8.

SINIF

İ L İ M L E R İ
F E N B
1. D Ö N E M
1. YAZILI
E N E M E
1 . D
I
PRO VA S
Adı : …………………………………………………………………
2023-2024 EĞİTİM 1. DÖNE
Soyadı : ………………………………………………………………… M
Sınıfı : ………………………………………………………………… ÖĞRETİM YILI 1. YAZIL
I

FEN BİLİMLERİ
Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanımı sırasındaki konumları ve zaman aralıkları şekilde
A) gösterilmiştir.
Şekle göre aşağıdaki açıklamalara karşılık gelen uygun durumları yazınız.
5 x 2 = 10 puan

2. zaman 1. zaman
aralığı aralığı
II. konum

III. konum I. konum

3. zaman 4. zaman
aralığı aralığı
IV. konum

Açıklamalar Durum
2. ve 3. zaman
a. Kuzey Yarım Küre’de gündüz süresinin, gece süresinden uzun olduğu zaman aralıklarıdır.
aralıkları

b. Güney Yarım Küre’nin yüzeyinde ısı enerjisinin en fazla oluştuğu zamandaki konumudur. I. konum

c. Gece ve gündüz süresinin Dünya’nın her yerde eşit olduğu zamanlarda Dünya’nın konumudur. II. ve IV. konumlar
4. ve 2. zaman
d. Kuzey Yarım Küre’de sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinin yaşandığı zaman aralıklarıdır.
aralıkları

e. Güney Yarım Yarım Küre’de ilkbahar mevsimin başladığı zamanda Dünya’nın konumudur. IV. konumu

Aşağıda verilen olaylardan hangileri Şekilde farklı basınç alanları arasında

B) Dünya’nın dönme ekseninin eğikliğinin C) oluşan rüzgârlar numaralandırılarak yön-
sonuçlarındandır? leriyle gösterilmiştir.
5 x 1 = 5 puan Şekle göre aşağıdaki soruları cevapla-
yınız. 3 x 4 = 12 puan
OLAYLAR
Y
1. Mevsimlerin oluşumu
2. İki yarım kürede aynı anda farklı mevsim- 1 2
6
lerin yaşanması 5
X Z
3. Günlük sıcaklık farklarının oluşması
4. Güneş ışınlarının yıl içinde bir noktaya geliş 3 4
açısının değişimi T
1, 2, 4 a) X, Y, Z ve T bölgelerinin basınçları arasındaki
büyüklük ilişkisi nasıldır?
X>Y>T>Z
b) Şiddeti en fazla olan rüzgâr hangisidir?
5 numaralı rüzgâr
c) Şiddeti en az olan rüzgâr hangisidir?
4 numaralı rüzgâr

8. Sınıf 3
 1. DÖNEM 2023-2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
1. YAZILI
FEN BİLİMLERİ

Dünya’nın farklı zamanlardaki konumlar-

D) Hücrenin yapısında bulunan ve kalıtımı
da K ve L şehirlerinin bulunduğu noktalar
E) sağlayan yapılar şekilde harflerle göste-
modellerde gösterilmiştir.
rilmiştir.
Modellere göre soruları cevaplayınız.
Aşağıda verilen açıklamalara karşılık
5 x 2 = 10 puan
gelen yapının harfini karşısına
yazınız. 5 x 2 = 10 puan
L L
Güneş

Güneş
Güneş
K K

I. Model II. Model L

M
Sorular I. Model II. Model
K
K ve L şehirlerinde
K: Yaz L: Yaz N
1. yaşanan mevsimler
L: Kış K: Kış
nelerdir?
Açıklamalar Yapılar
K ve L şehirlerine Güneş
DNA’nın etrafının protein kılıfla
2. ışınlarının gelme açıları K>L L>K 1. K
sarılmış hâlidir.
arasındaki ilişki nasıldır?
2. DNA’nın yapı birimidir. N
Güneş ışınlarının aydın-
lattığı alanların büyük- Hücrenin yönetim ve kalıtım
3. L>K K>L 3. L
lüğü arasındaki ilişki merkezidir.
nasıldır? 4. DNA’nın görev birimidir. M
K ve L şehirlerinde gün- Bakterilerde sitoplazmada dağınık
4. düz süreleri arasındaki K>L L>K 5. L
hâlde bulunur.
ilişki nasıldır?
Modellerde gündüz
5. yaşanan şehirler hangi- K L:
sidir?

DNA moleküllerinin kendisini eşleştirmeleri sırasında çekirdek ve sitoplazmadaki yapıların

F) artma/azalma durumlarını aşağıdaki grafiklerde gösteriniz.
5 x 2 = 10 puan

Sitoplazmadaki Çekirdekteki Sitoplazmadaki Çekirdekteki Çekirdekteki

adenin nükleotidi guanin nükleotidi şeker miktarı DNA miktarı timin miktarı

0 0 0 0 0
1 Zaman 2 Zaman 3 Zaman 4 Zaman 5 Zaman

4 8. Sınıf
 1. DÖNE
2023-2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI M
1. YAZIL
I

FEN BİLİMLERİ
Şekilde farklı basınç alanlarında hava hareketi gösterilmiştir.
G) Aşağıda verilen özelliklerin görüldüğü basınç alanlarını şekildeki I ve II numaralı bölgelerle
eşleştiriniz. 8 x 1 = 8 puan

I. bölge II. bölge

Özellikler Basınç Alanı

1. Alçalıcı hava hareketi gözlenir. I. Bölge
2. Gökyüzünde bulut olma ihtimali yüksektir. II. Bölge
3. Hava sıcaklığı düşüktür. I. Bölge
4. Hava hareketi merkezden dışarıya doğrudur. I. Bölge
5. Yağış olma ihtimali yüksektir. II. Bölge
6. Hava açıktır. I. Bölge
7. Hava sıcaklığı yüksektir. II. Bölge
8. Yükselici hava hareketi gözlenir. II. Bölge

Aşağıdaki grafiklerde özdeş cisimlerin farklı konum ve zamanlardaki gölge boyları gösterilmiştir.
H) Grafiklere göre gölge boyları verilen cisimlerin bulunduğu konumları altlarına yazınız.
3 x 2 = 6 puan

Gölge boyu (cm) Gölge boyu (cm) Gölge boyu (cm)

Tarih Tarih Tarih

21 Haziran

23 Eylül

21 Haziran

23 Eylül

21 Haziran

23 Eylül
21 Mart

21 Mart

21 Mart
21 Aralık

21 Aralık

21 Aralık

Güney Yarım Küre (Oğlak D.) Kuzey Yarım Küre (Yengeç D.) Ekvator

8. Sınıf 5
 1. DÖNEM 2023-2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
1. YAZILI
FEN BİLİMLERİ

Kromozom, nükleotid, DNA ve genin Şekilde gösterilen DNA molekülünde

I) büyüklükleri arasındaki ilişkiyi gös- J) boş bırakılan kısımları tamamlayıp mo-
termek üzere oluşturulan grafikte ya- lekülle ilgili aşağıdaki soruları cevap-
pıların isimlerini verilen kutucuklara landırınız.
5 x 1 = 5 puan
yazınız. 4 x 1 = 4 puan

A
Büyüklük I I
K
L
II II
T C G

Yapı SORULAR CEVAPLAR

L zincirindeki nükleotid dizilimi
Kromozom

1. ile aynı dizilime sahip olan zincir I. zincir

Nükleotid

hangisidir?
DNA
Gen

I. zincirinin nükleotid dizilimini

2. A-A-G-C
yazınız.

3. Hangileri yeni zincirdir? K ve L

4. Hangileri eski zincirdir? I ve II

5. I. zincirdeki fosfat sayısı kaçtır? 4

Beş farklı ailedeki anne ve babanın göz rengi genotipleri tabloda verilmiştir.
K) Verilen genotiplere göre çocuklarında görülebilecek göz renklerinin genotiplerini ve
fenotip olasılıklarını ilgili bölümlere yazınız. 10 x 2 = 20 puan
(A: Kahverengi göz rengi, a: Mavi göz rengi)

Genotip
AİLE Çocukların Genotipleri Fenotip Olasılıkları (%)
Anne Baba

Yıldız AA aa Aa Aa Aa Aa %100 kahverengi gözlü

.........................

%50 kahverengi gözlü

.......................
Kaya aa Aa Aa Aa aa aa
%50 mavi gözlü
.............
%75 kahverengi gözlü
.......................
Toprak Aa Aa AA Aa Aa aa
%25 mavi gözlü
.............

Bulut AA Aa AA Aa AA Aa %100 kahverengi gözlü

.........................

Taş aa aa aa aa aa aa %100 mavi gözlü

...............

6 8. Sınıf
 2023 – 2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. DÖNEM 1. ÖRNEK YAZILI SINAVI

AD SOYAD SINIF NUMARA

1. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu mevsim başlangıç konumları aşağıda gösterilmiş r.

Belir len tarihlerde kuzey ve güney yarım kürelerde başlayan mevsimleri yazınız. (8 Puan)
21 Aralık 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
Kuzey Yarım Küre Kış İlkbahar Yaz Sonbahar
Güney Yarım Küre Yaz Sonbahar Kış İlkbahar

2. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu iki mevsim başlangıç tarihi ve Dünya üzerindeki bazı
konumlar harflendirilerek gösterilmiş r.

1. Görsel 2. Görsel
Buna göre aşağıdaki soruları verilen görsel ve konumlara göre cevaplayınız.

a) Güneş ışınlarının öğle vak yeryüzü ile yap ğı açıları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :A>B>C 2. Görsel :C>B>A

b) Eşit miktardaki güneş ışınlarının öğle vak aydınla ğı alanları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :C>B>A 2. Görsel :A>B>C

c) Öğle vak birimyüzeye düşen ışık miktarlarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :A>B>C 2. Görsel :C>B>A

d) Özdeş cisimlerin öğle vak oluşturdukları gölge boylarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :C>B>A 2. Görsel :A>B>C
3. Dünya üzerinde bulunan bazı konumlar harflendirilerek aşağıdaki model üzerinde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a. Güneş ışınlarının yıl içinde hiçbir zaman dik açıyla düşmediği konumlar hangileridir? (4 Puan)
A ve G

b. Güneş ışınlarının yılda bir defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
B ve F

c. Güneş ışınlarının yılda iki defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
C, D ve E

4. K, L ve M olarak isimlendirilen birbirine komşu şehirler ve şehirler arasında esen rüzgârların yönü aşağıda
gösterilmiş r.

K Şehri

L Şehri M Şehri

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. Şehirlerin sıcaklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (3 Puan)

M>L>K

b. Bulutlanmanın ih malinin en yüksek olabileceği şehir hangisidir? (3 Puan)

M

5. Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili bazı özellikler verilmiş r.

1. Klimatoloji bilimi inceler. 2. Kesinlik bildirir. 3. Değişkenlik fazladır.

4. Geniş bölgeler için 5. Meteorologlar görev 6. Günün farklı saatlerinde

geçerlidir. yapar. yapılan gözlemlere dayanır.

a. Verilen özelliklerden hava olaylarına ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)

3, 5, 6
b. Verilen özelliklerden iklime ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)
1, 2, 4
6. Aşağıda DNA molekülünün bir bölümüne ait modeldeki yapılar numaralandırılarak gösterilmiş r.

4
1
3

Buna göre modeldeki numaralandırılmış yapıların hangi moleküllere ait olduğunu yazınız. (8 Puan)
1. Fosfat
2. Deoksiriboz şekeri
3. Organik baz
4. Nükleo t

7. Hücrede kalı m birimleri ve isimleri aşağıdaki modelde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. DNA’nın görev birimi hangisidir? (2 Puan)

Gen

b. DNA’nın yapı birimi hangisidir? (2 Puan)

Nükleo t

c. Yöne ci molekül hangisidir? (2 Puan)

DNA

d. Aynı canlının tüm sağlıklı bireylerinde eşit sayıda olan yapı hangisidir? (2 Puan)
Kromozom

8. Aşağıda canlılarda gerçekleşen bazı değişimlere ait örnekler verilmiş r.

1. Beslenme miktarına göre aynı özellikteki iki kedi yavrusunun büyüme hızlarının farklı olması
2. Van kedisinin göz renklerinin farklı olması
3. Çuha bitkisi tohumlarının farklı sıcaklıktaki topraklarda çimlendirildiğinde farklı renklerde çiçek açması
4. Dört boynuzlu keçilerin doğması
5. Yapışık parmaklı çocukların dünyaya gelmesi
6. Beslenme şekline göre aynı geno pe sahip dişi arıların kraliçe veya işçi arı olması

a. Verilen örneklerden mutasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

2, 4, 5

b. Verilen örneklerden modifikasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

1, 3, 6
9. Aşağıda iki farklı canlıya ait açıklamalar verilmiş r.

Sirke sineği larvaları 16 °C’luk sıcaklıkta tutulursa düz kanatlı, 25

°C’luk sıcaklıkta tutulursa kıvrık kanatlı olur. Kıvrık kanatlı sinek larvası
16 °C’luk sıcaklıkta bekle lirse düz kanatlı, düz kanatlı sinek larvası 25
°C’luk sıcaklıkta bekle lirse kıvrık kanatlı sinek olur.

Kutup ayıları kısa bacaklıdır. Ayak tabanları geniş r. Kalın yağ

tabakasına ve beyaz kürk rengine sahip r. Yavrusu da aynı özelliklere
sahip r.

Bu canlılarla ilgili şu bilgiler veriliyor:

1. Adaptasyondur.
2. Canlının yaşadığı ortama uyum sağlamasıdır.
3. Çevre şartları değiş ğinde görülen bu değişiklik yavruya aktarılmaz.
4. Çevre şartlarına göre canlının sadece genlerinin işleyişindeki değişimdir.
5. Modifikasyondur.
6. Kalıtsal değildir.

a. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin kutup ayılarında gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
1, 2

b. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin sirke sineklerinde gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
3, 4, 5, 6

10. Bezelyelerde uzun gövdeli olma geni, kısa gövdeli olma genine baskındır.
Buna göre aşağıda verilen bezelyelerin çaprazlamalarını yapınız. Geno p ve feno p oranlarını belirleyiniz.

a. Saf baskın uzun bezelye ile melez uzun bezelye (5 Puan)

AA x Aa  AA, Aa, AA, Aa

Geno p : % 50 AA, %50 Aa
Feno p : % 100 Uzun boylu

b. İki melez uzun bezelye (5 Puan)

Aa x Aa  AA, Aa, Aa, aa

Geno p : % 25 AA, % 50 Aa, %25 aa
Feno p : % 75 uzun boylu, % 25 kısa boylu
 2023 – 2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. DÖNEM 1. ÖRNEK YAZILI SINAVI

AD SOYAD SINIF NUMARA

1. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu mevsim başlangıç konumları aşağıda gösterilmiş r.

Belir len tarihlerde kuzey ve güney yarım kürelerde başlayan mevsimleri yazınız. (8 Puan)
21 Aralık 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
Kuzey Yarım Küre
Güney Yarım Küre

2. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu iki mevsim başlangıç tarihi ve Dünya üzerindeki bazı
konumlar harflendirilerek gösterilmiş r.

1. Görsel 2. Görsel
Buna göre aşağıdaki soruları verilen görsel ve konumlara göre cevaplayınız.

a) Güneş ışınlarının öğle vak yeryüzü ile yap ğı açıları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel : ……….……………………….. 2. Görsel : ……….………………………..

b) Eşit miktardaki güneş ışınlarının öğle vak aydınla ğı alanları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel : ……….……………………….. 2. Görsel : ……….………………………..

c) Öğle vak birimyüzeye düşen ışık miktarlarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel : ……….……………………….. 2. Görsel : ……….………………………..

d) Özdeş cisimlerin öğle vak oluşturdukları gölge boylarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel : ……….……………………….. 2. Görsel : ……….………………………..
3. Dünya üzerinde bulunan bazı konumlar harflendirilerek aşağıdaki model üzerinde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a. Güneş ışınlarının yıl içinde hiçbir zaman dik açıyla düşmediği konumlar hangileridir? (4 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Güneş ışınlarının yılda bir defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

c. Güneş ışınlarının yılda iki defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. K, L ve M olarak isimlendirilen birbirine komşu şehirler ve şehirler arasında esen rüzgârların yönü aşağıda
gösterilmiş r.

K Şehri

L Şehri M Şehri

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. Şehirlerin sıcaklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (3 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Bulutlanmanın ih malinin en yüksek olabileceği şehir hangisidir? (3 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili bazı özellikler verilmiş r.

1. Klimatoloji bilimi inceler. 2. Kesinlik bildirir. 3. Değişkenlik fazladır.

4. Geniş bölgeler için 5. Meteorologlar görev 6. Günün farklı saatlerinde

geçerlidir. yapar. yapılan gözlemlere dayanır.

a. Verilen özelliklerden hava olaylarına ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Verilen özelliklerden iklime ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
6. Aşağıda DNA molekülünün bir bölümüne ait modeldeki yapılar numaralandırılarak gösterilmiş r.

4
1
3

Buna göre modeldeki numaralandırılmış yapıların hangi moleküllere ait olduğunu yazınız. (8 Puan)
1. …………………………………………………………
2. …………………………………………………………
3. …………………………………………………………
4. …………………………………………………………

7. Hücrede kalı m birimleri ve isimleri aşağıdaki modelde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. DNA’nın görev birimi hangisidir? (2 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. DNA’nın yapı birimi hangisidir? (2 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

c. Yöne ci molekül hangisidir? (2 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

d. Aynı canlının tüm sağlıklı bireylerinde eşit sayıda olan yapı hangisidir? (2 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

8. Aşağıda canlılarda gerçekleşen bazı değişimlere ait örnekler verilmiş r.

1. Beslenme miktarına göre aynı özellikteki iki kedi yavrusunun büyüme hızlarının farklı olması
2. Van kedisinin göz renklerinin farklı olması
3. Çuha bitkisi tohumlarının farklı sıcaklıktaki topraklarda çimlendirildiğinde farklı renklerde çiçek açması
4. Dört boynuzlu keçilerin doğması
5. Yapışık parmaklı çocukların dünyaya gelmesi
6. Beslenme şekline göre aynı geno pe sahip dişi arıların kraliçe veya işçi arı olması

a. Verilen örneklerden mutasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Verilen örneklerden modifikasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
9. Aşağıda iki farklı canlıya ait açıklamalar verilmiş r.

Sirke sineği larvaları 16 °C’luk sıcaklıkta tutulursa düz kanatlı, 25

°C’luk sıcaklıkta tutulursa kıvrık kanatlı olur. Kıvrık kanatlı sinek larvası
16 °C’luk sıcaklıkta bekle lirse düz kanatlı, düz kanatlı sinek larvası 25
°C’luk sıcaklıkta bekle lirse kıvrık kanatlı sinek olur.

Kutup ayıları kısa bacaklıdır. Ayak tabanları geniş r. Kalın yağ

tabakasına ve beyaz kürk rengine sahip r. Yavrusu da aynı özelliklere
sahip r.

Bu canlılarla ilgili şu bilgiler veriliyor:

1. Adaptasyondur.
2. Canlının yaşadığı ortama uyum sağlamasıdır.
3. Çevre şartları değiş ğinde görülen bu değişiklik yavruya aktarılmaz.
4. Çevre şartlarına göre canlının sadece genlerinin işleyişindeki değişimdir.
5. Modifikasyondur.
6. Kalıtsal değildir.

a. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin kutup ayılarında gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

b. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin sirke sineklerinde gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

10. Bezelyelerde uzun gövdeli olma geni, kısa gövdeli olma genine baskındır.
Buna göre aşağıda verilen bezelyelerin çaprazlamalarını yapınız. Geno p ve feno p oranlarını belirleyiniz.

a. Saf baskın uzun bezelye ile melez uzun bezelye (5 Puan)

b. İki melez uzun bezelye (5 Puan)

8 /.....
LI
FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI ZI

1.
YA

ÖRNEK
SINIFI
Adı-Soyadı: ............................................................. Okul No: ............

1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU 9. SORU 10. SORU ALDIĞI
(10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) PUAN

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ...............

1) Farklı harflerin farklı fenotipi temsil ettiği bir çap- CEVAP:

razlamada, bir karakter bakımından K ve L bezel-
yelerinden K bezelyeleri kendi aralarında çapraz-
lanıyor ve L bezelyesi elde ediliyor.
K ve L bezelyelerinin genotipleri ne olabilir?

2) Dünya modeli üzerinde harfler ile temsil edilen CEVAP:

şehirlerin konumları verilmiştir.

K
Yengeç Dönencesi
L M Ekvator
Oğlak Dönencesi
N

21 Aralık tarihinde bu şehirlerde öğle vakti düz

bir zemine dikilen özdeş cisimlerin gölge boy-
larının büyüklük karşılaştırması nasıl olur?

3) Dünya’nın eksen eğikliğinin etkisi bazı tarihlerde CEVAP:

ortadan kalkar.
Buna göre eksen eğikliğinin etkisinin ortadan
kalktığı tarihler nelerdir? Kuzey Yarım Küre’de
bu tarihlerden itibaren hangi mevsim yaşanır?
4) Mevsim başlangıç tarihlerinde Dünya’nın Güneş CEVAP:
etrafındaki konumunu gösteren şekil aşağıda ve-
rilmiştir.
K L

M N

Güney Yarım Küre’de hangi aralıklarda yaz ve

kış mevsimleri yaşanır? Gündüz süresi gece
süresinden hangi aralıklarda fazladır?

5) “Ultraviyole ışınları, yaprak hücrelerinde bu- CEVAP:

lunan DNA’nın eşlenmesi sırasında kromo-
zomların yapısı veya sayısında değişime ne-
den olur.” hipotezini doğrulamak istersek;
yapacağımız etkinlikteki bağımlı, bağımsız ve
kontrol değişkenleri ne olur?

20....... / 20....... EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI .................................................................. ORTAOKULU 1

 6) Aşağıdaki görselde K ve L bölgelerindeki hava CEVAP:
hareketlerinin yönü gösterilmiştir.

K L

K ve L bölgelerini yağmur görülme ihtimali,

hava yoğunluğu, sıcaklık ve basınç büyüklüğü
açısından karşılaştırınız.

7) Belirli bir bölgede ve kısa bir zaman içinde etkili CEVAP:

olan hava koşullarına hava olayları denir.
Aşağıda gerçekleşebilecek hava olayları veril-
miştir.
1. Yağmur 2. Kar 3. Kırağı
4. Dolu 5. Sis 6. Çiy
Verilen hava olaylarından hangileri yeryüzüne
yakın bölgelerde gerçekleşir?

8) Boy karakteri bakımından genotipleri bilinmeyen CEVAP:

bezelyeler çaprazlanıyor. Çaprazlama sonucu
oluşan dört tohum ekildiğinde oluşan bezelyele-
rin fenotiplerinden biri kısa diğer üçü uzun oluyor.
Buna göre çaprazlanan bezelyelerin genotip-
leri ne olabilir?

9) Semih, yapacağı nükleotid modellerinde kullana- CEVAP:

cağı malzemeleri aşağıdaki tabloya kaydetmiştir.

Malzeme Temsil ettiği yapı

Boncuk Fosfat

Ataş Deoksiriboz şekeri

Mavi kart Guanin bazı

Sarı kart Timin bazı

Buna göre Semih’in otuz adet yapacağı nükle-

otid modellerinde kesinlikle eşit sayıda kulla-
nacağı malzemeleri yazınız.

10) Birbirine komşu dört CEVAP:

K L şehir ve aralarında
esecek rüzgar yönleri
yandaki haritada
M N gösterilmiştir.

Verilenlere göre şehirlerin sıcaklıkları arasın-

daki büyüklük ilişkisi nasıldır?

2 8. SINIF FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI BAŞARILAR:)

8 /.....
LI
FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI ZI

2.
YA

ÖRNEK
SINIFI
Adı-Soyadı: ............................................................. Okul No: ............

1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU 9. SORU 10. SORU ALDIĞI
(10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) PUAN

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ...............

1) I Yanda DNA molekülü- CEVAP:

T II nün bir bölümü model
olarak gösterilmiştir.
III G

IV A
Buna göre I, II, III ve IV numaralı yerlere ne
yazılmalıdır?

2) Aşağıda DNA molekülünün eşlenmesi sırasında CEVAP:

gerçekleşen olaylar, karışık olarak verilmiştir.
1. Sitoplazmadan çekirdek içine giren nükleotit-
ler, birbirinden ayrılmış zincirlerin karşısına uy-
gun şekilde bağlanır.
2. DNA zincirlerini karşılıklı olarak birbirine bağ-
layan zayıf bağlar kopar ve zincirler ayrılır.
3. Aynı kalıtsal yapıda iki DNA molekülü oluşur.
Verilen olayların gerçekleşme sırasını numa-
ralarıyla beraber yazınız.

3) Dört şehrin 21 Haziran tarihindeki gece-gündüz CEVAP:

sürelerini gösteren grafik aşağıda verilmiştir.
Saat Gündüz
Gece
24
12
Şehir
K L M N
Grafik değerlendirildiğinde K, L, M ve N şe-
hirleri nerelerde bulunabilir? (Şehirler Ekvator,
Kuzey veya Güney Yarım Küre’de olabilir.)
4) Birbirine komşu üç CEVAP:
L şehrin aynı zamandaki
K 23°C
19°C sıcaklıkları yandaki
M haritada gösterilmiştir.
17°C

K - L, K - M ve L - M şehirleri arasında meyda-

na gelen yatay hava hareketi hangi şehirden
hangi şehre doğrudur?
5) Aşağıda farklı hücreler verilmiştir. CEVAP:
I. Yumurta Hücresi II. Sperm hücresi
III. Kas hücresi IV. Polen hücresi
Verilen hücrelerde gerçekleşebilecek mutas-
yonlardan hangileri kalıtsal olabilir?

20....... / 20....... EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI .................................................................. ORTAOKULU 3

 6) Aslı bahçelerinde düz bir zemine diktiği bir çubu- CEVAP:
ğun öğle vakti gölge boyunu beş ay boyunca ayda
bir defa ölçerek aşağıdaki tabloya kaydediyor.
Aylar K L M N P
Gölge 28 30 34 32 30
Boyu cm cm cm cm cm
Buna göre hangi ayda güneş ışınları yeryüzü-
ne diğer aylardan daha büyük açı ile düşmüş-
tür?

7) Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili tablo veril- CEVAP:

miştir.
İklim 1 Hava Olayları 2
Tahminidir 3 Kesindir 4
Değişkenlik fazladır. 5 Değişkenlik azdır. 6
Dar bölgelerde Geniş bölgelerde
7 8
görülür. görülür.
Bilim dalı klimatoloji 9 Bilim dalı meteoroloji 10
Tablonun tamamen doğru olması için numara
ile belirtilen bölümlerden en az kaç tanesinin
yeri değiştirilmelidir?

8) Aşağıdaki şekilde kendini eşleyen bir DNA mole- CEVAP:

külü verilmiştir.
2. Zincir
K

1. Zincir
Hangi zincirlerin nükleotit dizilimleri birbiri-
nin aynısıdır?

9) Tohum şekli bakımından K ve L bezelyelerinin CEVAP:

çaprazlanması sonucu oluşabilecek bezelyelerin
genotip olasılıklarını gösteren grafik aşağıda ve-
rilmiştir.
Genotip olasılığı (%)

50
Genotip
Saf Döl Melez Döl
Buna göre çaprazlanan K ve L bezelyelerinin
genotipleri ne olabilir?

10) Aşağıdaki mutasyon ve modifikasyonlar arasın- CEVAP:

daki farklılıklara ait cümleler verilmiştir.
I. Hem fenotip hem de genotipi etkiler.
II. Yalnızca fenotipi etkiler.
III. Kalıtsallık asla söz konusu değildir.
IV. Gen yapısında değişiklik meydana gelmez.
Hangileri mutasyona ait cümledir?

4 8. SINIF FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI BAŞARILAR:)

8 /.....
LI
FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI ZI

1.
YA

ÖRNEK
SINIFI
Adı-Soyadı: ............................................................. Okul No: ............

1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU 9. SORU 10. SORU ALDIĞI
(10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) PUAN

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ...............

1) Farklı harflerin farklı fenotipi temsil ettiği bir çap- CEVAP: K. Aa (5 Puan)
razlamada, bir karakter bakımından K ve L bezel- L. aa (5 Puan)
yelerinden K bezelyeleri kendi aralarında çapraz-
lanıyor ve L bezelyesi elde ediliyor.
K ve L bezelyelerinin genotipleri ne olabilir?

2) Dünya modeli üzerinde harfler ile temsil edilen CEVAP: K > L > M > N
şehirlerin konumları verilmiştir.

K
Yengeç Dönencesi
L M Ekvator
Oğlak Dönencesi
N

21 Aralık tarihinde bu şehirlerde öğle vakti düz

bir zemine dikilen özdeş cisimlerin gölge boy-
larının büyüklük karşılaştırması nasıl olur?

3) Dünya’nın eksen eğikliğinin etkisi bazı tarihlerde
ortadan kalkar.
Buna göre eksen eğikliğinin etkisinin ortadan
kalktığı tarihler nelerdir? Kuzey Yarım Küre’de
bu tarihlerden itibaren hangi mevsim yaşanır?
4) Mevsim başlangıç tarihlerinde Dünya’nın Güneş
etrafındaki konumunu gösteren şekil aşağıda ve-
rilmiştir.
K L
CEVAP: 21 Mart - İlkbahar (3 + 2 = 5 Puan)
23 Eylül - Sonbahar (3 + 2 = 5 Puan)
CEVAP: L. Yaz (3 Puan)
M. Kış (2 Puan)
Güney Yarım Küre’de L ve N aralıkların-
dan gündüz süresi gece süresinden faz-
ladır. (5 Puan)

M N

Güney Yarım Küre’de hangi aralıklarda yaz ve

kış mevsimleri yaşanır? Gündüz süresi gece
süresinden hangi aralıklarda fazladır?

5) “Ultraviyole ışınları, yaprak hücrelerinde bu- CEVAP: Bağımsız Değişken: Ultraviyole ışınları
lunan DNA’nın eşlenmesi sırasında kromo- (4 Puan)
zomların yapısı veya sayısında değişime ne- Bağımlı Değişken: Yaprakta oluşan lekeler
den olur.” hipotezini doğrulamak istersek; (mutasyon) (3 Puan)
yapacağımız etkinlikteki bağımlı, bağımsız ve Kontrol Edilen Değişken: Işık miktarı,
kontrol değişkenleri ne olur? Sıcaklık, Su miktarı (3 Puan)

20....... / 20....... EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI .................................................................. ORTAOKULU 1

 6) Aşağıdaki görselde K ve L bölgelerindeki hava
hareketlerinin yönü gösterilmiştir.
K L
K ve L bölgelerini yağmur görülme ihtimali,
hava yoğunluğu, sıcaklık ve basınç büyüklüğü
açısından karşılaştırınız.
CEVAP: Ï Yağmur görülme ihtimali K bölgesinde
fazladır. (3 Puan)
Ï Hava yoğunluğu L bölgesinde fazladır.
(3 Puan)
Ï L bölgesindeki basınç, K bölgesinden
daha fazladır. (2 Puan)
Ï L bölgesindeki sıcaklık K bölgesinden
azdır. (2 Puan)

7) Belirli bir bölgede ve kısa bir zaman içinde etkili CEVAP: 3 - 5 - 6

olan hava koşullarına hava olayları denir.
Aşağıda gerçekleşebilecek hava olayları veril-
miştir.
1. Yağmur 2. Kar 3. Kırağı
4. Dolu 5. Sis 6. Çiy
Verilen hava olaylarından hangileri yeryüzüne
yakın bölgelerde gerçekleşir?

8) Boy karakteri bakımından genotipleri bilinmeyen CEVAP: Aa x Aa ve Aa x aa

bezelyeler çaprazlanıyor. Çaprazlama sonucu
oluşan dört tohum ekildiğinde oluşan bezelyele-
rin fenotiplerinden biri kısa diğer üçü uzun oluyor.
Buna göre çaprazlanan bezelyelerin genotip-
leri ne olabilir?

9) Semih, yapacağı nükleotid modellerinde kullana- CEVAP: Semih yapacağı nükleotid modellerinde
cağı malzemeleri aşağıdaki tabloya kaydetmiştir. boncuk ve ataş eşit sayıda kullanır.

Malzeme Temsil ettiği yapı

Boncuk Fosfat

Ataş Deoksiriboz şekeri

Mavi kart Guanin bazı

Sarı kart Timin bazı

Buna göre Semih’in otuz adet yapacağı nükle-

otid modellerinde kesinlikle eşit sayıda kulla-
nacağı malzemeleri yazınız.

10) Birbirine komşu dört CEVAP: M > N > L > K şeklindedir.

K L şehir ve aralarında
esecek rüzgar yönleri
yandaki haritada
M N gösterilmiştir.

Verilenlere göre şehirlerin sıcaklıkları arasın-

daki büyüklük ilişkisi nasıldır?

2 8. SINIF FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI BAŞARILAR:)

8 /.....
LI
FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI ZI

2.
YA

ÖRNEK
SINIFI
Adı-Soyadı: ............................................................. Okul No: ............

1. SORU 2. SORU 3. SORU 4. SORU 5. SORU 6. SORU 7. SORU 8. SORU 9. SORU 10. SORU ALDIĞI
(10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) (10 Puan) PUAN

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ...............

1) I Yanda DNA molekülü- CEVAP: I. Fosfat (3 Puan)

T II nün bir bölümü model II. Adenin bazı (3 Puan)
olarak gösterilmiştir. III. Deoksiriboz Şekeri (2 Puan)
III G
IV. Timin bazı (2 Puan)
IV A
Buna göre I, II, III ve IV numaralı yerlere ne
yazılmalıdır?

2) Aşağıda DNA molekülünün eşlenmesi sırasında CEVAP: 2 - 1 - 3

gerçekleşen olaylar, karışık olarak verilmiştir.
1. Sitoplazmadan çekirdek içine giren nükleotit-
ler, birbirinden ayrılmış zincirlerin karşısına uy-
gun şekilde bağlanır.
2. DNA zincirlerini karşılıklı olarak birbirine bağ-
layan zayıf bağlar kopar ve zincirler ayrılır.
3. Aynı kalıtsal yapıda iki DNA molekülü oluşur.
Verilen olayların gerçekleşme sırasını numa-
ralarıyla beraber yazınız.

3) Dört şehrin 21 Haziran tarihindeki gece-gündüz CEVAP: M - Ekvator (3 Puan)

sürelerini gösteren grafik aşağıda verilmiştir. N ve K - Kuzey Yarım Küre (4 Puan)
Saat Gündüz L - Güney Yarım Küre (3 Puan)
Gece
24
12
Şehir
K L M N
Grafik değerlendirildiğinde K, L, M ve N şe-
hirleri nerelerde bulunabilir? (Şehirler Ekvator,
Kuzey veya Güney Yarım Küre’de olabilir.)
4) Birbirine komşu üç CEVAP: Yatay hava hareketi;
L şehrin aynı zamandaki
K 23°C K ➞ L (4 Puan)
19°C sıcaklıkları yandaki M ➞ K (3 Puan)
M haritada gösterilmiştir.
17°C M ➞ L (3 Puan)
şeklindedir.
K - L, K - M ve L - M şehirleri arasında meyda-
na gelen yatay hava hareketi hangi şehirden
hangi şehre doğrudur?
5) Aşağıda farklı hücreler verilmiştir. CEVAP: I. Yumurta Hücresi (4 Puan)
I. Yumurta Hücresi II. Sperm hücresi II. Sperm hücresi (3 Puan)
III. Kas hücresi IV. Polen hücresi IV. Polen hücresi (3 Puan)
Verilen hücrelerde gerçekleşebilecek mutas-
yonlardan hangileri kalıtsal olabilir?

20....... / 20....... EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI .................................................................. ORTAOKULU 3

 6) Aslı bahçelerinde düz bir zemine diktiği bir çubu- CEVAP: K ayında güneş ışınları yeryüzüne diğer
ğun öğle vakti gölge boyunu beş ay boyunca ayda aylardan daha büyük açı ile düşmüştür
bir defa ölçerek aşağıdaki tabloya kaydediyor.
Aylar K L M N P
Gölge 28 30 34 32 30
Boyu cm cm cm cm cm
Buna göre hangi ayda güneş ışınları yeryüzü-
ne diğer aylardan daha büyük açı ile düşmüş-
tür?

7) Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili tablo veril- CEVAP: Tablonun tamamen doğru olması için
miştir. en az 4 bölüm yer değiştirmelidir.
İklim 1 Hava Olayları 2
Tahminidir 3 Kesindir 4
Değişkenlik fazladır. 5 Değişkenlik azdır. 6
Dar bölgelerde Geniş bölgelerde
7 8
görülür. görülür.
Bilim dalı klimatoloji 9 Bilim dalı meteoroloji 10
Tablonun tamamen doğru olması için numara
ile belirtilen bölümlerden en az kaç tanesinin
yeri değiştirilmelidir?

8) Aşağıdaki şekilde kendini eşleyen bir DNA mole- CEVAP: 1 - K

külü verilmiştir. 2-L
2. Zincir
K

1. Zincir
Hangi zincirlerin nükleotit dizilimleri birbiri-
nin aynısıdır?

9) Tohum şekli bakımından K ve L bezelyelerinin CEVAP: Aaxaa ve AaxAa

çaprazlanması sonucu oluşabilecek bezelyelerin
genotip olasılıklarını gösteren grafik aşağıda ve-
rilmiştir.
Genotip olasılığı (%)

50
Genotip
Saf Döl Melez Döl
Buna göre çaprazlanan K ve L bezelyelerinin
genotipleri ne olabilir?

10) Aşağıdaki mutasyon ve modifikasyonlar arasın- CEVAP: Yalnız I

daki farklılıklara ait cümleler verilmiştir.
I. Hem fenotip hem de genotipi etkiler.
II. Yalnızca fenotipi etkiler.
III. Kalıtsallık asla söz konusu değildir.
IV. Gen yapısında değişiklik meydana gelmez.
Hangileri mutasyona ait cümledir?

4 8. SINIF FEN BİLİMLERİ - 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI SINAVI BAŞARILAR:)

 ............................................... ORTAOKULU 2023-2024 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI
FEN BİLİMLERİ DERSİ 1. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI

Adı Soyadı : ............................. Sınıfı : .................. No : ................ Not :.................

1. Aşağıda Dünya’nın Güneş etrafındak bazı konumları le I, II, III ve IV tar h aralıkları ver lm şt r.

Bu tar h aralıklarında Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Yarım Küre’de hang mevs mler n
yaşandığını aşağıdak tabloya yazınız. (8 puan)

I II III IV

Kuzey Yarım Küre Abdulkadir

....................... ORAKCI
....................... ....................... .......................

Güney Yarım Küre Fen Bilimleri

....................... Öğretmeni
....................... ...................... .......................

2. Aşağıda aynı m ktar Güneş ışınlarının Dünya yüzey ne düştüğü K ve L bölgeler ver lm şt r.

Bu bölgelerde Güneş ışınlarının düşme açısının sonucu olarak meydana gelen değ ş mlerden
3 tanes n yazınız. (9 puan)

K L

1. ...................................................................... .......................................................................

2. ...................................................................... .......................................................................

3. ...................................................................... .......................................................................
3. Yanda ver len üç farklı bölge arasında oluşan rüzgarların yönü oklar le
göster lm şt r.

Görsele göre aşağıdak soruları cevaplayınız.

1. Bölgeler n sıcaklıklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 puan)

....................................

2. Hang k bölge arasındak rüzgarın ş ddet en büyüktür? (4 puan)

....................................

4. İkl m ve hava olayları le lg l aşağıdak soruları cevaplayınız. (8 puan)

İKLİM HAVA OLAYLARI

İnceleyen b l m dalı Bu alanda çalışan İnceleyen b l m dalı Bu alanda çalışan

b l m nsanı b l m nsanı

................................... ................................... ................................... ...................................

Abdulkadir ORAKCI
Fen Bilimleri Öğretmeni
5. Aşağıdak görselde b r DNA bölümü ver lm şt r.

Görsele göre aşağıdak soruları cevaplayınız.

a.Görselde harflerle göster len yapıların s mler n yazınız. (8 puan)

a b c d

.......................... .......................... .......................... ..........................

b. Görselde toplam kaç nükleot t vardır? (6 puan)

...............................................................................................................................................................
6. Heteroz got sarı tohumlu b r bezelye le yeş l tohumlu bezelyey çaprazlayınız. (Sarı tohum
alel “A”, yeş l tohum alel “a” le göster lecekt r.) (14 puan)

7. Aşağıda çuha ç çeğ ne a t görseller ver lm şt r.

o
30-35 C sıcaklıkta o
15-20 C sıcaklıkta
Abdulkadir ORAKCIbeyaz çuha ç çeğ kırmızı çuha ç çeğ

Fen
a.Çuha ç çeğ n n reng nde Bilimleri
meydana gelen değ şÖğretmeni
m hang kavram le açıklanır?(4 puan)

..............................................................................................................................................................

b. Çuha ç çeğ nde meydana gelen değ ş m canlının sonrak nes ller ne aktarılab l r m ?
Neden le b rl kte açıklayınız. (6 puan)

8. Bazı canlılarda meydana gelen değ ş mler aşağıda ver lm şt r.

Ÿ Altı bacaklı kuzunun doğması

Ÿ Erkeklerde görülen yapışık parmaklılık
Ÿ Bazı bebekler n eks k organ le doğması

a. Canlılarda meydana gelen değ ş m hang kavram le açıklanır?(4 puan)

...............................................................................................................................................................

b. Canlılarda meydana gelen bu değ ş mlere neden olan etmenlere k örnek yazınız. (6 puan)

1. ...........................................................................................................................................................

2. ..........................................................................................................................................................
 9.Canlılarda meydana gelen bazı değ ş mler aşağıda ver lm şt r. (9 puan)

Abdulkadir ORAKCI
a. Hang numaralı değ şFen Bilimleri
mler mod fikasyondur?Öğretmeni

..............................................................................................................................................................

b. Hang numaralı değ ş mler mutasyondur?

..............................................................................................................................................................

10. Aşağıda canlıların geç rd ğ bazı değ ş mler ver lm şt r

1. Aslanların d şler n n ve pençeler n n s vr ve uzun olması

2. Kuzey kutbunda yaşayan kutup ayılarının tüyler n n beyaz renkte olması
3. Kaktüsler n yapraklarının d ken şekl nde olması

a. Canlılarda meydana gelen bu değ ş mler hang kavram le açıklanır?(4 puan)

...............................................................................................................................................................

b. Canlılardak bu değ ş m canlıların bulundukları ortama uyumunu artıran hang davranışın

gel şmes n sağlamıştır? (6 puan)

1 2 3

......................................... ......................................... .........................................

 2023- 2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. DÖNEM 1. YAZILI SINAVI

ADI – SOYADI:

SINIFI:

NUMARASI:

1. Dünya’nın 21 Haziran tarihinde Güneş’e göre konumu ile K, L, M ve N şehirlerinin yerleri aşağıda
gösterilmiştir.

Belirtilen konumda K, L, M ve N şehirlerinde yaşanan durumlar ile ilgili soruları cevaplandırınız. (2x4=8 puan)

a. Hangi şehirlerde yaşanan gündüz süresi, gece süresinden uzundur?

………………………………
b. Hangi şehirde yaşanan gündüz süresi, gece süresine eşittir?
…………………………….
c. Hangi şehirlerde kış mevsimi yaşanmaya başlar?
………………………….
d. M şehrinde yaşanan gece süresi, hangi şehirlerde yaşanan gece süresinden daha uzundur?
…………………………

2. Aşağıda Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanımı sırasındaki mevsim başlangıç tarihleri ile bu tarihler arasında
Dünya’nın hareket aralıkları numaralanmıştır.

Buna göre aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (2x4= 8 puan)

a. Hangi hareket aralığında Güney Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanır?

…………………………
b. Hangi zaman aralığında güneş ışınları Kuzey Yarım Küre’ye dik ve dike yakın düşer?
……………………….
c. Hangi zaman aralığında Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar mevsimi yaşanır?
…………………….
d. Hangi zaman aralıklarında Güney Yarım Küre’ye düşen güneş ışığının açısı artar?
………………….
 3. Aşağıdaki dünya modeli üzerinde bazı bölgeler verilmiştir.

Bu bölgeler ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (2x4= 8 puan)

a. Hangi tarihte K bölgesinde yaz mevsimi yaşanmaya başlar?

…………………………
b. Hangi tarihte L bölgesinde bir cismin gölgesi oluşmaz?
……………………..
c. Hangi tarihlerde M şehrine güneş ışığı dik açı ile düşer?
…………………….
d. Hangi tarihte N şehrinin birim yüzeyine düşen güneş ışığının miktarının en fazladır?
……………………

4. Dünya'nın Güneş etrafında dönerken sahip olduğu dönme ekseni ve yörünge ekseni arasındaki 23 derece 27
dakikalık açı, eksen eğikliği olarak adlandırılır. Eksen eğikliğinin dünyada pek çok sonucu vardır.

Eksen eğikliğinin sonuçlarından üçünü aşağıya yazınız. (3x3= 9 puan)

a. ……………………………………………………………………………..

b. ………………………………………………………………………………

c. ……………………………………………………………………………….

5. Aşağıdaki grafikte K şehrinde düz bir zemin üzerindeki bir cismin yılın bazı tarihlerinde ölçülen gölge
boyundaki değişim verilmiştir.
K şehri ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (2x3= 6 puan)

1. Hangi yarım kürededir?

………………………..
2. Hangi tarihte kış mevsimi yaşamaya başlar?
………………………..
3. Hangi tarihte en uzun gündüzü yaşar?
……………………….
 6. Birbiri ile etkileşim halinde olan K ve L bölgeleri arasında esen rüzgarın yönü aşağıda gösterilmiştir.

K ve L bölgeleri ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız. (2x4= 8 puan)

a. Hangi bölgenin sıcaklığı daha yüksektir?

…………………………….
b. Hangi bölgede alçalıcı hava hareketi gerçekleşir?

……………………………..

c. Hangi bölgenin hava yoğunluğu daha azdır?

……………………………
d. Hangi bölgede bulutlanma ve yağış görülme ihtimali daha azdır?
…………………………….

7. Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili bazı yargılar verilmiştir.

Bu yargılardan iklim ve hava olayları ile ilgili olanları kutucuklara yazınız. (3x2= 6 puan)

a. Gelecek hafta Samsun’un Ladik ilçesinde yoğun kar yağışı bekleniyor.

b. Bu yılın yaz ayları sıcaklık ortalaması çok yüksek oldu.
c. Samsun’da m2 ‘ye 150 ml yağmur yağma ihtimalinden dolayı yarın il ve ilçelerdeki okullar tatil edildi.
d. Erzurum’da kışlar yağışlı ve çok sert geçer.
e. Bugün gerçekleşen sis Çanakkale Boğazı’ndaki deniz trafiğini olumsuz etkiledi.

İklim ile ilgili yargılar Hava olayları ile ilgili yargılar

………………. ……………………….

8. Aşağıdaki şekilde hücre içindeki yapılar numaralandırılarak gösterilmiştir.

Bu yapılar ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
I
(2x4= 8 puan)

IV a. Kutucuklarda numaraları verilen yapıların

isimlerini yazınız.

I: …… II: ……….. III: ……….. IV: ………..

II b. Hangi numaralı yapı hücrelerin solunum, üreme
ve boşaltım gibi canlılık faaliyetlerini
III gerçekleştirmesini sağlar.
………………………..
c. Hangi numaralı yapı fosfat, şeker ve organik
bazın birleşmesi ile oluşur?
……………………
d. Hangi numaralı yapı, yönetici molekül ve özel
proteinlerin birleşmesi oluşmuştur?
…………………….
 9. Aşağıdaki tabloda DNA’nın yapısındaki moleküller numaralanarak verilmiştir.
Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız. (3x3= 9 puan)

a. Hangi moleküller tüm nükleotidlerde ortak bulunur?

1 2
4 5
………………..
3 b. Hangileri adenin nükleotidi yapısında bulunur?
………………..
c. DNA’da sitozin nükleotid karşısına gelen nükleotid hangi
molekül yapılarını içerir?
6 ………………….

10. Bezelyelerde mor çiçekli olma geni(A), beyaz çiçekli olma genine(a) baskındır.
Buna göre bezelyenin çiçek rengi ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

a. Aşağıda kutucuklarda verilen bezelyelerin genotiplerini yazınız. (2x3= 6 puan)

Melez: ……………….. Saf döl mor çiçekli: ………… Beyaz çiçekli: ………….
b. Fenotipleri birbirlerinden farklı iki mor çiçekli bezelyelerin çaprazlanmasını yapınız. Genotip ve fenotip
oranlarını belirleyiniz. (6 + 4 = 10 puan)

Çaprazlama
Genotip oranı: ……………………….
….. X ……

Fenotip oranı: ……………………..

11. Aşağıdaki kutucuklarda verilen adaptasyonların canlıya sağladığı avantajları yazınız. (2x4= 8 puan)
a.Kutup ayısının b. Kaplanın keskin c. Bukalemunun d. Kurbağaların suya çok
kulaklarının küçük olması dişlerinin olması bulunduğu ortama sayıda yumurta ve sperm
göre renk değiştirmesi bırakması
……………………………………… ……………………………………
……………………………………… …………………………………… ………………………………… ………………………………………
……………………………………. ………………………………….. ……………………………….. ……………………………………..

12. Aşağıda canlılarda gerçekleşen özelliklere bazı örnekler verilmiştir.

a. Tek yumurta ikizlerini büyüdükleri ortama göre boy ve kilolarının farklı olması
b. Van kedisinin göz renklerinin farklı olması
c. Çekirge larvalarından 16 derecede gelişenlerin benekli, 25 derecede gelişenlerin ise beneksiz olması
d. X ışınına maruz kalan kırmızı gözlü sinek larvasından gelişen sirke sineğinin beyaz gözlü olması
e. Uzun süre güneş altında kalan bir kişinin deri kanseri olması
f. Karahindiba bitkisinin dağlarda yetişenlerinin kısa, ovalarda yetişenlerinin uzun boylu olması

Bu değişmelerin mutasyon ve modifikasyon olma durumlarını kutucuklara yazınız. (3x2= 6 puan)

Mutasyon: …………………….. Modifikasyon: ……………………..

OKTAY AY / Fen Bilimleri Öğretmeni

Başarılar
 2023 – 2024 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 8. SINIF FEN BİLİMLERİ 1. DÖNEM 1. ÖRNEK YAZILI SINAVI

AD SOYAD SINIF NUMARA

1. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu mevsim başlangıç konumları aşağıda gösterilmiş r.

Belir len tarihlerde kuzey ve güney yarım kürelerde başlayan mevsimleri yazınız. (8 Puan)
21 Aralık 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül
Kuzey Yarım Küre Kış İlkbahar Yaz Sonbahar
Güney Yarım Küre Yaz Sonbahar Kış İlkbahar

2. Dünya’nın Güneş etra nda dolanımı sırasında bulunduğu iki mevsim başlangıç tarihi ve Dünya üzerindeki bazı
konumlar harflendirilerek gösterilmiş r.

1. Görsel 2. Görsel
Buna göre aşağıdaki soruları verilen görsel ve konumlara göre cevaplayınız.

a) Güneş ışınlarının öğle vak yeryüzü ile yap ğı açıları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :A>B>C 2. Görsel :C>B>A

b) Eşit miktardaki güneş ışınlarının öğle vak aydınla ğı alanları büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :C>B>A 2. Görsel :A>B>C

c) Öğle vak birimyüzeye düşen ışık miktarlarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :A>B>C 2. Görsel :C>B>A

d) Özdeş cisimlerin öğle vak oluşturdukları gölge boylarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (4 Puan)
1. Görsel :C>B>A 2. Görsel :A>B>C
3. Dünya üzerinde bulunan bazı konumlar harflendirilerek aşağıdaki model üzerinde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a. Güneş ışınlarının yıl içinde hiçbir zaman dik açıyla düşmediği konumlar hangileridir? (4 Puan)
A ve G

b. Güneş ışınlarının yılda bir defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
B ve F

c. Güneş ışınlarının yılda iki defa dik düştüğü konumlar hangileridir? (4 Puan)
C, D ve E

4. K, L ve M olarak isimlendirilen birbirine komşu şehirler ve şehirler arasında esen rüzgârların yönü aşağıda
gösterilmiş r.

K Şehri

L Şehri M Şehri

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. Şehirlerin sıcaklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız. (3 Puan)

M>L>K

b. Bulutlanmanın ih malinin en yüksek olabileceği şehir hangisidir? (3 Puan)

M

5. Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili bazı özellikler verilmiş r.

1. Klimatoloji bilimi inceler. 2. Kesinlik bildirir. 3. Değişkenlik fazladır.

4. Geniş bölgeler için 5. Meteorologlar görev 6. Günün farklı saatlerinde

geçerlidir. yapar. yapılan gözlemlere dayanır.

a. Verilen özelliklerden hava olaylarına ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)

3, 5, 6
b. Verilen özelliklerden iklime ait olanların numaralarını yazınız. (4 Puan)
1, 2, 4
6. Aşağıda DNA molekülünün bir bölümüne ait modeldeki yapılar numaralandırılarak gösterilmiş r.

4
1
3

Buna göre modeldeki numaralandırılmış yapıların hangi moleküllere ait olduğunu yazınız. (8 Puan)
1. Fosfat
2. Deoksiriboz şekeri
3. Organik baz
4. Nükleo t

7. Hücrede kalı m birimleri ve isimleri aşağıdaki modelde gösterilmiş r.

Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.

a. DNA’nın görev birimi hangisidir? (2 Puan)

Gen

b. DNA’nın yapı birimi hangisidir? (2 Puan)

Nükleo t

c. Yöne ci molekül hangisidir? (2 Puan)

DNA

d. Aynı canlının tüm sağlıklı bireylerinde eşit sayıda olan yapı hangisidir? (2 Puan)
Kromozom

8. Aşağıda canlılarda gerçekleşen bazı değişimlere ait örnekler verilmiş r.

1. Beslenme miktarına göre aynı özellikteki iki kedi yavrusunun büyüme hızlarının farklı olması
2. Van kedisinin göz renklerinin farklı olması
3. Çuha bitkisi tohumlarının farklı sıcaklıktaki topraklarda çimlendirildiğinde farklı renklerde çiçek açması
4. Dört boynuzlu keçilerin doğması
5. Yapışık parmaklı çocukların dünyaya gelmesi
6. Beslenme şekline göre aynı geno pe sahip dişi arıların kraliçe veya işçi arı olması

a. Verilen örneklerden mutasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

2, 4, 5

b. Verilen örneklerden modifikasyona ait olanların numaralarını yazınız. (6 Puan)

1, 3, 6
9. Aşağıda iki farklı canlıya ait açıklamalar verilmiş r.

Sirke sineği larvaları 16 °C’luk sıcaklıkta tutulursa düz kanatlı, 25

°C’luk sıcaklıkta tutulursa kıvrık kanatlı olur. Kıvrık kanatlı sinek larvası
16 °C’luk sıcaklıkta bekle lirse düz kanatlı, düz kanatlı sinek larvası 25
°C’luk sıcaklıkta bekle lirse kıvrık kanatlı sinek olur.

Kutup ayıları kısa bacaklıdır. Ayak tabanları geniş r. Kalın yağ

tabakasına ve beyaz kürk rengine sahip r. Yavrusu da aynı özelliklere
sahip r.

Bu canlılarla ilgili şu bilgiler veriliyor:

1. Adaptasyondur.
2. Canlının yaşadığı ortama uyum sağlamasıdır.
3. Çevre şartları değiş ğinde görülen bu değişiklik yavruya aktarılmaz.
4. Çevre şartlarına göre canlının sadece genlerinin işleyişindeki değişimdir.
5. Modifikasyondur.
6. Kalıtsal değildir.

a. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin kutup ayılarında gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
1, 2

b. Verilen numaralandırılmış özelliklerden hangilerinin sirke sineklerinde gerçekleşen değişime ait olduğunu
yazınız. (6 Puan)
3, 4, 5, 6

10. Bezelyelerde uzun gövdeli olma geni, kısa gövdeli olma genine baskındır.
Buna göre aşağıda verilen bezelyelerin çaprazlamalarını yapınız. Geno p ve feno p oranlarını belirleyiniz.

a. Saf baskın uzun bezelye ile melez uzun bezelye (5 Puan)

AA x Aa  AA, Aa, AA, Aa

Geno p : % 50 AA, %50 Aa
Feno p : % 100 Uzun boylu

b. İki melez uzun bezelye (5 Puan)

Aa x Aa  AA, Aa, Aa, aa

Geno p : % 25 AA, % 50 Aa, %25 aa
Feno p : % 75 uzun boylu, % 25 kısa boylu
 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV


8. SINIF 1. DÖNEM 1. ORTAK YAZILI KONU SORU DAĞILIM TABLOSU VE ÖRNEK SENARYOLAR

Konu soru dağılım tablosu, öğretim programında yer alan konu ve kazanımlarla ortak sınavlardaki soru
dağılımlarının gösterildiği tabloyu ifade eder. Konu soru dağılım tabloları, sınavların kapsam geçerliğinin artırılması
ve öğrencilerin sınavlara daha bilinçli hazırlanması için her sınavda hangi konu/kazanımdan kaç soru sorulacağı-
nın önceden öğrencilere bildirildiği tablolardır. Millî Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği’ne göre
konu soru dağılım tabloları öğretim yılı başında her sınav için il sınıf/alan zümreleri ve Ölçme ve Değerlendirme
Merkezi Müdürlüğü ile birlikte oluşturulacak, ardından öğrencilerle paylaşılacaktır. Ölçme, Değerlendirme ve
Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak il sınıf/alan zümrelerine yardımcı olmak üzere örnek konu soru dağılım
tabloları hazırlanmıştır.

8. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Konu Soru Dağılım Tablosu

1. Sınav

Okul
Genelinde
Öğrenme Alanı

İl/İlçe Yapılacak
Genelinde Ortak Sınav
Kazanımlar
Yapılacak
Ortak

1. Senaryo

2. Senaryo
Sınav

F.8.1.1.1. Mevsimlerin oluşumuna yönelik tahminlerde bulunur. 3 1 1

DÜNYA VE
EVREN

F.8.1.2.1. İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklar. 2 1

F.8.1.2.2. İklim biliminin (klimatoloji) bir bilim dalı olduğunu ve bu alanda çalışan uzman-
1
lara iklim bilimci (klimatolog) adı verildiğini söyler.
F.8.2.1.1. Nükleotid, gen, DNA ve kromozom kavramlarını açıklayarak bu kavramlar
1 1
arasında ilişki kurar.
F.8.2.1.2. DNA’nın yapısını model üzerinde gösterir. 1 1 1
F.8.2.1.3. DNA’nın kendini nasıl eşlediğini ifade eder. 1
CANLILAR VE YAŞAM

F.8.2.2.1. Kalıtım ile ilgili kavramları tanımlar. 1

8.2.2.2. Tek karakter çaprazlamaları ile ilgili problemler çözerek sonuçlar hakkında yo-
3 1 1
rum yapar.
F.8.2.2.3. Akraba evliliklerinin genetik sonuçlarını tartışır. 1
F.8.2.3.1. Örneklerden yola çıkarak mutasyonu açıklar. 1
F.8.2.3.2. Örneklerden yola çıkarak modifikasyonu açıklar. 1 1 1
F.8.2.3.3. Mutasyonla modifikasyon arasındaki farklar ile ilgili çıkarımda bulunur. 2 1
F.8.2.4.1. Canlıların yaşadıkları çevreye uyumlarını gözlem yaparak açıklar. 2 1 1
• İl/İlçe genelinde yapılacak ortak sınavlarda çoktan seçmeli sorular üzerinden, 20 soru göz önünde bulundurula-
rak planlama yapılmıştır.
• Okul genelinde yapılacak sınavlarda açık uçlu sorular sorulacağı göz önünde bulundurularak örnek senaryolar
tabloda gösterilmiştir.
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8


Senaryolar, okul genelinde yapılacak ortak sınavlara yönelik oluşturulabilecek farklı yazılı örneklerini ifade
eder. Genel Müdürlüğümüzce il sınıf/alan zümrelerine örnek oluşturması açısından konu soru dağılım tablosunda
verilen örnek senaryolara uygun yazılı kâğıdı örnekleri hazırlanmıştır. İl sınıf/alan zümreleri de verilen örnek se-
naryoları inceleyerek kendileri benzer tablolar hazırlayıp öğretmenlerin kullanımına sunacaklardır. Örnek senar-
yolardaki soruların sayı ve kurgularındaki fark, sorularda ölçülen bilişsel düzeylere göre şekillendirilmiştir.
Bilişsel düzey, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilerin bilişsel alanda ulaşacağı hedef davranışların basit-
ten karmaşığa olacak şekilde sıralanmasıyla tanımlanan düzeylerdir.
Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular; ders içeriğinde öğretilen içeriğe benzer şekilde tanımlanma-
sını, gösterilmesini, bulunmasını, örneklendirilmesini, listelenmesini, basit bir şekilde yorumlanmasını vb. içerir.
Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular; öğretilen içeriğin yeni durumlar veya günlük yaşam du-
rumları çerçevesinde kullanılmasını, ilişkilendirilmesini, çözümlenmesini, karşılaştırılmasını, çıkarım yapılmasını,
değerlendirilmesini, yeni bakış açılarının sunulmasını vb. içerir.
Okul genelinde uygulanacak ortak sınavlar, il/alan zümreleri tarafından ilan edilen konu soru dağılım tabloları
göz önünde bulundurularak açık uçlu veya açık uçlu ve kısa cevaplı sorulardan oluşacak şekilde yapılacaktır.
Çoktan seçmeli, eşleştirme, doğru/yanlış gibi diğer soru türleri kesinlikle kullanılmayacaktır.
Konu soru dağılım tablolarında soru dağılımları verilen örnek senaryoların her biri, örnek yazılı kâğıdı olacak
şekilde verilmiştir.
 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

Örnek Senaryo 1
Soru
Ölçülen Bilişsel Düzey
Sayısı

Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular

7 soru
Senaryo 1'deki 1, 2, 3, 4, 6, 7 ve 8. sorular

Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular

1 soru
Senaryo 1'deki 5. soru
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8
Adı ve Soyadı: Sınıfı: Numarası:
SENARYO 1

Kazanım: F.8.1.1.1. Mevsimlerin oluşumuna yönelik tahminlerde bulunur.

1. Dünya’nın Güneş etrafındaki konumuna ait bir görsel verilmiştir.

Yengeç
Dönencesi

Ekvator

Güneş
Oğlak
Dönencesi

Görsele göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Kuzey ve güney yarım kürede yaşanan mevsimleri yazınız.

b) Gündüz süresinin daha uzun olduğu dönencenin adını yazınız.

 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

SENARYO
 1

Kazanım: F.8.1.2.1. İklim ve hava olayları arasındaki farkı açıklar.

2. İklim ve hava olayları arasındaki farklardan üç tanesini yazınız.

Kazanım: F.8.2.1.1. Nükleotid, gen, DNA ve kromozom kavramlarını açıklayarak bu kavramlar arasında
ilişki kurar.

3. Aşağıdaki görselde kalıtsal materyale ait yapılar numaralanmıştır.

4
1

Görseldeki yapıların adlarını yazınız.

1.......................................
2........................................
3........................................
4........................................
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8
SENARYO 1

Kazanım: F.8.2.1.2. DNA’nın yapısını model üzerinde gösterir.

4. Görselde yönetici molekülün bir kısmına ait bazı yapılar numaralanmıştır.

Numaralanmış yapılar ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) 1, 2 ve 3 ile gösterilen yapıların adlarını sırasıyla yazınız.

b) Bütün nükleotidlerde aynı olan yapıların numaralarını yazınız.

c) Bulunduğu nükleotide adını veren yapının numarasını yazınız.

 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

SENARYO 1

Kazanım: F.8.2.2.2. Tek karakter çaprazlamaları ile ilgili problemler çözerek sonuçlar hakkında yorum
yapar.

5. Yapılacak bir çaprazlamada bezelyelerdeki mor çiçek aleli “A”, beyaz çiçek aleli “a” ile gösterilecektir.
Mor çiçekli melez bezelye ile beyaz çiçekli bezelyenin çaprazlamasını yapınız.

Kazanım: F.8.2.3.2. Örneklerden yola çıkarak modifikasyonu açıklar.

6. Aşağıda karahindiba bitkisine ait görseller verilmiştir.

Dağda yet�şen kısa boylu karah�nd�ba Ovada yet�şen uzun boylu karah�nd�ba

Buna göre görselde verilen bitkilerin boy uzunluklarındaki farklılığın hangi kavrama örnek olduğunu
yazınız.
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8
SENARYO 1

Kazanım: F.8.2.3.3. Mutasyonla modifikasyon arasındaki farklar ile ilgili çıkarımda bulunur.

7. Aşağıdaki kartlara mutasyon ve modifikasyon ile ilgili bazı bilgiler yazılarak kartlar harflendirilmiştir.

A B C
Kalıtsal değildir. Neden olan etken Neden olan etken
ortadan kalkınca canlı ortadan kalkınca canlı
eski hâline geri dönemez. eski hâline geri döner.

Ç D E
Canlının üreme Genlerin yapısında Genlerin işleyişinde
hücresinde meydana meydana gelen meydana gelen
gelenler kalıtsaldır. değişimdir. değişimdir.

a) Bu kartlardan modifikasyon ile ilgili olanların harflerini yazınız.

b) Bu kartlardan mutasyon ile ilgili olanların harflerini yazınız.

 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

SENARYO 1

Kazanım: F.8.2.4.1. Canlıların yaşadıkları çevreye uyumlarını gözlem yaparak açıklar.

8. Aşağıda bazı canlılar ile ilgili özellikler verilmiştir.

• Kaktüslerin iğne şeklindeki yaprakları sayesinde su kaybını en aza indirmeleri
• Penguenlerin yüzgece benzer kanatları sayesinde çok hızlı yüzmeleri
• Deve kuşlarının güçlü ve uzun bacaklara sahip olması sayesinde çok hızlı koşmaları
Canlıların geliştirdiği bu özelliklerin temel sebebini açıklayınız.
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8


Örnek Senaryo 2
Soru
Ölçülen Bilişsel Düzey
Sayısı

Basit bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular

3 soru
Senaryo 2'deki 2, 4 ve 5. sorular

Karmaşık bilişsel süreçleri ölçmeye yönelik sorular

2 soru
Senaryo 2'deki 1 ve 3. sorular
 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

Adı ve Soyadı: Sınıfı: Numarası:

SENARYO
 2

Kazanım: F.8.1.1.1. Mevsimlerin oluşumuna yönelik tahminlerde bulunur.

c. Işığın birim yüzeye düşen enerji miktarının mevsimler üzerindeki etkisine değinilir.

1. Bir etkinlikte Dünya üzerinde farklı noktalardaki sıcaklık değişimi gözlenecektir. Bunun için Dünya modeli
üzerinde I, II ve III numaralı noktalar belirlenerek ışık kaynağının önüne görseldeki gibi konulmuştur. Bu
noktalarda birim zamanda meydana gelen sıcaklık değişimi ise termometre ile ölçülmüştür.

Ekvator
I
II
III
Işık kaynağı

Dünya modeli

Buna göre birim zamandaki sıcaklık değişiminin en fazla olduğu noktayı belirleyiniz ve gerekçesini
açıklayınız.
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8
SENARYO 2

Kazanım: F.8.2.1.2. DNA’nın yapısını model üzerinde gösterir.

2. Görselde yönetici molekülün bir kısmına ait bazı yapılar numaralanmıştır.

Numaralanmış yapılar ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) 1, 2 ve 3 ile gösterilen yapıların adlarını sırasıyla yazınız.

b) Bütün nükleotidlerde aynı olan yapıların numaralarını yazınız.

c) Bulunduğu nükleotide adını veren yapının numarasını yazınız.

ç) DNA’nın her iki zincirindeki sayıları her zaman eşit olan yapıların numaralarını yazınız.
 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

SENARYO 2

Kazanım: F.8.2.2.2. Tek karakter çaprazlamaları ile ilgili problemler çözerek sonuçlar hakkında yorum
yapar.

3. Bezelyelerde uzun boy aleli, kısa boy aleline baskındır.

Uzun boylu bezelye ile kısa boylu bezelyenin çaprazlanması istenmektedir.

Uzun boylu bezelye X Kısa boylu bezelye

Bu bezelyelerin olası genotiplerini belirleyerek bu genotipler ile oluşabilecek bütün çaprazlamaları

yapınız.
 1. SINAV
FEN BİLİMLERİ 8
SENARYO 2

Kazanım: F.8.2.3.2. Örneklerden yola çıkarak modifikasyonu açıklar.

4. Aşağıda karahindiba bitkisine ait görseller verilmiştir.

Dağda yet�şen kısa boylu karah�nd�ba Ovada yet�şen uzun boylu karah�nd�ba

a) Buna göre görselde verilen bitkilerin boy uzunluklarındaki farklılığın hangi kavrama örnek oldu-
ğunu yazınız.

b) Bu kavramla ilgili farklı bir örnek veriniz.

 FEN BİLİMLERİ 8 1. SINAV

SENARYO 2

Kazanım: F.8.2.4.1. Canlıların yaşadıkları çevreye uyumlarını gözlem yaparak açıklar.

5. Aşağıda bazı canlılar ile ilgili özellikler verilmiştir.

• Deve kuşlarının güçlü ve uzun bacaklara sahip olması
• Penguenlerin kanatlarını yüzgeç gibi kullanmaları
• Arı sütü ile beslenen dişi yavru arılarının kraliçe arı olması
• Kaktüs yapraklarının iğne şeklinde olması
Verilen özelliklerden hangisi adaptasyon değildir? Gerekçesi ile açıklayınız.
 2023 - 2024 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI BİROL EMİL ORTAOKULU 8 SINIFI FEN BİLİMLERİ DERSİ
1.DÖNEM 1.YAZILI SORULARI SORULARI

AD-SOYAD: PUAN:

NUMARA: 1-4-6-7.SORULAR 15 PUAN

2-3-5-8.SORULAR 10 PUAN

1.

2.
3.

4.
5.

6.
7.

8.

FATİH ÇEÇEN SALMAN YILDIRIMÇAKAR

FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ

ÇİĞDEM KARAKURT TUBA CAN ODACI

FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ
Adı: EROL BATTAL ORTAOKULU
Soyadı: 8.SINIFLAR FEN BİLİMLERİ DERSİ 1.DÖNEM 1.YAZILI SINAVI
Numarası ve Sınıfı:

1. Dünya’nın 21 Haziran tarihinde Güneş’e göre 3.Aşağıda Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanımı
konumu ile K, L, M ve N şehirlerinin yerleri aşağıda sırasındaki mevsim başlangıç tarihleri ile bu tarihler
gösterilmiştir arasında Dünya’nın hareket aralıkları numaralanmıştır.

Belirtilen konumda K, L, M ve N şehirlerinde yaşanan

durumlar ile ilgili soruları cevaplandırınız. (3x4=12
puan)
a. Hangi şehirlerde yaşanan gündüz süresi, gece Buna göre aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
süresinden uzundur? (3x4= 12 puan)

a. Hangi hareket aralığında Güney Yarım Küre’de

b. Hangi şehirde yaşanan gündüz süresi, gece süresine yaz mevsimi yaşanır?
eşittir?

b. Hangi zaman aralığında güneş ışınları Kuzey

c. Hangi şehirlerde kış mevsimi yaşanmaya başlar?
Yarım Küre’ye dik ve dike yakın düşer?

d. M şehrinde yaşanan gece süresi, hangi şehirlerde c. Hangi zaman aralığında Kuzey Yarım Küre’de
yaşanan gece süresinden daha uzundur? ilkbahar mevsimi yaşanır?

2. Aşağıda iklim ve hava olayları ile ilgili bazı yargılar

verilmiştir. d. Hangi zaman aralıklarında Güney Yarım
Bu yargılardan iklim olanların karşısına ‘iklim’, hava Küre’ye düşen güneş ışığının açısı artar?
olayı olanların karşısına ‘hava olayı’ yazınız. (5x3= 15
puan)
4.Aşağıdaki resimi kullanarak soruları cevaplayınız
a.Gelecek hafta Samsun’un Ladik ilçesinde yoğun kar yağışı
bekleniyor.

a) Yanda verilen olay nedir?(4

b.Bu yılın yaz ayları sıcaklık ortalaması çok yüksek oldu.
puan)

c.Samsun’da m2 ‘ye 150 ml yağmur yağma ihtimalinden

dolayı yarın il ve ilçelerdeki okullar tatil edildi.
b)Dizilimleri aynı olan zincirleri
yazınız.(5puan)
d.Erzurum’da kışlar yağışlı ve çok sert geçer.

e.Bugün gerçekleşen sis Çanakkale Boğazı’ndaki deniz

trafiğini olumsuz etkiledi.
5.Kalıtım birimleri Kromozom,DNA,gen, nükleotitdir. Buna göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız.(4x3=12)

a.DNA’nın görev birimi hangisidir?

b.DNA’nın yapı birimi hangisidir?

c.Yönetici molekül hangisidir?

d.Aynı canlının tüm sağlıklı bireylerinde eşit sayıda olan yapı hangisidir?

6. Aşağıda DNA molekülünün bir bölümüne ait modeldeki yapılar numaralandırılarak gösterilmiştir.

Buna göre modeldeki numaralandırılmış yapıların

hangi moleküllere ait olduğunu yazınız(4x3=12p)

1- 2-

3- 4-

7.Bezelyelerde mor çiçekli olma geni(A), beyaz çiçekli olma genine(a) baskındır. Buna göre bezelyenin çiçek
rengi ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplandırınız

a. Aşağıda kutucuklarda verilen bezelyelerin genotiplerini yazınız. (2x3= 6 puan)

MELEZ MOR ÇİÇEK: BEYAZ ÇİÇEK: SAF DÖL MOR ÇİÇEK:

b. Hetereozigot iki mor çiçekli bezelyelerin çaprazlanmasını yapınız. Genotip ve fenotip oranlarını
belirleyiniz. (6 + 4 = 10 puan)

8.Aşağıda canlılarda gerçekleşen özelliklere bazı örnekler verilmiştir.Örneklerin karşısına mutasyon ise
karşısına ‘mutasyon’ modifikasyon örneği ise ‘modifikasyon’ yazınız(6X2=12 puan)

a.Tek yumurta ikizlerini büyüdükleri ortama göre boy ve kilolarının farklı olması

b.Van kedisinin göz renklerinin farklı olması

c.Çekirge larvalarından 16 derecede gelişenlerin benekli, 25 derecede gelişenlerin ise beneksiz olması

d.X ışınına maruz kalan kırmızı gözlü sinek larvasından gelişen sirke sineğinin beyaz gözlü olması

e.Uzun süre güneş altında kalan bir kişinin deri kanseri olması

f.Karahindiba bitkisinin dağlarda yetişenlerinin kısa, ovalarda yetişenlerinin uzun olması

FEN BİLİMLERİ ZÜMRESİ