ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ.

ΕΤΟΥΣ 2017-2018

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ)

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 09/09/2017

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ

ΘΕΜΑ Α
Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

1. Από δύο φορείς της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας η πιθανότητα να γεννηθεί

απόγονος ασθενής για τη δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι:
Α. 100%
Β. 1/2
Γ. 1/4
Δ. 0%

2. Απόγονος με νόσο Huntington προέρχεται απαραίτητα από έναν τουλάχιστον

ασθενή γονέα. Η ασθένεια κληρονομείται με:
Α. Αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα
Β. Αυτοσωμική επικρατή κληρονομικότητα
Γ. Φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονομικότητα
Δ. Όλα τα προηγούμενα είναι πιθανά

3. Η γονοτυπική αναλογία απογόνων που προκύπτουν από μία διασταύρωση

ταυτίζεται πάντα με τη φαινοτυπική στις περιπτώσεις διασταυρώσεων για:
Α. Φυλοσύνδετα γονίδια
Β. Ατελώς επικρατή γονίδια
Γ. Υπολειπόμενα και επικρατή γονίδια
Δ. Πολλαπλά αλληλόμορφα

4. Σε κλειστή καλλιέργεια, η διάρκεια κάθε φάσης ανάπτυξης των μικροοργανισμών

εξαρτάται από:
Α. Το είδος των μικροοργανισμών
Β. Το pH
Γ. Τη θερμοκρασία
Δ. Τη διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών

Σελίδα 1 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018

5. Τα γονίδια Κ και Λ βρίσκονται σε διαφορετικά ζεύγη χρωμοσωμάτων. Ένα άτομο με

γονότυπο ΚκΛλ και ένα άτομο με γονότυπο ΚΚΛλ παράγουν αντίστοιχα:
Α. 2 και 1 είδος γαμετών
Β. 4 και 1 είδος γαμετών
Γ. 4 και 2 είδη γαμετών
Δ. Ίδια είδη γαμετών
ΜΟΝΑΔΕΣ 25

ΘΕΜΑ Β
Β1. Να αντιστοιχίσετε κάθε όρο της στήλης Ι με έναν όρο από τη στήλη ΙΙ:
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
Α. Κυστική ίνωση 1. Αυτοσωμική υπολειπόμενη
Β. Οικογενής υπερχοληστερολαιμία κληρονομικότητα
Γ. β-θαλασσαιμία 2. Αυτοσωμική επικρατής
Δ. Μερική αχρωματοψία στο πράσινο - κόκκινο κληρονομικότητα
Ε. Μυϊκή δυστροφία Duchenne, δεδομένου ότι 3. Φυλοσύνδετη υπολειπόμενη
οι μισοί γαμέτες ενός άνδρα πάσχοντα από την κληρονομικότητα
υπολειπόμενη μυϊκή δυστροφία Duchenne
περιέχουν το αλληλόμορφο για αυτήν την
ασθένεια.
Στ. Έλλειψη του ενζύμου G-6-PD, δεδομένου ότι
γυναίκα με έλλειψη του ενζύμου G-6-PD
προέρχεται απαραίτητα από πατέρα με
έλλειψη του ενζύμου αυτού.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6

Β2. Να χαρακτηρίστε κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ).
i. Η E.coli αναπτύσσεται άριστα σε θερμοκρασία 270C.
ii. Τα βακτήρια του γένους Clostridium αποτελούν υποχρεωτικά αναερόβιους
μικροοργανισμούς διότι για αυτούς το οξυγόνο είναι τοξικό.
iii. Στη στατική φάση κλειστής καλλιέργειας ο πληθυσμός των μικροοργανισμών δεν
αυξάνεται, είτε λόγω εξάντλησης κάποιου θρεπτικού συστατικού είτε λόγω συσσώρευσης
τοξικών προϊόντων από τον μεταβολισμό των μικροοργανισμών.
iv. Όσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος διπλασιασμού ενός μικροβίου, τόσο μεγαλύτερος είναι
και ο ρυθμός ανάπτυξής του.
v. Πολλαπλά αλληλόμορφα υπάρχουν μόνον για τους πολυγονιδιακούς χαρακτήρες.
vi. Η κυστική ίνωση και η β θαλασσαιμία αποτελούν μονογονιδιακούς χαρακτήρες.
ΜΟΝΑΔΕΣ 6

Σελίδα 2 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018

Β3. Να γράψετε τους ορισμούς:

i. Πολλαπλά αλληλόμορφα γονίδια
ii. Ζύμωση
iii. Κλειστή καλλιέργεια
ΜΟΝΑΔΕΣ 9 (3+3+3)

Β4. Να γράψετε τα θρεπτικά συστατικά που απαιτεί η ανάπτυξη των μικροοργανισμών σε

καλλιέργεια.
ΜΟΝΑΔΕΣ 4

ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Στο γενεαλογικό δένδρο απεικονίζονται οι ομάδες αίματος στο σύστημα ΑΒΟ για ορισμένα
μέλη μίας οικογένειας. Οι φαινότυποι των ατόμων 1 και 2 δεν είναι γνωστοί.

1 2
? ?

3 4 5

Α Ο Β

Α. Να εξηγήσετε τον τύπο κληρονομικότητας των ομάδων αίματος στον άνθρωπο.

Β. Στηριζόμενοι στα δεδομένα του δένδρου, να εξηγήσετε ποιοι είναι οι πιθανοί γονότυποι και
φαινότυποι των ατόμων 1 και 2.

ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (3+ 5)

Γ2. Σε ένα είδος εντόμων το χρώμα μπορεί να είναι γαλακτώδες, καφέ ή κίτρινο,
χαρακτηριστικά που καθορίζονται από μονογονιδιακό χαρακτήρα. Για τον προσδιορισμό του
τύπου κληρονομικότητας του χρώματος των εντόμων πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες
διασταυρώσεις:

Διασταύρωση Πατρική γενιά Απόγονοι

η
1 γαλακτώδες  καφέ 101 άτομα με κίτρινο χρώμα
η
2 γαλακτώδες  γαλακτώδες 112 άτομα με γαλακτώδες χρώμα
η
3 κίτρινο  κίτρινο 64 άτομα με κίτρινο, 32 με
γαλακτώδες και 31 με καφέ χρώμα

Σελίδα 3 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018

i. Να εξηγήσετε ποιοι χαρακτήρες ονομάζονται μονογονιδιακοί.

ii. Να εξηγήσετε τον τύπο κληρονομικότητας του χρώματος των εντόμων, να
συμβολίσετε τα αλληλόμορφα γονίδια και να γράψετε τους γονότυπους των ατόμων
της πατρικής γενιάς κάθε διασταύρωσης 1 έως 3.
Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας.

ΜΟΝΑΔΕΣ 10 (2+ 8)

Γ3. Δύο μοσχομπίζελα έχουν φαινότυπο κίτρινα και λεία σπέρματα. Τα φυτά διασταυρώθηκαν
και στη θυγατρική γενιά προέκυψαν 160 απόγονοι, 10 εκ των οποίων έχουν πράσινα και
ρυτιδωμένα σπέρματα.

Α. Να εξηγήσετε πόσα από τα φυτά αυτής της θυγατρικής γενιάς αναμένεται να έχουν κίτρινα και
ρυτιδωμένα σπέρματα. (Δεν απαιτείται να γράψετε τη διασταύρωση.)

Β. Πώς είναι δυνατό από τα φυτά αυτής της θυγατρικής γενιάς να απομονωθούν τα ομόζυγα
φυτά με κίτρινα και λεία σπέρματα; Να εξηγήσετε την απάντησή σας, γράφοντας τις αντίστοιχες
διασταυρώσεις.

ΜΟΝΑΔΕΣ 7 (3+4)

ΘΕΜΑ Δ
Στο γενεαλογικό δένδρο απεικονίζεται η κληρονομικότητα μίας ασθένειας σε οικογένεια.

2 3 4
1

5 6

7 8 9

10 ?

Σελίδα 4 από 5
 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 2017-2018

Δ1. Στηριζόμενοι στις πληροφορίες που δίνονται στο δένδρο, να προσδιορίσετε τον τύπο
κληρονομικότητας αυτής της ασθένειας (μονάδες 5). Αφού συμβολίσετε κατάλληλα το γονίδιο,
να προσδιορίσετε τους γονότυπους όλων των μελών της οικογένειας του δένδρου για την
ασθένεια αυτή (μονάδες 5). Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας (μονάδες 5).
ΜΟΝΑΔΕΣ 15
Δ2. Να προσδιορίσετε την πιθανότητα το επόμενο παιδί των ατόμων 8 και 9 του γενεαλογικού
δένδρου να είναι φορέας της ασθένειας. Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
ΜΟΝΑΔΕΣ 2
Δ3. Για το άτομο 9 είναι επίσης γνωστό ότι είναι φορέας της αιμορροφιλίας Α, ενώ το άτομο 8
είναι φυσιολογικό για την ασθένεια αυτή. Αφού συμβολίσετε κατάλληλα το γονίδιο, να γράψετε
τους γονότυπους των ατόμων 8 και 9 για την αιμορροφιλία Α και να προσδιορίσετε την
πιθανότητα το επόμενο τους αγόρι να πάσχει από αιμορροφιλία Α. Να αιτιολογήσετε την
απάντησή σας.
ΜΟΝΑΔΕΣ 8

ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!

Σελίδα 5 από 5