Professional Documents
Culture Documents
آموش آشپزخانه
آموش آشپزخانه
هماهنگی و اقدام براي تهیه و تدارك و تحویل گرفتن مواد غذایی مورد نیاز با نظـر مسـئول مربوطه
نظارت و مشارکت مستقیم بر نحوه انجام مراحل مختلف طبخ غذا بر اسـاس برنامـه غـذایی تنظیم شده از طرف کارشناس مسئول
هدایت و کنترل و اعمال نظارت هاي الزم بر نحوه انجام وظیفه کارکنان تحت سرپرستی در
هماهنگی و نظارت براي تقسیم و توزیع غذاي بخش هاي مختلف بر اساس برنامـه غـذایی روزانه بخش ها و تحویل آنها به مقسم
هماهنگی و اقدام براي تهیه و تدارك غذاي نوبت هاي بعد به وسیله همکاران مربوطه
نظارت و مشارکت مستقیم بر امور نظافت کلی محیط و وسایل آشپزخانه و سالن غذا خوري و سردخانه و غیره با کمک و همکاري
کارکنان آشپزخانه و نیز رعایت اصول بهداشت فردي و بهداشت محیط و وسایل و بهداشت حرفه اي
انجام سایر اموري که در حدود وظایف و مسئولیت هاي تعیین شده از جانب مافوق ارجـاع می گردد.
شرح وظایف آشپز :
پخت انواع غذاهاي رژیمی تنظیم شده توسط کارشناس تغذیه و تهیـه انـواع ساالد،دسـر و سایر خوراکیها مناسب با برنامه
تنظیمی
پیش بینی برآورد و درخواست مقدار و نوع مواد اولیه جهت پخت و تهیه غذا و خوراکیهاي
راهنمایی آشپزان تحت سرپرستی در تهیه غذاها و خوراکیها و آماده کردن مقدمات پخـت و نظارت بر کارگران آشپزخانه در
شستشو و نظافت لوازم و وسـایل آشـپزخانه و ظـروف بـا مراعات اصول بهداشتی
اخذ لیست غذاي صبحانه از مسئول بخش به منظور آماده کردن و سرو صبحانه
آماده کردن و توزیع غذا و آب جوش بین بیماران به وسیله ترالی در هر بخش بر اساس آمار کارکنان و تحت نظارت مسئول
تهیه آمار غذاي توزیع شده جهت ارائه به مسئول مربوطه جهت رعایت رژیم غذایی مناسب
هماهنگی با مسئولین بخش ها به منظور کنترل لیست غذا قبـل از توزیـع غـذا از انجام امور تنظیف و رعایت اصول بهداشت
توزیع غذا جهت کارمند و نظافت سالن غذاخوري و آماده نمودن آن براي وعده بعدي انجام سایر اموري که در حدود وظایف و
انجام سایر اموري که در حدود وظایف و مسئولیت هاي تعیین شده از جانب ما فوق ارجاع می گردد.
جمع آوري ،نظافت و شستشوي ظروف و وسایل آشپزي در طول کار و همچنین شستشـو و
همکاري در پاك کردن ،شستن و تمیز کردن مواد اولیه مورد مصرف در طبخ
انجام سایر اموري که در حدود وظایف و مسئولیت هاي تعیین شده از جانب مافوق ارجـاع می گردد.
شرح وظایف انباردار مواد غذایی :
تهیه درخواست کسري مواد غذایی بیمارستان
ثبت و درج مواد غذایی و تحویل برابر حواله انبار صادره حسابداري بیمارستان
بایگانی و ثبت رسیدگی خرید موادغذایی در دفتر مخصوص خرید مواد غذایی
نظارت بر توزیع مطابق رژیم غذایی از پیش تعیین شده براي رعایت کلیـه دسـتورالعملها و
تهیه آمار از مواد مصرفی بصورت روزانه،هفتگی،ماهانه و ساالنه و همچنین آمـاري از مـواد موجود و مورد نیاز
تهیه آمار افرادي که غذاي آنها از طریق بیمارستان تامین میشود(پرسنل و بیمار)
انجام سایر اموري که در حدود وظایف اداري از طرف سرپرست مربوطه ارجاع میگردد
و کف آن قابل شستشو و سـقف آن رنـگ آمیـزي روغنی شده باشد و عرض آب راه در سالن پخت بایستی حداقل پـانزده سـانتی متـر
(cm ( 15باشد و کامالً به طرف فاضالب شیب داشته باشد محل هاي فاضالب داراي قاب الزم (سـیفون ) جهت جلوگیري از ورود حشرات،
سوسک و ...باشد
.درب هاي ورودي به آشپزخانه بایستی به صورت بادبزنی بوده و از پادري ضـد عفـونی کننـده استفاده شود .محل ورودي آشپزخانه بایستی به
وسیله خط قرمز از سایر قسمت ها جدا گردد .سیستم سرمایش و گرمایش سالن هاي مختلف آشپزخانه بایستی به نحوي طراحی شود کـه
هـم کار کردن براي پرسنل راحت باشد و هم موازین بهداشتی کامالً رعایت گردد.
هواکش هـا بایـد سالم و توري هائی که جلوي آن نصب می گردد ،حداقل هفته اي یکبار در محلول مواد شوینده و آب گرم غوطه ور گردد ،تا
چربی هاي آن کامالً تمیز گردد .فضاي داخل سالن پخت باید از تهویه و نور کافی برخوردار بوده و کلیه تجهیـزات الزم بـراي پخت و پز
طبق نظر مسئول بهداشت در بخش تغذیه بایستی سمپاشی دوره اي انجام گردد .دیوارهاي آشپزخانه (Walls ( -دیوارهاي آشپزخانه باید
صاف ،غیرقابل نفوذ و بادوام و به راحتی قابل شستشو باشد -حد فاصل سقف و دیوار نباید زاویه دار باشد زیرا نظافت آن مشکل بـوده و
موجـب جمـع شدن مواد آلوده و در نهایت کپک و قارچ در این مکان ها می گردد.
بر این اساس بهتر است دیوار در محل اتصال به سقف قوس دار باشد . -در مناطقی که سینک ها و لوازم طبخ قرار دارند ،دیوارها بایـد مقـاوم
بـه گرمـا ،رطوبـت ،ضربات احتمالی بوده و کامالً کاشی کاري باشد . -بهترین روکش دیوارها کاشی لعاب دار و به رنگ سفید ،جهت تشخیص
-2هر گونه سطوح ناصاف یا آسیب دیده و شکاف هاي ایجاد شده باید به سرعت ترمیم شوند .
-3کف آشپزخانه باید از جنس قابل شستشو ،مقاوم به ضربه وسـایل ،مقـاوم نسـبت بـه مـواد چرب ،روغن و ...باشد .
-4شیب کف آشپزخانه باید به طور ثابت و یکنواخت در جهت محل خروج فاضـالب بـوده و در عین حال محل اتصال دیوار و کف داراي
-5الزم است کف آشپزخانه شیب دار باشد .شیب زیاد تر از حد مناسب ،در عبور آب و مـواد ایجاد اختالل خواهد نمود
-6آب راه موجود در کف آشپرخانه باید با پوشش پنجره اي و از جنس سبک و غیر قابل رنگ باشد تا بتوان به راحتی آنها را جابجا و داخل آب
-7کف آب راه باید داراي شیب مناسب طولی باشد که آب و فاضالب به راحتی عبور کرده و نظافت آنها به آسانی صورت گیرد.
-8قبل از ورود آب و فاضالب به داخل چاه جاذب و یا در مکان هایی که به سیستم فاضـالب شهري متصل است نسبت به احداث حوضچه
چربی گیر اقدام گردد الزم است حداقل هفتـه اي یکبار نسبت به جمع آوري اینگونه مواد اقدام شود .
سقف آشپزخانه:
1 -سقف باید از جنس غیرقابل نفوذ و کامالً صاف و یکنواخت باشد تا زمینـه مسـاعدي بـراي جمع گردیدن گرد و خاك فراهم گردد .
-3سقف آشپزخانه باید در مقابل آب باران و رطوبت غیر قابل نفوذ بوده و در مناطق گرمسیري براي جلوگیري از انتقال گرماي زیاد به داخل
آشپزخانه ،بهتر است سطح فوقـانی سـقف از یک ماده منعکس کننده حرارت پوشیده شده و سطح زیر سقف کامالً صافباشد.
-4ستفاده از سقف چوبی در اماکن غذایی توصیه نمی شود ،زیرا چوب در مجاورت رطوبـت عامل مهم و مؤثري در تولید و تجمع میکروب و
حشرات می باشد. 5 -در محل عبور لوله ها با کابل ها در سقف ،باید مناطقی جهت ترمیم احتمالی ترکیدگی لولـه و یا اختالل در سیم کشی
درب ها
-1به منظور جلوگیري از ورود حشرات به داخل آشپزخانه دربها بایـد از نـوع تـوري دار و از جنس فلز مناسب و رنگ آمیزي شده باشد.
-2به منظور سهولت در تردد کارکنان که احتماال حامل محموله اي می باشـند و همچنـین بـه منظور کاهش تماس دست با دستگیره ها،
-3به منظور جلوگیري از ورود حشرات به داخل آشـپز خانـه ،چنانچـه داراي درب ورودي و خروجی می باشد بعداز درب نسبت به نصب حشره
کش برقی اقدام گردد .پنجره ها -کلیه پنجره ها بایستی کامال با توري پوشیده شوند . -کلیه درب و پنجره ها باید سالم و رنگ آمیزي شده
باشند -بمنظور رعایت ایمنی بیشتر بخصوص در زمان پخت پنجره هاي آشپز خانه بایستی به نحوي طراحی گردد که قابلیت دید سالن از داخل
به بیرون وجود نداشته باشد تهویه راي خارج کردن بخار آب حاصل از پخت و قطـرات حاصـل از آن ،دود ایجـاد شـده در محیط ،گرماي شدید
اجاق هاي پخت و ...وجود تهویه مناسب و مطلوب ضروري می باشـد بدین منظور در باالي هر وسیله پخت از یک هود و یا در باالي چند وسیله
یک هود مشترك قرار داده می شود . -تمامی هود ها و هواکش ها باید از جنس قابل شستشو مقاوم به چربی و حرارت باشند .هود ها هر چند
وقت یکبار باید مورد باز بینی قرار گیرند و فیلتر مربوطه تمیز و در صـورت لزوم تعویض گردد .زیرا انباشتگی چربی بر روي آن احتمال خطر
آتش سوزي دارد . -قدرت مکش دستگاه هاي تهویه بایستی در حد نیاز و هواي مربوطه در باالترین سطح تخلیه گردد .نور (Lighting ( 1 -از
نور طبیعی و غیر مستقیم در آشپزخانه استفاده گردد. 2 -در صورت نیاز به المپ ،استفاده از المپ هاي داراي حفاظ و ضد بخار توصیه می شود
و از المپ بدون حباب در آشپزخانه اکیداً خودداري شود. 3 -عدم وجود نور کافی باعث بروز خستگی در کارکنان می گردد و دقت و نظافت در
کـار را کاهش می دهد. 4 -روشنایی باید به میزان کافی ،ترجیحاً به رنگ سفید در تمامی قسمت ها به طـور یکنواخـت وجود داشته باشد (به
نحوي که کارگران در سایه خود قرار نگیرند) دما (Temperature (-حرارت مناسب کار براي مرکز تهیه مواد غذایی در فصـل زمسـتان C
21-18و در فصـل تابستان C-21 23می باشد .انبار مواد غذایی خشک این نوع انبار براي نگهداري مواد غذایی خشک (برنج ،حبوبات ،روغن و
)...به مـدت طـوالنی مورد استفاده قرار می گیرد و بهترین مکان براي انبار خشک نزدیک به مکان دریافت مواد اولیـه می باشد و همچنین انبار
خشک باید به دور از هر گونه رطوبت یا مـواد رطوبـت زا و آتـش زا بوده و جریان هوا و تهویه مطلوبی داشته باشد .انبار داراي درب توري فنردار
بـوده و همچنـین پنجره حاوي توري به ماندگاري موادي همچون آرد ،شکر ،برنج و ...کمک می کند .دیوارهاي انبار تا زیر سقف کاشی شده
باشد و سقف آن رنگ آمیزي روغنی باشـد و همچنـین وجود شیر آب گرم و سرد از ضروریات انبار مواد غذایی می باشد .نامناسب باعث فساد
مواد غذایی می شود .لذا بهترین دما را بـراي ایـن انبارهـا C 19-13 -مکان انبار خشک هرگز نباید در معرض نور مستقیم آفتاب باشـد زیـرا
هـر گونـه حـر ارت توصیه کرده اند که براي کنترل بهتر دماي محیط وجود یک دماسنج در داخل انبـار الزامـی است . -انبار خشک باید قفسه
بندي شده و فاصله قفسه ها از سطح زمین 45سانتی متر ،از دیوار 30سانتی متر و فاصله آن مواد تا سقف کمتر از 2/3ارتفاع دیوار باشد . -
پالت قفسه ها بایستی از جنس زنگ نزن و قابل شستشو تهیه شود .توجه شود که هیچ مـاده غذایی نباید مستقیماً روي زمین قرار گیرد و چیدن
مواد باید بگونه اي باشد که مـوادي کـه زودتر وارد انبار شده اند زودتر مورد مصرف واقع شوند( . (out First- in Firstهمچنین طریقه بسته
بندي و نگهداري به شکلی باشد تا نظافت انبار و رفت و آمد کارکنان به سهولت صورت گیرد . -بهتر است در یک انبار خشک قفسه اي درب دار
و قابل قفل شدن با یک میز کار براي قـرار دادن اشیاء و سوابق موجودي ها و لیست سفارشات در نظر گرفته شود .درب هاي انبار باید دولنگه و
با پهناي مناسب باشند و وجود یک ترازو و براي وزن کـردن مواد خروجی از انبار الزامی است . -نصب هواکش مناسب با مساحت انبار نیاز مبرم
می باشد .همچنین جهت جلـوگیري از ورود حشرات توصیه می گردد در خارج از فضاي انبار در محل نصب هواکش توري نصب گردد .انبارهاي
سرد (یخچال و فریزرها) تعداد و انواع انبارهاي سرد ،بسته به نوع ،وسعت مرکز متفاوت است .در مرکز کوچـک وجـود یک انبار سرد کفایت می
کند و در مراکز بزرگتر یخچال هاي مجزایی براي انـواع گوشـت هـا* ،مواد لبنی ،سبزیجات و ماهی که همگی از انواع in- Walkهستند و با
حجـم هـاي متفـاوت مطابق با نیاز مرکز ،دفعات و حجم خرید در نظر گرفته شوند .بیمارستان بایستی داراي سردخانه گوشتC 21-18
،سردخانه لبنیات C 4و سردخانه سبزیجات و میـوه جـات C 5-4باشـد .انبارهاي سرد مخصوص نگهداري مواد غذایی مختلف فساد پذیر
هستند که دار اي درجه حرارت و رطوبت متفاوت می باشند .با توجه به حساسیت باالي اینگونـه مـواد و فسـاد پـذیري آنهـا ،بهداشت این گونه
انبارها از اهمیت خاصی برخوردار است .فریزر (سردخانه زیر صفر) -درجه حرارت فریزرها حتماً باید به دقت کنتـرل شـده و از تغییـرات دمـا
تـا حـد امکـان جلوگیري شود . -کف فریزر به طور مرتب توسط محلول هاي ضد عفونی کننده ،شسته شود * .منظور محل ها یا سردخانه هایی
که قابل عبور و مرور افراد باشد.حتی االمکان از باز و بسته کردن زیاد درب فریزر خودداري شود . -مواد غذایی قبل از قرار گرفتن در فریزر به
طور کامالً بهداشتی بسته بندي شود . -از تجمع غذاها در فریزر جلوگیري شود . -غذاها فقط براي یک بار در فریزر قرار داده شود و از برگرداندن
غذا به فریزر پـس از رفـع انجماد جداً پرهیز شود( .زیرا این عمل سـبب پـایین آوردن کیفیـت و در نهایـت آلـودگی میکروبی می گردد .) -