Şart kipi

Şartlı cümleler, iki cümleden oluşur.Bu cümleler,şart olan bir hareketin olması yaa
da olmaması durumunda ne olacağını anlatır,farz etme cümleleridir.
a) Olumlu çekim
Fiil+-sa/-se+kişi eki + ana cümle
Şart cümlelerin kişi ekleri :
Ben .................. –m
Sen .....................-n
o......................
biz ........................-k
siz ........................ –nız/-niz
onlar ....................-lar/-ler

ben görüşsem uygulasam

sen görüşsen uygulasan
o görüşse uygulasa
biz görüşsek uygulasak
siz görüşseniz uygulasanız
onlar görüşseler uygulasalar

b) Olumsuz çekim

Fiil+ -ma / -me + sa/se + kişi eki+ ana cümle

ben görüşmesem uygulamasam
sen görüşmesen uygulamasan
o görüşmese uygulamasa
biz görüşmesek uygulamasak
siz görüşmeseniz uygulamasanız
onlar görüşmeseler uygulamasalar

c) Olumlu ve olumsuz soru çekimi

Şar cümlenin olumlu ve olumsuz soru çekimi kararsızlık cümlelerinde kullanılır.
İşlevI: Ana cümlesi için şart cümlesi yapar.
Çok param olsa tüm arkadaşlarıma birer otomobil alırım.
Erken uyusam erken kalkarım,diyorum ama hiç erken.
 Borç istesem ,verir misin desem ne dersin?
Babam izin verse dışarı çıkabiliriz aksi halde çıkamayız.
Hava bulutlu olsa yağmur yağar.
Kışın kar yağmasa yazın kurklık olabilir yani susuzluk yaşanabilir.
 Şart cümlesine eğer sözcüğü de eklenebilir.

Eğer bir insan karşımda ağlarsa,ben de hemen ağlarım.

Bir insan karşımda ağlasa eğer , ben de hemen ağlarım.
Bir insan eğer karşımda ağlarsa ,ben de hemem ağlarım.

İşlev II: dilek, istek,temenni cümlesi ;bü cümlelerde keşke sözcüğünü de

kullanabiliriz.
Keşke ben de burada yaşasam.
Ben de keşke burada yaşasam.
Ben de burada yaşasam keşke.

Şurada azcık uyusam!

Biz de keşke Ahmet kadar cesur olsak.
Ben de senin gibi rahat davranabilirsem.
Keşke sizde şimdi burada olsanız.
Keşke ben de araba kullanabilsem.
Keşke herkes mutlu olabilse.

İşlev III : kararsızlık

1- Siinemaya gitsem mi ?( kişi kararsız ama gitmeyi daha çok istiyor.)
2- Sinemaya gitmesem mi ? ( kişi kararsız ama gitmeyi daha çok istiyor.)
3- Sinemaya gitsem mi gitmesem mi ? ( kişi tam anlamıyla kararsız. )

Ektkisizlik kalıbı
Sen yardım etsen de etmesen de biligisayarımı tamir edeceğim.
Biz olsak da olmasak da sen telefonlara cevap verme!
Bana inansan da inanmasan da durum bu, şirketimiz batıyor!
Özür dileseniz de dilemeseniz de bir önemi yok,bilgisayarım çökmüş.
Spor yapsam da yapmasam da kilo değişmiyor.