LIZBONA

kwiecień 2018 r.
NA WSTĘPIE – KUPCIE kartę Lisboa Card! (opłaca się!) Jest kilka miejsc, w których sprzedają (m.in. na Placu Praca do
Comercio). https://infolizbona.pl/karta-lisboa-card-cena-opis-znizki-muzea-transport-miejski-opinie-o-karcie/

PODSTAWOWE INFORMACJE

Lizbona – stolica i największe miasto Portugalii, położone w zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego, nad rzeką Tag przy
jego ujściu do Oceanu Atlantyckiego. Miasto stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju. W centrum
administracyjnym Lizbony mieszkało (2011 r.) 547 631 mieszkańców, natomiast cała metropolia – Zespół Metropolitalny
Lizbony ma 2 821 876 mieszkańców (27% populacji państwa).
Region Lizbony jest najbogatszym regionem w Portugalii, wysoko ponad średnim PKB Unii Europejskiej – wytwarza 37% PKB
kraju. Jest również politycznym centrum Portugalii, ponieważ ma tu swoją siedzibę rząd oraz głowa państwa. Lizbona ma
status metropolii o znaczeniu globalnym. W badaniach dotyczących jakości życia, Lizbona uplasowała się na 18 miejscu
wśród miast świata w 2015 roku według magazynu Monocle i na 43 miejscu wśród miast świata w 2017 roku według
Mercer (tuż za Londynem, Mediolanem i Barceloną, przed Nowym Jorkiem).
W mieście znajdują się dwa obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO: Klasztor Hieronimitów oraz Torre de Belém, a
na przedmieściach znajduje się trzeci – Kulturowy Krajobraz Sintry.
Historia
Obszar dzisiejszej Lizbony zamieszkany był co najmniej od czasów rzymskich. Ówczesna osada występuje w źródłach jako
Olisipo. W starożytności był to rejon osadnictwa Luzytanów i być może punkt handlowy Fenicjan (czego dotąd nie
potwierdziły badania archeologiczne). W VIII wieku miasto zostało zajęte przez Maurów z Afryki północnej i nazwane
Lishubną. W 1147 roku została zdobyta przez pierwszego władcę Portugalii, Alfonsa I Zdobywcę (Dom Afonso Henriques),
przy pomocy krzyżowców. Pierwszym biskupem Lizbony został angielski krzyżowiec Gilbert z Hastings. W 1255 roku król
Alfons III przeniósł stolicę Portugalii z Coimbry do Lizbony. W 1290 powstał w Lizbonie uniwersytet.
W okresie wielkich odkryć geograficznych (XV-XVII wiek) z Lizbony, a ściślej z jej portu Belém, wyruszyło wiele wypraw
morskich, które przyczyniły się do rozwoju królestwa i jego stolicy. W kwietniu 1506 roku w mieście miał miejsce
kilkudniowy pogrom, w którego wyniku zamordowano kilka tysięcy Żydów przymusowo nawróconych na katolicyzm.
26 stycznia 1531 roku miasto zostało dotknięte przez trzęsienie ziemi, w którym zginęły tysiące jego mieszkańców. W dzień
Wszystkich Świętych 1 listopada 1755 miało miejsce kolejne potężne trzęsienie ziemi (9 stopni w skali Richtera), które
pochłonęło ok. 60 000 ofiar i praktycznie zrujnowało Lizbonę. Przetrwały jedynie zabudowania dzielnic Alfamy i Belém.
Z inicjatywy ministra króla José I, markiza Pombala miasto zostało odbudowane.
Położenie
Współrzędne geograficzne Lizbony czynią ją najbardziej wysuniętą na zachód stolicą w Europie. Miasto jest zlokalizowane
w zachodniej części kraju, nad rzeką Tag w pobliżu ujścia do Oceanu Atlantyckiego. Oddalona jest o około 220 km od
najwyższego szczytu kontynentalnej Portugalii w Serra da Estrela (około 3 godz. jazdy samochodem). Centrum
administracyjne podzielone jest na 53 dzielnice (freguesias), natomiast metropolia na 18 gmin (municípios). Zachodnia
część miasta jest głównie zajęta przez Park Monsanto, który jest największym parkiem miejskim w Europie. Jego
powierzchnia to 10 km².
Gospodarka
Główne dziedziny przemysłu w rejonie Lizbony to przemysł stalowy, włókienniczy, chemiczny, ceramiczny, stoczniowy i
rybołówstwo. Lizbona posiada oceaniczny port handlowy i wojenny. W Lizbonie odbyło się Expo ’98. Bezrobocie w Zespole
Metropolitalnym Lizbony w drugim kwartale 2017 roku wynosiło 9,4%. W 2017 roku Lizbona była 61 najczęściej
odwiedzanym miastem na świecie (tuż przed Kairem) z 3,3 milionem turystów w ciągu roku.

2|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

SŁYNNE WINDY – które chcemy zobaczyć (ogólnie jest ich cztery)
Winda Santa Justa (12 min piechotką od hotelu, w planach na niedzielę – opis później ) Koniecznie
Winda Bica (10-15 min piechotką od nas, 3 min tramwaj) – tej nie widziałam, baaardzo chcę!
Plan, że może w poniedziałek po zwiedzaniu Belem…. (Łady widok i tyle)
Zdjęcia mijających się wagoników windy Bica jest zdecydowanie jednym z tych najpopularniejszych kadrów przywożonych z
Lizbony. Zdjęcia można wykonać z góry ulicy Rua da Bica de Duarte Belo, jednak zdecydowanie lepiej wychodzi ono, gdy
zejdziemy się kilkanaście metrów w dół i złapiemy windy, gdy są w ruchu i mijają się na rozwidleniu torów. Dobrze trafić w
to miejsce w godzinach popołudniowych, gdy słońce oświetla całą ulicę.

3|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Elevador da Glória (16 min od nas) – to jest Barrio alto – możemy zobaczyć w nocy w sobotę  (TU
JEDZIESZ NIĄ 2 MINUTKI  TAKA ATRAKCJA – ALE DUPY NIE URYWA)
Jest najlepszą opcją, by dostać się na jeden z najlepszych punktów widokowych w Lizbonie, z którego rozciąga się wspaniały
widok na zamek św. Jerzego i najstarszą część Lizbony. Jednak już na początku jedna rada: nie warto się przejmować graffiti,
które pokrywa żółte wagoniki windy – to standard. Lepiej wsiąść do windy, zając miejsce na drewnianych ławkach i
zobaczyć, jak wygląda stare wnętrze żółtego wagoniku.
Winda ta łączy Bairro Alto, dokładnie punkt widokowy Miradouro de São Pedro de Alcântara, z położonym znacznie niżej
placem Praça dos Restauradores. Średnie nachylenie drogi, po której porusza się winda to 18%, a średnio rocznie przewozi
ona ponad 3 miliony osób. Nie ma powodów, by się temu dziwić, jeśli wyobrazimy sobie piesze podejście pod wzgórze po
niezliczone liczbie schodów lub stromych chodników. Długość trasy Elevador da Gloria to 265 metrów, a przejażdżka nią
trwa kilka minut.

4|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

PLAN NA SOBOTĘ po przylocie

Bairro Alto - dzielnica nocnego życia (ok 20 min spacerkiem do pierwszego punktu)

Bairro Alto, „wysoka dzielnica”, słynie z nocnego życia. Wieczorem otwierają się tu bary i puby. Niektóre w klimacie mocno
erazmusowym, z piwem wątpliwej jakości, za to w niskich cenach, inne klimatyczne, z dobrą muzyką, często na żywo. Tutaj
też znajdują się słynne restauracje i bary fado - A Severa, Tasca do Chico, A Faia. W Bairro Alto znajdziecie jedną ze słynnych
lizbońskich elevadores, czyli tramwajów – wind, które pomagają pokonać strome podejścia, Elevador da Glória. Łączy ona
plac Restauradores z punktem widokowym San Pedro de Alcántara, z którego możecie podziwiać panoramę miasta z
zamkiem na szczycie przeciwległego wzgórza.

„Najlepiej zacząć od ginjinhii w Ginginha das Gáveas, spróbować mojito w Mezcalu, caipirinii w barze Óka, absyntu w
podziemiach Perfil i stawiającej na nogi ponta pé na cona przyrządzanej według sekretnej receptury przez Done Alice w
Arroz Doce”. W gorącej latynoskiej Tasca Tequila Bar można potańczyć przy rytmach meksykańskich, a w Janela d'Atalaia
przy muzyce brazylijskiej.

5|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Kto zgłodnieje, idzie do piekarni na Rua de Rosa - nawet w nocy dostanie się tam wyśmienity pao com chouriço, i to prosto
z pieca! Wisienka na torcie jest dyskoteka Lux, założona przez Johna Malkovicha i Manuela Reisa; natychmiast po otwarciu
stała się hitem i odebrała palmę pierwszeństwa Frágilowi. Ściągnęła do Lizbony takie gwiazdy, jak Catherine Deneuve,
Prince, REM, wabiąc famą niezwykłej eklektycznej przestrzeni, wykreowanej z pomieszania stylów aż po granice kiczu.
W Lux koniecznie trzeba zatańczyć na tarasie z pięknym widokiem na Tag, należy jednak uprzednio zwrócić uwagę na
odpowiednie dobranie stroju, by nie zostać bezceremonialnie odprawionym sprzed drzwi przez krytycznego selekcjonera
.

6|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

PLAN NA kolejny dzień
1. Plac Praca do Comercio i łuk triumfalny (7 min piechotka od nas) (TU TEŻ FAJNIE PRZYJŚĆ NA DRINKA
WIECZOREM POSIEDZIEĆ NAD WODĄ)
2. Winda Santa Justa (7 min od placu do Comercio)
3. Punkt widokowy św. Piotra z Alcantary w Lizbonie (od windy 15 min spacerkiem)
4. Tramwaj nr 28 (zabytkowy) do Afamy… a tam, m.in. Miradouro das Portas do Sol z najpiękniejszym widokiem
na Alfamę, Katedra Se…)
5. Katedra Se
Zaczynamy…… Praca do Comercio i łuk triumfalny (7 min piechotka od nas)
A dokładnie pomnik Józefa I na pierwszym planie, a w tle łuk Arco da Rua Augusta (warto wjechać na szczyt łuku, by mieć
wspaniały widok na całe centrum). Niebieskie niebo świetne komponuje się z bielą pomników oraz żółtym kolorem
zabudowań. Zdjęcia najlepiej zrobić w godzinach południowych, gdy cały plac jest równomiernie oświetlony.

7|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Winda Santa Justa (7 min od placu do Comercio) Winda została zaprojektowana przez Raoula Mesnier de Ponsard, który
to był uczniem słynnego Gustawa Eiffla (DUZE KOLEJKI) ALE WIDOKI FAJNE
W pobliżu dolnej stacji windy warto zobaczyć główne atrakcje dzielnicy Baixa takie jak ulicę Rua Augusta, plac Rossio i plac Praca do
Comercio,.

Z górnej stacji windy Santa Justa mamy już bezpośredni dostęp do ruin Klasztoru Karmelitów, w których mieści się Muzeum
Archeologiczne do Carmo oraz tuż obok Muzeum Gwardii Narodowej prezentujące historię rozwoju ten formacji w Portugalii. Bardzo

8|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

blisko tego miejsca mamy barokowy Kościół św. Rocha, a po przeciwnej stronie dzielnicy Chiado znajduje się słynna kawiarnia Brasileira,
gdzie napić się można pysznej kawy.

Punkt widokowy św. Piotra z Alcantary w Lizbonie (od windy 15 min spacerkiem)
po portugalsku Miradouro de São Pedro de Alcântara, to jeden z najpopularniejszych punktów widokowych w Lizbonie.
Rozciąga się z niego wspaniały widok na całe centrum Lizbony – dzielnicę Baixa, Alfama, Graca oraz Avenida da
Liberdade. Punkt widokowy św. Piotra z Alcantary posiada dwa tarasy – jeden spokojniejszy, a drugi bardziej żywy i
praktycznie cały dzień coś się na nim dzieje.
Taras widokowy Sao Pedro de Alcantara, jak czasami nazywane jest to miejsce w przewodnikach po Lizbonie, został oddany
do użytku w obecnej formie w roku 2008, po kilkumiesięczny remoncie, nadającym mu obecny wygląd i funkcję. Punkt
widokowy powstał na miejscu ogrodu św. Piotra z Alcantary – Jardim de São Pedro de Alcântara – utworzonego w XIX wieku
na konstrukcjach wchodzących w skład systemu dostarczania wody przez akwedukt Águas Livres.

Architekt Agostinho da Silva był odpowiedzialny za budowę infrastruktury ogrodu i to właśnie jemu zawdzięczamy m.in.
połączenie dwóch obecnych tarasów schodami z każdej strony. Tradycje ogrodu nawiązuję do stylu ogrodów francuskich i
gdy się przyjrzymy to dnia obecnego na punkcie widokowym Sao Pedro de Alcantara zobaczymy bez trudu geometryczne
kształty, piaszczyste ścieżki między zaplanowanymi przestrzeniami zielonymi oraz fontanny lub oczka wodne.
Punkt widokowy św. Piotra z Alcantary w Lizbonie składa się z dwóch tarasów. Górny taras posiada kilkadziesiąt drzew
dających przez cały dzień przyjemny cień, liczne ławeczki oraz kiosk, gdzie można się napić kawy, wina, drinka lub zjeść

9|S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

proste dania i przekąski. Znajduje się tam również pomnik Eduardo Coelho – fundatora dziennika Diário de Notícias. Pomnik
znajduje się dokładnie pośrodku punkty widokowego, a został on odsłonięty w 1904 roku i jest autorstwa rzeźbiarza Costa
Motta oraz architekta Álvaro Augusto Machado. Przy barierkach w centralnej części punktu widokowego znajduje się panel
z płytek azulejos, zaprojektowany w 1952 roku przez Fred Kradolfer, a przedstawiający widok z tego miejsca. Zobaczymy z
tego miejsca m.in. zamek św. Jerzego, kościół św. Wincentego, całą dzielnicą Baixa, punkt widokowy Nossa Senhora de
Monte oraz kościół Graca. Widok jest jeszcze lepszy przez specjalny teleskop (płatny) zlokalizowany tuż obok panelu
azulejos.
Dolny taras jest znacznie spokojniejszy – przede wszystkim jest odsłonięty, dzięki czemu latem przez większość dnia można
się tam cieszyć słońcem. Znajduje się tam ogród różany oraz kiosk z napojami w północnej części oraz szereg rzeźb
nawiązujących do mitologii greckiej i rzymskiej. Bardzo często na punkcie widokowym św. Piotra z Alcantary usłyszeć można
ulicznych grajków lub grupy artystyczne. Wieczorami jest dobre miejsce, by rozpocząć nocne zwiedzanie dzielnicy Bairro
Alto słynącej z różnego rodzaju barów, pubów oraz klubów, które stanowią trzon życia nocnego w Lizbonie.
Ten punkt widokowy jest otwarty przez 24h/dobę i nie ma żadnych ograniczeń, co do godzin wejście lub zwiedzania punktu
widokowego św. Piotra z Alcantary. Punkt nie jest ograniczony żadnych ogrodzeniem. Najładniejszy widok jest z tego
miejsca w godzinach popołudniowych, gdy słońce oświetla całą wschodnią część Lizbony. Również w nocy warto odwiedzić
to miejsce, gdy efektownie wygląda centrum Lizbony oświetlone latarniami ulicznymi. Wstęp na Miradouro de Sao Pedro
de Alcantara jest bezpłatny.

W pobliżu tarasu Sao Pedro de Alcantara

 ogród botaniczny – Jardim Botânico de Lisboa KONIECZNIE ZOBACZCIE
 kościół św. Rocha z kaplicą św. Jana Chrzciciela
 Instytut Wina Porto w Lizbonie – Solar do Vinho do Porto, posiadający ponad 150 różnych win Porto w swojej
ofercie, w tym cenne roczniki z z XVIII wieku. Wina można kupić lub spróbować na kieliszki w barze mieszczącym
się w Instytucie
 jedna z lizbońskich wind – Elevador da Glória
 Klasztor São Pedro de Alcântara pochodzący z XVII wieku

10 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Stąd 13 min piechotą do Martim Moniz - pierwszego przystanku tramwaju nr 28 (zabytkowego), którym
pojedziemy do Alfamy (15 przystanków  )

tramwaj 28 (od przystanku Martim Moniz w centrum)

Tramwaj 28 to jedna z wizytówek Lizbony, a małe, zółte wagoniki przedstawiające ten tramwaj znaleźć można na wielu
pamiątkach ze stolicy Portugalii. Przejażdżka żółtym tramwajem nr 28, to punkt obowiązkowy podczas zwiedzania
Lizbony. Stary tramwaj przejeżdża przez najciekawsze dzielnicy Lizbony – Alfamę, Baixe, Chiado lub Bairro Alto, a
przejazd nim to również świetny pomysł na ciekawe zwiedzanie, poznanie i zobaczenie Lizbony.
Przejazd tramwajem 28 dostarcza wielu emocji, w szczególności, gdy tramwaj pnie się po wąskich i krętych uliczkach
Alfamy, gdzie bez problemu można dotknąć ścian budynków, jeśli wystawimy rękę za okno. Nie dziwi zatem fakt, że
malutkie wagoniki tramwaju 28 są ciągle pełne turystów, jednak cały czas są one częścią systemu komunikacji miejskiej w
Lizbonie, dzięki czemu równie często, jak przez turystów, są również używane przez mieszkańców miasta.
Historia tramwaju 28 w Lizbonie
Linia 28, która jest ikoną Lizbony, została zainaugurowana już w roku 1914, a jej długość to ponad 7 km. Łączy ona Plac
Martim Moniz z dzielnicą Prazeres, a jej niektóre kursy mają krótszą trasę łączącą tylko Grace z Estrelą. Mimo to obydwa
kursy biegną po tej samej trasie, więc nie musimy się obawiać, że tramwaj pojedzie dwoma różnymi drogami w zależności
od tego, gdzie kończy swój bieg.
Mimo upływu lat i rozwoju techniki tramwaj 28 dalej jest najlepszym środkiem transportu, by przemierzać wąskie i kręte
uliczki najstarszej części miasta, a jednocześnie cały czas to ekologiczny środek transportu, który z biegiem lat stał się jedną
z największych atrakcji turystycznych Lizbony. Dziś tramwaj 28 to już stała część Lizbony i jej klimatu, który jest nie do
podrobienia.
Pomalowane na charakterystyczny kolor żółte wagoniki tramwaju 28 są wykonane z drewna, a przewidziano w nich 28
miejsc siedzących i 38 stojących, choć tramwaje te często mieszczą znacznie więcej osób, a turyści już nie raz pobili rekordy
w tym, ile osób może zmieścić się w jednym wagonie kultowego tramwaju 28.
Średnie interwały pomiędzy kursami tramwaju 28, czyli czas oczekiwania na kolejny kurs, to 8-15 minut, a czas jazdy tym
najsłynniejszym żółtym tramwaje na świecie, to ok. 40-50 minut, jeśli mamy zamiar odbyć nim podróż od początku do
końca. Tramwaj przez większość część trasy jedzie powoli, jednak momentami może się rozpędzić nawet do 50km/h.
Pierwszy kurs tramwaju 28 jest o godzinie 5:40 rano z Martim Moniz, a ostatni o 21:15 (po tej godzinie tramwaje kursują
tylko z Graca, skąd ostatnio odjazd jest o godzinie 23:10). Bilety na przejazd tramwajem 28 w Lizbonie mogą być zakupione
u kierowcy (koszt na rok 2018, to 2,90€ / przejazd, warto mieć odliczoną kwotę), jednak zdecydowana większość osób

11 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

korzysta z kart Viva Viagem lub 7 Colinas, dzięki czemu przejazd tramwajem 28 jest tańszy – kosztuje tylko 1,45 € lub 1,30 €
w zależności, jaki rodzaj doładowania kart Viva Viagem / 7 Colinas wybierzemy. Na tramwaj 28 obowiązują również bilety
24h, których koszt to 6,30 €/os. Do tramwaju 28, jak i innych tramwajów oraz autobusów wchodzących w skład
transportu miejskiej w Lizbonie, wchodzi się pierwszymi drzwiami, a wychodzi ostatnimi (wyjątkiem jest tramwaj nr 15
kursujący z centrum do dzielnicy Belem). Bilet kasuje się przez przyłożenie do żółtego czytnik, który znajduje się zaraz
obok wejścia, tuż za kierowcą. Gdy zapali się zielone światełko, to znaczy, że opłata została pobrana i bilet jest
skasowany.

 R. GRAÇA | Z tego miejsca już blisko na punkt widokowy Miradouro Nossa

Senhora do Monte, z którego rozciąga się jeden z najpiękniejszych
widoków na Lizbonę. Czytaj więcej o Miradouro Nossa Senhora do
Monte>>>
 GRAÇA | Kolejny punkt widokowy Miradouro da Graça oraz kościół i
klasztor Graça + świetne miejsce na poranną kawę i słodki, portugalski
deser, który doda siły na dalsze zwiedzanie.
 CÇ S. VICENTE | Wysiadając na tym przystanku najpierw zobaczymy
Mosteiro São Vicente de Fora, czyli Klasztor św. Wincentego, a
przechodząc kawałek dalej Panteao Nacional, czyli Panteon Narodowy.
Jeśli odbywamy podróż w sobotę lub we wtorek, to koniecznie wybierzmy
się również na Targ Złodzieji.
 LG. PORTAS SOL | Jest to centrum Alfamy – najstarszej dzielnicy Lizbony,
a jednocześnie świetny punkt wypadowy by zobaczyć (1) Miradouro das
Portas do Sol z najpiękniejszym widokiem na Alfame oraz Museu de Artes
Decorativas – Muzeum Sztuk Dekoracyjnych.
 MIRADOURO STA. LUZIA | Jeszcze jeden punkt widokowy Miradouro de
Santa Luzia, a jednocześnie z tego miejsca już tylko rzut kamieniem, by
zwiedzić Castelo de São Jorge, czyli zamek św. Jerzego.
 SÉ | Wysiadając tutaj znajdziemy się obok (2) Katedry Se – Sé Catedral,
najstarszego kościoła w Lizbonie, obok którego znajduje się Igreja de
Santo António, czyli kościół św. Antoniego – miejsce, gdzie urodził się św.
Antonii z Padwy.
 R. CONCEIÇÃO | (3) To już centrum dzielnicy Baxia – warto się przejść
głównym deptakim Lizbony Rua Augusta oraz odwiedzić MUDE Museu
Design e Moda – Muzeum Designu i Mody.
 CHIADO | Inne dzielnica i jej najważniejsze ulica Rua Garrett z wieloma
sklepami, restauracjami i barami. Miejsce obowiązkowe do odwiedzenia
to słynna (4) kawiarnia Brasileira oraz Muzeum Sztuki Współczesnej w
Chiado.
 PÇ LUÍS CAMÕES | Tak jak Kraków ma pomnik Adama Mickiewicza, tak
Lizbona ma Largo do Camões – popularne miejsce spotkań mieszkańców
Lizbony i turystów z całego świata, tuż obok którego znajduje się słynne
Bairro Alto, czyli centrum życia nocnego Lizbony.
 CALHARIZ (BICA) | Z tego miejsca przejdźmy się zobaczyć (5) to dzień
póżniej) najbardziej malowniczą ulicę Lizbony – Bica oraz windę Elevador
da Bica. Z dolnej stacji tej windy już blisko na coraz popularniejszy Targ
Mercado da Ribeira.
 STA. CATARINA| Jeszcze raz punkt widokowy, idealny na popołudniowy
chillout i odpoczynek. Mowa oczywiście o Miradouro de Santa Catarina.
 R. S. BENTO/CÇ ESTRELA | Tutaj zobaczyć można Palácio de São Bento oraz
Casa-Museu Amália Rodriguesm, czyli muzeum słynnej śpiewaczki fado,
urządzone w jej domu.
 ESTRELA (BASÍLICA) | Punkt obowiązkowy do zobaczenia w tym miejscu do
Bazylika Gwiazdy – Basilica da Estrela – oraz ogród w jej pobliżu Jardim da
Estrela
 CAMPO OURIQUE (PRAZERES) | Końcowy przystanek z Cemitério dos
Prazeres, czyli malowniczym i intrygującym Cmentarzem Przyjemności.

12 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

ALFAMA

Jest to jedna z największych atrakcji turystycznych Lizbony, jak i całej Portugalii. Jest to swoiste nagromadzenie
ważnych i ciekawych zabytków, kościołów, miejsc, a to wszystko wśród labiryntu wąskich i stromych uliczek z muzyką
fado w tle i kieliszkiem zielonego wina. Alfama to wreszcie miejsce, gdzie tradycja Lizbony sprzed lat zachowała się w
najczystszej formie.

„(…) zamiast ulic mają tu strome ścieżki (…) a domy zbudowano tak blisko siebie, że z wyjątkiem dzielnicy kupieckiej,
trudno znaleźć tu ulicę szerszą niż 2,5 m” pisał Osbern, kronikarz Alfonsa I Zdobywcy, pierwszego króla Portugalii, który
odbił Lizbonę z rąk Maurów w roku 1147. Dlatego na zwiedzanie Alfamy koniecznie trzeba wziąć wygodne buty.
Czy warto brać mapę? I tak się zgubimy, ale w tym właśnie urok Alfamy – zgubić się w jej wąskich uliczkach i próbować
odkrywać ją samodzielnie. Mapa niech pokaże nam tylko mniej więcej lokalizację najważniejszych miejsc w tej

13 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

dzielnicy. A nawet gdy nie będziemy wiedzieli, gdzie jesteśmy, to kierujmy się w dół, ku rzece Tag, lub po prostu
zapytajmy się mieszkańców, jak znaleźć miejsce, którego szukamy.
Wycieczkę po Alfamie najlepiej zacząć… od dzielnicy Graca, leżącej tuż obok, a gdzie znajduje się punkt Miradouro de
Graça. Na punkcie Miradouro de Graça znaleść można kiosk serwujący ciepłe i zimne napoje, a do tego kilkanaście
stolików i ławek, a to wszystko w otoczeniu drzew rzucających cień i okazałego kościoła Igreja da Graça. Mimo, że
popularnie jest on nazywany punktem widokowym Graça – Miradouro da Graça po portugalsku – to jego oficjalna
nazwa to Miradouro Sophia de Mello Breyner Andresen. Nosi on imie słynnej portugalskiej pisarki, której to właśnie to
miejsce, było ulubionym miejscem w Lizbonie.

Na Miradouro de Graça warto zwiedzić Klasztor i kościół Graça. Klasztor i kościół Graça, po portugalsku Convento e
Igreja da Graça, znajdują się tuż obok popularnego punktu widokowego Miradouro da Graca. Założony przez
pustelników św Augustyna w 1271 roku klasztor przeszedł wiele zmian.Klasztor i kościół zostały sklasyfikowane jako
pomnik narodowy w 1910 roku. Chociaż klasztor obecnie służy dla celów wojskowych, to kościół jest otwarty dla
publiczności, a wizyta w nim jest punktem obowiązkowym, jeśli wybieramy się na zwiedzanie Alfamy lub
Gracy. Po trzęsieniu ziemi w 1755 roku Igreja da Graça został zniszczony, by następnie zostać odbudowanym przez
architektów Tomás Caetano de Sousa i Manuel Caetano de Sousa. Prace te dały kościołowi Igreja da Graça obecny
barokowy wygląd, który w połączeniu z pobliskiem punktem widokowym jest idealnym tematem do zdjęć z Lizbony.
Z tego miejsca schodzimy do jednej z najważniejszych atrakcji i zabytków Lizbony – zamku św. Jerzego. Zamek św.
Jerzego dumnie góruje nad Lizbona (my go zobaczymy z tarasu widokowego wcześniej). Lizbona jest dumna ze
zamku św. Jerzego, którego korzenie sięgają do czasów Maruów, a którego historia jest mocna powiązana z historią
miasta. Po portugalsku to Castelo de São Jorge – bez trudu znajdziemy do niego drogę z różnych części
miasta. Pierwsze fortyfikacje na wzgórzu zamkowym powstały jeszcze za czasów rzymskich, kiedy to Lizbona i
okoliczne ziemie były pod panowienim Rzymu. Zamek, który możemy oglądać dzisiaj, został wzniesiony przez Maurów
w X wieku i był pod ich panowaniem, aż do XII wieku, dokładnie do roku 1147, kiedy to zamek, jak i cała Lizbona,
zostały odbite z rąk Maurów przez pierwszego króla Portugalii – Afonso Henriques – w ramach II krucjaty. Z tym
wydarzeniem wiąże się legenda – rycerz imieniem Martin Moniz, zauważając, że jedne z wrót są otwarte, własnym
ciałem uniemożliwił ich zamknięcie. Rycerz zginął, ale to umożliwiło zdobycie zamku.

14 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Teraz warto uda się na spacer uliczkami Alfamy, które zaprowadzą do kościoła i klasztoru św. Wincentego. Klasztor i
kościół São Vicente de Fora – po portugalsku Convento e Igreja de São Vicente de Fora – to jeden z najbardziej
charakterystycznych kompleksów na Alfamie, widoczny z większości miejsc Alfamy. Zwiedzając tą dzielnicę Lizbony
warto zajrzeć do środka kościoła, który równie okazale prezentuje się również z zewnątrz. Budynek kościoła i klasztoru
pochodzi z roku 1147, kiedy to pierwszy król Portugalii – Afonso Henriques – zlecił wybudowanie kompleksu
budynków dla Zakonu Augustynów, po tym, jak wyzwolił Lizbonę z rąk Maurów. Klasztor, zbudowany w stylu
romańskim poza murami miasta i był jednym z najważniejszych budynków klasztornych w średniowiecznej Portugalii.

15 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Tuż obok znajduje się inny budynek widoczny praktycznie z każdej części Alfamy – Igreja de Santa Engracia. Kościół
Santa Engracia w Lizbonie lub inaczej św. Engracii, po portugalsku Igreja de Santa Engrácia, to XVII wieczny zabytek
Alfamy, jak i całej Lizbony, który jest też atrakcją turystyczną Portugalii nie tylko ze względu na architekturę, ale
również fakt związany z jego historią – jego budowa trwała ponad 284 lata, a w XX wieku utworzono w nim Panteon
Narodowy, Panteão Nacional po portugalsku, gdzie spoczywają lub znajdują się groby osób zasłużonych dla
Portugalii. Budowę kościoła Igreja de Santa Engrácia rozpoczęto w roku 1681 według projektu architekta João
Antunes, który był jednym z najważniejszych architektów baroku ówczesnej Portugalii. Wcześniej na miejscu
budowanego kościoła stał inny kościół z roku 1568. W roku 1712 prace przy budowie obecnego Panteonu
Narodowego w Lizbonie zostały wstrzymane przez króla Jana V, a kościół został dokończony dopiero w XX wieku, a
dokładnie w 1966 roku. Stąd też wzięło się portugalskie określenie „Obras de Santa Engrácia”, co znaczy
niedokończoną, ciągnąca się długo, rzecz lub prace.

Jeśli zwiedza się Alfame we wtorek lub sobotę, to czeka na zwiedzających dodatkowa atrakcja. W każdą sobotę i
wtorek u jego podnóża odbywa się słynny Targ Złodziei. Targ złodziei w Lizbonie, to po portugalsku Feirra da Ladra i
jest to jedna z najciekawszych atrakcji nie tylko dzielnicy Alfama, ale i całej Lizbony. Targ złodziei to nic innego, jak targ
staroci, tyle, że ten w Lizbonie ma swoją historię, która odnosi się to mrocznych stron ludzkiej natury. Mało jest miejsc,
które z jednej strony zachowały swój tradycyjny urok, a z drugiej stanowią ciekawą atrakcję turystyczną – Feira da
Ladra bez wątpienia posiada obydwie te cechy. Nazwa może zaciekawić, jednak obecnie ma już ona mało wspólnego z
przeszłością, gdy to właśnie na tym targu dokonywano transakcji nie całkiem legalnych, a samo miejsce stanowiło
centrum wymiany lub sprzedaży rzeczy, których pochodzenie nie było do końca jasne. Dziś wszystko odbywa się już
całkowicie legalnie i zgodnie z prawem – tak choćby zapewniają miejscowe władze i przewodniki.
Warto następnie zejść w dół, do rzeki, by zobaczyć Muzeum Militarne. Muzeum Militarne w Lizbonie, czasami
nazywane Muzeum Wojskowości, mieści się na terenie XVI-wiecznej stoczni i posiada ono największą na świecie, a w
opinii wielu również najwspanialszą, kolekcję artyleryjską. Wśród zbiorów Museu Militar de Lisboa, jak brzmi
portugalska nazwa tego muzeum, znajdziemy m.in. miecz słynnego Vasco da Gamy, różne rodzaje armat, pistoletów i
broni białej, a także prowadzi zwiedzających przez historię Portugalii. Architektura Muzeum Militarnego w Lizbonie to
przede wszystkim barok – budynek muzeum mieszczący się tuż przy stacji St. Apolonia posiada nie tylko barokową
elewację, ale również bogato zdobione, głównie w stylu barokowym, wnętrza. Pomieszczenia mieszczące kolejkę
Muzeum Militarnego w Lizbonie są ozdobione obrazami, które przedstawiające sceny batalistyczne, bitwy, żołnierzy i
broń, co dodatkowo dodaje kolorytu i atrakcyjności Museu Militar de Lisboa.
By poznać historię muzyki fado, z której słynie nie tylko Alfama i Lizbona musimy się udać kawałek w stronę centrum,
do Largo do Chafariz de Dentro, gdzie mieści się Muzeum Fado. Muzeum Fado prezentuje kulturę fado i jej wpływ od
samych początków tej muzyki, które sięgają XIX wieku i biednych dzielnic Lizbony, po jej rozkwit i rozwój popularności,
cenzurę którą była objęta za rządów dyktatora Salazara, po jej obecny kształt i rolę we współczesnej Portugalii.
Prześledzić w nim możemy również i zapoznać się z gitarą portugalską (guitarra portuguesa), która to jest
nieodłącznym atutem fado.
Udajemy się teraz ponownie w górę krętymi uliczkami Alfamy, aby zobaczyć jeden z najlepszych widoków na Alfamę.
Naszym celem jest punkt widokowy Miradouro das Portas do Sol. Miradouro das Portas do Sol to jedno z głównych i

16 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

najbardziej obleganych miejsc Alfamy. Jego lokalizacja jest bardzo łatwa do znalezienia, dzięki czemu i dojazd w to
miejsce nie stanowi żadnego problemu. Z punktu widokowego Miradouro das Portas do Sol, którego nazwa,
jakbyśmy chcieli przetłumaczyć ją na język polski znaczy „punkt widokowy bram słońca”, rozpościera się jeden z
najpiękniejszych widoków na Alfame. Jest to jeden z tych widoków znanych z pocztówek wysyłanych z Lizbony.
Widzimy nie tylko czerwone dachy budynków Alfamy budujących labirynt uliczek tej dzielnicy, ale również m.in.
Klasztor i kościół św. Wincentego, którego figura również stoi na tym punkcie widokowym, a który jest oficjalnym
patronem Lizbony. Dodatkowo zobaczyć możemy m.in. błyszczącą w słońcu kopułę Panteonu Narodowego, kościół
św. Stefana lub też drugi brzeg rzeki Tag.

Tuż obok punktu widokowego, w 18-wiecznym pałacu z widokiem na punkt widokowy Portas do Sol znajduje Muzeum
Sztuk Dekoracyjnych należące do Fundacji Ricado Espirito Santo, którego kolekcja pokazuje różne aspekty sztuk
dekoracyjnych, w tym m.in. meble w stylu indoportugalskim. Jeśli mamy trochę czasu wolnego zwiedzając Alfamę w
Lizbonie, to warto zwiedzić to muzeum, by zobaczyć, jak rozwijała się sztuka dekoracyjna w Portugalii i jaki miała ona
wpływ w rejonach, które kiedyś znajdowały się pod panowaniem korony portugalskiej. Kolekcja Muzeum Sztuk
Dekoaryjnych w Lizbonie liczy ponad 1300 eksponatów, a zakres czasowy przedmiotów w niej prezentowanych sięga
już XV wieku. Znajdziemy tam m.in. chińską porcelaną zdobioną motywami pochodzącymi z Portugalii, meble w stylu
indoportugalskim pochodzące z XVII i XVIII wieku, flamandzkie gobeliny i wiele innych obiektów.
Dosłownie kilkanaście kroków niżej znajdziemy kolejny punkt widokowy – Miradouro de Santa Luzia. Jest to drugi, po
Miradouro das Portas do Sol, najbardziej znany i popularny punkt widokowy na Alfamie, który oferuje przepiękny
widok na Alfamę i rzekę Tag przepływającą przez Lizbonę, a przy okazji oferuje kilka miejsc, gdzie w cieniu można
odpocząć i podziwiać widok na czerwony dachy Alfamy. Punkt widokowy Miradouro de Santa Luzia, to stosunkowo
niewielki, ale bardzo miły i przyjemny punkt widokowy w Lizbonie. Tuż obok punktu widokowego znajduje się biały,
mały, kościół św. Łucji, który stanowi dodatkową wskazówkę pomagającą znaleźć to miejsc. Na ścianach
wspomnianego kościoła św. Łucji, od strony punktu widokowego, znajdują się dwa, okazałe, panele płytek azulejos
(płytek ceramicznych), którze przedstawiają sceny z historii Lizbony. Jeden panel pokazuje plac Terreiro do Paco, czyli
Praça do Comercio, przed trzęsieniem ziemi z 1755 roku. Drugi panel pokazuje krzyżowców oblegających zamek św.
Jerzego, czyli Castelo de Sao Jorge, w trakcie podboju Lizbony w roku 1147.

17 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Schodząc już z dzielnicy Alfama w kierunku dzielnicy Baixa zwiedzić można, a nawet trzeba, najstarszy kościół i
najważniejszy w Lizbonie – Katedrę Se. Lizbona, jak każde inne miasto w Portugalii, posiada swój główny kościół – jest
to Katedra Sé, której pełna nazwa brzmi Katedra Najświętszej Maryi Panny w Lizbonie, a w Lizbonie mówi się na nią po
prostu Sé de Lisboa. Jest to najstarszy kościół w Lizbonie, którego historia sięga czasów zdobycia Lizbony przez
krzyżowców. Cechuje go nie tylko ciekawa architektura i historia, ale również tłumy turystów, gdyż jest to jeden z
najważniejszych zabytków Lizbony. Lizbońska katedra jest wybudowana na planie krzyża łacińskiego z trzema nawami.
Główna fasada Katedry Sé przypomina starą katedrę w Coimbrze, a ma ona charakter obrony – wyróżniają ją dwie
wieże zwieńczone flankami oraz grube mury. Tego typu architektura jest charakterystyczna dla większości najstarszych
kościołów w Portugalii. Długość katedry to 90 metrów, a szerokość 40 metrów.

Ostatnim miejscem na mapie turystycznej Alfamy, które warto zobaczyć jest Kościół świętego Antoniego w Lizbonie,
po portugalsku Igreja de Santo António de Lisboa. Jest on poświęcony świętemu Antoniemu z Lizbony, który znany
jest na całym świecie, jako św. Antonii z Padwy. Zgodnie z tradycją, kościół św. Antoniego został zbudowany na
miejscu, gdzie święty urodził w roku 1195. Święty Antonii tak naprawdę nazywał się Fernando de Bulhões, a w roku
1220, podczas studiów w mieście Coimbra, wstąpił do zakonu franciszkanów, przyjmując imię Antonio. Dziś na miejscu
jego urodzin stoi jeden z najbardziej popularnych kościołów w Lizbonie, który posiada również swój polski akcent, a to
za sprawą Jana Pawła II, który odsłonił pomnik znajdujący się przed kościołem.
informacje praktyczne
 warto wziąć ze sobą wygodne buty. Alfama ze względu na swoje brukowane uliczki wymaga dobrych butów… i dobrej
kondycji
 najbardziej zatłoczone miejsce na Alfamie, to punk widokowy Portas do Sol. Na punkcie widokowym św. Łucji jest już
znacznie spokojniej

18 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

  na zamek warto się wybrać, by podziwiać zachód słońca – nie ma wtedy również dużych kolejek
 w turystycznych miejscach dzielnicy Alfama należy uważać na kieszonkowców, w szczególności w okolicach Katedry Se
oraz zamku św. Jerzego
 Alfamę najwygodniej się zwiedza spacerem, ale jeśli ktoś nie ma sił, to warto skorzystać z tramwaju 28
 warto się wybrać na Alfamę wieczorem, po zmroku, kiedy uliczki tej dzielnicy są oświetlone żółtym światłem
 wieczorem, w okolicach Muzeum Fado można znaleźć wiele restauracji z muzyką fado – zanim zamówimy sprawdźmy,
czy nie ma minimalnej kwoty, którą należy wydać na konsumpcję w tym lokalu
 w czerwcu Alfama zapełnia się ludźmi za sprawą święta Festas de Lisboa i cała Alfama wtedy pachnie grillowanymi
sardynkami
Co dalej …
Alfama oczywiście słynie nie tylko z wymienionych powyżej zabytków lub atrakcji. Slynie przede wszystkim z klimatu i swojego
uroku, o tym jednak w innym poście. Teraz skupmy się na tym, co robić na Alfamie po zwiedzaniu? Jeśli dzień chyli się już ku
końcowi, a uliczki Alfamy opustoszały od turystów z aparatami, pranie zostało już ściągnięte ze sznurów, a lokale powoli zapełniają
się mieszkańcami, to… koniecznie wybierzmy się na fado. Wieczór z muzyką fado, która według niektórych miała narodzić się
właśnie na Alfamie, może być idealnym zwieńczeniem dnia.
To właśnie na Alfamie znajduje się najwięcej lokali z fado – znajdziemy tutaj zarówno duże, popularne miejsce opisywane w każdym
przewodniku, jak i mniejsze, może bardziej klimatyczne knajpki z fado. Fado najczęściej jest grane od godziny 20.00 do 24.00,
jednak w niektórych miejscach znacznie dłużej. Najwięcej czynnych lokali z fado jest od czwartku do niedzieli, jednak w pozostałe
dni tygodnia również znajdziemy miejsca, gdzie posłuchać fado, napić się wina i zjeść portugalską kolację.

Restauracja którą wyczaiłam przypadkowo z owocami morza CERVEJARIA RAMIRO

(24 MIN PIECHOTĄ OD TARASU) – największe krewetki !!! giganty  - ale, to
ewentualnie przed TRAMWAJEM 28 (BYŁAM POLECAM ALE KOLEJKI NA MAXA)

19 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Kolejny dzień
1. Klasztor Hieronimitów (ok 23 min tramwajem) i Pasteis de Belem (koniecznie sprawdź kiedy jest czynne –
ja raz się nie załapałam  KONIECZNOŚĆ 
2. Pomnik Odkrywców w Lizbonie (8 min od klasztoru piechotką)
3. Torre de Belem (15 min od pomniku)
4. Póżniej promem do CRISTO REI……koniecznie wjechać na górę, stąd też ekstra widok na most
5. wracać Uberem przez most 25 KWIETNIA! Koniecznie 
6. Proponuje pojechać na Rua da Bica de Duarte Belo i zobaczyć Winda Bica i inne piękne widoki, tam zjeść
itd. (czas podróży ok 35 min), ale stąd już blisko do hotelu

Zaczynamy…. Klasztor Hieronimitów

Wysiadamy na przystanku Belem Jeronimos i jesteśmy od razu przy fantastycznym Mosteiro dos Jerónimos, czyli
Klasztorze Hieronimitów.

20 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Każdego roku odwiedzany przez tysiące turystów – nie przypadkowo. Jest to jeden z najpiękniejszych obiektów
wykonanych w stylu manuelińskim w całej Portugalii. Jeśli chcecie zrobić jedno z najpopularniejszych ujęć Klasztoru
Hieronimitów w Lizbonie, to należy zrobić zdjęcia z ogrodu Jardim da Praça do Império na przeciwko klasztoru, gdy
działa fontanna i postarać się ująć zarówno fontannę, jak i klasztor.
Jest to jedna z pozycji obowiązkowych do zobaczenia dla wszystkich odwiedzających Lizbonę. Będąc w Lizbonie i nie
zobaczyć Mosteiro dos Jeronimos, to jak być w Paryżu i nie widzieć Wieży Eiffla.

Krótka Historia Klasztoru Hieronimitów w Lizbonie

Początków budowy Klasztoru Hieronimitów można szukać w 1496 roku, kiedy to król Manuel I wystosował zapytanie
do Stolicy Apostolskiej z prośbą o pozwolenie na budowę klasztoru przy brzegu rzeki Tag. Jednym z motywów budowy
Klasztoru Hieronimitów było stworzenie panteonu dla rodu Avis-Beja, którego to król Manuel I był pierwszym
monarchą.
Klasztor zastąpił kościół, który istniał w tym miejscu i był dedykowany Najświętszej Marii Panny z Belem, a w którym to
mnisi z Zakonu Chrystusa zapewniali duchową opiekę dla marynarzy i żeglarzy. Budowa Klasztoru Hieronimitów
rozpoczęła się w 1501 roku i została zakończona ponad 100 lat później. Budowa klasztoru w dużej mierze została
sfinansowana z zysków, które pochodziły z handlu przyprawami sprowadzanymi z basenu Oceanu Indyjskiego.
Klasztor ma ponad 300 metrów długości i jest on wykonany w większości z wapienia. Przy budowie klasztoru
pracowało kilku architektów: Diogo de Boitaca (1460-1528), João de Castilho (1475-1552), Diogo de Torralva (1500-
1566) i Jerónimo de Ruão (1530-1601). Powstały obiekt jest uważany za perłę stylu manuelińskiego w Portugalii i
jedno z najważniejszych dzieł w architekturze portugalskiej. Król Manuel I wybrał Zakon św. Hieronima, nazywany
również Hieronimitami, do opieki nad powstałym klasztorem, stąd też obecna nazwa – Klasztor Hieronimitów. Zakon
Hieronimitów zajmował klasztor do 1834 roku, kiedy to nastąpiła kasacja zakonów w Portugalii.
W 1604 roku klasztor został ogłoszony królewskim panteonem przez króla Filipa II Portugalskiego. W 1640 roku
wybudowano klasztorną bibliotekę. W 1675 roku regent Piotr podarował klasztorowi srebrne tabernakulum, które
zostało umieszczone w ołtarzu głównym, a które można oglądać do dziś. W tym samym wieku w klasztorze stworzono
groby króla Sebastiana oraz Kardynała Henryka. Pod koniec XVII wieku w klasztorze przeprowadzono szereg prac, w

21 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

których dodano drewniane, rzeźbione elementy w kaplicach. W XVIII wieku zmieniono również zakrystię. Ważne jest
to, że klasztor w dużej części przetrwał tragiczne trzęsienie ziemi z 1755 roku, które poważnie zniszczyło większą część
Lizbony.
W XIX wieku mnisi opuścili klasztor, a kościół przylegający do klasztoru zaczął pełnić funkcję kościoła parafialnego
nowej parafii – Belem. Od 1860 roku rozpoczęły się prace remontowe w klasztorze pod przewodnictwem Rafael Silva e
Castro. Usunięto wtedy m.in. mały zbiornik wodny na terenie krużganków. Między latami 1867-1878 fasada kościoła
otrzymała swój obecny wygląd. W 1894 roku umieszczono w klasztorze nagrobki Vasco da Gama i Luisa de Camoes.
Pod koniec XIX wieku umieszczono w klasztorze Muzeum Przemysłu i Handlu, a od 1900 roku kolekcję Portugalskiego
Muzeum Etnologicznego.
W 1907 roku Klasztor Hieronimitów został ogłoszony zabytkiem narodowym. W poł. XX wieku umieszczono w
kościele nowe witraże, a także przeniesiono groby Vasco da Gama i Luisa de Camoes na obecne miejsca. W 1983 roku
klasztor zostaje wpisany na listę zabytków UNESCO wraz z pobliską Wieżą Belem. Dziś Klasztor Hieronimitów jest
jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków w Lizbonie i jedną z najważniejszych atrakcji turystycznych w całej
Portugalii.

Klasztor Hieronimitów: Krużanki – zwiedzanie

Krużganki Klasztoru Hieronimitów zachwycą każdego, kto zdecyduje się je odwiedzić – wstęp na nie jest płatny
(szczegóły poniżej), jednak zdecydowanie warty swojej ceny. Krużganki były przeznaczone do odpoczynku,
medytacji i pracy mnichów zamieszkujących klasztor.
Zostały one zaprojektowane przez architekta Diogo de Boitaca na początku XVI wieku, a jego prace kontunował João
de Castilho od 1517 roku, by w końcu zostały zakończone przez Diogo de Torralva w latach 1540-1541. Jest to jeden z
najpiękniejszych przykładów wykorzystania stylu manuelińskiego w całym klasztorze. Na dwóch kondygnacjach
zobaczyć można liczne przykłady motywów religijnych (m.in. sceny z Pasji Chrystusa, przedstawienie świętych),
symboli królewskich (krzyż Zakonu Chrystusa, sferę armilarną, herb królewski) oraz motywów związanych z natura
oraz wyprawami morskimi (splecione liny lub wyobrażenia zamorskich zwierząt). W północnej części krużganków
znajduje się grób Fernando Pessoa, stworzony przez Lagoa Henriques w 1985 roku.

22 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Reflektarz został zbudowany został w latach 1517-18 przez Leonardo Vav. Ściany pokryte są panelami azulejos
datowanymi na lata 1780-1785. Przedstawiają one sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Można również zobaczyć
kapitularz, którego wykończenia zostały ukończone dopiero w XIX wieku. Zachwyca wejście do kapitularza wykonane
przez Rodrigo de Pontezilha. Obecnie w kapitularzu znajduje się grób Alexandre Herculano – ważnego portugalskiego
polityka, historyka i pisarza.

Dojazd do Klasztoru Hieronimitów w Lizbonie Tramwajem nr 15 z Praca do Comercio do przystanku „Mosteiro dos
Jeronimos”. Autobusami 714, 727, 728, 729 lub 751 z centrum Lizbony (m.in. z Praca do Comercio)

Pasteis de Belem
Być w Lizbonie i nie zjeść pasteis to grzech. Najpopularniejsza ciastkarnia w mieście której głównym wyrobem są tarty
z Ciasta francuskiego z nadzieniem jajeczno-budyniowym. Posypuje się je cynamonem i chrupie ze smakiem gdy są
jeszcze ciepłe.

23 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Pomnik Odkrywców w Lizbonie (8 min od klasztoru piechotką)
leżący w dzielnicy Belem, to jedna z tych atrakcji turystycznych Lizbony, która najsilniej jest powiązana z erą
wielkich odkryć geograficznych. Lizbona zawsze była silnie związane z odkrywaniem nowego świata, a pomnik ten –
po portugalsku Padrão dos Descobrimentos – upamiętnia osoby zasłużone dla Portugalii i jej działu historii
poświęconego erze wielkich odkryć geograficznych.
Pomnik Odkrywców w Lizbonie to jednocześnie jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli nie tylko dzielnicy
Belem, ale i całej Lizbony.
Pierwsza konstrukcja Pomnika Odkrywców w Lizbonie – Padrão dos Descobrimentos – została wybudowana na
wystawę światową, która Portugalia organizowała w roku 1940. Jednak w krótkim czasie po wystawie pomnik ten
postanowiono wyburzyć. Po kilku latach pomysł postawienia pomnika, który upamiętniać miał portugalskich
marynarzy, odkrywców, nawigatorów i osoby, którym dziś zawdzięczamy zapełenienie białych plam na mapie świata,
powrócił.
Obecna konstrukcja została odsłonięta w 1960, dokładnie w pięćsetną rocznicę śmierci księcia Henryka Żeglarza. Sama
konstrukcja jest zbudowana z betonu, ma kształt karaweli i liczy sobie 52 metry wysokości. Na pomniku znajdują się
łącznie 33 postacie, którym przewodzi Henryk Żeglarz z modelem karaweli w dłoniach. Obok Henryk Żeglarza
znajdziemy tam takie postacie jak m.in. Vasco da Gama, Ferdynand Magellan, Diogo Cão, Nuno Gonçalves, Luís de
Camões, Bartolomeu Dias, Afonso de Albuquerque.

Przed pomnikiem położona jest marmurowa mozaika o średnicy 50 m, przedstawiająca mapę i trasy podróży
portugalskich odkrywców, która to została podarowana Portugalii przez RPA w 1960 roku.

Godziny otwarcia Pomnika Odkrywców w Lizbonie

 Od marca do września w godzinach 10:00 – 19:00 (ostatnie wejście o godzinie 18:30)
Pomnik Odkrywców: Bilety i cena wstępu
 Bilet normalny 3,00 €
Dojazd do Pomnika Odkrywców w Lizbonie
 Tramwajem 15 do przystanku „Mosteiro dos Jeronimos”

24 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Most 25. kwietnia w Lizbonie
Mimo, że most 25. kwietnia może się bardziej kojarzyć niektórym z San Francisco, to jest on też jednym z symboli
Lizbony również. Most można fotografować z różnych stron, jeśli jednak chcemy mieć widok w pełni na jego długość
oraz monumentalizm, to warto sfotografować go spod pomnik Chrystusa Króla po drugiej stronie rzeki Tag. Most
widziany od strony centrum dobrze oświetlony jest w przed i w okolicach południa.

25 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Torre de Belem (15 min od pomniku)
Ta charakterystyczna, nieco przysadzista wieża pokryta kamiennymi zdobieniami, jest niekwestionowanym symbolem
Lizbony. Z tego miejsca wyruszał Vasco da Gama (w Portugalii nie było Kolumba, pamiętajcie), tutaj przypływały statki
z kolonii portugalskich, wypełnione złotem i szlachetnymi kamieniami. W środku Torre nie jest niestety zbyt ciekawe.

Wieża Belem w Lizbonie, czyli Torre de Belem (Ja zwiedzałam, ale szału nie ma) z zewnątrz jest fajniejszy
widok i czas na relaks na trawce  
to jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych w Lizbonie, a przy okazji należy ona również do najcenniejszych
zabytków całej Portugalii. Zabytkiem Lizbony na liście UNESCO Portugalii, na której to Wieża Belem znalazła się w
roku 1983. Arcydzieło stylu manuelińskiego dumnie strzeże wejścia do lizbońskiego portu, posiadając jednocześnie
polski akcent zapisany w swojej historii.

Historia Wieża Belem w Lizbonie rozpoczyna się w roku 1515, kiedy to król Manuel I zleca budowę wieży, która
uzupełniać miała system ochrony ujścia rzeki Tag do Oceanu Atlantyckiego. Wieża miała uzupełnić system umocnień
ochrony ujścia Tagu stworzony przez króla Joao II, a który składał się z budowli w Cascais i Caparica.
Wieża Belem powstała według projektu architekta budowli militarnych Francisco de Arruda, a jej budowla zakończyła
się w 1519 roku. Jej pierwszym dowodzą w 1521 roku został Gaspar de Paiva, wtedy też wieża została nazwa Zamkiem
św. Wincentego (Castelo de São Vicente de Belém), w nawiązaniu do imienia oficjalnego patrona Lizbony.

26 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

Wieża Belem została wykonana w stylu manuelińskim i dziś jest to jeden z najpiękniejszych zabytków wykonanych
właśnie w tym stylu, tak bardzo charakterystycznym dla Portugalii. Do jej budowy użyto lokalnych wapieni, a dokładnie
odmiany nazywanej lioz, która jest charakterystyczna dla regionu Lizbony.
Od czasu budowy Wieża Belem pełniła różne funkcje, choć jej pierwotnym założeniem była rola militarne. Mieściły się
w niej m.in. koszary, punkt obsługi telegrafu, punkt poboru opłat od statków wpływających do Lizbony, czy też latarnia
morska. W 1833 roku przez dwa miesiące był tu więziony generał Józef Bem, twórca Legionu Polskiego w Portugalii.
Na początku XX wieku podjęto działania, których celem była ochrony wieży, jako dziedzictwa historii i zabytku
Portugalii. W 1983 roku Torre de Belem wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w Portugalii, obok
pobliskiego Klasztoru Hieronimitów, a w latach 1997-98 przeprowadzano pełne prace renowacyjne i rekonstrukcyjne.
W 2007 roku Wieże Belem wpisano na listę 7 cudów Portugalii.

Zwiedzanie Wieży Belem w Lizbonie

Wieża Belem składa się z dwóch części – nieregularnego bastionu oraz czterokondygnacyjnej wieży, która przylega do
bastionu z jego północnej strony. Jest ona uważana za jeden z najpiękniejszych obiektów wybudowanych w stylu
manuelińskim, który zobaczyć można nie tylko w drobnych szczegółach, ale również całej konstrukcji wieży.
Bastion posiada 17 otworów strzelniczych, a wchodząc do środka można dokładnie zobaczyć cały pokład strzelniczy –
znajduje się również na nim niewielki sklep poświęcony produktom związanym z wieżą. Pod pokładem strzelniczym
schodzi się do dawnego więzienia, a nad pokładem strzelniczym znajduje się taras bastionu.
Znajdują się na nim zdobione bartyzany (niewielkie wieżyczki nadbudowane w formę bastionu), które kiedyś pełniły
funkcje strzelnicze i strażnicze. Dodatkowo zdobią go tarcze z krzyżem Zakonu Rycerzy Chrystusa, który kiedyś
organizował lub współfinansował wyprawy morskie Portugalczyków. Na tarasie znajduje się również figurka Matki
Boskiej Belem, nazywane również Matką Boską Dobrego Sukcesu (Nossa Senhora de Bom Successo), Matką Boską
Winorośli (Nossa Senhora das Uvas) lub Dziewicą Dobrej Podróży (Virgem da Boa Viagem).
Wieża przylegająca do bastionu ma 12 metrów szerokości i 30 metrów wysokości. Na pierwszym piętrze znajduje się
Sala Gubernatora (Sala do Governador), która wąskimi korytarzykami jest połączona z bartyzanami. Drugie piętro
Torre de Belem zajmuje Sala Królewska (Sala dos Reis), z balkonem wychodzącym na rzekę. Kolejne piętra zajmuje Sala
Audiencyjna oraz Kaplica. Na samym szczycie wieży znajduje się taras, z którego rozpościera się wspaniały widok na
okolicę.

27 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

 Wieża Belem: Bilety i cena wstępu do Wieży Belem w
Lizbonie
 Bilet indywidualny: 6 €
Godziny otwarcia Torre de Belem w Lizbonie
 Od maja do września: wtorek-niedziele w godzinach
10:00 – 18:30 (ostatnie wejście o 17:00)
Wieża Belem: Dojazd do Torre de Belem w Lizbonie
 Tramwajem 15 z placu Praca da Figueira lub Praca
do Comercio w dzielnicy Baixa, do przystanku „Largo
Princessa (Torre de Belem)” w Belem.
 Autobusami 714, 727, 728, 729 lub 751
 Spacer z centrum (z placu Praca do Comercio) do
Wieży Belem zajmuje ok. 1h i 45 minut

W sezonie turystycznym do Wieży Belem ustawiają się długie kolejki osób, które chcą wejść i zwiedzić wieżę,
czasami w kolejce czeka się nawet godzinę lub dłużej.
Zwiedzanie Wieży Belem zajmuje ok. 45-60 minut w spokojnym tempie. Wieżę lepiej zwiedzać w tygodniu, niż w
weekendy, ze względu na mniejszą ilość osób. Na taras widokowy na szczycie wieży prowadzą kręte schody, w związku
z czym odradza się wchodzenie na niego osobom mającym problemy zdrowotne lub problemy z poruszaniem.
Atrakcje i zabytki w pobliżu Wieży Belem
 Tuż obok wieży znajduje się Muzeum Kombatantów, które zaciekawi głównie osoby zainteresowane tematyką
militarną.
 Narodowego Muzeum Powozów, które posiada największą w Europie kolekcję powozów, bryczek i karoc.
 Muzeum Morskie, by zobaczyć m.in. modele statków i okrętów, stare mapy lub dowiedzieć się więcej
tematyce portugalskich wyprawy morskich.
 Zwiedzając Belem nie sposób nie zatrzymać się w słynnej kawiarni Pasteis de Belem i spróbować
najsłynniejszych portugalskich babeczek – Pasteis de Belem.

W pobliżu:
– Ogród Tropikalny w Belem – rzadko odwiedzany przez turystów ogród, więc stanowi świetne miejsce na relaks,
zwłaszcza jeśli jest gorąco IDZCIE KONIECZNIE 
– Pałac prezydencki prawdziwy i aktualnie używany przez prezydenta pałac, który można zwiedzać
– Muzeum Powozów – przeniesione do nowego budynku, jest tam wielka kolekcja karet i powozów z różnych epok
– MAAT: muzeum sztuki, architektury i technologii. Jest w dawnej elektrowni i najsłynniejsze tam są wystawy i
eksperymenty o wytwarzaniu prądu
– CBB – muzeum sztuki współczesnej, wejście za darmo
– prom na drugą stronę Tejo! Kosztują 2,30 euro w dwie strony, a można podziwiać całą dzielnicę Belem!
Zdecydowanie najfajniejsza opcja

28 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

29 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.
Dzielnice dla nas najważniejsze
Bairro Alto (piechotka 18 min) – centralna, modna i artystyczna dzielnica polecana osobom lubiącym puby i głośne
imprezy. Jest to najlepsza dzielnica dla młodych ludzi, preferujących miejsca tętniące życiem (często nocnym). W
związku z tym, że Bairro Alto leży na wzgórzu, dzielnica ta oferuje również niezapomniane widoki na miasto. Warto
zatrzymać się w punkcie widokowym Miradouro de Sao Pedro de Alcantara, na który wjeżdża się charakterystyczną
windą – Elevador da Glória. Taras widokowy jest idealnym miejscem na podziwianie panoramy wschodniej części
Lizbony.

Graca (20 min tramwajem) – uznawana za jedno z ładniejszych miejsc Lizbony, które cechuje duża ilość restauracji i
dobra komunikacja z innymi częściami miasta.

Baixa (tu my) – nowsza dzielnica miasta, która mieści większość biur, banków i punktów biznesowych – bardzo dobrze
skomunikowana z innymi częściami miasta. Baixa to także ładne, odrestaurowane kamienice i czyste
uliczki przyklejone do dwóch głównych placów Lizbony – placu Comercio oraz placu Rossio. Głównym elementem
placu Comercio jest pomnik jeźdźca przedstawiający portugalskiego króla Józefa I oraz Łuk Triumfalny, jeden z
bardziej charakterystycznych punktów miasta. Przy placu znajduje się najbardziej znana ulica Lizbony, czyli Rua
Augusta. Przemierzając ją warto spojrzeć pod nogi i zwrócić uwagę na elementy kostki brukowej, które układają się w
ładny obrazek. Na przeciwległym końcu ulicy wyłania się plac Rossio, czyli ścisłe centrum, które skupia życie
turystyczne i towarzyskie miasta. Jest to również najpopularniejsze w Lizbonie miejsce spotkań młodych ludzi. W
okolicach placu znaleźć można liczne, klimatyczne kawiarenki ze stolikami wystawionymi na zewnątrz. Plac warto
odwiedzić w godzinach wieczornych.

Alfama (12 min tramwajem) – najstarsza i najbardziej magiczna dzielnica miasta, którą charakteryzują wąskie,
urokliwe uliczki, kręte schody, porozwieszane na zewnątrz pranie oraz przemierzający uliczkami zabytkowy tramwaj
linii 28. Ta zbudowana na skalistym podłożu dzielnica, zaczyna się poniżej Zamku Świętego Jerzego i sięga do brzegów
rzeki Tag. Miejsce to zamieszkuje sporo starszych ludzi, a niezwykle klimatyczne kamienice często wymagają
odnowienia. Najlepszym pomysłem na zwiedzanie i poruszanie się po Alfamie jest sentymentalna podróż małym,
żółtym tramwajem nr 28 lub piesza wycieczka wśród magicznych uliczek. Alfama to także dzielnica muzyki fado. To
właśnie tu odszukać można niezliczoną ilość knajpek zapewniających miły wieczór z muzyką w tle.

Belem dzielnica (freguesia), jedno z zachodnich przedmieść Lizbony, położone w pobliżu ujścia Tagu do Oceanu
Atlantyckiego i oddalone od centrum miasta o niecałe 6 kilometrów. Według danych z 2001 roku, obszar 2,9 km²
zamieszkuje 9752 ludzi. Belém to po portugalsku Betlejem.
Główny port stolicy w czasach świetności portugalskiego imperium kolonialnego. W 1497 wyruszyła stamtąd
przełomowa wyprawa Vasco da Gamy. W podzięce za przetarcie morskiego szlaku do Indii postawiono tam w latach
1502-51 wystawny Klasztor Hieronimitów, uważany za szczytowe osiągnięcie architektury manuelińskiej. Klasztor
pełni funkcję portugalskiego panteonu – pochowano w nim samego Vasco da Gamę, narodowego wieszcza Luísa de
Camões, a także wybitnego poetę modernizmu Fernando Pessoę. W dzielnicy znajduje się również turystyczna
wizytówka miasta – Wieża Belém, strzegąca niegdyś wejścia do portu. W wyniku silnego trzęsienia ziemi w 1755 roku,
koryto rzeki zmieniło bieg i ta charakterystyczna budowla obecnie zajmuje jej prawy brzeg[1]. Oba zabytki od 1983
roku figurują na Liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Spośród pozostałych atrakcji turystycznych w okolicy na uwagę zasługuje XVIII-wieczny Pałac Belém, w którym
urzęduje na co dzień prezydent Portugalii. Z Belém wywodzą się oryginalne Pasteis de Belém (w całej Portugalii znane
pod nazwą Pastel de Nata), najpopularniejsze portugalskie ciasteczka. Swoją siedzibę ma tam również czterokrotny
mistrz kraju w piłce nożnej, CF Belenenses.

30 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.

……jak będziecie się nudziły te jedzcie do PENICHE! samochodem nie jest tak daleko! to jest jeden z najdalej
wysunięty na zachód punkt stałego lądu Europy –PIĘKNE WIDOKI!!!!! PLAŻE też są  I PYSZNE OWOCE MORZA

31 | S t r o n a Przewodnik po Lizbonie kwiecień 2018 r.