Denizde Canlı Kalma 1 (Survival at The Sea) Şenol Akyol

DENİZDE CANLI KALMA
(SURVIVAL AT SEA)
Öğr.Gör. ŞENOL AKYOL

Uzakyol I. Zabiti
1
MEVZUAT
• IMO: International Maritime Organization
• ISM: International Safety Management
• SOLAS: Safety of Life At Sea

• STCW: Standarts of Training, Certification and
Watchkeeping
• MARPOL: International Convention for the
Prevention of Marine Pollution from Ships
2
EMNİYET
 PERSONEL EMNİYETİ birinci önceliği taşımalıdır.

 Paniğin kolaylıkla ortaya çıkacağı an, gemiyi terk
safhasıdır.
 Kendine güvenmek ve ciddi bir disiplin içinde
bulunmak temel kuraldır.
 Her denizci gemisini çok iyi bilmelidir.
3
DENİZDE GÜVENLİK İLKELERİ
Eğitim ve Talimlerin Önemi, Acil Durumlara Hazır Olma
• Belirli aralıklarla role talimleri yapılmalı,

• Talimler gerçeğe uygun ve acil duruma en yakın şekilde
gerçekleştirilmeli,
• Acil durumlarda personel görevlendirilmeli,
• Teçhizat ve donanımların paylaştırılmalı,
• Ekipler ve amirler belirlenmelidir.
4
Gemilerde yapılan eğitim ve talimlerde üç esas söz

konusudur;
1. Organizasyon
2. Teçhizatların kullanılması
3. Bakım Tutum
Yapılan talimlerle, acil bir durumda hangi teçhizatların

kullanıma hazır olduğu ve bunların nasıl kullanılacağı
öğrenilir.
5
• Bu sayede herkesin öncelikle ne zaman, nereye

gideceğini ve ne yapacağını öğrenmesi sağlanır.
• Ayrıca, talimler sırasında çalışmayıp, boşalmış veya

bozulmuş ya da hiç olmayan cihaz ve donanımların
tespit edilerek gerekli bakım-tutum ve eksiklerin
tamamlanması sağlanır.
6
Role talimleri yapılırken;
• Talime ait alarm verilir ve genel anons yapılır.

• Tüm mürettebat ve varsa yolcular can yeleklerini giymiş
bir şekilde Toplanma Yerinde (Muster Station) toplanır.
• Role talimlerinde fark edilen her türlü yanlışlık, eksiklik
ve bozukluk vakit geçirilmeden amire bildirilir veya
düzeltilir.
• Bir role taliminde yer alamayan kimse diğer role
taliminde mutlaka görev almalıdır.
• Role talimleri sırasında olaylar çok iyi izlenmeli ve
verilen talimatlar dikkatle dinlenmelidir.
7
ROLE VE ROLE TALİMLERİ
(MUSTER LIST)
8
Role Cetvelleri
Role; bir acil durumda veya
gemiyi terkte, hangi
personelinin ne yapacağını
belirten iş planlama ve
görevlendirmedir.
Geminin genel alarm
işaretinin ayrıntıları ve bu
alarmın duyulması ile
gemide bulunan herkes için
uygulanacak hareket tarzı
ve uyulacak açık talimatlar
role cetvellerinde
belirtilmelidir.
9
Role Cetvelleri
Role cetvelinde,
gemiyi terk emrinin
nasıl verileceği de
açıklanmalıdır.
Gemilerin salon,
köprüüstü, makine
dairesi ve
koridorlarında
asılıdır.
10
Role Cetvelleri
Role cetvelleri,
gemi denize
açılmadan önce
hazırlanmalı, role
cetvellerinin
hazırlanmasından
sonra, mürettebat
değişmesi halinde
KAPTAN
tarafından
düzeltilmeli veya
yeniden
hazırlanmalıdır.
11
Role Kartı
Ayrıca, her gemiadamına gemiye katılır katılmaz role
cetvelindeki yerini belirten adına düzenlenmiş “Role
Kartı” verilir. Gemiye katıldıktan sonraki ilk fırsatta
gemiadamı role kartındaki görevini, alarm işaretlerini, can
filikalarının ve can sallarının yerleri ile, yangın söndürme
donanımlarının yerlerini çok iyi öğrenmelidir.
Role kartları kamaralarda hemen görülebilecek ve acil

durumda hemen alınabilecek bir yere konulmalıdır.
12
Role Görevleri
• Her ekibin bir amiri bulunur. Amirler, kendi
ekiplerindeki gemiadamlarını ve acil durumdaki
görevlerini bilmelidirler. Kendilerinden sonra gelen
sorumluda da mürettebatın bir listesi bulunur.
• Ekip amirinin kim olduğu veya onun yokluğunda kimin

amir olacağı role cetvellerinde yazılmıştır. Ayrıca her
ekipte bir güverte zabiti görevlendirilmiştir.
13
Role Görevleri
Personele verilen görevler, aşağıda belirtilenler dahil, role
cetvellerinde gösterilir;
– Su geçirmez kapı, yangın kapıları, valflar, firengi
delikleri, kaportalar, lumbuzlar vb. açık yerlerin
kapatılması,
– Can kurtarma vasıtasının ve teçhizatının kullanıma hazır
bulundurulması ve donatılması,
– Can kurtarma vasıtasının hazırlanıp, denize indirilmesi,
– Diğer can kurtarma teçhizatlarının genel hazırlıkları,
– Personelin toplanması,
– Haberleşme cihazlarının kullanılması,
– Yangın ekibinin personelle donatılması,
– Yangın teçhizat ve donanımının kullanıma hazır
bulundurulması ve verilen özel görevler.
14
Role Görevleri
Acil durumlarda personele yolcular ile ilgili verilen
aşağıdaki görevler role cetvellerinde gösterilir.
– Yolcuları uyarmak,
– Yolcuların uygun şekilde giyinmiş ve can yeleklerini
doğru şekilde giymiş olduklarını görmek,
– Yolcuları toplanma yerlerinde toplamak,
– Dar geçitler ve iskelelerde yolcuları düzene sokmak ve
yolcuların hareketlerini genel olarak kontrol etmek,
– Can kurtarma vasıtalarına battaniye götürülmesini
sağlamak.
15
Role Talimleri
Can kurtarma aracı donanımları dahil olmak üzere can
kurtarma araçlarının ve yangın söndürme cihazlarının
kullanılması hakkındaki gemi eğitimi, bir gemi adamının
gemiye katılmasından sonra iki haftayı geçmemek üzere
en kısa sürede yapılacaktır.
16
Role Talimleri
 Her personel, ayda en az 1 defa GEMİYİ TERK ve 1 defa
da YANGIN talimine katılır. Eğer bir ay önce yapılan
gemiyi terk ve yangın talimine personelin %25’inden
fazlası katılmamışsa, gemi bulunduğu limanı terk
ettikten sonra 24 saat içinde role talimlerini yapmalıdır.
 Gemilerde kapalı mahallere giriş için görevlendirilen

tüm personelin katılımıyla her 2 ayda bir KAPALI
MAHALLERE GİRİŞ ve KURTARMA talimi yapılacaktır.
(ocak 2015)
17
Role Talimleri
 Yolcu gemileri 24 saatten fazla seyir yapacak ise yeni
yolcular gemiye bindikten sonra, gemi seyre çıkmadan
önce veya çıkar çıkmaz gemiyi terk talimi yapılacaktır.
Talimde; Yolculara can yeleklerinin kullanılması ve acil
bir durumda nasıl hareket edecekleri hakkında bilgi
verilir. (ocak 2015)
 Matafora ile denize indirilen can sallarının kullanımı, salı

şişirme ve denize indirme eğitimi 4 ayı geçmeyecek
sürelerde yapılmalıdır. Bu eğitim için özel eğitim
maksatlı can salları kullanılabilir.
18
Role Talimleri
 Bütün can filikaları her 3 ayda en az bir defa mayna
edilmeli ve denizde manevra yaptırılmalıdır.
 Mataforası uygun ise serbest düşmeli mataforadan

denize indirilen can filikaları 6 ayda bir denizde
manevra yapılmalıdır. Denizden alma donanımı
olmayan serbest düşmeli mataforalar için bu eğitim
pratik değildir. İdare, bu durumdaki personelin eğitimini
benzer indirme donanımlarının kullanılmasını
sağlayarak, bu süreyi 6 ayı geçmeyen periyotlar halinde
12 aya uzatılabilir.
19
Role Talimleri
 Yakın uluslararası sefer yapan gemiler, liman ve deniz
durumu uygun olmadığı takdirde can filikalarını denize
indirmeyecektir. Ancak, can filikaları mutlaka her 3 ayda
en az bir defa mayna edilmeli ve yılda bir kez denizde
manevra yaptırılmalıdır.
 Kurtarma botları, uygulanabilir olduğu ölçüde her ay

denize indirilmeli ve suda manevra yaptırılmalıdır.
 Eğer gemide gemiyi terk sistemi varsa, sistemi

çalıştıran personelin eğitimi için düzenli bir talimat
olmalıdır. Mümkün olduğu durumda her 2 yılda bir kez
gemiyi terk sistemi bir bütün olarak çalıştırılmalı ve
denize atılması sağlanmalıdır.
20
Role Talimleri
Toplanma ve gemiyi terk için acil aydınlatma donanımı,
her gemiyi terk taliminde denenmelidir
Kurtarma botu ve can filikası talimleri geminin seyir

durumunda yapıldığı taktirde, bu eğitimlerde tehlikeli
durumlar meydana çıkabileceği için, yalnız korunmalı
sularda ve bu eğitimlerde tecrübe kazanmış bir zabit
gözetiminde yapılmalıdır.
 Gemi dümen sistemi ile ilgili olarak SOLAS BÖLÜM-V

Regulation 26’ya göre gemide yapılması gereken rutin
kontrollerin haricinde her 3 ayda bir kez Dümen Bozuldu
talimi yapılmalıdır.
21
Role Talimleri
Yangın Talimleri aşağıdaki hususları içerir.
Geminin çeşitli yerlerinde birden yangın başlarsa,

izlenecek hal tarzı,
Role cetvellerinde tanımlanan görevler için hazırlık ve

istasyonların rapor vermesi,
Sistemin çalışır olduğunu göstermek için en az iki

hortumla su jeti sağlayacak yangın pompasının devreye
alınması ve hortumların denenmesi,
22
Role Talimleri
Yangın Talimleri
Yangın elbiseleri ve diğer kişisel kurtarma

donanımlarının kontrolü,
İlgili haberleşme ekipmanlarının kontrolü,
Su geçirmez kapıların, yangın kapılarının ve yangın

damperlerinin ve havalandırma sistemininin çalışmasının
kontrolü,
Geminin terki için gerekli donanımın kontrolü.
23
Role Talimleri
Gemiyi Terk Talimleri aşağıdaki hususları içerir.
Alarm işaretleri ile yolcu ve personelin toplanma

yerlerine çağrılması ve role cetvelinde belirtilen gemiyi
terk sırasından haberdar edilmesi,
Role mevkilerine gelerek rapor verme ve role cetvelinde

belirtilen görevler için hazırlanma,
Yolcu ve personelin uygun şekilde giyinmiş olduğunu

kontrol,
Can yeleğinin doğru şekilde giyilmiş olduğunu kontrol,
24
Role Talimleri
Gemiyi Terk Talimleri
İndirme hazırlıkları ve en az bir can filikasının bir miktar

maynası,
Can filikası motorunun çalıştırılması,
Can sallarını denize indirmek için

kullanılan mataforaların çalıştırılması.
25
Role Talimleri
Eğer role taliminde donanımın kullanılma imkanı yoksa,
takip edilecek işlemler anlatılıp, tartışılarak yeni
personelin yetiştirilmesi ve tecrübeli olanların ise,
bilgilerinin tazelenmesi, ana amaç olmalıdır.
Role toplantılarının yapıldığı tarihler, gemiyi terk ve

yangın talimlerine ve diğer can kurtarma teçhizatlarına ait
talimlere ve gemi eğitimlerine ait ayrıntılar, Güverte
Jurnaline kayıt edilmelidir.
26
ACİL DURUMLAR VE
HAREKET TARZI
27
ACİL DURUMLAR
Gemi ve/veya can kaybına yol açan ACİL DURUMLAR:
Yangın
 Karaya oturma/oturtma
 Çatışma
 Su alma
 Denize adam düşmesi
 Manevradan aciz olma (Dümen-Makine arızası)
 Tehlikeli yüklerin istenmeyen reaksiyonu
 Yük kayması
 Sızdırmazlığın temin edilememesi
 Yapısal yetersizlikler
28
ACİL DURUMLAR
Acil durumlarda gerek can, gerekse mal güvenliğini
sağlayabilmek amacıyla bilgi, tecrübe ve ekip halinde
disiplin içerisinde çalışmaya ihtiyaç vardır.
Gemilerde acil durumlar esas alınarak yapılan görev

bölümleri ve bunların uygulanması olan “role talimleri”
son derece önem arz etmektedir.
29
ACİL DURUM PLANLARI
Acil durumları yazılanlar ile
sınırlandırmadan, olabilecek tüm
acil olayları kapsayacak acil
durum planları hazırlanmalıdır.
Acil durum planları ve acil

durum yöntemleri, bu durumu
ortadan kaldırmak için kaptanlara
karar desteği sağlayacaktır.
30
Acil Durum Planları
Acil planlar kullanım
kolaylığına ve standart
yapıya sahip olmalıdır.
Acil görevler ile donatılmış

her personel, seyre
çıkmadan önce bu görevlere
aşina olmalı; role ve emniyet
eğitimleri aksatılmadan
uygulanmalıdır.
Ayrıca, tüm gemilerde

DENİZE DÜŞEN ADAMI
KURTARMA İŞLEMLERİ VE
PLANI talimatı olmalıdır.
31
ACİL DURUM ALARMLARI
GENEL ALARM ( )
YANGIN ALARMI ( )
10 saniye süreli
DENİZE ADAM DÜŞTÜ ( )
GENEL ÇAĞRI SİSTEMLERİ

Megafon, Diyafon, Dâhili telefon vs.
32
ALARM VERİLDİĞİNDE YAPILACAKLAR
Gemide oluşabilecek çeşitli acil durumları haber vermek
için değişik alarm işaretleri verilir. Bir tehlike durumunda
alarm verildiğinde öncelikle hangi tehlikeye ait olduğunu
anlamak ilk hareketin nasıl yapılacağı hakkında fikir
vereceği için önemlidir.
Acil durum alarmı duyulduğunda telaşa kapılmadan fakat

en hızlı şekilde aşağıdakiler yapılmalıdır.
33
 Yünlü giysiler ve varsa üzerine yağmurluk giyerek,
hemen can yeleğinizi ve role kartınızı alın.
Can yeleğinizi yolda da giyebilirsiniz, vakit

kaybetmemeye çalışın.
Tekrar geri dönme ihtimaline karşı kapı açık kalacak

şekilde çengelini takın, karanlıksa ışıkları açık bırakın.
Kamaradan çıkıp en kısa yolu kullanarak açık güverteye

çıkın. Kamaradan yanınıza eşya almak için kesinlikle vakit
kaybetmeyin.
34
Eğer tehlikeyi ifade eden birisini duyuyorsanız, sizde
aynı şekilde bağırarak etrafınızdakileri uyarın.
Doğruca role talimlerinin yapıldığı toplanma yerine

gidin.
Toplanma yerine paniğe kapılmadan en hızlı ve güvenli

şekilde varmaya çalışın. Panik sonucu oluşabilecek
yaralanmaların daha sonra büyük sorunlar oluşturacağını
unutmayın.
35
Toplanma yerine ulaştıktan sonra soğukkanlı ve disiplini
bozmadan verilen komutları ve görevleri dinleyin.
Üstünüze düşeni ekip çalışmasını bozmadan ve

diğerlerinin de moralini düzeltecek şekilde soğukkanlılıkla
yerine getirin.
36
GEMİDE AÇIK GÜVERTEYE ÇIKIŞ
YÖNLERİNİ GÖSTEREN AMBLEMLER
Acil Durumun zamanı ve şartları değişik olacağından,
gemilerde her geçit, koridor, salon ve diğer yerlerden
dışarıya çıkış yönünü gösteren fosforlu amblem etiketleri
yerleştirilmiştir.
37
TEHLİKE İŞARETLERİ
Can kurtarma aracında veya teknede önemli görevlerden
biri de iyi bir gözcülük yaparak yardıma gelen veya
bölgeden geçen tekne veya uçağa işaret vererek dikkati
çekmek ve yardım istemektir.
38
39
Uluslararası Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü’nde
belirtilen aşağıdaki işaretler birlikte veya ayrı ayrı kullanıldığı ya
da gösterildiği zaman, tehlikeyi ve yardım ihtiyacını gösterir.
Yaklaşık olarak birer dakika ara ile patlatılan bir silah

veya diğer bir patlayıcı işaret,
Herhangi bir sis işaret aletinin devamlı olarak çalınması,
Kısa aralıklarla her seferinde kırmızı yıldızlar saçan fişek

veya mermi atılması,
40
 Mors kodu ile SOS gönderme
“MAYDAY” kelimesinin söylenmesinden ibaret bir

işaretin telsiz telefonla gönderilmesi,
N.C. İşaret kod flamalarının gösterilmesi

(Tehlikedeyim acele yardım gönderin),
Üzerinde/altında bir küre veya küreye

benzer herhangi bir şey bulunan dört köşe
bir bayraktan ibaret bir işaret.
41
 Yanan bir katran veya yağ fıçısı veya benzerinden çıkan
alevlerin gemi üzerinde gösterilmesi,
Paraşütlü bir işaret fişeği veya KIRMIZI

ışık gösteren bir el meşalesi,
Portakal rengi duman veren bir duman

işareti,
Her iki yana doğru açılan kolların ağır ağır ve tekrarlı

olarak indirilip kaldırılması,
42
 Deniz Tehlike Frekansları (R/T) & DSC)
Band R/T Frekans DSC Frekans Gündüz Menzili

MF 2182 kHz 2187.5 kHz 150 NM
HF4 4125 kHz 4207.5 kHz
HF6 6215 kHz 6312 kHz
HF8 8291 kHz 8414.5 kHz
HF12 12290 kHz 12577 kHz
HF16 16420 kHz 16804.5 kHz
156.800 MHz 156.525 MHz

VHF 30 NM
(Ch16) (Ch 70)
NOT: Menzil değerleri tahmini olup, operasyon sahasındaki koşullara ve HF telsiz

yayın durumuna göre değişebilir.
43
 Telsiz telgraf mors işareti (500 kHz.- S.O.S) (01 Şubat 1999
tarihinden itibaren GMDSS ile kullanılmamaktadır.)
Bir EPIRB ve SART cihazı ile yayınlanan işaretler.
44
Can Salı/Filikaların İçindeki İşaret Verme Teçhizatı
İşaret aynası
El meşalesi, Paraşütlü işaret fişeği, Duman işaret kandili
Düdük
Su geçirmez el feneri, Işıldak
Deniz Markalama Boyası
Radar reflektörü/radar transponder cihazı (SART)
Taşınabilir GMDSS VHF EL telsizi
EPIRB cihazı
45
ACİL AYDINLATMA
Bir gemide Acil bir durumda, toplanma yerleri ve can
kurtarma vasıtalarına binme yerleri, Acil güç
kaynağından beslenen ışıklandırma ile yeterince
aydınlatılır.
Toplanma/binme mevkilerine yol veren geçitler, iskeleler

ve çıkışlar da aydınlatılır.
Bu aydınlatma, yolcu gemilerinde en az 36 saatlik bir

süre için, yük gemilerinde ise 18 saatlik bir süre için
geçerli olacak şekilde tasarlanmalıdır.
46
GENEL ALARM VE ANONS SİSTEMİ
Tüm Acil durumları yolcu ve mürettebata duyurmak,
onları role mevkilerine çağırmak ve role cetveli
içeriğindeki muhabere faaliyetlerini başlatmak için
gemilerde genel alarm sistemi kullanılır.
Sistem SOLAS’a uygun olacak ve toplu çağrı sistemi

veya diğer uygun haberleşme araçları ile
bütünleştirilecektir.
Eğlence ses sistemi, genel alarm sistemi çalıştığında

otomatik olarak kapanacaktır.
47
Genel alarm ve anons sistemleri aşağıdaki nitelikleri sahip
olmalıdır :
Gemi düdüğü veya sireni ile teçhiz edilmiş olmalı,
Gemi ana devresinden ve emercensi güç kaynağından
beslenen elektrikle çalışır zil veya klakson ya da diğer
benzer uyarı sistemi ile teçhiz edilmiş olmalı,
48
Yedi veya daha fazla kısa sesi izleyen bir uzun sesten
oluşan genel alarm işaretini verebilmeli,
Köprüüstünden ve gemi düdüğü dışında diğer önemli

noktalardan çalıştırılabilmeli,
Bütün yaşam yerlerinden ve personelin normal çalışma

yerleri ile tüm açık güvertelerden duyulabilmelidir.
49
Gemi içindeki Acil Kontrol yerleri ile, role ve can
kurtarma vasıtalarına binme yerleri arasında, karşılıklı
haberleşme için sabit ve seyyar cihazlar kullanılabilir.
Toplu çağrı sistemi yetkisiz kullanıma karşı korunacak

ve ilgili alanlardaki herhangi bir hoparlör devre dışı
kaldığında, sesi kısıldığında ya da toplu çağrı sistemi
diğer amaçlar için kullanıldığında tüm acil durum
mesajlarının yayın yapılabileceği şekilde teçhiz
edilecektir.
50
BAKIM VE KONTROLLER
51
BAKIM VE KONTROLLER
Gemideki Bakım Tutum Talimatları
Gemilerde SOLAS kurallarını içerecek şekilde bulunan

Kontrol Listesi,
Bakım tutum ve onarım talimatları,
Periyodik bakım-tutum planı,
Tavsiye edilen yağlama yağları ve yağlama yerleri
şemaları,
Değiştirilebilen parçaların listeleri,
Yedek parçaların kaynak listesi,
Bakım-tutum ve kontrol kayıt jurnali.
52
BAKIM VE KONTROLLER
Acil durumlarda can kurtarma ile ilgili donanımların
gerektiği şekilde çalışması ve görevlerini yerine getirmesi
için aşağıdaki deneme ve kontroller yapılmalıdır
Tüm can kurtarma araçları, kurtarma botları ve denize

indirme donanımlarının her hafta gözle kontrolü
yapılarak, hazır durumda oldukları görülür.
Can filikaları ve kurtarma botlarındaki bütün motorlar,

her hafta en az 3 dakika olmak üzere ileri-geri çalıştırılır.
Genel alarm sistemi her hafta denenmelidir.
53
BAKIM VE KONTROLLER
Can filikası teçhizatı dahil olmak üzere, bütün can
kurtarma vasıtalarının kontrolü her ay yapılmalı, tam ve
iyi durumda oldukları görülmeli, sonuç jurnale kayıt
edilmelidir.
Şişirilebilir can salları, şişirilebilir can yeleklerinin ve

gemiyi terk sistemlerinin bakımı, 12 ayı aşmayan
aralıklarla, bakımında uzman olan onaylanmış bakım
istasyonunda yapılmalıdır. İDARE gerek görürse bu
süreyi 17 aya çıkarabilir.
54
BAKIM VE KONTROLLER
Şişirilebilir kurtarma botlarının tüm onarımları ve bakım
tutumu, imalatçının talimatına göre yapılmalıdır.
Acil onarımlar gemide yapılabilir.
Hidrostatik serbest bırakma kilitlerinin bakımı 12 ayı

aşmayan aralıklarla, bunların bakımlarında uzman olan
bakım istasyonlarında yapılmalıdır. İDARE gerek
görürse bu süreyi 17 aya çıkarabilir.
55
BAKIM VE KONTROLLER
Denizde iken tüm GMDSS VHF El Telsizlerinin planlı
bakımları yapılmalı ve bataryalarının tam şarjlı olarak
kullanıma hazır oldukları görülmelidir.
56
CAN KURTARMA
VASITALARI
57
CAN KURTARMA VASITALARI
Genel
Gemilerde can kurtarma vasıtaları olarak kullanılan

donanımlar, geminin cinsine ve büyüklüğüne göre
değişmektedir.
Can kurtarma vasıtası olarak

 can salları,
 can filikaları ve
 kurtarma botları
kullanılmaktadır.
58
59
Genel
Yolcu gemilerinde, gemideki tüm insanların gemiyi terki

için bulundurulması gereken bütün can kurtarma araçları,
gemiyi terk emrinin verilmesinden sonra, 30 dakika içinde
tüm personel ve yolcuyu teçhizatı ile birlikte denize
indirebilecek düzendedir.
Yük gemilerinde ise, gemide bulunan toplam personelin

gemiyi terk etmesi için gerekli bütün can kurtarma
araçları, gemiyi terk işareti verildiği andan itibaren 10
dakikalık süre içinde, alacağı tüm insan ve teçhizat ile tam
olarak denize mayna edilebilecek düzendedir.
60
Can Salları
Bazı gemilerde can salları, can kurtarma vasıtası olarak
temel unsur ise de, can salları gemilerin büyük
çoğunluğunda can filikalarından sonra ikinci sırada gelir.
Can salları 30 gün denizde kalacak şekilde dizayn edilmiş

olup, yapıldığı malzemeye göre ikiye ayrılır.
(1) Şişirilebilir can salları
(2) Sert yapılı can salları
61
Can Salları
SOLAS’da belirtilen teknik kurallara göre can salları, 6-25

kişi arasında değişen taşıma kapasitesinde dizayn
edilmektedir. İstisna olarak;
• Küçük deniz vasıtaları, özellikle gezinti tekneleri ve

yatlar için, 4 kişilik cansalları da yapılmıştır.
• Uluslararası yakın seferler yapan, esas olarak fazla

yolcu taşıma kapasitesine sahip yolcu gemileri için de
35 kişi hatta 45 kişi alan daha büyük can sallarının
kullanılması onaylanmıştır.
62
Can Salları
Can sallarını kullanmak gerektiğinde, bulundukları yerden

ya el ile denize atılırlar (max. 18 m) ya da matafora ile
denize indirilirler.
Matafora ile denize indirilen can salları, genellikle yolcu

gemilerinde kullanılır.
El ile kaldırılıp, denize atılan bir can salının ağırlığı 185

kg.’ı geçmez.
63
Şişirilebilir Can Salları
Şişirilebilir can salı, yüzerlik sağlamak için, gaz ile

doldurulmuş sert olmayan bölmelerden meydana gelir ve
normal olarak kullanıma hazır olana kadar şişirilmemiş
durumda tutulur.
Can salı zehirli olmayan bir gaz (genellikle CO2) ile

şişirilir. Can salının şişirme işlemi, 180 C ile 200 C çevre
sıcaklığında 1 dakika içinde ve –300 C çevre sıcaklığında
ise 3 dakika içinde tamamlanır.
64
Can salının ana yüzdürme bölümü, her biri geri

döndürmez şişirme valfı yolu ile şişirilen, birbirinden ayrı,
ikiden az olmayan bölmeye ayrılmıştır. Yüzdürme
bölümleri, bölmelerden herhangi birinin hasara uğraması
veya şişmemesi halinde, can salında bulunan insanları ve
malzemeleri taşıyacak şekilde yapılmıştır.
65
Can salının tabanı, su geçirmezdir ve soğuğa karşı yeterli

yalıtkanlık için taban kısmı şişirilebilir bir veya daha fazla
bölme şeklinde yapılmıştır. Can salının tabanı otomatik
olarak şişmez.
Can salındaki şişirilebilir her bölme, normal çalışma

basıncının en az 3 katına dayanabilir. Ancak, basınç
kaçırma valfları ile gaz dolumu sınırlandırılarak normal
basıncın 2 katını aşması, can salının fazla basıncı
nedeniyle zarar görmesi önlenir. Normal çalışma basıncı,
şişirme pompası veya körük ile devam ettirilir.
66
Personelin denizden
sala binmelerini
sağlamak üzere, en
az bir giriş bulunur.
Girişlerde ya binme
rampası ya da binme
çarmıhı vardır.
67
Ayrıca, personelin çarmıhtan salın içine kendilerini
çekmelerine yardımcı olacak şekilde can salının içinde
donanımlarda bulunmaktadır.
68
Her şişirilebilir can salı, tamamen şişirilmiş ve çadırı

tamamen gerili durumda yüzerken, dengeli olacak şekilde
yapılmıştır. Bir can salının dengesi; dalgalı veya sakin bir
denizde ters dönmüş durumdan, bir kişinin çabasıyla
düzeltilebilecek şekilde olmalıdır.
Ayrıca personel ve teçhizatı ile tam yüklü bir can salı,

sakin suda saatte 3 millik bir hızla yedekte çekilebilecek
şekilde dengeye sahiptir.
69
Bir can salının içine, en az 12 saat süre ile devamlı

yanabilecek el ile kontrollü bir ışık yerleştirilmiştir. Bu
ışık, can salı şiştiği zaman otomatik olarak yanar ve canlı
kalma ile ilgili malzemelerin kullanma talimatlarının
okunmasını sağlayacak yeterliliktedir.
70
Can salının dışına çadırın tepesine de karanlık bir gecede
ve açık atmosferde en az 2 milden (12 saatten az olmayan
bir süre için) görülebilen, el ile kontrollü bir ışık
yerleştirilmiştir. Işık deniz suyu ile çalışan elektrik pili veya
kuru kimyasal pil ile beslenir. Can salı şiştiği zaman
otomatik olarak yanar.
Bu ışık, dakikada 50-70
Flaş yapar.
71
Şişirilebilir can salının kendi yapısı ve içinde olması
gereken malzemeler, denizin ağır yıpratma şartlarına
dayanacak şekilde yapılmış bir konteyner içine konur.
Can salının konteyneri su geçirmez durumdadır.
72
Can salı ve malzemesi, içine yerleştirilmiş durumda gemi
batarken içinden parima halatı çekilmek suretiyle şişirme
sistemini harekete geçirecek şekilde yapısal yüzerliğe
sahiptir. Bu nedenle can salı suda mümkün olduğu kadar
düz ve dengeli durumda şişmesini sağlayacak şekilde
paketlenir.
73
Hidrostatik Kilit
Can sallarını denize atacak kadar zaman yoksa ve gemi
süratle batıyorsa, sal gemi ile beraber battığı takdirde
kendiliğinden serbest kalarak açılmasını sağlayacak
hidrostatik kilitle bağlanmışlardır. Tabii bunun olabilmesi
için salın etrafında ve üzerinde gereksiz bağ ve
malzemeler bulundurulmamalıdır.
74
Hidrostatik Kilit
Hidrostatik kilidin üzerinde küçük bir delik bulunur, gemi

1,5-4 metre suya battıktan sonra deniz suyunun buraya
yaptığı basınçla kilidin içindeki bir yay harekete geçerek
salın kilidine bağlı olan bağlama halatını keserek serbest
bırakır.
75
Hidrostatik Kilit
Can salı pariması hala kilide yani gemiye bağlıdır. Sal
suyun üzerine çıkar. Gemi batmaya devam ederken
çalıştırma pariması gerilir ve sonunda CO2 tüpünü açar.
Sal açıldıktan sonra can salı pariması gerilimi 2.2±0.4 kN ,
ulaştığında hidrostatik kilidin ucunda bulunan zayıf
bağlantıdan koparak salı serbest bırakır.
76
Şişirilebilir Can Salları Konteyner Üzerindeki Bilgiler
Can salını açmadan bilgileri değiştirebilecek şekilde su
geçirmez bir muhafaza içinde geminin adı ve bağlama
limanı bilgileri konteynere iliştirilmelidir. Ayrıca,
Yapımcı firma ve ticari markası,
Seri numarası,
Can salının kaç kişilik olduğu ve onay makamı,
SOLAS yazısı
Konteynerdeki malzeme paketinin tipi (uzak sefer yapan

gemilerde SOLAS A PACK)
77
Şişirilebilir Can Salları Konteyner Üzerindeki Bilgiler
Son bakım yapıldığı tarih,
Parimanın uzunluğu (en az 10 m. + bulunduğu yer ile su

seviyesi yüksekliği olmalıdır.)
Can salının toplam ağırlığı
Su seviyesinden itibaren müsaade edilen depolama

yüksekliği
Can salını denize indirmek için yapılması gereken

hareketlerin basit şeması bulunur.
78
Şişirilebilir Bir Can Salının Malzemeleri
79
Şişirilebilir Bir Can Salının Malzemeleri
80
Bir Can Salının İçinde Bulunması Gereken Malzemeler
81
Uzunluğu 30 m.’den az olmayan, yüzer bir

ince halata bağlı can kurtarma halkası
Sapı yüzer, açılıp emniyetli bir çakı

(13 veya daha fazla kapasitedeki can
sallarında 2 çakı)
12 kişiden fazla insan taşımasına müsaade edilmeyen can

sallarında yüzer bir çamcak,
(13 veya daha fazla kapasitedeki can
sallarında 2 yüzer çamçak)
82
İki adet sünger (can salının tabanının kurulanması için)
İki adet deniz demiri, içi dışa dönmeyen tipte olmalı

halatlarının her iki ucu fırdöndü ile donatılmış özellikte
(Matafora ile atılan can salları hariç deniz demiri sal
şişince otomatik olarak suda bulunur.)
İki adet kürek
Üç adet teneke kutu açacağı (teneke kutu açmaya

yarayan uçları bulunan emniyetli çakılar kullanılabilir)
83
ilk yardım seti (Kullanıldıktan sonra sıkıca kapanabilen

su geçirmez bir kutu içinde)
Bir adet düdük / eşdeğer bir ses işareti aleti,
4 adet paraşütlü işaret fişeği
6 adet el maytabı
84
2 adet yüzer duman kandili
Su geçirmez el feneri (Su geçirmez muhafaza içinde bir

takım yedek pilleri ve lambası ile birlikte mors işareti
vermeye uygun)
Etkili bir radar reflektörü
Can kurtarma işaretlerinin su geçirmez bir kart üzerinde

veya su geçirmez muhafaza içinde bir kopyası
85
Bir adet işaret verme aynası ve

kullanma talimatı
Her insan için 10.000 kj. (2400 kcal)’den az olmayan

yiyecek
Her insan için, kişi başına 1,5 litre su
86
Bir takım balık oltası
Bir adet dereceli su içme kabı
Her insan için deniz tutmasına karşı altı

dozluk ilaç ve deniz tutma torbası
Denizde sağ kalmak için yapılacakları içeren

bir el kitabı
Can Salı kapasitesinin %10’una yetecek

kadar veya en az 2 adet ısı korumalı tulum.
87
İlave olarak, her şişirilebilir can salında;
Salda olabilecek delikleri onarmak için bir tamir takımı
Bir şişirme pompası veya körükleri bulunur.
88
Sert Yapılı Can Salları
Sert yapılı bir can salının yüzdürücü malzemesi, çok
yavaş yanan materyalden yapılmış veya çok yavaş yanan
kaplama malzemesi ile korunmuş olmalıdır.
89
Sert Yapılı Can Salları
Can salının tabanı, suyun girmesini önleyecek ve

içindekileri su ile temastan ve soğuktan en etkili şekilde
koruma özelliğine sahip olmalıdır.
Sert yapılı bir can salının diğer bütün özellikleri
şişirilebilir bir can salının özellikleri ile tamamen aynıdır.
90
DENİZDE CANLI KALMA
(SURVIVAL AT SEA)
Öğr.Gör. ŞENOL AKYOL

Uzakyol I. Zabiti
91

Denizde Canlı Kalma 1 (Survival at The Sea) Şenol Akyol

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Denizde Canlı Kalma 1 (Survival at The Sea) Şenol Akyol

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DENİZDE CANLI KALMA

Öğr.Gör. ŞENOL AKYOL

• IMO: International Maritime Organization

• ISM: International Safety Management

• SOLAS: Safety of Life At Sea

 PERSONEL EMNİYETİ birinci önceliği taşımalıdır.

• Belirli aralıklarla role talimleri yapılmalı,

Gemilerde yapılan eğitim ve talimlerde üç esas söz

Yapılan talimlerle, acil bir durumda hangi teçhizatların

• Bu sayede herkesin öncelikle ne zaman, nereye

• Ayrıca, talimler sırasında çalışmayıp, boşalmış veya

• Talime ait alarm verilir ve genel anons yapılır.

Role kartları kamaralarda hemen görülebilecek ve acil

• Ekip amirinin kim olduğu veya onun yokluğunda kimin

 Gemilerde kapalı mahallere giriş için görevlendirilen

 Matafora ile denize indirilen can sallarının kullanımı, salı

 Mataforası uygun ise serbest düşmeli mataforadan

 Kurtarma botları, uygulanabilir olduğu ölçüde her ay

 Eğer gemide gemiyi terk sistemi varsa, sistemi

Kurtarma botu ve can filikası talimleri geminin seyir

 Gemi dümen sistemi ile ilgili olarak SOLAS BÖLÜM-V

Geminin çeşitli yerlerinde birden yangın başlarsa,

Role cetvellerinde tanımlanan görevler için hazırlık ve

Sistemin çalışır olduğunu göstermek için en az iki

Yangın elbiseleri ve diğer kişisel kurtarma

İlgili haberleşme ekipmanlarının kontrolü,

Su geçirmez kapıların, yangın kapılarının ve yangın

Geminin terki için gerekli donanımın kontrolü.

Alarm işaretleri ile yolcu ve personelin toplanma

Role mevkilerine gelerek rapor verme ve role cetvelinde

Yolcu ve personelin uygun şekilde giyinmiş olduğunu

Can yeleğinin doğru şekilde giyilmiş olduğunu kontrol,

İndirme hazırlıkları ve en az bir can filikasının bir miktar

Can filikası motorunun çalıştırılması,

Can sallarını denize indirmek için

Role toplantılarının yapıldığı tarihler, gemiyi terk ve

Gemilerde acil durumlar esas alınarak yapılan görev

Acil durum planları ve acil

Acil görevler ile donatılmış

Ayrıca, tüm gemilerde

DENİZE ADAM DÜŞTÜ ( )

GENEL ÇAĞRI SİSTEMLERİ

Acil durum alarmı duyulduğunda telaşa kapılmadan fakat

Can yeleğinizi yolda da giyebilirsiniz, vakit

Tekrar geri dönme ihtimaline karşı kapı açık kalacak

Kamaradan çıkıp en kısa yolu kullanarak açık güverteye

Doğruca role talimlerinin yapıldığı toplanma yerine

Toplanma yerine paniğe kapılmadan en hızlı ve güvenli

Üstünüze düşeni ekip çalışmasını bozmadan ve

Yaklaşık olarak birer dakika ara ile patlatılan bir silah

Herhangi bir sis işaret aletinin devamlı olarak çalınması,

Kısa aralıklarla her seferinde kırmızı yıldızlar saçan fişek

“MAYDAY” kelimesinin söylenmesinden ibaret bir

N.C. İşaret kod flamalarının gösterilmesi

Üzerinde/altında bir küre veya küreye

Paraşütlü bir işaret fişeği veya KIRMIZI

Portakal rengi duman veren bir duman

Her iki yana doğru açılan kolların ağır ağır ve tekrarlı

Band R/T Frekans DSC Frekans Gündüz Menzili

156.800 MHz 156.525 MHz

NOT: Menzil değerleri tahmini olup, operasyon sahasındaki koşullara ve HF telsiz

Toplanma/binme mevkilerine yol veren geçitler, iskeleler

Bu aydınlatma, yolcu gemilerinde en az 36 saatlik bir