Inert Gas

1
 YANGIN ÜÇGENİ – oksijen
• Havanın içinde her
AT zaman mevcuttur
EŞ
LE
IT

YİC
K
YA

İK
AY
NA
K

OKSİJEN

2
 Parlama Sınırları
• Hidrokarbon buharı ile belirli orandaki
oksijenin karışması sonucu meydana gelen
yanmanın olması için uygun karışıma
parlama sınırları arasında kalan
PARLAYICI KARIŞIM denir.

3
 Parlama Sınrları ????
• Alt Parlama sınırı (LFL); • Üst Paralama sınırı
(Lover Flammable Limit) UFL); (Upper F.L.)

Havada parlayıcı karışım Havada parlayıcı

meydana getiren en az
konsantrasyon
miktarıdır. Eksik
hidrokarbon gazı. %1.7
karışımlar meydana
getiren en fazla
konsantrasyon
miktarıdır. Çok zengin
hidrokarbon gazı %11

4
 Parlama Sınırları
LFL UFL

Çok Zayıf Parlayıcı BÖLÜM Çok Zengin

0 1.7 11

5
6
 İNERT GAZ
• NİTROJEN,KARBON DİOKSİT VEYA
BACA GAZI GİBİ %8’DEN DAHA AZ
OKSİJENE SAHİP VE YANMAYI
DESTEKLEMEYEN BİR GAZ VEYA
GAZLARIN KARIŞIMI

7
8
 IG Kaynakları
• Geminin ana veya yardımcı kazanlarının
egzosu.

• Bağımsız bir IG jenaratörü

• Bir gaz türbini tesisi.

9
 İnert Gaz
Jeneratörü
10
Seyyar
İnert Gaz
Tesisi

11
 İNERT GAZ SİSTEMİNİ
OLUŞTURANLAR
• İNERT GAZ ÜRETİM TESİSİ
• İNERT GAZ DAĞITIM SİSTEMİ
• MAKİNA DAİRESİNE YÜK
TANKLARINDAKİ GAZIN GERİ
KAÇMASINI ÖNLEYEN SABİT
SİSTEMLER.

12
 İNERT GAZ DAĞITIM SİSTEMİNİ
OLUŞTURANLAR
• İNERT GAZ KAYNAĞI (KAZAN BACA GAZI
VEYA İNERT GAZ JENERATÖRÜ)
• BACA GAZI VALFI
• SCRUBBİNG(TEMİZLEYİCİ ÜNİTE)
• DEMİSTER(SU DAMLACIKLARINI
TEMİZLEYEN ÜNİTE)
• İKİ BLOWER VEYA ELEKTRİK MOTORU

13
• BASINÇ AYARLAYICI VALF
• GÜVERTE SİİLİ (DECK SEAL)
• GERİ DÖNDÜRMEZ VALF
• BASINÇ/VAKUM VALFI (P/V VALVE)

14
 BACA GAZI
• N2 77%
• CO2 13%
• CO 0.1%
• O2 <5%
• H2O 5%
• SO2&SO3 0.3%
• DİĞER 1%
• KALINTI 150 mg/m
15
 Dikkat !!!!!
• Karbon monoksit (CO)ve Diğer gazlar
(Nox) zehirlidir.
• Baca gazında oksijen %2 kadardır.
• Baca gazı şuur kaybına ve 4-5 dk.
İçinde oksijen azlığından ölüme sebep
olur.

16
 Kazanda yanma sonuçları
Beyaz Fazla Hava Yakıt Yüksek
Duman yeterli değil SO3 (baca
korozyonu)
Siyah Yanmayan Yakıt IG de katı
Duman hidrokarbon yeterli değil cisimler
lar artar
Hafif ince İyi Yanma Yakıt IG de düşük
duman yeterli O2

17
 INERT GAZ
• N2 77 %
• CO2 14.5 % (YAKLAŞIK)
• O2 5 % (MAKSİMUM)
• H2O 1 % (MAKSİMUM)
• SO2 & SO3 0.02%(MAKSİMUM)
• KALINTI 8 mg/m3
• SICAKLIK DENİZ SUYU
SICAKLIĞI+5 C
18
 Baca gazı IG
• N2 • N2 77 %
77% • CO2 14.5 % (Yaklaşık)
• CO2 13% • O2 5 % (Max.)
• CO • H2O 1 % (Max.)
0.1% • SO2 & SO3 0.02%(Max)
• O2 <5% • KALINTI 8
• H2O 5% mg/m3
• SO2&SO3 • SICAKLIK Deniz suyu
0.3% sıcaklığı + 5 C
• DİĞER
1%
• KALINTI
150 mg/m
19
Baca gazının inert gaza dönüşmesi

BACA İNERT
GAZI GAZ

20
 IG nin Kalitesi
• Oksijen %5 den az
• SO2 ve SO3 % 0.02 den az
• Su buharı %1 den az
• Katı parçacıklar 8 mg/m3 den az
• Sıcaklık Deniz suyu sıcaklığı
+5

21
• Gemi kazanlarında yanmanın iyi yapılması
ile hacımda %5 oksijen miktarı elde
edilmelidir.

• Gaz içindeki katı maddeler tank içinde

statik elektrik riski yaratabilir. (Kazan
borularına stim üflenerek Kamin işlemi
yapılmalıdır)
22
23
Baca gazının inert gaza dönüştürülmesi

24
 IG Sistemi
• Baca gazı izolasyon valfları ile alınan kirli
baca gazı gaz yıkayıcı (Scrubber)’ya iletilir.
• Scrubber da gaz yıkanır, temizlenir.
• Demister’de sudan arıtılır,soğutulur.
• Blowers (Fanlar) ile devrelere gönderilir.
• Güverte su siili, geri döndürmez valf,
güverte izole valfından geçerek tanklara
gider.
25
 Scrubber (IG Yıkayıcısı) görevi
• Baca gazını soğutmak.
• Baca gazını yıkayarak Sülfür dioksit ve
trioksit miktarını azaltmak.
• İs ve katı parçaları uzaklaştırmak.

Bu işlerin hepsi baca gazı ve deniz suyunun

teması ile sağlanır.
26
 Scrubber Bölümleri
• Kazan egzosundan sıcak gazın girdiği
kısım. (Sıcak Gaz Girişi)
• Temizleme işi için soğuk su ile beslenen
dikey merkezi kule.(Orta Kule)
• Gaz’dan suyu arındırma düzeni Demister.
• Soğuk gaz çıkışını fanlara bağlayan kısım.

27
 Gaz
Demister çıkışı

Su spreyleri Su girişi
Gaz girişi

Su siili

28
Su dreyni
 Sıcak Gaz Girişi
• IG sistemi devreden çıkınca tank
atmosferinin bacaya, bacadaki egzos
gazının Scrubber ‘a girmesini engelleyecek
bir su siili vardır.
• Scrubber bakım için açıldığında su siili gaz
sızıntısını önleyici ilave bir emniyettir.
• Scrubber’a giren gazın sıcaklığını düşürür.
• Gazın su ile temasını arttırır.
29
 Sülfür dioksit ve trioksit
• SO2 + H2O = H2SO3
• SO3 + H2O = H2SO4

Sülfür asidleri oluşur ve yıkama suyu ile

dışarı atılır.

30
 Scrubber – Orta Kule-
• Gaz ile su arasında max. Temas için
tabakalar vardır.
• Bu tabakalar gazın yönünü ve hızını
değiştirir.
• Katı maddelerin gazdan ayrılmasını sağlar.
• Gazın iyi yıkanması ve soğutulması
sağlanır.
31
 Scrubber – Soğuk gaz çıkışı-
• Bu bölgede DEMİSTER bulunur.
• Yıkanmış ve sülfür gazlarından arınmış
gazın su dan arınması sağlanır.
• Polipropilen şilteler veya siklon kurutucular
kullanılabilir.

32
 Scrubber Dizaynı
• Scrubber %90 sülfürü yok edebilmelidir.
• Katı parçacıkları etkili şekilde uzaklaştırabilmelidir.
• Scrubber’ın içi gazların aşındırıcı etkisinden
korunmuş olmalıdır.(fiber cam tutkalı kaplama vs..)
• Kontrol ve temilik için uygun kapaklar ve gözetleme
camları olmalıdır.
• Yeterliliği normal trim ve yalpada %3 den fazla
düşmemelidir.
• Yeri gemi tam yüklü iken dreyn olan su miktarı
azalmayacak şekilde su hattının üzerinde olmalıdır.

33
Baca gazının inert gaza dönüştürülmesi

34
 IG Fanları
• Yıkanmış baca gazını tanklara vermek için
kullanılırlar.
• En az iki fan olmalıdır.
• Geminin max. Tahliye kapasitesinin %125’i
oranında kapasitesi olmalıdır.
• Bir büyük bir küçük kapasiteli fan olabilir.

35
 IG Fanları –Dizayn-
• Fanların muhafazası korozyona dayanıklı
olmalıdır.
• Fanın pervaneleri (Impellers) korozyona
dayanıklı olmalıdır.
• Pervaneler elektrik motorlu ise %20, türbin
kullanılıyorsa overspeed tripinin %10
fazlasına test edilmelidir.
• Fan içindeki birikimleri temileyecek tatlı su
sistemi bulunmalıdır.
36
• Fan muhafazası (Casing) her hangi bir gaz
veya hava sızıntısını önleyecek şekilde
olmalıdır.
• Fanın içini kontrol için uygun kapaklar
bulunmalıdır.
• Geminin max. Tahliyesinde her bir yük
tankında 200 mm/su sütunu basıncı
sağlamalıdır.

37
Baca gazının inert gaza dönüştürülmesi

38
 Geri Döndürmez Tertipler
• Güverte Su Siili
• Mekanik geri döndürmez valf

Yük tank ve devrelerindeki gazın geri

kaçmasını engelleyicidirler.

39
 Güverte Su Siili
• IG güverte devresine geçmesine müsaade
eder, geri gelmesini engeller.
• Su ile beslenmelidir.
• Dreynleri bordadan dışarı verilmeli,makine
dairesinden geçmemelidir.
• Üç tipi vardır;
• 1.Islak tip 2.Yarı kuru tip 3.Kuru tip
40
 Güverte su siilinin çalışması (deck
water seal)
KARGO TANKLARINA KARGO TANKLARINA İNERT
İNERT GAZ VERİLİRKEN GAZ BASILMASI DURDUĞUNDA

41
 GÜVERTE SU SİİLİ

Emniyet
bariyeri

GÜVERTE SU SİİLİ GÜVERTE42SİİLİ

 Islak Tip
• En basit tip su siilidir.
• IG ile birlikte su damlacıkları taşınabilmesi
bu nedenle tank ve devrelerde korozyona
neden olması sakıncasıdır.
• İçine bir Demister konarak önlenmeye
çalışılır.

43
 Yarı kuru tip
• IG nin sıvı içinde kabarcıklar halinde
çıkması yerine siil suyu venturi hareketi ile
ayrı bir bölümden çekilir.
• Fonksyonel olarak ıslak tipin aynısıdır.

44
 Kuru tip
• IG devreye alınıken su dreyn edilir,stop
edildiğinde su ile doldurulur.
• Su siilinin üzerindeki su deposu süratle
akan su ile doldurularak tipik ıslak su siili
durumuna gelir.
• Su deposunun doldurulması, akıtılması,
siilin dreyni fanlara bağlı otomatik valflar
ile yapılır.
• Risk: Valflar arıza yaparsa özelliğini
kaybeder.
45
Baca gazının inert gaza dönüştürülmesi

46
 Mekanik Geri Döndürmez valf
• İkinci bir tedbir olarak gazın geri
kaçmaması için kullanılır.
• Güverte su siilerinin ilerisine yerleştirilir.

47
 inert gazın kullanılması
Kargonun Kargonun
İnert Gaz Dışarı İnert Gaz
Tank sıvı kargo ile Dışarı Tanka
İçeri Tahliyesi
tam dolu Yüklenmesi

Sıvı Kargo Buhar Hacmi Buhar Hacmi

Sıvı Kargo Sıvı Kargo

48
49
 IG tehlikeleri
• Oksijen azlığı.
• Hidrokarbon buharı zehirliliği.
• Baca gazının zehirliliği (Sülfür dioksit)
• Tank basıncı
• Statik elektrik (Tanka O2 girerse)

50
Son

51