Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑ Α
Στην πρώτη μειωτική διαίρεση, επιχιασμός συμβαίνει μεταξύ 2021-επ
1. αδελφών χρωματίδων ενός χρωμοσώματος
2. μη αδελφών χρωματίδων διαφορετικού ζεύγους μη ομολόγων χρωμοσωμάτων
3. αδελφών χρωματίδων ενός ζεύγους ομολόγων χρωμοσωμάτων
4. μη αδελφών χρωματίδων ενός ζεύγους ομολόγων χρωμοσωμάτων.

Δύο φυσιολογικά ομόλογα χρωμοσώματα 2022

1. έχουν το κεντρομερίδιό τους σε διαφορετικές θέσεις.
2. ελέγχουν διαφορετικά γνωρίσματα.
3. παρουσιάζουν διαφορετικές αλληλουχίες.
4. έχουν διαφορετικό μέγεθος.

Κύτταρο που προκύπτει από την πρώτη μειωτική διαίρεση έχει 8 μόρια DNA. Τα 2022
χρωμοσώματα στον καρυότυπο του οργανισμού, από τον οποίο προήλθε αυτό το
κύτταρο, είναι
1. 8.
2. 4.
3. 16.
4. 32.

Δύο αδελφές χρωματίδες δεν είναι πανομοιότυπες όταν 2022

1. η μία είναι πατρικής και η άλλη μητρικής προέλευσης.
2. έχουν διαχωριστεί κατά την ανάφαση Ι.
3. έχει γίνει επιχιασμός κατά την πρόφαση Ι.
4. έχουν διαχωριστεί κατά την ανάφαση ΙΙ.

Ο σκύλος έχει 76 αυτοσωμικά χρωμοσώματα. Τα κάθε θυγατρικό κύτταρο oefe-

της 1ης μειωτικής διαίρεσης θα περιέχει: 2018
1. 38 χρωμοσώματα
2. 39 χρωματίδες
3. 78 μόρια DNA
4. 76 μόρια DNA

H πολική αρκούδα (Ursus maritimus) έχει 72 αυτοσωμικά χρωμοσώματα. Ο oefe-

αριθμός των διαφορετικών συνδυασμών των μη ομολόγων χρωμοσωμάτων 2021
στους γαμέτες του ζώου είναι συνολικά
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

1. 274
2. 272
3. 237
4. 236

Ο αριθμός των ινιδίων της ατράκτου που ξεκινάνε από τον ένα πόλο του κυττάρου και oefe-
καταλήγουν σε κεντρομερίδιο χρωμοσώματος, σε ανθρώπινο σωματικό κύτταρο είναι 2023
1. ίδιος σε σωματικό κύτταρο στη μετάφαση της μίτωσης, σε σύγκριση με άωρο
γεννητικό κύτταρο στη Μετάφαση Ι της μείωσης.
2. διπλάσιος σε σωματικό κύτταρο στη μετάφαση της μίτωσης, σε σύγκριση με
άωρο γεννητικό κύτταρο στη Μετάφαση Ι της μείωσης.
3. ο μισός σε σωματικό κύτταρο στη μετάφαση της μίτωσης, σε σύγκριση με
4. άωρο γεννητικό κύτταρο στη Μετάφαση Ι της μείωσης.
5. διπλάσιος σε σωματικό κύτταρο στη Μετάφαση Ι της μείωσης, σε σύγκριση
με τη Μετάφαση ΙΙ της μείωσης

ΘΕΜΑ Β

Ένα ανθρώπινο σωματικό κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα. Πόσα μόρια DNA 2000
συνολικά υπάρχουν στα χρωμοσώματα του συγκεκριμένου κυττάρου, στο στάδιο
της μετάφασης της μίτωσης (μονάδες 2). Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας
(μονάδες 4).
Να περιγράψετε τις χαρακτηριστικές μορφές με τις οποίες εμφανίζεται το γενετικό 2000
υλικό ενός ευκαρυωτικού κυττάρου, ανάλογα με το στάδιο του κυτταρικού κύκλου που
βρίσκεται (μονάδες 9).

Να αντιστοιχίσετε σωστά τον αριθμό καθεμίας από τις φράσεις της στήλης Ι 2015
με ένα μόνο γράμμα, Α ή Β, της στήλης ΙΙ.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Στην πλειονότητά τους έχουν την
ικανότητα κυτταρικής διαίρεσης. Α.
2. Παράγονται με μείωση. Σωματικά
3. Δεν έχουν την ικανότητα κυτταρικής κύτταρα στην
διαίρεσης. αρχή της
4. Στον άνθρωπο έχουν DNA συνολικού μεσόφασης
μήκους δύο μέτρων.
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

5. Παράγονται με μίτωση.
6. Οι μεταλλάξεις στο DNA τους δεν
κληρονομούνται στην επόμενη γενιά.
Β.
7. Στον άνθρωπο έχουν DNA συνολικού
Γαμέτες
μήκους 3X109 ζεύγη βάσεων.
8. Οι μεταλλάξεις στο DNA τους
κληρονομούνται στην επόμενη γενιά.

Στο σχήμα 1 απεικονίζονται τα χρωμοσώματα κυττάρου ενός διπλοειδούς οργανισμού. 2019-επ

1. Να εξηγήσετε αν το κύτταρο του σχήματος 1 προέρχεται από γαμέτη ή

σωματικό κύτταρο. (μονάδες 2)
2. Να γράψετε μόνο τον αριθμό των μορίων του πυρηνικού DNA στη μετάφαση
ενός σωματικού κυττάρου του οργανισμού αυτού. (μονάδες 2)
3. Μπορείτε να προβλέψετε το φύλο του ατόμου από το οποίο προήλθε το
κύτταρο αυτό; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
Επισημαίνεται ότι το φύλο στον εν λόγω οργανισμό καθορίζεται όπως στον
άνθρωπο. (μονάδες 2)
Στον χιμπατζή το απλοειδές γονιδίωμα περιλαμβάνει 24 χρωμοσώματα. 2020-νεο
Να συμπληρώσετε σωστά τον Πίνακα 1 και να τον αντιγράψετε στο
τετράδιό σας.
Αριθμός Αριθμός
χρωμοσωμάτων μορίων DNA
πυρήνα
Μετάφαση μίτωσης
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Θυγατρικό κύτταρο που προκύπτει

από την Μείωση I

Να αντιστοιχίσετε σωστά τα στοιχεία της Στήλης Ι του παρακάτω πίνακα με τα 2021-επ

αντίστοιχα στοιχεία της Στήλης ΙΙ.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Διπλασιασμός DNA
1. Μίτωση
2. Αποδιοργάνωση πυρηνικού φακέλου
3. Διαχωρισμός αδελφών χρωματίδων
3. Μεσόφαση
4. Σύνθεση mRNA
5. Σύνθεση πρωτεϊνών

Δύο κύτταρα Α και Β που προέρχονται από τον ίδιο οργανισμό πραγματοποιούν 2022
κυτταρική διαίρεση. Η μεταβολή στην ποσότητα του γενετικού υλικού σε σχέση με το
χρόνο για κάθε κύτταρο παρουσιάζεται στα δύο παρακάτω διαγράμματα:

1. Ποιο είδος κυτταρικής διαίρεσης πραγματοποιεί το κύτταρο Α και ποιο το

κύτταρο Β; (μονάδες 2) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 2)
2. Να αναφέρετε τον τύπο της κυτταρικής διαίρεσης που εξασφαλίζει τη γενετική
σταθερότητα (μονάδα 1) και τον τύπο της κυτταρικής διαίρεσης που συμβάλλει
στη γενετική ποικιλομορφία. (μονάδα 1)

Να αντιστοιχίσετε τα γεγονότα που περιγράφονται στη Στήλη Ι του παρακάτω πίνακα 2022-επ
με τις φάσεις της μείωσης που αναφέρονται στη Στήλη ΙΙ. Μία επιλογή από τη Στήλη ΙΙ
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

περισσεύει.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Σύναψη των ομόλογων χρωμοσωμάτων 1. Μετάφαση ΙΙ
2. Τοποθέτηση των χρωμοσωμάτων στο ισημερινό 2. Πρόφαση Ι
επίπεδο, σε τυχαία σειρά
3. Ανεξάρτητος συνδυασμός χρωμοσωμάτων 3. Μετάφαση Ι
4. Σπάσιμο του κεντρομεριδίου και μετακίνηση κάθε 4. Ανάφαση ΙΙ
αδελφής χρωματίδας στον αντίθετο πόλο
5. Σχηματισμός δύο απλοειδών πυρήνων, στους 5. Τελόφαση ΙΙ
οποίους τα χρωμοσώματα αποτελούνται από δύο
αδελφές χρωματίδες
6. Μετακίνηση κάθε ομόλογου χρωμοσώματος προς 6. Ανάφαση Ι
τον αντίθετο πόλο
7. Σχηματισμός δύο απλοειδών πυρήνων με τη μισή 7. Πρόφαση ΙΙ
ποσότητα γενετικού υλικού από το αρχικό κύτταρο
8. 8. Τελόφαση Ι

Στο Σχήμα 1, δεξιά, απεικονίζεται ένα 2022-επ

χρωμόσωμα και η θέση δύο γονιδίων (Α
και Β) σε αυτό.
Να αναφέρετε δύο τρόπους με τους
οποίους μπορούν να διαχωριστούν αυτά
τα γονίδια (μονάδες 4), καθώς και σε
ποιες φάσεις του κυτταρικού κύκλου
μπορεί να γίνει ο διαχωρισμός. (μονάδες
2)

Να αντιστοιχήσετε τις παρακάτω εικόνες με πιθανές φάσεις της μείωσης χωρίς να oefe-2021
αιτιολογήσετε την απάντηση σας.
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς 1, 2, 3, 4, 5 από τη στήλη Α και, δίπλα, oefe-2021
ένα από τα γράμματα α, β, γ, δ, ε, στ της στήλης Β, που δίνει τη σωστή αντιστοίχιση.
Σημειώνεται ότι ένα γράμμα από τη στήλη Β θα περισσέψει.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Μικροσωληνίσκοι 1. Ανάφαση Ι
2. Σύναψη ομολόγων χρωμοσωμάτων 2. Ανάφαση ΙΙ
3. Διαχωρισμός ομολόγων χρωμοσωμάτων 3. Άτρακτος
4. Σπάσιμο κεντρομεριδίου 4. Πρόφαση ΙΙ
5. Φραγμοπλάστης 5. Πρόφαση Ι
Επιμέλεια: Βικτώρια Παταβού ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

6. Τελόφαση

ΘΕΜΑ Γ

ΘΕΜΑ Δ