You are on page 1of 62

I.1.

Poznajemy wybrane zjawiska świetlne

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wpisz nazwy źródeł światła we właściwej kolumnie tabeli.

słońce laser świeczka błyskawica świetlówka

Naturalne źródła światła Sztuczne źródła światła

2. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.


pochłonięte · rozproszeniu · odbiciu

a) Jeśli światło pada na jasną gładką powierzchnię, to ulega …………………….……………………. .

b) Padając na chropowatą powierzchnię, światło ulega …………………………………………………. .

c) Jeśli światło padnie na ciemną powierzchnię, to zostanie .………..……………………………….. .

3. W letni upalny dzień Tomek ubrał się w granatową koszulkę i ciemne spodnie.
Odpowiedz na zamieszczone poniżej pytanie i podaj wyjaśnienie odpowiedzi.

Czy Tomek właściwie ubrał się?


……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Uzasadnij odpowiedź.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


I.2. Jak powstaje tęcza?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podaj przykład sytuacji, w której możemy zaobserwować tęczę.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. Otocz pętlą kolory, które możemy zaobserwować w tęczy.

czerwony brązowy zielony niebieski

pomarańczowy popielaty fioletowy biały żółty

3. Uzupełnij zdanie.

Aby powstała tęcza potrzebne są: ……………………………..……... oraz …………….……………………….... .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


I.3. Jak rozchodzą się dźwięki?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podaj po 2 przykłady dźwięków, które możesz usłyszeć w podanych poniżej miejscach.

a) w lesie: …………………………………………………………………………………………………………………………

b) nad jeziorem: ……………………………………………………………………………………………………………….

c) w domu: ……………………………………………………………………………………………………………………….

2. Wykreśl jedną z propozycji uzupełnienia zdania w taki sposób, aby otrzymać zdanie
prawdziwe.

a) Dźwięki o bardzo dużym natężeniu mogą / nie mogą uszkodzić słuch.

b) Dźwięki rozchodzą się / nie rozchodzą się w powietrzu.

3. Oceń zdania, wstawiając znak X w kolumnie z literą P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub
literą F, jeśli zdanie jest fałszywe.

Zdania do oceny P F

a) Dźwięki wywoływane są przez drgające przedmioty.

b) Różne drgające przedmioty wydają takie same dźwięki.

c) Dźwięki rozchodzą się w powietrzu, glebie, wodzie i próżni.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ I

I. Poznajemy wybrane zjawiska świetlne.

1. Naturalne źródła światła: słońce, błyskawica; Sztuczne źródła światła: świeczka, laser,
świetlówka

2. a) odbiciu, b) rozproszeniu, c) pochłonięte

3. Tomek źle dobrał kolory swojego ubioru, ponieważ ciemne barwy pochłaniają światło i jest
nam wtedy bardziej gorąco.

II. Jak powstaje tęcza?

1. np. podczas deszczu, kiedy świeci słońce; podczas podlewania ogrodu, kiedy świeci słońce.

2. czerwony, zielony, niebieski, pomarańczowy, fioletowy, żółty

3. deszcz (krople wody) i słońce

III. Jak rozchodzą się dźwięki?

1. a) np.: śpiew ptaków, szelest liści; b) plusk wody, szum wiatru; c) szuranie krzesłem,
tykanie zegara

2. a) Dźwięki o bardzo dużym natężeniu mogą uszkodzić słuch; b) Dźwięki rozchodzą się w
powietrzu.

3. a) P, b) F, c) F

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.4. Gwiazdy, planety i planetoidy

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wyjaśnij, kim był Mikołaj Kopernik.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.

planety · komety · gwiazdy

a) Ciała niebieskie świecące własnym światłem to ………………………………………………………………. .

b) Ciała niebieskie, które świecą wyłącznie światłem odbitym, to ……...................................... .

c) Ciała niebieskie zbudowane z lodu i pyłów, mające charakterystyczny warkocz to …………… .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.5. Układ Słoneczny

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podpisz Ziemię i Słońce w odpowiednich miejscach.

a) ……………………….

b) ……………………….

2. Odpowiedz na pytanie.
Dlaczego można powiedzieć, że Słońce umożliwia życia na Ziemi?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Schemat przedstawia Układ Słoneczny.

Podaj nazwy trzech największych planet Układu Słonecznego.

1) …………………………………………, 2) …………………………………………, 3) …………………………………………,

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.6. Człowiek odkrywa kosmos

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl nazwy przyrządów i urządzeń służących do prowadzenia obserwacji kosmosu.

MIKROSKOP TELESKOP LUPA LUNETA SONDA

2. Do podanych nazwisk dobierz wydarzenie związane z tym człowiekiem.

a) Jurij Gagarin jedyny polski kosmonauta

b) Neil Armstrong pierwszy człowiek, który odbył lot w kosmos

c) Mirosław Hermaszewski pierwszy człowiek na Księżycu

3. Wyjaśnij, dlaczego loty w kosmos odrywają ważną rolę w życiu współczesnych ludzi.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.7. Kształt, obwód, masa i ciężar, czyli kilka faktów na temat Ziemi

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podpisz oznaczone na schemacie globusa elementy.

1. – ……………………………………..

2. – ……………………………………..

3. – ……………………………………..

2. Zaznacz na strzałką kierunek spadania kamienia (działanie siły grawitacji).

3. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.


ciężar ciała · masa ciała · kilogram

Ilość materii, z której zbudowane jest ciało to .………………………… .

Jej jednostką jest …………………… .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.8. Jak określić położenie obiektu geograficznego na kuli ziemskiej?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Ilustracja przedstawia globus.

Wykorzystując informacje umieszczone na ilustracji, uzupełnij zdania.


a) Południki mają kształt ……………………………………………. .

b) Wszystkie południki są …………………………………………… długości.

c) Najdłuższy równoleżnik to ……………………………………………………………………… .

d) Równik dzieli Ziemię na dwie półkule: północną i …………………………………………………. .

2. Skreśl błędne wyrazy, tak aby otrzymać prawdziwą informację.

a) Punkt A jest położony na półkuli południowej / północnej.

b) Punkt B jest położony na półkuli wschodniej / zachodniej.

c) Punkt C jest położony na półkuli wschodniej / zachodniej.

d) Punkt D jest położony na półkuli południowej / północnej.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.9. Gdzie leży Rzym, a gdzie Krym?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Na podstawie mapy fizycznej świata (w atlasie) podaj nazwy dwóch wybranych


kontynentów.

a) ………………………………………………., b) ……………………………………………..

2. Napisz, na jakiej półkuli leży Europa.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.10. Dzień i noc skutkiem ruchu obrotowego Ziemi

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Uzupełnij tekst wyrazami z ramki. UWAGA! Nie musisz wykorzystać wysokich wyrazów!
Pamiętaj, że część z nich może być błędna!
24 godziny · rokiem · dobą · osi ziemskiej

Planeta Ziemia obraca się wokół ……………………….…………….. . Pełen obrót planety trwa

…………………………… i nazywamy go …………………………... .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


II.11. Pory roku skutkiem krążenia Ziemi wokół Słońca

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Ilustracje przedstawiają przyrodę w różnych porach roku.


Wpisz nazwy właściwej pory roku pod każdą parą ilustracji.

a) ……………………..……………

b) ……………………..……………

2. Wybierz prawidłowe zakończenie zdania.

Wiosna rozpoczyna się…


A. 22 czerwca B. 23 września C. 21 marca

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ II

4. Gwiazdy, planety i planetoidy

1. Uwzględniamy każdą odpowiedź ucznia odnoszącą się badań Kopernika związanych z


Układem Słonecznym.

2. a) gwiazdy, b) planety, c) komety

5. Układ Słoneczny

1. a) Ziemia, b) Słońce

2. Dostarcza światła i ciepła – wystarczy jeden powód wpisany przez ucznia

3. Jowisz, Saturn, Uran

6. Człowiek odkrywa kosmos

1. TELESKOP, LUNETA, SONDA

2. a) Jurij Gagarin – pierwszy człowiek, który odbył lot w kosmos

b) Neil Armstrong – pierwszy człowiek na Księżycu

c) Mirosław Hermaszewski – jedyny polski kosmonauta

3. np. przeprowadzanie eksperymentów naukowych, dalszy podbój kosmos

7. Kształt, obwód, masa i ciężar czyli kilka faktów na temat Ziemi

1. równik – 1, biegun północy – 2, biegun południowy – 3

2.

3. masa ciała, kilogram

8. Jak określić położenie obiektu geograficznego na kuli ziemskiej?

1. a) półokręgów, b) równej, c) równik, d) południową

2. należy wykreślić: a) południowej, b) wschodniej, c) zachodniej, d) północnej

9. Gdzie leży Rzym, a gdzie Krym?

1. poprawnie podane nazwy dwóch kontynentów

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


2. półkula północna

10. Dzień i noc skutkiem ruchu obrotowego Ziemi

1. Planeta Ziemia obraca się wokół osi ziemskiej. Pełen obrót planety trwa 24 godziny i
nazywamy go dobą.

11. Pory roku skutkiem krążenia Ziemi wokół Słońca

1. a) wiosna, b) jesień

2. C

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.12. Położenie oceanów i kontynentów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Na zamieszczonej mapie świata wpisz we właściwe miejsca nazwy podanych


kontynentów: Europa, Ameryka Południowa, Afryka.

2. Dokończ zdania, wykorzystując wyrazy z ramki.


Ocean Spokojny · Australia · Azja

a) Najmniejszym kontynentem jest …………………….……………………………….. .

b) Największym kontynentem jest ………………………………………………………… .

c) Największym Oceanem jest …………………………………………………………………………………. .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.13. Krajobraz dna morza

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Zaznacz na schemacie: grzbiet, długość i wysokość fali morskiej.

2. Napisz, w jaki sposób powstają prądy morskie.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.14. Strefy życia w morzu

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Schemat przedstawia strefy życia w morzu.

Opisz warunki życia panujące w strefie przybrzeżnej.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Podaj 3 przykłady ryb zamieszkujących wody morskie.

1) ……..…………………………, 2) ……..…………………………, 3) ……..…………………………

3. Spośród podanych organizmów wybierz i podkreśl te, które występują w morzu.

KRABY ŻABY KORALOWCE KARPIE OŚMIORNICE DELFINY

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.15. Niezwykli mieszkańcy mórz i oceanów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Dokończ zdania.

a) Koralowce rafotwórcze tworzą …………………………….. ………………………………………………………. .

b) Koralowce żyją w …………………………………….. wodzie o ……………………………………………..


temperaturze.

2. Rysunek przedstawia współżycie raka pustelnika z ukwiałem.

Wyjaśnij, jakie korzyści odnoszą raki pustelniki ze współżycia (symbiozy) z ukwiałami.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.16. Historia życia na Ziemi

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wpisz nazwy zamieszczone poniżej w odpowiednich kolumnach tabeli.

PALEONTOLOG SKAMIENIAŁOŚCI

a) ………..…………………………………………………. b) …………..………………………………………………….
zachowane w skałach szczątki organizmów naukowiec badający rozwój życia na Ziemi

2. Skreśl błędne wyrazy, tak aby otrzymać prawdziwą informację.

a) Życie na Ziemi prawdopodobnie narodziło się na lądzie / w wodzie.

b) Atmosfera zawierająca tlen powstała dzięki pojawieniu się na Ziemi


organizmów samożywnych / cudzożywnych.

c) Pierwszymi organizmami lądowymi były zwierzęta / rośliny.

d) Rozwój ptaków i ssaków nastąpił po wyginięciu olbrzymich gadów / płazów.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.17. Z życia dinozaurów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Z podanych cech otocz pętlą te, które charakteryzowały dinozaury roślinożerne.

najczęściej niewielkie rozmiary ciała najczęściej olbrzymie rozmiary ciała

silne pazury długi ogon

niewielka głowa mocne szczęki połykanie kamieni ostre zęby

2. Wymień 2 cechy skóry dinozaurów.

a) …………………………………………………………… b) …………………………………………………………..

3. Wyjaśnij, w jaki sposób tyranozaur był przystosowany do drapieżnictwa.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


III.18. Wielkie odkrycia geograficzne

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podaj nazwiska dwóch wielkich podróżników.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Wybierz prawidłowe zakończenie zdania.

Krzysztof Kolumb uważany jest za odkrywcę…

A. Ameryki B. Europy C. Antarktydy

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ III

12. Położenie oceanów i kontynentów na kuli ziemskiej

1.

2. a) Australia; b) Azja; d) Ocean Spokojny (Pacyfik)

13. Krajobraz dna morza – fale, pływy i prądy morskie

1.

2. wiatry stałe

14. Strefy życia w morzu

1. jest dobrze oświetlona, duża zawartość tlenu, obejmuje szelf

2. np. koralowce, pierwotniaki, otwornice

3. KRABY, KORALOWCE, OŚMIORNICE, DELFINY

15. Niezwykli mieszkańcy mórz i oceanów

1. a) rafę koralową; b) czystej wodzie, wysokiej temperaturze

2. Raki zyskują ochronę.

16. Historia życia na Ziemi

1. a) SKAMIENIAŁOŚCI; b) PALEONTOLOG

2. należy wykreślić: a) na lądzie; b) cudzożywnych; d) zwierzęta; e) płazów

17. Z życia dinozaurów

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


1. najczęściej olbrzymie rozmiary ciała, długi ogon, niewielka głowa, połykanie kamieni

2. a) była gruba; b) była łuskowata

3. Miał mocne szczęki, ostre zęby i pazury.

18. Wielkie odkrycia geograficzne

1. np. Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama – nie bierzemy pod uwagę poprawności zapisów
tych nazwisk

2. A

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.19. Klimat czynnikiem warunkującym życie na Ziemi

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Klimat to przebieg pogody na danym obszarze ustalony na podstawie wielu badań.


Dokończ zdanie.

Najważniejsze składniki klimatu to: …………………………………………. i …..……………………………….. .

2. Na podstawie zamieszczonego diagramu uzupełnij zdania.

a) Miesiącem, w którym są największe opady jest ………………………………………….,

opady wynoszą ……………………………………… .

b) Najmniejsze opady są w miesiącu ………………………………………………………….. .

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.20. Strefy klimatyczne świata

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Poniżej zamieszczona jest mapa świata.

Wybierz i zaznacz nazwę strefy klimatycznej, w której leży Polska.


A. strefa zwrotnikowa B. strefa umiarkowana C. strefa równikowa

2. Podaj 3 cechy klimatu, który występuje w Polsce.

1) ………………………………………………………………………………………………………………………………..

2) ………………………………………………………………………………………………………………………………..

3) ………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Zdecyduj, czy w Polsce są dobre warunku do rozwoju roślin i uzasadnij swoją odpowiedź.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.21. W wilgotnym lesie równikowym

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl cechy klimatu równikowego wilgotnego.

a) brak pór roku

b) obfite opady przez cały rok

c) dwie pory roku: deszczowa i sucha

d) wysoka temperatura powietrza wciągu dnia i niska w nocy

e) stała, wysoka temperatura powietrza w ciągu roku

2. Wybierz z ramki 3 cechy lasu równikowego i wypisz je w miejscach wyznaczonych pod


ramką.

GĘSTY · SŁABO ZADRZEWIONY · CIEMNY · WYSOKI


· NISKI · ŚWIATŁO DOCHODZI DO DNA LASU

1) …………………………………….……, 2) ………………………………….……, 3) …………………………………….…….

3. Podpisz piętra roślinne występujące w lesie równikowym. Wykorzystaj wyrazy z ramki.

drzewa średnie · dno lasu · drzewa wysokie · korony najwyższych drzew ·


krzewy

1) …………………………………………………………

2) …………………………………………………………

3) …………………………………………………………

4) …………………………………………………………

5) …………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.22. Las równikowy – współistnienie roślin, zwierząt i ludzi

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Rozpoznaj i podpisz przedstawione na zdjęciach zwierzęta.

……………………………………….. ..……………………………………… ………….…….…………………………

2. Podpisz rośliny uprawiane przez ludzi w lesie równikowym.

………………………………………………..

………………………………………………..

3. Wymień 2 powody niszczenia lasów równikowych.

1) ……………………………………….………………………………………………………………………………………….

2) ……………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.23. Wśród wysokich traw sawanny

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Na ilustracjach A i B przedstawiono sawannę w porze deszczowej i suchej.

A. B.

Uzupełnij zdania.

Sawannę w porze suchej przedstawiono na rysunku oznaczonym literą …………………… .


W porze deszczowej na sawannie pojawiają się liczne ………………………………………………………… .

2. Rozpoznaj i podpisz przedstawione poniżej rośliny charakterystyczne dla sawanny.

……………………………….. ……………………………… …………………………………

3. Rozpoznaj i podpisz przedstawione poniżej rośliny uprawiane w rejonie sawanny


afrykańskiej.

……………….………………….. ……………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.24. W świecie największych zwierząt afrykańskiej sawanny

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Ilustracje przedstawiają zwierzęta żyjące na sawannie.

Rozpoznaj przedstawione na ilustracjach zwierzęta i zapisz w odpowiednim miejscu w


tabeli.

Roślinożercy Drapieżniki Padlinożercy

2. Ilustracje przedstawiają organizmy żyjące na sawannie.


Zapisz prawidłowo łańcuch pokarmowy, który mogą utworzyć organizmy
przedstawione na ilustracjach.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Podaj 2 cechy przystosowawcze zebry do życia na sawannie.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………….…………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.25. Jak przeżyć na pustyni?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl cechy charakterystyczne dla klimatu pustyni.

a) cztery pory roku b) znikoma ilość opadów

c) duża dobowa różnica temperatur d) gorące dni i zimne noce

e) obfite opady w miesiącach: styczeń – marzec

2. Ilustracja przedstawia jeden z rodzajów pustyni.


Wybierz i zakreśl podpis, który należy umieścić pod ilustracją.

A. pustynia kamienista, B. pustynia piaszczysta, C. pustynia żwirowa

3. Ilustracja przedstawia lisa pustynnego.


Podaj 2 cechy przystosowawcze lisa pustynnego do życia na pustyni.

1) ………………………..……………………………………,

2) ………………………..……………………………………

4. Uzupełnij zdanie, wpisując nazwę rośliny, która jest


przedstawiona na ilustracji.

Mięsiste łodygi i liście przekształcone w ciernie to

cechy przystosowawcze ………………………… do życia

na pustyni.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.26. Nad Morzem Śródziemnym

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Na mapie podpisane są państwa leżące nad Morzem Śródziemnym.

Wymień 4 nazwy państw leżących nad Morzem Śródziemnym.


………………………………….., …………………………………., ………………………………, ………………………..……
2. Rozpoznaj i podpisz przedstawione na zdjęciach rośliny uprawiane w rejonie Morza
Śródziemnego.

………………………………….. ………………………………… …………………………………

3. Rozpoznaj i podpisz przedstawione na zdjęciach zwierzęta żyjące w rejonie Morza


Śródziemnego.

……………………………… …………………………………………………… .…………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


IV.27. W kolebce starożytnych cywilizacji

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wyjaśnij, dlaczego turyści chętnie jeżdżą w rejon Morza Śródziemnego.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

2. Zdjęcia przedstawiają zabytki z rejonu Morza Śródziemnego.


Wpisz nazwy pod każdym zabytkiem, wykorzystując wyrazy z ramki.
Panteon · Pałac w Knossos · Koloseum · Pałac Watykański

……………………………………
…..

……………………………………
…..

……………………………………
…..

……………………………………
…..
3. Ilustracja przedstawia zagrożenie występujące w rejonie Morza Śródziemnego.
Podpisz ilustrację.

………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ IV

IV.19. Klimat czynnikiem warunkującym życie na Ziemi

1. opady i temperatura

2. a) październik, ok. 125 mm; b) lipcu;

20. Strefy klimatyczne świata

1. B. strefa umiarkowana

2. np.: cztery pory roku, ciepłe lato, opady największe w lecie, pogoda zmienna

3. np.: Warunki są dobre, ponieważ lata są ciepłe a zimy niezbyt mroźne, jest wystarczająca
ilość opadów.

21. W wilgotnym lesie równikowym

1. a, b, e

2. gęsty, ciemny, wysoki

3. 1. dno lasu, 2. krzewy, 3. drzewa średnie, 4. drzewa wysokie, 5. piętro najwyższych drzew

22. Las równikowy – współistnienie roślin, zwierząt i ludzi

1. koliber, drzewołaz, jaguar

2. banany, bataty

3. np. budowa dróg, wydobycie bogactw naturalnych, pozyskiwanie drewna

23. Wśród wysokich traw sawanny

1. A, rośliny

2. akacja, trawy, baobab

3. bawełna, kukurydza

24. W świecie największych zwierząt afrykańskiej sawanny

1. ROŚLINOŻERCY: żyrafa, nosorożec


DRAPIEŻNIKI: lew, lampart
PADLINOŻERCY: sęp, szakal

2. trawy – zebra – lew

3. np. ubarwienie w pasy, bardzo szybki bieg

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


25. Jak przeżyć na pustyni?

1. b, c, d

2. B

3. np. jasne ubarwienie ciała, duże uszy

4. kaktusów

26. Nad Morzem Śródziemnym

1. np. Grecja, Włochy, Hiszpania, Tunezja

2. figa, oliwka, pistacja

3. magot, modliszki, daniel

27. W kolebce starożytnych cywilizacji

1. np. ciepłe morze, piaszczyste plaże, stała – „pewna” pogoda, bogactwo atrakcji
turystycznych i zabytków

2. pałac w Knossos, Koloseum, Panteon, pałac Watykański

3. wulkan

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.28. W górach wysokich

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Dokończ zdanie.

Mount Everest to najwyższy szczyt Ziemi, leży on w górach …………………………………….. .

2. Wpisz w puste ramki brakujące nazwy pięter roślinności w Himalajach. Wykorzystaj


wyrazy umieszczone w ramce.

dżungla

granica wiecznego śniegu

hale

3. Podkreśl nazwy zwierząt charakterystycznych dla Himalajów.

kozica nachur antylopa suhak goral daniel leming

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.29. Alpy – najwyższe góry Europy

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Uzupełnij zdania wyrazami z ramki.


zimą · Europy · lodowcami · krótkim

Alpy to najwyższe góry …………………………………………………… .

Klimat alpejski charakteryzuje się …………………………….. latem i długą ……………………………….. .

Wierzchołki górskie pokryte są ……………………………………………………………. .

2. Rozpoznaj i podpisz przedstawione na zdjęciach organizmy Alp.

………………………………. …………………………………….. ..…………………………………….

3. Napisz, dlaczego warto wyjeżdżać w Alpy.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.30. Cztery pory roku w lesie liściastym

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podpisz ilustracje, wykorzystując propozycje podane w ramce


a) rośliny runa leśnego, b) drzewa liściaste, c) zwierzęta roślinożerne, d) zwierzęta mięsożerne

…………………………………………………….
.…

…………………………………………………….
.…

…………………………………………………….
.…

…………………………………………………….
.…

2. Podaj przykład łańcucha pokarmowego występującego w lesie liściastym.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.31. Na stepie, prerii i pampie

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Mapa przedstawia rozmieszczenie i wielkość terenów trawiastych na Ziemi.

Oszacuj wielkość terenów trawiastych na Ziemi i podkreśl wybrane zdanie.


1) Tereny trawiaste zajmują niewielkie obszary na kuli ziemskiej.

2) Tereny trawiaste zajmują bardzo duże obszary na kuli ziemskiej.

2. Rozpoznaj zwierzęta na ilustracjach i wpisz ich nazwy w wyznaczonych miejscach.

……………………………………….. ……………………………………….. ….……………………………..

3. Napisz, jakie są zajęcia ludności żyjącej na stepie.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………….……………………………………………………………………………………………………………………

………………………….……………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.32. Życie w tajdze

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Uzupełnij zdanie wyrazami z ramki.


długie · zimne · śnieżne · krótkie

W tajdze lata są ……………………………. i …………………………….., a zimy …………………………………..…


i …………………………………………. .

2. Rozpoznaj drzewa przedstawione na ilustracji i wpisz nazwę obok ilustracji.

………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
3. Rozpoznaj i podpisz zwierzęta przedstawione na zdjęciach.

……………………………………. …………………………….... ………..…………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.33. Tundra krainą mchów i porostów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl zdjęcie przedstawiające krajobraz tundry.

1) 2)

2. Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F, jeśli zdanie jest
fałszywe.

Zdania do oceny P F
Śnieg utrzymuje się w tundrze przez wiele miesięcy.
Woda z roztopionego śniegu bardzo szybko wsiąka w grunt na terenie tundry.
Na terenie tundry występują liczne lasy.
W tundrze rosną głównie mchy i porosty.

3. Ilustracje prezentują przykłady zwierząt żyjących na terenie tundry.


Rozpoznaj zwierzęta i wpisz nazwę każdego z nich pod ilustracją.

……………………………………………………… ……………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


V.34. Pustynie lodowe – strefa wiecznych mrozów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Diagram przedstawia zmiany temperatury na Grenlandii.

Dokończ zdania.

Na Grenlandii temperatura nie przekracza ……°C.


Najwyższa temperatura w ciągu rok jest w miesiącach ……………………………… i ……………………… .
Temperatura może spadać nawet poniżej ………°C.

2. Wyjaśnij, dlaczego góry lodowe stanowią tak duże niebezpieczeństwo dla statków.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ V

28. W górach wysokich

1. Himalajach

2. należy wpisać: hale, dżungla, granica wiecznego śniegu

3. goral, jak, kozica nachur, irbis

29. Alpy – najwyższe góry Europy

1. Alpy to najwyższe góry Europy.


Klimat alpejski charakteryzuje się krótkim latem i długą zimą.
Wierzchołki górskie pokryte są lodowcami.

2. szafran, koziorożec, nornik śnieżny

3. Z powodu: pięknych gór, jezior, licznych atrakcji turystycznych, bardzo dobrej bazy
turystycznej.

30. Cztery pory roku w lesie liściastym

1. a, c, d, b

2. np. orzech laskowy – wiewiórka – lis

31. Na stepie, prerii i pampie

1. 1) Tereny trawiaste zajmują niewielkie obszary na kuli ziemskiej

2. bizon, pancernik, struś

3. Ludzie uprawiają te tereny, wykorzystują także jako pastwiska lub zajmują się rolnictwem
oraz pasterstwem.

32. Życie w tajdze

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


1. W tajdze lata są zimne i krótkie, a zimy długie i śnieżne.

2. świerk, sosna

3. wół piżmowy, jemiołuszka, tygrys syberyjski

33. Tundra krainą mchów i porostów

1. należy podkreślić zdjęcie 2.

2. P, F, F, P

3. leming, renifery

34. Pustynie lodowe – strefa wiecznych mrozów

1. 0°C, lipcu i sierpniu, –30°C

2. Góry lodowe są zagrożeniem dla statków, ponieważ tylko niewielka ich część jest widoczna
nad powierzchnią wody i /lub mogą doprowadzić do uszkodzenia statku.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.35. Pierścienice i ślimaki – zwierzęta…

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Dżdżownica ma wydłużone i miękkie ciało podzielone na segmenty w kształcie pierścieni.


Obserwując ciało dżdżownicy, obserwujemy zgrubione miejsce zwane siodełkiem. Ciało
okrywa cienki oskórek, na powierzchni którego znajduje się śluz. Śluz chroni ciało przed
wysychaniem i umożliwia oddychanie oraz sprawne poruszanie się. Mięśnie pokrywające
ciało dżdżownicy służą do poruszania się. Dżdżownica nie posiada oczu, ale jest wrażliwa
na światło, dzięki komórkom światłoczułym, rozmieszczonym na powierzchni ciała.

Ilustracja przedstawia dżdżownicę.

Wykorzystaj informacje z tekstu powyżej oraz ilustracji i podaj 3 przystosowania


dżdżownicy do życia w glebie.

1) .……………………………………………………………………………………………………………………………….

2) .……………………………………………………………………………………………………………………………….

3) .……………………………………………………………………………………………………………………………….

2. Podpisz głowę, nogę i muszlę ślimaka na rysunku zamieszczonym poniżej.

3. Wyjaśnij, po co ślimak wytwarza muszlę.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.36. Owady – zwierzęta wszystkich środowisk

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podpisz zaznaczone na rysunku elementy budowy owada.

a) ……………………………………………………………….

b) ………………………………………………………………

c) ………………………………………………………………

d) ………………………………………………………………

e) ………………………………………………………………

f) ………………………………………………………………

g) ………………………………………………………………

h) ………………………………………………………………

2. Połącz owada z aparatem gębowym, który u niego występuje.

1. 2.

a) b) c)

3. Podaj 3 przykłady pożytecznej działalności owadów w przyrodzie lub życiu człowieka.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.37. Pajęczaki – sprytni łowcy

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podpisz zaznaczone na rysunku pająka elementy budowy jego ciała.

a) …………………………………………………….

b) …………………………………………………….

c) …………………………………………………….

2. Wyjaśnij, w jakim celu pająki tworzą pajęczynę.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. Ilustracje poniżej przedstawiają pajęczaka i owada.


Otocz pętlą ilustrację, która prezentuje pajęczaka.

A. B.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.38. Płazy – zwierzęta dwóch środowisk

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl cechy przystosowujące żabę do wodnego środowiska życia.

a) ruchome powieki

b) ciało pokryte śluzem

c) palce kończyny tylnej połączone błona pławną

d) wyłupiaste oczy

e) cztery kończyny

2. Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F, jeśli zdanie jest
fałszywe.

Zdania do oceny P F

Płazy to zwierzęta stałocieplne.

Płazy to zwierzęta roślinożerne.

Płazy oddychają płucami i za pomocą skóry.

3. Wyjaśnij, dlaczego płazy nazywa się często sprzymierzeńcami człowieka.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.39. Różnorodność w świecie płazów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Schemat przedstawia rozmnażanie się płazów na przykładzie żaby.


Podaj nazwy etapów rozmnażania się żaby zaznaczonych jako A i B.

A. …….………………………………

B. …….………………………………

Podaj dwie cechy różniące larwę płazów od osobnika dorosłego.

1) …………………………………………………………… 2) ……………………………………………………………

2. Ilustracje prezentują płazy bezogonowe i ogoniaste.

salamandra plamista

kumak górski

traszka zwyczajna

rzekotka drzewna

Uzupełnij tabelkę, wykorzystując wszystkie podane przykłady płazów.


SALAMANDRA PLAMISTA, KUMAK GÓRSKI, RZEKOTKA DRZEWNA, TRASZKA ZWYCZAJNA

Płazy bezogonowe Płazy ogoniaste

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.40. Jak gady przystosowały się do życia na lądzie?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Ilustracje przedstawiają zwierzęta należące do jednej grupy.


Wybierz i zaznacz grupę do której należą zwierzęta pokazane na ilustracjach.

A. płazy B. gady C. inna grupa zwierząt

2. Sucha skóra pokryta łuskami, palce zakończone pazurkami, płuca mające silnie
pofałdowaną powierzchnię wewnętrzną, jaja otoczone skórzastą osłonką to cechy
budowy jednej z grup zwierząt.
Wybierz i zaznacz nazwę grupy, której cechy budowy opisane są powyżej.

A. owady B. płazy C. gady

3. Ilustracja prezentuje jeden z procesów występujących w życiu gadów.


Opisz proces widoczny na rysunku.

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.41. Przegląd gadów

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podaj 2 cechy różniące zaskrońca od żmii zygzakowatej.

………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Podkreśl nazwy gadów żyjących w Polsce.

a) padalec b) żółw grecki c) gniewosz plamisty

d) kobra królewska e) żółw błotny

f) krokodyl nilowy g) pyton królewski

h) wąż Eskulapa i) kameleon j) jaszczurka zwinka

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.42. Życie w powietrzu, czyli kilka słów o ptakach

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Pingwin widoczny na ilustracji różni się od znanych nam ptaków.


Podaj jedną cechę różniąca pingwiny od ptaków, które najczęściej spotykamy.

……………………………………………………………………………………………………….

3. Podpisz przedstawione na schematach rodzaje piór ptasich. Wykorzystaj wyrazy z ramki.

pióra pokrywowe · lotka · pióra puchowe

…………………………………………… ………………………………………………. ………………………………………..

4. Do podanego przykładu ptaka dobierz zdjęcia przedstawiające jego dziób i kończyny.

łabędź

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.43. Różnorodność w świecie ptaków

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wpisz do tabelki po przedstawicielu podanych grup ptaków.

Ptaki drapieżne

Ptaki brodzące

Wróblowate

Nieloty

2. Poniżej zamieszczona jest ilustracja ptaka spotykanego na terenie Polski.


Odpowiedz na pytania.
a) Jak nazywa się ptak przedstawiony na ilustracji?
………………………………………………………………………………………….

b) W jakiej porze roku te ptaki przylatują do naszego kraju?


…………………………………………………………………………………………..

c) Gdzie budują gniazda ptaki, których przedstawiciel jest


na ilustracji?
……………………………………………………………………………………………

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.44. Ssaki – niezwykła grupa zwierząt

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Spośród podanych cech podkreśl te, które charakteryzują ssaki.

a) jednowarstwowa skóra b) zmiennocieplność

c) młode ssie mleko matki d) stałocieplność

e) wielowarstwowa skóra f) pęcherzykowate płuca

g) słabo rozwinięty mózg h) zróżnicowanie zębów

i) silnie rozwinięty mózg j) workowate płuca

2. Zakreśl literę pod rysunkiem, który przedstawia zęby ssaka roślinożernego.

B
A

3. Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F, jeśli zdanie jest
fałszywe.

Zdania do oceny P F
Ciało ssaków pokrywają włosy.

Młode ssaki karmione są mlekiem matki.

Większość ssaków jest żyworodna.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


VI.45. Różnorodność w świecie ssaków

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podaj przystosowania ssaków drapieżnych do życia.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. Wymień po 3 przedstawicieli ssaków.

a) ………………..……..……………, b) ………………..……..……………, c) ………………..……..……………

3. Ilustracja przedstawia nietoperza.


Dokończ zdanie.

Ciało nietoperza pokryte jest …

…………………………………………………………………………..…….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


46. Czy miś koala jest na pewno misiem?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Połącz linią dwa zwierzęta, które należą do tej samej grupy ssaków.

2. Wyjaśnij, do czego potrzebna jest kangurowi torba lęgowa.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ VI

35. Pierścienice i ślimaki – zwierzęta o miękkim ciele

1. np. ciało pokryte śluzem, ciało miękkie i elastyczne, podłużny kształt ciała

2.

3. np. ochrona narządów, ochrona w przypadku niebezpieczeństwa

36. Owady – Zwierzęta wszystkich środowisk

1. a) głowa, b) czułki, c) oczy złożone, d) pazurki, e) tułów, f) dwie pary skrzydeł, g) trzy pary
odnóży, h) odwłok,

2. 1. kłująco-ssący – c) komar; 2. liżący – a) mucha

3. np. zapylają kwiaty, dostarczają miodu i wosku, dostarczają nici jedwabnej

37. Pajęczaki – sprytni łowcy

1. a) głowotułów, b) odnóża, c) odwłok

2. np.: pułapka na owady

3. A.

38. Płazy – zwierzęta dwóch środowisk

1. b, c, d

2. F, F, P

3. Płazy żywią się owadami, ślimakami, a więc niszczą szkodniki upraw człowieka.

39. Różnorodność w świecie płazów

1. A. – jaja lub skrzek, B. – larwa lub kijanka

2. skrzela, ogon

3. Płazy bezogonowe – KUMAK GÓRSKI, RZEKOTKA DRZEWNA,


Płazy ogoniaste – SALAMANDRA PLAMISTA¸ TRASZKA ZWYCZAJNA

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


40. Jak gady przystosowały się do życia na lądzie?

1. B.

2. C.

3. np. rozmnażanie się gadów, żółw wykluwa się z jaj, jajo gada

41. Przegląd gadów

1. Uczeń podaje dwie z trzech różnic:


np.: zaskroniec ma dwie żółte plamy po bokach głowy, zaskroniec nie ma zygzaka
charakterystycznego dla żmii, kształt głowy (owalny – trójkątny)

2. a, c, e, h, j

42. Życie w powietrzu, czyli kilka słów o ptakach

1. np. nie fruwają, słabo wykształcone skrzydła

2. pokrywowe, puchowe, lotka

3.

43. Różnorodność w świecie ptaków

1. Ptaki drapieżne – np. orzeł, sowa


Ptaki brodzące – np. bocian, czapla
Wróblowate – np. zięba, słowik
Nieloty – np. kiwi, struś

2. a) bocian, b) wiosną, c) drzewa lub słupy lub dachy domów

44. Ssaki – niezwykła grupa zwierząt

1. c, d, e, f, h, i

2. A.

3. P, P, P

45. Różnorodność w świecie ssaków

1. Mają silne zęby, bardzo dobrze rozwinięte zmysły, szczególnie: wzrok, słuch i węch.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


2. np.: orki, delfiny, świnia, wilk, mysz, wiewiórka, jeż, kret

3. włosami

46. Czy miś koala jest na pewno misiem?

1. miś koala i kangur

2. np.: Rozwijają się w niej młode kangury noszone przez matkę.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


47. Globalne zagrożenia

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wybierz z podanych propozycji zagrożenia dla naszej planety i podkreśl je.

a) dziura ozonowa

b) sadzenie nowych drzew

c) tworzenie parków narodowych

d) kwaśne deszcze

e) ochrona wybranych roślin

f) dzikie wysypiska

g) efekt cieplarniany

2. Podaj przyczynę, która powoduje powstawanie kwaśnych deszczy.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

3. Opisz skutki ocieplenia się klimatu na Ziemi.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Podkreśl nazwy zasobów przyrody, które ulegają odnowieniu.

WODA ROPA NAFTOWA WĘGIEL KAMIENNY POWIETRZE


RUDY METALI ROŚLINY ZWIERZĘTA MINERAŁY

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


48. Chrońmy Ziemię

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Wybierz i podkreśl propozycje alternatywnych źródeł dostarczających energii.

elektrownie wiatrowe elektrociepłownie ropa naftowa elektrownie wodne

kolektory słoneczne ciepło z wnętrza ziemi węgiel kamienny

gatunki niektórych roślin, np. wierzby gaz ziemny

2. Podaj dwa przykłady działań, które możesz podjąć Ty sam, aby chronić przyrodę.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


49. Międzynarodowe organizacje ratujące przyrodę

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
imię i nazwisko klasa

1. Podkreśl działania, które służą ochronie przyrody.

tworzenie rezerwatów wypalanie traw sadzenie nowych drzew

ochrona ginących zwierząt spalanie śmieci w domu

2. Napisz, co zawiera Czerwona Księga.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014


ODPOWIEDZI DO KARTKÓWEK – DZIAŁ VII

47. Globalne zagrożenia

1. a, d, f, g

2. tlenki azotu i siarki (zaliczmy także: związki siarki i azotu, związki siarki)

3. np. zalewanie niektórych obszarów Ziemi, konieczność zmiany uprawianych gatunków


roślin, niezwykłe zjawiska w przyrodzie, topienie się lodowców, zmiany klimatu.

4. WODA, POWIETRZE, ROŚLINY, ZWIERZĘTA

48. Chrońmy Ziemię

1. kolektory słoneczne, ciepło z wnętrza ziemi, gatunki niektórych roślin, np. wierzby,
elektrownie wiatrowe, elektrownie wodne

2. np. segregacja śmieci, używanie opakowań rozkładających się szybko lub dających się
powtórnie wykorzystać

49. Międzynarodowe organizacje ratujące przyrodę

1. tworzenie rezerwatów, sadzenie nowych drzew, ochrona ginących zwierząt

2. Czerwona Księga zawiera spis gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem.

Copyright: Wydawnictwo Klett sp. z o.o., 2014

You might also like