• Organik Kimyasallar 2’ye ayrılır ; Alifatik ve Aromatik.

• Nitrobenzen alifatik halojendir.

• Sülfirik asit inorganiktir.
• Kimyasalların sınıflandırılmasında fiziksel ve sağlık zararları ve taşıma esasları 170 İLO sözleşmesi.
• Kimyasalların özellikleri göz önünde bulundurularak sınıflandırma 177 İLO tavsiye kararı.
• BM tarafından hazırlanan tehlikeli maddelerin taşınması ( UNRTDG ) 9 sınıfa ayrılmıştır.
• Tehlikeli maddelerin karayolunda taşınması ADR.
• Deride renk değişimine sebep olan kimyasallar ağır metallerdir.
• Karbondioksit = boğucu ve yanmaz.
• Metan = Boğucu ve patlayıcı
• Karbonmonoksit = Zehirleyici ve patlayıcı
• Endüstride boya imalatı ve soğutucu olarak amonyak kullanılır.
• Benzen kan kanseri yapar.
• Kanser oluşum süreci Latent dönemidir.
• Doğalgaz havadan hafif, LPG ağırdır.
• Hidrojen Klorür = tuz ruhu ,, Nitrik Asit = Kezzap
• Asbestler 2 gruba ayrılır.Serpantin ve Amfibol. Amfibol çok tehlikeli.
• Krizotil ( beyaz asbest ) serpantin grubu. Beyaz asbest en az tehlikelidir.
• Kimyasalların bağışıklık sistemi üzerinde oluşturduğu etkiye immunotoksit denir.
• Gebelere, teratojenik etki.
• Karbon sülfür = parlayıcı sıvı ,, Asetilen = parlayıcı gaz ,, Fosfor penteklorür = parlayıcı katı
• Detanosyon hızına göre 3’e ayrılır.
• Kritik Sıcaklık = Basınç altındaki gazın, sıvılaşabildiği sıcaklık.
• Parlayıcı ve patlayıcı gaz ölçümü eksplozimetre ile yapılır.
• Atex 100A, patlayıcı ortam derecelendirme sınıfıdır.
• NFPA’ya göre kırmızı ( yanıcılık ) , mavi ( sağlık ) , sarı ( reaktiflik ) , beyaz ( özel notlar )
• NFPA’ya göre OX = Oksitleyici, W = Su ile reaksiyon veren.
• NFPA’ya göre 4 = Öldürücü , 3 = Çok tehlikeli , 2 = Tehlikeli , 1 = Az Tehlikeli , 0 = Tehlikesiz
• 4. Parlama Noktası = 22.8 C’nin altında. --- 3. Parlama Noktası = 37.8 C altında
• 2. Parlama Noktası = 93.3 C’nin altında ---- 1. Parlama Noktası = 19.3 C altında.
• Kuşak 0 = Patlayıcı gaz ortamı sürekli , Kuşak 1 = Arasıra , Kuşak 2 = Zayıf
• Tehlikeli Maddeler 15 sınıfa ayrılmıştır.
• S = Güvenlik ibaresi , R = Risk ibaresi
• Çok Kolay alevlenir = F+ ,,, Çok Toksit = T+ ,,, Aşındırıcı = C ,, Tahriş = Xi
• Etiketlemede tehlike = turuncu zemin üzerine siyah sembol.
• Etiketteki sembol ,etiketin en az 1/10’u veya en az 1cm2 olmalı.
• S1 = Kilit altında muhafaza , S24= Cilt ile temastan sakının.
• MSDS ‘de 16 standart başlık vardır.
• Asbest’in püskürtülerek yapılan boyamalarda malzeme yoğunluğu 1gr/cm3 az olamaz.
• Asbetst le çalışmalarda işçilerin sağlık durumları 3 yılda kontrol edilmeli.
• Asbest TWA değeri 0.1 lif/cm3 geçmemeli.
• Asbestin uzunluğu 5 den büyük, eni 3 den küçük ve boyu eninin 3 katı olanlar hesaba katılır.

www.makinaegitimi.com
• Asbest kayıtları 40 yıl saklanmalı.
• Akut arsenik zehirlenmesinde yükümlülük süresü 1 ay
• Kronik Kurşun zehirlenmesinde yükümlülük süresi 3 yıl.
• Kurşunla çalışan işçiler 3 ayda bir sağlık muanesi yapılmalı.
• İşyeri havasında kurşun miktarı 0.15 mg/m3 geçmemeli.
• İşyeri havasında civa miktarı 0.075 mg/m3 geçmemeli.
• İşyeri havasında arsenkik miktarı 0.5 mg/m3 geçmemeli.
• İşyeri havasında kükürtlü hid. Miktarı 20 ppm.
• İşyeri havasında berilyum miktarı 2 mg/m3
• EINECS = Kimyasal Maddelerin Avrupa Envanteri
• CAS = Kimyasal Maddelerin Servis kayıt numarası
• Tehlikeli sıvınların bulunduğu tank,depolar en geç yılda bir defa kontrol edilecek ve onarımda bunlar
tamamen boşaltılacak,bağlantı boruları sökülecek ve vanaları kapatılacaktır.
• Bölge 0 veya Bölge 20 de kategori 1 ekipman kullanılır.
• Bölge 1 veya Bölge 21 de kategori 1 veya 2 ekipman kullanılır.
• Bölge 2 ve Bölge 22 de kategori 1,2,3 ekipman kullanılır.
• Parlayıcı,patlayıcı ve tehlikeli maddelerin bulunduğu yerlerde telekomünikasyon kablolarıda dahil
bütün yer altı kabloları en az 50 cm derinliğe koyulmalıdır.
• Parlayıcı sıvıların depolandığı tankların etrafonda tank kapasitesin ½ katı hacminde taşma havuzu
bulunmalı.
• Yer altı depolarının havalandırma borularının ağızları yerden en az 2.5 metre yüksekte olmalı.
• Dolum yerlerinde LPG ninn tüplere dolduruması işi,stok kapılarına en az 5 metre uzakta olmalı.
• Hepatit B, kızamık,kabakulak ve suçiçeği gibi enfeksiyonlar viral enfeksiyonlarıdır.
• Tüberkiloz, difteri , boğmaca gibi enfeksiyonlar bakteriyel enfeksiyonlardır.
• Silikoz mesleki bulaşıcı hastalık değlidir.
• Lefionella bakterilere solunum yoluyla vücuda girerler.
• Biyolojik etkenler 4 gruba ayrılmıştır.
• Grup 1 = hastalık yapmaz.
• Grup 2 = Hastalık yapar, toplıma yayılmaz ve tedavi imkanı var.
• Grup 3 = Ağır hastalık yapar,topluma yayılır ve tedavi imkanı var.
• Grup 4 = ağır hastalık yapar,topluma yayılır, tedavi yok.
• Grup 3 ve grup 4 ‘e maruz kalan işçilerin listesi,kazalar gibi kayıtlar 20 yıl saklanır.
• Kalıcı ve gizli enfeksiyona neden oılduğu bilinen biyolojik etken kayıtları 40 yıl saklanır.
• Grup 2,3,4 etkenleri ilk kez kullanımda Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığına işin başlamasından 30
gün önce bildirim yapılmalı.
• Hastalığa yakalanan işçilerin sağlık gözetimleri yapılır ve bunları 10 yıl süreyle saklanır.
• Zararlılığı bilinmeyen maddelerle çalışan laboratuarlar koruma düzeyi 2 dir.
• Henüz değerlendirilmemiş olan biyolojik etkenler grup 2 sınıflandırması dahil edilir.
• Gücü elinde bulunduran kişi yada grubun diğerlerine psikolojik yoldan baskısı mobbing dir.
• Kaynak işlerinde : İnfared Işınları %60 , Görünen ışınlar %30 , ultraviyole %10
• Oksijen tüp. Yanıcı gaz tüplerinden en az 6 metre uzakta depolanmalı, eğer aralarına 60 dk yangına
dayanıklı duvar var ise bu uzaklık 1.5 metredir.
• Asetilen,bütan,klor metil,Propan,hidrojen = sol vida dişli
• Amonyak , asitkarbonik , basınçlı hava,oksijen,azot = sağ vida dişli.
• Basınclı gaz tüp sıcaklığı en fazla 50 C
• Kaynak makinası çalışırken 20-30 volt, boştayken 80-110 volt.
• Elektirik kaynağı yapılırken başka işçiler 2 metre yüksekte olmalı.
• Oksijen tüp. Basınç testleri minumum 5, maksiumum 10 yıl.
• Basınçlı gaz tüplerinin periyodik basınç testleri en fazla 5 yılda bir.
• Hortum renkleri : asetilen ( kırmızı ) , Oksijen (mavi ) , azot ( siyah )
• Tüp renkleri : asetilen (sarı ) , bütan-propan-hidrojen ( kırmızı ) , Amonyak – asitkarbonik-basınclı hava
( gri ) , Oksijen ( mavi ) , Azot ( yeşil )

www.makinaegitimi.com
• Tehlikeli gerilim,alternatif akımda 50 volt , doğru akımda 120 volt.
• Kaçak akım koruma anahtarı , can güvenliği için 30mA , yangından korunma için 300 mA de açılır.
• 32 amperin üstünde olan sigorta en az bir şalter ile kontrol altına alınmalı.
• Toprak ile pontasiyel farkı 42 volttan fazla olanlar özel yerlerde bulundurulacak.
• Gerilim 230 voltan büyükse sigorta değerlerinde 20 amper üstünde olanlar kapalı tablo içinde olacak
ve en az bir şakter ile kontrol altında olucak.
• Güvenlik transfoırmatörü kullanılması halinde çıkış devreisnde en fazla 1 adet elektirikli el aleti
bağlanır.
• Kazannlar tanklar ve benzeri dar nemli ve ııslak yerlerde elektirilki el lambaları doğru akımda en fazla
100 volt, alternatif akımda en fazla ise 42 volt.
• Ülkemizde 650 volt gerlim bulunan şalterlerde 215 cm yüksekte olmalı.
• Alçak gerlimli tesisatta servis koridorları en az 60 cm.
• Yüksek gerilimli tesisatta servis koridorları en az 80 cm.
• Alçak ve yüksek gerlim tesisatında tavan yüksekliği en az 2 metre.
• Patlayıcı zararlı mad. Bulunduğu tesiste,aydınlatma dahil elektiril tesisatı bir yılı geçmeyen sürelere
içinde kontrol edilecek.
• Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan önelemler yılda bir defa kontrol.
• Alçak gerilim etkin değeri 1000 volt ve altı.
• Yüksek gerilim etkin değeri 1000 volt üstünde.
• Tehlikeli gerlim etkin değeri 50 voltun üstünde.
• Açık hava tesislerinde cevresi en az 1.8 metre yük. Çitler yapılır.
• Yer değiştirebilen elemanları topraklama tesisatı 6 ayda bir kontrol
• Elektirik üretim,ileti ve dağıtım tesisi 2 yılda bir.
• Enerji nakil ve dağıtım hattı 5 yılda bir.
• 1. Grup fen adamları : 3 veya 4 yıl yüksek öğrenim ( 50 KW ) ( 1500 KW )
• 2.Grup : 2 yıllık yüksek teknik veya 5 yıl mesleki eğitim.
• 3. Grup : lise mezunu,bakanlık kursu
• Proliz : Bir katı mad. Isı etkisi altında kimyasal olarak çözünmesi olayıdır.
• Kapalı yerlerde kömür stoğu yapılırken piramitlerin taban çapı en çok 3 metre,yüksekliği 1.5 metre
yapılmalı.Yığınlar arasında 0.5 cm aralık olmalı.
• Benzin -7 C’de buhaer haline geçer.
• Akaryakıtların özgül ağırlıkları sıvıdan hafiftir.
• LPG patlama limiti % 2-9 arasıdır.
• Doğalgazın alt patlama sınırı ( lel ) %5 , üst patlama sınırı(uel) %15
• 1m3 doğalgaz yanması için 2 m3 oksijen gerekli.
• Normal şartlarda havada %21 oranında bulunan oksijen yanma olayının temel unsudur.
• Yanmanın sürmesi için ortamda en az %16 oksijen olmalı.
• Oksijenle birleşmeye başlamış cisim yanmaya devam edebilmek için 8 c ile 10 c ısıya ihtiyaç duyar.Bu
ısıya yanma ısısı denir.
• Isı ortamda 3 şekilde yayılır ; Kondüksiyon ( direk temas ) , Konveksiyon ( hava yoluyla ) , Radyasyon (
işima yoluyla. )
• Demirin yanması yavaş yanmadır.
• A sınıfı yangınlar ( katı madde yangınlarıdır ) = odun,kömür,kağıt,ot vs.. Temel söndürme maddesi
sudur, oksijenle teması kesilmesi gerekir.
• B sınıfı Yangınları ( Sıvı madde yangınlarıdır ) = benzin,bezol,makine yağları,boyalar,solvenit vss. Temel
söndürme prensibi boğma.Temel söndürme maddesi köpük ve BC tipi kuru kimyevi tozdur.En ideal
köpüktür.Fakat Co2 ve KKT kullanılabilir.
• C Sınıfı yangınlar ( Gaz yangınlarıdır ) = metan,propan,butan,lpg vss. BC tipi kuru kimyevi tozdur.Gaz
akışı kesilmeli,karbondioksitli veya köpüklü söndürücüler kullanılabilir.Su kullanılmaz.
• D Sınıfı yangınlar ( hafif metal yangınlarıdır ) = alimunyum,magnezyum,titanum,zirkonyum… ABC türü
söndürücüler faydasızdır.SU kesinlikle kullanılmaz.Özel D tipi söndürücüler kullanılır.Kuru kum ile
söndürüleibilir.
• İnfilak aşamasına gelmiş olan akaryakıt tankı yangıgında alevin rengi mavidir.

www.makinaegitimi.com
• Kuru kimyevi tozlar B ve C ‘de daha etkilidir.
• Kuru kimyevi tozlar karbondioksit veya azot kullanılır itici gaz olarak.9 Kg olanlarda etkili mesafesi 3-5
metre, 30-40 sn çalışır.
• Yangın söndürme köpüklerinin en yaygın olanları mekanik ve sentetik türleridir.
• Köpük Çeşitleri : Kimyasal köpük,mekanik köpük,sentetik köpük,alkole dayanıklı köpük,AFFF tipi köpük.
• Mekanik uyarı tesisleri manuel’dir.İnsan olmalı.
• Yangın 5 yolla yayılır.Temas, Çevrim, ısınım,akma veya sıçrama,elektirik akımı
• Çevrim = ısınan gazın hava hacmi genişleyerek havaya karışması ve yanma ısısı bulmaları.
• Katı madde yangınlarında yayılma temas ile olur.
• Soğutularak söndürme 3 e ayrılır.Su ile soğutma,yanıcı madde dağıtımı,kuvvetli üfleme
• Petrol ve sondaj kulelerinde çıkan yangınları söndürmede en etkili nitrogliserindir.
• İşcilerin, ateş ve dumana karşı korunmuş alana ,ateş kesici duvar kapısına ulaşabilecekleri uzaklık ;
Çok tehlikeli yerlerde 15 m, tehlikeli ve az tehlikelide 30 metredir.
• Seyyar yangın söndürme cihazları 6 ayda bir defa kontrol.
• 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yapılmalı.
• Kömür stokları yüksekliği 3 m.bouyu 6 metre ve eni 3 metredir.
• Yangın yükü : yanıcı mad. Kütelerini ve alt ısı değerleri çarpımının toplamı, plandaki toplam alana
bölünmesiyle elde edilen mj/m2 dir.
• Kullanıcı yük katsayısı : kişi başına düşen kullanım alanıdır..
• Yangın kompartımanları en az 60 dk yangına dayanaklı.
• Yüksek bina : bina yükseliği 21.5 me fazla,yapı yüksekliği 30.5 me fazla.
• Bina yüksekliği 21.5 fazla olanlarda bina dışına açık merdinen izin verilmez.
• Hastanelerde koridor genişliği 2 metrteden az olamaz.
• Transformatörler ve jenaratömrlerin kurulacağı odanın bütün duvalar,tavan tabanı en az 120 dk
dayanklı olacak.
• Yangın yönlendirme işaretleri yerden 200-240 cm yük konulacak.
• Acil durum aydınlatmaları en az 60 dk çalışmalı.Eğer kullanıcı yükü 200 den büyükse 120 dk olmalı.
• Yangın uyarı butonlarına bir kattaki herhangi bir noktadan butona uzaklığı 60 m geçmemeli.Yerden en
az 110 cm , en cok 130 cm yükseklğe konulur.
• Sesli uyarı sistemleri 3 m uzalıkta en az 75 dba , en cok 120 dba duyulmalı.
• Sesli uyarı cihazları yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ortam sesinin en az 15 db a üstünde
olacak.
• Yapı yüksekliği 51.5 den fazla olanlarda binaların hol ve koridorlarında duman kontrolü yapılmalı.
• Kapalı otoparklarda alanın 2000m2 yi asması durumunda mekanik duman tahliye sistemi yapılacak.
• Yangın dolaplarının birbirinden uzaklığı en fazla 30 m.
• İmar planı 5000m2 den büyük olan yerleşim alanlarında dış hidrant sistemi olmalı.
• Otomatik yağmurlama sistemi ; yapı yükseklği 30.5 m fazla olan konut hariç binalarda , Yapı yükseliği
51.5 fazla olan konutlarda, 600m2 otoparklarda.
• A sınıfı yangın = Kuru kimyevi tozlu + su
• B Sınıfı yangın = Kuru kimyevi tozu + karbondioksitli veya köpüklü
• C Sınıfı Yangın = Kuru kimyevi tozu + karbondioksitli
• D Sınıfı yangın = kuru metal tozlu
• Düşük tehlike sınıfında her 500 m2 de, orta ve tehlikeli sınıfta her 250 m2 de yapılar için 1 adet 6 kglik
kuru kimyevi tozlu söndürme cihazı olmalı.
• Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi 25 m.
• Söndürme cihazı yerden 90 cm yükseklikte olmalı.
• Söndürme cihazı yılda 1 kez kontrol, 4 yılın sonunda maddenin yenilenmesi.
• Söndürme ve kurtarma ekipleri 3 er kişilik.
• Koruma ve ilk yardım ekibi 2 şer kişilik.
• Yapı yük. 30.5 fazla ise veya 50 kişiden fazla olan yerlerde ekip olmalı.
• Binadan 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılmalı.
• Kaçış merdiven basamak yüksekliği 18 cm den cok, genişliği 20 cm den az olmamalı.

www.makinaegitimi.com
• Kaçış yolu kapılarının genişliği 70 cm den ,yüksekliği 190 dan az olmamalı.
• Ocakta çalışan işçilerden 3 ten az olmamak üzere , en az %5 lik kısım ilk yardım eğitimi almalı.
• Acil durum planı 3 yılda bir gözden geçirilmeli.
• Ağır ve tehlikeli işlerde 10 işciden biri ilk yardımcı olmalı.
• Kırmızı = yasak işareti
• Sarı = uyarı işareti
• Mavi = zorunluluk işareti
• Yeşil= acil kaçış,ilk yardım
• Mavi = sadece dairevi bir şekilde emniyet rengi.
• Uyarı = üçgen, emir = daire , yasaklayıcı = daire , yangınla mücadele = kare veya dikdörtgen
• Kapalı işyerleri günde en az 1 defa bir saatten az olmamak üzere havalandırılır.
• Kriyojenik sıcaklık = -150 c ile mutlak sıfır arasındaki sıcaklık.
• Kriyojenik tanklar = -100 c nin altındakisıvı fazla bulunan gazları taşıma için ve depo içindir.
• Mutlar sıfır = -273 c
• Kazanlarda en az 2 adet su seviye göstergesi olacak.
• Sıcak su kazanlarında 1 tane termometre
• Subaplara gelen buhar basıncı 600 kg/cm2 yi geçmeyecek.
• Buhar ve sıcak su kazanları yılda bir periyodik olarak yapılacak.
• Basınçlı kaplarda emniyet valfleri,azami işletme basıncının 1.1 katına açılacak.
• Kompresör periyodik kontrolü yılda 1 defa.
• Seyyar kömpresörler iççilerden en az 10 m uzaklıkta olucak.

www.makinaegitimi.com
• Kaldırma Makinaları

Aralıklı ( Sürekli ) Çalışan Aralıksız ( Süreksiz ) Çalışan

- Yatay İletim ( Çekici,römork )
taşıyıcı )
- Kaldırma ( Asansör,kriko,planga )
taşıyıcı,elevatör )
- Kombine ( Vinç , Forklift )
- Yatay iletim ( Konveyör,bantlı
- Kaldırma ( Dikey kovalı
- Kombine ( yürüyen merdiven)

• Tamburun flanş genişliği sarılan hatatın çağının 2.5 katı olmalı

• Yük tutma elemanı en alt seviyede bulunduğu zaman , yivli tambur üzerinde en az iki sarım
halatı bulunmalı.
• El maçunaları,kaldırılacak en ağır yüke göre,kaldıraç kolu veya kolları üzerinde yapılacak baskı
baskı,adam başına 10 kg’yi geçmeyecek.
• Halattaki bozukluklar ; çapının incelmesi,gam oluşması,ezilme oluşması ve sepetleşme veya
iplik oluşumu.
• Kaldırma mak. Tel halatlarının güvenlik kat sayısı 6 olmalı.
• Tel halatların avantajları = mukavamet fazla,ıslak-kuru etkilenmez, iklim şartlarından
etkilenmez,uzun ömürlü.
• Kendir halatları parçalı yüklerin sarılmasında kullanılır,ıslak olmamalı,aşındırıcılardan
korunmalı,ömürleri az
• Çapı 19mm’ye kadar olan halatlarda 1mm
• Çapı 22-28 mm arasında olanlar 1.5 mm incelirse halat değiştirilir.
• Çapı 32-38 mm arasında olanlar 2 mm
• Kalın dokunma yapıldığı malzeme üzerine bilgilerin işaretlendiği etiketin rengi ; Poliomid (
YEŞİL ) , Polyster ( MAVİ ) , Polipropilon ( KAHVERENGİ )
• Kaldırma araçlarının kancaları en alt seviyede olduğunda tambur üzerinde en az 2 tam devir
yapacak boyda halat sarılı kalmalıdır.
• Kaldırma mak. Kabul edilen en ağır yükün 1.5 katını etkili ve güvenli bir şekilde kaldırmalı ve
askıda tutmalı.
• Kaldırma araçları 3 ayda bir kontrol edilecek.
• El il çalışan kaldırma araç kancalarının güvenlik katsayıları taşıyacakları yükün 3 katına,
• Mekanik çalışan kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik katsayıları taşıyacakları yükün 4
katına,
• Erimmiş maden,yakıcı,aşındırıcı mad. Taşıyan kancalar için 5 katına eşit olacaktır.
• Ray üstünde çalışan vinçlerde,üzerinde gidip geldikleri rayların her iki başına ve en az
tekerleklerinin yarıçapı yüksekliğinde takoz konulacak.
• 5 ton veya daha fazla yük kaldıran raylı vinçlerde en az 2 elektrikli fren yada bir elektirikli ve
bir mekanik fren bulunmalıdır.

www.makinaegitimi.com
• Vinç arabalarında geçit ve sahanlıkları ile bunların altına ve üstüne rastlayacak sabit tesisler
arasında 180 cm’den az açıklık olmayacak.
• Köprü ayaklı gezer vinçlerin geçtiği yol boyu, rayların her iki tarafı 75 cm eninde serbest
tutulacak.
• İsig de ,Çelik halatların güvenlik katsayısı en az 6 olacak.
• İsig de ,İp halatların güvenlik katsayısı en az 3 olacak
• Makine Emniyet yönetmeliğinde çelik hatların katsayısı 5
• Makine emniyet yönetmeliğinde ip halatların katsayısı 7
• Sapanlarda güvenlik katsayısı 4
• Kevgir halatların güvenlik katsayısı 3
• Malzeme istifleme yükseliği 3 metreden fazla olmayacak.
• Dinamik deney katsayısı = 1.1
• Statik deney katsayısı : manuel makinalarda ve kaldırma aksesuarlarında 1.5 , diğer
makinelerde 1.25
• Vibratör için G sınıfı gerekmez.
• Yerden kumandalı vinç operatör belgesi işletme tarafından verilir.
• İş makinesi park edeceği zaman ; kepçe ve bağlantı yere indirilmeli,vites boşa alınmalı,motor
kapatılmalı,anahtar alınmalı , park freni çekilmeli, düz yere park edilmeli,eğimli sahada dikey
açıda park edilmeli,eğimli yerlerde tekerler bloke edilmeli.
• Forklift yük taşırken yükün yerden yüksekliği 30 cm’yi geçmemeli.
• İş Makinelerin yerleşim yeri içinde ve dışında hızları en fazla 20 km/h olmalı.
• Karayolu taşıma kanununa göre faaliyet gösterecek sürücüler SRC belgesi alması lazım.
• SRC1 = Uluslar arası yolcu taşımacılığı
• SRC2 = Yurtiçi yolcu taşımacılığı
• SRC3 = Uluslar arası eşya-kargo taşımacılığı
• SRC4 = Yurtiçi eşya-kargo taşımacılığı
• SRC5 = Tehlikeli madde taşımacılığı
• El aletlerinin konulduğu raflardan düşmemesi için raf eteklik yüksekliği en az 2 cm olacak.
• Bakım onarım işlerinde rutubetli ve iletken ortamlarda aydınlatma cihazlarının gerilimi 24 volt
olmalı.
• Bakım onarım nedeniyle fırın ve ocakların içine girilmeden önce sıcaklık 50 C’ye düşürülmeli.
• Tehlikeli,yanıcı maddelerin depolandığı,taşındığı kaplarda bakım onarım ve kaynak tamiri
yapılmadan önce içi buharla temizlenmeli ve kap asal gaz ile doldurulmalı.
• Basit Boğucu gazlar = karbondioksit,metan,etan,propan,hidrojen
• Kimyasal Boğucu Gazlar = karbonmonoksit,hidrojen sülfür,hidrojen siyanür
• Koldan gelen bir sinir ve kas bağları, el ayasının tabanından ve bilek bölgesinde dar bir
kanaldan geçerek ele ulaşır.Bu dar kanala karpal tünel denir,içinde geçen sinir ise median
sinir denir.
• Statik duruş gerektiren işlerde her 8 dk da değişiklik yapmak gerekli.
• Çalışma duruşlarında kullanılan risk değerlendirmeleri : OWAS,NİOSHi,PLIBEL
• Erkek işçinin kaldırabileceğini max. Yük 55 kg’dir.
• Emniyet kemerleri,can halatları vs 3 ayda bir kontrol edilecektir.
• Çatılarda ve eğik yüzeylerde çalışmalarda 1 m korkuluk yapılmalı.
• Hızı 40-50 olan rüzgarlarda çalışmalar durdurulmalı inşaatta.
• Tam vucud kemer sistemleri özellikleri TS EN 361’de verilmiştir.
• Korkululu çalışma imkanı olmayan, 4 metreden fazla yüksekteki binalarda her çalışmada
tedbirler alınacaktır.
• Yükseklik tabandan 3 m olan ve düşme veya kayma tehlikesli olan,kiremit döşeyicileri,dış
boya,gırgır vinçleri,kuyu,lağım gibi çalışmlarda işçilere güvenlik kemeri verilecektir
• İskelelerde, köprü görevi görecek geçitler 60 cmden dar ve korkuluksuz olmamalı.
• Sabit platform yapılamayan durumlarda geçici iskele yada iş ekipmanı kullanılmalı.

www.makinaegitimi.com
• Seyyar merdivenlerde ;
Sınıfı Taşıyacağı Yük İş Derecesi
1-A 140 Kg Extra Ağır Hizmet
1 120 Kg Ağır Hizmet
2 105 kg Orta Hizmet
3 90 Kg Hafif hizmet
• 10 Metreye kadar üst üste binme minumum 90 cm
• 10-15 metreye kadar üst üste binme minumum 120 cm UZATMALI MERDİVENLERDE
• 15-18 metreye kadar üst üste binme minumum 150 cm
• Tek seyyar merdiven en fazla 9 metre olmalı.
• Seyyar merdivenler , ulaşacakları seviyeden en az 1 metre uzun olmalı.
• Seyyar merdiven ayağının, dayandığı duvara yatay mesafesi, zeminle merdivenin duvara
dayandığı yer arasındaki düşey mesafenin dörtte birinden az olmamalı.Dayanma açısı en az
50 derece olmalı.
• Ayaklı merdivenin üst iki basamağına oturulmamalı.
• Korkulukların tabandan yüksekliği 90 cm olmalı.
• Korkuluklar 100 kg yüke dayanmalı.
• Korkuluk eteklerinin yüksekliği tabandan en az 15 cm olmalı ve gerektiğinde tabanla en çok 1
cm bir aralık bırakılmalı.
• İşyeri merdivenlerinin mukavamet katsayısı 4, metrakarede en az 500 kg yük taşımalı.
• İşyerinde 4 basamaktan fazla olan merdivenlerde korkuluk ve trabzan olmalı.
• Belediye sınırları içerisinde ve kalabalık yerlerde yapı alanının çevresi ortalama 2 metre
yükseliğinde tahta perde ile çevrilmeli.
• Yapı alanın cevresi çok açık ve geniş ise 90-100 cm korkuluk yapılmalı.
• Kazı alanlarında,araçlar için rampa eğimi 35 dereceyi geçmemeli.
• Yapı işlerinden kazıdan çıkarılan toprak en az 1 metre öteye atılmalıdır.
• Kazılarda göçükler için iksa koruma sistemi olmalı.
• Kazı işlerinde 1.5 metre derinlikten sonra işçilerin inip çıkmaları için el merdiveni olmalı.
• Patlayıcı mad. Kullanımında 100 m uzaklıktaki cevrede kavlak muayenesi yapılmalı.
• Patlamadan sonra 1 saat içeri girilmemeli.
• Derinliği 25 m aşan kuyularda işçilerin kuyuya inip çıkmaları için kullanılan boçurgetler veya
vinçler frenli olacak ve motorlar işletiecek.
• İskeleler, en az ayda bir kez kontrol edilecek.
• Kalas uçları iskele bitiminde kendi uzunluğunun 1/10 undan fazla çıktığı hallerde, o kısma
geçmeyi önleyecek uygun korkuluklar konulacak.
• İki dikme arası yük taşıyan iskelelerde 240 cm, yük taşımayan iskelelerde ise 3 metreden daha
fazla olmayacak.
• Çelik borulu iskelelerde,düşey ve yatar borulardaki ekler en çok 6 metrede bir yapılacak.
• Asma iskelelerde her metrekareye 400 kg fazla yük konmayacak ve 4 den fazla işçi
çalıştırılmayacak.
• Sıva veya hafif işlerde kullanılacak sıpa iskelelerinde iskele genişliği 50 cm’den az, yüksekliği
120 cm’den çok,platform kalınlığı 5 cm ve genişliği 40 cm,iskele kirişleri ve bacakları 5x10 cm
kesitinden küçük ,takviye için kullanılacak olan çapraz ve düz bağlantılar 2.5x10 cm kesitinden
küçük olmayacaktır.
• 4metre uzunluktaki merdivenler, el merdivenleri çelik boru veya profilden yapılacaktır.
• Sabit merdivenlerde her 10 mde dinlenme platformu yapılacak.
• Yıkım işlerinde ,yıkılacak kısmın etrafından yapı yüksekliğinin 2 katına eşit alan bırakılacaktır.
• Gaz metal ark kaynağında ve metal gaz kaynağında 110 desibel gürültü pikleri oluşur
• Yapı iş defterine , kazı kontrolü , kalıp kontrolü,iskele kontrolü yazılır.
• Kaynak işlerinde tavan yüksekliği 5 m olmalı

www.makinaegitimi.com
• Kaynak makinelerinin boşta çalışma gerilimi alternatif akımda 70 volt, doğru akımda 110
volttur.
• Basınçlı gaz tüplerinin hortumları en az 5 metre olmalı.
• Asma iskele uzunluğu en fazla 8 metredir.
• Baretler 4 kg bilyenin 1,5 mt.den uzerine dusmeye dayanimli olmalidir.
• Elektrik islerinde kullanilan yuksek duzeyde plastik baretler 30,000 volta kadar bozulmadan
koruyuculugunu surdurur.
• Baretler 4 kg bilyenin 1,5 mt.den uzerine dusmeye dayanimli olmalidir.
• Patlayicinin ateslenmesi en yakin delige 100 mt.den az olmamak uzere tesis sahasi disina
secilen bir yerden yapilir.
• CE isaretinin yuksekligi asgari 5mm olmalidir.
• Merdiven egimi en fazla 45derece olacaktir .
• Kompresorlerde bulunmasi gereken cihazlar : Manometre, su tahliye sistemi ,uzaktan
durdurma sistemi
• Hareketli mekanik ekipman ile yapi elemani arasinda en az 50 cm olmalidir.
• Gevsek ve az siki zemin , iksasiz sevli insaat cukurlarinda en fazla 45 derecelik aci olmalidir.
• Risk kişi tarafından ilk belirlendiğinde bir önem seviyesinde algılanır.Ancak zamanla düşüş
gözlenir buna kanıksama denir.
• Risk yatırmala planları : Kaçınma , transfer etme,azaltma,kabullenme
• Risk değerlendirme metodları : kantitatif,kalitatif,yarı kalitatif.
• Risk değerlendirme metodları : nicel,nitel ve karma risk
• Risk analiz yöntemleri :

Checklist

Güvenlik denetimi

Neden-sonuç analizi

Olursa ne olur analizi

İş güvenliği analizi ( JSA )

Birincil risk analizi ( PRA )

Ön tehlike analizi ( PHA )

Hata ağacı analizi ( FTA )

Olay ağacı analizi ( ETA )

Hata türleri ve etkileri analizi ( FMEA )

Tehlike ve işletilebilme çalışması ( HAZOP )

L tipi matris

X tipi matris

Kinney

• Hazop : kimya endüstirisi tarafından, bu sanayinin özel tehlike potansiyelleri dikkate alınarak
geliştirilmiş.belirli anahtar ve klavuz kelimeler kullanılır. tehlike ve işletile- bilirlik analizi
tekniğidir.
• = OPERASYON , =Denetleme , =Taşıma , = Gecikme ,
=depo

• Hata Ağacı analizi ( FTA ) = Tümdengelimli mantığa dayalı, tanımlanmış istenmeyen olay veya
durumun nedenlerini mantıksal kombinasyonunun grafiksel ifadesidir.Grafik olarak insan
yada malzeme kaynaklı hasarların muhtemel kombinasyonlarını oluşturan, ihtimallerini
ortaya çıkarabileceği önceden tahmin edilebilen istenmeyen hata olayını grafik olarak
gösterir.Olmaması gerekn tepe olay saptanıp bu olaya neden olabilecek tüm faktörleri analizi
eder.Tepe olayı secimi ile başlanır,karmışık sistemlerde kullanılır , aynı anda tek hata üzerine
odakların.

www.makinaegitimi.com
• Olay Ağacı analizi ( ETA ) = Başlangıçta seçilmiş olayın meydana gelmesinden sonra ortaya
çıkabilecek sonuçların akışını diyagram ile gösterir.Tümevarımlıdır.Kaza öncesi ve sonrası
gösterdiğinden sonuç analizidir. ileriye dogru dusunme tekniği.

• İş Güvenliği ( JSA ) = Bir işletmede işler ve görevler iyi tanımlanmışsa kullanılır.4 aşamadan
oluşur ; yapı,tehlikelerin tanımlanması,risklere değer biçilmesi,güvenmlik ölçüsü önerisi

• Ön Tehlike analizi ( PHA ) = Tesisin son tsarım aşamasında yada daha detaylı çalışmalarda
model olarak kullanılacak hızlı,kalitatif bir yöntemdir.

• Neden Sonuç İlişkisi = hata ağacı ile olay ağacının harmanlanmasıdır.Hem tümdengelimli
hemde tümevarımlıdır. Balık Kılçığı diyagramı kullanılır.

• Hata türleri ve etkileri analizi ( FMEA ) = saptanabilirlik ve farkedilebilirlik faktörü vardır.Hata

ve riskleri önceden tahmin eder.mekanik ve elektirik donanım sistemlerinin gözden
geçirilmesine uygundur. RÖS = P ( olasılık ) x Ş ( şiddet ) x D ( Farkedilebilrlik ) .. Rös
büyüdükçe zarar büyür.hata sıklığı ve sonuçları üzerinde çalışır. Riski belirleyen degiskenlerin
olculmesinde 1-10 olcegi kullanilir.Sistemin cok yuksek riskli olarak degerlendirilmesi icin
hesaplanan risk oncelik degerinin 200-1000 arasinda olmasi gerekir.
• FMEA Analiz türleri ;

Sistem FMEA = tasarımdan kaynaklanan sistemin fonksiyonları ile ilgili potansiyel
hata inceler.

Tasarım FMEA = üretime geçilmeden önce ürünlerin analizinde kullanılır

Süreç FMEA = İmalat ve montaj süreci

Servis FMEA = müşteriye ulaşmadan önce.
• KİNNEY = Risk değeri (R ) = olayın meydana gelme ihtimali x tehlike maruz kalma sıklığı x zarar
yada hasarın şiddeti.

RİSK DEĞERi ( R ) SONUCU

400 < R Tölerans gösterilemez.Hemen önlem alınmalı.
200 < R < 400 Esaslı risk, Kısa dönemde ( birkaç ay )
iyileştirilmeli
70 < R < 200 Önemli Risk-Uzun dönemde ( yıl içinde ) iyileştir
20 < R < 70 Olası Risk – Gözlem altında uygunlanmalı
R < 20 Önemsiz risk

• Çok Değişkenli X Tipi Matris = 5 yıllık kaza geçmişi araştırılmalı,tecrübeli takım

lideri,değerlendirme sonucunda riskin giderilmesi için maliyet analizi yapar.İşletme içerisinde
bir böüm/parça veya olay seçilir.Secilen konu ile ilgili 5 yıllık kaza geçmişi analizi
yapılır,arşivler incelenir.Çok boyutlu düşünür, her çift değişken arasındaki ilişki derecesini
grafiksel olarak gösterir.Tek kişi yapamaz.
• L Tipi Matris = OLASILIK x ŞİDDET

OLASILIK : SONUÇ :

www.makinaegitimi.com