GEMİNİN YAPI ELEMANLARI Güverte nedir, üzerindeki eğime ne denir?

Gemide açık veya

Omurga nedir, ne işe yarar? Teknenin başından kıçına kadar
uzanarak diğer tüm unsurlarını üzerinde taşıyan ana yapı
elemanıdır.
Kontra (iç) omurga nedir? Posta ve direk ıskaçalarının bağlandığı
omurgaya bağlı olan ikinci omurgadır.
kapalı, baştan kıça kadar veya kısmi, yük ve yaşam yerlerinin
tabanını oluşturan kaplamadır. Güvertedeki eğime “Sehim” denir.
Ana güverte nedir? Küpeşteler arasından kalan kemerlerin üst
kaplamasını oluşturan güvertedir.
Kasara güverte nedir? Ana güvertenin üzerindeki güvertelerdir.

Bodoslama nedir? Omurganın geminin baş ve kıç tarafında yukarı
dönerek güverteye kadar uzanan kısmıdır. Baş taraftakine baş
bodoslama, kıç taraftakine kıç bodoslama denir.
Posta nedir? Omurga veya kontra omurgaya bağlanan, omurgadan
iki yana doğru simetrik olarak yükselen, yanlarına kaplamaların,
üstüne kemerelerin çakıldığı teknenin formunu oluşturan
parçalardır. Ahşap tekne imalat teknolojisinde “Iskarmoz” da denir.
Miyar güverte nedir? Geminin en üst, köprüüstünün üstünü
oluşturan ve miyar pusulanın bulunduğu kasara güvertedir.
Kırlangıç güverte nedir? Köprüüstünün bulunduğu kasara
güvertedir. Yan kısımlarında kırlangıçlar olduğu için bu adı alır.
Baş üstü nedir? Geminin baş kasarasının üzerindeki güvertedir.
Baş manevra alanıdır.

Küpeşte nedir? Postaları ana güverte hizasında baştan kıça kadar Kıç üstü nedir? Geminin kıç kasarasının üzerindeki güvertedir.
birbirine bağlayan parçalardır. Kıç manevra alanıdır.

Kemere nedir? Güverteyi üzerinde taşıyan, postaları karşılıklı Makine dairesi nedir? Geminin makinelerinin bulunduğu yer.
olarak birbirine bağlayan, omurga hattına dik kirişlerdir. Ambar
Kamara nedir? Gemilerdeki personel ve yolcu odası.
ağızları gibi yerlere gelen kısa kemerelere “öksüz kemere” denir.
Lumbarağzı nedir? Kıç kasarada gemiye girilen yer.
Boylama kuşak nedir? Postaları kemereye paralel olarak aralıklı
olarak bağlayan parçalardır. Portuç nedir? Güverte malzeme deposu.
Kaplama nedir? Postalar üzerine tespit edilen ve teknenin borda Nakkaşhane nedir? Boya malzeme deposu.
ve karinasını oluşturan yüzey unsurudur.
Ambar nedir? Kuru yük muhafaza etmek için kullanılan kapalı
Praçol nedir? Kemereleri alabandalara açılı olarak bağlayan, gemi bölmesi.
destek parçasıdır.
Tank nedir? Sıvı muhafaza etmek için kullanılan kapalı gemi
Puntel nedir? Güvertenin ve kemerelerin üzerine oturduğu dikey bölmesi.
elemanlardır. Aynı zamanda korkulukların dikey elemanlarıdır.
Zincirlik nedir? Demir zincirinin toplandığı yer.
Geminin kısım ve bölümleri
GEMİ ÜSTÜ UNSURLARI
Baş nedir? Geminin ön kısmıdır.
Borda iskelesi nedir? Lumbar ağzından gemiye girmek ve çıkmak
Kıç nedir? Geminin arka kısmıdır. için kullanılan katlanıp güverteye alınabilir ana gemi merdiveni.
Vasat nedir? Geminin orta kısmıdır. Kaporta nedir? Basınca dayanıklı, su ve gaz geçirmez güverte ve
bölme kapısı.
Borda nedir? Bir teknenin su üstünde kalan kısmının dış yanıdır.
Lumbuz (lomboz) nedir? Basınca dayanıklı, su ve gaz geçirmez
Alabanda nedir? Bir teknenin su üstünde kalan kısmının iç tarafı.
gemi penceresi.
Sintine nedir? Kabaca bir teknenin su altında kalan kısmının iç
Menhol nedir? Basınca dayanıklı, su ve gaz geçirmez kapalı
tarafıdır. Makinenin altında kalan havuz makine sintinesi, ambar
bölme giriş kapağı.
yıkama suyunun çekildiği küçük havuzlar ambar sintinesi olarak
geçer. Manika nedir? Alt güvertelerin havalandırılmaları maksadı ile
güverteye yapılan genelde rüzgârın geliş yönüne doğru
Karina nedir? Bir teknenin su altında kalan kısmının dış tarafıdır.
döndürülebilen hava girişleri.
Kasara nedir? Geminin ana güverte üstündeki yapısıdır. Geminin
Çarmık nedir? Direkleri yanlardan küpeştelere bağlayan halatlar.
baş tarafındaki kasaraya baş kasara, kıç tarafındakine kıç kasara
Bir diğer anlamı da pilotun gemiye giriş ve çıkışında kullanılan
denir.
basamakları ahşaptan yapılan halat merdivendir.
Köprüüstü nedir, burada bulunması gerekenler nelerdir? Seyir
Istralya nedir? Direkleri baş- kıç istikametinde güverteye
veya manevrada geminin yönetildiği yer. Kasaranın en üst katıdır.
bağlayan halatlar.
Kaptan köşkü de denir. İçerisinde gemi yönetiminde ihtiyaç olan,
dümen dolabı, makine telgrafı, pusula, gemi içi ve dışı haberleşme Frengi nedir? Küpeştede bulunan güvertede gelen suyun denize
cihaz ve malzemeleri, parakete, iskandil, anemometre, gemi akmasını sağlayan giderler.
fenerleri kontrol paneli, harita masası, haritalar, harita çizim ve
ölçüm aletleri, ülke bayrakları, dürbün, sextant, barometre,
termometre, güverte jurnali, yalpa göstergesi (İnclinometer), seyir
Köprüüstü cihazları
yardımcı kitapları gibi eşya, cihaz ve malzemeler vardır.
Makine telgrafı nedir? Gemi makine kontrol odasına makine
Kırlangıç nedir? Kırlangıç kaptanın yanaşma-kalkma
komutunun iletilmesinde kullanılan alet
manevralarında gemiyi yönettiği köprüüstünde kasaradan çıkıntılı
duran yan kısımlardır.
Gemideki haberleşme cihazları nelerdir? Gemi içi haberleşmesi
için telefon, anons mikrofonu, gemi dışı haberleşme için R/Tf ve
R/Tx Telsiz cihazları, işaret sancakları, inmarsat cihazı.
Parakete nedir, ne işe yarar? Köprüüstünde bulunan ve gemi
süratini ölçen cihazdır.
İskandil nedir ne işe yarar? Köprüüstünde bulunan ve geminin
altındaki su derinliğini ölçen cihazdır.
Anemometre nedir? Rüzgâr sürat ve yönünü ölçen cihaz
Harita ölçüm ve çizim aletleri nelerdir? Paralel cetvel, iletki,
gönye, pergel, kalem, silgi, vs.
Sextant nedir ve ne işe yarar? Gök cisimlerinin deniz yüzeyinden
açısal yüksekliğini ölçen bir astronomik seyir yardımcı aletidir
Barometre nedir ve ne işe yarar? Bir meteorolojik veri cihazıdır.
Hava basıncını ölçer.
Yalpa göstergesi nedir ne işe yarar? Klinometre. Geminin
bordalar yönünde kaç derece sallandığını gösteren cihaz.
GEMİYİ TANIMLAYICI UNSURLAR
Geminin adı
Gemiye sahibi tarafından verilen ve sicile kaydedilen ismidir. Her
gemiye bir ad verilmek zorundadır ve istenen ismin seçilmesi de
serbesttir. Yeter ki, bir başka gemi ile karıştırılmasın. Geminin adı
geminin başında, her iki tarafa ve kıçına, silinmez, bozulmaz ve
çok okunaklı Latin harflerle yazılmak zorundadır.
Geminin sahibi
Geminin mülkiyetine sahip kişidir.
Geminin işleteni
Bu gerçek veya tüzel kişi gemiyi donatarak deniz ticaretinde
kullanan kişidir. Yani geminin donatanıdır.
Bağlama limanı
Bir geminin siciline kayıt olduğu limandır. Bu liman aynı zamanda
gemiye ait seferlerin idare olunduğu limandır ve geminin kıç
tarafında adın altına yazılır.
Geminin bandırası
Geminin siciline kayıtlı olduğu ülkeyi tanımlayan bayraktır.
Çağrı kodu
Bir geminin telsiz haberleşmesinde kullanılan kod adı
MMSI numarası
(Deniz seyyar servis kimlik no) GMDSS sisteminde gemiye
verilen kimlik numarası.
IMO numarası
Uluslararası denizcilik örgütü tarafından gemiye verilen tanıtım
numarası.
Geminin sınıfı
Geminin kullanım amacına göre belirlenen cinsidir.
Geminin tanımlayıcı ölçüleri
Deplasman ağırlık nedir? Bir geminin taşırdığı suyun ağırlığıdır.
Boş deplasman nedir? Bir geminin dizayn deplasmanıdır. İçinde
yük, personel, yakıt, su, malzeme gibi ağırlıklar yoktur.
Yüklü deplasman nedir? Yükleme sınırına kadar yüklenmiş
geminin deplasmanıdır. Yükleme sınırı geminin bordasındaki
yükleme sınır markasında gösterilir.
Yükleme sınırı nedir? Bir geminin farklı yoğunluktaki sularda
güvenli olarak en fazla alabileceği yük ağırlığı
Yükleme sınır markası nedir? Geminin farklı yoğunluklardaki
sularda batabileceği sınırları gösteren bordadaki çizgili özel işaret
(Free board mark, Load lines, Primsol mark)
Detveyt ağırlık nedir? Bir geminin güvenli olarak taşıyabileceği
azami ağırlıktır. Yüklü deplasman ile boş deplasman arasındaki
farktır. Güvenli değer yükleme sınırına göre belirlenir. Ancak
genelde geminin detveyti nedir dendiğinde taşıyabileceği yük
miktarı kastedilir. Bir geminin güvenli sınıra göre taşıyabileceği
yük; yakıt, su, malzeme, personel gibi diğer ağırlıklar çıkartıldıktan
sonra bulunan değerdir.
Gros Tonaj nedir? Bir geminin tuvalet, banyo gibi bası istisnalar
çıktıktan sonra kalan tüm kapalı yer hacimlerinin toplamıdır.
Net Tonaj nedir? Bir geminin kazanç getiren yerlerinin hacmidir.
Geminin gros tonilatosundan geminin bayrağının idaresi tarafından
belirlenen yerler çıkartıldıktan sonra kalan hacimdir.
Tam Boy (LOA) nedir? Geminin baş ve kıç bodoslamalar
arasındaki en büyük yatay uzaklığıdır.
Dikmeler arası boy nedir? Bir geminin baş dikmesi, yaz yükleme
hattının bodoslamayı kestiği noktadadır. Kıç dikmesi ise dümen
bodoslamasının bulunduğu yerde eğer dümen bodoslaması yoksa
dümen rodunun bulunduğu yerdedir. Dikmeler arası boy bu baş ve
kıç dikmeler arası mesafedir.
Kalıp genişliği nedir? Geminin en büyük genişliğidir.
Kalıp derinliği nedir? Mastori hizasında, omurga ile ana güverte
arasındaki mesafedir.
Mastori nedir? Geminin dikmeler arası boyuna göre tam ortası.
Draft (Su çekimi) nedir, değeri nasıl okunur?* Geminin
omurgası ile su hattı arasında kalan mesafedir. Bu mesafe kana
rakamları ile okunur.
Kana rakamları nedir?* Geminin sancak ve iskelesinde, baş ve
kıç dikmeler ile mastori hizasında omurgadan su seviyesine kadar
olan mesafeyi okumak için karinaya yazılmış rakamlardır.
Borda yüksekliği (Free Board) nedir? Su seviyesi ile ana güverte
arasında kalan kısmıdır.
Parima nedir? Küçük teknelerin bağlanmasında kullanılan kalın
ip.
Oturak nedir? Bot içindekilerin oturabilmesi için alabandadan
alabandaya uzanan enli tahtalardır.
Farş Tahtası nedir? Bot personelinin zemine güvenli
basabilmeleri, sintine suyundan ıslanmamaları ve bot
kaplamalarının açmasını engellemek için botun içine konan,
postalara dayanan, takılıp çıkartılabilen düz veya kafes şeklinde
yapılmış zemin tahtalarıdır.
Lavra nedir? Karaya çekilen veya gemiye alınan botun içindeki
suyun boşaltılabilmesi için botun biri baş diğer kıç tarafa doğru
omurgaya yakın yerde kaplamaya açılan, tapalı delik.
Lev nedir? Bot sintinesinde toplanan suyun lavraya akabilmesi
için postaların omurgaya yakın yerlerinde kaplama tahtası tarafında
açılan delik.
Teknenin yönlendirilmesi
Dümen nedir, ne işe yarar?*
Bir deniz aracına yön vermek için kullanılan donanımdır.
Yeke nedir? Dümeni istenilen tarafa çevirmek için dümen
boğazına takılan manivela.
Boğaz nedir? Dümen yelpazesinin üst tarafında yelkenin takıldığı
kısım.
İğnecik nedir? Dümeni kıç bodoslamaya bağlayan parçalar.
Yelpaze nedir? Dümenin boğazından aşağıda kalan yassı geniş
kısmı
Kürek çekme
Kürekli bot nedir? Kürek ile kontrollü hareket kazandırılan, kürek
veya dümen ile yön verilen, genelde kıyı seyri yapan yük ve balıkçı
gemilerinde veya yatlarda tekne ile sahil arasında personel ve
malzeme transferi işlemlerine kullanılan küçük güvertesiz deniz
araçlarıdır.
Kürek nedir? Küçük deniz araçlarının kol kuvveti ile suda
ilerlemelerini ve yönlendirilmelerinin sağlayan bir alettir.
Elcik nedir? Küreğin elle tutulan avuç içine sığabilecek yapıda
olan kısımdır.
Topaç (Izbandut) nedir? Küreğin dengeli çekilmesinin sağlamak
için yapılmış, elcikten sonra gelen şişkin ve ağır kısmıdır.
Kaytan (Kürek lentiyesi) nedir? Küreğin ıskarmozdan çıkıp
denize gitmemesi için kullanılan emniyet ipidir.
Iskarmoz nedir? Kürek çekmek için kürek kayışlarının takıldığı
kürekçinin hizasında ve küpeşteye dik olarak yerleştirilmiş ağaç
çubuklardır. Metalden ve yarım ay şeklinde imal edilmiş olanları
da vardır.
Beden nedir? Küreğin boğazla topaç arasındaki kısmıdır.
Boğaz nedir? Küreğin palanın bedenle birleştiği kısmıdır.
Pala nedir? Küreğin suya giren ve suyu iyi kavraması için yassı ve
geniş şekilde yapılan kısmıdır.
Pruva (Kürekçi) nedir? Kürekli botta en öndeki kürekçi
Pruva sıvırya nedir? Kürekli botta baştan 2.kürekçi
Sıvırya nedir? Kürekli botta baştan 3.kürekçi
Hamla sıvırya nedir? Kürekli botta baştan 4.kürekçi
Hamla nedir? Kürekli botta baştan 5. ve diğer tüm kürekçilerin
uyması gereken kürekçi,
Neta Kürek komutu nedir? Küreklerin palaları kıçı gösterecek
şekilde küpeşte yanlarında, oturakların üzerine koyma komutudur.
Karaya çekilen veya güverteye alınan kürekli botlarda kürekler bu
pozisyonda bırakılır.
Hisa Kürek komutu nedir? Küreklerin elcikleri farş tahtalarına
dayalı, palaları yukarı bakacak şekilde tutulması için verilen
komuttur. Kürek çekmeye başlamadan nete kürek sonrası veya
kürek çekme sonrası nete kürek öncesi kürek pozisyonudur.
Puta Kürek komutu nedir? Küreklerin küpeşteye dik, palaları su
yüzeyine paralel olacak şekilde ıskarmoz veya yarımaylara takılı
olarak tutulma komutudur. Kürek çekmeye başlamadan hisa kürek
sonrası veya kürek çekme sonunda hisa kürek öncesi pozisyondur.
Al Beraber komutu nedir? Küreklerin çekmede yakalama
pozisyonuna getirilerek palalarının suya dik olacak şekilde
döndürülmesi ve aynı anda hep birlikte suya daldırılarak çekilmesi
için verilen komuttur.
Hoy-Hop komutu nedir? Küreğin çekilme ve sudan çıkartılma
komutudur. Komutun söyleniş şekli ile aynı zamanda kürek çekme
temposunu belirtir. “Hoy”, küreğin suya daldırılarak suda çekilme
komutudur ve uzatılarak söylenen komut ile küreğin su içinde
kaldığı süre belirtilir. “Hop” komutu küreğin suda çıkartılarak
çekme başlangıcına getirme komutudur ve çok kısa ve kesik
şekilde söylenir.
Alma (Alama) kürek komutu nedir? Kürek çekme işleminin
durdurularak küreklerin suyun dışına çıkartılarak çekme
pozisyonunu bozmadan serbest tutulması için verilen komutudur.
Alabanda kürek komutu nedir? Küreklerin elcikleri karşı
alabandaya dayanacak şekilde uzatılarak bırakılma komutudur.
Genelde kürek çekmeden denizde bekleme sürecinde bu
pozisyonda kalınır.
Siya komutu nedir? Botu geri hareket ettirmek için küreği tersine
çekme komutudur.
Siya tut komutu nedir? Botun süratini azaltmak, yavaşlatmak
veya durdurmak amacıyla kürek palalarının ¾’ünü suya enli
kısımları dik gelecek şekilde daldırılıp tutulması için verilen bir
komuttur. Bir anlamda fren komutudur.
TEKNENİN İSTİKAMETLERİ
Sancak taraf nedir?* Geminin sağ tarafı.
İskele taraf nedir?* Geminin sol tarafı.
Pruva istikameti neresidir? Geminin baş istikameti
Sancak kemere istikameti neresidir? Geminin pruva
istikametinden 90 derece sağ istikameti.
İskele kemere istikameti neresidir? Geminin pruva
istikametinden 90 derece sol istikameti
Sancak baş omuzluk istikameti neresidir? Geminin pruva
istikametinden 45 derece sağ istikameti.
İskele baş istikameti omuzluk neresidir? Geminin pruva
istikametinden 45 derece sol istikameti
Sancak kıç omuzluk istikameti neresidir? Geminin pruva
istikametinden 135 derece sağ istikameti.
İskele kıç omuzluk istikameti neresidir? Geminin pruva
istikametinden 135 derece sol istikameti
Pupa istikameti neresidir? Geminin kıç istikameti, pruva
istikametinin 180 derece tersi.
MALZEME BAKIMI
Gemi personeli için malzeme bakımı nedir? Gemi personeli
tarafından yapılan bakımın amacı profesyonel müdahale
yapılıncaya kadar malzemenin vasfını korumaktır.
Malzemede ileri bakım aşamaları nedir? Bozuk koruyucu ve
malzemenin yüzeyden kaldırılması, yüzeyin yeni koruyucuya
hazırlanması ve koruyucunun tatbik edilmesidir.
Bozuk koruyucu yüzeyden hangi yöntemler ile kaldırılır?
Yakma ve kazıma yöntemi. Kazıma yöntemleri ise raspalama,
zımparalama ve kimyasal boya sökücüler ile olur.
Pürmüz lambası nedir ne işe yarar? Yanıcı gazı bir tüpten,
yakıcı oksijeni ise ortamdan alarak düşük ısılı alev üreten bir
alettir. Eski koruyucunun yakma yöntemi ile yüzeyden kaldırılması
için kullanılır.
Şaloma nedir ne işe yarar? Yanıcı gaz ve yakıcı oksijeni ayrı ayrı
tüplerden alarak yüksek ısılı alev üreten bir alettir. Genelde oksi
gaz kaynağında bazen de koruyucunun yakılarak kaldırılmasında
kullanılır.
Zımpara nedir ne işe yarar? Yüzey aşındırma amaçlı üzeri kum
veya benzeri malzeme yapıştırılmış kâğıt veya sünger malzeme.
Zımparalama çeşitleri nelerdir? Zımparalama el veya makine ile
yapılır. Makine zımparasında ekzantrik veya titreşim makineleri
kullanılır.
Raspa nedir, ne işe yarar?* Raspa, bozuk koruyucu ile
malzemenin kazıma ve kırma yöntemi ile yüzeyden
kaldırılmasında kullanılan araçdır.
Raspalama ve çeşitleri nelerdir?* Raspa ile bozulmuş
koruyucunun ve bozulmuş malzemenin kırılması ve yerinden
kazınması işlemidir. Çekiç raspası, makine raspası, kum ve su
raspası gibi çeşitleri vardır.
Raspalamada neye dikkat edilir?* Ana malzemenin zarar
görmemesine dikkat edilir.
Malzemeyi koruyucu tatbikine hazırlama nasıl yapılır?
Bozuk koruyucu ve malzemenin yüzeyden kaldırılmasından sonra
zemin macunlama, zımparalama ve temizlik ile koruyucu tatbikine
hazırlanır.
Boya hangi tip fırçalar ile uygulanır? Boyada tarak ve rulo
fırçalar kullanılır. İnce boyada tarak, kalın boyada rulo fırça
kullanılır. Çizgi çekilmesinde kestirme tarak fırça, kalan diğer
yerlerde kalın tarak fırça, iç mekanlarda sentetik rulo, dış
mekanlarda ise pösteki rulo fırçalar kullanılır.
Boya nasıl hazırlanır, neye dikkat edilir? edilecek boyanın
kutusu okunur, ihtiyaç kadar olanı bir kaba aktarılır, gereklilik
halinde tiner ile inceltilir, iyice karıştırılır. Kullanılmayan boyanın
kapağı sıkıca kapatılır. Dikkat edilecek husus kullanılacak tinerin
sentetik veya selülozik boya ile aynı vasıfta olmasıdır.
Boya tatbikinde fırça nasıl tutulur? Fırça yüzeye 70–90 derece
açı yapılacak şekilde tutulur.
Boya kaç kat atılır? Boya için yüzeye önce zemine iyi yapışma
özelliğinde astar boya sonra dış etkenlere dayanıklı son kat boya
atılır.
Kalın boya atılmasının zararları nedir?* Kalın boya öncelikle
estetik açısından güzel olmayacağı gibi çatlayarak içine su
gitmesine sebep olur.
Faça nedir?* Geminin boş yükleme hattı ile dolu yükleme hattı
arasında kalan kısımdır. Bu kısım devamlı su altında kalan karina
ile devamlı su üstünde kalan borda arasındadır. Deniz yüzeyinin
pisliğinden çok etkilendiği için burası koyu renkte özel bir boya ile
boyanır.
Triz nedir? Estetik amaçlı olarak alabandaya çekilen renkli şerit
Boya malzemesi kullanıldıktan sonra ne yapılır?* Boya
malzemesi kullanıldıktan sonra üzerindeki boya mümkün
olduğunca silinerek alınır. Sonra tiner ile yıkanarak temizlenir.
Kurutularak yerine kaldırılır.
Osmosis nedir? Polyester malzemenin imalat sırasında içinde
kalan hava kabarcıklarının açılarak içine dolan su ile bozulması
olayıdır.
Tik malzemenin bakımı nasıl yapılır? Yağlardan arap sabunu ile
temizlenen güverte tikinin bakımı, deniz suyu ile fırçalanarak,
mobilya tiki ise tık yağı sürülerek yapılır.
Galvaniz malzemenin bakımı nasıl yapılır? Bozulan galvaniz
kaplama malzeme ekonomikse elektrolize gönderilir. Ekonomik
değilse fırçalanarak temizlenir ve alüminyum boya ile boyanır.
Krom malzemenin bakımı nasıl yapılır, neye dikkat edilir?
Krom kireçsiz su ile temizlenir. Kaplaması bozulan krom malzeme
elektrolize gönderilir. Zımpara sürülmemesine dikkat edilir.
Sarı malzemenin bakımı nasıl yapılır, neye dikkat edilir?
Sarı malzeme (Prinç) metal parlatıcı ile temizlenir, kaplaması
bozulan malzeme elektrolize gönderilir. Zımpara sürülmemesine
dikkat edilir.
HALATLAR VE ONARIMLARI
Halat ve çeşitleri nedir? Bir nesneyi kaldırmak, çekmek veya
bağlamak maksadı ile kullanılan esnek ve uzun lif veya tellerden
yapılan ince olmayan iptir. Nebati, sentetik ve tel olan çeşitleri var.
Manila halat nedir? Abaca ağacının liflerinden yapılan halattır.
Filipinlerde çok yetişen bu ağacın liflerinden yapılan halatlar tüm
dünyaya bu ülkeden yayıldığından ismini de bu ülkenin başkenti
olan Manila’dan alır.
Sisal halat nedir? Doğu Afrika, Cava, Bahama ve Meksika’da çok
yetişen sisal ağacının liflerinden yapılan halattır.
Burgata nedir?* Halatın çevresinin inç olarak kalınlığı olup nebati
halatta kalınlık birimidir. Çevresi 3 inç olan bir halat 3 burgatadır.
Yoma halatı nedir? Genel olarak 2 ve daha fazla burgatadaki
nebati halatlar gemisine göre manevralarda ve bağlamalarda
kullanılır ve bunlar “Yoma” olarak adlandırılır. Yomalar 16
burgataya kadar gider.
İnce halatlar nelerdir, nerelerde kullanılırlar? Yomada ince
halatlar ince halat olarak belirlenir. Kalından inceye doğru incelik
halat, gırcala ve ıspavlo olarak sıralanır. İncelik halat el incesi,
bayrak salvosu yapımında gırcala bağlamalarda, ıspavlo halat
onarımlarında kullanılır.
Bükümlü nebati halat nasıl oluşur? Lifler toplanıp sağa
bükülerek flasaları, flasalar toplanıp sola bükülerek kolları, 3 kol
birleştirilip sağa bükülerek bükümlü nebati halatı oluşturur.
Bağ nedir? Gemide halatların amaçlarına hizmet etmek üzere
kendi bedenine veya bir nesneye atılan amaca özel imliktir.
Çıma nedir? Halatın ucudur.
Flasalanmak nedir? Halatın çımasının açılarak flasaların
dağılmasıdır.
Piyan bağı nedir, ne işe yarar?* Genelde halatların flasalanmış
çımalarını onarmak amacı ile kullanılan bir gemici bağıdır. Adi,
dikişili, gizli tipleri vardır.
Façuna etmek nedir? Halat bedeninin zedelenen yerine ıspavlo
veya gırcala ile yapılan çok sarımdan oluşan dikişli piyan benzeri
işlemdir.
Badarna etmek nedir? Halat bedeninin zedelenen veya
zedelenme olasılığı bulunan yerine branda sarılarak yapılan bir
işlemdir.
Kolbastı dikişi nedir? Çımalarındaki kolları açılmış iki bükümlü
halatın kollarının birbirlerine örülmesi ile yapılan birleştirme
işlemidir. Genelde kopan bükümlü nebati halatın onarımında
kullanılır.
Kavela nedir, ne işe yarar?* Halat onarımında kolları aralamak
için kullanılan bir ucu sivri sert ağaç çubuk alet.
Kasa nedir? Halatın bir çımasını halka haline getirilerek bedenine
bağlanmış halidir. Bir geminin geçici olarak bir yere
bağlanmasında kullanılır.
Sapan nedir? Genelde yük işlemlerinde kullanılan her iki çıması
kasalı olan halat
Kerye nedir? Tel halatların birleştirilmesinde kullanılan bir diğer
adı da klemens olan somunlu bir sıkma aparatıdır.
Radansa nedir? Halat kasasının güçlendirilmesi amacı ile içine
konan madeni bir halkadır.
Margarita (çürük bağı) nedir? Bir donanım üzerindeki halatın
hasarlanması halinde değişim için zamanın olmadığı halde yapılan
geçici onarım bağıdır.
Kruz nedir? Bir halatın kendi bedeni üzerinde yuvarlatılarak
çember oluşturulması.
Doblin nedir? Halatın bedeninden ikiye katlanmış hali.
Yoma bağı nedir ne işe yarar?* İki yoma halatını birbirine
bağlamak için kullanılan bir bağdır.
İzbarço bağı nedir, ne işe yarar? Bir halatın çımasına geçici bir
kasa yapmakta kullanılan bir bağ çeşididir.
Donanım kurulumu
Makara nedir? Üzerine zincir, halat gibi bükülebilir elastik
elemanlar sarılabilen, kenarları çıkıntılı, döner hareketli, dairesel
yapıya sahip bir alettir.
Makara Tablası nedir? Makara bloğudur. Arasında makaranın
dilini taşır.
Makara Dili nedir? Halatın üzerinde çalıştığı parçadır. Ortası
halatın oturması için çukur yanları yüksektir.
Perno nedir? Makara dilinin üzerinde çalıştığı mildir.
Makara yanağı nedir? Ağır işlerde kullanılan makaraların
üzerinde bulunan metalden yapılmış tablaların bağlandığı kısımdır.
Yanağın üst kısmı makarayı bir yere bağlamak üzere mapa
şeklinde yapılmıştır.
Makara Bülbülü nedir? Makara palanga sisteminde kullanılırken
makaranın alt kısmında bulunan mapadır.
Torno nedir? Tek dilli makara,
Ayak torno (Bastika) nedir? Yanağı açılan tek dilli makara,
Güdük Torno nedir? Kalın halatların yön değiştirme işlemlerinde
kullanılan, üst kanalı daha geniş alt kanalı daha dar olan
makaralardır.
Yük Makarası nedir? Ağır yükleri kaldırmak için yapılmış bumba
cundalarında kullanılan demir bastikalardır.
Bogata nedir? Yelkenli gemilerde arma boşluklarını almak
maksadıyla üzerinde 3 delik bulunan ağaçtan yapılmış dilsiz
makaralardır.
Cin Blok nedir? Bogataların tek delikli ve fırdöndülüsüdür.
Palanga nedir? Ağır yüklerin kaldırılması veya çekilmesi için
yoldan kaybederek kuvvetten kazanma tekniği ile çalışan, birden
fazla makara ve halat ile yapılan bir araçtır.
Rivago nedir? Palanga donanım halatının, makaranın bülbülüne
bağlanan sabit çıması.
Trenti nedir? Palanga donanım halatının, kuvvet uygulanan kısmı.
Veta nedir? Palanga donanım halatının, rivago ve trenti dışında
kalan kısmı
Sübye palanga nedir? Sabit tek dilli palanga
Kabasorta palanga nedir? 1+1 makaralı palanga
Adi palanga nedir? 1+2 makaralı palanga
Top palangası nedir? 2+2 makaralı palanga
Manişka palanga nedir? 2+3 makaralı palanga
Freşkon palanga nedir? 3+3 makaralı palanga
Parele palangası nedir? 4+4 makaralı palanga
Manevra halatı (Palamar) nedir? Gemilerin bağlama ve üzerinde
manevra yapma maksadı ile kullandıkları halatlar.
İyi bir manevra halatının özellikleri nedir? Yüzer, çekme gücü
yüksek, uzamaları az, şoka dayanıklı, tabi ve kimyevi etkenlere
karşı dayanıklı, hafif, esnek ve yumuşak olmalıdır.
Roda nedir, bir roda halat ne kadar uzunluktadır?* Uzun bir
halatın yuvarlak muhafaza sarımıdır. 220 m dir.
Roda nasıl açılır? İç çıma alta gelecek şekilde çevrilir ve
yukarıdan çekilerek halat açılır ve tekrar güvertede roda edilir.
Roda etmek nedir neye dikkat edilir?* Halatın yuvarlak şekilde
güvertede sarılmasıdır. Roda ederken halatın büküm yönünde roda
edilmesine dikkat edilir.
Çelik halat ters roda edilirse ne olur? Halat gam alır.
Gam almak nedir? Halatın sarım yönünün tersine dönerek
karışması.
Kapela nedir? Açık güvertede bulunan cihaz, araç, makine veya
malzemenin ortam şartlarından etkilenmemesi için onu örtecek
şekilde brandadan yapılmış olan örtü.
Alargada (açıkta) bekleme nedir?* Geminin sahilin biraz
açığında demirlemiş veya demirlememiş şekilde beklemesidir.
Karaya kaç şekilde bağlanılır? Aborda olarak, kıçtan kara olarak,
baştankara olarak üç şekilde bağlanılır.
Aborda olmak nedir?* Bordadan yanaşmak. Bir gemi veya
rıhtım, iskele, platform gibi bir bağlama unsuruna geminin yandan
bağlanması.
Kıçtankara olmak nedir? Geminin karaya kıç tarafından
yanaşmasıdır.
Baştankara nedir? Geminin karaya baştan yanaşmasıdır.
Baş halat (Baş palamar) nedir? Aborda olmuş geminin baş
tarafından rıhtımda ileriye doğru, geminin geri kaçmasının
önleyecek şekilde verilen halat.
Baş açmaz (Baş koltuk) nedir? Aborda olmuş geminin baş
tarafından rıhtıma dik olarak, geminin rıhtımdan açmasını
önleyecek şekilde verilen halat.
Baş spring (Baş pürmeçe) nedir? Aborda olmuş geminin baş
tarafından rıhtımda geriye doğru, geminin ileri kaçmasının
önleyecek şekilde verilen halat.
Kıç halat (Kıç palamar) nedir? Aborda olmuş geminin kıç
tarafından rıhtımda geriye doğru, geminin ileri kaçmasının
önleyecek şekilde verilen halat.
Kıç açmaz (Kıç koltuk) nedir? Aborda olmuş geminin kıç
tarafından rıhtıma dik olarak, geminin rıhtımdan açmasını
önleyecek şekilde verilen halat.
Kıç spring (Kıç pürmeçe) nedir? Aborda olmuş geminin kıç
tarafından rıhtımda ileriye doğru, geminin geri kaçmasının
önleyecek şekilde verilen halat.
Usturmaça nedir?* Gemi ile yanaşılan yer arasına geminin zarar
görmemesi için konulan bir çeşit yastık.
El incesi ve cevizi nedir?* Manevra halatının sahile ulaştırılması
için önceden gönderilen bir ucunda çeviz denilen özel bir
düğümden oluşan ağırlık bulunan 20 m. uzunluğunda ince halattan
yapılan kılavuz halatıdır.
Kurtağzı nedir? İçinden geçirilen manevra halatının gemiye
kumanda ettiği noktanın değişmemesini ve halatın küpeşte
kenarına veya bir başka unsura sürtünerek zarar görmesini
engelleyen, küpeşteye konan, halka veya ay şeklindeki, tamburatalı
veya tamburatasız gemi aksamıdır.
Tamburata nedir? Halatın sürtünerek yıpranmasını engellemek
için kurtağzının içerisine konan ve bir sabit mil etrafında dönebilen
bir çeşit makara.
Kaloma vermek nedir? Halat veya zincire gerekebilecek boşu
(pay) vermek.
Halat loçası nedir? Parampet üzerinde içerisinden halat
geçirilmek için açılmış, kenarları halatı zedelememek için
yuvarlatılmış delik.
Vardevela nedir? Gemide insanların düşmesini engellemek amacı
ile güverte, ambar ağzı, iskele merdiven gibi yerlerin
kenarlarındaki korkuluğun puntaller arasına konan, halat, boru,
zincir v.s. malzemeden yapılan yatay elemanlarıdır.
Parampet nedir? Küpeştelerde denizin güverteye gelmesini
engelleyen, vardevela yüksekliğinde yapılmış kapalı üst yapı.
Kazık bağı nedir? Vasıta ve usturmaça parimalarını puntal,
vardavela veya benzer unsurlara bağlamakta kullanılan bir bağdır.
Volta etmek nedir? Halatın bir bağlama unsuruna sarılması.
Meza volta nedir? Yarım volta. Volta edilen halatın son kruzunun
ters yapılması.
Kazık nedir?Bir şey bağlamak için zemine çakılan ağaç çubuk.
Fora etmek (Mola etmek) nedir?* Halatın bağlandığı yerden
çözülmesidir. Genel teamül; ticaret bahriyesinde “mola”, askeri
bahriyede “fora” ifadesi kullanılır.
Mapa nedir? Güvertelere, alabanda ve bordalara veya iskelelere
sağlam olarak tespit edilen içinden parima, kilit gibi malzemelerin
geçebildiği veya bağlanabildiği sabit halkalardır.
Anale nedir? Mapaların üzerinde parima bağlamak için kullanılan
hareketli halkalardır.
Koç Boynuzu nedir?* Halat ve parimaların volta edilmesi için
gerekli yerlere monte edilmiş genellikle madeni boynuz şeklindeki
malzemelerdir.
Kurtağzı nedir? Parimaların volta edilmeden önce içinden
geçirildiği, güverte veya küpeşteler üzerine bağlanmış, demir veya
pirinç malzemeden yapılmış, iç kısımları parimaları yıpratmamak
için yuvarlatılmış, üst kısımları açık veya kapalı yardımcı güverte
elemanlarıdır. Bazı Kurtağızlarının iç kısımlarına parimaların daha
kolay akmalarını sağlamak için bir mil etrafında dönen tamburlar
konulmuştur, bunlara “Tamburatalı Kurtağzı” adı verilir.
İstavroz Bite nedir? Parimanın volta edilmesinde kullanılan artı
şeklindeki bağlama elemanıdır.
Baba nedir?* Halat ve parimaları volta edilmeleri için kullanılan
zemine çok iyi monte edilmiş, demir, pirinç ve ağaç gibi çeşitli
malzemelerden imal edilmiş tekli veya çiftli silindirik elemanlardır.
Bir başka geminin halatının kasası bulunan babaya halat
kasası nasıl takılır? Mevcut kasanın altından doğru içinden
geçirilerek babaya üstten takılır.
Farelik (Faredan) nedir, ne işe yarar? Rıhtımdan gemiye fare
girmemesi için bağlama halatının gemi tarafına geçirilen daire
şeklindeki teneke siperlik.
Avara etmek nedir? Yanaşılan yerden ayrılmak
Demirleme (Demir atma) nedir? Geminin deniz tabanına
tutunma amacı ile bir zincirle gemiye bağlanmış gemi demirini,
belirli usuller ile deniz dibine bırakmasıdır.
Demirleme sisteminin ana unsurları nelerdir? Ana unsurlar;
demir, zincir ve ırgattır.
Demir (gemi demiri) nedir? Bir geminin zinciri ile birlikte deniz
tabanına tutunmasını sağlayan özel şekilde yapılmış ağırlıktır.
Bir admiralti demirinin kısımları nelerdir? Genel olarak kol,
beden, çipo ve analeden oluşmuştur.
Bir gemi demirinin kolu ne işe yarar? Demirin zemine
tutunabilmesini sağlar.
Bir admiralti demirinin çiposu ne işe yarar? Kolların zemine
tutunabilmesi için demirin çevrilmesini sağlar.
Bir admiralti demirinin analesi ne işe yarar? Gemi zincirinin
demire bağlanabilmesini sağlar.
Bir admiralti demirinde gaga nedir? Kolların zemine saplanan
ön kısmıdır.
Bir admiralti demirinde tırnak nedir? Gaganın uç kısmıdır.
Loça (göz) nedir? Loça kovanının borda ağzıdır.
Loça kovanı nedir? Gemi demir zincirinin geçtiği borda ile
güverte arasındaki silindirik boru.
Loça kapağı nedir? Loça kovanının güverteye açılan ağzına
konan kapak.
Göz demiri nedir? Loçasında kullanıma hazır bekletilen çiposuz
demir
Tonoz demiri nedir? Geminin baştankara olmasında kullanılan
kıç tarafındaki demirdir.
Akıntı demiri nedir? Akıntı bulunan yerlerde geminin dalgalara
borda vermesini engellemek maksadı ile kullanılan demirdir.
Ocaklık demiri nedir? Göz demirinin gerisinde, göz demir ile
aynı özelliklerde ve kendi loçasında bulunan gemi yedek demiridir.
Demir zinciri nedir? Gemi demirini gemiye bağlayan demirleme
unsurudur.
Bakla nedir? Zinciri oluşturan her bir halka
Hırça nedir? Zincir ucu.
Maça nedir? Sağlam fakat istendiğinde kolay açılır kilit.
Hırça maça nedir? Gemi zincirinin gemiye bağlantısında
kullanılan maça kilit
Hırça mapa nedir? Hırça maçanın bağlandığı zincirlikteki mapa.
Pelikan kanca nedir? Sağlam fakat istendiğinde kolay açılır bir
maça kilit çeşididir.
Zincirin hırçaları nereye bağlıdır? Demir gemiye alınmış
haldeyken bir ucu demire bir ucu da bir hırça maça ile zincirlikteki
hırça mapaya bağlı olarak bulunur.
Lokma nedir, ne işe yarar? Zincirin gam almasını ve baklanın
yük altında deforme olarak güç kaybetmesini engelleyen, baklanın
içine yerleştirilen çelik parça.
Linye nedir? 1/8 inç lik lokmasız zincir kalınlık ölçüsü
Lokmalı zincir uzunluk ölçü birimi nedir? Kilit
1 kilit zincirin uzunluğu nedir?* Amerikan sisteminde 1 kilit
zincir 15 kulaç= 27,43 m. İngiliz sisteminde 12,5 kulaç=22,86m
dir. Biz amerikan sistemini kullanırız.
Zincir parçalarını birbirine bağlayan kilide ne denir? İki çeşit
vardır. Kenter ve açılır lokmalı kilitler.
Lokmalı zincirlerin hırça baklaları nasıldır? Diğer baklalara
nazaran daha kalın, daha büyük ve lokmasız
Demir fırdöndüsü nedir, ne işe yarar? Demir analesi ile zincir
arasına konan ve zincirin gam almasını engelleyen serbest döner
bağlantı.
Kaplumbağa nedir? Güverte loçasından gelerek ırgata giden
zincirin üzerinden geçtiği bir emniyet unsurudur.
Bosa nedir? Hareket eden veya edebilecek bir güverte unsurunu
geçici olarak tutmak için kullanan halat veya zincir.
Demir bosası nedir? Genelde ucunda domuztırnağı olan ve
üzerindeki liftin uskur yardımı ile boyu değiştirilerek gerdirilebilen
bosa.
Irgat nedir, ne işe yarar?* Gemilerde demir zincirini çekmeye
yarayan ve bazılarında halatta çekebilir vasıflara sahip araç veya
makinedir.
Gomina kapanı nedir (kaveleta), ne işe yarar?* Demir zincirini
çekmek için zincir lokmalarının içine oturabileceği dişli şekilde
yapılmış ve içinden geçen ırgat şaftına dişler ile bağlı olan dar
silindir.
Kavrama nedir ne işe yarar?* Irgat şaftı üzerinde serbest
dönebilir şekilde duran gomina kapanını sabitleyen dişliler.
Kavrama kolu nedir, ne işe yarar? Gomina kapanını kavrama
dişililerine süren veya ayıran koldur.
Halat feneri nedir? Irgat şaftına bağlı, halatı çekmek için
yanlarından setli yapılmış geniş silindirdir.
Kastanyola nedir, ne işe yarar?* Gomina kapanını sabitlemek
veya sabitlenmiş gomina kapanını serbest hale getirmek üzere
gomina freninin balatalarını sıkan veya gevşeten vidalı koldur.
Vira nedir?* Irgat, vinç veya bir donanımın bir ağırlığı kaldıracak
veya çekecek şekilde çalıştırılması.
Mayna nedir?* Irgat, vinç veya bir donanımın bir ağırlığı
indirecek şekilde çalıştırılması.
Hayboci nedir? Demirin ırgat ile mayna edilerek salınması.
Demiri gözde çıkartmak nedir? Loçasında (gözde) bulunan
demiri, onu tutan zincire boş vererek loçadan çıkartmak
Akova nedir? Göz demirinin gözden çıkartılarak su seviyesinin
üzerinde en fazla memesi suya değecek şekilde bulunması.
Salya etmek nedir? Demir zincirini kontrollü olarak salmak, boş
vermek
Demiri gözden atmak nedir? Demiri loçasından çıkartmadan
fundo etmek. Demir, ağır denizlerde savrularak bordaya zarar
vermemesi için gözden atılabilir.
Demiri su üstünden atmak nedir? Demirin akova pozisyonundan
fundo etmek. Özel durumlar dışında demir daima bu şekilde fundo
edilir.
Demiri su içinden atmak nedir? Demirin tamamı ve zincirin bir
kısmı suyun içine girecek şekilde zincir denize salya edilmiş
vaziyetten demirin fundo edilmesi. Derin yere demirlenecekse
kontrolden çıkmaması için demir su içinden atılır.
Alesta nedir? Hazırol.
Bando nedir? Askıda tutulan bir ağırlığın serbest bırakılması
Fundo nedir?* Demirin bando edilme komutu.
Ferro nedir? Eski ifadesi ile gemi demiri.
Sancak demiri atmaya hazır ol komutu nedir? “Sancak demir
alesta” Eski söylenişi ile “Alesta ferro fundo sancak”
Sancak demiri atma komutu nedir? “Sancak demir, Bismillah
fundo” Eski söylenişi ile “Bismillah, ferro fundo sancak”
Demir atıldığında kaptana neler rapor edilir? Ne kadar zincirin
gittiği, demirin nereye kumanda ettiği, üzerine çok yük binip
binmediği ve geminin ilerleyiş sürati bildirilir.
Denize giden veya alınan zincirin uzunluğu nasıl bilinebilir?
Markalama yapılmış zincirden bilinebilir. Zincir ek yerlerindeki
kilitlerin belirli yöntem ile işaretlenmesi şeklinde markalanır.
Demirin ne tarafa kumanda ettiği kaptana nasıl bildirilir?
Saat yöntemi, açı yöntemi veya doğrudan gemi yön yöntemi ile
bildirilebilir. Örnek olarak saat sekiz yönüne (saat yönteminde
gemi pruvası saat 12 pozisyonu olarak düşünülecektir), 220
dereceye veya iskele kıç omuzluğa şeklinde demir zincirinin gittiği
yön bildirilebilir.
Deste nedir? Halat veya zincirib gergin durumda olmasıdır.
Bıyık suyu nedir? Gemi başının suyu yarması ile oluşturduğu “V”
şeklindeki dalga.
Aganta nedir?* Gerilen bir halat veya zincirin geçici olarak
tutulması.
Suga nedir? Vida tarzlı dişli bir unsurun çevrilerek sıkılması
Abosa nedir? Bosaya vurmak.
4 kilit güvertede/ suda Abosa ne demektir?* Demir zincirinin
4.kilit işareti güverteye/su seviyesine gelince zincirin tutulması,
frenlerin sıkılarak zincirin bosaya vurulmasıdır.
Nete nedir? Temiz ve düzenli.
Sansabosa nedir? Kuvvetli havaya karşı güvenlik nedeniyle atılan
demirin aksi tarafındaki demirin diğer demirin zincirine
dolaşmayacak şekilde sadece deniz tabana yatacak şekilde suya
verilmesidir.
Karamusal nedir? Her iki tarafından ikişer anale bulunan bir
demir fırdöndüsüdür.
Karamusala vurmak nedir? Bir geminin atılmış her iki demirinin
zincirlerini, su seviyesinin üzerinde, loçanın dışında karamusal ile
birleştirmektir.
Rüzgâr altı yapmak (pürmeçe tutmak) nedir? Demirin
bulunduğu taraf kıç omuzluğundan demir zincirine verilen bir
halatın çekilerek geminin bir tarafının rüzgâr altı olacak şekilde
çevrilmesidir.
Salpa nedir?* Alınan demirin zinciri deniz tabanından ayrılmış
fakat demir bedeni henüz tabana yatık durumda olması.
Apiko nedir?* Alınan demirin bedeni deniz tabanından kalkmış
fakat demirin memesi ve ağırlığı halen tabanda olduğu durum.
Milli bayrak nedir? Bir devletin kumaş üzerine işlenen tanıtıcı
simgesidir.
Bandıra nedir? Geminin bayrağı. Geminin siciline kayıtlı olduğu
ülkenin bayrağı
İşaret sancak ve flamaları nedir? Özel biçim ve desenlere sahip
40 değişik bez bayraktır. Gemilerde uluslararası işaret kodları ile
haberleşme yapmakta kullanılırlar.
Milli bayrağımızın büyüklük birimi nedir? Yapraktır. 1 Yaprak
50x75cm’dir.
Gemiye çekilecek bayrağın büyüklüğü ne olmalıdır? Gemiye
çekilecek bayrağın büyüklük standardı yoktur. Büyüklük gemiye
orantılı olmalıdır. Çekilen bayrağın aşağıya sarkan ucu güverte
hizasını geçmemelidir. Şiddetli rüzgâr ve yağmurlarda ise bayrağın
hasara uğramaması için olağandan daha küçük ebatta bayrak
çekilebilir.
Bir gemiye aynı anda kaç milli bayrak çekilebilir, büyüklükleri
ne olmalıdır? Aynı anda iki değişik milli bayrak çekilebilir. Biri
geminin siciline kayıtlı olduğu ülkenin bayrağı, diğeri limanına
giriş yaptığı ülkenin bayrağıdır. Limanına giriş yapılan ülkenin
bayrağı sicil devlet bayrağından yarım yaprak daha küçük olabilir.
Bayrak salvosu nedir? Bayrağın direğe çekilmesi için kullanılan
ince halat
Bayrak uçkuru nedir? Bayrak salvosunun içinden geçirilebilmesi
için sol kenarına yapılan ek.
Direk nedir? Yelkenli gemilerde armayı donatmak için güverteye
konan dikmelerdir.
Grandi nedir? Geminin baştan ikinci direğidir.
Yelken nedir? Rüzgâr gücü ile yol alan gemilerde rüzgârı
toplamak amacıyla açılan kumaş yüzey.
Yelkenin yakası nedir? Yelkenin köşe ve kenarları
Çördek yakası nedir? Üçgen yelkenlerin direğe çekilmesinde
kullanılan üst köşe
Üçgen yelkenli gemide bayrak nereye çekilir? Bayrak yelkenin
çördek yakasına çekilir.
Seren nedir? Yelkenli gemilerin direklerinde yelken açmak için
konulan çubuklar.
Randa yelken nedir? Kenarları paralel ve eşit olmayan dörtgen
yelken
Randa yelkenin cunda yakası nedir? Randa yelkenin, bağlandığı
serenin uç kısmına gelen yakası (köşe)
Randa yelkenli gemilerde bayrak nereye çekilir?
Bayrak yelkenin cunda yakasına çekilir.
Kabasorta yelken nedir? Alt ve üst kenarları birbirine paralel
dörtgen yelken
Gurcata nedir? Direğin armasını yapmak için direğe ve omurga
hattına dik yapılan çubuk.
Giz nedir? Yan yelkenin çekilmesi için direğe konan yarım
serendir. Yelken çekilmeyecekse sadece bayrak çekilebilecek
ebatlarda ve şekilde gurcata üzerine yapılır.
Kabasorta yelkenli gemilerde bayrak nereye çekilir? Bayrak
gize çekilir.
Motorlu gemilerde bayrak nereye çekilir? Bayrak grandinin
gurcatasına, direksizlerde kıça dikilen bayrak direğine çekilir.
Bayrak ne zaman kıça çekilir? Motorlu gemilerde sicil devletinin
bayrağının makine dumanından etkilendiği durumlarda
kirlenmemesi, seyirde devamlı çekili tutulduğu durumlarda da
yıpranmaması için geminin kıç tarafındaki bayrak direğine çekilir.
Sancak kilidi nedir, ne işe yarar? Sancağın salvoya kolayca
takılabilmesi için yapılan sustalı veya sustasız metal araçtır.
Sancak bağı nedir, ne işe yarar? Sancak kilidi olmayan salvonun
sancak uçkur halatına bağlanmasında kullanılan bir bağ çeşididir.
Düz, çifte, foralı tipleri vardır.
Hangi gemilere bayrak çekilmez? Havuza veya çekek yerlerine
alınmış, hurdaya çıkartılmış veya terk edilmiş olan gemi ve diğer
deniz araçlarında milli bayrak çekilmez,
Arya nedir? Bayrağın direkten indirilmesi
Toka nedir? Bayrağın direğe çekilmesi
Mezestre nedir? Bayrağın yarıya indirilmesi
Bayrak ne zaman çekilir ne zaman indirilir? Bayrak her gün
saat 08.00`de, günün bu saatte ağarmadığı hallerde ise gün
ağardığında, tören ile çekilir ve gün batımında tören ile indirilir.
DONANIM BAKIMI
Salya fora nedir? Demir zincirinin bakım, onarım gibi işlemler
için güverte veya rıhtıma serilme işlemidir.
Salya fora kancası nedir? Zincirin güverteye veya rıhtıma
serilmesi sırasında zinciri çekmek için kullanılan kanca.
Zincir nasıl işaretlenir? Zincir parçalarının ara kilitleri ile
hırçadaki lokmasız baklalar kırmızı onların yanlarındaki baklalarda
demire kadar kaç kilit varsa o sayıda beyaza boyanır.
Demir ne renge boyanır? Siyah renge boyanır.
Gemideki son kilit zincir ne renge boyanır? Kırmızı renge
boyanır.
İşaretlenen dışındaki zincir baklaları hangi renge boyanır?
Siyah renge boyanır.
Hırça mapa ne renge boyanır?* Kolay fark edilebilecek bir renge
boyanır. Tercihan sarı.
Zincirlik ne renge boyanır?* Yüksek rutubet nedeniyle karinaya
sürülen anticorrasive boya ile boyanır. Bu da kahverengiye kaçar
kırmızı renktedir.
Balast nedir? Safra. Ağırlık için alınan deniz suyu.
Tahliye nedir? Çıkartma. Yükün gemiden çıkartılması.
Ambar sintinesi nedir? Ambar yıkama suyunun döküldüğü ve
oradan pompalar ile emilerek alındığı kuyular.
Ambar temizliği nedir, neye dikkat edilir?* Ambar temizliği,
geminin yeni yük alabilmesi için ambarlarında yapması gereken
temizliktir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, çıkan
atıkların denize atılmayıp sahile verilmesidir.
YÜK İŞLEMLERİ
Daneç (istif tahtası) nedir? Ambar ve güvertede istiflenen parça
yükün bir birini ezmemesi, yerinde dengeli durabilmesi amacı ile
kullanılan tahtalar.
Lashing nedir, malzemelerine örnek veriniz?* Ambar veya
güvertede istiflenen parça yükün konulduğu yerden devrilmemesi
ve düşmemesi için bağlanması işlemidir. Bunun için çelik şeritler,
zincirler, halatlar kullanılır.
Gladora nedir?* Ana güvertenin alt tarafında ambar içi ara
güverte.
Dökme nedir? Yığma. Maden, hububat, gübre gibi yüklerin
yükleme şekli.
Kırkambar nedir? Çok çeşitli ve farklı ambalajlı yük
Konteynır nedir? Birim yük. Belirli standartlarda yapılan
sökülebilir büyük çelik taşıma sandığı
Tahliye nedir? Çıkartma, boşaltma. Yükün gemiden çıkartılması,
boşaltılması.
Navlun nedir? Taşıma ücreti.
Vinç nedir? Güverteye dikilen direkler üzerine kurulan yük
kaldırma donanımı.
Kreyn nedir?* 360 derece dönebilir, kendi matafora kolu üzerine
kurulu yük kaldırma donanımı olan iş makinesi.
Bumba nedir, nerede kullanılır?* Topuğu direğe bağlı yarım
seren. Vinç veya kreyn kolu olarak kullanılır.
Çırçıl nedir? Fıçı, bidon, varil gibi yükleri kaldırmak üzere bir
halkaya donatılmış ikişer kulakçık çift sayıda zincir
Tahıl yüklü gemide nelere dikkat edilir?* Özellikle tam
dolmamış ambarda hububat yükü sanki sıvı yük gibi geminin
yalpası ile bir taraftan diğer tarafa akarak geminin dengesinin
bozulmasına ve hatta alabora dahi olmasına sebep olabilir. Bunun
için hububat yükünün üzerinde boşluk bırakılmaz, ambar hap
edilir. Kısmi dolu olmak zorunda olan ambarlarda yük üzerine
büyük çelik veya ahşap levhalar konarak yükün kayması önlenir.
Tehlikeli yükler nelerdir?* IMDG Code kitabında belirtilen,
parlayıcı, patlayıcı, toksit, okside edici, paslandırıcı, alerjik,
radyoaktif özelliklere sahip yüklerdir.
Gladora nedir? Ana güvertenin alt tarafında ambar içi ara güverte
Stevedor nedir? Limanlarda gemilerin yüklenmesi veya
tahliyesini üstlenen kişi
Koça nedir? Vincin kaldırma donanımının ucundaki yüke takılan
büyük kanca.
GEMİCİ SINAVI SEYİR DERSİ OLASI SORU TİPLERİ
Bir yerin koordinat mevkiini ölçmek nedir?
Bir yerin Dünya koordinat sistemine göre enlem ve boylam
değerini belirlemektir.
Enlem nedir?
Dünya koordinat sisteminde haritada ekvatora paralel çizgiler.
Boylam nedir?
Dünya koordinat sisteminde kutupları birleştiren çizgiler.
Enlemlerin ölçülmesinde referans alınan enlem hangi
enlemdir?
Ekvator. Yeryüzünde her iki kutuptan eşit uzaklıktaki noktaların
geometrik yeri, Dünya’yı tam ortasından çevreleyen çember
Boylamların ölçülmesinde referans alınan boylam hangi
boylamdır?
Greenwich. Londra yakınlarında bulunan Greenwich
rasathanesinden geçen boylamdır.
Yeryüzünde kaç tane tam derece enlem ve boylam vardır?*
90 kuzey, 90 güney enlemi, 180 doğu, 180 batı boylamı.
Ekvatorun 3 derece,1 dakika, 15 saniye güneyinde, Greenwich!
in 23 derece, 8 dakika 45 saniye batısındaki yerin koordinat
değeri nedir?
03001’15” S-23008’45”W
Projeksiyon izdüşüm yöntemi nedir?
Bir benzetme ile Dünya küresinin merkezinde bulunan bir ışık
kaynağından çıkan ışınların yerkürenin dışında ona teğet olan bir
düzlem üzerinde oluşturduğu izden yararlanarak harita çizme
yöntemidir.
Silindirik izdüşüm yöntemi nedir?
Bir benzetme ile dünya küresinin merkezinde bulunan bir ışık
kaynağından çıkan ışınların yerküreye teğet olan bir silindir
üzerinde oluşturduğu izden yararlanarak bir harita çizme
yöntemidir.
Merkator nedir, nerede kullanılır?
Ekvatordan teğet silindirik izdüşüm yöntemi ile yapılan harita.
Seyir haritaları bu yöntemle yapılan haritalardır?
Merkator haritalarının gerçekle farkları nelerdir?
Gerçekte enlem araları eşitken, haritada kutuplara gittikçe aralar
açılır, gerçekte boylamlar kutuplara gittikçe araları kapanırken,
haritada paraleldir.
Güney yarımküreye ait bir haritanın üst tarafı kuzey midir,
güney midir?
Kuzey.
Bir haritanın yan ve alt-üst kenarlarında neler yazılıdır?
Yan kenarlarında enlem dereceleri, alt-üst kenarlarında boylam
dereceleri yazılıdır.
Pusula gülü nedir?
Haritaya yön ölçmek için konan bir yön cetveli. 3 çeşit ölçek kullanılır. Tabi, grafik ve adedi.

Harita kitabesi nedir? Tabi ölçek nedir?

Harita üzerinde haritaya ait, yapan kurum, bölge, ölçek, derinlik ve Kopyanın aslına göre büyüklük oranının bayağı kesir şeklinde ifade
yükseklik ölçü birimi, projeksiyon, bilgi kaynakları ve diğer ilgili edildiği ölçektir.
notların belirtildiği kısmıdır.
Grafik ölçek nedir?
Fathom nedir?
Cetvel biçimli grafik üzerinde mesafe belirten ölçektir.
2 yarda veya 1 kulaçlık İngiliz uzunluk ölçüsüdür.
Adedi ölçek nedir?
Yarda nedir?
Harita üzerindeki bir uzunluğun gerçekte sahip olduğu değeri
3 feet lik İngiliz uzunluk ölçüsüdür. belirten ölçektir.

Feet nedir? (tekili foot) Deniz seyrinde mesafe birimi ve yeryüzü ile ilişkisi ?

12 inç veya 1 ayaklık İngiliz uzunluk ölçüsüdür.
İnç nedir?
2,54 cm lik İngiliz uzunluk ölçüsüdür.
36042’54” ifadesi ondalıklı olarak nasıl gösterilir?
36042,9’
36018,3’ ifadesi saniyeli olarak nasıl gösterilir?
36018’18”
Rota nedir, nelerden oluşur?
Bir geminin denizde bir noktadan bir diğerine gidiş için haritada
üzerinde planlanarak çizilen yoludur. Rota bacaklarından oluşur.
Deniz milidir. 1 deniz mili, yer merkezinden 1 dakikalık açının
yeryüzündeki yay uzunluğudur.
1 deniz mili kaç metredir?* 1852 metre
1 deniz mili kaç yardadır? 2000
1 deniz mili kaç gominadır? 10
Harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafe nasıl ölçülür
neden?
Harita üzerinde iki nokta arasındaki mesafe açıklığı pergel ile
ölçülerek ölçülen yerin hizasında yanlardaki enlem cetvellerinden
kaç dakika olduğuna bakılır. 1 dakika 1 nm olduğuna göre mesafe
bulunur. Başka yerden bakılmamasının nedeni, markator
haritasının gerçek ile arasında olan fark özelliğidir.

Rota bacağı nedir? Parakete mevki nedir?

Birleşerek rotayı oluşturan, düz yollar. Rotadan düşülmediği farz edilerek, belirli sürede geminin süratine
göre hesap edilen yoldan bulunan mevkiidir.
Rota hattı nedir?*
Cayro pusula nedir, nereyi gösterir?
Bir geminin haritada üzerinde planlanan bir noktadan bir diğerine
gidiş için değiştirmeden takip edeceği açısal yöndür. Dünya’nın kütlesel çekim ve dönüş kuvvetinden yararlanılarak
yapılan pusuladır. Coğrafik kuzeyi gösterir.
Yön nedir?
Manyetik pusula nedir, nereyi gösterir?*
Yeryüzündeki bir noktanın yerküreye göre baktığı taraftır
Yerkürenin manyetik etkisinden yararlanılarak yapılan pusuladır.
Ana yönler ve açıları nelerdir?* Yeryüzünün manyetik kuzeyini gösterir.
Kuzey (N)(0), güney(S)(180), doğu(E)(E)(90), batı(W)(270) Manyetik pusula tası nedir?
Ara yönler ve açıları nelerdir? Pusula kartına serbest hareket edebilmesi için gereken sürtünmesiz
ortamı sağlayan içerisinde gliserin-saf su karışımı bir sıvı bulunan
Kuzey doğu(NE)(45), güney doğu(SE(135), Güney batı(SW)
bir kaptır.
(225),kuzey batı(NW)(270)
Manyetik pusula kartı nedir?
Ara yönler ve açıları nelerdir?*
Mika veya plastikten yapılmış, altında bağlantılı 2 adet mıknatıs
NNE 22,5- ENE 67,5- ESE 112,5- SSE 157,5- SSW 202,5- WSW
çubuğu taşıyan, üstünde yön isimleri, kerte ve dereceleri
247,5- WNW 292,5- NNW 337,5
işaretlenmiş yazılı bir karttır.
Batıya giden geminin pruvası pusulada kaçı gösterir?*
Manyetik pusula sehpası nedir?
270 derece
Pusula tası ile arizi sapmayı düzeltme küre ve çubuklarını taşıyan
Kerte nedir, kaç tanedir? 11,25 derecelik açı. 360 derecede 32 kısımdır.
kerte vardır.
Kerteriz almak nedir?
SSW kaç kertedir? 18 kerte
Hiza almak.
Ölçek nedir?
Kerteriz değerini ölçmek nedir?
Kopyanın aslına göre büyüklüğüdür.
Bir unsurun pusula üzerinden bize göre coğrafik yönünü ölçmektir.
Haritalarda kaç çeşit ölçek kullanılır, nelerdir?
Hedefe nedir?
Pusula üzerinde kerteriz almak için kullanılan araç
Nispi kerteriz nedir?*
Denizdeki bir unsurun geminin pruvasına göre yönüdür.
Pusula kerterizi nedir?
Denizdeki bir unsurun pusulanın kuzeyine göre yönüdür.
Hakiki kerteriz nedir?
Denizdeki bir unsurun coğrafik kuzeye göre yönüdür.
Batıya giden bir geminin 300 iskelesindeki bir geminin hakiki
kerterizi nedir?
270–30=240
Güneye giden bir geminin hakiki 90 derecesindeki bir gemi
nispi olarak neresindedir?
Bir geminin seyir yapılabilir sularda, personelinin marifeti ve kendi
gücü ile bir yerden bir başka yer gitmesidir.
Kılavuz seyri nedir?
Deniz seyir haritasında belirtilmiş, göz veya radar ile tespit edilen
yeryüzü unsurlarına göre konulan mevkie dayanan seyir sistemi.
Seyir yardımcısı nedir, örnek veriniz?
Gemilerin kılavuz seyrinde güvenli seyri için denizde veya karada
konuşlandırılan işaret amaçlı unsurlardır. Deniz feneri, fener
gemisi, işaret şamandırası, sis işaretleri, beacon, telsiz seyir
sistemi yayın kuleleri seyir yardımcılarıdır.
Deniz feneri nedir?
Verdiği belirli özellikteki ışık ile denizcilere yardımcı olmak için
yapılmış, karadaki sabit yapılardır.

İskele 90
Nispi sancak 900 de gördüğüm gemi hakiki 600 de. Rotam
nedir?
90–60=30, 360–30=330
Manyetik pusulada hangi sapmalar vardır?
Doğal ve arizi sapmalar.
Arizi sapma nedir, nasıl buluruz?
Bulunduğu geminin manyetik etkisinden kaynaklanarak yapmış
olduğu sapmaya “arızi sapma” denir.
Doğal sapma nedir, nasıl buluruz?
Dünya manyetizmasının özelliklerinden kaynaklanan gerçek yön
değerindeki sapmadır. Haritanın pusula gülünün içinde yazılıdır.
Manyetik pusulada sapma düzeltmeleri
Doğal sapma 2000 yılında 10 15’ E, yıllık değişim -15’(veya
15’W), 2005 yılında doğal sapma nedir?
2005–2000= 5, 5 x 15’= 75’, 75’= 10 15’, (10 15’ E) - (10 15’) = 0
Bulunduğumuz yer ve zamanda doğal sapma 120 E, arızi
sapma 40 W, pusuladan 3470 de gördüğüm fener gerçekte kaç
derecededir?
Fener gemisi nedir?
Denizde yeri değişmeyecek şekilde sabitlenmiş ve devamlı olarak
belirli özellikte fener ışığı veren gemilerdir.
İşaret şamandırası nedir?
Denizcilere seyirde yardımcı olmak üzere, deniz tabanına oturmuş
bir ağırlık ile yeri sabitlenen, belirli özellikteki su üzerinde yüzen
cisimlerdir.
Sis işaretleri nedir?
Denizcilere ışıklı-sesli veya sadece sesli olarak varlığını belirten
işaret amaçlı yapılardır.
Beacon nedir?
Fener ve şamandıra standardının dışında, denizcilere yardımcı
olmak amacı ile şamandıra gibi denize yerleştirilmiş veya karaya
yapılmış yapılardır.
Telsiz seyir sistemi yayın kuleleri nedir?
Omega, Loran gibi telsiz seyir sistemlerinde yayın yapan
istasyonların kuleleridir.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “F” neyi gösterir?
Işık özelliği “Fix” Devamlı ışık

C D M V T Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Occ” neyi gösterir?*

347 4W 343 12E 355 T = C + (E) – (W) = 347 Işık özelliği “Occulting“ Işık süresi karanlık süresinden uzun,
+ (12) – (4) = 355 (Husuflu)

Haritaya göre 3550 yönüne gitmem gerekiyor. Bulunduğumuz Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Iso” neyi gösterir?
yer ve zamanda doğal sapma 120 E, arızi sapma 40 W,
Işık özelliği “Isofas” Işık süresi karanlık süresi ile eşit,
manyetik pusuladan kaça gitmem gerekir?
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Fl” neyi gösterir?
C D M V T
Işık özelliği “Flashing” Işık süresi karanlık süresinden kısa çakar
347 4W 343 12E 355 C = T – (E) + (W) = 355 –
ışık,
(12) + (4) = 347
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “F.Fl” neyi gösterir?
Cayro pusulamızın tespit edilen hatası 30 W’dür veya bir
başka ifade ile (-30) dir. Cayro pusula ile alınan 2730 hizasının Işık özelliği “Fix Flashing” Sabit ışığa ilaveten, ışık süresi karanlık
hakiki değeri nedir? süresinden kısa tek çakar,
T = C + (E) – (W) = 273 – 3 = 2700 Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Qk. Fl” neyi gösterir?
FENERLER Işık özelliği “Quick Flashing” Çabuk çakar. Toplam ışık ve
karanlık süresi 1sn.
Gemi seyri nedir?
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “V.Qk. Fl.” neyi gösterir?
Işık özelliği “Very Quick Flashing” Çok çabuk çakar. Toplam ışık
ve karanlık süresi 1/2 saniye,
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “U.Qk. Fl.” neyi gösterir?
Işık özelliği “Ultra Quick Flashing” Çok çok çabuk çakar. Toplam
ışık ve karanlık süresi 1/4 saniye,
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “I Q” neyi gösterir?
Işık özelliği “Interrupt Quick” Kesikli çabuk çakar.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Gp.Fl.(3)” neyi gösterir?
Işık özelliği “Grup Flashing(3)” Grup çakar fener. Parantez içinde
yazılı sayı kadar çakarak beklemeye geçen ve bir süre sonra
tekrarlayan ışık grubu,
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Gp.Occ.(2)” neyi
gösterir?
Işık özelliği “Grup Occuting(2)” Grup husuflu fener. Parantez
içinde yazılı sayı kadar gruplu çakarak beklemeye geçen ve kısa
süre sonra tekrarlayan,
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Mo.(K)” neyi gösterir?
Işık özelliği “Mors (K)” Mors alfabesi ile (K) harfı veren grup
çakarlı,
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “Alt.” neyi gösterir?
Işık özelliği “Alternate” Fenerin ışık renginde değişkenliğini
belirtir.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “W”, “R”, “G” neyi
gösterir?
Renk özelliği; W – White; Beyaz, R – Red; Kırmızı, G –
Green; Yeşil,
Fenerlerin periyod özelliği ne demektir?
Işığın veya ışık grubunun ne kadar sürede bir tekrarlandığıdır.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “sec.” veya “s.” neyi
gösterir?
Periyod özelliği. Saniye anlamındadır.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “M” neyi gösterir?
Gözükme mesafe özelliği. Deniz mili.
Fenerlerin özellikleri ile ilgili olarak “m” neyi gösterir?
Fenerin yükseklik özelliği. Metre.
“Gp.Fl.(3)15s.12m.8M.” Nedir?*
15 Saniyede bir 3 beyaz grup çakarlı, deniz seviyesinden 12 metre
yüksekte, 8 deniz mili mesafeden görülen, bir fener.
“Int.Qk.45m.10 M.” Nedir?
Çabuk beyaz çakan ve uzun aralıklarla duraklayıp tekrar çakmaya
başlayan, deniz seviyesinden 45 metre yüksekte, 10 deniz mili
mesafeden görülen bir fener.
“Mos.(A)45m.10 M.” Nedir? Mors alfabesi ile “A” işaretini
veren, deniz seviyesinden 45 metre yüksekte, 10 deniz mili
mesafeden görülen bir fener.
“Alt.Gp.Fl.(2)W.R.20s.45m.10M.” nedir?
20 Saniyede bir, 2 kere kırmızı beyaz değişen grup şekilde çakan,
deniz seviyesinden 45 metre yüksekte, 10 deniz mili mesafeden
görülen bir fener.
Sektörlü fener nedir?
Belirli sektörlerde bulunan tehlikeleri denizcilere belli etmek için,
sadece tehlikenin olduğu sektördeki denizcilerin feneri görebileceği
şekilde veya sadece tehlikenin olduğu sektörde farklı renk
gösterecek şekilde sektörlü yapılan fenerler.
Rüzgâr nedir? Hava kütlesinin yeryüzünde yatay veya yataya
yakın hareketidir.
Hava akımı nedir? Hava kütlesinin yeryüzünde dikey
hareketleridir.
Rüzgâr neye göre belirtilir? Geldiği yöne ve şiddetine göre.
“000” dan esen rüzgarın ismi nedir? Yıldız
“045” dan esen rüzgarın ismi nedir? Poyraz
“090” dan esen rüzgarın ismi nedir? Gün doğusu
“135” dan esen rüzgarın ismi nedir? Keşişleme
“180” dan esen rüzgarın ismi nedir? Kıble
“225” dan esen rüzgarın ismi nedir? Lodos
“270” dan esen rüzgarın ismi nedir? Gün batısı
“315” dan esen rüzgarın ismi nedir? Karayel
Jirüet nedir? Rüzgâr oku. Gemilerde rüzgâr istikametini ölçen
aletlere denir.
Anemometre nedir? Rüzgâr şiddetini (hız) ve yönünü ölçen alet.
ÇATIŞMAYI ÖNLEME VE TANIMLAR
COLREG 72 nedir?* (Convention on the International
Regulations for Preventing Collisions at Sea) Uluslar Arası
Denizde Çatışmayı Önleme Sözleşmesi
COLREG 72 nerelerde zorunludur?
Açık denizlerde, Açık denizlerle bağlantılı olan sularda, Açık deniz
teknelerinin seyredebileceği sularda zorunludur.
COLREG 72’e göre “tekne” nedir?
Su üstünden kalkarak seyreden deniz uçakları dâhil su üzerinde
taşıma aracı olarak kullanılmakta olan veya kullanılmaya elverişli
bulunan her türlü deniz aracı.
COLREG 72’e göre “kuvvetle yürütülen tekne” nedir?
Kendi makinesi ile yürütülen tekne.
COLREG 72’e göre “yelkenli tekne” nedir?
Var olsa bile makinesini kullanmadan sadece yelken ile seyreden
tekne.
COLREG 72’e göre “balıkçılık yapan tekne” nedir?
Manevra kabiliyetini sınırlayan ağlar, oltalar, troller veya diğer
avlanma araçları ile balık avlayan tekne.
COLREG 72’e göre “kumanda altında bulunmayan tekne”
nedir?
Bazı istisnai şartlar sebebi ile bu kuralların gereğine uygun olarak
manevra yapma gücü olmayan ve bu yüzden diğer bir teknenin
yolundan çıkma yeteneği bulunmayan bir tekne.
COLREG 72’e göre “manevra kabiliyeti sınırlı tekne” nedir?*
Yaptığı iş nedeniyle bu kuralların gereğine uygun olarak manevra
yapma gücü sınırlanan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan
çıkma yeteneği olmayan tekne.
COLREG 72’e göre “su çekimi nedeniyle kısıtlı tekne” nedir?
Mevcut su derinliğinin kendi çektiği su ile ilişkisi nedeniyle
izlediği rotadan ayrılma gücü önemli bir şekilde kısıtlanan kuvvetle
yürütülen tekne.
COLREG 72’e göre “üzerinde yol bulunan tekne” nedir?
Demirli veya karaya bağlı veya karaya oturmuş olmayan tekne.
COLREG 72’e göre “bir geminin görülmesi” nedir?
Teknelerden birinin diğeri tarafından gözle görülmesi.
COLREG 72’e göre “kısıtlı görüş” nedir?
Görüşün sis, pus, kar yağışı, şiddetli yağmur fırtınası, kum fırtınası
veya herhangi diğer benzeri sebeple kısıtlı oluşudur.
ÇATIŞMAYI ÖNLEME ARAÇLARI
Gemilerde hangi çatışmayı önleme işaret araçları bulunur?
Fenerler, Gündüz işaretleri için biçimler, Işık işaretleri için flaşing,
Ses işaretleri için düdük, gong ve çan.
Seyir feneri nedir ve gemide hangi seyir fenerleri bulunur?
Gemilerin seyir sırasında göstermek zorunda oldukları fenerler
seyir fenerleri denir. Seyir fenerleri silyon, borda ve pupa
fenerleridir.
Yardımcı fener nedir ve gemide hangi yardımcı fenerler
bulunur?
Seyir fenerlerinin dışında gemilerin özel durumlarını belirtmek için
gösterdikleri fenerlere yardımcı fenerler denir. Yedekleme ile her
yönden görünür sabit ve çakarlı fenerler yardımcı fenerlerdir.
Seyir sırasında gemiler hangi fenerleri gösterir?*
Seyir fenerlerini gösterir. Seyir fenerleri silyon, borda ve pupa
fenerleridir.
Silyon feneri nedir?*
Teknenin baş kıç orta hattı üzerine konulan, 225 derecelik bir ufuk
yayı üzerinde kesiksiz bir ışık gösteren ve teknenin her iki
tarafında, tam pruvadan itibaren kemerenin 22,5 derece gerisine
kadar ışık gösterecek surette yerleştirilmiş beyaz gemi seyir
feneridir.
Borda feneri nedir?
Her biri 112,5 derecelik bir ufuk yayı üzerinde tam pruvadan kendi
tarafındaki kemerenin 22,5 derece gerisine kadar kesiksiz bir ışık
gösterecek surette yerleştirilmiş sancak tarafındaki yeşil, iskele
tarafındaki kırmızı olan gemi seyir fenerleridir.
Borda fenerlerini renkleri nelerdir?*
Sancak yeşil, iskele kırmızı
Pupa feneri nedir?
Olanağı kadar teknenin kıç tarafına yakın bir yere konulan, ufkun
135 derecelik bir yayı üzerinde kesiksiz beyaz bir ışık gösteren,
tam kıçtan itibaren geminin her iki tarafına 67,5 derecelik bir ışık
göstermek üzere yerleştirilmiş beyaz ışık veren seyir feneridir.
Her yönden görünür fener nedir?
Ufkun 360 derecelik yayı üzerinde kesiksiz ışık gösteren, yerine ve
duruma göre beyaz, kırmızı, yeşil veya sarı renkli olarak belirlenen
bir gemi yardımcı fenerdir.
Çakar fener nedir?
Düzenli aralıklarla dakikada 120 veya daha fazla çakan bir gemi
yardımcı feneridir.
Gündüz sembolü (biçim) nedir, gemide neler vardır?
Gemilerin gündüz vakti içinde bulundukları özel durumları
belirtmek amacı ile gösterdikleri geometrik araçlardır. Bu
geometrik araçlar; küre, koni, silindir, eşkenar dörtgen
biçimlerindedir.
Gündüz biçimlerinden kürenin çapı nedir?*
60 cm.
Gündüz biçimlerinden silindirin ölçüleri nedir?
Taban 60 cm çapında ve 120 cm yüksekliğinde
Gündüz biçimlerinden koninin ölçüleri nedir?
Taban 60 cm çapında ve 60 cm yüksekliğinde
Gündüz biçimlerinden eşkenar dörtgenin ölçüleri nedir?
Taban 60 cm çapında ve 60 cm yüksekliğinde iki koninin
tabanlarından bitişik hali
Ses ve ışık işaretlerinin özelliği nedir?
Kısa ses veya ışık süresi 1sn, uzun ses veya ışık süresi 4–6 saniye,
ışık beyaz ve 5nm den görünür olacak.
Çatışmayı önleme gece ışıkları
Silyon ve iki borda feneri birlikte görülen geminin istikameti
nedir?*
Bize doğru gelen gemi
Sadece pupa feneri gözüken geminin istikameti nedir?
Kıçı bize dönük uzaklaşan gemi
Gece kürekli tekneler en az hangi ışıklarını gösterir?
Her yönden beyaz
Gece boyu 7m’den küçük ve sürati 7kts’dan az küçük
yelkenliler en az hangi ışıklarını gösterir?
Her yönden beyaz
Gece boyu 7m ile 20m arasında olan yelkenliler standart
haricinde en az hangi ışıklarını gösterir?
Üçlü kombine veya borda fenerleri ile birlikte ikili kombine
Gece boyu 20m’den büyük yelkenliler en az hangi ışıklarını
gösterir?
Borda ve pupa
Gece boyu 7m’den küçük kuvvetle yürütülenler en az hangi
ışıklarını gösterir?
Her yerden beyaz Tepelerinden bitişik koni

Gece boyu 7m ile 12m arasında olan kuvvetle yürütülenler en Gündüz balık avlayan gemide 150 m den uzun ağın yönü ne
az hangi ışıklarını gösterir? gösterir?

Her yerden beyaz ve borda fenerleri Koni

Gece boyu 12m ile 50m arasında olan kuvvetle yürütülenler en Gündüz manevrası kısıtlı gemi ne gösterir?
az hangi ışıklarını gösterir?
Küre+eşkenar dörtgen+küre
Borda, pupa ve tek silyon
Gündüz kumanda altında olmayan gemi ne gösterir?
Gece boyu 50m’den büyük olan kuvvetle yürütülenler en az
hangi ışıklarını gösterir? Küre+küre

Borda, pupa ve iki silyon Gündüz yedek boyu 200m ve daha uzunda yedeklenen gemi ne
gösterir?
Yedek boyu 200m’den kısaysa çekerek yedekleyen ve
yedeklenen gemiler normal fenerlerine ilaveten hangi fenerleri Eşkenar dörtgen
gösterir?

Çeken 1 silyon ve yedekleme, çekilen borda ve pupa

Gündüz su çekimi nedeni ile manevrası kısıtlı gemi ne gösterir?
Yedek boyu 200m’den uzunsa çekerek yedekleyen ve
Silindir
yedeklenen gemiler normal fenerlerine ilaveten hangi fenerleri
gösterir? Gündüz karaya oturan gemi ne gösterir?
Çeken 2 silyon ve yedekleme, çekilen borda ve pupa Küre+küre+küre
Kumanda altında olmayan gemilerin gösterecekleri fenerler Gündüz sorunsuz kuvvetle yürütülen gemi seyir halinde ne
nelerdir? gösterir?
Kumanda altında olmayan üst üste iki kırmızı yolluysa ilaveten Göstermez
borda ve pupa fenerleri
İki siyah kürenin anlamı nedir?*
Manevrası kısıtlı gemilerin gösterecekleri fenerler nelerdir?
Kumanda altında olmayan gemi
Manevrası kısıtlı gemi üst üste kırmızı beyaz kırmızı yolluysa
ilaveten normal fenerleri ÇATIŞMAYI ÖNLEME SES VE IŞIK İŞARETLERİ

Su çekimi nedeni ile kısıtlı gemilerin gösterecekleri fenerler “Rotamı sancağa değiştiriyorum” nasıl işaret verilir?
nelerdir?
Bir kısa düdük veya çakar
Normal fenerlerine ilaveten üst üste 3 kırmızı
“Rotamı iskeleye değiştiriyorum” nasıl işaret verilir?
Trol çeken gemilerin gösterecekleri fenerler nelerdir?
İki kısa düdük veya çakar
Üst üste üstte yeşil altta beyaz, 50m’den büyükse bir silyon,
“Makinelerim tornistan çalışıyor” nasıl işaret verilir?
üzerinde yol varsa borda ve pupa fenerleri
Üç kısa düdük veya çakar
Ağ çeken gemilerin gösterecekleri fenerler nelerdir?
“Niyetiniz anlaşılamadı, açık geçiniz” nasıl işaret verilir?
Üst üste üstte kırmızı altta beyaz, ağ boyu 150m’den büyükse ağ
yönünde bir silyon, üzerinde yol varsa borda ve pupa fenerleri. Beş kısa düdük veya çakar
Demirli gemilerin gece gösterecekleri fenerler nelerdir?* “Denize adam düştü veya acil bir durum” nasıl işaret verilir?
50 m’den kısa ise direkte 1, uzunsa başta 1, kıçta 1 toplam 2 beyaz Altı veya daha fazla kısa düdük veya çakar
fener gösterir.
“Rıhtımdan ayrılıyorum” nasıl işaret verilir?
Karaya oturan gemilerin gece gösterecekleri fenerler nelerdir?
Bir uzun düdük veya çakar
Üst üste 2 kırmızı, ilaveten 50 m’den kısa ise direkte 1, uzunsa
başta 1, kıçta 1 toplam 2 beyaz fener gösterir. Siste “Kılavuz kaptan” nasıl işaret verilir?

ÇATIŞMAYI ÖNLEME GÜNDÜZ BİÇİMLERİ Dört kısa düdük veya çakar

Gündüz hem makine hem de yelkenle seyreden gemi ne Siste “Kuvvetle yürütülen sorunsuz gemi siste üzerinde yol
gösterir? var” nasıl işaret verilir?

Ters koni 2 dakika ara ile bir uzun düdük

Gündüz demirdeki gemi ne gösterir? Siste “Kuvvetle yürütülen sorunsuz gemi siste üzerinde yol var
ama makineler durmuş” nasıl işaret verilir?
Küre
2 dakika ara ile iki uzun düdük
Gündüz balık avlayan gemi ne gösterir?
Siste “Kuvvetle yürütülen sorunsuz gemi dışındaki gemiler
üzerlerinde yol var” nasıl işaret verilir?
2 dakika ara ile bir uzun iki kısa düdük
Rıhtımda bağlı bir geminin siste vermesi gereken ses işaretleri
nelerdir?*
İşaret vermez.
“Dört kısa düdük veya çakar” işaretinin anlamı nedir?*
Siste “Kılavuz kaptan”
Kısıtlı görüş şartlarında 100m den küçük demirli gemi ne
işaret verir?*
Dakikada bir baş tarafta 5s süreli çan sesi
Kısıtlı görüşte 100m den uzun demirli gemi hangi ses
işaretlerini verir?*
Dakikada bir baş tarafta 5s süreli çan sesi takiben kıçta gong sesi
Hangi pozisyon pruva pruvaya geçişi durumudur?
Birbirine yaklaşan her iki geminin de birbirlerini iskele 22,5,
sancak 22,5 derece sektörleri arasında görmesi hali.
Gece pruva pruvaya geçiş durumunda olunduğu nasıl
anlaşılır?
Her iki geminin de birbirlerinin her iki silyon fenerini görmesi
halinde pruva pruvaya yaklaşma vardır.
Pruva pruvaya geçiş nasıl yapılır?
Her iki gemide pruvalarını emniyetli geçiş yapılacak kadar sancağa
alır ve bir kısa düdük çalar.
Hangi pozisyon yetişilen gemi durumudur?
Bir başka geminin pupa feneri sektöründe ona yaklaşma durumu.
Gece yetişilen gemi durumunda olunduğu nasıl anlaşılır?
Yaklaşan geminin diğerinin pupa fenerini görmesi.
Yetişilen gemi nasıl geçilir?
Yetişilen geminin rota hattı kesilmeyecek şekilde geçiş tarafı
belirlenir. Geçiş bildirimi için 2 uzun ve bunu takiben sancaktan
geçiş için 1 iskeleden geçiş için 2 kısa düdük çalınır.. Öndeki gemi
1 kısa 1 uzun 1 kısa 1 uzun ses işareti ile cevaplar.
Yetişen bir gemi iki uzun bir kısa düdük çalarsa anlamı nedir?
*
Yetiştiği gemiyi sancağından geçeceği
Aykırı geçiş nedir?
Yetişilen veya pruva pruvaya geçiş dışında kesişen rotalarda geçiş.
Çatışma rotası nedir?
Pruva değeri veya sürat değiştirilmediği taktirde çatışmanın
kaçınılmaz olduğu rota
Çatışma rotasında olunduğu nasıl anlaşılır?
Birbirine yaklaşmakta olan gemiler arasındaki kerteriz hattının
şüpheli olma durumu dâhil değişmemesi halinde gemiler çatışma
rotasındadır.
Yol hakkı nedir?
Çatışma rotasında diğer geminin sakınma yapma yükümlülüğünün
olması.
Durumlarına göre yol hakkı sıralaması nasıldır?
1. Öncelikten itibaren; kumanda altında olmayan, manevrası kısıtlı,
su çekimi nedeniyle kısıtlı, balık avlayan balıkçı, yelkenli, sorunu
olmayan kuvvetle yürütülen, deniz uçağı.
Sorunsuz kuvvetle yürütülen ve aykırı çatışma rotasında olan
iki gemi nasıl geçişir?
Diğerinin yeşil borda fenerini gören yol hakkına sahiptir. Diğerinin
kırmızı borda fenerini gören sakınma yapmakla yükümlü olarak
diğerinin kıç tarafından emniyetli mesafeden geçer.
Sakınma ile sorumlu tarafın sakınma yapmama nedenleri neler
olabilir?*
Köprüüstünde kimse yoktur veya vardır da çatışma durumunun
farkında değildir veya farkındır da kendisinin yol hakkına sahip
olduğunu düşünmektedir veya sakınma yapmakla yükümlü
olduğunu bilmektedir de diğerini manevraya zorlamaktadır.
Rüzgâr altı nedir?
Rüzgârın gittiği taraf
Rüzgârı farklı konturlarda alan aykırı çatışma rotasındaki iki
yelkenli gemiden hangisi yol hakkına sahiptir?
Rüzgârı sancak konturdan alan
Rüzgârı aynı konturlarda alan aykırı çatışma rotasında iki
yelkenli gemiden hangisi yol hakkına sahiptir?
Rüzgâr altında olan
Sisli/puslu havada kaptana nasıl yardımcı olunur.*
Gemide gözcülük görevi tahsis olunur.
Gemide gözcülük nedir?
Seyir vardiyasında seyir emniyeti açısından çevrede görülen veya
duyulan unsurların seyirle görevli kaptan veya zabite rapor
edilmesidir.
Sancak 10 derecedeki fener kime nasıl rapor edilir.*
Seyirle görevli kaptan veya zabite “Sancak 10 derecede ………….
(özelliklerinde) bir fener!” şeklinde
Dümenin ele alınması nedir, nasıl yapılacağı role cetvelinde
yazılımıdır?
Dümenin ele alınması, dümenin oto Pilottan çıkartılıp elle
kumanda pozisyonuna alınmasıdır. Nasıl yapılacağı role cetvelinde
yazılmaz. Kaptan talimatı olarak köprüüstüne asılır.
Sancaktan denize adam düştüğünde dümen nereye basılır?*
Sancak alabandaya
Sancak baş omuzluktan denize adam düştüğünde ne yapılır?*
Dümen sancak alabandaya basılır, yol kesilir, çabuk düşürmeli
ışıklı dumanlı can simidi denize atılır, plotlama yapılır.
Dümen tutma nedir?
Hareket halindeki geminin dümen ve serdümen marifeti ile istenen
yönde ilerleyişini sağlamaktır.
Serdümen kimdir ne yapar?
Dümen tutan güverte tayfasıdır. Kaptanın veya vardiya zabitinin
verdiği dümen manevra komutlarını yerine getirir ve geminin
belirtilen rota hattında ilerlemesini sağlar.
Dümen müşiri nedir?
Dümen yelpazesinin geminin pruva pupa hattına olan açısını
gösteren alet
Padıl etkisi nedir?
Duran veya düşük süratli bir gemide kuvvetle döndürülen
pervanenin kanat açısından kaynaklanan, dönüş yönünde kıçı
attıran kuvvet etkisi.
Sağa devirli pervane ne demektir?
Kıçtan bakıldığında ileri yolda saat yelkovanı istikametinde dönen
pervane demektir.
Sağa devirli bir gemide ileri yolda padıl etkisi nasıl olur.
Kıç sancağa doğru savrulur.
Sağa devirli bir gemide tornistanda padıl etkisi nasıl olur?
Kiç iskeleye doğru savrulur.
Dümen sancağa basılırsa gemi nereye döner?*
Sancak tarafa doğru döner. Eğer yekeye kumanda ediliyorsa yeke
sancağa basılırsa tekne iskeleye döner.
Dümen sancak alabandaya basılırsa gemi nereye döner?*
Sancak tarafa doğru kuvvetli döner.
Dümen komut tekrarı ve nedeni nedir?
Kaptanın manevrada verdiği komutun tekrar edilmesi, yerine
getirildiğinde de pozisyonun belirtilmesidir. Yanlış anlamayı
önlemek içindir.
“Sancak 10” komutunun anlamı nedir?
Dümen yelpazesinin pruva hattına göre 10 derece sancağa
getirilmesi.
“Sancak 10” komutunun İngilizcesi nedir?
Starboard ten
“Starboard ten” komutunun Türkçesi nedir?*
Sancak 10
“İskele 25” komutunun anlamı nedir?
Dümen yelpazesinin pruva hattına göre 25 derece iskeleye
getirilmesi.
“İskele 25” komutunun İngilizcesi nedir?*
Port twentyfive
“İskele beşe gel” komutunun anlamı nedir?Dümen yelpazesinin
pruva hattına göre yavaş yavaş 5 derece iskeleye getirilmesi
“İskele beşe gel” komutunun İngilizcesi ?
ease to port five
Dümen alabandada kaç dereceye basılır, neden?
35 dereceye basılır. Dümen kilitlenmesinin önlenmesi için sonuna
kadar (40 derece) basılmaz.
“Sancak alabanda” komutunun anlamı nedir?*
Dümen yelpazesinin pruva hattına göre sancak 35 dereceye
getirilmesi.
“Sancak alabanda” komutunun İngilizcesi ne?
Hard a starboard
“İskele alabanda” komutunun anlamı nedir?*
Dümen yelpazesinin pruva hattına göre iskele 35 dereceye
getirilmesi.
“İskele alabanda” komutunun İngilizcesi ne?
Hard a port
“Ortala” komutunun anlamı nedir? *
Dümen yelpazesinin pruva hattına getirilmesi.
“Ortala” komutunun İngilizcesi nedir?
Midships
“Karşıla” komutunun anlamı nedir?
Dönen gemini dönüş ataletini durdurulması için dümenin dönüşün
ters tarafına basılması.
“Karşıla” komutunun İngilizcesi nedir?
Meet her
“Viya böyle” komutunun anlamı nedir?
Belirtilen pruva hattında geminin tutulması
“Viya böyle” komutunun İngilizcesi nedir?
Steady
“kaçma sancağa” komutunun anlamı nedir?
Belirli bir pruva hattında tutulan geminin pruvasının sancağa
kaçırılması halinde serdümenin ikaz edilmesi
“kaçma sancağa” komutunun İngilizcesi nedir?
Noting to starboard
“Pruva 90” komutunun anlamı nedir?
Pruvayı 90 derece pusula değerine getir. Veya pruvanın 90 derece
olduğunun bildirimi.
“Pruvayı 90 yap” komutunun İngilizcesi nedir?
Course 90 degrees
Sağır dümen nedir?
Dümene basılır basılmaz gemi dönmez, dönüş gecikmeli olur.
Dümen hassasiyetinin geminin ağırlığı ile ilişkisi nedir?
Gemi ağırlaştıkça dümen sağırlaşır.
Ağır deniz nedir?
Büyük dalgaların olduğu deniz
Ağır denizlerde nasıl dümen tutulur?
Büyük dümen açıları kullanılır.
Üçleme nedir?

Yüzey dalgaları ile derin dalgalarda oluşan frekans birleşmesinde

iki küçük dalgayı takip eden bir büyük dalga.

Akıntıda dümen hassasiyeti nedir?

Kıçtan gelen akıntıda dümen sağırlaşır, baştan gelen akıntıda

hassaslaşır.

Otopilot nedir?

Geminin pruva hattını verilen değerde tutmaya çalışan bir cihazdır.

Dümeni ele almak nedir?

Dümenin otoplottan çıkartılıp el ile kumandaya alınmasıdır.

Baş tutmak nedir?

Geminin verilen rota hattında kaçmadan dengeli durumda kalması.

Liman nöbetinde neler kontrol edilir?

Gemiye izinsiz girişler, yangın tedbirleri, gemi bağlama ve

demirleme unsurları, Deniz kirliliğine karşı alınan tedbirler

Demir taraması nedir?

Denize atılan demir ve zincirin gemiyi tutamayarak deniz

tabanında sürüklenmesidir.

Demir tarama nasıl anlaşılır?*

Zincirde deste olma ve takiben silkelenme hareketi demirin tarama

durumunu ikaz eder.