JULIAN

OCHOROWICZ
Nikola Prędota
Kinga Niedźwiadek
 Julian Ochorowicz był pierwszym w kraju i jednym z pierwszych w
Europie docentów psychologii empirycznej, należących do grona
najbardziej znanych Polaków w Europie drugiej połowy XIX i początku
XX wieku. Z powodu niechętnej postawy lwowskiego środowiska
uniwersyteckiego wobec jego nietypowych zainteresowań naukowych
wyjechał na dziesięć lat do Paryża, by tam zająć się terapią
hipnotyczną oraz eksperymentami nad przesyłaniem dźwięku na
odległość (na Wystawie Powszechnej w Antwerpii w 1885 roku
wystawiono wynaleziony przez niego telefon).
Momentem wyjściowym dla polskiej
psychologii naukowej było
opracowanie rozprawy
konkursowej przez Ochorowicza pt.
“Jak należy badać duszę”.
Pomimo tego, że zdobyła ona
pierwsze miejsce, autorowi
przyznano srebrny medal.
 Nowym i bardzo odważnym założeniem było zaliczenie
psychologii do nauk przyrodniczych i wyłączenie jej z nauk
filozoficznych. Tę propozycję zawarł Ochorowicz we
wspomnianej rozprawce konkursowej. Jej niewątpliwą zaletą
była również analiza metod badań psychologicznych, tj.
introspekcji, obserwacji zachowań normalnych i
patologicznych, niektórych metod stosowanych przez
fizjologów, a także – metody porównawczo historycznej,
opartej na badaniach biograficznych. Właściwie przez całe
życie Ochorowicz zajmował się metodologią badań
psychologicznych, co pozwala przypisywać mu miano „ojca
polskiej psychologii naukowej”.
 Na przełomie XIX i XX wieku Julian Ochorowicz (1850-1917)
sformułował teorię ideoplastii. Była wyrazem myślenia o
świecie jako energetycznie „zamkniętej” całości. Ilość energii
— według tego poglądu — jest stała, a zatem nie może się ani
pojawiać, ani znikać. Może natomiast przybierać rożne formy.
Przyrost energii jednego rodzaju pociąga za sobą ubytek
energii innego rodzaju. Mamy więc do czynienia jedynie z jej
przepływem (zmianą formy).

U podstaw koncepcji ideoplastii legło swoiście sformułowane prawo

odwrotności. Ochorowicz nadał mu następujące brzmienie:
Jeżeli w pewnych warunkach siła A może wywołać siłę B, to
odwrotnie siła B w pewnych innych warunkach może wywołać siłę A.
 Na VI Zjeździe Lekarzy i Przyrodników w
Krakowie (1891) Ochorowicz wzbudził
duże zainteresowanie, choć nie u
wszystkich aprobatę, swoimi
wystąpieniami na temat psychoterapii,
hipnotyzmu i sugestii oraz związków
psychologii z medycyną. Wskazywał na
ścisłe zależności duszy i ciała, a więc
także i na istnienie chorobotwórczego
wpływu czynników psychicznych.
Proponował uczynić psychologię
przedmiotem obowiązkowym na studiach
medycznych.
Ochorowicz opowiadał się również za
stosowaniem psychologii w
kryminalistyce oraz zwracał uwagę na
wartość psychologii prenatalnej.
Przyczynił się także do powstania i
rozwoju psychologii społecznej, jako
że interesował się życiem zbiorowym
grup ludzi.
 Bibliografia
Bobrowska Nowak 1973 Początki polskiej psychologii
Jan Strelau psychologia podrczęnik akademicki tom 1
https://culture.pl/pl/artykul/lewitujace-nozyczki-w-wisle-julian-ochorowicz-i-
mediumizm
https://pf.uw.edu.pl/images/NUMERY_PDF/021/PF_1997-R6_1_05-Kosnarewicz-
E_Ideoplastia.pdf
https://www.kul.pl/files/714/nowy_folder/3.53.2010_art.3.pdf