ΧΡΗΣΙΜΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ΡΗΜΑΤΑ

1. η ανάγκη: θεραπεύεται, ικανοποιείται, δημιουργείται, καλύπτεται, ενεργοποιείται,

καταπνίγεται

2. η άποψη: διατυπώνεται, εκφράζεται, συζητείται, κατακρίνεται, αναθεωρείται,

καταδικάζεται

3. ο ελεύθερος χρόνος: διευρύνεται, συρρικνώνεται, αξιοποιείται, αναλώνεται, καλύπτεται

4. η διαταγή: εκτελείται, δίνεται, παραβιάζεται

5. το δικαίωμα: κατοχυρώνεται, καταπατείται, καταστρατηγείται, διεκδικείται,

αναγνωρίζεται, προστατεύεται

6. οι εξελίξεις: επισπεύδονται, επιβραδύνονται, παρατηρούνται

7. το έργο: αναγνωρίζεται, εκπονείται, ολοκληρώνεται, συνεχίζεται, προβάλλεται

8. η ευκαιρία: δίνεται, παρουσιάζεται, αξιοποιείται, παρέχεται, χάνεται

9. το θέμα: συζητείται, αναπτύσσεται, προβάλλεται, εκφωνείται

10. τα μέτρα: εξαγγέλλονται, λαμβάνονται, επιβάλλονται

11. οι νόμοι: εφαρμόζονται, παραβιάζονται, θεσπίζονται, θεσμοθετούνται, επιβάλλονται,

επικυρώνονται, καταπατούνται

12. το πρόβλημα: επιτείνεται, οξύνεται, επιλύεται, δημιουργείται, αντιμετωπίζεται,

περιπλέκεται, καταπολεμείται

13. η προσπάθεια: αναγνωρίζεται, εντατικοποιείται, εγκαταλείπεται, αμείβεται

14. ο σεβασμός: αναγνωρίζεται, επιδεικνύεται, εκδηλώνεται

15. οι σχέσεις: αποκαθίστανται, διαταράσσονται, βελτιώνονται, συσφίγγονται,

διακόπτονται, συνάπτονται

16. η υπόσχεση: τηρείται, δίνεται, αθετείται

17. το χρέος: εξοφλείται, παραγράφεται, δημιουργείται

 ΕΠΙΘΕΤΑ

1. αιτία: βαθύτερη, βασική, καθοριστική, γενεσιουργός, επιφανειακή, σημαντική

2. ανάγκη: αναπόδραστη, επιτακτική, άμεση, πλασματική, λανθάνουσα, τεχνητή,

ουσιαστική, δευτερογενής, αδήριτη, ζωτική, πλαστή

3. ανάπτυξη: άναρχη, απρογραμμάτιστη, ανεξέλεγκτη, μονομερής, τεχνολογική,

οικονομική, καθολική, πολιτιστική, ραγδαία

4. ανταγωνισμός: αθέμιτος, διακρατικός, οξυμένος, οικονομικός, έντονος, πολιτικός,

εξοντωτικός

5. επιθυμία: ακόρεστη, άσβεστη, διακαής, ενδόμυχη, μύχια, κρύφια, ανικανοποίητη,

καταπιεσμένη, σφοδρή

6. επιχείρημα: σαθρό, ανεδαφικό, σαφές, ψεύτικο, ατράνταχτο, ακαταμάχητο, αδιάσειστο,

πειστικό, αβάσιμο

7. κατάσταση: λανθάνουσα, κρίσιμη, ανεξέλεγκτη, επείγουσα, άριστη, αναστρέψιμη,

αμφίρροπη, δυσχερής

8. καταστροφή: απρόβλεπτη, βιβλική, ολοσχερής, παντελής, οικολογική, αναπόφευκτη,

ανεπανόρθωτη

9. μέλλον: ζοφερό, απαισιόδοξο, αβέβαιο, απρόβλεπτο, δυσοίωνο, ελπιδοφόρο,

υποσχόμενο

10. μέτρο: ανασταλτικό, μακροπρόθεσμο, θεραπευτικό, προληπτικό, άμεσο, απαραίτητο,

προσωρινό, αποτελεσματικό, απάνθρωπο

11. παράγοντας: καθοριστικός, επιβαρυντικός, επιλήψιμος, βασικός, πρωταρχικός,

γενεσιουργός, καταλυτικός, αστάθμητος, ανασταλτικός, εξωγενής

12. πρόβλημα: απτό, παγκόσμιο, οξυμένο, οικολογικό, ανυπέρβλητο, δυσχερές, περίπλοκο,

κοινωνικό, τεράστιο, μείζον

13. πολιτισμός: τεχνικός, ηθικός, πνευματικός, σύγχρονος, οικουμενικός, αρχαίος,

αρχέγονος, γηγενής, υλικός

14. πρόοδος: τεχνολογική, οικονομική, καλπάζουσα, παγκόσμια, καθολική, γοργή

15. προσπάθεια: συλλογική, ατομική, ουσιαστική, άκαρπη, ατελέσφορη, συστηματική,

συντονισμένη, έγκαιρη, λυσιτελής, ακατάπαυστη, επιπόλαια, συνεχής
16. ρυθμός: ασθματικός, γοργός, επιταχυνόμενος, σταθερός, ξέφρενος, ταχύς,
μεταβαλλόμενος

ΧΡΗΣΙΜΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ -ΕΚΦΡΑΣΗ

Κρηπίδα = βάση, στερέωμα
Αδυσώπητος= βίαιος, σκληρός
Επίπλαστος = επιφανειακός, ψεύτικος
Αμοραλιστής = ανήθικος
Νουθεσία = συμβολή
Αγαστή συνεργασία =τέλεια, ιδανική συνεργασία
Εστιάζεται = επικεντρώνεται
Κατατρύχομαι =μαστίζομαι, βασανίζομαι ,ταλανίζομαι
Παρείσακτος =άχρηστος, περιττός, ανεπιθύμητος
Κυνισμός = σκληρότητα, ωμότητα
Παραχάραξη =διαστρέβλωση, παραποίηση
Ανομολόγητος σκοπός = κακός σκοπός
Ποταπός = μηδαμινός ,ανάξιος
Εδράζεται =στηρίζεται, βασίζεται
Επάρκεια= πληρότητα
Μάστιγα = απειλή
Απεχθάνομαι =αποστρέφομαι
Ευημερία = ευτυχία
Ευπρεπείς = κόσμιοι
Κυνισμός = σκληρότητα ,ωμότητα
Έκλυση =χαλάρωση
Αντιζυγίζω =αντισταθμίζω
Ατέρμονες =αδιάκοπες, συνεχείς
Ευαγγελίζομαι =προσεύχομαι , επιθυμώ
Ανενεργός = άχρηστος
Ιμπεριαλισμός =επεκτατισμός
Παραχάραξη =διαστρέβλωση, παραποίηση
Βερμπαλισμός = φλυαρία, πολυλογία
 ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΠΕΙΘΟΥΣ

Ένα επιχείρημα ή μία άποψη/θέση/συμπέρασμα μπορεί να είναι:

ΕΠΙΘΕΤΑ

1. αβάσιμος-η- ο =αυτός που δε στηρίζεται σε αποδείξεις ΑΝΤΩΝΥΜΟ βάσιμος

2. αβασάνιστος-η –ο= αυτός που γίνεται χωρίς έλεγχο, επιπόλαια (π.χ. αβασάνιστο
συμπέρασμα) , ΕΠΙΡΡΗΜΑ αβασάνιστα

3. αδιαμφισβήτητος-η-ο = αυτός που δεν αμφισβητείτε, αδιαφιλονίκητος, βέβαιος

ΕΠΙΡΡΗΜΑ αδιαμφισβήτητα

4. αδιαφιλονίκητος-η-ο = αδιαμφισβήτητος, αυτός που δεν υπόκειται σε

διεκδικήσεις

5. αδιασάφητος-η-ο και αδιασαφήνιστος και αδιασάφιστος = αυτός που δεν έχει

διασαφηθεί ΣΥΝΩΝΥΜΑ αδιευκρίνιστος

6. αδιαπραγμάτευτος-η- ο= αυτός ο οποίος δε μπορεί να γίνει αντικείμενο

διαπραγμάτευσης

7. αδιάψευστος-η-ο = αυτός που δε μπορεί να διαψευστεί

8. αδιάσειστος-η-ο = ακλόνητος, αυτός που δεν αφήνει περιθώρια σμφισβήτησης

9. αδύναμος-η-ο = αυτός που δεν τεκμηριώνεται

10. αδύνατος-η-ο = ο ανέφικτος

11. αθεμελίωτος-η- ο=

12. αιτιώδης- ες και αιτιακός= αυτός που περιέχει την αιτία για κάτι (π.χ. η
αιτιώδης σχέση ανάμεσα σε δύο προβλήματα)

13. ακατάληπτος-η- ο= αυτός που δε μπορεί να τον καταλάβει κανείς ΣΥΝΩΝΥΜΑ

δυσνόητος, ακαταλαβίστικος

14. ακράδαντος-η- ο= αυτός που δε μπορεί να κλονιστεί (π.χ.ακράδαντη

πεποίθηση) ΣΥΝΩΝΥΜΑ ακλόνητος, αδιαμφισβήτητος ΑΝΤΩΝΥΜΑ αμφίβολος

15. ακρογωνιαίος-α-0= (μτφ) το βασικότερο στοιχείο

16. ακώλυτος-η-ο = αυτός που δεν εμποδίζεται από κανέναν ΣΥΝΩΝΥΜΑ

ανεμπόδιστος

17. αναντίλεκτος-η-0= ο αναμφισβήτητος

18. ανέφικτος-η-ο = αυτός που δε μπορεί να πραγματοποιηθεί

19. ανεδαφικός-η-ο= αυτός που δε στηρίζεται σε λογική βάση και δε μπορεί να

πραγματοποιηθεί ΣΥΝΩΝΥΜΑ αβάσιμος, ανέφικτος

20. αντιφατικός-η- ο= αυτός που περιέχει αντιφάσεις, δηλ. όταν δύο ή περισσότερα
στοιχεία ισχύουν ταυτόχρονα ,αλλά και το ένα αποκλείει λογικά την ισχύ του
άλλου (π.χ. Δημοκρατία- Ρατσισμός)

21. απότοκος =το λογικό επακόλουθο συγκεκριμένης κατάστασης :π.χ. η διαφθορά

είναι απότοκος της κρίσης αξιών ΣΥΝΩΝΥΜΑ επακλουθος

22. ατράνταχτος-η-ο = 1.αυτός που δε μπορεί να κλονιστεί, ο στέρεος 2. (μτφ.) ο

αναμφισβήτητος

23. αυτόδηλος-ο (αυτός+ δήλος)= αυτός που φανερώνεται από τον ίδιο του τον
εαυτό, ο αυτονόητος

24. δόλιος-α-ο= αυτός που χρησιμοποιεί ή περιέχει δόλο ΣΥΝΩΝΥΜΑ δολερός,

ύπουλος ΑΝΤΩΝΥΜΑ άδολος

25. ευλογοφανής-ες = αυτός που φαίνεται λογικός, ο πιθανός ( π.χ. ευλογοφανής

αιτία/ δικαιολογία κλπ.)

26. ευαπόδεικτος-η-ο= αυτός που αποδεικνύεται εύκολα ΣΥΝΩΝΥΜΑ απτός,

χειροπιαστός

27. επαρκής-ες= αυτός που διαθέτει την αναγκαία δυνατότητα /ποσότητα/

περιεχόμενο για κάτι

28. κακόπιστος –η-ο = αυτός που είναι αρνητικά διατεθειμένος (π.χ. κακόπιστη
κριτική )

29. λογικοφανής-ες= αυτός που φαίνεται ή παρουσιάζεται ως λογικός

30. παραπλανητικός-η- ο= αυτός που κάνει κάποιον να οδηγηθεί σε εσφαλμένο

συμπέρασμα ώστε να ευνοηθεί ο ίδιος ΣΥΝΩΝΥΜΑ παραπειστικός

31. σαθρός-η- ο= (μτφ.)αυτός που δεν έχει στέρεη βάση (π.χ. σαθρό επιχείρημα/
λόγος )

32. σοφιστικός-η-ο = αυτός που θέλει να πείσει με λογικοφανή συμπεράσματα

χρησιμοποιώντας ένα εσφαλμένο συλλογισμό

33. στρεψόδικος-η-ο = αυτός που χρησιμοποιεί επιχειρήματα που στοχεύουν στη

διαστροφή της αλήθειας στρεψοδικία (ουσιαστικό)= 1.η χρήση σοφιστικών ή
κακόπιστων επιχειρημάτων σε δίκη με στόχο την παραπλάνηση του δικαστηρίου
2. κάθε επιχείρημα που στοχεύει στη διαστροφή της αλήθειας
34. ορθολογιστικός-η-ο= αυτός του οποίου η κρίση ή η σκέψη συμφωνεί με τους
κανόνες της λογικής

35. ορθολογικός-η-ο = αυτός που συμφωνεί με τον ορθό λόγο, ο λογικός

36. ραδιούργος-α-ο= αυτός που ενεργεί με δόλιο και συνωμοτικό τρόπο με σκοπό
να βλάψει κάποιον ΣΥΝΩΝΥΜΑ δολοπλόκος, μηχανορράφος

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ

1. η αντίκρουση= η απόδειξη με επιχείρημα ότι κάτι δεν ισχύει

2. η απόκρουση= η αναίρεση ενός επιχειρήματος

3. η αναίρεση= ανασκευή, αντίκρουση επιχειρήματος

4. το δέλεαρ= ελκυστική προσφορά για την προσέλκυση κάποιου

5. η διαφώτιση= το να ενημερώνω σωστά ή γενικότερα να παρέχω παιδεία/ ρ.

διαφωτίζω/επιρρ. διαφωτιστικός (π.χ. διαφωτιστική πληροφορία)

6. ο δόλος= η βούληση κάποιου να προκαλέσει παράνομο αποτέλεσμα ή η γνώση

του ότι οι πράξεις του ενδέχεται να επιφέρουν παράνομο αποτέλεσμα

7. ο εμπαιγμός= η επίδειξη φαινομενικού ενδιαφέροντος για την υπόθεση κάποιου

ΣΥΝΩΝΥΜΑ εξαπάτηση

8. η ευθυκρισία= ο σωστός τρόπος σκέψης, η ορθή κρίση ΑΝΤΩΝΥΜΑ ακρισία

9. το επιμύθιο= ο επίλογος ή το συμπέρασμα ( το δίδαγμα στο οποίο καταλήγει

ένας μύθος )

10. η γυμνότητα= το να μην καλύπτεται κάποιος από κάτι

11. η κατάρριψη= η ανατροπή μιας θέσης ή άποψης με λογικά επιχειρήματα

ΣΥΝΩΝΥΜΑ ανασκευή , αναίρεση , ανατροπή

12. ο πειθαναγκασμός= το να εξαναγκάζω κάποιον να πεισθεί χρησιμοποιώντας

ψυχολογική βία

13. η προσέγγιση= η εξέταση , η αντιμετώπιση (π.χ. η προσέγγιση του ζητήματος)

14. η προσέλκυση= το να έλκω προς την πλευρά μου, να φέρνω προς το μέρος μου

15. ο προσεταιρισμός <ρ. προσεταιρίζομαι <προς +εταίρος = το να παίρνω κάποιον

με το μέρος μου
16. ο προσηλυτισμός= 1. το να μεταβάλλω τις θρησκευτικές πεποιθήσεις ή το
θρήσκευμα κάποιου με αθέμιτα μέσα 2. Γενικότερα.το να πείθω κάποιον κυρίως
με προπαγανδιστική τακτική να ακολουθήσει δικές μου φιλοσοφίες, πολιτικές
κλπ. ιδέες

17. ο προσκείμενος= αυτός που είναι ευμενώς διατεθειμένος απέναντι σε κάτι/

κάποιοιν και το(ν) υποστηρίζει/ ρ. πρόσκειμαι=διάκειμαι ευμενώς απέναντι σε
κάποιον /κάτι

18. η προπαγάνδα= η συστηματική προσπάθεια να πεισθεί κάποιος, συνήθως η

κοινή γνώμη, για κάτι (κρατική/κομματική προπαγάνδα, μηχανισμός
προπαγάνδας )/ ρ. προπαγανδίζω , ε. προπαγανδιστικός [<ετυμολ. Λατινικά
«Propaganda»= μεσαιωνικός λατινικός όρος που εμφανίστηκε ως τμήμα της
ονομασίας Congregatio de propaganda fide «Σύνοδος προς διάδοση της
πίστεως», που ήταν συνοδικό όργανο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας που το
συνέστησε το 1559 ο Πάπας Κλημης Η’ με σκοπό να διαδώσει την πολιτική του
ενωτισμού (Ουνία), δηλ. το σχηματισμό ελληνόρυθμων εκκλησιών οι οποίες
όμως θα αναγνώριζαν το πρωτείο του.]

19. η προβολή= η παρουσίαση

20.η σοφιστεία= το σόφισμα

21. το σόφισμα= σκοπίμως εσφαλμένος συλλογισμός που επιδιώκει να πείσει με

λογικοφανή συμπεράσματα

22. στρεψοδικία (ουσιαστικό)= 1.η χρήση σοφιστικών ή κακόπιστων επιχειρημάτων

σε δίκη με στόχο την παραπλάνηση του δικαστηρίου 2. κάθε επιχείρημα που
στοχεύει στη διαστροφή της αλήθειας

23. η συμπαιγνία= το συνωμοτικό σχέδιο κάποιου για την εξαπάτηση, την

παγίδευση άλλου

24. η σωρεία= πληθώρα, μεγάλη ποσότητα

25. η φενάκη= η απάτη , το ψέμα/ ρ. φενακίζω= εξαπατώ με παραπλανητικά μέσα

26.το φερέφωνο= πρόσωπο που εκφράζει όχι τις δικές του, αλλά απόψεις άλλου