Professional Documents
Culture Documents
ΔΙΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ
ΔΙΑΦΟΡΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ
Papadìpouloc Perikl c
KAJHGHTHS
o
1= MAJHMA
miac metablht c.
Genik Morf :
1. Oi talant¸seic ekkremoÔc.
2. Oi troqièc dorufìrwn.
5. Seismik kÔmata.
6. Radienergìc dispash.
7. Didosh kumtwn.
8. Metdosh jermìthtac stouc kinht rec
kaÔsewc.
OrismoÐ:
Pardeigma:
(y 0)2 + y 2 = 1. (2)
Pardeigma:
di
L + Ri = E.
dt
5. Genik lÔsh thc D.E.:
F (x, y, y 0, ..., y (n)) = 0,
onomzetai h sunrthsh
seic.
Pardeigma:
(y 0)2 + y 2 − 1 = 0.
Genik y = sin(x + c).
LÔsh:
jhk¸n (tim¸n) .
1 1
y = c1 cos(3x)+c2 sin(3x)+ x cos x+ sin x
8 32
Na brejeÐ h merik lÔsh ìtan gia x = 0
eÐnai y = 1 kai y 0 = −1.
I. D.E. 1hc TAXHS kai 1ou BAJMOU
Genik Morf :
isodÔnama
1. QWRIZOMENWN METABLHTWN
ϕ1(x)f1(y)dx + ϕ2(x)f2(y)dy = 0 ⇔
ϕ1(x) f2(y)
dx + dy = 0 ⇔
ϕ2(x) f1(y)
ϕ1(x) f2(y)
Z Z
dx + dy = 0 ⇒ y = ϕ(x, c).
ϕ2(x) f1(y)
Efarmogèc:
D.E.
(1 + y 2)dx − (1 + x2)dy = 0 ⇔
dx dy
= ⇔
1 + x2 1+y 2
dy dx
Z Z
= ⇔
1 + y2 1+x 2
toxefy = toxefx + c ⇒ y = ef(toxefx + c).
Pardeigma (2): Na lujeÐ h D.E.:
di di
L + Ri = E ⇔ L = E − Ri ⇔
dt dt
1
Ldi = (E − Ri)dt ⇔ L di = dt ⇔
E − Ri
L di di R
E
= dt ⇔ E
= dt
RR −i R −i
L
An oloklhr¸soume èqoume:
di R E R
Z Z
E −i
= dt ⇔ ln | − i| = − t + c ⇔
R
L R L
E −R t+c E −R
| − i| = e L ⇔ i = − e L t+c,
R R
h opoÐa eÐnai kai h genik lÔsh thc D.E.
j kec), èqoume ta ex c:
E E
0 = − ec ⇔ ec = . Telik paÐrnoume ìti:
R R
E −R t c E E −Rt E − Rt
i = − e L e = − e L = (1 − e L ).
R R R R
o
2= MAJHMA
txhc
y 0 = f (x, y);
onomzetai omogen c diaforik exÐsw-
sh , an h f den exarttai apì ta x, y
qwrist, all apì to lìgo x/y . Autì
isodunameÐ me th sqèsh
ìqi omogeneÐc.
1h PerÐptwsh:
'Estw
dt − α1dx
dy = .
β1
'Etsi katal goume se exÐswsh qwrizomè-
nwn metablht¸n.
Pardeigma:
(x + y)dx + (3x + 3y − 4)dy = 0.
2h PerÐptwsh:
'Estw
α1β2 − α2β1 6= 0.
An (x0, y0) eÐnai h lÔsh tou sust matoc
x = z + x0 , y = w + y0
kai katal goume se omogen d.e..
Pardeigma:
Jètoume x = z + 1, y = w + 1, ìpou è-
qoume dx = dz, dy = dw. Me antikatsta-
sh prokÔptei
dhlad h sqèsh
∂P ∂Q
= , (sunj kh plhrìthtac)
∂y ∂x
tìte h parstash P (x, y)dx + Q(x, y)dy eÐ-
ta
Z x Z y
w(x, y) = P (x, y)dx + Q(x0, y)dy,
x0 y0
ìpou x0 , y 0 aujaÐretec stajerèc.
Pardeigma:
(cos y + y cos x)dx + (sin x − x sin y)dy = 0.
H genik lÔsh eÐnai x cos y + y sin x = C .
tonpollaplasiast Euler .
1h PerÐptwsh:
'Estw ìti
1 ∂P ∂Q
( − ) = f (x),
Q ∂y ∂x
tìte an pollaplasisoume thn parapnw
R
µ(x) = e f (x)dx,
gÐnetai pl rhc.
Pardeigma:
(x2 + y 2 + x)dx + xydy = 0
2h PerÐptwsh:
Anloga an
1 ∂P ∂Q
( − ) = −f (y),
P ∂y ∂x
tìte o oloklhrwtikìc pargontac eÐnai o
R
µ(y) = e f (y)dy .
Pardeigma:
xy 2(x + 2y + 2) = C.
3=
o
MAJHMA
6. EÔresh d.e. ìtan eÐnai gnwst h
lÔsh thc
1o B ma:
2o B ma:
y 0 = c1 − 2c2x−3, y 00 = 6c2x−4.
Me apaleif twn paramètrwn brÐskoume
ìti,
xy 0 − y
c2 = .
−3x−2
Antikajist¸ntac t¸ra sthn y 00 brÐskoume
00 6(xy 0 − y)x−4
y = −2
.
−3x
Telik èqoume ìti h zhtoÔmenh d.e. eÐnai
h akìloujh
y 00 + 2y 0x−1 − 2yx−2 = 0.
OrismoÐ:
Oikogèneia Kampul¸n:
F (x, y, c) = 0.
Gia tic diforec timèc twn c h exÐswsh
mÐa parmetro.
∂F ∂F
F (x, y, c) = 0, 6= 0, 6= 0.
∂x ∂y
H exÐswsh thc peribllousac prokÔptei
is¸sewn
F (x, y, c) = 0,
∂F
(x, y, c) = 0.
∂c
Parat rhsh: An den apaloÐfetai h c
tìte autèc oi exis¸seic apoteloÔn tic pa-
kampÔlhc.
−Rx Rx
cos a = 2 2
= 2 2
,
−x − y x +y
Ry
sin a = 2 2
.
x +y
Opìte èqoume
R2
cos2 a + sin2 a = 1 ⇒ 2 2
= 1.
x +y
Telik brÐskoume
x2 + y 2 = R 2 ,
dhlad h peribllousa kampÔlh eÐnai o
kÔkloc me exÐswsh
x2 + y 2 = R 2 .
An¸malo shmeÐo: To shmeÐo M0(x0, y0)
onomzetai an¸malo shmeÐo thc kampÔlhc
autì isqÔoun
twn exis¸sewn
F (x, y, c) = 0,
∂F
(x, y, c) = 0,
∂c
eÐnai h peribllousa o gewmetrikìc tì-
neiac
2
(y − c)2 − (x − c)3 = 0.
3
Idizousa LÔsh D.E:
f (x, y, p) = 0,
∂f
(x, y, p) = 0.
∂p
Efarmog : H monoparametrik oikogè-
Lagrange
x(y 0)2 − 3yy 0 = −9x2, x > 0.
'Omwc oi sunart seic y(x) = ±2x3/2 apo-
lÔsh.
4=
o
MAJHMA
II. Grammik ExÐswsh 1hc Txhc
thc morf c
dy
+ yg(x) = h(x). (3)
dx
[g(x)y
|
− h(x)]} dx + 1dy = 0.
{z
(4)
∂P ∂Q
= g(x), = 0.
∂y ∂x
Epomènwc
1 ( ∂P − ∂Q ) = g(x). 'Ara
Q ∂y ∂x
R
µ(x) = e g(x))dx.
'Etsi h sqèsh (6) grfetai
R
µ0(x) = g(x)e g(x))dx = g(x)µ(x).
Telik h sqèsh (6) grfetai
µy 0(x) + y(x)µ
Z
0 = µh(x) ⇔
µy(x) = µh(x)dx + C ⇔
Z
y(x) = µ−1 µh(x)dx + Cµ−1 ⇔
R Z R
y(x) = e− g(x)dx[C + h(x)e g(x)dx].
Parat rhsh:
Pollèc forèc h diaforik exÐswsh eÐnai
grammik wc proc y.
Pardeigma:
dx
+ g(y)x = h(y).
dy
Efarmog 1h Na lujeÐ h akìloujh d.e.
1
y0 − y = 2(x − 2)2.
x−2
Epomènwc
1
g(x) = − , h(x) = 2(x − 2)2.
x−2
'Ara
dx dx 1
R R
−
e g(x)dx = e x−2 = e− ln(x−2) = .
x−2
EpÐshc
R
e− g(x)dx = x − 2.
Telik èqoume ìti
1
Z
y(x) = (x − 2)[C + 2(x − 2)2 dx]
x−2
= (x − 2)[C + (x − 2)2]
= (x − 2)3 + C(x − 2).
Efarmog 2h Na lujeÐ h akìloujh d.e.
di
L + Ri = E0 sin ωt.
dt
'Eqoume
di R E0
+ i= sin ωt.
dt L L
'Ara
R E0 R R
dt Rt
g(t) = , h(t) = sin ωt, µ = e L = eL
L L
Epomènwc
− Rt E0 Rt
Z
i(t) = e L [C + sin ωt e L dt].
L
All
Rt
Rt eL R
Z
sin ωt e L dt = R ( sin ωt − ω cos ωt)
2 2
(L) + ω L
Rt
L2e L R
= ( sin ωt − ω cos ωt).
R2 + (Lω) 2 L
III. ExÐswsh Bernoulli
y 0 + α(x)y = b(x)y n, n ∈ R,
apoteleÐ thn exÐswsh Bernoulli txhc n.
EpÐlush:
u0 + (1 − n)α(x)u = (1 − n)b(x),
h opoÐa eÐnai mh-omogen c grammik . LÔ-
Z x
y 1−n(x) = e−Q(x)[ (1 − n)b(t)eQ(t)dt + C],
Q(x) = (1 − n) x α(t)dt.
R
ìpou LÔnontac
Bernoulli.
Pardeigma: Na lujeÐ h diaforik exÐ-
swsh
x
y 0 + xy = 3 , y 6= 0.
y
Blèpoume ìti eÐnai exÐswsh Bernoulli me
4y 3 èqoume
4y 3y 0 + 4xy 4 = 4x,
d(y 4)
+ 4xy 4 = 4x.
dx
Jètoume y 4 = u opìte h prohgoÔmenh
gÐnetai grammik wc proc u,
du
+ 4xu = 4x,
dx
me oloklhrwtikì pargonta
2
R
µ(x) = e 4xdx =e2x .
'Etsi prokÔptei
Z
e 2x2 u=4
2
xe2x dx + C = e2x + C.
2
2
y 4 = 1 + Ce−2x .
IV. ExÐswsh Riccati
perpt¸seic:
apì th sqèsh
metasqhmatismìc
1
y = ϕ1 + ,
w
odhgeÐ sth grammik exÐswsh
swsh Riccati
2 1
y=x + ,
w
opìte h exÐswsh gÐnetai
1
w0 + 3xw = − ,
x
h opoÐa eÐnai grammik kai èqei lÔsh
Z
w(x) = e −3x2 /2 2 2
(−x−1)e3x /2dx + ce−3x /2.
'Etsi h genik lÔsh thc exÐswshc Riccati
eÐnai
1 3x2/2
Z
y = x2 +[e −3x2 /2 (− )e dx+ce −3x 2 /2 −1
]
x
5=
o
MAJHMA
V. D.E. 1hc Txhc An¸terou BajmoÔ
Orismìc: H genik morf d.e. pr¸thc
dy
f (x, y, y 0) = 0, f (x, y, ρ) = 0, me ρ= .
dx
1h PerÐptwsh:
ρ2 − 3ρ + 2 = 0. (6)
(ρ − 1)(ρ − 2) = 0 ⇒ ρ = 1 ρ = 2.
Epomènwc èqoume
dy dy
=1 = 2 ⇔ y = x+c y = 2x+c.
dx dx
2h PerÐptwsh:
x2
2y = ρx − 16 2 .
ρ
Opìte an paragwgÐsoume wc proc x è-
qoume
dρ x x2 dρ
2ρ = ρ + x − 32 2 + 32 3
dx ρ ρ dx
4 3 dρ 2 dρ
ρ + 32xρ − xρ − 32x =0
dx dx
dρ
ρ(ρ3 + 32x) − x (ρ3 + 32x) = 0
dx
dρ
(ρ3 + 32x) × (ρ − x ) = 0.
dx
Opìte ρ3 + 32x = 0 (idizousa lÔsh)
dρ
ρ − x dx = 0 (genik lÔsh).
H genik lÔsh prokÔptei apì thn apaloi-
Pardeigma:
16y 3y 02 − 4xy 0 + y = 0.
'Eqoume
y
16y 3ρ2 − 4xρ + y = 0 ⇔ 4x = + 16y 3ρ ⇔
ρ
dρ
dx ρ − y dy dρ
4 = 2
+ 16(3y ρ + y 3 )
dy ρ 2 dy
Opìte paÐrnoume
dρ
4 ρ − y dy dρ
= 2
+ 48y 2ρ + 16y 3
⇔
ρ ρ dy
dρ 2 3 3 2 dρ
4ρ = ρ − y + 48y ρ + 16y ρ ⇔
dy dy
dρ
y(16y ρ − 1) + 3ρ(16y 2ρ2 − 1) = 0
2 2
dy
'Ara
2 2 dρ
(16y ρ − 1)(y + 3ρ) = 0.
dy
H genik lÔsh prokÔptei me apaloif tou
Genik Morf :
y = xy 0 + g(y 0).
IsodÔnama h parametrik thc morf eÐnai
y = xp + g(p), p = y.
EpÐlush: ParagwgÐzoume wc proc x kai
èqoume
dy dp dp
=p+x + g 0(p) =0
dx dx dx
'Ara èqoume
dp
[x + g 0(p)] = 0.
dx
dp
Opìte x + g 0(p) = 0 dx = 0.
y = cx + g(c).
H idizousa lÔsh prokÔptei me thn apa-
y = xp + g(p),
x = −g 0(p).
Gewmetrik h genik lÔsh orÐzei mia mo-
noparametrik oikogèneia eujei¸n. An h
g den eÐnai grammik , tìte apodeiknÔetai
ìti h idizousa lÔsh orÐzei thn peribl-
y = xy 0 + log y 0.
EÐnai exÐswsh Clairaut, opìte èqei genik
lÔsh
y = cx + log c.
Gia thn idizousa ja lujeÐ to sÔsthma
x = −g 0(p),
y = g(p) − pg 0(p), g(p) = log p.
'Etsi èqoume
x = −p−1
y = log p − pp−1.
'Ara
x = −p−1
y = log p − 1.
Epomènwc, isqÔei y = log(−x−1) − 1, h
sh.
VI. D.E. tou Lagrange
Genik Morf :
dx f 0(p) g 0(p)
= x+ ,
dp p − f (p) p − f (p)
h opoÐa eÐnai grammik wc proc x.
Pardeigma: Na lujeÐ h d.e.
1 3x2
y = xp + ,
3 p
ìpou p = y 0 (Lagrange). ParagwgÐzontac
wc proc x èqoume
18x 9x2
3p = p + + (x − 2 ),
p p
9x dp
(1 − 2 ) × (2p − x ) = 0.
p dx
Opìte èqoume
dp
2p = x , (8)
dx
9x
1 − = 0. (9)
p2
Apì thn (11) èqoume
p = cx2. (10)
3cy = c2x3 + 9.
Apì thn (12) èqoume ìti
p = ±3x1/2,
to opoÐo an to jèsw sthn arqik brÐskw
y 2 = 4x3.
6=
o
MAJHMA
VII. Grammik D.E. An¸terhc Txhc
seic
d.e.
An oi sunart seic
exÐswshc eÐnai
Genik morf :
stajeroÐ.
exÐswshc
exÐswshc eÐnai
p4 − 10p2 + 9 = 0.
LÔseic: p1 = 1, p2 = −1, p3 = 3, p4 =
−3. Epomènwc h genik lÔsh dÐnetai apì
th sqèsh
Pardeigma:
d4y d3y d2y dy
4
− 3 − 9 2 − 11 − 4y = 0.
dx dx dx dx
H qarakthristik exÐswsh eÐnai
p4 − p3 − 9p2 − 11p − 4 = 0,
(p + 1)3(p − 4) = 0.
y0 = c1e−x + c2xe−x
+ c3x2e−x + c4x3e−x + c5e4x
3h PerÐptwsh: An h (15) èqei migadikèc
morf c
d3y
− 8y = 0.
dx3
p3 − 8 = 0 ⇒ (p − 2)(p2 + 2p + 4) = 0.
RÐzec eÐnai oi akìloujec
√ √
p1 = 2, p2 = −1 + j 3, p3 = −1 − J 3.
H genik lÔsh eÐnai h akìloujh
√ √
y0(x) = c1e2x + e−x(c2 cos 3x + c3 sin 3x).
4h PerÐptwsh: An h (15) èqei migadik
p5 − p4 + 2p3 − 2p2 + p − 1 = 0.
'Ara (p − 1)(p4 + 2p2 + 1) = 0. RÐzec eÐnai
p1 = 1, p2 = i, me k = 2, p3 = −i, me k=2
y0 = c1ex + c2 cos x +
c3 sin x + x(c4 cos x + c5 sin x)
VIII. Mh Omogen c Grammik D.E.
stajeroÐ.
Prìtash: 'Estw
...................................................
....................................................
....................................................
(n−1) (n−1) (n−1)
c01y1 + c02y2 + ... + c0nyn = 0,
(omogenèc n×n sÔsthma). LÔnontac to
sÔsthma èqoume
0 w1(x) 0 wn(x)
c1(x) = , ..., cn(x) = .
w(x) w(x)
ìpou
y1 y2... yn
y10 y20 ... yn0
. . .
w(x) = . . . .
. . .
(n−1) (n−1) (n−1)
y1 y2 ... yn
Genik LÔsh
w1 wn
Z Z
y = y0 + dxy1 + ... + dxyn.
w w
Pardeigma: Na lujeÐ h exÐswsh
d2y dy x sin x.
− 2 = e
dx2 dx
H qarakthristik exÐswsh eÐnai
p2 − 2p = 0 ⇒ p(p − 2) = 0.
H genik lÔsh thc antÐstoiqhc omogenoÔc
eÐnai
y0(x) = c1 + c2e2x.
EpÐshc èqoume
y1c01 + y2c02 = 0,
y10 c01 + y20 c02 = ex sin x
Opìte
c01 + e2xc02 = 0,
0c01 + 2e2xc02 = ex sin x,
ìpou
1 e2x
w(x) = = 2e2x,
0 2e2x
0 e2x
w1(x) = x = −ex sin x,
e sin x 2e2x
1 0
w2(x) = x = ex sin x.
0 e sin x
Eqoume
0 1 x
c1(x) = − e sin x ⇒
2
1 x
c1(x) = = − e (sin x − cos x).
4
1 −x
c02(x) = e sin x ⇒
2
1 −x
c2(x) = − e (sin x + cos x).
4
PaÐrnoume
1 x
yµ = − e sin x.
2
Telik h genik lÔsh eÐnai
2x 1 x
y(x) = c1 + c2e − e sin x.
2
2oc Trìpoc: Mèjodoc prosdioristèwn
y (4) + y (3) + y 00 = 2x + 3.
H qarakthristik exÐswsh eÐnai
p4 + p3 + p2 = 0 ⇔ p2(p2 + p + 1) = 0.
RÐzec
√ √
−1 + i 3 −1 + i 3
p1 = p2 = 0, p3 = , p4 =
2 2
'Eqoume
√ √
x
−2 3 3
y0(x) = c1+c2x+e (c3 cos x+c4 sin x)
2 2
Epeid to mhdèn eÐnai dipl rÐza thc qara-
6A + 6Ax + 2B = 2x + 3.
Apì thn isìthta twn antÐstoiqwn sunte-
lest¸n brÐskoume
1 1
A= , B= .
3 2
'Ara
1 3 1
yµ(x) = x + x2 .
3 2
Telik
qarakthristik c exÐswshc.
p3 −6p2 +11p−6 = 0 ⇒ p1 = 1, p2 = 2, p3 = 3
To −1 den eÐnai lÔsh thc qarakthris-
p4 + 10p2 + 9 = 0.
RÐzec
p2 − 4p + 13 = 0,
me rÐzec
p1 = 2 + 3i, p2 = 2 − 3i.
O 2 + 3i eÐnai apl rÐza thc qarakthris-
merikèc lÔseic.
p4 + 2p3 − 3p2 = 0,
me rÐzec
p1 = p2 = 0, p3 = 1, p4 = −3.
A. EÐnai
B. EÐnai
(3) (4)
yµ0 (x), yµ00 (x), yµ (x), yµ (x),
opìte antikajist¸ntac brÐskoume
−1 −2 −7
A = , B= , C= ,
36 27 27
−3 2 4
D = , E= , F = .
20 5 5
Telik