VIỆN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT VẬT LIỆU

BỘ MÔN VẬT LIỆU VÀ CÔNG NGHỆ ĐÚC

BÀI TẬP LỚN

Tính toán máy dằn làm khuôn

Giả ng viên hương dẫ n : GS. Nguyễn Hồng Hải

Sinh viên thự c hiện : Đoà n Minh Hoà ng – 20196098

Hà Nội, tháng 7, năm 2023

 BÀI TẬP LỚN: TÍNH TOÁN MÁY DẰN LÀM KHUÔN
Môn học: Thiết bị phân xưởng đúc
Mộ t hò m khuô n có kích thướ c LxWxH, Hỗ n hợ p đượ c dầ m chặ t trên
má y dằ n là m khuô n vớ i á p suấ t mạ ng pm, Cho trướ c: hệ số á p suấ t sườ n x,
hệ số ma sá t giữ a hỗ n hợ p vớ i thà nh khuô n f.

1, Hã y tính và vẽ biểu đồ phâ n bố ứ ng suấ t nén theo chiều cao hò m

khuô n.

2, Tính và vẽ biểu đồ phâ n bố độ dầ m chặ t theo chiều cao hò m khuô n.

3, Tính nă ng lượ ng phả n xạ e’, nă ng lượ ng va đậ p e, thờ i gian, vậ n tố c

và gia tố c chuyển độ ng củ a piston dằ n trên cơ sở xâ y dự ng giả n đồ là m việc
củ a xi lanh dằ n.

4, Vẽ cá c vò ng trò n ứ ng suấ t Mor vớ i ứ ng suấ t nén p tính đượ c ở phầ n

1 tạ i vị trí chính giữ a và vị trí dướ i cù ng củ a hò m khuô n, Xá c định cá c thô ng
số k, ,  củ a hỗ n hợ p tạ i cá c thờ i điểm trên.
17
Dữ liệu ban đầu
Kích thước hòm khuôn LxWxH, mm 1100x950x330
Áp suất mạng, pm, kg/cm2 5,5
Hệ số áp suất sườn ؏ 0,4
Hệ số ma sát giữa hỗn hợp làm khuôn và hòm khuôn, 0,65
f
Gia tốc quán tính j 100g
Hệ số sử dụng thế năng của bàn dằn khi rơi, h 0,4
Đường kính của xilanh dằn, mm 150
Tổng trọng lượng phần nâng Q, kg 200
Lực ma sát trên 1 cm2 diện tích xilanh, kg 0,15
Hành trình của piston dằn h (S), mm 40
Khoảng cách giữa lỗ nạp và lỗ xả 25
Độ dầm chặt ban đầu d0, g/cm3 1,1
Số lần dằn, n 40
Hệ số ma sát trong của hỗn hợp f 0,6
Hệ số dầm chặt bằng phương pháp dằn, k 0,35-0,55
Câu1:

1.1. Tính ứng suất nén theo chiều cao hòm khuôn

Trong đó ta có

F=a*b=110 * 95 =10450 (cm2 ¿

U=2(a+b) =2* (110+95)=410(cm)

g
ξ 0=1 , 1( )
3 ; ؏ =0 , 4 ; f =0 ,65
cm

j=100g, g=9,81 thay số ta có bảng p theo z như sau:

z(mm) P(kg/cm^2)
0 0
100 1,066
200 2,023
300 2,890
330 3,142

1.2. Vẽ biểu đồ phân bố ứng suất nén theo chiều cao hòm khuôn.

P(kg/cm^2)
3500

3000

2500
P(kg/cm^2)

2000

1500

1000

500

0
0 50 100 150 200 250 300 350
z(mm)

1
Câu 2:

2.1. Tính toán

Ta có công thức tính độ dầm chặt theo chiều cao hòm khuôn được tính
theo công thức Akxonov:

  1 ka0,3
Với các thông số như sau:

k : Là hệ số dầm chặt bằng phương pháp dằn = 0,35 – 0,55 tùy thuộc
vào chiều cao của lớp hỗn hợp trước khi dằn, Ho.

h 4 (cm)
n 40
η (0,3- 0,7) => chọn = 0,5

Ta có bảng sau với Q = 200 kg

z
1 ,1
dQ = F *δ * dz => Qhh = ∫ 10450 . dz
0 1000

z Qhh(tính theo chiều cao z)

10 111,6

20 223,3

30 334.9

33 368,45

1
 Từ giả thiết ta có: h = 40mm; n = 40, hệ số thế năng = 0,4.

Và có chiều cao hòm khuôn = 330 mm , nên ta chọn H0= 50 cm, từ đó

suy ra k= 0,41.

Từ các giá trị trên ta có bảng:

Qhh (tính theo chiều cao z) az   1 ka0,3

111,6 0,85 1,39

223,3 1,71 1,48

334.9 2,56 1,54

368,45 2,82 1,56

2.2. Vẽ biểu đồ
Từ kết quả tính toán ta có bảng thể hiện mối liên hệ giữa chiều cao hòm
khuôn và độ đầm chặt:
z Độ đầm chặt
10 1,39
20 1,48
30 1,54
33 1,56
 Biểu đồ phân bố độ dầm chặt theo chiều cao hòm khuôn

Biểu đồ phân bố độ dầm chặt theo

chiều cao hòm khuôn

1.6
Độ đầm chặt kg/cm.cm2

1.55
1.5
1.45
1.4
1.35
1.3
5 10 15 20 25 30 35
Z (Cm)

2
Câu 3:

3.1. Tính năng lượng phản xạ e’, năng lượng va đập e

Diện tích củ a piston dằ n
2 2
π a 3 ,14. 15
F= = =176,625 (cm2)
4 4

Vì lực ma sát trên 1 cm2 diện tích xilanh, kg = 0,15, nên:

Lự c ma sá t R=0,15* F=0,15 * 176,625=26,49 (kg)

Giá trị á p suấ t

Q+ R 200
= +0 , 15=1, 28 ( atm )
F 176 ,6
Q−R 200
= −0 , 15=0 ,98 ( atm )
F 176 , 6

Tại điểm 1:
Q+ R
P1=1+ F =2 ,28 (atm)

S1= S0= (0,7 – 1) S= 0,875* 40= 35 (mm)

Tại điểm 2:

P2=P1+1=2,28+1=3,28 (atm)

S2= S1+ Se = 35 + 25 = 60 (mm)

Trong đó Se là khoả ng cá ch giữ a lỗ nạ p và lỗ xả = 25 (mm).

Tại điểm 3:

P3=0,4 (atm)

S3 = S2 + Si = S2 + (0,6 -0,7)Se= 60 + 0,6 * 25= 75 (mm)

Tại điểm 4:

P4=0,2 (atm)

S4 = S2= 60 mm

3
Từ tính toá n trên ta có đồ thị:

4
Từ hình vẽ ta tính được:

5
f trái (87 ô 1 + 21 ô 1/2)= 97,5 (mm2)

fphải (80 ô 1+20 ô 1/2) = 90 (mm2)

Ftrái (161 ô 1+ 40 ô 1/2) = 181 (mm2)

Fphải(3 ô 1 + 4 ô 1/2) = 5 (mm2)

1 1
e=(Ftrá i-Fphả i) . . = 2,8 (kgcm/cm2)
6 ,17 10

Năng lượng phản xạ

1 1
e’=(ftrá i-fphả i), 6 ,17 . 10 =0,12 (kgcm/cm2)

3.2. Tính thời gian, vận tốc và gia tốc chuyển động của piston dằn
Hình vẽ

6
7
 Chia quãng đường đi lên thành các đoạn 1-2, 2-3, 3-4, 4-5 tương ứng
với 8, 16, 8, 8 (mm).

Chia quãng đường đi xuống thành các đoạn 5-6, 6-7, 7-1 tương ứng 24,
8, 8 mm.

Diện tích ứng với các đoạn đã chia

f1-2=134 mm2;f2-3=282 mm2;f3-4=72 mm2; f4-5=0 mm2, f5-6=0 mm2;

f6-7=34 mm2; f7 -1= 80 mm2.

Giá trị áp suất dư theo giản đồ chỉ thị là:

134
P1-2= 8∗6 ,17 =2,71 (atm)

282
P2-3= 16∗6 ,17 =2,86 (atm)

72
P3-4= 8∗6 ,17 =1,45 (atm)

34
P 6 -7 = 8∗6 ,17 =0,69 (atm)

80
P7-1= 8∗6 ,17 =1,6 (atm)

Tổng phần nâng Q=200kg

200
Khối lượng phần nâng M= 9 , 81 =20,39 (kgs2/m)

Lực ma sát R=176,6*0,15=26,49 J/Kg.

Tiếp theo ta tính toán theo các quãng đường, bắt đầu từ điểm 5 (đi xuống)

Chặng 5-6:

Lực tác động lên piston: P5-6 = Q – R – p5-6 F = 200 – 26,49 - 0 = 173,51 kg
(p5-6 được coi là bằng 0)

Gia tốc chuyển động trung bình: j5-6 = 173,51 /20,39 = 8,51 (m.s-2)

8
 √ √
Thời gian t5-6= 2 s = 2∗0,024 =0,075 (s)
j 8 , 51

v6=J5-6,t5-6=8,51 * 0,075=0,64 (m/s)

Chặng 6-7:

Lực tác động lên piston: P6-7 = Q – R – p6-7 * F = 200–26,49 – 0,69*

176,6 = 51,66 kg

Gia tốc chuyển động trung bình: j6-7 = 51,66 /20,39 = 2.53 (m.s-2)

Thời gian chuyển động tính theo công thức:

2
2 ,53∗(t 6−7)
 0,008 = 0,64 * t 6-7 +
2

 t6-7= 0,012 (s)

Vận tốc chuyển động tại điểm 7: v7 = v6 + j6-7 t6-7 = 0,64 + 2.53 *
0.012 = 0,67 (m/s).

Chặng 7 - 1:

Lực tác động lên piston: P7-1 = Q – R – p7-1 * F = 200–26,49 – 1,6 *

176,6 = - 109, 05 (kg)

Gia tốc chuyển động trung bình: j6-7 = -109,05 /20,39 = -5,35 (m.s-2)

Thời gian chuyển động tính theo công thức:

2
−5 ,35∗(t 7−1)
 0,008 = 0,67 * t7-1 +
2

9
 t7-1= 0,013 (s)

Vận tốc chuyển động tại điểm 1 vào thời điểm va đập:

v1 = v7 + j7-1* t7-1 = 0,67 – 5,35 * 0,013= 0,6 (m/s)

Vận tốc chuyển động tại điểm 1 sau khi va đập:

v0 = k*v1= 0,32 * 0,6 = 0,192 (m/s)

Chặng 1-2:

Lực tác động lên piston:

P1-2 = p1-2 F – Q - R = 2,71* 176,6 – 200 - 26,49 = 252,096 (kg)

Gia tốc chuyển động trung bình: j1-2 = 252,096 /20,39 = 12,36 (m.s-2)

Thời gian chuyển động tính theo công thức:

2
12, 36∗( t 1−2)
 0.008 = 0.192 * t1-2 +
2

 t1-2= 0,024 (s)

Vận tốc chuyển động tại điểm 2:

v2 = v0 + j1-2 * t1-2 = 0,192+ 12,36 * 0.024 = 0,49 (m/s)

Chặng 2-3: Tính toán tương tự như chặng 1-2 ta có

P2-3= 278,586 (kg); j2-3= 13,66 (m.s-2), t2-3= 0,024 (s)

 Vận tốc chuyển động tại điểm 3: v3= v2 + j2-3 * t2-3= 0,82 m/s

Chặng 3-4: Tính toán tương tự như chặng 1-2 ta có

P3-4= 29,58(kg); j3-4= 1,45 (m.s-2), t3-4= 0,0096(s)

Vận tốc chuyển động tại điểm 4: v4 = v3 + j3-4* t3-4 = 0,83 (m/s)
10
 Chặng 4-5: lực tác động lên piston:

P4-5 = – Q - R = -200 - 26,49 = - 226,49 (kg)

Gia tốc chuyển động trung bình: j4-5 = - 226,49 / 26,49 = - 8,55 (m.s-
2)

Thời gian chuyển động tính theo công thức: v5 = 0 = v4 + j4-5* t4-5

 t4-5 = 0,83 / -8,55 = 0,097 (s)

 Tổng thời gian cho một chu trình:

T= 0,075 + 0,012 + 0,013 + 0,024 + 0,024 + 0,0096+ 0,097 =

0,2306(s)

Bảng tổng quát số liệu:

Quã ng Á p suấ t Lự c Gia tố c Thờ i gian Vậ n tố c

đườ ng

1-2 2,71 252,096 12,36 0,024 0,49

2-3 2,86 278,586 13,66 0,024 0,82

3-4 1,45 29,58 1,45 0,0096 0,88

4-5 0 - 226,49 - 8,55 0,097 0

5-6 0 173,51 8,51 0,075 0,64

6-7 0,69 51,66 2.53 0,012 0,67

7-1 1,6 - 109, 05 -5,35 0,013 0,192

11
Câu 4:

- Tại vị trí chính giữa của hòm khuôn H = 165 (mm) thì p = 1,7
(kg/cm2)

Hệ số ma sát trong f1 = 0,6 à tanφ = 0,6→ φ=300

φ 30
v = 45 + 2 = 45 + 2 = 600

σ nén= 2k.tanv→ 1,7 = 2k.tan600→ k = 0,49(kg/cm2)

12
 φ 30
σ kéo= 2k.tan (45 -
2
) = 2.0,49.tan(45- 2
) = 0,56 (kg/cm2)

σ nén 1, 7
τ cắt= .cosφ = 2 .cos300 = 0,74 (kg/cm2)
2

- Tại vị trí dưới cùng của hòm khuôn H = 330 (mm) thì p = 3,142
(kg/cm2); f1 = 0,6

Hệ số ma sát trong f1 = 0,6 à tanφ = 0,6→ φ=300

φ 30
v = 45 + 2 = 45 + 2 = 600

σ nén= 2k.tanv→ 3,142= 2k*tan600→ k = 0,9 (kg/cm2)

φ 30
σ kéo= 2k.tan (45 -
2
) = 2*0,9*tan(45- 2
) = 1,04(kg/cm2)

σ nén 3,142
τ cắt= .cosφ = 2 .cos300 = 1,36 (kg/cm2)
2

13