Professional Documents
Culture Documents
KPWKP Week 12
KPWKP Week 12
Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Markahan (Unang Semestre)
1
Page
Unang Linggo
Pamantayang Nilalaman:
• Natutukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong pangwika.
• Naiuugnay ang mga konseptong pangwika sa sariling kaalaman, pananaw, at mga karanasan.
• Nagagamit ang kaalaman sa modernong teknolohiya (facebook, google, at iba pa) sa pag-unawa sa
mga konseptong pangwika.
Pangganyak:
Panuto: Sa pamamagitan ng bubble map, magbigay ng sariling pagpapakahulugan ng salitang nakasulat sa
parisukat.
WIKA
________________________________________________________________________________
Page
Aralin 1
Mga Konseptong Pangwika
Dito matutunghayan ang mga pagpapakahulugan sa wika,kahalagahan ng wika,
gayundin ang maikling kasaysayan ng wikang Pambansa.
Alam mo ba?
Ang Pilipinas ay isang kapuluan. Binubuo ito nang mahigit pitong libong pulo na
nabibilang sa tatlong malalaking pangkat ng mga pulo sa bansa: ang Luzon, ang Visayas,
Mindanao. Dahil sa nasabing kalagayang heograpikal, hindi maiiwasang magkaroon at ang
tayo ng iba't ibang pangkat ng mga Pilipinong may kanya-kanyang wika at diyalekto. Ito
ang nagbigay-daan sa napakaraming wika at diyalektong ginagamit sa iba't ibang bahagi
ng bansa.
Ang opisyal na estadistika tungkol sa mga wika at diyalekto sa ating bansa ay hango sa
Census of Population and Housing (CPH) na isinasagawa tuwing isang dekada ng National
Statistics Office (NSO). Ayon sa datos ng CPH noong 2000, may humigit-kumulang 150
wika at diyalekto sa bansa. Tagalog ang nangungunang wika na ginagamit ng 5.4 milyong
sambahayan; pangalawa ang Cebuano/Bisaya/Binisaya/Boholano sa 3.6 milyong
sambahayan; pangatlo ang Ilocano sa 1.4 milyong sambahayan; pang-apat ang Hiligaynon/
longgo sa 1.1 milyong sambahayan. Maliban sa mga nabanggit, ang iba pang wika at
diyalektong bumubuo sa sampung pinakagamiting wika sa bansa ay ang sumusunod:
"Bikol Bicol, "Waray, Kapampangan, "Pangasinan o Panggalatok, "Maguindanao, at
"Tausug. (Ang pinagbatayan sa estadistikang ito ay ang Census of Population and Housing
(CPH) noong 2000 sapagkat ang datos mula sa CPH ng 2010 kaugnay ng wika at diyalekto
ay hindi pa nailalathala. Masasabing hindi perpekto dahil na rin sa katagalan ng panahon
kung kailan isinagawa ang census subalit mahalaga pa rin ang datos na ito dahil sa
ipinahihiwatig nito ang kalagayan ng mga wika at diyalekto sa ating bansa.)
Ang Wika
Isang napakahalagang instrumento ng komunikasyon ang wika. Mula sa
pinagsama-samang makabuluhang tunog, simbolo, at tuntunin ay nabubuo ang mga
salitang nakapagpapahayag ng kahulugan o kaisipan. Ito ay behikulong ginagamit sa
pakikipag usap at pagpaparating ng mensahe sa isa't isa. Nagkakaintindihan tayo,
nakapagbibigayan tayo ng ating mga pananaw o ideya, opinyon, kautusan, tuntunin,
impormasyon, gayundin ng mga mensaheng tumatagos sa puso at isipan ng ibang tao,
pasalita man o pasulat gamit ang wika.
Ang salitang Latin na lingua ay nangangahulugang "dila" at "wika" o "lengguwahe."
Ito ang pinagmulan ng salitang Pranses na langue na nangangahulugan ding dila at wika.
Kalaunan ito'y naging language na siya na ring ginamit na katumbas ng salitang
lengguwahe sa wikang Ingles. Sa maraming wika sa buong mundo, ang mga salitang wika
at dila ay may halos magkaparehong kahulugan. Ito marahil ay sa dahilang ang dila ay
konektado sa pasalitang pagbigkas dahil ang iba't ibang tunog ay nalilikha sa
pamamagitan ng iba't ibang posisyon ng dila. Kaya naman, ang wika ay may tradisyonal at
popular na pagpapakahulugang sistema ng arbitraryong vocal-symbol o mga sinasalitang
3
pakikipagtalastasan at pakikipag ugnayan sa isa't isa. Marami ding dalubhasa sa wika ang
Ayon kay Henry Allan Gleason, Jr., isang lingguwista at propesor emeritus sa
Univeristy of Toronto, ang wika ay masistemang balangkas ng mga tunog na pinili at
isinaayos sa pamaraang arbitraryo upang magamit ng mga taong nabibilang sa isang
kultura.
4
Page
1934: Dahil nga sa pagkakahiwa-hiwalay ng ating bansa sa iba't ibang pulo at sa dami
ng wikang umiiral dito, naging isang paksang mainitang pinagtalunan, pinag-isipan, at
tinalakay sa Kumbensiyong Konstitusyunal noong 1934 ang pagpili sa wikang ito.
Marami sa mga delegado ang sumang-ayon sa panukalang isa sa mga umiiral na wika
sa bansa ang dapat maging wikang pambansa subalit sinalungat ito ng mga maka-
Ingles na naniniwalang higit na makabubuti sa mga Pilipino ang pagiging mahusay sa
wikang Ingles. Subalit naging matatag ang grupong nagmamalasakit sa sariling wika.
Iminungkahi ng grupo ni Lope K. Santos na ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa
isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas. Ang mungkahing ito ay sinusugan ni Manuel
L. Quezon na noo'y Pangulo ng Pamahalaang Komonwelt ng Pilipinas.
Base sa probisyong ito ng Saligang Batas ng 1935 ay nagkaroon ng maraming talakayan kung anong
wika ang gagamiting batayan sa pagpili ng wikang pambansa. Ito ay nagresulta sa pagkakaroon ng
isang batas, ang Batas Komonwelt Blg. 184
layuning magpaunlad at magpatibay ng isang pambansang wikang batay sa isa sa mga umiiral
Sa pag-aaral ng Surian ng Wikang Pambansa gamit ang mga nasabing pamantayan ay napilii ng
Surian ng Wikang Pambansa ang TAGALOG
1937: Noong Disyembre 30, 1937 ay iprinoklama ni Pangulong Manuel L. Quezon ang
wikang Tagalog upang maging batayan ng Wiking Pambansa base sa rekomendasyon
ng Surian sa bisa ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134. Magkakabisa ang
kautusang ito pagkaraan ng dalawang taon.
1940: Dalawang taon matapos mapagtibay ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134,
nagsimulang ituro ang wikang pambansa na batay sa Tagalog sa mga paaralang
pampubliko at pribado.
1946: Nang ipagkaloob ng mga Amerikano ang ating kalayaan, sa Araw ng Pagsasarili
ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946 ay ipinahayag ding ang mga wikang opisyal sa
bansa ay Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas Komonwelt Bilang 570.
1959: Noong Agosto 13, 1959, pinalitan ang tawag sa wikang pambansa. Mula Tagalog
ito ay naging Pilipino sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na ipinalabas ni
Jose E. Romero, ang Kalihim ng Edukasyon noon. Sa panahong ito'y higit na binigyang
halaga at lumaganap ang paggamit ng wikang Pilipino. Ito ang wikang ginamit sa mga
tanggapan, gusali, at mga dokumentong pampamahalaan tulad ng pasaporte, at iba
pa, gayundin sa iba't ibang antas ng paaralan at sa mass media tulad ng diyaryo,
telebisyon, radyo, magasin, at komiks. Sa kabila nito ay marami pa rin ang
6
Ayon kay Virgilio Almario (2014:12) ang wikang opisyal ay ang itinadhana ng
batas na maging wika sa opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ibig sabihin, ito ang
wikang maaaring gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa anyong nakasulat,
sa loob at sa labas ng alinmang sangay o ahensiya ng gobyerno.
Ano-ano ang mga wikang ginagamit bilang panturo sa loob ng inyong silid aralan?
Nakatutulong ba ang mga ito upang higit mong maunawaan ang iyong mga aralin at
aktibong makibahagi sa mga gawain at talakayan?
Ayon kay DepEd Secretary Brother Armin Luistro, FSC, "ang paggamit ng wikang
ginagamit din sa tahanan sa mga unang baitang ng pag-aaral ay makatutulong mapaunlad
ang wika at kaisipan ng mga mag-aaral at makapagpapatibay rin sa kanilang kamalayang
sosyo-kultural."
Ang wikang Filipino at Ingles ay gagamitin at ituturo pa rin sa mga paaralan. Ang
magiging pokus sa kindergarten at unang baitang ay katatasan sa pasalitang
pagpapahayag. Sa ikalawa hanggang ikaanim na baitang ay bibigyang-diin ang iba't iba
pang komponent ng wika tulad ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat. Sa mas
matataas na baitang ay Filipino at Ingles pa rin ang mga pangunahing wikang panturo o
medium of instruction.
8
Page
Gawain 1
Panuto: Ibigay ang iyong sariling pagpapakahulugan sa mga konseptong pangwikang
nabanggit na nasa talakayang bahagi ng araling ito. Magbahagi rin ng ilang halimbawa nito
na napanood, narinig, o naranasan. Sagutin ito gamit ang pormat na nasa ibaba.
Wikang Pambansa
Wikang Panturo
Wikang Opisyal
Monolingguwalismo
Ito ang tawag sa pagpapatupad ng isang wika sa isang bansa tulad ng
isinasagawa sa mga bansang England, Paransya, South Korea, Hapon at iba
pakung saan iisang wika ang ginagamit na wikang panturo sa lahat ng larangan o
asignatura.
Ayon kay Richards at Schmidt (2002), ang monolingguwal ay isang indibiduwal na
may iisang wika lamang ang nagagamit.
Sa isang bansa o nasyon, kung ito ay isang monolingguwal bansa
nangangahulugang iisang wika ang umiiral bilang wika ng komersiyo, negosyo
atpakikipagtalastasan sa pangaraw-araw na buhay ng mamamayan nito.Bukod
rito,ang gagamiting wikang panturo sa lahat ng asignatura o larangan ay iisang
wika.
Bilingguwalismo
Ayon kay Weinrich (1935), ito ang katawagan sa paggamit ng dalawang wika ng
magkasalitan at ang taong gumagamit nito ay tinatawag na bilingguwal.
Ito ay nangangahulugang malayang paggamit ng dalawang wika sa pagtuturo at
pakikipagtalastasan sa paraang ang hiram na wika ay nagiging sarili niyang wika
sa pagdaanng panahon. Nangyayari ito, sa kadahilanan ng katagalan ng panahon
na paggamit ng ibang wika na hindi nakakaligtaan ang katutubong wika. Katulad
sa Pilipinas na gumagamit ng wikang Filipino bilang wikang pambansa at wikang
Ingles naman bilang wikang global.
Kung minsan nagagamit ng bilingguwal ang dalawang wika na halos hindi na
makikilala o matutukoy kung alin sa dalawang ito ang unang wika at kung alin
ang ikalawang wika.
Multilingguwalismo
Ayon kay Leman (2014), Ang mga tao ay maaaring matawag na multilingguwal
kung maalam sila sa pagsasalita ng dalawa o higit pang wika, anuman ang
antas ng kakayahan. Base rito, maaaring tawaging mulitilingguwal ang isang tao
kung siya ay may kakayahang makapagsalita ng dalawa o higit pang wika ng
hindi sinusukat ang kanyang kasanayan at kagalingan sa mga wikang ito na
kanyang sinasalita.
Ang lahat ng bansa maliban sa isa ay kung hindi bilingguwal ay multilingguwal.
Ito ay sa kadahilanan ng kolonyalismo o hindi kaya naman sa impluwensiya ng
dayuhan pagdating sa mga kalakalan.
Isang halimbawa na lamang nito ay ang iba’t ibang rehiyon at lalawigan sa
Pilipinas, ang iba sa mga Pilipino ay hindi nalilimitahan sa Ingles at Filipino
lamang ang kanilang wika.
10
Page
Gawain 2
Panuto: Punan ang mga kahon sa kabilang pahina ng halibawang nagmula sa iyong
sariling kaalaman, pananaw, at mga karanasan.
Punan ang kahon ng tawag Punanang kahon ng tawag Punan ang kahon ng isa
sa iyong unang wika (L1) at sa iyong pangalawang wika pang nalalaman mo (l3) at
isang halimbawang (L2) at halimbawang magtuturing sa iyo bilang
pangungusap gamit nito. pangungusap gamit ito. isang Mu;tilingguwal. Kung
wala ay sumulat ka ng
tatlong salitnag katutubo sa
Pilipinas na alam mo.
Bilang pagdiriwang sa Buwan ng Wika na may temang “Filipino at mga Katutubong Wika:
Kasangkapan sa Pagtuklas at Paglikha" ang mga mag-aaral ay inaasahan na makabubuo
ng isang infographics na naglalaman ng timeline kung paano nahirang ang Wikang Filipino
bilang wikang Pambansa. Inaasahan na ang nagawang infographics ay maibabahagi sa
Facebook na may angkop na caption.
11
Page