ile ilgili aşağıdakilerden hangi-
RASYONEL YAYINLARI
D) Karamsar Gelecek Tahminleri si söylenemez?

E) Plastiklerin Küresel Etkileri A) Akıcılık ilkesine aykırı bir anlatım hâkimdir.
B) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
C) Öznel ifadelere yer verilmiştir.
D) Karşılaştırma yapılmıştır.
E) Açıklayıcı anlatım hâkimdir.
38. Bu parçadaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağı- 40. Bu parçada sözü edilen virüs varyantı ile ilgili asıl
dakilerden hangisi söylenemez? anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) I. cümlede olasılık dile getirilmiştir. A) Pek çok ülkede etki gösteren bir tür olduğu
B) II. cümlede nesnel bir yargı kullanılmıştır. B) Şimdiye kadar tespit edilen en ölümcül varyant olduğu
C) III. cümlede saptama yapılmıştır. C) Yayılma yeteneğinin diğer varyantlardan çok daha
D) IV. cümlede bir tasarı söz konusudur. hızlı olduğu
E) V. cümlede kabullenme söz konudur. D) Virüs salgınındaki ölümlerin başlıca sebebi olduğu
E) Yeni virüs varyantlarının ortaya çıkmasına sebep
olduğu
TEST BİTTİ.
15
Ne Eksik Ne Fazla

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
AĞRI DENEME 8
0 8 0 8 0 8 0 8
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Prof. Dr. Gardner yıllar boyu hâkimiyetini sürdüren, in- 2. Kültürler arası etkileşimi ele alırken birtakım sınırları
sanların tek bir zekâya sahip oldukları IQ denilen zekâ aşmak, bir mayın tarlası üzerinde yürümeye benziyor.
anlayışını ----. Ona göre zekâ, değişen dünyada yaşa- Onun için çok dikkatli hareket edip ayağımızı atacağımız
mak ve değişimlere uyum sağlamak amacıyla her in- yeri çok iyi saptamamız gerekiyor. Kültürler arası etki-
sanda kendine ---- bulunan yetenekler ve beceriler bü- leşim, yani dünyanın kültür, sanat ve bilim alanlarında
tünüdür, yaşadığınız toplumda faydalı şeyler yapabilme bir araya gelmesi ve böylece çok renkli ve geniş bir in-
kapasitesidir. Her insan sahip olduğu zekâlarla birlikte sanlık mozaiğinin oluşması için henüz çok erken olmakla
farklı bir öğrenme, problem çözme ve iletişim kurma yön- birlikte, bunun gelecekte gerçekleşebileceği olasılığı da
temine sahiptir. yabana atılmamalıdır. Bu hipotezin önümüzdeki yüzyıl
içinde hayata geçebileceği konusunda bazı belirtilerin
görüldüğünü söyleyebiliriz.
Bu parçadaki altı çizili sözcüğün anlamını karşılaya-
A) kırdı - özgü
bilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
B) benimsedi - özgün
C) kabullendi - has A) Kültürel erozyonu önlemek için millî kültüre sahip
çıkabilecek bilince sahip olmak gerekiyor.
D) reddetti - ait
E) yok saydı - özel B) Kültürlerin birbirlerini az ya da çok etkiliyor olması,
kültürün evrenselleşebileceğini de gösterir.
C) Çoklu kültür ortamlarında karmaşanın değil, zenginli-
ğin var olduğunu söylemek, yalnızca bir varsayımdır.
D) Modern toplumlarda kültür, ortak bir meta hâline ge-
RASYONEL YAYINLARI
tirilmek isteniyorsa da bu, yakın gelecekte pek de

mümkün görünmüyor.
E) Her milletin kendi kültürel kodlarına sahip olduğunu
ve bu kodları korumaları gerektiğini bilmeliyiz.

3. Bu yılki soğuklar hayvanları kırmıştı. Bayram Ağa, 4. ● sürmek: Zaman almak
kara kara düşünüyordu bu duruma bir çare bulabilmek ● yaş: Hayatın evrelerinden her biri
için. Kar yolları kapatmamış olsa kasabaya inecek, kö-
yün ihtiyaçlarını temin edecekti ama gidemiyordu işte. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürmek” ve “yaş”
Yürüyerek gideyim dese buzda düşüp bir yerini kırmak- sözcükleri verilen anlamlarıyla kullanılmıştır?
tan korkuyordu. Geçen gün az da olsa yüzünü göste- A) Evin bütün işini yüklenen küçük yaştaki çocuk, cez-
ren güneş bu soğuğu kıramamıştı. “Ne yapmalı?” diye veyi tezgâha sürdü ve annesinin kahvesini fincana
söylendi kendi kendine. Geçen yıl, bu kışın soğuğunu koydu.
öngörüp birkaç tarlayı elden çıkarmak istemişti ama alı- B) Canımızı dişimize takıp çocukları bu yaşa getirsek
cılar durmadan fiyat kırıyordu. Bir çıkış yolu bulamamak, de gerçekten olgunlaşabilmeleri epey sürmüştü.
yoruyordu Bayram Ağa’yı. C) Her çocuğun ziyareti bir saat kadar sürmüştü ancak
Bu parçada “kırmak” sözcüğü aşağıdaki anlamların- henüz bir yaşında olan çocuğun yanında daha uzun
dan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılma- kaldık.
mıştır? D) Her yaş güzeldir diyoruz genelde ama bunun doğru-
luğuna inanmamız, ilk sıkıntıyı yaşayana kadar sürü-
A) Bir şeyin fiyatını düşürmek
yor.
B) Gücünü, etkisini azaltmak
E) Toprağı süren çiftçiler, bu yıl daha fazla mahsül ala-
C) Vücut kemiklerinden birini parçalamak caklarından emin olarak yaşlarına bakmadan şevkle
D) Değerinden düşük fiyata almak çalışıyordu.
E) Yok olmasına neden olmak
RASYONEL YAYINLARI
5. Hayal gücü olan ama bilgisi olmayan kişinin, kanatları

vardır ama ayakları yoktur yani kişi eksiktir.

gisidir?
A) Düş gücünün sahip olunan bilgiden önemli olduğu
B) Ayakları yere sağlam basmayan insanların birey ola-
mayacağı
C) Düş gücüyle bilginin birbirini tamamlayan iki unsur
olduğu
D) Bilgi sahibi olunursa hayal gücünün de bununla bir-
likte gelişeceği
E) Düşlerini aklın süzgecinden geçirmenin önemi

6. I. İlköğretim öğretmenlerinin hayat bilgisi, sosyal bil- 7. (I) Paper kite, Güneydoğu Asya orijinli bir kelebektir.
giler ve sosyal bilimler derslerini öğretirken özellikle (II) Kanat genişliği 150-170 mm’dir. (III) Uçarkenki süzü-
davranışların sınıflama yöntemlerini bilmeleri ve kul- lüşünden dolayı bir kâğıt uçurtmaya benzetilerek kâğıt
lanmaları gerekir. uçurtma anlamında “paper kite” adı verilmiştir. (IV) Bir
diğer ismi de geniş ağaç perisi olan bu kelebek türü, tırtıl
II. Daha yüksek seviyede bilişsel düşünce, olgunluk,
hâlinde toksin içerikli bir bitki ile beslenir ve bu nedenle
gelişmiş beden ve zihin koordinasyonu ve böylece
ergin kelebek de toksinlidir. (V) Parlak kanat renkleri tat-
çocukların bedensel pratik gerektiren yazma, oku-
sız olduğunun sinyalini verir, bu yüzden avcıların tercih
ma, iletişim ve diğer yeteneklerini geliştirmelerine
ettiği bir kelebek değildir.
yardımcı olmak için taksonominin yani davranışların
sınıflandırılmasının kullanılması gerekir. Bu parçada bir kelebek türünden bahsedilen nu-
maralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden
Numaralanmış II. cümleyle ilgili aşağıdakilerden
A) I. cümlede bahsi geçen kelebeğin yalnızca belli bir
A) I. cümlede sözü edilen durumun sonucu açıklanmıştır.
bölgede yaşadığı belirtilmiştir.
B) I. cümlede bahsedilen duruma tanık gösterilmiştir.
B) II. cümlede yapısal bir özelliğinden bahsedilmiştir.
C) I. cümlede bahsi geçen durumun yanlışlığı vurgulan-
C) III. cümlede adını bir benzerlikten ötürü aldığı söylen-
mıştır.
miştir.
D) I. cümlede sözü edilen duruma bir örnek sunulmuştur.
D) IV. cümlede zehirli bir tür olduğu dile getirilmiştir.
E) I. cümlede bahsedilen durumun gerekçesi ifade edil-
E) V. cümlede zehirli olduğu için avlanmadığı ifade edil-
miştir.
miştir.
RASYONEL YAYINLARI
8. Besler beni senin sevdan
Elimi tuttuğun zaman
Bir bulutun kanadından
Küçük bir kuş getir bana

tur?
A) Ünlü değişimi
B) Ünsüz türemesi
C) Ünlü düşmesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünsüz değişimi

9. Cırcır böceği 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı
vardır?
Neden yaprağın sesine sarmaz uykusunu?
A) Entelektüel birikim edinmeyen bireyler, fikirlerini sa-
Bu dizelerin ögelerinin sıralanışı aşağıdakilerin han-
vunurken başarısız olur.
gisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir?
B) Saat 23.00’te bulunduğumuz mekândan ayrılıp evle-
A) Özne - dolaylı tümleç - yüklem - zarf tümleci - belirtili rimize dağıldık.
nesne
C) Marmara denizinde müsilaj oranının arttığını söylü-
B) Özne - dolaylı tümleç - zarf tümleci - yüklem - belirtiyor yetkililer.
siz nesne
D) Kağan, 2 Nisan 2021’de bir sınava girmiş ve sınavda
C) Özne - zarf tümleci - yüklem - dolaylı tümleç - belirtili çok başarılı olmuştu.
nesne
E) Usta sanatçı, konser sonrasında onunla özçekim
D) Özne - zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem - belirtili yapmak isteyen hayranlarını kırmadı.
nesne
E) Özne - zarf tümleci - belirtili nesne - dolaylı tümleç -
yüklem
RASYONEL YAYINLARI
10. Çocuğun öz güvensiz olması davranış bozukluklarına 12. Öğrencilerin ilgi ve yetenekleri birbirinden farklı oldu-
neden olur. Anne ve babanın aşırı koruyucu, hoşgörü- ğu için hepsini bir sınıfa doldurarak ortak ders yapmak
lü tutumu, gerektiğinden fazla özen gösterilmesi fazla doğru değildir. İnsanların kimi sanata, kimi bilime yatkın
kontrol anlamına gelir. Sonuçta çocuk diğer kimselere olur; aynı konuyu kimi bir saatte öğrenir, kimi iki saat-
aşırı bağımlı, kendine güveni olmayan, duygusal olarak te. Dolayısıyla öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre
çabuk kırılan bir kişi olur. gruplandırılması gerekir. Bu yöntemdeki en büyük artı,
çocukların bireysel farklılıklarını daha etkin geliştirebil-
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene-
melerini sağlamaktır. Bu düşünce Amerikalı öğretmen
mez?
Helen Parkhurst tarafından geliştirilmiş ve Dalton Kasa-
A) Ek fiilin geniş zamanı günlük kullanımda düşmüştür. bası ortaokulunda uygulandığı için “Dalton Planı” adını
B) Geniş zaman kipiyle çekimlenmiş eylemler vardır. almıştır.
C) Belirtisiz ad tamlaması kullanılmıştır. Bu parçadaki yazım yanlışı aşağıdakilerden hangi-
D) Üç türde fiilimsi de örneklendirilmiştir. siyle ilgilidir?
E) Birden fazla yapım eki alan sözcükler vardır. A) Birleşik sözcüklerin yazımı
B) Bağlaç olan “de”nin yazımı
C) Bağlaç olan “ki”nin yazımı
D) Büyük harflerin kullanımı
E) Ses bilgisi kurallarına uyulmaması

13. Kinestetik zekâya sahip olan çocuklar, fiziksel maharet 15. (I) Bilginin sürekli ve hızlı bir şekilde artması, iletişim
olanaklarının çoğalması, yeni teknolojilerin üretimine ve
isteyen alanlarda (dans, spor…) yenilikler keşfeder ve transferine olanak sağlamaktadır. (II) Teknoloji üreten
I ve transfer eden ülkeler ise bu yeni teknolojileri yoğun
farklılıklar ortaya çıkarırlar. Rol yapma , atletizm, dans, bir şekilde kullanmaktadır. (III) Yirmi birinci yüzyılda ye-
II
tişmiş insan kaynağı uluslararası pazarlarda en büyük
dikiş gibi alanlarda yetenekleri vardır : Aktif katılımla
III rekabet unsuru olarak görülmektedir. (IV) Peki üretimde
daha iyi öğrenirler. Söylenenden daha çok yapılanı hatır- ön plana çıkan insan kaynaklarından ne gibi yeterlikler
beklenmektedir ve bu yeterlikler nasıl kazandırılabi-
larlar. Gezi-inceleme-model / maket yapma gibi fiziksel lir, sorularına birçok ülkede yoğun olarak cevap aran-
IV maktadır. (V) İşte bu noktada meslek standartlarının
aktivitelere katılımdan zevk alırlar . belirlenmesi, mesleki yeterliklerin değerlendirilmesi ve
V belgelendirilmesi sisteminin önemi ve gerekliliği ortaya
çıkmaktadır. (VI) Aslında bu gereklilik küreselleşmenin
Bu parçadaki numaralanmış noktalama işaretlerin-
de bir sonucudur.
den hangisi yanlış kullanılmıştır?
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istendiğinde ikinci
paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş-
lar?
RASYONEL YAYINLARI
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir noktalama yan- 16. (I) Kara mizah veya kara komedi, komedi ve hicvin alt
lışı yapılmıştır? türlerinden biridir. (II) Genellikle ciddiyetle anılan din,
cinayet, ölüm, hastalık, savaş, doğal afet gibi konuları
A) Zeminde bu kadar çok çakıl olunca, bir an da olsa,
eleştirel bir anlayışla ele alır. (III) Stanley Kubrick’in yö-
yürümekte zorlanmıştı.
nettiği Dr. Strangelove filmi, sinema alanında bu mizah
B) Bu akşamki seminere siz de bizimle katılacak mısı-
türünün öncüsü olarak gösterilir. (IV) Açık seçik olana
nız, diye sordu.
karşıtlık göstermesinden dolayı kara mizah bu anlayışla
C) Yemekte bir karara varıp, arkadaşına dikkatli dikkatli ilişkilidir. (V) Bu bakımdan dolaysız gülmecede mizahi
bakarak konuştu.
durumların çoğu şoka ve ani değişimlere dayanırken
D) İsteseymiş ve vakti olsaymış bu işi herkesten önce (!) kara mizah genellikle açık seçik ortada olanı, ironiyi ve
bitirirmiş. yazgıcılığı kullanır.
E) Avrupa Birliğine üye olmak için yapılan müzakereler
devam ediyordu.
düşüncenin akışını bozmaktadır?

17. Gotik, kendine has özelliği olan bir sanat anlayışı ve yazı 19. ----? Bu başarının çalışmanızın karşılığı değil de “şansı-
şeklidir. Gotik yazılar ilk baskı denemelerinde denenmiş, nızın yaver gitmesiyle” ilgili olduğunu düşündünüz mü?
daha çok Almanlar tarafından kullanılan bir yazı stilidir. Peki ya aslında başarılı değil de şansı yaver giden bir
Bu sanat, 12. yüzyılın ikinci yarısında Romanesk sana- “sahtekâr” olduğunuz hissine kapıldınız mı? Cevap-
tının değişmesiyle Latin sanatına bir tepki olarak orta- larınız “evet” ise bu konuda yalnız değilsiniz, imposter
ya çıkmıştır. Orta Çağı kapatan, Rönesans’ı başlatan (sahtekârlık) sendromu yaşıyor olabilirsiniz. İmposter
akımdır. Ayrıca bu tarz, yalnız mimarlıkta tesirli olmayıp sendromu; kanıtlara ve diğer kişilerin aksini belirtmesine
heykelcilik, resim, yazı, süs ve hatta gündelik eşyada da rağmen kişilerin kendi başarılarını içselleştirememesi,
etkili olmuştur. başarılarından ve becerilerinden sürekli şüphe duyma-
sı ve kariyerlerinin bir noktasında “sahtekâr” olarak ifşa
edilmekten korkması şeklinde tanımlanan psikolojik bir
yoktur?
durumdur.
A) Tanımlama
Bu parçanın başında boş bırakılan yere düşüncenin
B) Açıklama
akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
C) Karşılaştırma
A) Başarılı bir birey olarak anılmak için bütün sınırlarını-
D) Örnekleme
zı zorlayarak en iyi olmaya çalıştınız mı
E) Benzetme
B) Başarının çok çalışmayla mı yoksa şans eseri mi ol-
duğu sorusunun yanlışlığı üzerinde kafa yordunuz mu
C) Elde edilen bir başarıdan sonra bununla yetinmeyip
daha büyük başarılar için hırslandığınız oldu mu
D) Yoğun çaba sonucu elde ettiğiniz başarıdan sonra
RASYONEL YAYINLARI
kendinizden şüphe duyduğunuz bir an oldu mu

E) Başarısız olarak görülmekten korktuğunuz için baş-
kalarının başarılarından kendinize pay çıkardığınız
18. İşlerimizi kolaylaştıran makineler son yıllarda hayatımız- oldu mu
da daha fazla yer edinmeye başladı. Özellikle “akıllı”
sıfatına sahip olanlar becerileriyle dikkat çekiyor hatta
insan aklı ve becerileriyle yarışıyor. ----. Bu yarışta en
merak edilen sorulardan biri, akıllı makinelerin insanlar
gibi yenilikçi ve sıra dışı düşünüp sanat eserleri ortaya
koyup koyamayacağı. Yani en basit ifadeyle yapay zekâ
“sanatkâr” olabilir mi?

gisi getirilmelidir?
A) Bu durum da insan-makine rekabetini gün geçtikçe
daha ileri boyutlara taşıyor
B) Yapay zekânın insanların işlerini kolaylaştıracağı ön-
görüsü doğrudur
C) Yapay zekânın sanat eseri ortaya koyabilmesi için
yaratıcılığa sahip olması gerekir
D) İnsan gücünün yerini yakın gelecekte makinelerin
alacak olması şaşırtıcı değil
E) İnsan eliyle oluşturulmuş bir yapay zekânın insan
zekâsıyla yarışması beklenemez

20. Müziğin insanlar üzerinde birçok olumlu etkisi olduğu 22. Aristo’nun katharsis teorisini geliştirirken yola çıkış nok-
biliniyor. Toplumda bazı insanlar arasında ise Mozart talarından biri Kral Oedipus’tur. Oedipus, kaderine ve
parçaları dinlemenin zekâ düzeyini artırdığına yönelik bir kehanetlere karşı gelmeye çalışan talihsiz bir prensin,
algı var. Bu iddia, “Mozart etkisi” olarak adlandırılıyor. bütün bu kaçış esnasında yaptığı yanlışların üzerine ku-
Hatta bu iddia, 1993 yılında yapılan bilimsel bir çalış- ruludur. Güçlü trajik olaylar zincirini takip eden izleyici,
mayla iddia olmaktan çıkıp bilimsel bir gerçeğe dönüştü. oyunun sonunda gözlerini kör ederek yanlışlarından arı-
nan Oedipus’a acıma duygusu besler ve kendi ruhunu
Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
bu yanlışlardan uzaklaştırarak katharsisi yaşar.
A) Bir araştırmadan sonra halkın Mozart etkisi inanışına
kapıldığı anlatılmıştır. Bu parçadan hareketle katharsisin doğru tanımı aşa-
B) Müziğin zekâ üzerinde doğrudan bir etkisinin olmadı-
ğı açıklanmıştır. A) Trajik olayların yarattığı acıma ve korku duyguları so-
C) Toplumdaki bir inanışın bilimsel bir araştırmayla doğ- nucunda oluşan ruhsal arınma
rulandığı belirtilmiştir. B) Kaderine karşı gelmeye çalışan insanın yanlışlarını
D) Her toplumun kendine has inançlarının olduğu ör- kabullenme süreci
neklerle anlatılmıştır. C) Acıma duygusunun yanlışlığını kabullenerek yaşa-
E) Müzik konusunda birçok bilimsel araştırma yapıldığı nan kötülüklerden arınma süreci
ifade edilmiştir. D) Kişinin güçlü trajik olaylarla ruhunu olgunlaştırarak
kendini olduğu gibi benimseme süreci
E) Trajik olayların etkisiyle insanın kendi ruhunu tanıma
ve açık etme süreci
RASYONEL YAYINLARI
21. Ütopya, aslında olmayan ideal toplum anlamındadır. Bu 23. “Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.” söylemi, birbirleriy-
planlanmış, mükemmele yakın toplumlar, günümüze de- le zıt görünen ancak uygulama düzeyinde birbirlerini
ğin birçok sanat dalına konu olmuştur. destekleyebilecek iki yaklaşımı toplumsal tahayyül düz-
leminde yan yana getirmektedir: Bunlardan ilki kader-
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi ütopya
ci tutumdur. Kaderci tutum ne olsa olur, her şeye izin
kavramına örnek oluşturmaz?
vardır yaklaşımı içindedir. İkincisi ise güvenlik talebinin
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun hayalindeki mü- yoğunlaşmasıdır. Topluma aşırı yabancılaşmış birey,
kemmel Ankara’yı anlattığı romanı yaşamda kalma adına her tür güvenlik talebini gündelik
B) Yevgeni Zamyatin’in totaliter toplumun olumsuzlukla- yaşama sokma niyetindedir.
rını anlattığı “Biz” romanı
C) Peyami Safa’nın “Yalnızız” romanındaki Samim’in lenemez?
hayalinde kurguladığı ve özlem duyduğu gerçek dışı
Simeranya ülkesi A) Kaderci tutumun her şeye karşı bir kayıtsızlık içinde
olduğu
D) Platon’un idealindeki devleti anlattığı “Devlet” adlı
eseri B) Toplumdan soyutlanmış bireyin güvenliği önemsediği
E) Tomasso Campanella’nın zihnindeki her anlamda C) Kaderci ve güvenlikçi yaklaşımın birbirine karşıt ol-
olumlu kent tasarımını anlattığı “Güneş Ülkesi” kitabı duğu
D) Kaderci ve güvenlikçi tutumun pratikte birbirlerinin
yanında olduğu
E) Bazı söylemlerin kaderci tutumu, diğer tutumlardan
daha çok önemsediği

24. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Sizce şiir kendi toplu- 25. Aşağıdakilerden hangisi “Sanat adına yapılan her işin
munun geleneğinden beslenmeli midir?” sorusuna ve- bir alt metni, mesajı olmalıdır.” düşüncesini destekler
rilmiş bir cevaptır? niteliktedir?
A) Geleneğimizi bilmek, bizden önceki şairleri okumak A) Her sanat ürününde anlam aramak hatadır. Bu ne-
ve incelemek elbette ki gereklidir ama o geleneği denle Ahmet Haşim’i haklı buluyorum ben. Yani sa-
bugün sürdürmeye kalkmak anlamsızdır. Şair, belle- natta anlam aramak, bana göre de eti için bülbülü
ğinde ülkesinin bütün şairlerini, yazarlarını biriktirme- öldürmek gibidir.
lidir. Ama Yahya Kemal’i okurken onun şiirinin sesini
yakalamayı, onun gibi yazmayı düşünmemelidir. B) Suya sabuna dokunmayan bir film, insanı güncel sı-
kıntılardan arındırmanın en güzel yoludur. Böylelikle
B) Benim bugün geldiğim yer, söylenmeyen bir şeyi gerçeklerden kaçış, sanat yoluyla mümkün olur.
söyler gibi olduğum yerdir. Mesela tasavvuf gelene-
ğine baktığınızda, bir duyarlıklar senfonisi olduğunu C) Her sanatçının bir kaygısı olmalıdır. Çünkü sanatçı
görürsünüz. Şimdi elimden geldiğince konuyu, an- toplumun yol göstericisidir, bir nevi topluma meşale
lamı silmek istiyorum. İnsanlar anlar gibi olsun ama tutar. Bu kaygıyla ortaya konmayan ürünlerse sanat
anlaşılmasın istiyorum. eseri olamaz.
C) Evet, benim şiirim, avangard bir şiirdir. Gelenekle D) Bir heykelin, resmin ya da şiirin ne anlattığı değil, na-
hiç alakası yoktur. Bu avangardlık dünya şiirini iyice sıl anlaşıldığı önemlidir. Çünkü onları gören, okuyan
öğrenmem sonucu oldu. Çünkü şairlere, dünyadaki bireyler; o eserlerin asıl yaratıcısıdır benim gözümde.
şiirlere bakmadan insan bir yerlere gelemez.
E) Sanatın estetik kaygısı kaybolmuş durumda. Sa-
D) Ece Ayhan’da, Cemal Süreya’da, Turgut Uyar’da, natçıyım diyen herkes bir öğretmen edasıyla kendi
Edip Cansever’de başka bir dilin yaşadığını görürsü- ideolojisini kabul ettirmeye çalışıyor okura. Böylesi
RASYONEL YAYINLARI
nüz. Kendinden öncekilerin diliyle hiç ilişkisi yoktur didaktik tavırları doğru bulmuyorum ben.
çünkü her şair kendi dilini getirir. Asıl önemli olan da
budur. Ben bir şairi, kullandığı dilden anlıyorum. He-
pimiz Türkçe yazıyoruz ama büyük şair, orada kendi-
sine özgü bir ses buluyor.
E) Ben kendi edebiyatımızı elbette iyice okudum. Hatta

ilk şiirlerimde Nâzım Hikmet’in etkisi oldu, daha son-
ra da Ahmet Haşim’in. Özellikle de Ahmet Haşim’in
etkisi büyüktür. Ama benim şiirimle Ahmet Haşim’in
şiirlerini ayrı ayrı yerlere koyabilirsiniz. Bu etki, onu
taklit ettiğim anlamına gelmez.

26. DF-2 ve DF-4 adlı gök adalar ile ilgili öne sürülmüş id- 27. Türk şiiri anlam hastasıdır. Ta başından beri, anlamla
dialardan biri bu gök adaların, ölçümlerdeki hata pay- başı derttedir. Şiirin ille de bir anlamı olmasını istemiştir
ları nedeniyle, Dünya’ya bilinenden daha yakın olabile- ve bu giderek şiirde nutuk havası oluşturmuştur. “Şiirin
ceğiydi. Eğer bu gök adalar gerçekte yeryüzüne daha konusu ne?” derler, “Ne anladın?” derler. Bütün bunlar
yakınlarsa gözlemlenen parlaklıklarını açıklamak için çağdaş şiiri bilmeyen insanın sorularıdır.
daha az miktarda sıradan madde yeterli olabilir ve bu
durumda gök adaların toplam kütlesinin bir kısmını da
lenebilir?
karanlık madde meydana getirebilirdi. Bu iddianın doğru
olup olmadığını tespit etmek için Hubble Uzay Telesko- A) Anlamsızlığa varan bir şiir dilinin modern olamayacağı
bu kullanılarak yapılan çalışmalar yakın zamanlarda ta- B) Çağdaş şiirin anlamla değerlendirilmemesi gerektiği
mamlandı. Dr. Zili Shen ve arkadaşlarının Astrophysical C) Şiirde didaktik unsurların önemli olduğu
Journal Letters’ta yayımladıkları sonuçlar, gök adaların
D) Şiiri anlamsal olarak yorumlamanın okurun görevi ol-
daha önce bilinenden daha yakın değil, aksine biraz duğu
daha uzak olduğunu gösteriyor. Bu durum, DF-2’nin ve
E) Çağdaş şiirde anlamın şiirin dokusuna zarar verme-
DF-4’ün karanlık maddeden yoksun olduğu iddiasını
yeceği
daha da güçlendiriyor.
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

A) DF-2 ve DF-4 adlı gök adaların bir kısmının karanlık
maddeden oluştuğunun düşünüldüğü
B) DF-2 ve DF-4 adlı gök adaların Dünya’ya bilinenden

daha yakın olduğu tezinin çürütüldüğü
RASYONEL YAYINLARI
C) DF-2 ve DF-4’ün Dünya’ya olan konumları nedeniyle

28. Dünya genelinde enerji talebi gün geçtikçe artıyor. Buna
hiç karanlık madde içermeyebileceği
bağlı olarak da mevcut enerji kaynakları hızla tükeniyor.
D) Uzay teleskobu kullanılarak yapılan çalışmalarla çe- Enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılan fosil yakıtlar
şitli gök cisimlerinin konumlarının tespit edilebileceği ise küresel ısınma gibi farklı sorunlara yol açıyor. Bu
nedenle bilim insanları, artan enerji ihtiyacını karşılaya-
E) Karanlık madde içermediği düşünülen gök adaların bilecek alternatif yöntemler üzerinde çalışmalarını sür-
ölçümlerdeki hatalar nedeniyle yanlış değerlendirildiği
dürüyor. Bu yöntemlerden biri de güneş gözeleri. Güneş
gözeleri, güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine
dönüştüren elektronik düzeneklerdir. Güneş hücreleri,
güneş pilleri ya da fotovoltaik hücreler olarak da bilinir-
ler. Güneş gözeleri sayesinde, temiz ve doğal olarak ta-
zelenen bir enerji kaynağı olan güneş enerjisi insanların
enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir.

miştir?
A) Dünya’da enerji ihtiyacı arttığı için enerji kaynakları-
nın azaldığına
B) Fosil yakıtların Dünya için olumsuz etkiler oluşturabi-
leceğine
C) Bilim insanlarının artan enerji ihtiyacına bir çözüm
bulmaya çalıştığına
D) Güneş enerjisinin yenilenebilir enerji kaynağı olduğuna
E) Güneş gözelerinin güneş enerjisini olduğu gibi kul-
landığına

29. Koronavirüste PCR Dönemi! 30. Tüm yıldızlar yaşamları sırasında hidrojen yakmak, hel-
yum yakmak, şişmek, küçülmek ve patlamak gibi çeşitli
Yeni tip koronavirüs salgınıyla beraber karantina, izolas- aşamalardan geçer. Bu aşamalar da yıldızın yaşını orta-
yon, bağışıklık ve aşı gibi kavramları normalden daha ya koyar. Bir yıldızın hangi aşamalardan geçeceği, küt-
sık duymaya başladık. Bu süreçte duymaya alıştığımız lesine bağlı olarak değişir. Hangi aşamanın ne zaman
kavramlardan biri de PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) başlayacağını tahmin etmekse kolay değildir. Büyük küt-
yöntemi. DNA; bir canlının büyüyebilmesi, çoğalabilme- leli yıldızlar yakıtlarını çabuk tüketir, genç ölür. Güneş
si ve yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli gibi küçük yıldızlarsa yakıtlarını daha yavaş tüketir, uzun
kalıtsal bilgileri taşıyan moleküldür. Her canlının kendi- yaşar.
ne özgü bir DNA’sı vardır. Bilim insanları günümüzde
DNA’nın yapısını ve işlevlerini inceleyerek bir bireyin Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden
belirli hastalıklara karşı genetik yatkınlığını inceleyebili- hangisidir?
yor, genetik bozuklukları teşhis edebiliyor ve hastalıklara A) Her yıldızın kendine has bir yakıtının olduğu
karşı yeni ilaçlar geliştirebiliyor. DNA üzerinde daha faz- B) Yıldızların yaşlarını hesaplamanın zor olduğu
la çalışma yapabilmek için bilim insanlarının incelemek
C) Bazı yıldızların ömrünü çabuk tükettiği
istedikleri DNA bölgelerinin binlerce hatta milyonlarca
kopyasını elde etmesi gerekiyor. Günümüzde bu amaçla D) Uzun yaşayan yıldızların daha küçük olduğu
polimeraz zincir reaksiyonu adı verilen bir yöntem kul- E) Bazı yıldızların bazı aşamaları hiç yaşamadığı
lanılıyor. Polimeraz zincir reaksiyonu kısaca DNA’nın
laboratuvar ortamında enzimler aracılığıyla kendi kopya-
sını oluşturduğu bir yöntemdir.
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy-

lenebilir?
RASYONEL YAYINLARI
A) Koronavirüsün DNA üzerindeki kısa ve uzun dönem

etkileri üzerine yapılan bir incelemenin sonuçları an-
latılmıştır.
B) Covid-19 salgınını durdurabilmek için geliştirilen ilaç-

ların DNA incelemesi sonucu üretildiği bilgisi veril- 31. Röportör: Ressamım diyebilmek için neye sahip olmalı
miştir. bir sanatçı?
C) Hastalıklara karşı geliştirilen aşıların oluşturulma sü- Ressam: Bir ressam imzasıyla değil, yaptığı resim im-
reci ve yöntemleri üzerine açıklama yapılmıştır. zası yerine geçtiği zaman ressamım demeli. Bir yerden
sonra öyle bir noktaya geliyorsunuz ki resmin altında im-
D) Koronavirüsü tespit etmekte kullanılan PCR yöntemi- zanız olmasa da insanlar tanıyabiliyor resimlerinizi. Bu
nin ne olduğu hakkında açıklama yapılmıştır. kimliği oluşturabilmek önemlidir.
E) Koronavirüs salgınında kullanılan PCR testinin gü- Aşağıdakilerden hangisi bu diyalogdaki ressamın
venirliği üzerine yapılan bilimsel çalışmalar örneklen- görüşüyle örtüşmektedir?
miştir.
A) Ressam olabilmek için beslenme çantanız dolu ol-
malıdır.
B) Tabloların niceliği oranında ressam olur bir sanatçı.
C) Gerçek bir ressam olabilmek için özgünlük şarttır.
D) Sıradan insanın göremediğini görüp çizendir ressam.
E) Ressamım diyebilmek için ustalara öykünmek gerekir.

32. Determinizme göre insanlar ahlaki eylemlerde bulunur- 33. Dünya sinemasına damgasını vuran akımlara bakıldı-
ken özgür değildir. Çünkü insan ahlaki eylemlerinde ğında, en kalıcı ve başarılı akımların gerçekçilik temeli
bulunurken birtakım etkenlerin (psikolojik, toplumsal, üzerine inşa edilenler olduğu görülmektedir: Sovyet top-
ahlaksal, hukuksal vb.) zorunlu sonucu olarak o eylemi lumsal gerçekçiliği, şairane gerçekçilik, belge okulu, öz-
gerçekleştirir. Bu durumda bir seçim söz konusu değildir. gür sinema, yeni gerçekçilik... Birçok sinema yazarı ve
İnsan yapmış olduğu davranışlarda kendi özgür iradesini tarihçisi ise Türk sinemasında belli bir akım oluşmadığı
kullanamaz ve davranışlarının sorumluluğunu taşımaz. yönünde hemfikirdir. Türk sinemasında akımlardan zi-
yade çeşitli yaklaşım biçimleri olduğu söylenebilir. 1950
Bu parçaya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi de-
sonrası tek partili dönemden çok partili döneme geçişin
terminizm örneğidir?
de etkisiyle Türk sineması Sinemacılar Dönemi’ne girer.
A) “Aşk-ı Memnu” romanında Bihter’in tüm hatalarını Bu andan itibaren de 1950 öncesinden çok daha bilinçli
annesinin genlerine sahip olduğu için yapmış olması yönetmenler sinemamızda çalışmalarına hız vermişler-
B) “Felatun Bey ile Râkım Efendi”de Felatun Bey’in Ba- dir. Ömer Lütfi Akad’la birlikte sinemamızda gerçekçi do-
tılılaşmayı yanlış anladığı için gülünç duruma düş- kunuşlar görülmüştür. Ardından Halit Refiğ, Metin Erk-
mesi san, Yılmaz Güney gibi usta yönetmenler zaman zaman
C) “Karabibik”te, Karabibik’in tarlasını yok pahasına filmlerinde gerçekçi yaklaşımlar göstermişlerdir. Ancak
kaptırmamak için köyün ağasıyla çatışması özellikle 1990 sonrası sektöre giren bazı yönetmenler,
D) “Akif Bey”de Akif Bey’in vatansever bir asker olduğu gerçekçi üslubu yardımcı bir öge olmaktan çıkarmış ve
için cephede aktif olarak savaşması hedef hâline getirmişlerdir.
E) “Mai ve Siyah”ta Ahmet Celal’in bütün güzel hayalle- Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilme-
rine rağmen hayatın acı gerçekleri karşısında yenil- miştir?
mesi
A) Gerçekçilik merkezli akımların dünya sinemasında
RASYONEL YAYINLARI
ön planda olduğuna
B) Türk sinemasında akım yerine daha çok yönelimlerin
bulunduğuna
C) 1950 sonrasında siyasi ortamın sinemaya etki ettiğine
D) 1990 sonrasında gerçekçiliğin araç değil amaç hâli-
ne geldiğine
E) 1950 öncesinde sinemanın tamamen politikadan
uzak olduğuna

34. Dört yaşında bir kız çocuğunun boyama kitaplarıyla ta-
nışmadan önce yaptığı bir kuş resmi, gerçek kuş imge-
yınız.
sine yakındır. Öğretmeni kreşte çocuğa renklendirmesi
için kuş resmi vermiştir. Kuşlar bu resimde “M” harfini
andıracak şekilde uçarken resmedilmiştir. Çocuk ise bo- Uzaysal algı etrafınızı saran çevrenin (dış duyarlı süreç-
yama kitabını gördükten sonra kuşları, boyama kitabın- ler), kendinizin (iç duyarlı süreçler) ve bu ikilinin etkile-
daki gibi çizmeye başlamıştır. şiminin farkında olma kabiliyetidir. Bu bilişsel beceriyi
geliştirmekten sorumlu olan beyin bölümü sağ yarım kü-
Bu parçaya göre çocuklarda resme etki eden unsur redir. Bu yarım kürede matematik ve mekânsal hesapla-
aşağıdakilerden hangisidir? malar geliştirilir ve bu da kendi çevremizde iyi bir uzaysal
A) Gerçeklik algısının zayıflığı algı, uzaysal kavrama ve kendimizle doğrudan ilişkilidir.
B) Karşılaşılan bir imgeyi benimsemeleri Bir beyin hasarının sağ yarım küremize zarar verdiğini
düşünelim. Bu durum, oryantasyon, farkına varma ve
C) Dış dünyadaki nesneleri çizmede zorluk yaşamaları
yorumlama ile ilgili problemlere yol açacaktır. Bunun
D) Özgünlüğe açık olmaları sonucunda uzaysal algımız da etkilenecektir. Sağlam
E) Hayal güçlerinin genişliği uzaysal farkındalık sayesinde ise objeleri farklı açılardan
görselleyebilir ve hangi perspektiften bakarsak bakalım,
tanıyabiliriz.
35. Bu parçaya göre uzaysal algı ile ilgili aşağıdakiler-

den hangisi söylenemez?
RASYONEL YAYINLARI
A) Nesneleri iki ya da üç boyutlu algılamamızı sağlar.

B) Algılama ile ilgili problemlerden olumsuz etkilenebilir.
C) Beynin sağ yarım küresiyle ilişkilidir ve onun sorum-
luluğundadır.
D) Sağ yarım kürede oluşacak bir hasar sonucu geri dö-
nüşümü imkânsızdır.
E) Dış dünyayı ve onunla olan ilişkimizi anlamamızı
sağlar.

yoktur?
A) Çoğullaştırmalar
B) Niteleyici ifadeler
C) Karşılaştırma
D) Varsayım
E) Tanımlama

yınız. yınız.
İngilizcede short story dense de kısaca öyküdür adı. Şiir Benim bütün sanat kariyerim ve sahnelemelerim öz
doğurmuş, roman büyütmüş fakat kucağından düşüre- eleştiriden başka bir şey değildir. Ben bir çalışmamın
rek kendi özüne kavuşturmuştur onu. Öykü, kendi ayak- etkisinden çıkmadan, o çalışmayı yapan “ben”i eleştir-
ları üstünde durmayı başarsa da sanki evine dönmek is- meden asla başka bir yaratım içine girmeye kalkmadım.
ter. Ama varoluşunu arayışına borçlu gibi bu paradoksla Sanatçının hayatı, tuvaline son fırça darbesini vurduğun-
yaşar. Dolayısıyla “Öykü nedir?” sorusunun mutlak bir daki zafer duygusu ile ertesi gün hatasını fark etmenin
cevabı yok. Tanımlar yelpaze gibi açılmakta. Kimi met- ıstırabı arasında gidip gelir. Ayrıca sanatçı sadece do-
ni serinletip kimi üşüten bu tanımlardan bazıları eleğin ğuştan gelen yetenekle değil, bu yeteneği işleyebildiği
üstünde kalmış: gereksiz ayrıntılardan arınmış, biçimiyle bir sürecin sonunda sanatçı olur. Sanatçı gözlem, mu-
dili özleşmiş, uzun sınamalardan geçmiş, şiirin tepelerin- hakeme ve çalışmayla dünya görüşünü temellendirdiği
de gezinmiş fakat kendi doruğuna varmış, yöntemi onu sürece ustalaşır. Gerçeklikten kopmaz çünkü yaşadığı
yazan kalem olsa da geçmişi unutmamış olmalıdır öykü. topluma karşı sorumlulukları olduğunu bilir. Aksini düşü-
nen varsa da sanatçı olduğundan şüphe duymalıdır.
37. Bu parçadan hareketle öykü ile ilgili olarak aşağıda-

kilerden hangisi söylenebilir? 39. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi bah-
si geçen sanatçının kurabileceği bir cümledir?
A) Özünü bulma arayışının onu var kılmasının bir çelişki
olduğu A) Sanat yaşamı boyunca sürekli kendini sorgulayan
sanatçı, kendini geliştirmek yerine yerinde sayıyor
RASYONEL YAYINLARI
B) Yazarının geçmişinin iz düşümlerini taşıyan bir tür

olduğu demektir.
C) Dilde sadeliği benimseyen türlerden biri olduğu B) Gerçek bir sanatçının hayat hikâyesi, kendinden asla
hoşnut olmayan bir adamın işkence içinde geçen ha-
D) Üzerine yapılan tanımlardan hiçbirinin kalıcı olmadığı
yatıdır bana göre.
E) Biçim ve üslup olarak özgür bir tür olduğu
C) Gerçek bir sanatçı olabilmek için daima yenilenmek
gerekmez çünkü kendini ispatlamış bir sanatçı için
yenilenme asıl unsur değildir.
D) Sanatının zirvesini yaşayan hiçbir sanatçı, bu zirveye
geçmişin birikimiyle çıktığını unutmamalıdır.
E) Dünyaya eleştirel gözlerle bakan ve kendi içindeki
mükemmeli ortaya çıkaran her sanatçı, ustadır dene-
mez.
38. Bu parçadaki altı çizili cümleyle anlatılmak istenen

A) Kendi kimliğini bulmak için şiire ve bazen romana ya-
kınlaştığı
40. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangi-
B) Romanla geliştikten sonra edebiyat dünyasından si- si söylenemez?
lindiği
A) Birinci kişili anlatımla oluşturulmuştur.
C) Yapısal olarak romana benzer bir tür olsa da şiirle de
benzeştiği B) Eleştirel bir tutumla yazılmıştır.
D) Şiirsel üslubun etkisinden uzun süre kurtulamadığı C) Öznel ifadelerden faydalanılmıştır.
E) Şiirle ortaya çıkıp romanla geliştikten sonra özgünlü- D) Kanıtlayıcı anlatım yoluna gidilmiştir.
ğe ulaştığı E) Kesinlik bildiren ifadeye yer verilmiştir.
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
AĞRI DENEME 9
0 9 0 9 0 9 0 9
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. İlk madenî parayı MÖ 7. yüzyılda Anadolu’daki eski me- 2. Önünde durduğu terzi dükkânının sahibinin ününü çok
deniyetlerden biri olan Lidyalılar kullandı. Bir bakla ta- duymuştu. İçeri girip elindeki içinde kumaş bulunan
nesi büyüklüğünde olan bu madenî paralar, %75 altın paketi ilerideki masaya bıraktı. Selam verdikten son-
ve %25 gümüşün ---- elde edilen “elektrum” alaşımın- ra “Bu kumaştan benim ölçülerime uygun bir palto
dan oluşuyordu. Lidya parası basılırken sabit bir alt kalıp çıkar mı?” diye sordu terziye. Bunun üzerine terzi önce
üzerine konan madenî pula hareketli bir üst kalıp yerleş- kumaşı açıp incelemiş, sonra da adamın ölçülerini almak
tirilir, ardından da kalıba bir çekiçle vurulurdu. Buna “dar- üzere malzemelerini getirmişti. Yarım saatin sonunda
betmek” denirdi. İşte bugün madenî paraların basıldığı dükkândan çıktı adam. Terzi, kumaşın uygun olduğunu
yer için kullanılan “darphane” kelimesinin ---- bu basım söylemiş, uygun bir fiyatla da halledebileceğini belirtmiş-
işlemine dayanıyor. ti. Dolayısıyla bu işten kârlı çıkacaktı adam. Dükkânın
köşesini dönerek uzun, dik yokuşu çıktı ve evine doğru
yola koyuldu.
Bu parçada geçen “çıkmak” sözcüğü aşağıdaki an-
A) oranından - varlığı
lamlarından hangisine karşılık gelecek şekilde kulla-
B) birleşiminden - özelliği nılmamıştır?
C) karıştırılmasıyla - kökeni
A) İçeriden dışarıya varmak, gitmek
D) karşılığında - aslı
B) Bir şeyin yukarısına doğru yürümek
E) miktarıyla - özü
C) Yetişecek ölçüde olmak
D) Herhangi bir durumda olduğu anlaşılmak
RASYONEL YAYINLARI
E) Süresi dolduğunda ayrılmak

3. Türkçede sözcük türleri birbirinden kesin çizgilerle 5. İnsan, hayat yolunda ilerlemek için attığı her adımı kendi
I özüne doğru atar.
(sınırlarla) ayrılmaz. Aynı sözcük ad, ön ad, belirteç,
ünlem gibi görevleri üstlendiği için sözcük türlerini gisidir?
A) Yaşananların insana tecrübe kazandıracağı
tasnif etmek (sınıflandırmak) zordur. Bu konuda en ge-
II B) Başkalarını tanımak için kendini tanımak gerektiği
çerli ve kolay çözüm, sözcüklerin cümle içerisindeki an- C) İnsanın kendini tanımasının zorluğu
D) Yaşamın aslında içsel bir yolculuk olduğu
lamına ve işlevine (görevine) bakmak ve türünü belirle-
E) Olgun düşünen insanların hayatı sorgulayacağı
III IV
mektir (saptamaktır). Bu nedenle, bir sözcük belirli bir
sözcük türü ile etiketlenmemeli (açıklanmamalı), cümle

V
içerisindeki anlam ve işleyişine göre değerlendirilmelidir.

ayraç içinde yanlış açıklanmıştır?
RASYONEL YAYINLARI
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “girmek” sözcüğü 6. I. NASA’ya ait InSight adlı cihaz, 2019’dan beri
“katılmak”, “son” sözcüğü ise “bir şeyin en arkadan Mars’taki sismik etkinliklerle ilgili veri toplayıp Dün-
gelen bölümü, bitimi” anlamına denk gelecek şekilde ya’ya gönderiyor.
kullanılmıştır?
II. Sismik dalgaların farklı katmanlarda nasıl yayıldığı
A) Yanlış sınıfa girdiğini fark edince heyecanlansa da ve yansıdığı ile ilgili veriler, Mars’ın iç yapısı hakkın-
son anda dışarı attı kendini. da bilgiler sağlıyor.
B) O soğuk kışın sonunda dönemin ikinci edebiyat sına-
Yukarıda verilen II. cümleyle ilgili olarak aşağıdaki-
vına girmiştik.
lerden hangisi söylenebilir?
C) Koluna giren arkadaşını, yemeğin yeneceği yere, bi-
nanın son katına götürdü. A) I. cümlede bahsedilen verilerin içeriğine dair bilgi ve-
rilmiştir.
D) Son gücüyle kapıya yüklenince bir süre sonra kapıyı
açmayı başardı ve içeri girdi. B) I. cümlede bahsedilen durumun yol açtığı sonuçlara
değinilmiştir.
E) Toplantıya giren yöneticilerden birkaçı son zaman-
larda şirketin zorlandığını söyledi. C) I. cümlede bahsedilen cihazın nasıl yerleştirildiği an-
latılmıştır.
D) I. cümlede bahsedilen sismik verilerin nasıl toplandı-
ğı açıklanmıştır.
E) I. cümlede bahsedilen konuyla ilgili ayrıntılı örnek ve-
rilmiştir.

7. (I) Çay, Asya’nın güneydoğu bölgelerinde kendiliğinden 8. Olimpiyat sözcüğü, Antik Yunan’da ilk oyunların düzen-
yetişen ve doğal hâline bırakıldığında küçük bir ağaç ka- lendiği Olympia şehrinden geliyor.
dar boylanan bir bitkidir. (II) “Camellia Sinensis” ya da
Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangileri
“Thea Sinensis” olarak bilinen bu bitkinin yaprakların-
vardır?
dan içecek olarak yararlanmak, yaklaşık 17. yüzyıldan
sonra yaygınlaşmış ve bugün dünyanın hemen hemen A) Ünlü daralması - ünsüz yumuşaması
her yerinde bu amaçla çay tarımı yapılır hâle gelmiştir. B) Ünsüz yumuşaması - ünlü düşmesi
(III) Günümüzde çay fideleri tohumdan ya da genç sür- C) Ünlü düşmesi - ünlü daralması
günlerden kesilen parçalardan fideliklerde üretilmekte,
D) Ünsüz benzeşmesi - ünsüz yumuşaması
sonra asıl yetişecekleri yerlere aktarılmaktadır. (IV) Tam
E) Ünlü düşmesi - ünsüz benzeşmesi
yetişkin bir çay bitkisinden 70 gr kadar kuru çay elde
edilmektedir . (V) İyi bakıldığında çay bitkisinin üretkenli-
ği ise en çok 40 yıl kadar sürebiliyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı-

A) I. cümlede çay bitkisinin menşei ve yapısı hakkında
bilgi verilmiştir.
B) II. cümlede günümüzde çay bitkisinin üretimindeki
gayeden bahsedilmiştir.
C) III. cümlede çay bitkisinin üretim ve yetişme yerleri-
nin farklı olduğu söylenmiştir.
RASYONEL YAYINLARI
D) IV. cümlede olgun bir çay bitkisinden ne kadar çay

çıkacağı hakkında bilgi verilmiştir.
E) V. cümlede çay bitkisinin ortalama yaşam süresi hak-
kında açıklama yapılmıştır.
9. Modüler origamide kullanılan en yaygın birimlerden biri

Sonobe modülüdür.
Bu cümlenin ögeleri aşağıdakilerin hangisinde sıra-

sıyla doğru olarak verilmiştir?
A) Dolaylı tümleç - zarf tümleci - özne - yüklem
B) Dolaylı tümleç - özne - yüklem
C) Özne - yüklem
D) Özne - dolaylı tümleç - yüklem
E) Belirtili nesne - özne - yüklem

10. Dünyanın en büyük liseler arası proje yarışması olarak 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı
kabul edilen Uluslararası Bilim ve Mühendislik Yarışma- vardır?
sı (ISEF), her yıl 80’in üzerinde ülkeden 1.800’den fazla
A) Gece boyu sınavlarına çalışırken odası karma karı-
öğrencinin katılımıyla gerçekleştiriliyor. şık olmuştu.
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur? B) Roman, bir gencin varoluşsal problemleri etrafında
gelişiyor.
A) Sıfatın derecesini artıran zarf
C) Eskiden mahalle aralarında arkadaşlarımızla beştaş,
B) Birleşik yapılı adıl
birdirbir oynardık.
C) Edilgen yapıda sıfat-fiil
D) Son dersin notlarını istediğimizde aldığımız yanıt,
D) Hem iyelik hem durum eki almış sözcük
“Yokoğluyok!” oluyordu.
E) Gövdeden türemiş fiil E) Onu hiç beklemediği bir anda karşısında bulunca ha-
lüsinasyon gördüğünü sanmış.
RASYONEL YAYINLARI
11. 2021 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nün sahipleri, San 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kısaltmaların yazı-
I mıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
Francisco’daki Kaliforniya Üniversitesinden David Julius
A) Gönderilen tüm eşyaları 60 m2lik alana gelişigüzel
ve Scripps Araştırma Enstitüsünden Ardem Patapoutian koymuşlar.
B) Üniversitemize yurt dışından gelen arkadaşımız
oldu. Araştırmacıların sıcaklık ve dokunma reseptörlerini TÖMER’e gitmeye başladı.
II
C) Tübitak’ın projelerle ilgili yeni düzenlemeler yapacağı
keşifleri dolayısıyla ödüle layık görüldükleri açıklandı.
söyleniyor.
III
D) Prof. Dr. Barış Beşpınar, ünü ülke dışına yayılan
Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerin türleri aşa-
doktorlarımızdan biridir.
ğıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru olarak veril-
E) Hat, ebru vb. sanat dallarına ilgi duyuyor, kendini ge-
miştir?
liştirmek için kurslara katılıyordu.
I II III
A) Bağlaç Sıfat İsim
B) Edat İsim Bağlaç
C) Edat Sıfat Zarf
D) Bağlaç İsim Zarf
E) Bağlaç Zarf Edat

14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde virgül diğerlerin- 16. (I) Bilim insanları uzun zamandır kaliteli gıdaya düzenli
den farklı görevde kullanılmıştır? bir şekilde erişimi olanların ergenliğe daha erken girdi-
ğini ve boylarının daha çok uzadığını zaten biliyordu.
A) Aç karnına derse girmekle hiç iyi etmiyorsun, derdi
her zaman. (II) 20. yüzyıl boyunca insanların beslenme alışkanlıkları
ve sağlığı iyileştikçe boyları da neredeyse ortalama 20
B) Hayat, bir an için de olsa, özgürce yaşanacak kadar
cm uzadı. (III) Ancak bugüne kadar bunun tam sebebi
kıymetli.
belirlenememişti. (IV) Bilim insanları bu konu üzerinde
C) Ankara’ya, doğup büyüdüğü şehre, çok uzun süredir bir araştırma yaptı ve günümüzde insanların boyunun
hiç gelemedi.
daha hızlı uzamasıyla ergenliğe daha erken girmeleri-
D) İdil’i, oğlunun sınıf arkadaşını, okula her sabah onlar nin beyindeki bir sensörden kaynaklandığını açıkladı.
bırakıyordu. (V) Araştırmacılara göre bu yeni keşif, gecikmeli büyüme
E) Yağmurlu günlerde, hava ne kadar boğucu olsa da, sorununa çözüm oluşturabilir ve kas kütlesi geliştirmeye
yürüyüş yapmayı severim. destek olacak ilaçların üretilmesine katkı sağlayabilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangile-

ri yer değiştirirse parçanın anlam akışı sağlanmış
olur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve IV
D) III ve V E) IV ve V
RASYONEL YAYINLARI
15. Tekrar sordu( )
( ) Söyle yavrum, o roman ne diyor?
Genç kız büyük gözlerini kaldırdı. Kitabı dizlerine indirdi.

Nazik bir konuşmayla( )
( ) Büyükanneciğim( ) Fransızca bir roman bu, dedi.
Bu diyalogda ayraçlarla gösterilen yerlere sırasıyla

melidir?
A) (,) (–) (,) (–) (;)
B) (:) (“) (:) (”) (;)
C) (,) (–) (:) (–) (;)
D) (,) (“) (,) (”) (,)
E) (:) (–) (:) (–) (,)

17. (I) Gök bilimciler, Samanyolu galaksisinin dışında keş- 18. Londra merkezli Uluslararası Botanik Bahçelerin Ko-
fedilen ilk gezegen olma ihtimali taşıyan bir gök cismi- runması (BGCI) isimli kurumun yayımladığı raporda,
ne rastladı. (II) Bugüne kadar Güneş sistemi dışında dünyada ağaç türlerinin en az yüzde 30’unun yok olma
5.000’e yakın gezegen bulundu. (III) Ancak bunların tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtildi. Kuruma göre
tümü Samanyolu galaksisi içerisinde yer alıyor. (IV) Ga- yüzlerce ağaç türü de yok olmaya çok yakın. “Dünya
laksi dışında keşfedilen ve Satürn’ün boyutlarına yakın Ağaçlarının Durumu” isimli güncel raporda; tüm dünya-
olduğu belirtilen bu olası yeni gezegen, Amerikan Ulusal da toplamda 58 bin 497 ağaç türü içerisinde 17 bin 510
Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) Chandra X-Ray türün büyük risk altında olduğu, 142 türün ise çoktan yok
Teleskobu ile tespit edildi. (V) Bu teleskopla tespit edi- olduğu belirtildi. 442 ağaç türü ise 50'den daha az ağaçla
len veriye göre gezegen, Samanyolu galaksisinden 28 varlığını sürdürüyor. Rapora göre 185 ağaç türü bulunan
milyon ışık yılı uzaklıktaki Messier 51 galaksisinde yer Türkiye’de türlerin yüzde 7’sini oluşturan 13 tür tehdit
alıyor. (VI) Galaksi dışı yeni gezegen olasılığı, bir gök altında. Bütün bu bilgiler ışığında yok olma tehlikesiyle
cisminin kendisine eşlik eden bir yıldız önünden geçer- karşı karşıya olan ağaç türlerinin tehdit altındaki meme-
ken onun ışığının bir kısmını engellemesi ile oluşan ka- liler, kuşlar, amfibiler ve sürüngenlerin toplam sayısının
rarmanın teleskoplarla gözlenmesi sonucu tespit edilir. iki katını oluşturduğunu söylemek mümkün.
(VII) Ancak Samanyolu galaksisindeki gezegenleri keş-
fetmeye uygun olan bu yöntemin, büyük mesafeler söz
yoktur?
konusu olduğu için galaksi dışını gözlemede sorun yara-
tabileceği belirtiliyor. A) Sayısal veriler
B) Tanık gösterme
Bu parça iki paragrafa bölünmek istendiğinde ikinci
paragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş- C) Sayıp dökme
lar? D) Karşılaştırma
RASYONEL YAYINLARI
A) III B) IV C) V D) VI E) VII E) Çıkarım
19. ----. Fiziksel, zihinsel ve duygusal anlamda iyi hissetmek

ve kendi “ben”inizi yansıtmak için yaratıcılığınızı kulla-
narak ürettiğiniz sanatsal işlerdir de denebilir. Sanatsal
işler üreterek ve bu süreçte kendinizi yansıtmaya çalı-
şarak hislerinizle ilgili farkındalığa ulaşabilirsiniz. İçinde
bulunduğunuz zor bir hastalık varsa semptomlarla başa
çıkmanıza yardımcı olabilir sanat terapisi. Ayrıca bilişsel
becerileri geliştirmek ve hayattan keyif almak için de kul-
lanabileceğiniz bir yöntemdir.
Bu parçanın başında boş bırakılan yere aşağıdakiler-

den hangisi getirilmelidir?
A) Sanatsal terapide bireysel farklılıklar önemlidir
B) Sanat terapisi çeşitli yöntemlerle uygulanabilir
C) Sanat terapisi, bir çeşit dışa vurumcu terapi tekniğidir
D) Sanat terapisi, bir uzman desteğiyle amacına ulaşır
E) Sanat terapisinde amaç, bireyi özüne ulaştırmaktır

20. ----. Örneğin, bir iktisatçı için her şeyin temelinde iktisadi 21. Hayır. Ben zaten bugüne kadar özünü kaçırmadan bir
güdüler ve olaylar vardır. Psikolog her şeyin temelini bi- iki dakika içinde filmi düzgün olarak anlatabilmiş değilim.
reyin iç dünyası ve özellikleri ile açıklamaya çalışır. Buna Çünkü bir film ancak film olarak anlatılabilir ve zaten film
benzer olarak sosyolojinin egemen yaklaşımları da top- kendiliğinden bu basit gözüken fakat birtakım uzunlukla-
lumsal dünyayı toplumu önceleyerek açıklar. ra girmeden anlatılması mümkün olmayan öyküyü anla-
tıyor.
daki cümlelerden hangisinin getirilmesi uygundur? Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt ver-
mektedir?
A) Toplumsal hayata uyum sağlamak her birey için zo-
runludur ve birey toplumun sosyal, ekonomik, psiko- A) Filmin konusunu özetleyebilir misiniz kısaca?
lojik vb. özelliklerini özümsemelidir B) Filmin özünü izleyiciye sunmak kolay mı sizce?
B) Sosyal bir varlık olan bireyi en iyi tanımlayacak un- C) Filminizde kendinizi yansıttığınız doğru mu?
sur, yine bireyin düşünceleriyle ortaya çıkmış olan D) Her filmin özünde vermek istediği bir mesaj var mı?
sosyal bilimlerdir E) Filminizin tanıtımı, filmi anlatmada yeterli oldu mu?
C) Sosyal bilimlerin birey ve topluma yönelik görüşlerin-
de birçok ortak nokta vardır
D) Her disiplin, insan ve toplum hayatını kendi ilgi alan-

ları, başka bir deyişle inceleme konuları çerçevesin-
de açıklama eğilimindedir
E) Sosyal yaşantıya uyum sağlamak için bireyin o top-

lumun sosyal ve ekonomik yapısına aşina olması, bir
RASYONEL YAYINLARI
başka deyişle o toplumun baştan itibaren parçası ol-

ması gerekir
22. Comte de Lautréamont, Maldororun Şarkıları adlı düz-

yazı-şiir karışık eserinde, halkın sevdiği romanlardaki
entrikalara özgü üslubu kullanmaktadır. Hatta dili polisi-
ye romanlarının çok güzel tasarlanmış söyleyişini andır-
maktadır. Bu eserde çetin bilinmezlikler, zamanı gelince
aydınlanmakta; beklenmedik olayların yerini imgeler,
alışılmamış cinayetlerin yerini acı alayların yamanlığı
almakta ve suçlu, merak içinde ama hep yanılan okuyu-
cuyla karışmaktadır.
Bu parçaya göre bahsi geçen eserin en belirgin üs-

lup özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yoğunluk B) Duruluk
C) Sürükleyicilik D) Akıcılık
E) Yalınlık

23. Amerikalı Şair John Giorno, şiir okunduğu kadar, coş- 25. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Hız çağında kitap oku-
kusunun aktarılma çabasını da içeren bir performansa mak cazibesini koruyor mu hâlâ?” sorusuna yanıt ver-
dönüştürülebilir mi, sorusuna bir yanıt arar ve şiiri geniş- mektedir?
letmeye çalışır. Kâr amacı gütmeyen Giorno Şiir Sistem-
A) Okuyucu kendi konfor alanından çıkmak istemiyor.
leri adlı projesiyle teknoloji, sanat ve şiiri birleştirmede Onu düşünmeye iten, zihnini yoran kitaplara sıcak
zamanının ilerisine gitmek ister ve sürekli farklı sanat bakmıyor çoğu zaman. Bu da okuma eylemini ticari
formlarını bütünleştiren bir şiire ulaşmak için denemeler bir çıkarla bütünleştiriyor. Ve yayınevleri ticari kay-
yapar. gıyla daha kısa, aktif katılım istemeyen, basit kitaplar
Bu parçaya göre bahsi geçen şairin projesi aşağıda- basmaya hevesli hâle geliyor.
kilerden hangisini amaçlamaktadır? B) Okuma eylemi ne yazık ki simülasyon çağından na-
A) Disiplinler arası özellikler taşıyan bir şiir oluşturmayı sibini alarak kendi simülatif versiyonunu yaratmış
B) Şiirin özünü kaybetmeden var olmasını sağlamayı durumda. Demek istediğim hız çağında insan kitap
okuyor ama nasıl okuyor, önemli olan bu. Ama yine
C) Dijital platformlara şiiri kabul ettirmeyi
de şunu söyleyebilirim ki bu dönemde daha az kitap
D) Şiire ait özellikleri farklı türlerde de kullanabilmeyi okunduğu bir yanılsama çünkü kitap okumak hâlâ
E) Okurların şiire bakışını ortak bir paydada buluştur- çekici bir eylem.
mayı
C) Okuyordum, düşünüyordum, anlatıyordum, demek
ki bir şeyler birikmiş. Uzun senelerdir beslendiğim
alanlar psikoloji, felsefe, sosyolojiydi. Hem akademik
hem de klinik sahada aktif bir şekilde psikolog olarak
çalışıyordum. Yazdıklarım birleşerek bu alanların her
birinden tatlar taşıyan melez bir yapı oluşturdu.
RASYONEL YAYINLARI
D) Dijital çağda, ilk bakışta kolay erişilebilir gibi gözü-

ken bilgiyle aramıza aslında büyük mesafeler girdi.
24. Bir görüntü tek başına değer taşımaz, ifadesi sinema
Bilmek içsel bir süreç olmaktan çıkıp dışsal uyaran-
eleştirisinin beylik yargılarındandır. Nitekim, filmin en lara maruz kaldığımız atıl bir duruşa dönüştü. Bilgiyi
küçük birimi görüntü değil, çekimdir, denir. Aslına bakı- sindirecek, kavrayacak, idrak edecek zihinsel süreç-
lırsa bu doğrudur. Son derece etkili bir filmden bir kareyi lerden geçirmiyorsak kütüphanemizde yüzlerce kitap
resimlemek isterseniz bu, filmin bütününe göre anlamsız olsa ne yazar?
kalabilir. Ancak bu yargıyı haksız kılan filmler de var-
dır. Haksız kılanlar, fotoğrafik yönden güzel ve anlamlı E) Önümüze cevapları yığan kitaplardan çok soru sor-
fotoğraflardan kurulu filmler değildir. Bunu anlamak için duran kitapları önemsiyorum ben. Bazı kitaplar zih-
fotoğrafla sinemadaki görüntü yönetimi arasındaki iliş- nimizde bir soruyu asılı bırakır ve o soru işareti, ba-
kiyle beraber bunların ayrışan yönünü de bilmek gerekir. kış açımızı değiştirecek ve görüş alanımızda kırılma
noktaları yaratacak şeyin ta kendisi olur.
miştir?
A) Sinema eleştirisinde basmakalıp düşüncelerin bulun-
duğuna
B) Sinemada, filmden alınan bir görüntünün tek başına
değerli olduğu yapıtların da olduğuna
C) Bir filmden alınan bir görüntünün filmle bağlantısız
kalabileceğine
D) Sinematografinin fotoğrafla benzer ve farklı noktala-
rının olduğuna
E) Bir filmin bütününü yansıtan görüntünün o filmin en
temel çekimi olduğuna

26. Yalçın Tosun’u ilk okuduğumda beni etkileyen, kitapları- 27. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir romanı okuyarak o
nı merakla beklememe neden olan şey; öykülerinin çağ- romanın yazıldığı dönemin zihniyeti hakkında tespitlerde
rıştırdıklarıyla, anımsattıklarıyla, geride kaldığı sanılan bulunabiliriz.” düşüncesini destekler niteliktedir?
şeyleri gün yüzüne çıkarmasıyla insanı tekrar tekrar onu
A) Halit Ziya’nın “Mai ve Siyah” romanı, kaleme alındığı
okumaya yönlendirmesiydi. Çünkü okunur okunmaz ha- Servetifünun anlayışının hâkim olduğu yılların bir pa-
fızada yitip giden öyküler değildi bunlar. Varlığını inatla noraması gibidir. Ana karakterin sürekli melankolikli-
sürdüren, insanın içinde yaşayan, gününe karışan, en ği, karakterlerin gündelik hayatta yaptıkları ve görüş-
sıradan hayat pratiklerine dahil olan öykülerdi ve her leri; Servetifünun ruhunu gözler önüne sermektedir.
okunduğunda yeni bir şeyler sunuyordu size.
B) Franz Kafka’nın “Dönüşüm” adlı eseri bir çeşit birey-
Bu parçaya göre yazarın eserlerinin okuru etkileyen sel psikanalizdir, diyebiliriz. Eser, insanın en derin
yönü aşağıdakilerden hangisidir? bilinç dışı durumlarının çarpıcı bir şekilde dışa vuru-
A) Okurun bilinçaltını ortaya çıkarması mudur.
B) Yazarın zihninden geçenleri yansıtması C) Cumhuriyet Dönemi’nde kaleme alınan “Osmancık”
C) Açık ve yalın bir üsluba sahip olması romanı, Osmanlı’nın kuruluş yıllarını anlatmaktadır.
D) Her okuyanda farklı bir duygu uyandırması Eser, Osman Bey’in Osmanlı’yı kurma idealinin psi-
kolojik boyutlarını olgun bir üslupla dile getirmektedir.
E) Tek seferde tüketilemeyen bir yapısının olması
D) Yaşar Kemal’in birçok eserinde eski Anadolu efsane-
lerinin, masalların yansımasını bulmak mümkündür.
Destansı roman olan ve yörüklerin yaşamını anlatan
“Binboğalar Efsanesi” adlı eseri de bunu örnekle-
mektedir.
RASYONEL YAYINLARI
E) Albert Camus, hikâyelerinde hayatı ikilem olarak ele

alarak varlık ve yokluk, yaşam ve ölüm, objektivizm
ve kolektivizm mefhumlarını kendi felsefesi dahilinde
tartışmaktadır. “Sürgün ve Krallık” adlı öykü kitabı da
bu düşünceleri tartışmaya açan yapıtlarındandır.

28. Dünya’nın atmosferi artan yükseklik ile birlikte sıcaklığın 30. Atmosfere salınan ve küresel ısınmaya yol açan sera
nasıl değiştiğine bağlı olarak çeşitli tabakalara ayrılır. gazı yoğunluğu, Amazon yağmur ormanlarından Sibirya
Troposfer olarak adlandırılan en alt tabakada yükseklik ve Endonezya’ya felaket düzeyinde yangınlar, buzulla-
arttıkça sıcaklık düşerken stratosfer olarak adlandırılan rın erimesi, sel ve kuraklıklar, yükselen deniz seviyesi
bir üst tabakada yükseklik arttıkça sıcaklık da artar. At- ve okyanusların asitlenmesi, kirlilik, nesli tehlike altında
mosferin toplam kütlesinin %75’i ve atmosferdeki tüm su olan türler, nüfus artışı, kıtlık, endüstriyel gıda üretimi,
buharının %99’u troposferde bulunur. Hava olaylarının ormansızlaştırma-kırmızı et tüketimi ilişkisi, yetersiz bes-
büyük çoğunluğuna ev sahipliği yapan bu tabakanın ka- lenme, azalan doğal kaynaklar, iklim adaletsizliği, iklim
lınlığı, tropik bölgelerde ortalama 18 kilometre civarın- mülteciliği… Dünya, 12 bin yıllık Holosen’den “İnsan
dayken kutup bölgelerinde ortalama 6 kilometreye kadar Çağı” Antroposen’e doğru hızla ilerliyor. Bilim insanları,
düşer. Troposferin kalınlığı doğal olarak sıcaklığa da aktivistler ve Küresel İklim Grevi’ne katılan milyonlarca
bağlıdır. Yaz mevsimlerinde artan sıcaklıklarla birlikte insanın yüksek sesle dikkati çektiği üzere gelecek birkaç
troposfer genleşir, kış mevsimlerinde düşen sıcaklıklarla bin yılın nasıl geçeceğini gelecek birkaç yılın tayin ede-
birlikte troposfer büzüşür. ceği düşünülüyor.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

ulaşılamaz?
A) Dünya’nın değişim sürecine etki eden bazı durumla-
A) Atmosfer, bazı değişkenlere bağlı olarak çeşitli kat- rın Dünya’nın ilk zamanlarından beri var olduğu vur-
manlara ayrılır. gulanmıştır.
B) Atmosferdeki su buharının büyük çoğunluğu, atmos- B) Dünya’yı etkileyen felaketleri önleyebilmek adına ne-
ferin en alt tabakasındadır. ler yapılabileceğinden bahsedilmiştir.
C) Troposferin kalınlığı Dünya’nın farklı bölgelerinde C) Dünya’yı olumsuz etkileyen durumlardan bahsedil-
değişkenlik gösterir. miş ve Dünya’nın geleceğiyle ilgili öngörüde bulunul-
RASYONEL YAYINLARI
D) Troposferin yapısı, sıcaklığa bağlı olarak değişir. muştur.
E) Atmosferin iki tabakasında yükseklik arttıkça sıcaklık D) Yangınlar, seller, hava kirliliği gibi olumsuz durum-
azalır. ların Dünya’nın geleceği için tehdit olmaktan çıktığı
saptanmıştır.
E) Dünya’nın 12 bin yıllık geçmişi olduğundan söz edil-
miş ve bu süreçte yaşanan felaketler sıralanmıştır.
29. Bir romanı, romancısının özel hayatı veya çevresi ile ay-
dınlatmaya çalışmaktan daha yanlış, daha faydasız bir
şey olamaz. Eleştirici, bir sanat eserini, sanatçısı hak-
kında hiçbir şey bilmeden gökten düşmüş bir şeymiş gibi
yalnız dış yapısına, dış örgüsüne göre incelemelidir.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki çıkarımlardan han-

gisi yapılabilir?
A) Sanatın dünyası ile gerçekliğin dünyası başka başka
şeylerdir.
B) Sanatçının duygu ve düşüncelerini eserine yansıt-
ması yanlış bir tutumdur.
C) Sanat eserini eleştirirken eserin sahibini de göz önü-
ne almak gerekir.
D) Her sanat eseri, onu doğuran ortamın izlerini taşır.
E) Sanatçı hakkında hiçbir şey bilmeden yapılan eleşti-
ri, eksik olacaktır.

31. İklim Değişikliği Bir Kriz midir? 32. Dünyanın dört bir yanından yirmi dokuz sanatçının eser-
lerini bir araya getiren Yarına Notlar, Pera Müzesinde
10 ülkede yapılan bir araştırma, gençlerin iklim krizi ne- sergileniyor ve küresel bir çağda sanatın kolektif hafı-
deniyle çok endişeli olduğunu ortaya koydu. Ankete ka- zanın inşasındaki rolünü ele alıyor. Sergideki birçok
tılan gençlerin yüzde 60’ı kendilerini “çok endişeli” veya çalışma, kuşku ve güvensizliğin yükseldiği şu zaman-
“aşırı endişeli” diye nitelendirdi. Yüzde 45’i ise iklim de- larda dünyayı anlamlandırmanın yollarını sorguluyor. Bu
ğişikliğinin günlük yaşamlarını etkilediğini söyledi. Genç- kültürel geçiş döneminde her eser, geçmişten bir ilham
lerin üçte ikisi kendilerini korkutucu bir geleceğin, yüz- kaynağı ve geleceğe yön veren bir bakış açısı öneriyor.
de 56’sı da insanlığı felaketlerin beklediğini düşünüyor. Pandemi döneminde yaşanan tecrit, ev hayatı ve bakım
Araştırmaya katılan 16 yaşındaki bir genç “Bu bizim için kavramlarına odaklanan eserler ile pandemiye doğrudan
çok farklı, gezegenin yok edilmesini kişisel bir mesele referans vermeyen eserler hep beraber incelendiğinde
olarak görüyoruz.” diyor. bir bütün olarak günümüzün yansımasını oluşturuyor.
Bu köşe yazısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- Bu parçadan hareketle Yarına Notlar ile ilgili aşağıda-
lenebilir? kilerden hangisi söylenemez?
A) İklim değişikliği konusunda yapılan bir araştırmanın A) Sanatın toplumsal bilincin oluşumundaki etkisini
sonuçları istatistiksel verilerle açıklanmıştır. konu edinmektedir.
B) İklim değişikliğinin önüne geçebilmek için yapılması B) İçinde bulunulan sıkıntılı süreçte dünyayı anlamlan-
gerekenler örneklendirilmiştir. dırmaya çalışmaktadır.
C) İklim krizinin yol açtığı sonuçlar, çözüm yollarıyla bir- C) Sergideki ürünler, dünü ve yarını birlikte sunan bir
likte değerlendirilmiştir. yapıya sahiptir.
D) İklim değişikliğinin dünya çapında büyük bir sorun D) Global çağın getirisi olarak şüphe ve güvensizlik duy-
olduğunun kesin olarak kanıtlandığı belirtilmiştir.
RASYONEL YAYINLARI
gularıyla hazırlanmıştır.
E) İklim krizinin dünyanın farklı bölgelerindeki insanlar E) Salgın sürecinin toplumsal hayata etkisini gözler
tarafından farklı şekillerde algılandığı ifade edilmiştir. önüne sermektedir.

33. Benim üstatlık sırrım hep yolda olmaktır. Bu yüzden “Ben
artık oldum.” düşüncesinden alabildiğine uzak durdum.
yınız.
Bu parçaya göre usta olmanın şartı aşağıdakilerden
hangisidir? “Bilinçaltından doğmamış, en azından başlangıç nok-
A) Sahip olunabilecek bütün bilgilere ulaşmış olmak tasını o tekinsiz bölgeden çıkarıp oluşturmamış hiçbir
B) Hâlâ öğrenilecek şeyler bulunduğunun bilincinde ol- kurgusal metnin edebî olduğunu iddia edemeyiz.” diyor
mak Jean-Paul Sartre. Bu doğru çünkü bu tarz metinlerde,
yazanın matematiksel ince hesaplarının gölgesinde,
C) Ustaların izinden giderek eserlerinde onlara öykün-
sayfaları çevirmeye devam edelim diye tasarlanmış
mek
cümleleri takip etmekten başka bir şey yapmadığımız
D) Bilgiye ulaşabilmek için her yolu denemiş olmak
edilgen bir okuma edimine mahkûm oluruz.
E) Algı gücünün farkında olarak duracağı yeri bilmek
35. Bu parçadan hareketle Jean-Paul Sartre’a göre bir

metnin edebî olmasını sağlayan en önemli özellik
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Çıkış noktasının insan zihninin şuurlu bölgelerinde
bulunması
B) İnsan psikolojisi hakkında okura ışık tutabilecek veri-
ler içermesi
C) Sürükleyici olabilmek adına kurgulanmış bilinç du-
RASYONEL YAYINLARI
rumlarını işlemesi
D) Kaynağını bilinçaltından almış ve hesaplı bir şekilde
kurgulanmamış olması
E) Bilinç dışı durumların okurun zihnindeki etkilerini
açıkça yansıtabiliyor olması
34. Kipu, bir kordon üzerine bağlanan farklı renk ve türler-
deki düğümlü iplerden oluşur. Yazılı bir dilleri olmadığı
söylenen İnkalar, kipu ile iplerin renkleri, farklı şekiller-
de düğümlenmeleri ve ipler arasında bırakılan boşluklar
sayesinde kayıtlar oluşturuyordu. Bu kayıtlar depolarda
bulunan mallar, nüfus bilgileri, vergi toplanması, iş gücü-
nün organize edilmesi konularında tutuluyordu.
Bu parçaya göre “kipu” ile ilgili en doğru ifade aşağı-

36. Bu parçada geçen “edilgen bir okuma edimi” ifadesiyle
dakilerden hangisidir?
anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eğitim dilidir.
A) Okurun yorum kattığı okuma şekli
B) Sözlü iletişim metodudur.
B) Okurun pasif kaldığı bir okuma eylemi
C) Hesaplama sistemidir.
C) Okurun karakterle özdeşleştiği bir okuma biçimi
D) Yazının ilk biçimidir.
D) Okurla yazarın iletişimde olduğu bir okuma yöntemi
E) İlkel bir konuşma şeklidir.
E) Okurun olayları zihninde canlandırdığı bir okuma tarzı

yınız. yınız.
Arkhe, bir filozofun “Başlangıçta ne vardır?” sorusuna “Edebiyat bazen bugünün gerçeğinden çok, yarının
verdiği bir cevaptır. Yani varlığın özünde ne vardır, so- gerçeğini ifade eder. Hatta tam olarak olması gereken
rusunun yanıtıdır. Thales’in “Başlangıçta su vardı ve her fakat olmayacak olan bir yarının ifadesidir, demek müm-
şey sudan doğdu.” demesi gibi. Dolayısıyla Thales için kündür.” diyor şair. Bu bağlamda geleceğe biçim veren
arkhe, sudur. Anaksimenes için hava, örneğin Empe- yalnız düşünce değildir, diyebiliriz. Bunun için edebiyat,
dokles için dört elementtir. çok defa ruhun gizli hayatının ilk ve biricik gerçekleşme
yoludur. Çünkü edebiyat insanın kendisine ayna tutan,
ona bir nevi meşale olan, onu dış dünyanın keşmekeşin-
37. Bu parçaya göre “arkhe” aşağıdakilerden hangisini den uzaklaştıran ve algısının gelişmesini sağlayan tek
belirtmektedir? alandır. Bu yolla da geleceği oluşturan edebiyattır.
A) Evrenin ana maddesini
B) Varlığın durumunu
39. Bu parçada bahsedilen şaire göre edebiyat aşağıda-
C) Evrenin değişimini kilerden hangisinin ifadesidir?
D) Maddelerin özelliğini
A) Bireysel düşüncelerin
E) Evrenin varlığını
B) Düşünce şeklinin
C) Topluma yönelişin
D) Ruhun dışa vurumunun
RASYONEL YAYINLARI
E) İdeal bir ütopyanın
38. Bu parça felsefeyle ilgili aşağıdakilerden hangisinin 40. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi ede-
doğrudan göstergesidir? biyatın özellikleri arasında gösterilemez?
A) Çağın koşullarından etkilendiğinin A) İnsan zihninin sınırlarını genişletme

B) Sistemli ve düzenli olduğunun B) İnsana dünyayı tüm yönleriyle tanıtma
C) Varlığı bütün olarak incelediğinin C) İnsana yol gösterici olma
D) Bir soruya birden çok cevap verilebildiğinin D) Gerçek hayatın karmaşasından koruma
E) Evrensel bir düşünme eylemi olduğunun E) İnsanın kendini sorgulamasını sağlama
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
EVEREST DENEME 10
1 0 1 0 1 0 1 0
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Türkçe, kelime türetme ---- bakımından zengin bir dil- 3. Saatler süren uykusundan sonra gözlerini açtığında
dir. Eklemeli dillerin en güzel özelliklerinden biri kelime henüz havanın karanlık olduğunu fark etti. Sakince ya-
---- imkânlarının çok geniş olmasıdır. Kökten kelime tü- tağından doğrulup kollarını açtı. İyice esneyip kendine
retildiği gibi türetilmiş kelimelere yeniden ekleme yapma geldiğini hissedince ışığı yaktı ve içerideki sessizliği
imkânı da bulunmaktadır. bozması için radyoyu açtı. Radyonun cızırtılı sesi akşam
haberlerini vermekteydi. Bu sırada yerde duran çantası-
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
nı açıp üzerini değiştirmeye niyetlendi. Ancak kendisini
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
açacak bir elbisesi olmadığını hatırlayıp biraz üzülse de
A) sorumluluğu - oluşturma gece için iyi kötü giyecek bir şeyi olduğunu biliyordu.
B) yeteneği - türetme
Bu parçada “açmak” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan
C) imkânı - kullanma hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır?
D) becerisi - ekleme
A) Bir şeyi kapalı durumdan açık duruma getirmek
E) bilinci - üretme
B) Birbirinden uzaklaştırmak
C) Bir aygıtı, bir düzeneği çalıştırmak
D) Yakışmak, güzel göstermek
E) Beğenmek
YAYINLARI
RASYONEL YAYINLARI
2. Evin hanımı önemli misafirler bekliyordu. Akşam yemeği 4. (I) Halkın gözünde Batı eskiden, “yabancı ve bize
için hazırlanmış sofrayı gözden geçirmek için odasından aykırı, ters gelen bir dünya” idi. (II) Önce dili farklı,
çıktı. Masada her şeyin tamam olduğunu görünce rahat- daha sonra da yaşayışı değişik insanların dünyası…
ladı. (III) Onunla kaynaşmak veya onunla beraber olmak, akıl-
ların köşesinden bile geçmezdi, bu yüzden. (IV) Hâlen,
Altı çizili deyimin bu metne kattığı anlam aşağıdaki-
birçok insanımızın bakışı da böyledir ve bu duygunun
lerin hangisinde vardır?
temelinde sosyolojik bir gerçek yatmaktadır. (V) İnsan-
A) Otobüsün camından yol üstündeki tabelalara dikkat- lar, hazır buldukları değerleri ve yaşama tarzlarını kolay
sizce bakmak yolculuklarında en sevdiği hareketti. kolay değiştirmek istememe eğilimindedir. (VI) Özellikle
B) Telefon rehberine şöyle bir bakıp aklına gelen birkaç olgunlaşmış insanlarda alışmış oldukları düzen kolayla-
arkadaşını aramak için harekete geçmişti. rına geldiği için bu eğilim, daha da kuvvetlidir.
C) Çok merak ettiği filmin sinemalara geldiğini duyunca Bu parçada numaralı cümlelerden hangisi kendin-
işini gücünü bırakıp filmi izlemeye gitmişti.
den sonraki cümlenin gerekçesi durumundadır?
D) Projenin son hâlini verdiğimiz aşamada yöneticileri-
mizin detaylara takılarak işimizi uzatması istemediği- A) I B) II C) III D) IV E) V
miz bir durumdu.
E) Mühendis Bey, fabrikadaki rutin işleri kontrol etmek
için işçileri dolaşıp fark ettiği eksiklikleri not alıyordu.

5. (I) Dissosyatif kimlik bozukluğu olan kişilerde sanki 6. I. Çağımızda dergi okuyucusu olarak düşünülen genç
içinde kendisinden başka bir kişi olduğu hissi vardır. neslin ilgi alanları arasında internet ve moda dünya-
(II) Hastanın hissettiği farklı kişiliklere alter kişilik adı sı yer almaktadır.
verilir. (III) Bu durumu en güzel anlatan eserlerden biri
II. Günümüz dergicilik sektörü daha çok internet ve
Dövüş Kulübü filmidir. (IV) Filmde bir anlatıcı ve onun
moda ürünleri üzerine yoğunlaşırken kültür ve ede-
alter kişiliği olan Tyler adlı bir karakter vardır ancak
biyat konularında çıkarılan dergi sayısı ciddi bir oranı
Dövüş Kulübü filminde anlatıcı ve Tyler sadece alter
yakalayamıyor.
kişilikler gibi görülmemeli, bir metafor olarak da yorum-
lanmalıdır. (V) Tyler, sadece bir alter kişilik değildir; an- Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden han-
latıcının aksine, bağımsız ama acımasız, rekabetçi ve gisi söylenebilir?
saldırgan bir yapıdır. A) II. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt-
Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde alter mektedir.
kişilik hakkında aşağıdakilerden hangisi söylene- B) II. cümledeki bilgileri farklı örnekler üzerinden değer-
mez? lendirmektedir.
A) I. cümlede, hangi kişilerde bulunduğundan söz edil- C) II. cümledeki açıklamayı çürütmek için yeni bir bilgi
miştir. sunmaktadır.
B) II. cümlede, alter kişiliğin tanımı yapılmıştır. D) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıkla-
maktadır.
C) III. cümlede, alter kişiliğin anlatımına ilişkin bir örnek
verilmiştir. E) II. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al-
maktadır.
D) IV. cümlede, alter kişilik taşıyanların sorunlarına de-
ğinilmiştir.
RASYONEL YAYINLARI
E) V. cümlede, verilen örneğin sıradan örneklerden ol-

madığı anlatılmıştır.
7. Diğerini görmediğin zaman, diğerlerinin duygularına,

acısına tanıklık etmediğin zaman kendi yaşantına da ta-
nıklık etmemiş oluyorsun aslında.

gisidir?
A) İnsanların sorunlarıyla ilgilenmeyen kimseler kendi
sorunlarını da çözebilecek yeterlikte değildir.
B) Başkalarının yaşantılarına vâkıf olmayan bireyler
toplumun sorunları hakkında yorum yapamazlar.
C) Kişinin kendini tanıyabilmesi için öncelikle başkaları-
nın hayatından ibretler çıkarması gerekir.
D) Çekilen sıkıntılar ve acılar kişinin olgunlaşması yo-
lunda önemli dersler çıkarmasını sağlar.
E) Kendini tanımak isteyen kişiler öncelikle toplum için-
deki yerlerini doğru belirlemelidir.

8. Giyilmemiş çamaşırlar nasıl kokar bilirsin, 9. İnsanın yapıcı gücü, temsili olmayan bütün sanatlarda
olduğu gibi süslemede de en büyük özgürlüğüne kavu-
Sandık odalarında;
şur; bu bakımdan süsleme insanın en yüksek çabaları
Senin de dükkânın öyle kokar işte. arasındadır.
Ablamı tanımazsın, Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Hürriyette gelin olacaktı, yaşasaydı; A) Ögeleri arasına sıfat girmiş belirtili isim tamlaması
Bu teller onun telleri, B) Niteleme sıfatını derecelendiren zarf
C) Yönelme durumu eki almış türemiş isim
Bu duvak onun duvağı işte.
D) Üçüncü çoğul iyelik eki almış isim
Ya bu camlardaki kadınlar?
E) Sıfat-fiil eki almış olumsuz fiilimsi
Bu mavi mavi, bu yeşil yeşil fistanlı...
Geceleri de ayakta mı dururlar böyle?
Ya bu pembezar gömlek?
Onun da bir hikâyesi yok mu?
Kapalı Çarşı deyip geçme;
Kapalı Çarşı, kapalı kutu.

tur?
RASYONEL YAYINLARI
A) Ünsüz yumuşaması B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz düşmesi D) Ünsüz benzeşmesi
E) Kaynaştırma
10. XVIII. yüzyıldan itibaren gelişen Batı kaynaklı sosyal ve

beşerî bilimler ile sağlık ve fen bilimlerindeki yeni buluş-
ları görünce bilimin sadece Batı dilleriyle yapılabileceğini
sanıyoruz.
Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakile-

rin hangisinde verilmiştir?
A) Zarf tümleci - belirtili nesne - yüklem
B) Zarf tümleci - belirtili nesne - özne - zarf tümleci -
yüklem
C) Belirtili nesne - zarf tümleci - özne - yüklem
D) Özne - dolaylı tümleç - zarf tümleci - belirtili nesne -
yüklem
E) Zarf tümleci - dolaylı tümleç - belirtili nesne - yüklem

11. Empati hayatın anahtarı olan bir kavramdır(I) herkeste 13. Aşağıdakilerin hangisinde büyük harflerin yazımı ile
doğuştan var olan(II) zamanla gelişim seviyemize göre ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
geliştirebileceğimiz son derece önemli(III) nefes almak
A) Dünya çapında Müslüman toplumlara karşı pozitif bir
kadar hayati bir meziyettir. Empati(IV) sağlıklı bir iletişim algının oluşması gerek.
için(V) anlamak ve anlatmak için kelimelere hapsedil-
B) II. Uluslararası Kodlama ve Yazılım Sempozyumu bu
mekten çıkartılıp hayatın merkezine konulmalıdır.
yıl Ankara’da yapılacak.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine vir- C) Yaz aylarının başında İstanbul Boğazı’nda gemi tra-
gül getirilemez? fiğinde artış görülür.
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Evimizin en geniş iki odası ağaçlarla kaplı Dikmen
Vadisi’ne bakmaktaydı.
E) Fuzuli, Leyla ile Mecnun hikâyesini Türk Edebiyatı’n-
da en güzel anlatan sanatçıdır.
RASYONEL YAYINLARI
12. (I) Güzel görünmek ister misiniz? (II) İmkânlar dâhilinde, 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözün ya-
birazcık imkânları da zorlayarak; parlak bir ruj dudaklara, zımı ile ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
yanaklara fondöten, biraz rimel de fena durmaz kirpikler-
A) Bu yeni film sinemaseverleri salonlara dolduracak bir
de; gözlerinizi ve bakışlarınızı daha etkileyici kılabilir...
niteliğe sahipti.
(III) Şık bir elbise, kaliteli bir çanta ve takılarla bedeni-
B) Toplumunun yani insanların içinde yaşamayan bir
nizi süsleyebilirsiniz. (IV) Bunları ya da farklı tercihleri-
sanatçı hem kıymetbilmez hem empati kuramaz.
nizi uygulamışsanız artık şık ve güzel bir kadın olarak
ışıltılar saçabilirsiniz. (V) Şu sonsuz evren içerisindeki C) Romanın başkahramanı uzun yıllar şehirde yaşamak
rengârenk dünyamızın aynı şekilde parıldayan varlıkları- zorunda kalan bir köy çocuğuydu.
sınızdır artık, ne de olsa beğenilmek güzel şeydir. D) Ressam bu tablosunda gerçeküstü ögeleri kendine
has çizgilerle sunmayı başarmış.
Bu parçadaki numaralı cümlelerin hangisinde nokta-
E) Kendine tavşankanı bir çay doldurup camın önünde
lama yanlışı yapılmıştır?
yağmuru izlemeye başladı.

15. Modernist anlatıda mekân, çoğu kez şehirdir. Bazıla- 17. Divan şiiri kendine ait bir muhitte ve kendine özgü Şark
rı böyle düşünmese de şaşırtıcı bir durum değildir bu. zamanları içinde gelişip serpilmişti. Onun da sağlam bir
Çünkü şehir, tersini iddia edenlerin aksine iç dünyasına tenkit süzgecinden geçecek pek çok yanı bulunuyordu.
gömülmüş modern bireyin doğal yaşam alanını temsil Dil, yer yer oldukça külfetli bir özellik gösteriyordu. Bu-
eder. Bir başka ifadeyle ona varlık kazandıran, hatta nunla beraber klasik şiirimiz yazılmamış, yaşanmamış
onun ayrılmaz bir parçası olan mekândır burası. İşte bu farz edilemezdi. Ne yazık ki, durum bir süre aynıyla
noktada Yusuf Atılgan’ı farklı kılan, onu hem kuşağında- böyle vaki oldu. Mesela Ahmet Muhip Dıranas’ın “Divan
ki hem de sonraki modernistlerden ayıran özgün bir taraf Edebiyatının İç Yüzü” başlıklı, eski edebiyata karşı bir-
görürüz. Şöyle ki Atılgan’ın anlatılarında da mekân çoğu çok haksız tenkitlerde ve öznel hükümlerde bulunduğu
zaman şehirdir elbette ancak bazen taşradan yana ter- yazısının başında yer alan “Eğer bir gün çocuğum divan
cihte bulunur. O modern bireyi her mekânda yakalamak edebiyatından bir şeyler umarak onun için ömrünü har-
ister, nitekim Zebercet karakteri bir kasabalıdır. carsa bu ömrü heba sayacağım.” sözleri en hafif tabirle
tam bir garabet örneğidir. Bu sözlerin eski edebiyatın
anlaşılması ve kendi şartları içinde değerlendirilmesi ne-
yoktur?
ticesinde söylenmediği apaçıktır.
A) Benzetme B) Öznellik
Bu parçada divan şiiri ile ilgili aşağıdakilerden han-
C) Tartışma D) Örnekleme gisine değinilmemiştir?
E) Karşılaştırma A) Ağır ve anlaşılması güç bir dille yazıldığına
B) Hangi devirde ve nerelerde geliştiğine
C) Bir dönem haksız eleştirilere maruz kaldığına
D) Eleştirilecek pek çok yanının bulunduğuna
RASYONEL YAYINLARI
E) Yapılan eleştirilerin bir değerlendirme sonucu oluş-

madığına
16. (I) Plastikler, artık hayatlarımızın her yerinde. (II) Sayısız

uygulama alanında düşük maliyetli kolaylıklar ve başka
faydalar sunuyorlar. (III) İncecik filmlerden, esnek çocuk
oyuncaklarına ve sert bileşenlere kadar neredeyse her
işe göre şekil alabiliyorlar. (IV) Tıpta hayati öneme sahip 18. (I) Uluslararası pazara açılan Türk firmalarının, bu pa-
olduklarını gösterdiler ve geçtiğimiz 16 ayda yaşanan zarda tutunabilmek için ürünlerini Batı dilleriyle marka-
COVID-19 salgınının yavaşlatılmasına yönelik küresel laştırdıkları görülmektedir. (II) Bazen yurt içinde de ya-
çabanın merkezinde yer aldılar. (V) Plastikler, bugün- bancı marka düşkünlüğüne bağlı olarak marka isminde
lerde vazgeçilmez görünüyor. (VI) Fakat maalesef, uzun Batı kökenli kelimeler kullanılmaktadır. (III) Ticari hayat-
vadede ise neredeyse yok edilemezler. (VII) Gezege- ta dil kaybı yaşanmaktadır. (IV) Bu, pazar arayışının ya-
nimiz artık yedi milyar tondan fazla plastiğin ağırlığını nında kendimize olan güvensizlikten de kaynaklanıyor.
taşıyor ve bu plastikler her gün daha fazla üretiliyor. (V) Kaliteli ürünü, Türkçe bir isimle pazara sunmanın
(VIII) Sürekli büyüyen atık akışı çöp sahalarımızı doldu- hiçbir sakıncası olamaz. (VI) Belki başlangıçta yaban-
ruyor, su yollarımızı kirletiyor ve gezegenimiz için bir kriz cı müşteri telaffuz problemi çekebilir. (VII) Ama sunulan
teşkil ediyor. ürünün kalitesi, o güçlüğü aşmayı sağlayacaktır.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- Bu parçadaki numaralı cümlelerden hangisi düşün-
raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? cenin akışını bozmaktadır?
A) II B) III C) IV D) V E) VII A) II B) III C) IV D) V E) VI

19. ----. Bizim divan şairlerinden birçoğu, mesela Baki, Ne- 20. Bugünlerde herkesin kemik suyuna dair bir fikri var
dim ve Nef'î yazdıkları gazel ve kasidelerde dinî, ahlaki gibi. Bazılarına göre kemik suyu, bozuk bir bağırsağın
veya toplumsal bir amaç peşinde koşmamışlar; sanat ve düzeltilmesinden eklemlerinizi güçlendirmeye ve cildini-
edebiyatta maharetlerini göstermek suretiyle padişahla- zin daha yumuşak görünmesine kadar vücuttaki bütün
rın veya vezirlerin hoşuna gitmeye çalışmışlardır. Nedim, hastalıkların şifası. Sağlık sahnesine mükemmel bir kış
hoşa gitmek için ahlak ve terbiyeye aykırı beyitler dahi içeceği biçiminde çıkan bu besini artık birçok yerde bu-
yazmıştır. Halit Ziya, Mehmet Rauf veya Cenap Şeha- labilirsiniz. Şimdilerde moda ve kimileri için iştah açıcı
bettin “Sanat, sanat içindir.” prensibini müdafaa etmişler; olan bu sıvıya, lokantalarda yüksek fiyatlar ödeniyor.
eserlerinde terbiyevi hiçbir gayeye bağlı kalmamışlardır. Fakat süpermarkette gördüğünüz konserve ya da kava-
Ahmet Haşim, edebiyatın sanat dışı bir gaye gütmesinin nozlarda duran şeylerden o kadar da farklı görünmüyor.
şiddetle aleyhindedir. Büyük hikâyeci Sait Faik de yazı- Övgüler düzülen içerikleri arasında kolajen, glutamin,
larında ideolojik veya terbiye ile ilgili bir maksat gütmez. kalsiyum ve fosfor bulunuyor. Tüm bunların, zihinde ve
bünyede harikalar yarattığı söyleniyor.
dakilerden hangisi getirilmelidir? Bu parçada kemik suyuyla ilgili olarak aşağıdakiler-
A) Divan şairlerinin şiirlerinde sanatı ve edebiyatı öne
çıkaran bir tavır içinde olmaları onları çağın ötesine A) Farklı niteliklere sahip çeşitlerini süpermarketlerde
taşımıştır bile bulabileceğimize
B) Sanatta toplumsal faydayı gözetmeyen her sanatçı B) Daha çok kış mevsiminde tüketilen bir içecek olduğuna
için eser üretmek oldukça zahmetli bir süreci berabe- C) Pek çok farklı rahatsızlığın tedavisine destek olması
rinde getirir amacıyla tüketildiğine
C) Edebiyatın sanat dışı bir gayeye hizmet etmesi ge- D) Lokantalarda yüksek bedellerle tüketilebilen bir gıda
rekliliği her dönemde çoğu sanatçı tarafından dile
RASYONEL YAYINLARI
olduğuna
getirilmiştir
E) İçerdiği vitamin ve minerallerin mental ve fiziksel iyi-
D) Edebiyatın terbiye, ahlak ve toplumsal faydayı değil leşme sağladığına
de güzellik gayesini takip etmesini isteyenler oldukça
fazladır
E) Sanatta fayda amacı güdenler ile güzellik algısını
öne çıkaranlar her devirde karşı karşıya gelmiştir

21. Siyasi tarih içerisinde gerek aynı medeniyet gerekse 23. Türkçenin en önemli avantajı, okunduğu gibi yazılan,
farklı medeniyetler içerisinde kültür ve sosyal sistemle- yazılabilen bir dil olmasıdır. Bir sesi ifade ederken tek
rin mücadelesi yapılmıştır. Bu mücadele, aynı kültür ve bir harf kullanılmaktadır. Bu açılardan okuma yazma öğ-
inanç sistemlerine sahip toplumlarda, sadece bir iktidar renimi ve bilimsel isimlendirmelerde üstünlük taşımakta-
mücadelesi hâlinde sürmüş ve onların sosyal sistemleri- dır. Her dil etkiye açıktır; ödünç kelimeler alır, kelimeler
ni altüst etmemiştir. Fakat farklı kültür ve siyasi değerle- verir. Türkçeye, Arapçadan ve Farsçadan pek çok keli-
re sahip toplumlar arasındaki bu çatışma, hemen hemen me girmiştir. Bu doğru ama bu dilimizin zayıflığına işaret
sönmeyen bir ateş gibi sürekli devam etmiş ve düşünce etmez. Kelimeyi almışız fakat ona yeni bir ruh, yeni bir
ve anlayışların güçlülüğü nispetinde de hâkimiyetini kuv- anlam da kazandırmışız.
vetlendirmiştir.
Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolları- olarak söylenmiş olabilir?
nın hangisinden yararlanılmıştır?
A) Bilim üretme konusunda eksikleri olan bir milletin dili
A) Benzetme B) Örneklendirme olarak Türkçeyi yeterli buluyor musunuz?
B) Türkçeyi diğer dillerden daha üstün ve yetenekli kılan
C) Tanık Gösterme D) İlişki Kurma
özellikleri sizce nelerdir?
E) Karşılaştırma C) Yabancı dillerden bu denli etkilenmesi sebebiyle
Türkçenin zayıf bir dil olduğu söylenebilir mi?
D) Türkçenin Arapça ve Farsçadan etkilenmesini azalt-
mak için bilim dili olmasını sağlamak yeterli mi?
E) Okunduğu gibi yazılan bir dil olması Türkçeyi Arapça
ve Farsçadan daha üstün bir dil kılar mı?
RASYONEL YAYINLARI
22. Kapitalist sistemde üretim-tüketim ilişkilerinin şekillen-

mesinde en önemli unsur tüketim edimidir. Egemen
yapının devamlılığını sağlamada işlevsel olan tüketim,
bunun yanında toplumsalı da belirlemekte ve toplum
içerisindeki bireye yeni anlamlar yüklemektedir. Bu bağ-
lamda çevresindeki nesnelerden ayrı düşünülemeyecek
olan yeni insan tipi tüketimin bizzat tetikleyicisi hatta
metası hâline gelmiştir. Özellikle istatistiksel bir anlamı
ifade eden kitle içerisinde birey, egemen paradigma-
nın ürettiği ve anlamlandırdığı temsilî bir “ben” olarak
homo-economicus'a dönüşmüştür.

hangisidir?
A) Tüketim ediminin gelişmesi için kapitalist sistemlerde
insanlara pek çok yeni görev düşmektedir.
B) Üretim-tüketim ilişkilerinde insan, tüketimin temel
noktası olacak bir konuma yerleştirilmiştir.
C) Egemen güçlerin tüketimi artırmak için insanları mo-
tive edecek yeni etmenlere ihtiyacı her zaman ol-
muştur.
D) Yeni dünya düzeninde insana biçilen rol hem bir üre-
tici hem de bir tüketici olmaktır.
E) İstatistiksel açıdan bakıldığında insanların yeni bir dü-
zende yeterli tüketim etkinliği yapmadığı söylenebilir.

24. Bir edebiyat, hemen her şeyden evvel organik bir bü- 25. Komedinin gelişmesi için gereken bir ortamda büyüdüm.
tündür. Bünyesindeki canlılık, tarihî bir zaruret icabı İstanbul'da doğdum ama Yugoslavya göçmeni bir ailenin
kendisinden ayrılmış diğer edebî sahalarla olan müna- çocuğuyum. Göçmenlerin komik dünyaları ile büyüdüm.
sebetlerinin canlı olmasıyla mümkündür. Bu bütünlük Yaşadığım mahallede de Rumlar, Ermeniler, Yahudiler,
düşünüldüğünde, bir edebiyatın doğuşu aslında yeni bir Türkler, Arnavutlar vardı. Bu milletlerin fıkralarını din-
dünya görüşünün de doğması demek olur. Bunun tam leyerek büyüdüm. Kültürel zenginlik vardı. Yahudi ma-
aksi de düşünülebilir: Bir medeniyetin sinir ucu demek hallesinden geçip birdenbire Mahmut Hoca cemaatinin
olan edebiyatın seyrinde, devirlerin kapanışı dikkatli bir olduğu bir yere gelirdik mesela. Huzur içinde yaşardık.
biçimde irdelenebilir ve bundan gayet dikkate değer so-
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu sözleri söyleyen
nuçlar elde edilebilir. Bunu görmemizi temin eden, bizi
bir sanatçıya ait olamaz?
zaman ve insan temelinde böyle bir muhakemenin sağ-
lamlığıyla tanıştıran hakiki bir tenkittir. A) Toplumları sanat dünyasında işlenebilir kılan tek un-
sur millet olma bilincidir.
Bu parçada edebiyat ile ilgili asıl vurgulanmak iste-
B) Benim için tek bir kriter var: Birlikte yaşama kültürü
nen aşağıdakilerden hangisidir?
olan her insan iyi vatandaştır.
A) Edebiyatın canlı bir yapıda olması sayesinde diğer C) Bir bölgede huzur arıyorsanız orada yaşayan insan-
sanatlardan çok net bir biçimde ayrıldığı söylenebilir. ların kardeşliğine bakmanız gerekir.
B) Yeni bir edebiyat anlayışının var olması demek yep- D) Hayattan tat alabilmenin en kolay yolu hayata neşe
yeni bir dünya görüşünün de var olması demektir. ile bakacak bir ortamda büyümektir.
C) Bir milletin tarihî ve sosyal hayatındaki her durum bir E) Kültürel farklılıkları gör ardı eden bir sanatçının dün-
şekilde edebiyat dünyasında yansımasını bulur. yasında huzur bulması mümkün değildir.
D) İyi bir eleştiri edebiyatın daha kolay anlaşılmasını
RASYONEL YAYINLARI
sağlamakla birlikte edebiyata yön verme özelliğine

de sahiptir.
E) Edebiyat, yapısı gereği tüm sanat dalları ile bir ilişki
içindedir ve bu durum onun canlı bir yapıda kalması-
nı sağlamaktadır. 26. Eski İstanbul’dan bahsetmek için 150 yaşında olmam
lazım. 75 yıl önce bile İstanbul, böyle çığırından çıkmış
bir İstanbul değildi. 800 bin ila 1 milyon arası bir nüfusu
vardı. Küçük bir şehirdi. 1950’lerde başlayan göçlerin,
şehrin çehresinin değişmesinde büyük tesir meydana
getirdiğini söylemeliyim. 50’lerden önce de İstanbul göç
alan bir kentti ama o dönem gelenler “Nasıl İstanbullu
olabiliriz?” endişesi taşıyan, İstanbul’u bozmadan İstan-
bullu olmaya çalışan insanlardı. Bugün ise Anadolu’dan
gelenler mahallî kültürlerini İstanbul’a taşıyarak övünü-
yor ve bu durum “İstanbullu olmak” ayrıcalığını ortadan
kaldırıyor ne yazık ki.
Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen kişinin

yakındığı asıl durumdur?
A) 150 yıl önceki İstanbul ile günümüz İstanbul’u arasın-
da farklılıklar olması
B) İstanbul’un çok kısa bir süre içinde aşırı nüfusu olan
bir metropole dönüşmesi
C) İstanbul’a göç eden kişilerin tekrar Anadolu’ya dönüş
yapmaması
D) Günümüzde şehre göç edenlerin mahallî kültürlerini
korumaya devam etmesi
E) İstanbul nüfusunun farklı kültürlere sahip bireylerden
oluşması

27. Yakın zamanda yapılan “Türkiye Aile Yapısı Araştırma- 28. Osmanlı’nın Filistin’den çekilmek zorunda kalışından
sı”nda geleneksel toplumsal cinsiyet rollerine bağlı iş itibaren Filistin topraklarında zulüm hiç bitmemiş. Filis-
bölümünün aile üzerine etkileri görülebilmektedir. Bu ça- tinliler 2010 Mavi Marmara Olayı’na kadar hiçbir devlet-
lışma kapsamında ev seçimi, ev düzeni, çocuklarla ilgili ten dünyada gündeme gelecek şekilde yardım ve des-
alınan kararlar, alışveriş, tatil ve eğlence gibi konularda tek alamamış. Mavi Marmara burada maddi ve manevi
aile ile ilgili kararların kimler tarafından alındığı değerlen- birçok kapının açılmasına vesile olmuş. Mavi Marmara
dirildiğinde erkeklerin kadınlara, çocuklara ve yaşlılara sadece Gazze’nin Mısır kapısını temelli açmakla kalma-
göre daha yüksek oranda hanede karar verici olduğu dı, tüm dünyanın gözünü ve vicdanını da bu topraklara;
ortaya çıkmaktadır. Ev seçimi konusunda genellikle er- buralarda yapılan katliamlara, bir milletin yok edilişine
keklerin karar verdiğini ifade eden hanelerin oranı %76 çevirdi. Buradaki insanlar içinse bitmiş olan umutları
iken ev düzeni konusunda kimin karar verici olduğu so- alevlendirdi. Arkalarında bir devletin hem de Osman-
rulduğunda kadının yani annenin bu konuda ağırlıklı bir lı’nın yani zamanında kendilerine hamilik eden devletin
rolü olduğu anlaşılmaktadır. Çocuklar ve alışveriş ile ilgili varlığını hissettirdi.
konularda ağırlıklı olarak annelerin kararları, tatil ve eğ-
Bu parçada Mavi Marmara Olayı ile ilgili aşağıdaki-
lence gibi konularda ise erkeklerin (babaların) kararları
lerden hangisine değinilmemiştir?
baskın görülmektedir.
A) Bu olaydan önce Filistin halkının gündeme gelecek
Bu parçada hakkında bilgi verilen araştırmanın ya- nitelikte bir yardım almadığına
pılma amacı aşağıdakilerden hangisidir?
B) Olay sayesinde Filistin halkına yönelik maddi ve ma-
A) Ailelerin ev seçimi ve aile yönetimi gibi konularda ka- nevi yardımların arttığına
rarlarını etkileyen unsurları belirlemek C) Bu olayın dünyanın gündemine Filistin’de yaşanan
B) Ailede çocukların alınan kararlara etkilerini ve uyum sıkıntıları getirdiğine
süreçlerini görebilmek
RASYONEL YAYINLARI
D) Mavi Marmara Olayı sonrasında İsrail’in Filistin’e

C) Aileyi etkileyecek kararların alınmasında kimin daha karşı olumsuz hareketlerinin sonlandığına
baskın olduğunu tespit etmek E) Bu olay sonrasında Filistin halkının kendine destek
D) Çekirdek aile yapısı ile geniş aile yapısı arasında ka- çıkan bir milletin varlığını hissettiğine
rar verme dinamiklerini etkileyen farkları görmek
E) Çocuklarla ilgili alınan kararlarda ailenin nasıl hare-
ket etmesi gerektiğine dair sonuçlar üretmek

29. I. Çitalar şu anda, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği- 31. Muhabir: (I) ----
nin (IUCN) hazırladığı, soyu tehdit altında olan hay-
Doktor: Yaz aylarında terlemenin en önemli sebeplerin-
vanların yer aldığı Kırmızı Liste’de duyarlı kategori-
den biri beslenme düzenidir. Baharatlı ve sıcak gıdalar,
sinde yer alıyor.
kafein, soğan, sarımsak gibi maddeler terlemeyi tetikle-
II. Bu nedenlerle çitaların soyu tehlikede. yici unsurlar arasında yer alır. Özellikle çok terleyenler
III. Bunun nedeninin çok uzun mesafeler katedebilen bu gıdalardan uzak durmalı ve yeşil yapraklı taze sebze-
çitaların vahşi yaşamın korunduğu alanların dışına lere ağırlık vermelidir.
çıkmaları olduğu düşünülüyor. Muhabir: (II) ----
IV. Bu alanların dışında çitaların avladığı hayvanların
Doktor: Tabii ki, terlemeyi azaltmak için B vitamini ve
sayıları azalıyor, aynı zamanda çitaları avlayanların
magnezyum, almanız gereken maddeler arasındadır.
sayısı da bu korumasız alanlarda artıyor.
Ayrıca sert kabuklu meyveler, kuru baklagiller, yeşil yap-
V. ABD Ulusal Bilimler Akademisinden araştırmacıların raklı sebzeler veya tam tahıllı ürünleri günlük tüketme-
yaptığı açıklamaya göre dünyada yaklaşık 7.100 çita miz gereken besin grupları olarak saymak mümkündür.
kalmış. Böylece vücutta terleme reaksiyonu daha az gelişecek
Yukarıdaki numaralı cümlelerle anlamlı bir paragraf ve rahat bir süreç geçirilebilecektir.
oluşturulduğunda hangisi parçada yer almaz? Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
A) I B) II C) III D) IV E) V hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) I. İnsanların yaz aylarında daha fazla terlemesinin
başlıca nedenleri nelerdir?
II. Terlemek kadar doğal bir süreç nasıl olur da çev-
RASYONEL YAYINLARI
reyi rahatsız eden bir hususa dönüşebilir?
B) I. Terlemenin en önemli sebebi sıcaklıklardır, başka

sebeplerden bahsetmek mümkün müdür?
30. Cam üretiminde ana madde olarak genellikle silisyum II. Her gıda aynı derecede terleme üzerinde etki gös-
terebilir mi?
dioksit yani doğada bulunan en yaygın kum çeşidi kulla-
nılır. Silisyum dioksit yüksek sıcaklıklarda eridiği için bu C) I. Beslenme düzenimizin vücut yapımızla bağlantısı
maddeyi doğrudan eriterek cam yapmak zordur. Camın ne ölçüde ilişkilidir?
erime sıcaklığını düşürmek gerekir. Bunun için az mik- II. Vücut yapımızın terleme faaliyetlerinde etkisi sa-
tarda sodyum karbonat yani yaygın bilinen adıyla soda nıldığından daha fazladır diyebilir miyiz?
kullanılır. Camın kimyasal tepkimelere dayanıklılığını ar-
tırmak için de kireç kullanılır. Camı üretmek için tüm bu D) I. Yaz mevsiminde sıcaklıkların artmasıyla birlikte
malzemeler toz hâline getirilip karıştırılır ve özel fırınlar- terlemenin de arttığını söyleyebilir miyiz?
da eritilir. Daha sonra şekillendirilen cam ani bir şekilde II. Besin maddelerinin terleme üzerinde ne gibi etkisi
soğutulur. Soğutmadan sonraysa temizlenir ve parlatılır. vardır?
Bu parçadan hareketle; E) I. İnsanların özellikle yaz mevsiminde terleme konu-

I. cam üretiminin aşamaları, sunda dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?
II. camda bulunan kimyasal maddelerin oranları, II. Peki, terlemeyi durdurmak mümkün olmasa da
beslenmemize dikkat ederek azaltmak mümkün mü-
III. cam üretimindeki kimyasalların kullanım amaçları dür?
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
D) I ve II E) I ve III

32. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Bir sanatçı eserlerinde 33. Dünya, bir fikri söylemenin sıkıntılı olduğu bir yer. Oysa
tarafsız bir tutum sergilediği ölçüde edebiyat dünyasında fikirler saçma bile olsa yasal bir kovuşturmaya tabi olma-
kalıcılığı yakalar.” düşüncesine uzak düşmektedir? dığı ve şiddet içermediği, şiddeti körüklemediği müddet-
çe söylenebilmeli. İnsanların fikirlerinden dolayı cezalan-
A) Şiirleriyle ve romanlarıyla edebiyat dünyasında adı-
dırılmasını saçma buluyorum. Cezalandırmak bir çözüm
nı duyuran Ahmet Haşim, saf şiirin en önemli isim-
lerinden biridir. Sadece romanları ve şiirleriyle değil, değil. Sokrates’i, Galileo’yu fikrinden dolayı cezalandır-
edebiyat tarihi alanındaki objektif çalışmaları ile de mış insanlar ama o fikirler bugün bile kabul görüyor.
adını edebiyatımıza silinmez harflerle yazdırmasını Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi
bilmiştir. Onun bu başarısı döneminde yetişen pek destekler niteliktedir?
çok sanatçıya da örnek olmuştur.
A) Düşünceler insanların hayata bakış açılarını yansı-
B) Yazdığı her romanında toplumun farklı bir sorununa tan ve hiç kapanmayacak pencereleridir.
değinen Necati Cumalı, toplumcu gerçekçi sanatçılar B) Bir insanı fikirlerinden ötürü cezalandırmak onun
arasında bambaşka bir öneme sahip yazarlardan biri fikirlerinin kabul görmesine engel değildir.
olarak tanınır. Ege insanının sorunlarını belli bir züm-
C) Şiddet fikri henüz düşünce aşamasındayken bile
reyi öne çıkarma gayesi olmadan sunmayı başarmış
insanlara zarar verebilecek bir durumdur.
olması onun edebiyatımızda unutulmaz sanatçılar-
dan biri olmasını sağlamıştır. D) Dünyanın selameti için faydalı düşünceler üretmek
ve bu fikirleri insanlığa yaymak gerekir.
C) Nurullah Ataç deneme, günlük, sohbet gibi türler- E) Düşüncelerimizi özgürce ifade edemediğimiz müd-
de devrinin en önemli ismidir. Ancak onun edebiyat detçe düşünce üretmenin bir anlamı yoktur.
dünyasında unutulmaz biri olmasında en önemli rolü
izlenimci eleştirileri üstlenir. Bu eleştiri tarzının öne
çıkan yanı ise eserlerin eleştirmende bıraktığı his-
RASYONEL YAYINLARI
lerle yazılıyor olmasıdır. Yani bu metinler, bir edebî

eserin eleştirmenin gözünden nasıl göründüğünü ifa-
de eden metinlerdir.
D) Gezi yazısı türünün önde gelen ve adını kalıcı biçim-

de bu türle özdeşleştiren Falih Rıfkı Atay, bu başarı-
sını gezdiği yerlerle ilgili görüşlerini objektif bir dille
aktarma gayretine borçludur. Öyle ki çok severek
gezdiği yerlerle ilgili bireysel görüşlerini ifade etmek-
ten sakınmış, okurlarını yönlendirmek yerine bilgilen-
dirmeyi tercih etmiştir.
E) Akademik çevrelerde silinmez bir adı olan Prof. Dr.

Selçuk Atay’ın böylesi bir üne kavuşması kendisine
iletilen her makaleyi, yazarını ayırt etmeksizin değer-
lendirmesi sayesinde olmuştur. Onun bu her araştır-
macıya ve her görüşe eşit uzaklıktaki duruşu takdi-
re şayan bir tavır olmakla birlikte edebiyat ve sanat
çevrelerinde de önemli bir yer edinmesine yardımcı
olmuştur.

34. Yuvarlak ağızlı asalak balık, pek çok balık türünün yaşa-
masının bile imkânsız olduğu okyanus diplerinde yaşa-
yınız.
yan bir balık türü. Bu balığın vücudunun yanlarında sıra
sıra dizili olan salgı bezlerinden, saldırıya uğradığı anda
yapışkan bir sıvı salgılanıyor. Bu sıvı sayesinde yuvarlak Halkın gelenekçi ve muhafazakâr anlayışına karşılık
ağızlı asalak balıklar, besinlerini paylaştığı köpek balığı gençler ve aydınlar, daha geniş bakmaya eğilimli ve is-
ve benzeri avcı balıkların saldırılarından kolaylıkla kur- tekli olurlar. Değişiklik, onlar için bir macera ve hevestir;
tulabiliyor. Salgı, avcı balıkların solungaçlarını kaplıyor her ne kadar bilinmeyen bir yığın olayı karşılarına çıkar-
ve onların soluk almasını zorlaştırıyor. Okyanus dibini sa da. Bu yüzden başka toplum ve kültürlerle temas,
inceleyen ABD’li araştırmacılar bu türle ilgili yeni bilgi- aydınların arayışları ve kendilerince ülke problemlerine
lere ulaştı. Yuvarlak ağızlı asalak balıkların derilerinin, çözüm getirme niyetiyle başvurulan bir kaynak olmuştur.
diğer balık türlerinden farklı olarak alttaki kas ve organ- Gerçi bu çabanın temelinde, aydınlara daha önceden
lara gevşek bir şekilde bağlı olduğu, bunun sonucunda ulaşmış özellikle yabancı dilde veya yabancı dillerden
avcı balıkların dişlerinin bu balıkların derilerini delse de çevrilmiş tercüme bilgi ve fikirlerin rolünü görmezlikten
kaslarına saplanamadığı belirlendi. gelmemek gerekir. Çünkü başka toplum ve kültürlere
açılış, öncelikle o ülkelerin insanları ile temas veya o kül-
Bu parçadan hareketle yuvarlak ağızlı asalak balıklar türlerin eserleriyle başlamaktadır.
ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Deri yapılarının diğer balıklardan farklı bir yapıda ol-
duğu 35. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir?
B) Yaşam alanlarının zorlu şartlara sahip okyanus dip- A) Kültür etkileşiminin birden fazla yönteminin olduğuna
leri olduğu B) Gençlerin kültür etkileşimine açık bir yapıda olmadı-
C) Hayatta kalmak için ürettiği bir salgıdan yararlandığı
RASYONEL YAYINLARI
ğına
D) Köpek balıkları ve diğer yırtıcı balıklara asalak olarak C) Çeviri kaynakların genellikle Batı medeniyetlerinden
yaşadığı yapıldığına
E) Organlarının diğer balıklardan farklı bir biyolojik yapı- D) Yabancı dilden yapılan çevirilerin yeterli olmadığına
ya sahip olduğu E) Halkın daha gelenekçi ve korumacı bir tavır içinde
olduğuna
36. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine verilmiş

bir yanıt olabilir?
A) Toplumsal değişimler gerçekleşirken aydınların nasıl
bir tutum sergilemesi beklenir?
B) Başka kültürlere açılım gösterme noktasında yaban-
cı kaynakların aydınlar üzerindeki etkisi nedir?
C) Yeni kültürlerle tanışma ve etkilenme söz konusu ol-
duğunda toplumun tepkisi nasıl olmuştur?
D) Halkın kültürel değişimlere tepkisi genel olarak nasıl
bir eğilim göstermektedir?
E) Gerçek kültürel değişimin sağlanabilmesi için mutla-
ka çeviri eserlerden yararlanmak gerekir mi?

yınız. yınız.
Aynı dili konuşuyoruz, aynı havayı soluyoruz, aynı değer- Türkçenin yetersizliğini dile getiren aydınlarımız var. Dili-
lere gönül verip onlarla sevinip onlarla üzülüyoruz. Bütün mizin mahiyetini idrak edememiş, ruhunu çözememiş bir
bunlara rağmen aynı iletişim dilini neden tutturamıyoruz? aydın tipi. Bunlar, Türkçenin içine kapanık ve daima baş-
Bu soruya hepimizin birbirimize yönelttiği yansıtmalarla ka dillerden ödünç kelime alan edilgen bir dil olduğunu
cevap vermesi olasıdır. Çözümsüzlük de burada yat- dile getiriyorlar. Bilhassa Meşrutiyet’ten bu yana sürege-
maktadır. Herkesin farkında olduğu fakat önemsemedi- len Batı dillerinden yapılan tercümelerde, bazı bilimsel
ği onlarca engel bulunmaktadır. İletişim engelleri olarak kavramların karşılığının bulunamadığı fikri de yaygındır.
nitelendirdiğimiz engelleri bazen farkına varmadan tatlı
Ayrıca bilimsel çalışmaların isimlendirilmesinde Türkçe
bir edayla koyuyoruz, bazen de bilinçli olarak. Empati ye-
kelime dağarcığının zayıf kaldığını ileri sürerler. Onlara
tersizliği, dil ve anlatımdan kaynaklanan engeller, mem-
göre bir bilim dili olarak da Türkçe yetersizdir. Bazı ay-
leket ayrıştırmaları, ön yargılar, kalıplaşmış düşünceler,
dınlar da Türkçenin yayıldığı coğrafyanın farkında değil-
zaman baskısı, psikolojik faktörler, kültürel dinamikler,
ler. Meşrutiyet aydını Fransızcanın karşısında şaşkındı,
değiştirme çabası, akıl okumak, sen dilini kullanmak, ki-
şiselleştirmek, suçlamak, yanlış kullanılan beden dili bu şimdikiler İngilizcenin etkisindeler. Bu dillerin çok yaygın
engellerin başlıcalarını oluşturmaktadır. İletişimi artırmak olduğunu, nereye giderseniz gidin İngilizceniz varsa ile-
için bu engelleri kaldırmak gerekmektedir. tişim zorluğu çekmeyeceğinizi ileri sürüyorlar. Bu tespiti
yaparken Türkçenin pek yaygın olmadığı fikrini işliyorlar.
Çoğumuz bu türden olumsuz tespitlerin etkisinde kalıyo-
37. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak ruz. Türkçeyi zayıf, yetersiz ve küçük bir alana sıkışmış
istenmiştir? dil olarak kabul ediyoruz.
RASYONEL YAYINLARI
A) Birbirimizin arasına koyduğumuz engelleri ne kadar

minimum seviyeye indirgersek iletişim kalitemizi bir o
kadar maksimum seviyeye yükseltmiş oluruz. 39. Bu parçada Türkçenin yetersiz olduğunu ileri süren-
B) İletişim çağında yaşamamıza rağmen basit meselelerin gerekçeleri arasında aşağıdakilerden hangisi
ler yüzünden insanların ortak noktalarda buluşması- sayılamaz?
na engel olan durumlar vardır. A) İngilizce ve Fransızcanın dünyanın her yerinde kulla-
C) Bireylerin problemleri toplumda kopuşa neden oldu- nılan diller olması
ğu için bunu engellemedikçe birlik ve beraberlik sağ- B) Türkçenin sürekli başka dillerden kelime alan edilgen
lanamaz. bir dil olması
D) Aynı ortamı paylaşan insanların her zaman aynı çiz- C) Türkçenin sanıldığı kadar yaygın bir dil olmaması
gide hareket etmelerini beklemek herkes için gerçek-
D) Türkçenin bilimsel kelime hazinesinin zengin olma-
leşmesi zor bir hayalden ibarettir.
ması
E) İnsanların psikolojik durumları ve maddi gerekçeleri
E) Tercüme çalışmalarında bilimsel terimlere karşılık
iletişim kurmalarını engelleyen en önemli faktörlerin
üretmekte zorluk yaşanması
başında gelmektedir.
38. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi iletişim en-

gellerinden biri olamaz?
A) Devlet dairesinde çalışan Mehmet’in sırf Kırşehirli
diye bir vatandaşın işini zorlaştırması 40. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden
B) Sınavlarda başarısız olan Zeynep’le konuşan rehber hangisi söylenemez?
öğretmeninin “Kendini kötü hissetmenin sebebini an-
A) Tartışmacı bir anlatım hâkimdir.
lıyorum.” demesi
B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
C) Derse ilk defa giren Zehra Öğretmen hakkında sınıf-
taki öğrencilerin “Bu öğretmen kesin çok sinirlidir.” C) Öznel ifadelere yer verilmiştir.
düşüncesinde olmaları D) Örneklerle anlatım zenginleştirilmiştir.
D) Maçı kaybeden oyuncuların bunun tüm sorumlusu E) Çıkarımlar yapılmıştır.
olarak kaleciyi görmeleri ve onu suçlamaları
E) Sorunlarına çözüm bulamayan kadının, eşine “Se-
ninle konuşmak zaman kaybından başka bir şey de-
ğil.” demesi
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
EVEREST DENEME 11
0 0 1 1 0 0 1 1
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Her olimpiyatta olduğu gibi 2020 Tokyo Olimpiyatları’n- 2. Aşılar, bir hastalığa yakalanmadan o hastalığa karşı
da da pek çok branşta dünya veya olimpiyat rekorları
kırıldı. Bu rekorların kırılmasında sporcuların kişisel ---- bağışıklık (vücut direnci) oluşmasını sağlayan biyolojik
yanı sıra onları oyunlara hazırlayan ekibin, çalışmalarını I
sürdürdükleri tesislerin, kullandıkları ekipmanların, hatta maddelerdir. Genellikle hastalığa neden olan mikrobun
II
giydikleri kıyafetlerin bile etkisi var. Özellikle malzeme
(virüs) zayıflatılmış veya etkisiz hâle getirilmiş şekille-
bilimi, biyomekanik, spor fiziği, akışkanlar mekaniği ve
tasarım alanlarında ---- bilimsel çalışmalar sporcuların rini ya da mikrobun bağışıklık sistemi tarafından tanın-
kapasitelerini ortaya çıkarmalarını ve olimpiyatların mot-
tosunda belirtildiği gibi “daha hızlı, daha yüksek, daha masını sağlayan proteinlerini içerir. Aşılar çoğunlukla
güçlü” olmalarını sağlıyor. Yani bilim ve teknoloji ilerle-
dikçe sporcuların performansları ve dereceleri de gün enjeksiyonla (iğne yoluyla) insan ve hayvanlara verilse
geçtikçe iyileşiyor. III
de ağız ya da burundan sprey şeklinde uygulanan aşılar
lerden hangisi getirilmelidir? da bulunuyor. 1990’lı yılların başında ise bu geleneksel
IV
A) duruşlarının - yapılan
(kökleşik) uygulamaya alternatif (seçenek) olarak yeni
B) emeklerinin - bilinen V
C) çabalarının - yürütülen bir aşı formu geliştirildi: yenilebilir aşı.
D) başarılarının - alınan
E) rekorlarının - hazırlanan Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi
YAYINLARI
RASYONEL YAYINLARI
ayraç içinde yanlış açıklanmıştır?

3. Vakit öğleyi aşmış, ikindiye geliyordu. Kışın o huzur ve- 5. Eğitim, gerçeklerin öğretilmesi değil; aklın eğitilmesidir.
ren sessizliği, ilerideki ormandan gelen kuş sesleriyle
Bu cümleye göre eğitimin asıl amacı aşağıdakiler-
birleşiyor; insanı dinlendiriyordu. Ancak kış en sevdiği
den hangisidir?
mevsim olsa da dışarı çıkamıyordu. Hassas bir bünyeye
sahip olmanın dezavantajıydı bu. En ufak bir soğuğa bile A) Düşünceleri duygularla eğitmek
gelemiyor, hemen hasta oluyordu. Yine de bu havalar iyi B) Bilgileri depolamayı öğretmek
geliyordu ruhuna. C) Bilginin sentezlenmesini sağlamak
Bu parçada “gelmek” sözcüğü aşağıdaki anlamların- D) Bireyi bilgi sahibi kılmak
dan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılma- E) Düşünmeyi öğretmek
mıştır?
A) Etkisini herhangi bir biçimde göstermek
B) Çıkmak, yönelmek
C) Belli bir süre dolmak
D) Dayanmak, tahammül etmek
E) Ulaşmak
RASYONEL YAYINLARI
4. Bazı eğitim çevrelerinde, konferans şeklinde ders ver- 6. (I) Everest Dağı, Nepal ile Çin’in Tibet Özerk Bölgesi
menin kötü bir metod olduğu, eğitim bilimleri prensiple- arasındaki sınırda yer alır. (II) Bu dağ, Sanskritçe ve
rine ters olduğu şeklinde bir kanaat vardır. Ben de buna Nepalcede Sagarmatha, Tibetçede Chomolungma, Çin-
katılıyorum. Hatta konferans tipi ders anlatmanın ne ka- cede Zhumulangma Feng olarak adlandırılır. (III) Cho-
dar kötü olduğunu anlatan kişi de o anda kötü bir konfe- molungma, “Dünyanın Tanrıça Anası” veya “Vadi Tanrı-
rans veriyor olabilir. çası”; Sagarmatha ise “Cennetin Zirvesi” anlamına gelir.
(IV) Güney Asya’daki Himalaya Dağları’nın zirvesini ba-
Bu parçadaki sözü anlamca karşılayabilecek bir kul-
rındıran 8.849 metre yüksekliğindeki bu dağ, deniz sevi-
lanım aşağıdakilerin hangisinde vardır?
yesine göre ölçüldüğünde, Dünya’nın en yüksek dağıdır.
A) Bilimsel alanda yapılan çalışmaların yeterli bulunma- (V) Dağın zirvesine çıkış denemeleri 1904 yılında başla-
sı için evrensel sonuçlar ortaya koymak gerekir. sa da ilk başarılı tırmanış 1953 yılında Edmund Hillary
B) Elindekilerle hoşnut olmayı bilmeyen insanlar, sahip tarafından gerçekleştirilmiştir.
olduklarını da kaybetmekle sınanabilir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak
C) Bireyleri görünüşleriyle yargılamak, kişinin henüz ye-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
terince olgunlaşamadığını gösterir.
D) Daha sağlıklı sosyal ilişkiler kurabilmek için inanç ve A) I. cümlede Everest Dağı’nın Çin sınırlarında olduğu
düşüncelerimizi açıkça ifade etmeyi öğrenmeliyiz. söylenmiştir.
E) Toplum içinde uyulması gereken kurallar, insanların B) II. cümlede dağın farklı dillerde hangi adlarla anıldığı
iletişiminin zedelenmesini büyük ölçüde önler. belirtilmiştir.
C) III. cümlede dağın farklı adlarının hangi anlamlara
geldiği anlatılmıştır.
D) IV. cümlede belli bir ölçüte göre Dünya’nın en yüksek
dağı olduğu söylenmiştir.
E) V. cümlede dağın zirvesine 1953’ten sonra defalarca
ulaşılabildiği belirtilmiştir.

7. İlk Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası 1938 yılında 8. Kültürler arası kavramı, değişik ulusların kültür insanla-
Almanya’da dört takımla düzenlenmiş ve o tarihten bu rının yalnızca bir araya gelmeleri ve yaptıklarını göster-
yana Avrupa dışından herhangi bir takım şampiyonada meleri gibi daracık bir tanımlamanın içine sıkıştırılmama-
madalya kazanamamıştır. lıdır çünkü bu, genellikle uluslararası ya da kozmopolit
bir birlikteliktir. Kongreler, festivaller çoğu kez ekonomik
Aşağıdakilerden hangisi bu cümleden kesin olarak
nedenlere dayanır. Oysa kültürler arası kavramı, ancak
çıkarılabilir?
ekonomi ile politikanın uluslararası olmasıyla gerçekle-
A) Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası, ilk maçtan şebilir.
beri her yıl yalnızca dört takımla oynanmaktadır.
Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
B) Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası, 1938’den beri
her yıl Almanya’da yapılmaktadır. A) Ünsüz benzeşmesi
C) Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası’nda 1938’den B) Ünsüz yumuşaması
beri hep Avrupa takımları şampiyon olmuştur. C) Ünlü düşmesi
D) Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası’na 1938’den D) Ünlü türemesi
beri Avrupa dışından bir katılım olmamıştır.
E) Ünlü daralması
E) Hentbol Erkekler Dünya Şampiyonası’nda her yıl
aynı Avrupa takımı şampiyon olmaktadır.
RASYONEL YAYINLARI
9. Dilini onuru bilmeyen milletlerin gönüllü sömürgeler ol-

duğu günümüzde, yabancı dil çemberi olanca hızıyla
daralarak bizi kuşatıyor.
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

söylenemez?
A) Hem iyelik hem hâl eki almış sözcükler vardır.
B) Belirtisiz ad tamlaması bir sıfat tarafından nitelenmiştir.
C) Hem zarf-fiil hem sıfat-fiil örneklenmiştir.
D) Birden fazla yapım eki almış bir zarf vardır.
E) “İle” edatı, bir sözcüğe durum anlamı katmıştır.

10. Bitti o sevda kesildi çığlıkları martıların 12. İlerideki bahçede bir ağaca konan alaca karga, ağacın
I II etrafını saran irili ufaklı birçok çocuğu, sesiyle eğlendiri-
Su gibi bitti, suya karşıt gibi bitti yordu.
III
İtti kıyıyı adına deniz dediğimiz şey Bu cümledeki yazım yanlışının nedeni aşağıdakiler-
IV den hangisidir?
Unuttuk ikimiz de her türlü yetinmezliği
A) Birleşik yazılması gereken bir sözcüğün ayrı yazıl-
V
ması
Bu dizelerdeki numaralanmış bölümlerden hangisi
B) Bağlaç olan “ki”nin sözcüğe birleşik yazılması
isim ya da sıfat tamlaması değildir?
C) Bağlaç olan “de”nin sözcüğe birleşik yazılması
D) Pekiştirme görevli ifadenin ayrı yazılması
E) Ünlü düşmesi kuralına uyulmaması
RASYONEL YAYINLARI
11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı 13. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yazım ve noktalama
vardır? bakımından doğrudur?
A) 23 Nisan Salı günü için bir gösteri planlamıştı öğret- A) Boston Üniversitesinden araştırmacılara göre, keş-
men. fedilen yeni yıldız, bilinen gökbilim teorilerini çürü-
B) Çantadan leylekgagasını çıkararak çizimini yeniden tecek.
yapmaya başladı. B) Boston Üniversitesi’nden araştırmacılara göre ke-
C) Sözcüklerin doğru yazımı, TDK’nin çıkardığı sözlük- şif edilen yeni yıldız, bilinen gökbilim teorilerini çü-
ten öğrenilebilir. rütecek.
D) Konuyla ilgili gazete küpürlerini bir dosyada biriktiri- C) Boston Üniversitesinden araştırmacılara göre keş-
yor eskiden beri. fedilen yeni yıldız, bilinen gök bilim teorilerini çü-
rütecek.
E) Herkes gittikten sonra ortamın darmaduman oluşu
daha çok çıktı ortaya. D) Boston Üniversitesi’nden araştırmacılara göre keş-
fedilen yeni yıldız, bilinen gök bilim teorilerini çürü-
tecek.
E) Boston Üniversitesinden araştırmacılara göre keşif
edilen yeni yıldız, bilinen gök bilim teorilerini çürü-
tecek.

14. Türk edebiyatının klasikleri hangileridir (I) diye sorsak 16. (I) Kısaca VTRN olarak adlandırılan navigasyon yön-
hemen birkaç yazar ve eser adı mı verirsiniz (II) yok- temi, otonom sistemlerin sadece çevrelerine bakarak
sa dudak büküp uzun uzun düşünmeye mi başlarsınız konumlarını tespit etmelerine dayanır. (II) Bu navigas-
(III) Ne yazık ki çoğu kişi bu soruya hemen yanıt vere- yon sistemleri, içinde bulundukları ortamın önceden çe-
miyor (IV) Oysa Batı klasikleri dendiğinde durum öyle mi kilmiş yüksek çözünürlüklü uydu fotoğraflarına bakarak
(V) Hemen hemen herkes Batı klasiklerine anında örnek çalışır. (III) VTRN üzerine ilk çalışmalar 1960’lı yıllarda
verebilir. başlasa da günümüze kadar bu navigasyon sistemlerini
güvenli hâle getirmek mümkün olmamıştır. (IV) Sistem,
Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine her-
çevresinden aldığı görüntüleri daha önce çekilmiş fotoğ-
hangi bir noktalama işareti getirilemez?
raflarla karşılaştırarak bulunduğu konumu tespit eder.
A) I B) II C) III D) IV E) V (V) Uygulama, kendisine verilen görüntüleri karşılaştır-
madan önce görüntülerdeki tüm mevsimsel içeriği siler.
(VI) Böylece, kullandığı veri tabanındaki görüntüler
başka mevsimlerde çekilmiş bile olsa konum tespitinde
navigasyon sisteminin hata payı azaltılmış olur.

düşüncenin akışını bozmaktadır?
RASYONEL YAYINLARI
15. (I) Silginin icat edilmediği dönemlerde insanlar, parşö- 17. Leonardo da Vinci’nin bir duvarı kaplayacak boyutlardaki
men ve papirüs üzerine mürekkeple yazdıkları metin- Son Akşam Yemeği tablosu yalnızca devasa boyutları
lerdeki hataları düzeltebilmek için kum taşı veya sünger (7 m x 8,8 m) nedeniyle değil, tekniği ile de büyük bir
taşı gibi kaba taş parçalarını kullanırlardı. (II) İslam kültü- sanat eseridir. Mısır piramitleri, inşa edildikleri dönemde
ründe ise hattat, el yazması eserdeki hataları gidermek (yaklaşık MÖ 3. yüzyıl) ulaşılan teknolojiyi gözler önüne
için serçe parmağını ıslatıp hatalı kelime üzerine sürerdi. seren büyük mimari eserlerdir. Marcel Proust’un Kayıp
(III) Aynı işlem birden çok tekrarlandığında mürekkep is- Zamanın İzinde isimli yedi ciltlik eseri Guinness Dünya
ter istemez dile de geçerdi. (IV) Bugün iyi eğitim görmüş, Rekorlar Kitabı’na göre hâlâ dünyanın en uzun roma-
bilgi sahibi kişiler için söylenen “mürekkep yalamış” de- nı unvanını taşır. Bu misallere dayanarak diyebiliriz ki
yiminin de bu işleme dayandığı söylenir. (V) Kâğıt üze- büyük eserler vermek ve sürekli daha büyüğünü ortaya
rindeki kurşun ve kömür izlerini silmek için yararlanılan koymak, insanların ulaşmak istediği hedeflerden biri.
en yaygın yöntem ekmek içiydi. (VI) Evet yanlış duyma-
dınız, 1700’lü yıllara kadar dünya üzerinde kurşun kalem
si söylenemez?
izlerini silebilmek için ekmek içinden daha iyisi yoktu!
A) Örneklemeye başvurulmuştur.
B) Karşılaştırma yapılmıştır.
raf numaralanmış cümlelerden hangisiyle başlar?
C) Açıklayıcı bilgi verilmiştir.
D) Nesnel yargıya yer verilmiştir.
E) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.

18. ----. Ancak Northwestern Üniversitesinden bilim insanla- 19. İletişim ve bilgi teknolojilerinin hızla yaygınlaşmasıyla
rı meyve sineklerinin sıcaktan kaçmak için kullandıkları sosyal medya, yaşamımızın ayrılmaz bir parçası hâline
yöntemin, sürücüsüz araçların kendi kendilerine karar geldi. Kendi oluşturduğumuz kişisel hesaplar veya ano-
vermelerini ve yeni durumlara adapte olmalarını sağla- nim profiller üzerinden fotoğraf, video gibi farklı içerik-
yan algoritmalarda kullanılabileceğini belirledi. Meyve ler paylaşabiliyor ve bu sayede çevremizle web tabanlı
sinekleri yaşamaları için uygun olmayan sıcak ortamlar- uygulamalar üzerinden iletişim kurabiliyoruz. Dolayısıyla
dan hızla uzaklaşır. Özellikle 35°C üzerindeki sıcaklıklar sosyal medya aslında dijital bir sosyalleşme platformu
meyve sinekleri için öldürücü olabilir. Meyve sinekleri olarak da tanımlanabilir. Bu platformların bir diğer bo-
ani sıcaklık değişimlerini tespit edebilmelerini sağlayan yutu ise kullanıcıların kendi gerçekliğini mi yoksa hayalî
antenlere sahiptir. Ancak yakın zamana kadar meyve kişiliklerini mi sergiledikleri konusu. ----. Yani sosyal
sineklerinin bu sensörlerden gelen bilgilere göre ısı kay- medyadaki “biz”in fiziksel, duygusal ve psikolojik yapı-
nağından uzaklaşmak için doğru rotayı hızlı bir şekilde mızın bir çeşit “örtük aynası” olduğunu söylemek yanlış
nasıl belirledikleri bilinmiyordu. sayılmaz.
Bu parçanın başında boş bırakılan yere aşağıdakiler- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han-
den hangisinin getirilmesi uygundur? gisinin getirilmesi uygundur?
A) Sürücüsüz araçların tasarlanmasında bütün araştır- A) Toplumsal ve bireysel kimlik karmaşası, bu platform-
malar doğanın ilham kaynağı olabileceğini gösteriyor ların en belirgin özelliği olduğundan platformların
B) Meyve sinekleri için öldürücü olan sıcakların bazı bi- kendisinde de kaos hâkim
limsel algoritmalarda kullanılması mümkün görünü- B) Bireyin gerçek kişiliğinde var olan bozukluklar bu
yor platformlara yansımadığı için kimse kimseyi gerçek
C) Tüm böceklerin yapısal olarak kendilerini koruma manada tanıyamıyor
noktasında gayet bilinçli hareket ettikleri bilinen bir C) Sanal platformlarda gerçekliği değil, idealize edileni
RASYONEL YAYINLARI
gerçek ve hayali kurulanı görebiliyoruz ne yazık ki

D) Meyve sineklerinin sıcaklığa duyarlı oluşu, bilim dün- D) Bana kalırsa bu platformlarda hepimiz gerçek hayat-
yasında heyecanla ve şaşkınlıkla karşılandı taki kişilik özelliklerimizi perde gerisinden yansıtıyo-
E) Böceklerin hayli basit canlılar olduğunu ve karmaşık ruz
bilişsel işlevleri yerine getiremediklerini düşünebilirsi- E) Kendi kişiliğimizi olduğu gibi gösterdiğimiz bu plat-
niz formlar, bireysel egolarımızın da tatmin yeri aynı za-
manda

20. Osmanlı mimarisinde 16. yüzyıldan beri örneklerine 21. Gorki’ye göre, uygarlığın temsilcileri üç çeşittir: işçiler,
rastlanan kuş evleri, kuşların korunması ve yuva ola- bilginler ve sanatçılar. İşçiler demire ve çeliğe hayat ve-
rak kullanması amacıyla tasarlanan yapılardı. Kuş ev- rirler ve gelişme ile ilerlemenin maddi ön koşullarını sağ-
leri hem evlerin hem de cami, hastane, darülaceze gibi larlar. Bilginler doğayı araştırırlar ve birinci doğaya da-
binaların duvarlarına inşa edilirdi. Kuş evlerinin tarihinin yanarak ikinci bir doğanın nasıl yaratılabileceğini halka
16. yüzyıldan daha eskiye dayanabileceği de düşünülü- öğretirler. Sanatçılar ise bireyin iç dünyasını inceler ve
yor. Ancak sanat tarihçileri önceki dönemlere ait ahşap onun kötülüklerden uzaklaşmasını sağlar. Böylece bilim
yapıların yangınlarla ya da başka etkenlerle yok olması gibi sanat da ikinci bir doğa yaratır. Şu farkla ki bilim in-
nedeniyle yalnızca taş yapılara bakarak tarihlendirme sanı çevreleyen doğayı değiştirdiği hâlde, sanat insanın
yapabiliyor. Eski gezginlerin yazdıkları da kuş evlerinin içindeki doğayı değiştirir.
izini sürmede sanat tarihçilerine yardımcı oluyor. Se-
Bu parçaya göre sanatçı, işlevini yerine getirirken
yahatnamelerde sözü edilen kuş evleri günümüze dek
aşağıdakilerden hangisini hedefler?
korunamamış olsa da bu yapıların bir zamanlar var oldu-
ğu biliniyor ve özellikleri öğrenilebiliyor. Örneğin 1843’te A) İnsan ruhunu iyiliğe yönlendirmeyi
Antakya’yı ziyaret eden William Henry Barlett’in yaptığı B) Bireyin doğasına uygun çevre oluşturmayı
gravürde Ulucami’nin minaresinde bir kuş evi bulunduğu C) Bireyle doğa arasında duygusal bağ kurmayı
görülüyor. Ancak kuş evinin ahşap olduğu için günümü-
D) Çevreyi kötü düşüncelerden arındırmayı
ze kadar ulaşamadığına inanılıyor.
E) İnsanın iç dünyasını olduğu gibi yansıtmayı
Bu parçada kuş evleriyle ilgili aşağıdakilerden han-
gisine değinilmemiştir?
A) İlk örneklerinin görüldüğü dönemden daha eskiye
dayanma ihtimalinin bulunduğuna
RASYONEL YAYINLARI
B) Özel mülkler dışında kamusal yapılarda da yer veri-

len mimari bir yapı olduğuna
C) Ahşap malzemeler zarar gördüğü için kuş evlerinde
artık taşın tercih edildiğine 22. Hegemonya, hâkim sınıfın diğer sınıflar ve kesimler
D) Tarihlendirmede ahşap yapıların bazı nedenlerle kul- üzerindeki ahlaki-entelektüel önderlik yeteneğiyle ya-
lanılamadığına kından ilişkilidir. Antonio Gramsci’nin çizdiği çerçeveden
E) Bazı eserlerde de yer verildiğine ve bu eserlerden bakıldığında hegemonik sınıfın salt kendi çıkarlarını dü-
haklarında bilgi edinilebileceğine şünmeden, yani bir uzlaşma yaratarak toplumun büyük
kısmını ortak paydada birleştirmesi hegemonik gücün
oluşumunda son derece önemli hâle gelmektedir.
Bu parçaya göre “hegemonya” kavramının doğru ta-

nımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Egemen sınıfların genel olarak toplumla kurduğu çı-
kar ilişkisidir.
B) Egemen sınıf ideolojisinin baskı yoluyla toplumda
“ortak duyu” hâline gelmesidir.
C) Egemen sınıfların kendi içerisinde uzlaşarak başat
bir ideoloji belirlemesidir.
D) Egemen sınıfın diğer egemen sınıflar üzerinde üs-
tünlük kurma çabasıdır.
E) Egemen sınıfın birbirlerinin görüşlerini sentezleyerek
topluma dayatmasıdır.

23. “Kendi alevlerinizde yanmaya hazır olmalısınız. Önce 24. Röportör: Şiirin düzyazı karşısında ikinci plana atıldığı-
kül olmadan kendinizi nasıl yenileyebilirsiniz?” diyor nı düşünüyor musunuz?
Nietzsche. Öyleyse küllerinden doğmak, herkesin özün-
Şair: Bence şiir, düzyazının gölgesinde hiçbir zaman
de var olan bir kuvvettir.
kalmadı. Köklü bir âşık geleneği var, deyiş geleneği var.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi Öte yandan dinî diyebileceğimiz bir şiir geleneği var; ki-
destekler niteliktedir? milerinin tasavvuf dediği. Düzyazı ise şiirden ayrı, ba-
ğımsız başka bir türdür.
A) Yeni fikirlerin doğuşu sancılıdır, bu nedenle toplum-
da kabul görmeleri de zaman alacaktır. Röportör: O hâlde toplum şiirle daha haşır neşir, değil
B) Salt düşüncelerimizi değiştirme gücü, insanın kendimi?
ni yenilemesini sağlamak için yeterlidir.
Şair: Bir toplum her şeyini şiirle yansıtır. Onunla slogan
C) Her insan, hayatının herhangi bir evresinde kendini atar, onunla savunur fikirlerini. Bu açıdan bakarsak de-
yenilemekten uzaklaşabilir, bu ilerlemeye engel de- ğerlendirmeniz doğrudur.
ğildir.
Aşağıdakilerden hangisi bu diyalogdaki şairin gö-
D) Değer yargılarımızı değiştirmek için çaba sarf etmek,
her insanın yapabileceği bir şey değildir. rüşleriyle örtüşmektedir?
E) Kendimizden yeni “ben”ler yaratmak için gereken A) Kimi toplumlarda nesir, nazmın önüne geçmiştir.
kendini yok etme gücüne sahiptir insan. B) Düzyazıyla şiir, birbirlerinin tamamlayıcısıdır.
C) Toplum şiirle düşünür, düzyazı ile değil.
D) Şiirsel bir düzyazı, toplumun düşünüş tarzını yansıtır.
E) Her toplum, kendine uygun bir sanat türü geliştirmiştir.
RASYONEL YAYINLARI

25. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Endüstriyel müzik, sa- 26. Progresif rock 1960’ların sonlarında ve 1970’lerin başla-
natı ucuzlaştırır mı?” sorusuna verilmiş bir cevaptır? rında ağırlıklı olarak İngiliz grupların rock müziğini yeni
sanatsal seviyelere çekme girişiminin sonunda ortaya
A) Endüstriyel müzik dediğiniz şey, bizim sosyal haya-
tımızın bir parçası. Üstünü karalayıp geçemeyeceği- çıkmıştır. Progresif rock grupları, standart rock veya
niz ya da çok da idealize edemeyeceğiniz bir şey. popüler müzikteki bent-nakarat düzeni üzerine kurulu
Dinleyici profilleri bu çağa özgü insan davranışlarını şarkı yapılarının ötesine geçerek rock müziğin teknik ve
ve düşüncelerini açıklamaya elbette yetmez. Açık- kompozisyon sınırlarını zorlamışlardır. Bunun ötesinde
lamak ve anlamak için daha fazla siyasi argümana aranjmanlarda sık sık klasik, caz ve avangart unsurlar
ihtiyacımız var. bulunur. Enstrümantal şarkılar daha yaygındır. Enstrü-
mental olmayanlarsa normal rock şarkıları gibi dans ve
B) Tabii ki öyledir. Gramofonun icadından beri öyledir. aşk gibi ögelerden ziyade daha kavramsal, soyut, edebî,
Her müziğin kendine has bir kitlesi olduğu düşünü- felsefi ve/veya fantastik ögeler içerir.
lürse en baştan beri geniş kitlelere ulaşmanın tek yo-
ludur endüstriyel müzik. İster ucuz ister kaliteli olsun Bu parçada progresif rock ile ilgili aşağıdakilerden
söylemek istediğini halka büyük oranda aktarabilen hangisine değinilmemiştir?
başka bir araç bilmiyorum ben. A) Daha çok İngiliz müzik gruplarının öncülüğünde orta-
C) Ben endüstriyel müziğin çok da içinde değilim. Mü- ya çıktığına
zikten çok, sözlü geleneğe bağlıyım; tekst/metin B) Geleneksel rock argümanlarının dışına çıktığına
denen şeyi fazla önemsiyorum. Yeni arayışlar dedi- C) Farklı müzik türlerinden ögelere ve yenilikçi unsurla-
ğimiz şeyi de farklı anlıyorum: daha minimal, daha ra yer verdiğine
basit bir söyleyiş yakalamak, daha samimi olmak ve D) İçeriğinde daha çok popüler ögeler barındırdığına
farklılıklarımı daha iyi ifade edebilmek gibi.
E) Yalnızca besteden oluşan müzik eserlerinin çoğun-
RASYONEL YAYINLARI
D) Her çağda ucuz ve pahalı işler yapılmıştır. Ancak bu lukta olduğuna

sektörün içinde yer alan müzisyenler, onlarca yıldır
enstrümanlarıyla kendilerini geliştirmeye çalışıyorlar.
Başta klasik Batı müziği olmak üzere repertuarlar ve
konservatuvarlarla müziği yeniliyorlar. İşte bütün bu
zenginlik endüstriyel müziğin içinde cereyan ediyor.
Dolayısıyla endüstriyel müziğin, hiçbir zaman bizim
sıradan hayatımızdan daha ucuz olamayacağı kanı-
sındayım.
27. Newton; Galileo, Kepler, Kopernik ve Descartes’ın gö-
E) İlişkiler ve iletişim ucuzlaşıyor evet. Bunu parasal rüşlerinden yararlanarak evreni ve cisimlerin hareket-
anlamda söylemiyorum. İlişkilerimiz ve iletişimimiz
lerini yeniden yorumlamış, bugünkü fizik anlayışımızın
ahlaki anlamda değer kaybediyor. Birbirimizin acıla-
temelini atmıştır. Newton, evrenin büyük bir makine gibi
rından haberdar olmayı da zaten sanattan, edebiyat-
görüldüğü determinist mekanik evren anlayışını Kep-
tan öğreniyoruz. Bu bağlamda endüstriyel müziğin
ler’in matematiksel yöntemini ve gözlemsel verileri kul-
kitleleri birleştirme gücünün olduğuna katılıyorum
ben de. lanarak elde etmiştir.
Bu parçaya göre Newton’un çalışma yönteminin bi-

limin aşağıdaki özelliklerinden hangisini örneklediği
söylenebilir?
A) Genelleyici olma
B) Birikimsel olarak ilerleme
C) Şüpheci olma
D) Uzlaşımsal olma
E) Nedensel olma

28. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Çocuk tiyatrosu ya- 29. Felsefede; soruyla ilgili net, son noktayı koyan bir ce-
panların bir bölümünün kendilerine oldukça katı bir vap gelince insanlar o konuyla ilgili soruları bırakır ve
eğiticilik görevi biçtikleri görülse de bu durumun aşırılı- fikir üretmeyi keser düşüncesi hâkimdir. Bu nedenle bir
ğı tiyatronun ruhuna aykırıdır.” düşüncesini destekle- filozofa göre cevaplar akıl yürütmeyi engeller.
mektedir?
Bu parçaya göre felsefenin özü aşağıdakilerden han-
A) Çocuğu tiyatro yolu ile eğitme, tiyatro sanatının baş- gisidir?
langıcından beri tartışılmış, savunulmuş bir düşün-
A) Soru sorarak düşünmeye devam etme
cedir. Tiyatronun etkili bir sanat dalı olduğu, insanın
ve toplumun eğitiminde bu etkinlikten yararlanılması B) Bir konuya ilişkin kesin doğruya ulaşma
gerektiği düşüncesi çeşitli biçimlerde yinelenir durur. C) Herkesin yanıt veremeyeceği özgün sorular sorma
Yalnız öğretilmesi istenen gerçekler, eğitilmesi iste- D) Şüphecilikten vazgeçerek sonuca odaklanma
nen görüşler dönemden döneme değişmektedir.
E) Her soruya yanıt bulmaktan vazgeçmeme
B) Tiyatro yolu ile eğitilmek istenen çocuğun yaşının,
anlayış gücünün, ruhsal durumunun, yaşantısının,
bilgi ve görgüsünün, içinde bulunduğu ekonomik du-
rumun, kültürel özelliklerin bilinmesi gerekir. Yapılan
eğitimin günlük yaşamı ile uzlaşıp uzlaşmadığı, ço-
cuğu çelişkiye düşürüp düşürmediği araştırılmalıdır.
C) Tiyatronun, sanatsal etkinliği yanında eğitici görev

de üstlenmesi saygıya değer yanıdır. Bu bağlamda
çocuk tiyatrosunun eğiticiliği ve öğreticiliği de doğal
sayılmalıdır. Ancak bu eğitim yükünün konusu ve
RASYONEL YAYINLARI
ölçüsü iyi belirlenmelidir ki tiyatronun özüyle ters dü-

şülmesin.
D) Ülkemizde iki kuşak öncesinin çocuk oyunlarındaki

eğitim anlayışı okullardaki eğitim anlayışına koşut
olmuştur. Çocuğun, söz dinler, sabırlı, çalışkan, bü- 30. Restorasyonda sağlamlaştırma, bütünleme, yenileme,
yüklerine karşı saygılı, küçüklerini koruyucu olması yeniden yapma, temizleme, taşıma tekniklerinden ya-
amaçlandığından oyunlarda bu temalar ele alınmış-
rarlanılır ve bu tekniklerden birkaçı bir arada uygulanır.
tır.
Onarım sırasında yapılan müdahalelerin derecesi sağ-
E) Günümüz çocuk tiyatrosu uygulaması eski uygula- lamlaştırmadan yeniden yapıma doğru artar. Yapının
maya bir tepki niteliği taşımaktadır. Geçmişin eğitim özüne sadık kalmak açısından en uygunu ise sağlam-
kalıpları kırılmakta, değer yargıları irdelenmektedir. laştırma ile yetinmektir.
Fakat eğitimin yönteminde bir değişiklik olmamıştır.
Bu parçaya göre restorasyonun amacı aşağıdakiler-
Çocuk yine ne anladığı, ne ölçüde özümlediği, nasıl
den hangisidir?
etkilendiği dikkate alınmadan tiyatro yolu ile eğitilme-
ye çalışılmaktadır. A) Yapıların tahribat derecesini iyi belirlemek
B) Yapılardaki hasarları, özgün bir yaklaşımla gidermek
C) Tekniklerden uygun olanları seçerek yapıları inşa et-
mek
D) Yenilemelerle yapıdaki hasarın artmasını engelle-
mek
E) Olabildiğince az müdahale ile yapının aslını korumak

31. Bilirim ki ağlayan bir kişinin kalbi henüz nasır tutmamış- 33. Uzaya fırlatılan araçların yörüngesinde değişiklik yapma
tır. Hani derler ya, “Kalp ağlamazsa göz yaşı da akmaz.” yollarından biri, büyük gök cisimlerinin kütle çekiminden
İşte böyle bir şeydir ağlamak. Sevindiğinizde, mutlu- yararlanmaktır. Bunun için uzay aracının hangi zaman-
luktan uçacak olduğunuzda nasıl kahkahalar atarsanız larda, hangi gök cisminin yakınından geçeceği ve bu sı-
üzüldüğünüzde dökülen gözyaşları da bir o kadar değer- rada takip ettiği yolda nasıl değişiklikler olacağı önceden
lidir. hesaplanır. Uzay aracının alacağı yol, gök cisimlerinin
kütle çekiminden yararlanarak daha az yakıtla hedefi-
Bu parçaya göre ağlamak aşağıdakilerden hangisi-
ne ulaşabileceği şekilde ayarlanır. BepiColombo’nun
nin göstergesi olabilir?
1 Ekim’de Merkür’ün yakınından geçmesi de yakıt ihti-
A) Gülme eyleminin unutulduğunun yacını ve dolayısıyla fırlatılan aracın kütlesini azaltmak
B) Ruhen rahatlama yaşandığının amacıyla önceden planlanmış bir olaydı. BepiColombo,
C) Duyguların yitirilmediğinin Merkür’ün yakınından her geçtiğinde gezegenin kütle
çekimi etkisiyle fren yapıyor. Bu sayede aracın hızı daha
D) Zıt duyguların iç içe geçebildiğinin
az enerji harcanarak düşürülebiliyor.
E) Üzüntünün insanı yıprattığının
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Gezegenlerin çekim gücüyle diğer gök cisimlerinin
çekim gücünün eş değer olduğu
B) Uzay araçlarının rotalarında değişiklik yapılabileceği
C) Gök cisimlerinin çekim gücünden uzay hesaplamala-
rında yararlanıldığı
D) Uzay araçlarının yakıt ihtiyacının bazı ayarlamalarla
RASYONEL YAYINLARI
azaltılabileceği
E) BepiColombo’nun rotasının belli bir hedefe yönelik
olarak önceden ayarlandığı
32. Kimi ünlülerin şiirlerimi yürüttüğünü, benimse kimseye

borç takmadığımı okurlarım bilir mi? Elimden kaçan di-
zeleri günlerce nasıl bekledim, ne sancılar kalafatladım,
aklımın ve kalbimin varını yoğunu ortaya döktüm yaza-
bilmek için, okurlarım bilir mi?
Bu parçadaki sözleri söyleyen sanatçıyla ilgili olarak

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Başkalarının onun şiirlerini sahiplendiği
B) Başka sanatçılara öykündüğü
C) İlhamını bazen yitirdiği
D) Tüm duygu ve düşüncelerinden beslendiği
E) Eser üretirken kafa yorduğu

34. ABD’li biyoloji firması Colossal, bilim insanları ve girişim-
cilerden oluşan bir ekiple, nesli yıllar önce tükenen yünlü
yınız.
mamut türünü genetik olarak geri getirebilmek için yeni
bir ortaklık kurduğunu ve bu girişim için 70 milyon do-
lar bir fon ayırdığını açıkladı. Harvard Tıp Okulunda se- Bir adam, birbiriyle iyi geçinemeyen çocuklarını çağırıp
kiz yıldır mamutları canlandırmak için araçlar geliştiren onlara ince birer dal verir ve onlardan bu dalları kırma-
küçük bir araştırmacı ekibine liderlik eden ve bu ortaklı- larını ister. Çocuklar ince dalları kolaylıkla kırar. Adam
ğa bağlı araştırma ekibinin de başında yer alan Biyolog bu defa onlara demet hâline getirdiği ince dalları verir
George Church ise konuyla ilgili, “Bu bizim için önemli bir ve kırmalarını ister. Ne var ki bu defa çocukları ellerine
kilometre taşı. Tüm dünyada fark yaratacak bir girişim.” tutuşturulan demetlerdeki ince dalları kıramaz. Böylelikle
dedi. İlk fonunu 15 milyon dolar olarak belirleyen şirket, adam çocuklarına öğüdünü vermiş olur.
Dr. Church’ün laboratuvarındaki araştırmaları destekle-
yecek, Boston ve Dallas’taki kendi laboratuvarlarında da
deneyler yapmasını sağlayacak. 35. Bu parçaya göre adamın oğullarına vermek istediği
öğüt aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi hakkında bir bil-
gi verilmemiştir? A) Sabırlı olurlarsa başarılı olacakları
B) Birlik olunursa güç kazanılacağı
A) Araştırmanın hedefi
C) Hayatta bazen yenilmenin de mümkün olduğu
B) Araştırmaya kimin önderlik edeceği
D) Başına buyruk olmanın sonunun kötü olacağı
C) Araştırmanın sonucu
E) Uzlaşımcı olmanın kişiyi başarıya götüreceği
D) Araştırmanın nerelerde yapılacağı
E) Araştırmanın finansmanlığını kimin üstlendiği
RASYONEL YAYINLARI

ağır basmaktadır?
A) Betimleme
B) Örnekleme
C) Benzetme
D) Öyküleme
E) Söyleşme

yınız. yınız.
Fransız Biyoakustik Mühendisi Julien Meyer'in araştır- “Ressam, satabileceğini çizer; sanatkâr ise çizdiğini sa-
malarına göre Meksika'nın güneyindeki Huautla Jime- tar.” diyor Picasso. O hâlde resim, sanatçıyı özgürleştirir.
nez bölgesinde ıslık dili pazarda, evden eve, bir dükkân- Onu yapabilmek için bir odaya tıkılmana gerek yok, di-
dan diğerine haberleşmede kullanılacak kadar günlük lediğin ve yapabileceğine inandığın her yeri çizim mekâ-
yaşamın içerisindedir. Tayland’da sevilen kişiye ilgi gös- nın hâline getirebilirsin. Hatta sevdiğin diğer aktiviteleri
terme amacıyla kullanılır. Bizde ise daha çok Giresun’un de resimle birleştirip üretkenliğini artırabilir, böylelikle iç
Çanakçı ilçesine bağlı köylerde engebeli arazilerde ko- sesine daha kolay ulaşabilirsin. Mesela müzik dinleye-
nuşma yerine kullanılır. Hangi amaçla kullanılırsa kul- rek resim yapmayı denediğinde sen de kendini, ruhunun
lanılsın ıslık dili bilimsel ve kültürel anlamda önemlidir renklerle dans ettiği farklı bir boyutta hissedeceksin.
ve bu nedenle 2017’de, Acil Koruma Gerektiren Somut Böylece yaptığın resimde beklentinin de üstüne çıkabil-
Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne kabul edilmiştir. 2015 diğini göreceksin.
yılında Türk Bilim İnsanı Prof. Dr. Onur Güntürkün, eki-
biyle birlikte ıslık dili ile ilgili bilimsel çalışmalar yürütmüş-
tür. Yabancı Current Biology dergisinde yayımlanan bu 39. Bu parçadaki örnek aşağıdakilerden hangisini ifade
çalışmalara göre ıslık dili kullanılırken beynin sağ ve sol etmek için verilmiştir?
yarı küresi de eşit düzeyde çalışıyor. Oysaki beynin dil A) Farklı sanat türlerinin birbirlerine benzer yönlerinin
becerisinin ortaya çıkmasında beynin sol yarı küresinin olduğunu
etkili olduğu biliniyor. Bu yönüyle Çanakçı’da kullanılan
B) Duyular arası etkileşim arttıkça resimde istenen dü-
ıslık dilinin konuşma ve konuşulanı anlama yetilerini kay-
zeyin aşılabileceğini
RASYONEL YAYINLARI
betmiş hastalar için tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine

C) Sanatın her dalının kişiyi özgürleştirici etkisinin bu-
katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
lunduğunu
D) Kişinin kendi özüne ulaşabilmesinin resimle mümkün
37. Bu parçadan hareketle ıslık diliyle ilgili aşağıdakiler- olduğunu
den hangisine ulaşılamaz? E) Resim yapmanın diğer sanat dallarında da başarıyı
artırabileceğini
A) Kullanım amacının toplumdan topluma değiştiğine
B) Bizde daha çok belirli bölgelerde tercih edildiğine
C) Kişiler arası iletişimi sağlamak için kullanıldığına
D) Bir toplumun ortak zihniyetinin dışında olduğuna
E) Üzerine yapılan çalışmaların evrensel alanda tanın-
dığına
38. Bu parçaya göre ıslık dilinin konuşma ve konuşula- 40. Bu parçada Picasso’nun cümlesiyle asıl anlatılmak
nı anlama yetilerini kaybetmiş kişilerin tedavisinde istenen aşağıdakilerden hangisidir?
kullanılabilir olması aşağıdakilerin hangisinden kay-
A) Sanatçı olabilmek için özgün çizimler yapmanın asıl
naklanmaktadır?
koşul olduğu
A) Kullanımı sırasında beynin her iki bölümünü de aktif B) Sanatçıların da resimlerinden kazanç elde etmeyi, iyi
hâle getirmesinden resim üretmeye yeğleyebileceği
B) Bilimsel birçok çalışmaya konu olmasından C) Geniş kitlelere ulaşmayı hedeflemeyen sanatçıların
C) Bulunan tedavi yöntemlerinin yetersiz olmasından yalnız kendileri için eser ürettiği
D) Uygulamasının basit ve anlaşılır olmasından D) Resmin değerini belirleyen unsurun nicelik değil, res-
E) Yabancı yayınların bu konuda çığır açan buluşlar min niteliği olduğu
yapmasından E) Ressamın ticari amaç güttüğü ancak gerçek sanatçı-
nın sanat için resim yaptığı
TEST BİTTİ.
15

1. OTURUM
TÜRKÇE

QR kodu okutunuz.
RASYONEL VİDEO
EVEREST DENEME 12
0 0 1 2 0 0 1 2
ADI
SOYADI
SALON NO. SIRA NO.
ADAYIN DİKKATİNE!
alanlara yazınız.
mıştır.
Adayın imzası:
EVEREST DENEMELERİ
Deneme 12
Deneme 11
Deneme 10
AĞRI DENEMELERİ
Deneme 9
Deneme 8
Alpinist Deneme 7
SERİSİ
KAÇKAR DENEMELERİ
Deneme 6
Deneme 5
Deneme 4

Deneme 2
Deneme 1
oluşturulmuştur.

1. Küremiz ısınmaya ve küresel iklim değişikliği ciddi bir ---- 2. Eleştiri, edebiyat dünyamızın bazen magazine kaçan
kaynağı olmaya devam ediyor. Bu ısınma eğilimi, özel- çetrefilli bir hâlidir. Türüdür diyeceğim de eleştirmek için
likle 20. yüzyılın ortalarından itibaren gelişen teknoloji, eline kalemi ya da klavyeyi alanların hâlden hâle girebi-
artan üretim ve tüketim ile birlikte insan faaliyetlerinin bir leceği bir esnekliğe sahip eleştiri.
sonucu olarak tarihte hiç görülmemiş bir hızla ilerliyor.
Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
Küresel sıcaklıktaki artış, karbon ayak izinin büyümesi,
ekstrem hava olaylarının daha sık görülmesi, okyanusla-
rın ısınması, buzulların erimesi… Tüm bunlar, insanlığın A) Cümleleri eğerek, bükerek, nereye çekersen çek
iklim değişimini ---- yönünde çok daha fazla önlem alma- oraya uzatarak yapılan eleştirinin tadı da tuzu da ol-
sı gerektiğini gösteriyor. maz.
B) Yazarın, şairin aylar, günler vererek ortaya koyduğu
esere üstünkörü yapılan eleştirinin kimseye faydası
olmaz.
A) risk - önemseme C) Siz siz olun, kalemine güvendiğiniz bir söz erbabının
B) tartışma - durdurma cümlelerinize dokunmasına izin verin.
C) endişe - yavaşlatma D) Çelişkili değerlendirmelerde bulunan aydınlar, edebî
D) tehlike - umursama eser ortaya koyan yazarların da dengesini bozmuşa
benziyor.
E) felaket - yok sayma
E) Edebiyat dünyası postmodern yazarların anlaşılması
güç tutumları nedeniyle ikiye bölünmüş durumda.
YAYINLARI
RASYONEL YAYINLARI
3. İyi okur, yazarın kalıbına giren değil, onunla tartışabilen,

onu da çoğaltabilen okurdur. İyi yazarlar da okurunu
hapseden değil, onun zihnine attığı azap tohumlarıyla
onu uykusuz bırakan, yollara düşüren yazarlardır.
Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşa-

A) Okuru düşünmeye sevketmek
B) Okuru eleştirmeye zorlamak
C) Okura duygusal acılar yaşatmak
D) Okuru cevapsız sorularla yormak
E) Okurlar üzerinde bir algı oluşturmak

4. ● derin: Yoğun. 5. I. Bazı yazılar, yazarının bile düşünemeyeceği ölçüde
● beklemek: Bir iş oluncaya, biri gelinceye değin bir okuyucudan gelen yansımalarla anlamsal genişle-
yerde kalmak, durmak. meye uğrar.
● dokunmak: Hafifçe değmek. II. Bazı yazarlar, düşüncelerini okurlarına aktarırken o

düşüncelerin daha farklı yorumlanması için imgesel
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “derin, beklemek,
bir anlatımı tercih eder.
dokunmak” sözcükleri belirtilen anlamlarını karşıla-
yacak şekilde kullanılmıştır? III. Aslında her yazı, onu kaleme alan kadar sınırlıdır
ancak okuyan akıl sahiplerinin düşünce derinliğine
A) Yunus Emre gibi derin bir tasavvuf erbabının elinden
göre o yazı derinleşip sınırsızlaşır.
çıkan bu eser yüzyıllar boyunca önemini korumuş-
tur. Birçok önemli düşünür böyle bir eserin gelmesini IV. Okur, bir metnin içinde yer alan anlamsal derinlik öl-
belki de uzunca bir zaman beklemiştir. Bu eserde- çüsünde o metni okur, açar ve yeniden şekillendirir.
ki sözler pek çok yüreğe dokunmuş, pek çok diyara V. Yazınsal değer taşıyan yapıtlar, derin anlamlar içer-
ulaşmıştır. diği için yazarının ve okurunun düşünce ufuklarını
zorlar.
B) Sonunda aradığımız adresi bulmuştuk. Bu eski ah-
şap konak İstanbul’un kenar mahallerinin birinde de- Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi aynı düşün-
rinlere saklanmış, vakur duruşuyla zamana meydan ceyi aktarmaktadır?
okuyordu. Oymalı ahşap kapısının açılmasını kim bi-
lir nice zamandır beklemişti. Kapının üstündeki pas- A) I ve II B) I ve III C) II ve III
lanmış mandala dokunur dokunmaz âdeta bir zaman
D) II ve IV E) IV ve V
yolculuğu başladı içimde.
C) Kar tüm şehri derin bir sessizliğe gömmüştü.

RASYONEL YAYINLARI
Kızılay’da otobüs durağında bilmem kaç dakikadır

bekliyordum. Yanımda duran yaşlı bir adamın kolu-
ma dokunmasıyla irkildim. Adam da bunun farkına
varmış olacak ki yüzünde bir mahcubiyet belirdi.
D) Genç adam paletlerini taktı, hazırlıklarını tamamladı. 6. I. Üstün çözücü özelliğiyle su, atmosferdeki gazları da
Derin bir nefes alıp daldı suya. Suyun altında kendi- dinamik bir dengeye ulaşıncaya dek çözebilir.
sini neyin beklediğini bilmiyordu. Bir iki dakika geç-
mişti ki küçük bir yunus sürüsü ile karşılaştı. Onlara II. Bardağa doldurduğumuz suyun bekledikçe havadaki
dokunmak için birkaç kulaç attı. Ama nafile… karbondioksidi yapısına kattığı ve su molekülleri ile
karbondioksit moleküllerinin tepkimeye girerek kar-
E) Tartışma bitinceye kadar sessizce bekledi. Arkadaş- bonik aside dönüştüğü görülmüştür.
larının söylediği sözler ona çok dokunmuştu. Önce
onlara derin bir bakış yöneltti sonra konuşmaya baş- Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak
ladı. Konuştukça yatışacağı yerde daha çok hırslanı- aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
yordu. A) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen bir durumdan
söz edilmektedir.
B) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olum-
suzluktan bahsedilmektedir.
C) I. cümledeki olgunun, karbondioksidi neden daha
fazla etkilediği açıklanmaktadır.
D) I. cümlede belirtilen olgunun atmosferdeki tüm gazlar
için geçerli olduğu vurgulanmaktadır.
E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak ka-
nıtlandığı gösterilmektedir.

7. I. Nanoteknoloji denince aklımıza genellikle bilim in- 8. İşlenmiş abur cuburların çok fazla yağ, tuz ve şeker
sanlarının nano boyutlarda geliştirdiği malzemeler I
ve aygıtlar gelir. içerme eğiliminde oldukları için kötü olduğu uzun za-
II III
II. Bilim insanları nanoteknolojiyi kullanarak ressamlar mandır biliniyordu. Ancak yapılan son araştırmalar, bu
gibi tablo yapabiliyor, elektron mikroskobu ile görün- IV
tülenebilecek mimari yapılar inşa edebiliyor ve kitap yiyeceklerin sağlığımıza zararlı hâle gelmesinde başka
yazabiliyorlar. V
mekanizmaların da iş başında olabileceğini düşündürü-
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir
biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisi- yor.
dir?
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangileri
A) Bilim insanları nanoteknolojiyi tablo, mimari ve yazı fiil kökünden türemiştir?
gibi sanatsal etkinlikler amacıyla çok fazla kullana-
madıkları için nanoteknoloji denince aklımıza genel- A) I ve II B) I ve III C) II ve III
likle bilim insanlarının nano boyutlarda geliştirdiği
malzemeler ve aygıtlar gelir. D) III ve IV E) IV ve V
B) Bilim insanları nanoteknolojiyi kullanarak ressamlar

gibi tablo yapıp, elektron mikroskobu ile görüntüle-
nebilecek mimari yapılar inşa edip ve kitap yazabi-
liyorlarken nanoteknoloji ile bilim dünyasında ortaya
konan yenilikler insanların dikkatini daha çok çekiyor.
RASYONEL YAYINLARI
C) Bilim insanları nanoteknolojiyi kullanarak ressamlar

gibi tablo yapıp, elektron mikroskobu ile görüntüle-
nebilecek mimari yapılar inşa edip kitap yazmalarına
rağmen nanoteknoloji dendiğinde aklımıza genellikle
bilim insanlarının nano boyutlarda geliştirdiği malze-
meler ve aygıtlar gelmektedir.
9. NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, sekiz bin yıl önce
D) Nanoteknoloji dendiğinde aklımıza genellikle bilim patlayan devasa bir yıldızın genişleyen kalıntılarının
insanlarının nano boyutlarda geliştirdiği malzemeler küçük bir bölümünü çarpıcı ayrıntılarla ortaya çıkardı.
ve aygıtlar gelmektedir oysa son yıllarda bu alanda Bu cümledeki ögelerin doğru sıralanışı aşağıdakiler-
büyük gelişmeler yaşanmış ve resimden mimariye den hangisinde verilmiştir?
hatta kitaba kadar bir çok sanatsal alanda nanotek-
noloji etkisini iyiden iyiye hissettirmeye başlamıştır. A) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yüklem
B) Özne - belirtili nesne - zarf tümleci - yer tamlayıcısı -
E) Nanoteknoloji dendiğinde aklımıza genellikle bilim yüklem
insanlarının nano boyutlarda geliştirdiği malzemeler
C) Belirtisiz nesne - özne - zarf tümleci - yüklem
ve aygıtlar gelmesinin altında yatan ana sebep nano-
teknolojinin resim, mimari ve kitap alanında istenilen D) Özne - zarf tümleci - belirtili nesne - zarf tümleci -
düzeyde gelişim gösterememiş olmasıdır. yüklem
E) Belirtisiz nesne - zarf tümleci - özne - yer tamlayıcısı-
yüklem

10. İnce ve kuru atmosferi nedeniyle Mars’ta bulutlu günler 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin ya-
hayli nadir görülür ve bulutlar genellikle yılın en soğuk zımı ile ilgili yanlışlık yapılmıştır?
zamanında Mars’ın ekvatoru çevresinde bulunur.
A) Çapı 2302 km olan Plüton’un yüzeyi karbonmonok-
Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi sit, metan ve nitrojen buzullarıyla kaplıdır.
söylenemez? B) Doğu yüzünde 41 satır, güney ve kuzey yüzlerinde
on beşer satır bulunan Bilge Kağan Anıtı’nın yüksek-
A) Dönüşlü çatılı fiillere yer verilmiştir.
liği 3,8 metredir.
B) Türemiş yapılı sıfatlara yer verilmiştir.
C) TBMM’nin yaptığı köklü değişiklikler arasında hiç
C) Bağımsız bağlı bir yapıya sahiptir. kuşkusuz en önemli değişiklik Medeni Kanun’un ka-
D) Niteleme sıfatını niteleyen zarf vardır. bulüdür.
E) Zincirleme isim tamlaması bulunmaktadır. D) Kardeşim Miraç Kandili’nde doğduğu için adının ken-
disiyle birlikte geldiğini söylerlerdi aile büyüklerimiz.
E) 12-14 Temmuz 2021 tarihleri arasında Ankara’da
Türkçenin Anadolu’da Yazı Dili Oluşu sempozyumu
düzenlenecektir.
11. Batı’da güzel sanatlarla ilgili teorik konular geliştikçe

I
edebiyat da bu sanatlardan biri olarak benimsenmiş,
RASYONEL YAYINLARI
II
böylece edebiyatın diğer güzel sanatlarla ortak estetik
prensipleri paylaştığına dikkat çekilmiştir. Buna göre her
edebî eserin aynı zamanda bir sanat eseri olmasıyla,

13. Otobüse binmeden evvel hep yaptığı gibi sımsıkı sarıl-
içlem-kaplam ilişkileri göz önüne alınarak sanatın tarifi,
dı annem( ) Yine kekik( ) fesleğen ve nane kokuyordu.
III
kaynağı, gayesi, din, ahlak, felsefe, toplum vb. alanlarla Biraz da domates( ) Yine tembih cümlelerini sıkılmadan
deniyordu üstümde( ) Molalarda inmemeliyim, kimseden
ilgisi gibi problemler edebiyatın da problemleri olmuştur. bir şey alıp yememeliyim( ) özellikle yolculuk sırasında
tanıdığım insanlarla çok muhatap olmamalıyım( )
Duygu, düşünce ve hayalleri diğer sanatların ancak yo-
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki noktala-
ruma bağlı sembollerle ifade etmesine karşılık edebiyat ma işaretlerinden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) (.) (,) (.) (;) (;) (.)
maddi dünya intibalarından şuur altı, mistik ve metafizik
B) (.) (,) (…) (.) (,) (.)
IV
boyutlara kadar insani olan her şeyi apaçık veya sembo- C) (…) (;) (.) (:) (;) (...)
V D) (.) (,) (…) (:) (,) (...)
lik şekilde ifadeye muktedirdir.
E) (.) (,) (!) (.) (;) (!..)
Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinin yazımı
yanlıştır?

14. Yunus Emre (I) M. Fuat Köprülü’nün Türk Edebiyatı’nda 16. (I) Gezegenimiz kuyruklu yıldız ve asteroid kaynak-
İlk Mutasavvıflar eserinden sonra ilim ve sanat çevre- lı tozlarla çok sık karşılaşıyor. (II) Bu gezegenler arası
lerinin gündemine giren bir isim oldu. Divan ’ı yeni harf- tozların büyük kısmı atmosferin içinden geçerek yıldız
lerle basıldı. Şiiri, tasavvufi anlayışı ve çağındaki mis- kaymaları oluşturur. (III) Bazıları da mikro meteorlar şek-
yonu üzerine Rıza Tevfik’ten Abdülbaki Gölpınarlı’ya (II) linde yeryüzüne ulaşır. (IV) Mikro meteorlar, milimetre-
Necip Fazıl’dan Sabahattin Eyüpoğlu’na (III) Sezai Ka- nin onda biri ya da yüzde biri ölçüsünde küçük boyutlu
rakoç’tan A. Yaşar Ocak’a kadar pek çok ilim (IV) fikir parçacıklardır. (V) Yaklaşık 20 yıllık uluslararası bir araş-
ve sanat insanı tarafından kitaplar yazıldı. Bütün bunlar, tırma programı kapsamında bu mikro meteorların her yıl
onun daha geniş bir çerçevede (V) ele alınıp incelen- yeryüzüne ulaşan kısmının toplam ağırlığının 5200 ton
mesi ve daha geniş bir kitle tarafından tanınması gibi civarında olduğu belirlendi.
sonuçlar doğurdu.
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine vir- şüncenin akışını bozmaktadır?
gül getirilemez?
RASYONEL YAYINLARI
15. Atbaşı Bulutsusu, gökyüzünde çıplak gözle en kolay fark 17. (I) İnsanlık, varoluşundan bu yana gözlem yapagelmiş-
edilebilen takımyıldızlardan biri olan Avcı takımyıldızında tir. (II) Merakla beraber gelişen gözlem yapma ihtiyacı
ve bizden yaklaşık 1600 ışık yılı uzaklıkta bulunur. Bulut- insanın kendisini, çevresini, doğayı ve evreni tanıması
sunun bu ismi almasının nedeni, şeklinin bir denizatının için her zaman gündemde kalmıştır. (III) İçinde yaşadığı-
başına benzemesidir. Yoğun bir toz ve gaz bulutundan mız evreni, üzerinde yaşadığımız dünyadan başlayarak
oluşan bulutsu, görünür dalga boyunda siyah renktedir. tanımaya çalışmak uzun ve erimli bir hedef gibi görünse
Ancak kızılötesi ışınlar toz bulutunun daha derinlerine de insanlık bundan hiçbir zaman vazgeçmemiş ve her
nüfuz edebildiği ve bulutsunun sıcak kısımları kızılötesi zaman evreni gözleme çabasında olmuştur. (IV) Bilim-
dalga boyunda ışık yaydığı için bu dalga boyunda Atbaşı sel araştırmaların temel araçlarından olan gözlem gerek
Bulutsusu hayli renkli ve parlak görüntüler sunar. kuramların test edilmesi gerekse keşiflerin gerçekleşti-
rilmesi, sonrasında da kuramların geliştirilmesi için son
derece önemlidir. (V) Bilimsel gözlem bir olguyu, süre-
si söylenemez?
ci, yapıyı, nesneyi veya canlıyı tanımak, öğrenmek ve
A) Örneklemeye başvurulmuştur. açıklamak için sistematik veri toplama sürecidir. (VI) Bu
B) Açıklayıcı anlatım ile oluşturulmuştur. süreç, kontrollü gözlem olarak adlandırılan deneyler va-
C) Neden-sonuç bildiren yargılara yer verilmiştir. sıtasıyla da desteklenebilir.
D) Terim anlamlı sözcükler kullanılmıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag-
E) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar?

18. Gerçeği araştırmak ve bildirmek bilimin işidir. Bu ne- 19. İnsan beyninde 80 milyardan fazla nöron ve bu nöron-
denle edebiyatın savunucuları sanatın asıl işinin ger- ları destekleyen glial hücreler bulunur. Bu gizemli ve bir
çeği göstermek değil, insanlara zevk vermek olduğunu o kadar harika yapı, farklı bölgeleri arasında karmaşık
söylemişlerdir. Ancak böyle söylemekle “Zevk veren her etkileşimler bulunan bir sinir ağıdır. ----. Yine de bir sı-
şey sanat eseridir.” demek istemiyorlar. Çünkü hepimiz nıflandırma adına beynin farklı görevleri üstlendiği söy-
biliriz ki insanların hoşlandığı şeyler türlü türlüdür. Kimisi lenen çok sayıda bölgeye ve alt bölgeye bölündüğü söy-
balık tutmaktan, kimisi araba sürmekten hoşlanır. Ama lenebilir. Vücudun farklı bölgelerinden toplanan bilgilerin
bir şeyi sanat eseri yapan nedenlerin altında bu saydık- beyne iletilmesi, nöronlarda bir elektrik sinyalinin oluş-
larımızdan farklı bir zevk yatar: Edebî, estetik zevk. İşte ması ve oluşan sinyalin nöronlar arasında aktarılması
bu durum da sanat eserlerinin yine belli bir zevki hisset- yoluyla olur.
tirmek adına oluşturulduğunu kanıtlamaktadır.
Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
hangisidir?
A) Vücuttan gelen sinyalleri algılayıp onları gerekli böl-
A) Edebiyat ürünleri estetik yaklaşımdan uzak yazıla- gelere yönlendiren nöronlar vasıtasıyla vücudun
maz. farklı bölgeleriyle bağlantı kurulur
B) Sanat ürünleri kişide edebî zevk uyandırma amacını B) Sinir ağı ile örülmüş beyinde aksonlar vasıtası ile
taşır. elektrik sinyalleri aktarılır ve farklı bölgeler arasında
C) Bilim ile sanatın amaçları birbirinden çok farklıdır. bağlantı kurulur
D) Her insan, sanatını beğenilerine göre belirler. C) Bu bakımdan belirli görevlerin beynin belirli bölgeleri
tarafından yerine getirildiğini ifade etmek, beynin iş-
E) Sanatsal bakış açısıyla ortaya konan ürünler, insan-
leyişini aşırı derecede basitleştirmeye çalışmak olur
ları etkiler.
D) İnsan bedeninde beyin de dâhil olmak üzere karma-
RASYONEL YAYINLARI
şık yapıya sahip birçok organ vardır ve bu organların

en karmaşıklarının başında hiç kuşkusuz beyin gelir
E) Hücre gövdelerinden ve miyelinli aksonlardan oluşan
beynin yapısı beyaz ve gri madde olarak ikiye ayrılır

20. Çocukluğumuzdan beri PTT’nin yeri farklıdır. Okullarda 21. Müziksiz film bomboş bir bardağa benzer, o bardağı dol-
ilk öğrendiğimiz şarkılardan biri “Bak Postacı Geliyor” duran müziktir. Bardak her daim dolu olsun ki verim alı-
oldu. Gerçekten de iletişimin yoğun olmadığı, kısıtlı im- nabilsin. Mesela bir elbise giydiğinizde aksesuar ile onu
kânlarla yapıldığı çocukluk dönemimizde mahallemize zenginleştirirsiniz. Müzik de sinemayı aynı o şekilde zen-
mektup ve telgraf getiren postacıları hep neşeyle ve he- ginleştirir. Filmler için yapılan can alıcı müzikler, filmlerin
yecanla karşılamışızdır. Mektuplaşmanın yerini dijital ile- daha fazla izleniyor oluşunun başlıca sebebidir. Bazen
tişim yöntemleri alsa da PTT’nin bilinçaltımıza yer eden de film yapımcıları içeriği vasat olan filmlere yerli yerinde
sıcaklığı hep aynı kaldı. Eski mektupların, kartpostalların müzikler seçmeye çalışarak filmi kurtarmaya çalışıyor-
kalıcılığı, seçkinliği çok daha güzeldi. Hâlen üniversite lar. Bu çok büyük bir hatadır. ----.
yıllarımdan kalan mektup ve kartpostalları saklamakta-
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağı-
yım. Bana geçmişin güzelliğini anımsatıyor.
A) Çünkü müziği ile ön plana çıkan filmlerin içeriği çabu-
söylenmiş olabilir? cak unutulur
A) Gençlik yıllarınızdaki hatıralarınız arasında mektup- B) Bu nedenle film tasarlandıktan sonra o filme uygun
lar önemli bir yer tutuyor mu? müzik bulunmalıdır
B) PTT sizin için ne ifade ediyor, PTT ile ilgili anılarınız- C) Çünkü müzik bir kurtarıcı değil, tamamlayıcı bir ögedir
dan bahseder misiniz? D) Müziksiz bir filmin de gişe rekorları kıracağı unutul-
C) PTT’nin yerinin sizde hiç değişmemiş olmasının se- mamalıdır
bebi somut oluşu mudur? E) Çünkü bazı sinemaseverler film müziklerinden çok
D) Dijital iletişim yöntemleri, mektup ve telgrafın yerini hoşlanmayabilir
tutar mı?
RASYONEL YAYINLARI
E) Dijital iletişim yöntemlerinin artmasıyla birlikte hayatı-

mız daha yoğun hâle mi geldi?
22. Yüz yogası, doğal güzellik yöntemlerinin giderek po-

pülerleştiği günümüzde ağrısız ve sızısız bir şekilde
gençleşmenin formülleri arasına girmeyi başardı. Yer
çekimine karşı koyan yüz yogası egzersizi, yüz bölgesin-
deki kırışıklıkları azaltmak ve yüz kaslarını sıkılaştırmak
için etkili bir yöntem. Amerikalı ünlü Dermatolog Murad
Alam’a göre yüz yogası, evde rahatlıkla uygulanabilen
ve hiçbir cerrahi müdahale gerektirmeyen mucizevi bir
masaj. Uzmanlara göre düzenli olarak uygulanan yüz
yogası egzersizleri ile daha genç bir cilde sahip olmak
mümkün.
Bu parçadan hareketle yüz yogasıyla ilgili aşağıdaki-

lerden hangisi söylenemez?
A) Doğal güzellik yöntemlerinden biridir.
B) Yüzün daha diri görünmesini sağlamaktadır.
C) Ameliyatsız bir şekilde gerçekleştirilmektedir.
D) Uzman desteği ile etkili sonuç vermektedir.
E) Rağbet gören bir yöntem hâline gelmiştir.

23. Bursa’da Zaman son dönem Türk edebiyatının yetiştirdi- 24. Aşağıdaki parçalardan hangisi “Tanınmış iyi bir yazar,
ği ünlü sanatçılardan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın tanınmış diğer yazar arkadaşlarını da okura tanıtmayı bilmelidir.”
bir şiiridir. Tanpınar, bu şiirinde Anadolu coğrafyasını ve düşüncesini örneklendirmektedir?
kültürünü ustalıkla işler. Ayrıca sanatçının usta kalemi,
A) Mustafa Necati Sepetçioğlu, Türk edebiyat ve kültürü
düşünce örgüsü ile bütünleşir, ses ve ahenk unsuru şi- bakımından zor fakat anlamlı bir işe girişti: Anadolu
irselliği oluşturur; özellikle hayaller ve semboller ile şair, Türk tarihinin romanını yazmaya başladı. Bunlardan
eski Anadolu hayatını canlandırmaya, renklendirmeye Malazgirt Savaşı’nın büyük kahramanı Alparslan’ın
ve tasvir etmeye yönelir. Şiirin özünde insan, tabiat ve macerasını tasvir eden “Kilit”, geçen yıl çıkmıştı. Bu
kültür değerleri iç içedir. Kültür değerleri arasında da sene Malazgirt sonrası Anadolu fetihlerini hikâyeleş-
Türk mimarisi ön plana çıkar ve tarihin derinliği ile bütün- tiren “Anahtar” basılmış bulunuyor.
leşir. İşte şair, bu değerlere hayrandır; onları okuyucuya
şiir ahengi içinde etkileyici bir sesle aktarmak düşünce- B) Cahit Sıtkı Tarancı ve Orhan Veli Kanık’ın dil zevki
sindedir. Bunu gerçekleştirirken de “zaman” gibi soyut Cahit Külebi’de de devam etmektedir. Bu dilde ne ya-
fakat derin bir kavramı başarıyla kullanır. paylık ne de uydurma kelime vardır. Herkesin bildiği,
kullandığı kelimelerle Külebi tatlı bir ahenk vücuda
Bu parçadan hareketle “Bursa’da Zaman” şiiri ile ilgili getiriyor. Hiç aranılmadan bulunan hafif kafiye ve ses
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? oyunları, nesirden ayrılan serbest bir nazım cümlesi,
ölçüsü kaçırılmamış tekrarlar, onun şiirine müzikal
A) Biçim ve içeriğinin uyumlu olduğu
bir karakter veriyor.
B) İnsan - doğa etkileşimini sergilediği
C) Ulusal sanata dair ayrıntılar içerdiği C) Abdülhak Şinasi Hisar’ın son çıkan “Ahmet Haşim,
Şiiri ve Hayatı” adlı kitabını okurken iki katlı bir zevk
D) Zaman motifine bölümler hâlinde yer verdiği
duydum. Bir yandan Türk edebiyatının en orijinal
E) Anadolu’nun geçmişindeki yaşam kesitlerini betimle- şahsiyetlerinden biri olan Ahmet Haşim’i karşımda
RASYONEL YAYINLARI
diği canlı olarak görüyor, öte yandan Abdülhak Şinasi

Hisar gibi çok ince ve hassas bir sanatkârın dostluk,
rikkat, müsamaha, merhamet, hayranlık ve hayret
duygularını kendi kalbimde yaşıyordum.
D) Sait Faik Abasıyanık’ın üslubu hayat kadar zengin,

renkli ve canlıydı. Onun hikayelerini okurken dün-
yanın alıştığımızdan daha başka bir dünya olduğu-
nu hissederdik. “Her dem yeni doğarız, bizden kim
usanası.” diyen Yunus Emre gibi Sait Faik de hikâ-
yelerinde her dem yeni doğar, okuyucularını asla
usandırmazdı. Sanatın dünyayı bir yeniden keşfediş
olduğunu biz, Sait Faik’ten öğrendik.
E) Sabri Esat Siyavuşgil, Karagöz oyunları üzerine psi-

kososyolojik bir deneme yayımladı. Karagöz’e dair
şimdiye kadar birçok malzeme ve araştırma yayım-
lanmıştı . Sabri Esat başka bir şey yapıyor, Karagöz
hakkında mevcut ve kendi bulduğu belgelere daya-
narak bu halk sanatının toplum hayatıyla olan ilişki-
sini araştırıyor ve ondan halk ruhunun karakterini ve
bunun oyuna nasıl yansıdığını çıkarmaya çalışıyor.

25. Bilge Karasu’nun eserlerinde varoluş, kişinin üzerinde 27. Gazeteci: Bir şiiri okuyup bitirdikten sonra ne kalır eli-
düşündüğü en temel problemlerden biridir. Düşünce mizde?
ve varlık arasındaki bu ilişkide Karasu, eserlerinde çok
Şair: Elimizde bir şey kalmaz. Kimi zaman bir şiirin tümü
farklı anlatım teknikleri ve düzlemleri oluşturarak konu-
ya da birkaç dizesi belleğimizde kalır ama bunlardan
yu irdeler. Bunların arasında “Göçmüş Kediler Bahçesi”
daha baskın olanı, bir şiirin belleğimizde bıraktığı anıdır.
masalları birçok farklı anlatım türü ve anlatım teknikleri
Bunu bir renk anısına, bir davranış anısına benzetebili-
arasındaki sınırları zorlayan bir eser olması sebebiyle
riz. Neyin rengi, nasıl bir davranıştı unutsak da onun yeri
ayrıca incelenmeye değerdir. “Göçmüş Kediler Bahçe-
kalmıştır düşüncemizde, duygumuzda. Benzeri olmayan
si”, 12 masaldan ve sonundaki “Geceyarısının Masalı:
bir yer... Sonra bir gün o yer, hangi nedendense bize
Masalın da Yırtılıverdiği Yer” ile 13 bölümden oluşur.
kendini duyuruverir.
Eser, masalları birbirine bağlayan bir anlatıcının gittiği
farklı kentleri gezmelerinin bir oyunla, “göçme oyunuy- Gazeteci: Her ozanın kendine özgü bir dili olmalı mıdır?
la” sonlanmasıyla biter. Son bölüm “1a, 1b, 1c, 2a, 2b, Şair: Ozan, kendine özgü bir dil aramaz, aramamalı-
2c, 3a, 3b, 4” şeklindeki dizilişiyle bir satranç tahtasını dır. Ozanın dili, kişiliği demektir. Kişilik nasıl aranmakla
anımsatan bir anlatı düzeni izler. Bunlar hem birbiriyle bulunmazsa şiir dili de özenerek oluşturulamaz. Aykırı
bağlantılı hem de kendi başlarına anlatılardır. görülecek ama ozan, dilini aştıkça dilini bulur; kişiliğini
Bu parçadan hareketle Bilge Karasu ile ilgili aşağı- aştıkça kişiliğini bulur. Bunların ötesine geçebilmektir
dakilerden hangisine ulaşılabilir? başarı. Kimi ozan için de özel bir dil gerekmez.
A) Türk masallarından ustaca yararlanma yolunu be- Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şa-
nimseyerek masalların unutulup gitmesini engelle- irin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir?
meyi amaçlamıştır .
A) Şair, anlattığı tek kişide tüm insanlığın duygularını
B) “Göçmüş Kediler Bahçesi” adlı eseri, diğerlerine na-
RASYONEL YAYINLARI
yansıtan kişidir ve şiir her dizesiyle insanlığa mesaj

zaran daha fazla ses getirmiştir. veren sanattır.
C) Tek bir söyleyiş tarzına bağlı kalmak yerine çeşitliliği B) Bir şiirin sanatsal bir nitelik taşıması, onun şiire kişi-
tercih etmiştir. lik kazandıran bir şair tarafından yazılması koşuluna
D) Varoluşu bir problem olarak ele almış ve bunu eser- bağlıdır.
lerinin çıkış noktası olarak belirlemiştir. C) Bence şiirin işlevi, ele aldığı gerçekliği başka düz-
E) Eserlerinde çarpıcı biçimsel özellikler kullanması lemlere dil aracılığıyla taşıma becerisini gösterebil-
kimi çevrelerce garip karşılanmıştır. mektir.
D) Şiir, kalıplardan ve kurallardan uzak olacak kadar es-
tetikle; şair de bunun yeteneğiyle donatılmıştır.
E) Şiirin hafızalarda yer edinebilmesi, ozanının olumlu
bir kişiliğe sahip olmasıyla yakından ilişkilidir.
26. (I) Gelişen teknolojiyle ve değişen yaşam tarzımızla bir-

likte yıllardır oynanan oyunlar değişiyor, hayatımıza her
gün yepyeni oyunlar giriyor. (II) Çocukluğumuzda sak-
lambaç, körebe, seksek ve bunlara benzer pek çok oyun
oynardık. (III) Belki aramızda bu oyunları hâlâ oynayan-
lar da vardır. (IV) Bu oyunların büyük bir kısmını bilgisa-
yar oyunları oluşturuyor, diye düşünebilirsiniz. (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine “Ancak

bütün sanal oyunlardan farklı olarak oynanmaya başla-
yan bir oyun daha var: paintball.” cümlesi getirilebilir?

28. Zaman ve mekânın fotojenik bir kompozisyonu olan si- 29. Son yıllarda on üç, on dört roman yazdım. Bunları da
nema; akıp giden zamanların yaşam dünyasına eşlik bir değil, birkaç takma adla gazetelerde yayımladım.
etmiş, bu sürecin bir anlatıcısı olmuştur. Modern zaman- Romancı olmaya özenmediğim için kendi adımı kullan-
ların en popüler buluşlarından biri olan sinema, bitimsiz madım. Romancı olmaya özenseydim hiç çekinmez, im-
zaman ve mekânlar çerçevesinde şekillenmektedir. Si- zamı atar, böylece de bu alanda geçireceğim acemilik
nema, sahip olduğu ifade biçimlerinin olanaklarından do- döneminin bana yüklediği sorumluluktan yararlanırdım.
layı her anı, varlığa dair her şeyi tasvir edebiliyor. Onu, Oysa ben, o romanların hepsini seviyorum. Kendi adım-
sanata çeviren şey ise yaşam dünyasını olduğu gibi kay- la bir roman yazsaydım onlardan daha iyi olmazdı sa-
detmesi değil; onu rengârenk boyaması, ona bir lirik ton nırım. Ama roman üstüne hiç düşünmedim, bu bakım-
vermesi, her şeyin birbirine karıştığı yaşam dünyasını dan ortaya bir roman çıkarmakla, roman üstüne hangi
aydınlatması, modern çağın çeşitli sorunlarıyla boğuşan düşüncemi yaymak istediğimi bilemem. Önemli olan da
insanların dünyalarına bir duygu katmasıdır. budur, birtakım öyküler düzenlemek değil.
Bu parçada sinema ile ilgili olarak Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy-
lenmiş olabilir?
I. oldukça geniş anlatım imkânlarına sahip olduğu
II. insanın duygu dünyasında iyileştirici etki gösterdiği A) Kendinizi romancı değil, şair olarak gördüğünüzü
ifade etmeniz, roman yazmanın şiir yazmaktan zor
III. uzak geçmişten günümüze gelişimini tamamladığı
olmasından mı kaynaklanıyor?
IV. gerçekleri bire bir değil, kurgulayarak izleyicilere B) Sayıca fazla denebilecek roman yazdınız; peki, bu
sunduğu romanlarınızı değerlendirmeniz istendiğinde neyi öl-
bilgilerinden hangilerine yer verilmemiştir? çüt olarak alıyorsunuz?
C) Romanlarınızda kendi adınızı değil de birtakım tak-
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve IV ma adlar kullanmanızı kimler, neden destekledi veya
RASYONEL YAYINLARI
buna karşı çıktı?

D) II ve III E) III ve IV
D) Yazdığınız romanlar nasıl bir duygu ve düşünce
iklimi sonrası gün yüzüne çıkıyor ve okuyucuyla
buluşuyor?
E) Gazetelerde takma adlarla romanlar yayımladığınızı
biliyoruz, kendi adınızı kullanmamanızın özel bir ne-
deni var mı?

30. “Film Eleştirisi-Kuramsal Çerçeve ve Sinemamızdan Ör- 31. Günce ya da günlük tutmak, daha da cesur davra-
nek Çözümlemeler” kitabı, film eleştirisinin teorik yapısını nıp bunları yayımlamak; edebiyat tarihimizde, kültürel
belirlemek ve eleştiri yazımında kullanılan yaklaşımları geleneğimizde çok rastlanır bir iş değildir. Okur huzuru-
örnekler eşliğinde açıklamak üzere hazırlanmıştır. Kitap, na çıkma amacı hiç aklına düşmeden salt yazmak, ya-
eleştiri kavramının incelenmesini ve eleştiri yazımında şadıklarını yazarak anlamlı kılmak isteyen, ağır vakitlerin
yararlanılan temel kavramları ele alır. Ayrıca film eleştiri- duyarlığını veya kimi sırlarını yazıyla paylaşan gizli gün-
sinde kullanılan yaklaşımları irdeleyerek seçilen filmlerle lükçüler olduğu gibi; yazı mesleğinde itibarlı bir mevkinin
eleştiri yazımını örneklendirir. Lale Kabadayı’nın kitabı, sahibi olup da yayımlanmak üzere güne not düşenler de
kuramsal çerçeve ile sinemamızdan örnek çözümleme- vardır. Birincilerin yazdıkları sakınımsız, sansürsüz bir
leri bir araya getirerek bu alandaki büyük bir boşluğu duygu ve düşünce yumağıdır. İkinciler hesaplı kitaplıdır;
doldurma amacındadır. Kitap bu doğrultuda, tüm sine- orada her duyuşa, düşünüşe huzura çıkması için izin
maseverler için rehber bir çalışma olma niteliğindedir. verilmez. Yaşayan bir yazarın hayatta iken yayımlanan
günlükleri böyledir. Birincileri okumak, nadiren nasip olur
Bu parçaya göre sözü edilen kitabın asıl yazılış ama-
yeryüzü insanlarına.
cı aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parçadan hareketle günlük türü ile ilgili aşağıda-
A) Film eleştirisi üzerine yapısal ve yaklaşımsal açıklık
getirmek kilerden hangisine ulaşılabilir?
B) Sinemaseverlere izleyebilecekleri filmler ile ilgili reh- A) Yayımlanmak amacıyla yazılanlarının pek ilgi görme-
berlik etmek diğine
C) Sinema üzerine yapılan eleştirilere açıklık getirmek B) Kaleme alan kişilerin ölümünden sonra geride kalan-
D) Türk sinemasının gelişimine katkı sunabilecek eleşti- lar tarafından yayımlandığına
riler yapmak C) Yazanı hayattayken yayımlanan günlüklerde içtenli-
ğin eksik olduğuna
RASYONEL YAYINLARI
E) Film dünyasından farklı örnekleri ve eleştirileri okur-

lar ile buluşturmak D) Günlük tutmanın yazarı üzerinde sosyal bir baskı
oluşturduğuna
E) Yalnızca yazarların kaleme aldıkları günlükleri ya-
yımladığına
32. Fiziksel olarak miktarları kontrol edilen ve basımı mer-

kezî bir kurum tarafından yapılan paraya alternatif olan
kripto paralar son yıllarda çok popüler hâle geldi. Farklı
isimlerle binlerce kripto para çeşidi bulunmaktadır. Üs-
telik kripto paraları fiziksel paraya alternatif olarak kulla-
nan dev kuruluşlar da bulunmaktadır. İnternet üzerinden
dağıtılan ve bir yatırım aracı olarak da kullanılan kripto
paraların dünya da fiziksel paralardan bile daha değerli
olduğu görülmektedir.
Bu parçada “kripto paralar” ile ilgili aşağıdakilerden

hangisine değinilmemiştir?
A) Standart paralardan daha kıymetli olduğuna
B) Kazanç elde etme amacıyla kullanıldığına
C) Farklı isimlerle birçok çeşidinin basıldığına
D) Herkesin tanıdığı bir para birimi hâline geldiğine
E) Bazı kurumlar tarafından kullanıldığına

33. Edip Cansever, modern Türk şiirinin etkin figürlerinden
biridir. Onun her bir kitabı kadar kitaplarına almayıp sü-
reli yayınlarda bıraktığı metinleri de bir şairin kendini var yınız.
etmesi bakımından ilgi çekicidir. Cansever, Yerçekimli
Karanfil adlı kitabına gelene kadar kendini sile sile belir- “Şiir özetlenemez.” yargısı, genellikle üzerinde birleşilen
ginleştirmiştir. bir yargıdır. Gerçekten değerli bir roman da özetlene-
mez, bence. Özetlemeye kalkıştığınız zaman o romanı
Bu parçadan hareketle Edip Cansever’le ilgili aşağı- roman yapan ögeler yok olur, gider. Bir Faulkner’ı, bir
dakilerden hangisi söylenebilir? Dostoyevski’yi, bir Stendhal’ı özetleyebilir miyiz? Buna
A) Kaleme aldığı şiirlerin çoğunu imgesel açıdan yeter- karşın bazı romanlar vardır ki kolaylıkla özetlenebilir.
siz görmektedir. Örneğin Kemal Tahir’in özellikle Yorgun Savaşçı ’dan
B) Yazıp yayımladığı pek çok şiirini eleyerek kendini var sonra yazdığı romanlar özetlenebilir romanlardır. Sosyal
etmiştir. ve tarihî gerçekler hakkındaki “malumat”tan yola çıktı-
ğı için, romanlarındaki insanlara sadece bu malumatı
C) Süreli yayınlarda yayımladığı şiirlerini edebî kaygı-
dan uzak olarak yazmıştır. okurlara duyuracak bir “spiker” gözüyle baktığı için bu
romanlar “insansız romanlar” olmaktan kurtulamıyor; bu
D) Edebiyat dünyasında isminin ön plana çıkmasını is-
eserler, bir bakıma “edebiyat eseri” niteliğinden yoksun
tememektedir.
olarak çıkıyorlar ortaya.
E) Yerçekimli Karanfil adlı eseriyle edebiyat dünyasın-
daki yerini sağlamlaştırmıştır.
35. Bu parçada “insansız romanlar” sözüyle anlatılmak is-
tenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kahramanların insan dışı varlıklardan seçilmesi
RASYONEL YAYINLARI
B) Eserin toplumsal konulara uzak kalması

C) Yazarın olaylara müdahil olması
D) Eserin merkezine insanın alınmaması
E) Eser kahramanlarının sıradan insanlardan seçilmesi
34. Bir dilden diğer bir dile bir fikri aktarma faaliyetinin içer-
diği güçlükler herkes tarafından ve özellikle de bunu tec-
rübe etmiş kişiler tarafından bilinir. Bu noktada esas ola-
nın, kelimeleri değil; fikri aktarmak olduğu sürekli olarak
ifade edilse de ne yazık ki buna pek riayet edilmez. Zira
hakkıyla yapılmış bu tür bir aktarma faaliyeti meşakkatli-
dir, her defasında yeniden yazmak demektir. Dolayısıyla
özenli biçimde yapılmış bir “çeviri”, “çeviriden” başka her
şeydir.
36. Bu parçadan hareketle bir edebiyat eserinde bulun-
I. Çevirmen, aktarılan fikrin yazarının genel kuramına ması gereken en önemli özellik aşağıdakilerden han-
vakıf olmalıdır. gisidir?
II. Çevirmen, metinde cisim bulmuş düşünceye sadık A) İçtenlik
kalmalıdır.
B) Nesnellik
III. Çevirmen, çevirisini yaptığı eserin ait olduğu dilin
C) Kurgusallık
sosyal teorisini iyi bilmelidir.
D) Öznellik
Bu sözleri söyleyen kişi bir çevirmende yukarıda ve-
E) Özgünlük
rilen özelliklerden hangilerinin bulunmasını bekler?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

yınız. yınız.
“Modern sonrası” demek olan postmodernizm, Aydın- Bir konuşmanın başarılı olabilmesi için mutlaka önceden
lanma Çağı’nda temelleri atılan tüm modern yapı ve hazırlanması, içeriğinin planlanması gerekir. Hazırlıksız
anlayışlara karşı oluşturulmaya çalışılan yeni sanat ve konuşmaların dinleyiciler üzerinde sıra dışı etkiler bıra-
düşünce anlayışının genel adıdır. Aydınlanmacı düşün- kabilmesi oldukça zordur. Konuşmacılar, ancak konuş-
ceye dayalı modernizm, geleneğe karşı olduğundan eski ma hakkına sahip oldukları, gerçekten iyi bildikleri konu-
metinlerden ve geçmişe ait kültürel motiflerden yararlan- lar etrafında konuşurlarsa konuşmanın hazırlıksız olma
mayı reddediyordu. Tek kaynak insan aklı ve onun üretti- kusuru daha düşük boyutta atlatılabilir. Fakat yine de bu,
ği ilkeler, kurallar, ekoller ve sistemlerdi. Postmodenizm kusursuz bir konuşma olmayacaktır. Konuşmacı hangi
ise bu anlayışa karşı çıkarak geleneğe olduğu gibi başka konu etrafında konuşacağını kesinlikle ve net bir şekilde
kültürlere de yaslanılabilineceğini iddia etti, ferdin işine bilmelidir. Konuyu iyi bildiği zannıyla “Bir şeyler konuşa-
yarayan her şeyden faydalanılması esasını getirdi. Post- cağız işte.” yaklaşımı, konuşmanın fiyaskoya dönüşece-
modern roman da bu anlayışa bağlı kaldı, belli kural ve ğinin açık bir işareti olarak nitelenebilir. Etkili konuşmak
kalıplara uymayarak romancının malzemeyi dilediği gibi isteyen hatip, bilmediği konu karşısında bir süre ifade-
kullandığı roman anlayışının adı oldu. lendirme yapabilmeli ama asla “ana konuşma” örneği
sunmamaldır. Sadece gerçekten uzmanı olunan konuda
konuşulmalıdır. Konuşmanın konusu seçildikten sonra
37. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? da konuşma için talep edilen süreye göre konu sınırlan-
dırılmalıdır. Örneğin “hitabet” hakkında konuşacak hatip
A) Modernizm anlayışının postmodernizmle çelişen
için bir saat ayrılmış ise hatip, hitabetin ana esaslarına
RASYONEL YAYINLARI
yönleri vardır.
değinecek şekilde konunun alt fikirlerini kısıtlamalı ya da
B) İnsanların belirlediği kurallar modernizme kaynak hitabetin bir bölümünü mesela “dikkat çekme stratejileri”ni
teşkil etmiştir.
anlatmalıdır.
C) Postmodern anlayış sanatçıya romanda özgür bir
alan sağlamıştır.
D) Gelenek, modernizmde değil; postmodernizmde yer 39. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden
bulabilmiştir. hangisidir?
E) Postmodernizmin temelleri Aydınlanma Çağı’nda A) Hazırlıklı konuşmalarda önemli olan, dinleyici kitlesi-
atılmıştır. nin niteliğidir.
B) Hitabetin başarılı olması, konuşmacının hitabet yeti-
siyle orantılıdır.
C) Etkili konuşma, uzmanlığın yanında iyi bir hazırlık
safhası gerektirir.
D) Sıra dışı etkiler bırakabilen konuşma, iyi bir eğitim
sonucu gerçekleşir.
E) Konuşmanın konusu, dinleyicilerin beklentisine uy-
gun hazırlanmalıdır.
38. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden

A) Karşılaştırma yapılmıştır. 40. Bu parçadan hareketle iyi bir konuşmacıda;
B) Örneklemeden yararlanılmıştır. I. zaman yönetimi becerisine sahip olma,

C) Tanımlamaya başvurulmuştur. II. jest ve mimikleri yerinde kullanabilme,
D) Terimler kullanılmıştır. III. konuşmanın içeriğine hâkim olma
E) Dil, göndergesel işlevdedir. özelliklerinden hangileri bulunmalıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIl
D) I ve III E) II ve III
TEST BİTTİ.
15
Ne Eksik Ne Fazla

Rasyonel 12 - Li̇ Tyt Türkçe Denemesi̇

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Rasyonel 12 - Li̇ Tyt Türkçe Denemesi̇

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI SINAVI

TEMEL YETERLİLİK TESTİ (TYT)

Video çözümleri için

SALON NO. SIRA NO.

3. Bu sayfanın arkasında yer alan açıklamayı dikkatle okuyunuz.

ÖSYM’nin geçmiş yıllarda yaptığı

1. Bu testte 40 soru vardır.

2. “Yatmak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde

3 Diğer sayfaya geçiniz.

6. I. Modern bireyin dramına yaslanan modernist anlatı-

II. Pek de şaşırtıcı değildir bu; söz konusu tarihler, be-

Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden

4 Diğer sayfaya geçiniz.

10. (I) Birlikte yaşamak insanlara bazı sorumluluklar yükle-

5 Diğer sayfaya geçiniz.

6 Diğer sayfaya geçiniz.

7 Diğer sayfaya geçiniz.

caya kadar zorlamaktır üretkenliğini kısıtlar.

20. Milattan önce 3000’li yıllarda tarihte ilk çömlekler elde

Bu parçadan aşağıdaki soruların hangisine bir ce-

8 Diğer sayfaya geçiniz.

D) Okurlarının bilimsel faaliyetlerini tüm dünyaya duyur- tirmek amacıyla yapılmaktadır.

24. Günümüzde bilim, tarihte hiç olmadığı kadar sınırlanmış,

Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının ya-

9 Diğer sayfaya geçiniz.

D) Canlı türlerinin günlük yaşam rutinlerini ve alışkanlık-

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi

10 Diğer sayfaya geçiniz.

E) Şiirleri sebebiyle hep tartışmaların odak noktası du-

11 Diğer sayfaya geçiniz.

tır. Ancak bu başarı öyle kolay bir çalışmanın ürünü

12 Diğer sayfaya geçiniz.

E) İnsanın en değerli varlık olduğunu düşünürsek ve her

13 Diğer sayfaya geçiniz.

36. Bu parçadan hareketle sanata dair aşağıdakilerden

14 Diğer sayfaya geçiniz.

C) Günlük hayatımız üzerindeki olumsuz etkilerine

D) Doğruluğunun farklı deneylerle kanıtlandığına

E) Neden değiştirilmesi gerektiğine

@rasyonelyayınl1 @rasyonelyayınlari @rasyonelyayınlari

Video çözümleri için

SALON NO. SIRA NO.

3. Bu sayfanın arkasında yer alan açıklamayı dikkatle okuyunuz.

ÖSYM’nin geçmiş yıllarda yaptığı

1. Bu testte 40 soru vardır.

3 Diğer sayfaya geçiniz.

E) V. cümlede yalnız bu bitkiye has bir özellikten söz

A) I. cümlede bahsedilen durumun eleştirisi yapılmıştır.

B) I. cümlede verilen bilgi, örneklendirilmiştir.

C) I. cümlede belirtilen durumun gerekçesi dile getiril-

D) I. cümlede öne sürülen düşünce uzman görüşüyle

E) I. cümlede belirtilen durumun sonuçlarına değinilmiştir.

4 Diğer sayfaya geçiniz.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir

5 Diğer sayfaya geçiniz.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi dü-

14. Aşağıdaki cümlelerde yer alan birleşik sözcüklerden

6 Diğer sayfaya geçiniz.

17. Antik aletlerden en son çıkan teknolojik aletlere kadar

Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi

7 Diğer sayfaya geçiniz.

A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III

Bu parçanın yazılış amacı aşağıdakilerden hangisi-