2022

Rónice pokoleniowe
komunikacja i psychologia w biznesie rok I grupa III
Emilia zientara
GABRIELA ŚLIWOWSKA
ALEKSANDRA TURNO
MIKOŁAJ TOPOLEWSKIZ
Na przestrzeni historii ludzkości przewijało się wiele pokoleń. Każde kierowało się innymi prawami i
odróżniało się mentalnością. Nie inaczej jest i teraz, kiedy możemy spojrzeć wstecz, rozmawiając z
bliskimi i dostrzec jak bardzo różnimy się od naszych dziadków, czy też rodziców. Warto się przyjrzeć
temu co nas od nich odróżnia i co tak naprawdę na to wpływa.

Zacznę od pokolenia X, czyli osób urodzonych w latach 1965-1980. Nazwa pochodzi od niewiadomej
X, gdyż te czasy wyróżniały się poczuciem niepewności i wszechogarniającym chaosem1. Wydarzenia
mające wtedy miejsce bardzo mocno oddziaływały na tożsamość tego pokolenia. Podczas gdy zachód
rozwijał się w kwestii praw człowieka, demokracji, czy też technologii, Polska przeżywała kryzys
ekonomiczny, odbywały się liczne strajki i trwała ciągła walka z panującym wtedy ustrojem. Właśnie
te czasy, czyli PRL wykształciły u ludzi wysokie ambicje i chęci ciągłego rozwoju kariery zawodowej 2.
Stwierdzenie „Żyją po to, żeby pracować” nad wyraz dobrze odzwierciedla mentalność tego
pokolenia. Zostali oni wychowani przez baby boomersów, dla których praca była wartością
nadrzędną. Dobra materialne są dla nich wyznacznikiem statusu społecznego przez co często ulegają
konsumpcjonizmowi. Przejdźmy do rynku pracy i jak „iksy” się w nim odnajdują. Pracoholicy, lojalni
wobec pracodawcy będącego ich autorytetem. Czekają na awans, czy podwyżkę i rzadko albo w ogóle
nie zmieniają miejsca pracy. Jest to efektem trudności, które napotkali wchodząc na rynek pracy
takich jak inflacja, czy też wysokie bezrobocie przez co cenią sobie stabilność zatrudnienia. Ważna dla
nich jest hierarchia3. Dążą do awansu pionowego, co potwierdzają badania ankietowe
przeprowadzone przez Alicję Smolbik-Jęczmień wśród 56 przedstawicieli pokolenia X i 68
przedstawicieli pokolenia Y. Z wyników zamieszczonych w artykule „Rozwój kariery zawodowej
wśród przedstawicieli pokolenia X i Y – nowe wyzwania” prawie 82% "iksów" traktowało karierę w
sposób tradycyjny, utożsamiając ją przede wszystkim z awansem pionowym. Warte uwagi jest
również ich podejście do zachowania równowagi między pracą a życiem. Tylko 32% osób pokolenia X
biorących udział w badaniu uważa to za istotną kwestię, podczas gdy wśród "igreków" jest to 60%
respondentów4. Pokazuje to, że mogą częściej padać ofiarom wypalenia zawodowego, czy też
pracoholizmowi. Opisywane pokolenie jest świadkiem pojawienia się pierwszych nowinek
technologicznych takich jak komputer, SMS, EMAIL, ale mimo to dalej wolą komunikować się "twarzą
w twarz". Jest to ostatnia generacja charakteryzująca się takim stylem. Jednocześnie jest pierwszą
dorastającą w otoczeniu medialnej rzeczywistości. W publikacji "Transformacja sposobu
komunikowania się pokolenia X, Y, Z - bilans zysków i strat" Dr. Magdalena Wasylewicz wskazuje na
wysokie kompetencje medialne pokolenia X. Zwraca uwagę również na ich podejście do radia i
telewizji, będących dla nich atrakcyjnymi sposobami przekazu informacji5. Jeśli chodzi o autorytety
"iksów", były to głównie osoby postawione wyżej w hierarchii. Można powiedzieć, że tytuły naukowe
i stanowiska wyznaczały dla nich poniekąd "wartość" człowieka. Jak każde pokolenie miało
charakterystyczny sposób mowy. Występowało dużo zapożyczeń że staropolszczyzny, a sposób
wypowiadania się był bardziej oficjalny i poważny. Charakterystyczne powiedzenia dla tych czasów
to, np. "No krótki szpic!", co oznaczało zdenerwowanie, "Złego diabli nie biorą", czy też "a nuż ci się
uda".

1 https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokolenie_X - Wikipedia, "Pokolenie X"

2 https://www.livecareer.pl/porady-zawodowe/pokolenie-x - Ż. Spadło, "Pokolenie X na rynku pracy:

charakterystyka generacji X"
3 https://mfiles.pl/pl/index.php/Generacja_X - Encyklopedia zarządzania, "Generacja X"
4Badanie zamieszczone w artykule A. Smoblik-Jęczmień, "„Rozwój kariery zawodowej wśród
przedstawicieli pokolenia X i Y – nowe wyzwania”
5 Artykuł Dr. M. Wasylewicz, "Transformacja sposobu komunikowania się pokolenia X, Y, Z - bilans zysków i
strat"
Przejdę teraz do pokolenia Y, zwanych "Millenialsami". Są to osoby urodzone w latach 1980-
1994.6Ich świadomość została kształtowana przez wydarzenia mające ogromny wpływ na ich życie.
Duża część "igreków" urodziła się w czasach PRL-u, lecz nie byli świadomi realiów w jakich przyszli na
świat. Dla nich życie toczyło się w czasach kiedy została wprowadzona gospodarka wolnorynkowa w
1989r. co otworzyło im drogę do rozwoju i większej możliwości wyboru w życiu. Standard życia
mocno poszybował w górę. Zaczęły pojawiać się gry wideo, telefony i zaczynał raczkować internet,
który później stał się czymś, bez czego ciężko było funkcjonować7. W 2005r. nastąpiło przyłączenie się
Polski do Unii Europejskiej. Podróżowanie po innych krajach stało się ogólnodostępne. Polacy mogli
zwiedzić inne państwa, czy też wyjechać w celach zarobkowych i rozwojowych. To wszystko
wykształciło model "Millenialsa". Jest on postrzegany jako racjonalna jednostka przewidująca efekty
swoich działań8. Są pozytywnie nastawieni i ciekawi otaczającej ich rzeczywistości. Ważna dla nich
jest samorealizacja i ciągły rozwój aby zwiększać komfort swojego życia.. Oni już nie Żyją żeby
pracować, rzeczy materialne nie są dla nich wyznacznikiem statusu. Kupowanie rzeczy dla samego
posiadania zostało wyparte przez racjonalne zakupy dóbr trwałego użytku ułatwiające codzienne
funkcjonowanie9. Świetnie obrazuje to wykres w "Diagnozie społecznej" z 2011 r. pokazujący
wyposażenie gospodarstw domowych na przestrzeni lat 2000-2011. Kilkunasto lub nawet
kilkudziesięcioprocentowe wzrosty posiadania rzeczy takich jak laptop (na przestrzeni 11 lat wzrost o
36 p.p), czy też dostęp do internetu (wzrost o 46 p.p. na przestrzeni 11 lat). Pieniądze dalej są wysoko
w hierarchii. Znowu wracamy do "Diagnozy społecznej 2011" gdzie ukazane są wysokie statystyki
zasobów finansowych jako najważniejszą wartość tj. między 39.3%, a 28.2% wśród pełnoletnich
respondentów w latach 1997-2011. Stabilność zatrudnienia również straciła na znaczeniu. Pokolenie
Y częściej zmienia pracę i szuka czegoś lepszego. Bardziej zaczęły liczyć się aspekty takie jak zdrowie,
wykształcenie, pogoda ducha, czy też przyjaciele (kilkuprocentowe wzrosty). 10Jeśli chodzi o sferę
zawodową, to świetnie przedstawia ją raport "Young professionals at work", w którym
przeprowadzono rozmowy z "Milenialsami" i ankietę wśród osób w wieku 22-65 lat. Wyniki pokazały,
że pokolenie Y jest wielozadaniowe. Potrafi pogodzić sprawy życia codziennego równocześnie
wykonując obowiązki związane z pracą. Korzystają przy tym z najnowszych technologii oraz dostępu
do internetu, który pomaga im również w bardzo szybkim znajdowaniu informacji. Chętnie
współpracują w grupach, ale kontakt "twarzą w twarz" został lekko wyparty przez komunikatory i
aplikacje ułatwiające kontakt między ludźmi. W pracy nawiązują relacje, przez co czują się dobrze na
stanowisku, co również ma wpływ na ich efektywność. Oczekują ciągłego feedbacku, pochwał, czy też
motywacji ze strony pracodawcy. Gdy praca nie spełnia ich oczekiwań, po prostu szukają innej, aż w
końcu znajdą idealne stanowisko11. Autorytet pokolenia Y przypisywany jest osobie, którą
powszechnie uznaje się za kompetentną w konkretnej kwestii. Zdolności, jakich wymaga taka
kompetencja, określają poszczególne okoliczności. Ogólnie rzecz biorąc, autorytety zawierają
wartości, takie jak doświadczenie: mądrość, wielkoduszność, umiejętności, „osobowość”, odwaga.
Starsi przedstawiciele pokolenia Y inaczej postrzegają autorytet niż młodsi przedstawiciele tego
pokolenia. Jest to powodem konfliktów ponieważ jeśli szef okaże się nieudolny w radzeniu sobie z
laptopem, nawet gdyby był na przykład świetnym prawnikiem, utraci autorytet absolutny w oczach
6 https://sasdesign.pl/4-pokolenia-odbiorcow-w-social-mediach/ - D. Cilińdź, " 4 pokolenia odbiorców w social
mediach
7 https://www.slideshare.net/P_B_I/pokolenie-y-wychowani-w-sieci-2013 - "Wychowani s sieci" z 2013r.
8W. Morawski, "Socjologia ekonomiczna"
9https://www.pw.plock.pl/Kolegium-NEiS/Publikacje-w-KNEiS/Przedsiebiorczosc-i-zarzadzanie-talentami-
wybrane-zagadnienia - Politechnika Warszawska, Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych,
"Przedsiębiorczość I zarządzanie talentami - wybrane zagadnienia"
10Janusz Czapiński, Tomasz Panek, "Diagnoza społeczna 2011, warunki i jakość życia Polaków"
11 https://www.slideshare.net/Ericsson/youngprofessionalsatwork-130410234032phpapp02 - raport Wricsson
Consumer Lab, "Young professionals at work"
młodych. Kiedy wartości, na których opiera się autorytet, zanikają lub słabną, wtedy oznacza to kres
samego autorytetu. Charakterystyczne powiedzenia dla tego pokolenia są już bardziej zrozumiałe dla
obecnego pokolenia, często kojarzone są z powiedzeniami ,,typowych rodziców’’’ bo to właśnie ich
generacja. ,,A jak ci będą kazali z okna skoczyć to też skoczysz?’’, ,,Nie zaraz tylko już’’, ,,Na co
czekasz? Na oklaski?’’, ,,Nie rób takich min bo ci tak zostanie’’.

Teraz pora na pokolenie Z. Są to osoby urodzone po 1995r12. Jest to pierwsza generacja wychowująca
się w dobie internetu, której przypisuje się również takie określenia jak pokolenie C (z ang. connect),
GenTech, czy też iGeneration. Jak każde inne pokolenia, to również doświadczyło pewnych zdarzeń
wpływających na ich świadomość. W tym przypadku, pierwsze co może przyjść na myśl to Pandemia
Covid-19, która zaczęła się 11 marca 2020r. Globalne zakłócenia społeczne i gospodarcze,
odizolowanie się od innych, coraz to nowsze technologie, rozmowy o pracę online, wizytu u lekarza
"przez telefon", czy też nawet spędzanie świąt przez kamerkę na pewno zostawiło duży odcisk na
psychice i mentalności tej generacji. Dużo osób popadło w depresję bądź inne choroby psychiczne.
Problemy ze snem, zamknięcie się w sobie, jak i zabużenia odżywiania stały się dla niektórych
codziennością. Jednak dzięki temu wydarzeniu zaczęli doceniać możliwość zwykłego wyjścia z domu,
czy też przebywanie w miejscach publicznych bez maseczek co podczas pandemii było po prostu
niemożliwe13. Przedstawiciele tego pokolenia charakteryzują się mobilnością, szybką reakcją na
zmiany oraz realistycznym podejściem do życia. Są świadomi czasów w jakich przyszło im żyć i widzą
dziejący się zaraz obok nich kryzys ekonomiczny, czy też niepewność finansową. Dzięki temu potrafią
być elastyczni i gotowi do poszerzania swoich kompetencji. Lubią swobodę I niezależność. Cenią
sobie wartości społeczno-kulturowe takie jak miłość, czy rodzina, ale również rozwój osobisty,
wartości moralne, wewnętrzny spokój i harmonię. Jeśli chodzi o sferę zawodową to wnoszą dosyć
sporo na rynek pracy. Jak żadne pokolenie wcześniej posługują się najnowszą technologią. Nie znają
czasów gdzie nie było internetu, czy smartfonów. Dla nich to wszystko istniało od zawsze co mocno
pomogło im w opanowaniu nowinek technologicznych. Do pracy podchodzą praktycznie. Informacje
wyszukują bardzo szybko, ale przyswajają tylko te konkretne, które ich interesują, Mają jednak
problemy jeśli chodzi o komunikację i nawiązywanie nowych kontaktów w świecie rzeczywistym 14.
Jeśli chodzi o autorytety to charakterystyka czerpanych wzorców różni się nieco od pokolenia Y.
Odczuwają silną potrzebę przynależności do grup społecznych oraz bycia zaakceptowanym przez
otaczające ich środowisko. Często czerpią inspiracje z popularnych ludzi, którzy tworzą różnorodne
treści w social mediach tzw. Influencerach. Według rankingu influencerów, przygotowanego przez
Festiwal Twórców Internetowych SeeBloggers i agencję InfluTool, najpopularniejszymi infulencerami
w 2021 roku byli: Robert Lewandowski oraz członkowie Ekipy: Weronika „Wersow” Sowa i Karol
„Friz” Wiśniewski15. Język pokolenia Z uległ dużej zmianie w porównaniu z poprzednimi
generacjami. Zaczął pojawiać się slang młodzieżowy i zaczęto używać ,,nowych’’ słów
zapożyczonych z języka angielskiego takich jak na przykład słowo cringe. Co roku powstają
nowe stwierdzenia używane przez młodzież np.: ,,masz esse”; ,,ale Kongo’’ czy ,,slay’’.
Mimo przekazywanych genów z pokolenia na pokolenie widać wyraźne różnice. Dzięki temu
kreujemy czasy przyszłym generacjom co pozwala nam na ciągły rozwój i tworzenie coraz to
12 https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Pokolenie_Z - Wikipedia, "Pokolenie Z"
13 https://socialpress.pl/2020/11/w-jaki-sposob-pandemia-oddzialuje-na-pokolenie-z - K.
Żyłowska, "W jaki sposób Pandemia oddziałuje na pokolenie X"
14 https://wir.ue.wroc.pl/info/article/WUTf3ab6741c8cd472b8b9484aab2581b45/ - A.
Żarczyńska-Dobiesz, Barbara Chomątowska, "Pokolenie Z na rynku pracy - wyzwania dla
zarządzania zasobami ludzkimi
15 https://magazynprzedsiebiorcy.pl/pokolenie-z - A. Nawrocki, "Pokolenie Z - 5 rzeczy, które
powinieneś o nim wiedzieć. Charakterystyka pokolenia Z"
innej rzeczywistości. Bez tych różnic stalibyśmy w miejscu i nie doświadczali piękna jakie
oferuje nam życie.