Presente do indicativo – czas przeszły prosty w

języku portugalskim

Wstęp

Czas presente do indicativo jest bardzo podobny w użyciu do czasu Present Simple

w języku angielskim. W poniższych materiałach przedstawię sposoby jego użycia

oraz formy czasownikowe w różnych koniugacjach ( niestety w przeciwieństwie do

angielskiego, form czasownika będzie tu całe mnóstwo)

Presente do indicativo: sposoby użycia

1 Czynności zwyczajowe, powtarzalne:

Aos sábados sempre jogamos ténis

O Sr. Oliveira compra este jornal todos os dias

Normalmente levanto-me às 9 horas

2 Stwierdzanie faktów:

Em Lisboa os bancos abrem às 9 horas

A Terra gira em volta do Sol

O gelo derrete em temperatura acima do zero

3 Plany na bliską przyszłość

Visito -te amanhã

Os exames acabam na sexta

Koniugacje czasownikowe

W języku portugalskim występują cztery koniugacje : ar, er, ir, air. Każda z nich

odmienia się w inny sposób, dlatego warto pamiętać, że znając odmianę jednego z

typów czasownika, nie poznajemy automatycznie form pozostałych koniugacji. Mają

one pewne podobieństwa, jednak istnieje też wiele różnic.

Koniugacja -ar

Odmianę koniugacji -ar przeprowadzimy na podstawie czasownika ,,falar,, ( mówić).

Wygląda ona następująco:

Eu falo

Tu falas

Você/ele/ela fala

Nós falamos

Vocês/eles/elas falam
W portugalskim istnieje pięć form czasownikowych ze względu na osobę. W liczbie

mnogiej druga i trzecia osoba mają taką samą formę.

Koniugacja -ar jest bardzo regularna, więc znając jej odmianę możemy bezpiecznie

zastosować ją do zdecydowaniej większości czasowników należących do tej

koniugacji.

Zadanie 1: Odmień czasowniki w podanej osobie

1 Nós/tomar

2 Eles/acabar

3 Ele/fechar

4 Elas/falar

5 Eu/abraçar

6 Tu/encontrar

7 Você/conversar

8 Vocês/trabalhar

9 Eu/estudar

10 Nós/passear

Zadanie 2: Odmień czasowniki w zdaniach

1 Eles ___ muito alto ( falar)

2 Nós ___ um apartamento novo ( comprar)

3 A minha filha ___ oculos ( usar)

4 Esta equipa ___ futebol sempre as sextas ( jogar)

5 O nosso pai ___ o trabalho às quinze ( acabar)

6 Nunca me ___ tarde ( levantar-se)

7 Eles ___ Medicina ( estudar)

8 Ele não ___ no novo trabalho ( trabalhar)

9 Tu ___ aos pais todos os dias ( telefonar)

Koniugacja -er

Odmiana regularnych czasowników koniugacji -er wygląda następująco

Comer

Eu como

Tu comes

Você/ele/ela come

Nós comemos

Vocês/eles/elas comem

W przypadku koniugacji -er występuje już sporo wyjątków, które trzeba będzie

omówić. Pierwszą grupą wyjątków będą czasowniki nieregularne jedynie w

pierwszej osobie liczby pojedynczej. Będą to czasowniki z końcówkami -ger oraz -

cer. Żeby zachować ciągłość wymowy, w pierwszej osobie będziemy musieli

dokonać pewne zmiany

Conhecer – eu conheço/tu conheces…

Descer – eu desço/tu desces…

Esquecer – eu esqueço/tu esqueces

Proteger – eu protejo/tu proteges

Abranger – eu abranjo/tu abranjes

Żeby zachować wspomnianą już ciągłość wymowy, w pierwszej osobie wymieniamy

c na ç lub g na j. Pozostała część odmiany jest regularna.

Zadanie 3 Odmień czasowniki w odpowiedniej osobie

1 Ele/escrever

2 Eu/descer

3 Tu/beber

4 Eles/correr

5 Elas/ aprender

6 Vocês/ conhecer

7 Tu/comer
8 Nós/ aquecer

Zadanie 4. Uzupełnij zdania odpowiednimi formami czasowników

1 Ela___ no Porto ( viver)

2 Nós não ___ o pequeno-almoco em geral ( comer)

3 ___ esta pessoa ( conhecer)

4 No verão raramente ___ ( chover)

5 Tu ___ sempre o nome dele ( esquecer-se)

6 Ele não ( compreender) nada

7 Vocês ___ portugues na escola de linguas? ( aprender)

8 Quem ___ esta pergunta ( responder)

9 Eles ___ só áqua mineral ( beber)

Koniugacja -er ( wyjątki)

W koniugacji -er występuje także duża ilość czasowników nieregularnych w

pozostałych osobach. Zajmiemy się najważniejszymi z nich:

Ver- vejo/vês/vê/vemos/veem

Ler-leio/lês/lê/lemos/leem

Trazer-trago/trazes/traz/trazemos/trazem
Fazer-faço/fazes/faz/fazemos/fazem

Dizer-digo/dizes/diz/dizemos/dizem

Saber-sei/sabes/sabe/sabemos/sabem

Poder-posso/podes/pode/podemos/podem

Perder-perco/perdes/perde/perdemos/perdem

Querer-quero/queres/quer/queremos/querem

Zadanie 5 Uzupełnij zdania

1 Eu___ sempre o jornal de manhã ( ler)

2 Eles nunca ___ televisão ( ver)

3 Amanhã ele ___ festa em casa ( fazer)

4 Eu não ___ sair hoje ( poder)

5 Tu ___ nadar muito bem ( saber)

6 Ela ___ a prenda para os filhos

7 Eu não ___ o nome dele ( saber)

8 Hoje eu ___ jantar fora ( querer)

9 Quando você ___ anos? ( fazer)

10 Eles sempre ___ a guarda-chuva ( perder)

11 Nos ___ os livros na pasta ( trazer)

12 Eles ___ mal ao longe ( ver)

13 ___ trazer-me aquele livro ( poder/tu)

 Koniugacja -ir

Koniugacja -ir jest niemal identyczna do koniugacji -er. Jedyna różnica występuje w

1os liczby mnogiej.

Abrir

Eu abro

Tu abres

Ele/Ela abre

Nos abrimos

Eles/Elas abrem

Jak widać, jedyna różnica występuje w 1os liczby mnogiej gdzie zamiast końcówki -

emos, mamy -imos. Poza tym koniugacje są identyczne.

Także w koniugacji -ir występuje sporo wyjątków. Wiele czasowników jest

nieregularnych w pierwszej osobie lp. W przeciwieństwie do koniugacji -er nie

chodzi jednak o zachowanie ciągłości wymowy, tylko o zwykłą nieregularność.

Vestir – visto/vestes…

Servir – sirvo/serves

Despir – dispo/despes…

Sentir – sinto/sentes...
Conseguir – consigo/consegues…

Seguir – sigo/segues…

Preferir – prefiro/preferes

Zadanie 6 Odmień czasowniki w odpowiedniej osobie

1 Eles/partir

2 Nos/seguir

3 Eu/preferir

4 Tu/servir

5 Ela/sentir

6 Voces/despir

7 Elas/vestir

8 Eu/abro

9 Nos/servir

Zadanie 7 Uzupełnij odpowiednimi formami

1 Eu___ a camisola ( despir)

2 Ela ___ o bolo com os irmaos ( dividir)

3 Ele ___ muito cansada ( sentir-se)

4 Tu ___ estudar em barulho ( conseguir)

5 O comboio ___ para uma hora ( partir)

6 Eles ___ todos os dias ( discutir)

7 Nos ___ a porta ( abrir)

8 Elas ___ camisas brancas ( vestir)

Czasowniki zwrotne

Czasowniki zwrotne w języku polskim to te, które mają w odmianie słówko ,,się”.

Występują one również w języku portugalskim, jednak ich odmiana jest nieco

trudniejsza. W przeciwieństwie do polskiego w zależności od osoby i liczby słówko

może przyjmować różną formę.

Levantar-se

Eu levanto-me

Tu levantas-te

Você/ele/ela levanta-se

Nos levantamo-nos

Vocês levantam-se

Eles/Elas levantam -se

Jak widać, sama odmiana czasownika pozostaje taka sama oprócz 1os lmn, z której

musimy usunąć ,,s” na końcu.

Pozycja zaimka zwrotnego występuje zazwyczaj po czasowniku i łączy się poprzez

łącznik ,,-”. Istnieją jednak słówka, które będą wymuszać zmianę pozycji zaimka. Są

to:

Não

Nunca

Também

Que

Já

Como é que

Ainda nãó

Ninguém

Enquanto

Todos

Jeśli przed czasownikiem występuje któreś z powyższych słówek musimy przenieść

zaimek zwrotny przed czasownik. Warto zauważyć, że nie będziemy stosować wtedy

łącznika

Przykłady :

Todos se lembram bem dela

Enquanto se lava, canta

Nunca me deito tarde

Não te lembras do teu número de telefone

Warto też dodać, że zwrotność nie przekłada się w 100% z portugalskiego na polski.

Np: czasownik ,,sentar-se” jest zwrotny mimo że po polsku oznacza ,,siadać” . I na

odwrót, polski czasownik ,,zdarzać się” nie jest zwrotny w języku portugalskim

( acontecer).

Zadanie 8 Odmień czasowniki w odpowiedniej osobie

1 Eu/levantar-se

2 Nos/esquecer-se

3 Eles/lembrar-se

4 Ela/sentar-se

5Eu/sentir-se

6 Voces/deitar-se

7 Tu/lavar-se

8 Voce/chamar-se

9 Nos/encontrar-se

10 Tu/registrar-se

Zadanie 9 Odmień czasowniki

1 Eu nunca ___ tarde ( deitar-se)

2 Tu sempre ___ cedo ( levantar-se)

3 Ninguem ___ o nome dele ( lembrar-se)

4 Voces ___ aqui ( sentar-se)

5 Todos ___ no bar ( encontrar-se)

6 Como ___ ( chamar-se/tu)

7 Ainda não ___ ( lavar-se/eu)

8 Já ___ ( vestir-se/eles)

Zastosowanie

Czasu presente do indicativo używamy do :

Stwierdzania faktów: A terra gira ao redor do Sol

Opowiadania o czynnościach zwyczajowych, nawykach: Aos domingos sempre

descanso

Wyrażania bliskiej i pewnej przyszłości: Amanhã eles fazem uma grande festa para

os seus amigos

Uwaga: Czasu presente do indicativo nie używamy do mówienia o czynnościach

dziejących się w tym momencie. Do tego służy konstrukcja ,,estar+a+bezokolicznik”

Exemplo

Neste momento estou a comer a massa com molho e carne