POWTÓRKA

STAROŻYTNY BLISKI WSCHÓD

1.PODSTAWOWE POJĘCIA HISTORYCZNE: historia, prehistoria, archeologia, czas,

kalendarz, era, źródło historyczne

STAROŻYTNY WSCHÓD

1.PAŃSTWA STAROŻYTNEGO WSCHODU: EGIPT, cywilizacje na terenie

MEZOPOTAMII min: Sumer, Babilonia, Asyria oraz INDIE, CHINY, FENICJA, IZRAEL

A)POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE - MAPA

B)USTROJE
USTRÓJ MIAST PAŃSTW: Mezopotamia(np.; Ur ), Fenicja(np.; Tyr, Byblos, Ugarit,
Sydon) – typ monarchie
MONARCHIA DESPOTYCZNA: Egipt, Babilonia
TEOKRACJA: Sumerowie, Indie, Egipt
PATRIARCHAT: Izraelici II tyś. p.n.e. ok.200 lat
OLIGARCHIA: Fenicja
MONARCHIA: Izrael XI-X w. p.n.e. (stolica Jerozolima) po śmierci Salomona w X w. p.n.e
rozłam na dwa królestwa; Izrael ze stolicą w Samarii i Judę ze stolicą w Jerozolimie-Izrael
zdobywa na przełomie 722 i 721 roku Sargon II (Asyria) a po buncie Jerozolimy przeciw
Babilonii zburzono w 586 roku p.n.e całe miasto i Świątynię; Żydzi trafili do „niewoli
babilońskiej”-w 539 roku p.n.e Persowie pozwolili Żydom na powrót do Palestyny.
CESARSTWO: Chiny; w II tysiącleciu p.n.e dynastia SZANG

C)RELIGIE: EGIPT, cywilizacje na terenie MEZOPOTAMII min: Sumer, Babilonia, ,INDIE,

CHINY, FENICJA, IZRAEL

D) GOSPODARKA I SPOŁECZEŃSTWO: EGIPT, cywilizacje na terenie MEZOPOTAMII

min: Sumer, Babilonia, ,INDIE, CHINY, FENICJA, IZRAEL

E)PISMO: EGIPT, cywilizacje na terenie MEZOPOTAMII min: Sumer, Babilonia, INDIE,

CHINY, FENICJA, IZRAEL

F)OSIĄGNIĘCIA CYWILIZACYJNE PAŃSTW STAROŻYTNYCH : EGIPT, cywilizacje

na terenie MEZOPOTAMII min: Sumer, Babilonia, INDIE, CHINY, FENICJA, IZRAEL

G) WYBRANE POJĘCIA: neolit, rewolucja neolityczna, monoteizm, politeizm, system

irygacyjny, miasto-państwo, kodeks Hammurabiego, ziggurat, piktogram, pismo klinowe,
ideograficzne, hieroglify, pismo hieratyczne, pismo demotyckie, sanskryt, pismo alfabetyczne,
religie starożytnego wschodu i systemy filozoficzne: Egipt, wedyzm, braminizm, hinduizm,
buddyzm, konfuzjanizm, judaizm, zoroastryzm, życie pozagrobowe, mumifikacja, Biblia, Tora
etc…

1
Chronologia Indie

Chronologia Chiny

 Epoka Trzech Królestw (220-280 n.e.) - Cesarstwo rozpadło się na trzy oddzielne
państwa: Shu Han zwane także Shu, Wei oraz Wu
 koniec epoki rozpoczął się w 263 r. wraz z podbojem Shu przez Wei
 w 265 r. w Wei nastała Dynastia Jin, która w 280 r. podbiła również państwo Wu

CHRONOLOGIA IZRAEL

XVII–VI wiek p. n. e. – czasy biblijne

 ok. 1700: Abraham, Izaak, Jakub – patriarchowie ludu żydowskiego osiedlają się w Kraju Kanaan.
Głód zmusza jednak Izraelitów do migracji do Egiptu
 ok. 1300: Mojżesz wyprowadza Izraelitów z Egiptu, przez 40 lat wędrują po Pustyni, Powstanie
Tory, włączając w to 10 przykazań otrzymanych na Górze Synaj
 1300–1200: Izraelici osiedlają się na Ziemi Izraela.
 ok. 1020: Ustanowienie żydowskiej monarchii - Saul, pierwszy król
ok. 1000: Jerozolima stolicą królestwa Dawida

2
ok. 960: Budowa pierwszej świątyni przez króla Salomona – narodowego i duchowego centrum
narodu żydowskiego
ok. 930: Podzielone królestwa – Izrael i Juda
722–720: Królestwo Izraela podbite przez Asyryjczyków, wygnanie 10 plemion (10 zaginionych
Plemion Izraela)
586: Juda zdobyta przez Babilonię, Zburzenie Jerozolimy i Pierwszej Świątyni, wygnanie większości
Żydów, Okres Drugiej Świątyni
38–142: Okres Perski i Hellenistyczny
538–515: Powrót wielu Żydów z niewoli babilońskiej; Odbudowanie świątyni
332: Podbój przez Aleksandra Wielkiego, panowanie helleńskie
166–160: Powstanie Machabeuszów przeciwko ograniczaniu swobody praktyki religijnej i
zbezczeszczeniu świątyni
63: Zdobycie Jerozolimy przez Pompejusza
63 p.n.e. –313 n.e.: rządy rzymskie
63–4 p.n .e.: Herod – cesarz Rzymu, rządzi Ziemią Izraela, renowacja świątyni jerozolimskiej
Nasza era
66: Żydowski bunt przeciwko Rzymowi
70: Zniszczenie Jerozolimy i drugiej Świątyni
73: Ostatni szaniec powstania w Masadzie
132–135: Powstanie Bar Kochby przeciwko Rzymowi
313–636: Panowanie bizantyjskie
614: Inwazja perska
636–1099: Panowanie Arabskie
691: Kalif Abdul el-Malik buduje na miejscu Pierwszej i Drugiej Świątyni Kopułę na Skale
1099–1291: Czasy wypraw krzyżowych (łacińskie Królestwo Jerozolimy)
1517–1917: Rządy Imperium Ottomańskiego - ponad czterystuletnie panowanie Ottomanów zostaje
zakończone przez Brytyjczyków
1918–1948: Mandat brytyjski
1948 Państwo Izrael

3
4
5
6