Χρόνος της ιστορίας – Χρόνος της αφήγησης

Σε κά θε λογοτεχνικό κείμενο υπά ρχουν δύ ο μορφές χρό νου: ο χρό νος της ιστορίας, που
συνιστά τον πραγματικό χρό νο στο πλαίσιο του οποίου εκτυλίχθηκαν τα γεγονό τα της
αφή γησης και αντιστοιχεί στην πραγματική τους διά ρκεια, και ο χρό νος της αφή γησης που
περιλαμβά νει τη διά ρκεια που αποκτού ν τα ίδια γεγονό τα στο πλαίσιο της αφή γησης και τη
σειρά με την οποία παρουσιά ζονται.

Ο χρόνος ως προς τη σειρά παρουσίασης των γεγονότων:

Ευθύγραμμη αφήγηση: Τα γεγονό τα παρουσιά ζονται στην αφή γηση με τη σειρά που
συνέβησαν. Πρό κειται για μια επιλογή που δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη, εφό σον καθιστά
την αφή γηση μονό τονη και λιγό τερο ενδιαφέρουσα.
Αφήγηση με αναχρονίες: Η παρουσίαση των γεγονό των δεν ακολουθεί την πραγματική τους
σειρά και στην αφή γηση παρατηρού νται αναλή ψεις και προλή ψεις.
Ανάληψη (ή αναδρομή ): Ο αφηγητή ς προχωρά σε αναδρομική αφή γηση γεγονό των του
παρελθό ντος, διακό πτοντας την πορεία της αφή γησης (flashback).
Πρόληψη: Ο αφηγητή ς παραβιά ζει τη χρονική σειρά και παρουσιά ζει γεγονό τα που θα γίνουν
σε κά ποιο μελλοντικό σημείο, προοικονομώ ντας κατ’ αυτό τον τρό πο μεταγενέστερες
εξελίξεις.

Ο χρόνος ως προς τη διάρκεια των γεγονότων

Στο πλαίσιο της αφή γησης παρατηρείται συνή θως ανισοχρονία ανά μεσα στον χρό νο της
ιστορίας και τον χρό νο της αφή γησης.

1. Ο χρόνος της αφήγησης είναι μικρότερος από το χρόνο της ιστορίας.

Η συντό μευση του χρό νου της αφή γησης επιτυγχά νεται με τις ακό λουθες τεχνικές:
Επιτάχυνση: Ο χρό νος της αφή γησης διαρκεί λιγό τερο από τον χρό νο της ιστορίας γιατί ο
αφηγητή ς παρουσιά ζει με συντομία γεγονό τα που έχουν μεγά λη διά ρκεια.
Παράλειψη: Κά ποια γεγονό τα ο αφηγητή ς επιλέγει να μην τα αναφέρει καθό λου, διό τι δεν
σχετίζονται κατά τρό πο ά μεσο με την ιστορία.
Περίληψη: Ο αφηγητή ς παρουσιά ζει συνοπτικά κά ποια γεγονό τα που μεσολαβού ν ανά μεσα
σε κρίσιμα σημεία της ιστορίας.
Έλλειψη ή αφηγηματικό κενό: Ο αφηγητή ς επιλέγει να παραλείψει ένα μέρος της ιστορίας ή
κά ποια γεγονό τα, που είτε εννοού νται εύ κολα είτε δεν συμβά λλουν ιδιαίτερα στην πλοκή .
2. Ο χρόνος της αφήγησης είναι μεγαλύτερος από τον χρόνο της ιστορίας.
Οι τεχνικές που σχετίζονται με τη διεύ ρυνση του χρό νου της αφή γησης είναι οι ακό λουθες:
Επιβράδυνση: Ο αφηγητή ς επιβραδύ νει την αφή γηση των γεγονό των είτε παρεμβά λλοντας
στοιχεία περιγραφή ς ή σχό λια, είτε παρουσιά ζοντας διεξοδικά τις σκέψεις και τις αντιδρά σεις
των προσώ πων σε ό ,τι αφορά ένα γεγονό ς που πιθανώ ς διή ρκεσε ελά χιστες μό λις στιγμές.
Ειδικό τερα, στο πλαίσιο της αφή γησης ενδέχεται να έχουμε «παύση» ή «επιμήκυνση».
Παύση έχουμε ό ταν ο αφηγηματικό ς χρό νος συνεχίζεται, ενώ ο χρό νος της ιστορίας έχει
διακοπεί πλή ρως. Ο αφηγητή ς, δηλαδή , διακό πτει την εξέλιξη της ιστορίας και συνεχίζει την
αφή γηση με περιγραφές (τοπίων / προσώ πων), με προσωπικές σκέψεις και σχό λια ή με
παρεκβά σεις που δεν σχετίζονται με την εξέλιξη της ιστορίας.
Επιμήκυνση έχουμε ό ταν ο αφηγητή ς χωρίς να έχει διακό ψει την αφή γηση της ιστορίας
προχωρά ωστό σο στην αναλυτική παρουσίαση ά λλων εσωτερικώ ν κυρίως διαδικασιώ ν που
επεκτείνουν αρκετά το χρό νο της αφή γησης έναντι του χρό νου της ιστορίας.

3. Σκηνή: Ο χρό νος της αφή γησης και ο χρό νος της ιστορίας εξισώ νονται ό ταν καταγρά φεται
ο διά λογος μεταξύ προσώ πων ή ο εσωτερικό ς μονό λογος ενό ς ή ρωα.

Ο χρόνος ως προς τη συχνότητα παρουσίασης των γεγονότων

Μοναδική αφήγηση: Στην αφή γηση παρουσιά ζονται μία φορά γεγονό τα της ιστορίας που
συνέβησαν μία φορά .
Θαμιστική αφήγηση: Με τη χρή ση κυρίως Παρατατικού ο αφηγητή ς παρουσιά ζει μία φορά
γεγονό τα που γίνονταν κατ’ επανά ληψη στο παρελθό ν.
Επαναληπτική αφήγηση: Γεγονό τα που συνέβησαν μία φορά δίνονται αφηγηματικά
περισσό τερες φορές είτε από τον ίδιο αφηγητή είτε από διαφορετικά πρό σωπα της ιστορίας
με διαφοροποιή σεις στην εστίαση.