You are on page 1of 30

KA PYRTHEI THYMMAI - NEW EARTH

Fundamental Beliefs, 28. Ka jinghikai tynrai jong


U Blei. Chapter 28

Ha ka pyrthei thymmai, ha kaba ka hok ka


shongsah. U Blei un pynioh ka iingshongneh junom
na ka bynta kiba la siewspah bad ka sawdong
sawkun bajanai na ka bynta ka jingim bymjukut,
jingieit, jingkmen, bad jingnang jingtip ha ka jingdon
jong U. Naba hangta U Blei hi da lade un shonglem
bad la ki briew, bad ka jingjynjar bad jingiap kim don
shuh/ki la duh noh. Ka jingialeh bakhraw la pynkut,
bad ka pop kan ym don/long shuh. Kiei kiei kiba khih
bad kibym khih kin pynbna ia ka jingieit jong U Blei;
bad Un synshar junom duh. Amen .(Isa. 35; 65:17-
25; Math. 5:5; 2 Petros 3:13; Jingp. 11:15; 21:1-7;
22:1-5.)

Ka Pyrthei Thymmai: Hadien ka jingkyrshut


bajan bad ka jingiap u khynnah u la ong ha ka
jingpynhiar mynsiem, “ka iing jong nga ha bneng,
hynrei ngam sngewkynjah iing.” Kum ma u hi, bun ki
sngew ba ha ka jingiap ka bneng ka long kaba kham
mon ban jied ban ia “kawei pat ka jaka,” hynrei kata
ka iaid lait ia ki sekhon sha ka jinglong shisha bad
kaba pynkhih ia ka jingim hangne bad mynta.
.
Lada ka jingiohi kaba kiba bun ki don shaphang
kaban sa wan ka la long kaba shisha, kane ka
jingsngew kan long kaba shong hok. Hynrei na ka
jingbatai bad jingkdew jingmut ka jingthoh bakhuid
ka ai, kaei kaba U Blei u pynkhreh na kabynta kiba
la siewspah ban lehkmen kaba phalang palat ia ka
jingim ba ngi im mynta kaba khyndiat eh kin artatien
ban iehnoh noh ia kane ka pyrthei na kabynta ka
bathymmai.

KA JINGLONG JONG KA PYRTHEI


THYMMAi.
Ka Jinglong Ba Shisha Ba Lah Ban Tba: Ki
artylli ki lynnong banyngkong jong ka Baibl ki iathuh
ia ka jingpynlong bajanai jong U Blei ia ka pyrthei
kum ka ïing na kabynta ki bynriew kiba U la thaw. Ki
artylli ki lynnong bakhadduh jong ka Baibl ruh ki kren
ia ka jingpynlong bajanai jong U Blei ia ka pyrthei
kum ka ïing na kabynta ki bynriew kiba U la thaw—
hynrei kane ka por ka long ka jingthaw pat, ka
jingpynthymmai pat ia ka pyrthei na ka jingpynjot
runar ba la wallam da ka pop.

Na ka por sha ka por ka Baibl ka pynbna ba


kane ka ïing bymjukut jong kiba la siewspah kan
long ka jaka kaba shisha, ka jaka ha kaba ki briew
bashisha ryngkat ki met bad jabieng kin lah ban iohi,
iohsngew, ktah, mad, sma, thew, ringdur, tynjuh,
bad iohmad pura. Ka dei ha ka pyrthei bathymmai
ba U Blei un pynshong ia kane ka bneng bashisha.
Ha ar Petros 3 lynnong ka pynkynmaw lyngkot
ia ka nongrim jong ka jingthoh bakhuid halor kane ka
jingpyrkhat. U petros u kren ia ka pyrthei hyndai kum
“ka pyrthei kaba la don mynshuwa” bad kaba la
pynjot da ka um. Ka pyrthei kaba ar ka dei “ka
khyndew/pyrthei kaba dang don mynta,” ka pyrthei
ia kaba yn sa pynkhuid da ka ding ka ban plie lynti
na kabynta ka pyrthei kaba lai, “ka pyrthei
bathymmai ha kaba ka jinghok ka shong” (dk
6,7,13). Ka “ba-lai” ka pyrthei kan long ka bashisha
kum ki artylli kiba nyngkong.

Ka Jingbym Pynwit Bad Jinglong Kyrpang:


Ka ktien “pyrthei thymmai” ka pynpaw ia baroh ha ka
jingbym pynwit pynthut ryngkat bad ka jinglong
bakyrpang ba iapher na kane ka pyrthei kaba mynta.
Ha Petros bad U Ioannis la pynipaw ia ka pyrthei
barim la pynkhuid da ka ding na baroh ki
jingpynjakhlia bad ba la thaw thymmai pat.(2 Petros
3:10-13; Jingp 21:1). 3 Ka pyrthei thymmai ka long,
te, nyngkong eh na ki baroh, kane ka pyrthei, kam
dei kano re kano ka jaka nongwei. Wat lada la
pynthymmai, kan iaisah kaba la ithuh ithaw, ba la tip
lut, ka ïing—ba la tip/ithuh. Kata ka long ka khubor
babha! Ka long, la kumno kumno, kaba thymmai ha
kata kaba U Blei un weng noh na ka pyrthei ia kawei
pa kawei ka thohbria ba la pynlong da ka pop.

Ka Jerusalem Bathymmai: Ka Jeruslem


Bathymmai ka long ka nongbah jong kane ka pyrthei
bathymmai. Ha ka ktien Hebru, Jerusalem ka mut
“ka nongbah jong ka jingsuk.” Ka Jerusalem bakynja
pyrthei niar eh ba ka la im katkum ka kyrteng jong,
hynrei ka kyrteng Jerusalem Bathymmai kan
phalang beit/thikna bha ia ka jinglong bashisha.

Ka Jingdon Bynta Ba Iasoh: Ha kawei pat ka


jingsngew ka nongbah ka pyniasoh ia ka bneng bad
ka pyrthei bathymmai. Bakongsan eh, ka ktien
bneng ka mut “ka suiñ bneng.” Ka jingthoh bakhuid
ka pyndonkam ia ka ban kdew sha (1) ki bneng haw
haw (Jen 1:20), (2) ki bneng ba don ki khlur (Jen
1:14-17), bad (3) ka “bneng kaba lai,” ha kaba ka
Paradais ka don (2 Kor 12:2-4). Na kane ka
jingpyniasoh ia “ka bneng” bad ka Paradais, ka kylla
long kaba iasyriem bad ka Paradais, ka jaka ha
kaba ka khet jong U Blei ka shong ne don. Namar
kata ka daw, da ka jingpynheh pyniar, ka Jingthoh
bakhuid ka khot ia ka Hima jong U Blei bad
jingsynshar bad ia ki briew kiba mon sngewbha ban
pdiang ia ka jingsynshar jong U ka “hima jong ki
bneng”

Ki jubab jong U Blei ki long sha palat baroh ki


jingkhmihlynti ka jingkyrpad kaba ha ka jingduwai U
Trai, “kan wan ka hima jong me. Ka mon jong me
kan long ha kane ka pyrthei/khyndew, kumba ka
long ha bneng” ynda haba u la buh beit biang ia ka
Jerusalem bathymmai sha kane ka met bneng
Pyrthei (Jingp 21:1,2) Ym dei tang ba u pynlong
thymmai ia ka pyrthei, U kyntiew ruh ia ka. Pynkylla
thymmai palat na ka jinglong kaba la hap-Lypa, ka
kylla long ka nongbah jong ka bneng bad pyrthei
salonsar.

Ka Jingbatai Ïa Kaba Paw Shabar: U Ioannis u


pyndonkam da ki ktien jingieit ban batai ia ka
jingitynnad jong ka Jerusalem Bathymmai:
Ka nongbah ka long kum ka “nongleit kurim kaba la
pynibha khnang ia U Tnga jong ka” (Jingp 21:2). Ka
jingbatai jong u ia ka dur ka dar jong ka nongbah ka
pynpaw/pyni sha ngi ia ka dur kaba shisha jong ka.

1. Ka Jingshai: Ka banyngkong eh ia ka
jinglong ba thikna ba U Ioannis u la iohi katba u
khmih ia ka “nongleit kurim, ka tnga jong U
Khunlangbrot” ka la long ka “Jingshai jong ka”
(Jingp 21:9,11). Ka jingthaba jong ka burom jong U
Blei ia ka nongbah, ka pynlong ban ym donkam
satia ia ka jingshai jong ka sngi bad u bnai(Jingp
21:23,24). Yn ym don ki lynti badum ki ban
pynsniew dur ia ka Jerusalem Bathymmai, naba ki
kynroh bad ki surok ki long ba iohi lyngba, bad “ka
miet kan ym long shuh hangta” (Jingp 21:25). “Bad
ka miet kan ym long shuh; te kim donkam ia ka
jingshai ka sharak. Lymne ia ka jingshai ka sngi;
naba U Trai uba U Blei un pynshai ha ki,” (Jingp
22:5)

2. Ka Jingtei: U Blei u la pyndkonkam tang da


ki kynja tiar kiba bha bani tam eh ha kaba tei ia ka
nongbah. Ki kynroh da ki maw jasper, u “maw
bakordor tam” (Jingp 21:11,18). Ki nongrim la
pynitynnad da ki khadar ki jait mawkordor bapher
bapher: Jasper, Sapheiros(Sapphire), Kalkedon
(Chalcedony), Emerald, Sardonyx, Sardios(Sardius),
Khyrsoleit(Chrysolite), Beryl, Topas (Topaz),
Khrusoprasos(Chrysoprase), Hyakinthos(Jacinth),
bad Amethyst (Jingp 21:19,20)

Kine ki mawlynnai kin long, la kumno kumno, ki


mar jingtei bakongsan eh. Naba kiba kham bun ki
bynta, U Blei u la thaw ia ka nongbah—ki jingtei bad
ki surok—da ka ksiar (Jingp 21:18,21), kaba
pyndonkam da kita ki nar bakordor laitluid ka long
kumba mynta ki briew ki pyndonkam da ka sorki
dewbilat. Kane ka ksiar ka long kaba bha bani ban ia
kano kano kaba ngi lah ban tip ne ioh mynta, kaba U
Ioannis u khot ia ka “ka ksiar, banylla, kaba sngur
kum ka ïit” (Jingp 21:18).
Ki Khadar Ki Khyndop, kaba rung sha ka
nongbah, kawei kawei la thaw da u mawkordor. “ki
mawkordor ki long ka jingmih na ka jingjynjar: I kynja
barit ba pyntyrha iba leit rung hapoh ka snep jong I
oyster, bad kumba ita I jingthaw barit i pynlong ka
jingshitom, ka pynkylla ia kata ka jingpyntyrha sha u
mawlynnai ba thaba. Ki khynrdop ki long da u
mawkordor. Ka lynti rung jong phi, jong nga, U Blei u
la pynbiang kat kum ka jingshah shitom ba shimet
kumba ha U Khrist U la pyniasuk ia kiei kiei baroh ha
lade hi.

Kumba ka long kaba don jingmut mynta kat


kumba ki tiar ki tar kiba la leit sha ka jingtei ia ka
nongbah ka jingshisha ka long ba u angel uba la
pyni ha U Ioannis ia ka nongbah, u la thew ruh ia ka,
ba kumta ki long kiba lah ban thew, ba ki don ka
jingjrong bad ka lynter bad ka jingrben, kaba phah
khubor ha kine ki por ba mynta, kaba ai jingtip ha ka
jingmut jingpyrkhat ia ka jinglong ba shisha jong ka
nongbah.
3. Ka Jingbam Bad Ka Um Dih: Na ka khet jong U
Blei ha mar pdeng jong ka nongbah ka tuid ka “um
jingim” (Jingp 21:1). Bad kum u kynja dieng jri
(Banyan) bad bun ki tnad, u dieng ka jingim u mih
“ha baroh arliang jong ka wah.” Ki khadar jait ki soh
kiba don ia ki kynja batei ba ka pateng bynriew kam
shym ioh shuh naduh ba U Adam bad Ka Im ki la
hap ban iehnoh ia ka Eden—ka dawai jingpynkhiah
na ka jinglong tymmen, jingsdot noh, bad jingtlod
lwait,(Jingp 22:2; Jen 3:22). Kito kiba bam na une u
dieng kim don kam ia ka miet ban thiah jahthait.(peit
Jingp 21:25). Naba ha ka pyrthei bathymmai kin ym
sngewthait shuh.

Ka Ïing Bymjukut: Ka Baibl ka la batai shai ba


ha kaba khadduh kiba la pynim kin ioh kynti ia kane
ka khyndew (Math 5:5; Salm 37:9, 29; 115:16). U
Jisu u la kular ban pynkhreh ia ki nongbud jong u “ki
iingshongneh” ha ka ïing U Kpa (Ioa 14:1-3). Kumba
ngi la tip, ka Jingthoh Bakhuid ka iathuh ba ka Khet
jong U Kpa bad ka Headquarter bakynja bneng ka
dei ha ka Jerusalem Kaba Thymmai, kaban sa wan
hiar sha kane ka pyrthei (Jingp 21:2,3,5).
Ka Ïing Ha Ka Nongbah: Ka Jerusalem
bathymmai ka long ka nongbah kaba U Abraham u
la ju khmihlynti(Heb 11:10) Hapoh kata ka nongbah
kaba heh-ba-iar U Khrist u la pynkhreh ia ki
“Ïingshongneh”(Ioa 14:2), lane kumba ka ktien tynrai
ka kdew, “ki jaka shongneh”-ki iing shisha.

Ki Ïing Ha Ka Ri: Kiba la siewspah kin ym shu


shong set kut tang hapoh ki kynroh jong ka
Jerusalem Bathymmai. Kin iaioh ia ka khyndew. Na
ki ïing kiba hapoh ka nongbah kiba la siewspah kin
leit mih sha ka ri ban dro dur bad ban tei ia ki ïing
kaba don ha ka jingmut jong ki, ban thung ki
jingthung, bad ban ot ban lum bad bam ia ki (“Te kin
tei ki ïing, bad kin shong ha ki; kin thung ruh ia ki
brisoh waiñ, bad kin bam ia ki soh jong ki.” Isa
65:21).

Ha Ïing bad U Blei lem Bad U Khrist (PPT)

Ha ka Pyrthei Thymmai ka jingkular U Jisu ia ki


synran jong U ka long ba kin shem ia ka jingpyndep
ia ka kular, bad ioh ka jinghun ba bymjukut: “ba ha
kaba nga long(don) ma nga phi ruh phi lah ban
long(don lang)” (Ioan 14:3). Ka jingthmu jong ka
jingwan longbriew, “U Blei lem bad ngi.” ha kaba
khadduh kan urlong. “Ha khmih, ka tabernakl jong U
Blei ryngkat bad ki briew …”(Jingp 21:3). Hangne
kiba la pynim ki ioh ka kabu ban shong ban im ha ka
jingdon jong U Kpa bad U Khun, bad ka jingiasyllok
lem bad ki.

Ka jingim ha ka Pyrthei Thymmai: Kaba


kumno kan long ka jingim ha ka pyrthei thymmai?

Kin Iasynshar Lem Bad U Blei Lem Bad U


Khrist: U Blei un pyniadon-bynta lem ia kiba la
siewspah ha ki kam ki jam jong ka Hima Jong U. “Ka
khet jong U Blei bad jong U Khun langbrot kan long
ha ka (nongbah): bad ki shakri jong u kin iashakri ia
u…bad kin synshar sha ki bymjukut ki bymjukut.
”(Jingp 22:3-5); ianujor Jingp 5:10 “Bad me la
pynlong ia ki ki syiem bad ki Lyngdoh ha U Blei jong
ngi, bad kin iasynshar ha ka pyrthei.”)

Ngim da tip haduh katno ba kin ioh ban synshar.


Watla katta, ngi lah ban shim/antad da kaba shngain
ban don ka bynta kaba kongsan ha ki kam jong ka
ha ka hima, kiba la siewspah kin shakri kum ki nong
kit tien syiem jong U Khrist sha ka pyrthei baroh
salonsar, ban sakhi, pynshisha, phla ia ka
jingiashem jong ki ia ka jingieit jong U Blei. Ka
jingsngewbha bakhraw tam jong ki kan long ban ai
burom ia U Blei.

Ki Jingtrei Jingktah Ha Ka Pyrthei


Bathymmai: Ka jingim ha ka pyrthei thymmai kan
long ka jingiakop na ka bynta ka jingthrang tam eh ia
ka bymjukut. Ka jingkhmih liak ia ki ki kam ki jam ba
bun jait ha la ki jong ki kyrdan ba mang ia ki ba la
siewspah hangta kan pynshit ia ka jingkwah ban
bam, hynrei kata kam khanglad ia ki jingleh kiba lah
ban leh.

Ngi la iohi lypa ia ka jingkular ba ki ba la


siewspah kin “tei ki ïing bad kin shong ha ki” (Isa
65:21). Ka jingtei ka mut ki dur ba la mut, jingtei,
jingpynphuh pynphieng, bad ka bor jingleh ban thaw
ne buh nuksa thymmai lane thaw pat. Bad na ka
ktien “kin shong” ngi lah ban ring jingmut ia baroh ka
dur ba lah ban iohi jong ki kam jingleh kaba iadei
bad ka jingim ba man la ka sngi.
Ka Jingim Ba Ïadei Bad Ka Imlang Sahlang Ha
Ka Pyrthei Thymmai: Ngin shem ym tang khyndiat
ia ka jingkmen jong ngi ha ka bymjukut ha ka
jingiadei/jinglong ba haïing jingiadei shi kur.

1. Ki Paralok Bad Kiba Haïing Hasem: Hato ngin


ithuh ia ki paralok bad kiba haïing jong ngi
hadien ba ia ngi la pyndonburom, la pynkylla ha
kajuh ka dur jong U Jisu? Hadien ka jingmihpat
jong U Jisu ki synran jong U kim don jingeh ban
ithuh ia U. Ka Mari ka la sngewthuh ia ka sur
kren jong U (Ioan 20:11-16), U Thomas ia ka
met jong U Jisu (Ioa 20:27,28), bad ki synran
na Emmaus ka jingiadei ka juh ka
rukom(mannerisms) (Louk 24:30,31,35).

Ha ka hima ki bneng, U Abraham, Isaak, bad


Jakob ki dang iai don hi la ki jong ki kyrteng bad
jinglong (Mat 8:11). Ngi lah ban shim ba ha ka
pyrthei thymmai ngin iai bteng ia ka jingiadei jong
ngi bad kito kiba ki ithuh bad ba ieit mynta.
Ha ka jingshisha, ka dei ka jingiadei kaba ngi
sngewtynnad hangta—bad ym tang bad kito ki ba
haïing bad ki paralok ba mynta—kaba pynlong ka
bneng ka jingkyrmen jong ngi. Don ki jingdon jingem
ba ai jingmyntoi “ kaban imat kumba ym don ei ei
kaba lah ianujor bad ki dor bymjukut jong ka jigiadei
lem bad U Blei uba u kpa; lem bad U nongpynim,
lem bad U Mynsiem Bakhuid, lem bad ki angel, lem
bad ki riewkhuid na man la ki jaid, ki jaidbynriew, ki
thylliej, bad ki briew; lem bad ki longïing longsem
jong ngi…. Ym don shuh ka jingshaïong jingmut, ki
longïing ba pait bapra, lane ka jingpait jingpra ka
jingiadei. Ka jingialong kawei bad jingtylli kan long
salonsar. Ka jingbit jingbiang ha ka met bad jngmut
jingpyrkhat kan pynlong ia ka bneng bad ka
bymjukut ka jingpyndep ba janai pura.

“Ka jiingieit bad jingsngewlem kaba U Blei hi u la


thung hapoh ka mynsiem kan shem hangta ka
jingshaniah bad jingkyrsoi basngewthiang. Ka
jingiasyllok kaba khuid bad ki jingthaw kiba khuid, ka
jingiahap sur ha ka imlang sahlang lem bad ki angel
ba la kyrkhu bad lem bad kiba iaineh jong baroh ki
yrta… -- kine kin iarap ban pynlong ia ka jingsuk
jingkmen jong ki ba la siewspah.”
2. Jingshongkurim: Katto katne kiba ia im ha
kajuh ka por jong U Khrist ki kdew ia kaba iadei bad
ka briew kaba iai long riew iap tnga kaba la don
haduh 7 ngut ki tnga baroh. Ki la kylli ia U kan long
ka tnga jongno na kine hadien ka jingmihpat. Ka
shim khyndiat ka por jingmutdur ban iohi ia ka jingeh
kabym lah kut kaban pynsngewthuh hato lada ka
jingiadei bad ka jingshongkurim kaba hangne ha
pyrthei yn dang pynthymmai ne don biang ha bneng.
Ka jingjubab U Khrist ka pynpaw ia ka jingstad
bakynja blei: “ha ka jingmihpat ym don
jingshongkurim; …”(Mat 22:29,30).

Te haba kumta ia kiba la siewspah yn shim ne


knieh noh ia ki jingmyntoi kiba mynta ki don jingiadei
bad ka jingshongkurim? Ha ka pyrthei thymmai ia
kiba la siewspah yn ym shim ne knieh noh ia kano
kano ka jingbha na ki! U Blei u la kular ba “…ia kaei
kaei ka jingbha un ym khang na kita kiba iaid
beit.”(Salm 84:11). Lada kata ka long kaba shisha
ha kane ka jingim, haduh katno khamtam shuh shuh
kan long ha kata kaban wan.
Ka nuksa jong kaei kaei kaba janai tam jong ka
jingshongkurim dei ka Jingieit. Ka jingkyllum lyngkot
jong ka jingkmen ka don ha ka jingpynpaw ia ka
jingieit. Ka Jingthoh Bakhuid ka ong, “U Blei u long
ka jingieit,” bad “ha ka jingdon jong me ka dap ka
jingkmen; ha ka kti kamon jong me don ka
jingsngewbha junom” (1 Ioa 4:8; Salm 16:11). Ha
ka pyrthei thymmai ym don mano mano kiban duna
ka jingieit lane jingkmen lane jingsngewbha.

Yn ym don uban sngew kynjah ne sngew


marwei, suda/thylli, lane bym ieit. Ngi lah ban
shaniah ba U Nongthaw baieit uba la saindur ia ka
jingshongkurim ban ai jingkmen ha kane ka pyrthei
un don ei ei kaba kham bha shuh ha kata kaban
wan—don ei ei kaban long kaba kham bha/kham
halor ban ia ka jingshongkurim kumba ka Pyrthei
Thymmai jong U kan long kaba bha ban ia kane hi.

Ka Jingmut Jingpyrkhat Ha Ka Pyrthei Thymmai


Ka Jingpynkhiah Jingpynbha Pat Ia Ka Jingmut
Jingpyrkhat: “Ki sla jong u dieng(jingim)…”(Jingp
22:2). Ka jingpynkhiah ba ka Jingpynpaw ka kren ka
mut palat ban ia ka “jingpynkoit”; ka mut “ka
jingpynbha pat,” naba yn ym don shuh u ban pang
(Isa 33:24,20). Katba ki bam na u dieng ka jingim,
kiba la siewspah kin san pura ha ka met bad ka bor
pyrkhat pyrdaiñ ia kiba la pynrit pynswai da ki spah
snem ba ka pop ka la wallam; ia ki yn sa pynbha pat
ha ka dur jong U Blei hi.

Ka Bor Bym Don Jingkut Shuh: Ka bymjukut


ka tyrwa ka ai ia ka bor pyrkhat pyrdaiñ ka bym don
ki pud jingkynduh. Ha ka pyrthei thymmai “ki jingmut
jingpyrkhat bym iap shuh kin pyrkhat puson lem bad
ka jingkmen sngewbha bym don jingduna jingkut ia
ki jingphylla jong ka bor bapynlong, ki jingmaïan jong
ka jingieit ba siewspah(redeeming love). Yn ym don
jingleh runar shuh hangta, ym don nongshun
bashukor ban pynshoi ka ba pynlong ban klet ia U
Blei. Man la ka bor pyrkhat yn pynsan, man la ka bor
jingleh la pynmanbun. Ka jinglum ia ka jingtip kan
ym pynman thait ne btai ia ka jingmut lane pynduh
pyntlot ia ki bor. Hangta ia ka jingpyrshang kaba heh
tam yn lah pyniaid shaphrang, ki jingkwah ba
hajrong tam yn lah ban kot ban kynjoh, ka
jingangnud ba hajrong tam eh kan urlong; bad
hangta yn dang mih ki jingjrong bathymmai ban kiew
ban-ïuh sha khlieh sha kliar, ki jingphylla bathymmai
ban ñiewkor ban i-ieit ne iapbieit, ki jingshisha
bathymmai ban sngewthuh, ia kiei kiei kiba
bathymmai ha ka jingiohi ban pynwan hashuwa ia ki
bor jong ka jingmut jingpyrkhat bad ka mynsiem bad
ka met.”

Ka Jingbeh Jingwad Ia Ka Jinglong Bakynja


Mynsiem Ha Ka Pyrthei Thymmai: Lait na U
Khrist, ka jingim bymjukut kan long kaba khlem
jingmut. Lyngba ki bymjukut kiba la siewspah kin iai
kham thngan bad sliang shuh shuh ia U Jisu—na ka
bynta ban sngewthuh ia ka jingim bad jingtrei jong u,
ban nang kham iasyllok shuh shuh lem bad u, ban
nang kham kwah shuh shuh ia ka por ban sakhi ban
phla sha ki pyrthei ki bym shym la hap noh
shaphang ka jingieit bym lah ban pyniaryngkat, ia ka
jinglong kaba phalang shuh shuh kham jan sha U.
Kiba la siewspah kin im na ka bynta U Khrist bad
lem U. kin shongthait, ba la sngewhun pura, ha u
junom.

U Khrist u la im ban shakri (Mat 20:28), bad u la


khot ia ki nongbud sha ka juh ka jingim. Kaba iatrei
ryngkat bad U mynta, ha ka hi, ka don ka bainong.
Bad ka jingiadei ba ka tyrwa ki pynioh shuh shuh
(pynman bun) ia ka jingkyrkhu kaba kham khraw
bad ka kabu ban iatrei lang ryngkat bad U ha ka
pyrthei thymmai. Hangta lem bad ka jingkmen
bakhraw bad ka jingsngewhun, “Ki shakri jong U kin
shakri ia U” (Jingp 22:3)

Wat lada ki ba la siewspah kin ioh ia ka kabu


jong ka jingwad jingtip ia ka ïing jingkynshew jong U
Blei na ka mariang, ka saïan kaba pawnam tam eh
ka dei ka saïan jong ka diengphna. Lem bad kaba la
pynioh biang ia ka bor sngewthuh, bor pynshongnia,
ka bor pyrkhat kaba nep, kaba U Blei u thmu ba kin
don, bad ia ka jingpynmatlah jong ka pop la weng
noh, kin lah ban pdiang ia ka jingshisha bakynja
mynsiem, tang ia kata kaba ki kwah ne thrang
hangta. Kin pynlong ia ka sobjek jong ka jingpynim
—ka sobjek kaba don ia ka jingjylliew, ka jingjrong,
jingiar, bad ka pyngkiang, kaba palat ia ka
jingshemphang—ka jingpule bad ka jingrwai lyngba
ki bymjukut. Lyngba kane ka jingpule kiba la
siewspah kin iohi ia ka jingiohi kaba kham khraw
bad kham jngai ia ka jingshisha kat kumba long U
Jisu.

Na kawei ka taïew sha kawei ka taïew kiba la


pynim kin iashem lang na ka bynta ka jingmane ha
ka Sabbaton(Sngi kaba hynñiew ka taïew,
Saturday): “Bad na kawei ka Sabbaton shaduh
kawei pat, baroh ka doh kan wan ban mane ha
khmat jong nga, ong U Trai”(Isaiah 66:23).

Hangta Yn Ym Don Shuh…U


Nongpynshoi(Soitan), Ka Pop, U Nongpop. Ia
Kawei-Pa-Kawei Ka Jingsniew La Rat
Diengkhong Noh: Katto katne ki jingkular ba kmen
tam eh shaphang ka pyrthei kaba thymmai ka long
sa kaei shuh kam pat don lut hangta. “ka jingiap kan
ym don shuh hangta, lymne ka jingsngewsih, lymne
ka jingïam; lymne ka jingpang, kan ym long shuh
hangta: kiei kiei kiba mynshuwa ki la leit noh.”
(Jingp 21:4).
Baroh kine ki jingsniew kin jah duh noh junom la
junom namar U Blei un rat diengkhong noh ia kano
kano ka jaid dur jong ka pop, kaba long ka daw jong
baroh ki jingsniew. Ka jingthoh Bakhuid ka la iathuh
ba U Dieng ka jingim uba long shi bynta jong ka
pyrthei thymmai, hynrei ym don shuh shisien ruh
ban kynthup ia u dieng ka jingtip ia kaba bha bad ia
ka basniew, lane kano kano ka thymmei jingpynshoi.
Ha kata ka ri kaba bha ki Khristan kin ym don shuh
ban dang ialehthma bad ka pyrthei, ka doh, lane bad
u ksuid.

Ka jingsngew skhem ka long ba ka pyrthei


bathymmai kan iaisah “ka bathymmai” wat lada ka
jingrung kyrthep jong ki nongiaidwir/nongwei kiba dei
ki trai shnong na ka jingpynjakhlia tngit-pop, ka Met
bneng Pyrthei barim ka long kaba shisha ba U Blei
un Pyniakhlad ia “uba pop, ki nongpyniap briew, kiba
leh awria, kiba aiksuid, leh jadu myntor, kiba iamane
bleithaw, kiba mane thala bad kiba lamler” (Jingp
21:8; 22:15). U Blei un pynjot khoit—ia kano kano
ka jaid pop kaba wan rung, kaba pynsniew.

“Ïa man kawei pa kawei ka jingpruid dak jong ka


jingtim la sar la ñiad noh…. Tang kawei ka
jingpynkynmaw tang kata hi kan iaisah: U
Nongsiewspah un iai don ki dak jong ka
Jingsahnar-phna jong U. Halor ka khlieh kaba la
mong jong U, ha ka krung jong U, ki kti bad ki kjat
jong U, ki long ki jingpruit dak jong ka jingtrei
barunar ba ka pop ka la wallam. Ong u
nongiathuhlypa, da kaba khmih ia U Khrist ha ka
burom jong U: “Ka jingphyrnai jong u te ka la long
kat ka jingshai; ki kjat sngi ki la mih noh na ka kti
jong u: te hangta ka jingbuhrieh ka bor jong u ka la
don.” Habakkuk 3:4, (ha kiwei ki kyntien, ‘U la don
ka pongshai kaba phyrnai kaba mih noh na liang
jong u: bad hangta ka la don ka jaka rieh jong ka bor
jong U.’) … lyngba ki yrta bymjukut ki dak jingmong
jong ka Kabari kin pyni shaphrang ia ka jingiaroh
jong U bad pynbna ia ka bor jong U.

Kiei Kiei Kiba Mynshuwa Ki La Leit Noh Yn


Ym Kynmaw Shuh: Ha ka pyrthei kaba thymmai, U
Isaiah u ong, “…kiei kiei kiba mynshuwa yn ym
Kynmaw shuh, lymne kin ym wan ha ka jingmut”
(Isaiah 65:17). Haba pule ia ka nongrim jong ka
dkhot, ka pyni ia ka sakhi ba ka dei ki jingshitom
jynjar jong ka jingim kaba mynnor ba kiba la
siewspah ki la klet noh(peit Isaiah 65:16 “…namar
ia ki jingkhuslai bamynshuwa ka klet noh.”). Kin ym
lah klet ia kiei kiei kiba bha ba U Blei u la leh, ka
jingkynrei ka jingaiei kaba da ka la pynim ia ki,
lymda kumta kane ka jingialeh-ia ka pop baroh
kawei kan long kaba lehnohei. Ki riewkhuid da ka
jingiashem jong ki hi ia ka jingpynim-ei jong U Khrist
ka long ka jingiwbih ia ka jingphla jong ki lyngba ki
bymjukut.

Nangta Shuh shuh, ka khana barim jong ka pop


ka pynlong ka bynta kaba donkam jong ka
jingsngewskhem ba “ka jingjynjar kan ym mih arsien”
(Nahum 1:9). Ki jingmih ki jingpyrkhat ba sngewsih
kiba ka pop ka la pynmih kan long kum ka jingiada
ba bymjukut ia uno uno uba la shah pynshoi ban jied
ia kata ka lynti kaba pyniap biang ia lade. Hynrei
katba ki jingjia jong ka mynnor ki ai ka jingthmu kaba
kongsan, ka jinglong jingman jong ka bneng ka
pynkhuid noh ia kito ki jingkynmaw basngewtriem
jong ka jingshitom jong ki. Ka jingkular ka long ba ia
ki jingkynmaw kin ym wan ha kiba la siewspah ka
jingbabe, jingsngewsih, jingduh lane jingpynwit.

Ka Dor Jong Ka Jingngeit Ha Ka Jingpynlong


Kaba Thymmai: Ka jingngeit ha ka jinghikai tynrai ia
ka pyrthei bathymmai ka wan rah bun ki jingmyntoi
da ki kam ia u Khristan.

Ka Ai Ia Ka Jingpynkhih Pynshlur Ban Ïai Ïaid


Wat Hapdeng Ki Jingpynwit: U Khrist hi da lade,
“ka jingkmen kaba la buh ha khmat jong U U la shah
ia ka diengphna, u da ibeiñ ia ka jinglehraiñ (Hebru.
12:2). U Paul u pynthymmai ia ka jingpynshlur da
kaba pyrkhat ia ka burom kaban sa iohpdiang. (2
Cor. 4:16,17).

Ka Wallam Jingkmen Bad Jingskhem Ia Ka


Bainong: U Khrist da lade u la ong, “To iakmen, to
iashad kmen ruh; namar kaba khraw ka bainong
jong phi ha ki bneng:...”(Matt. 5:12). U Paul u iaiban
shuh shuh, “lada ka jingtei jong u ka ïaneh…un ioh
pdiang ia ka bainong,” (1 Cor. 3:14).

Ka Ai Ka Bor Pyrshah Ia Ka
Jingtynjuh/Jingpynshoi: Ia u Moses la pynlah ban
ïaid lait noh na ka “jingsngewbha jong ka pop” bad ki
“jingkynshew jong ka ri Ijipt” namar ba u “la
khmihlynti ïa ka bainong” (Heb. 11:26).
Ka Pynioh Ia Ka Jingmad Lypa Ia Ka Bneng:
Ka bainong jong u Khristan kam dei tang ia kaba
lawei. U Khrist hi da lade, da U Mynsiem Bakhuid, u
wan sha u Khristan bad shong hapoh jong u kum u
“bashisha” lane jingsiew lypa ban pynskhem thikna
ia ki jingkyrkhu ki ban wan (2 Kor 1:22; 5:5; Eph.
1:14). U Khrist u ong, “lada uno uno ruh u iohsngew
ia ka sur jong nga bad plie ia ka jingkhang, ngan
wan rung hapoh ha u” (Rev. 3:20). “bad haba U
Khrist u wan U wallam barobor ia ka bneng lem bad
U” Ka Jingiasyllok lem bad U “ka bneng ka don
hapoh ka dohnud; ka burom ka la sdang; ka long ka
jingpynim ia kaba la apkhmihlynti.”

Ka Ialam Sha Ka Jingnang Seisoh Bakham


Khraw: Katto katne ki iohi ia ki Khristan kum kiba
shu mut tang ia kiei kiei kiba kynja bneng la kumba
kiei kiei kiba kynja pyrthei kim don dor shuh. Hynrei
ka dei da kata ka jingngeit kaba naduh mynta ha kiei
kiei kiban sa wan kaba ai ia ki Khristan ka nongrim
baskhem na kaba yn pynkhih ia ka pyrthei. Kumba U
C S Lewis u la khmih: Haba phi pule ia ka khana
barim phin lap ba ki khristan kiba leh bun tam ia kiei
kiei kiba ha kane ka pyrthei kaba mynta dei kito kiba
pyrkhat khamtam eh ia kata kaban sawan…ka dei
na kata ba ki khristan ki la kham keiñ noh ban
pyrkhat ia kawei pat ka pyrthei kaba ki la long kibym
seisoh ha kane ka pyrthei. Haba angnud ia ka bneng
bad phin bret noh ia ka pyrthei ‘shapoh’; kaba
angnud ia ka pyrthei bad phin ym ioh wat tang kawei
na kine.

“U briew uba stad un kham ñiewkor ban oh dur


ia ka statue ha ki maw-marble ban ia kaba tei ba
shna durbriew na ka ïor.” U Khristan, uba pyrkhat
ban im junom, na lade hi un tei ia ka jingim jong u da
kaba kham phikir (bad kumta don ka jingktah kaba
kham tei ia ka imlang sahlang) ban ia u briew uba ka
jingpyrkhat ka long tang ban shu bret noh khlem
jingpynbha pat, ba la kha tang ban shu bret noh.

Ka “kam ryngkat bad ka matpdeng kaba iadei ia


kaba kynja bneng bakynja blei, ha kaba U Mynsiem
Bakhuid u sumar, ka don ia ka bor ban pdiang bor
bah. Da kata ia ka mynsiem la pynkyntiew bad la
pynlong burom. Ia ka lyngkha bad ki bor jong ka
jingiohi jngai la nang pynkhraw, bad ha kaba iadei
bad ki jingdon bad ka jingpynshongdor ia kiei kiei
kiba lah iohi bad ia kiei kiei ki bym lah iohi la kham
iaroh shai phar.”

Ka Pynpaw Ia Ka Jinglong Jong U Blei: Ka


pyrthei kumba ngi iohi mynta ka la ïengpli bakla
bymdei ia baroh ar ka jinglong jong U Blei bad ia ka
jingthmu banyngkong jong U ia kane ka met bneng.
Ka pop ka la pynjot sniew ia ka pyrthei ka sawdong
sawkun kaba treikam kum kaba long shitylli kaba
kham ñiar bun ban ia kaba lah ban mutdur ia ka
jingiadei hapdeng kane ka pyrthei bad ka paradais
ba la pynidur ha ka Jenesis 1 bad 2 lynnong.

Mynta ka jingialeh ba khlem kut na ka bynta ka


jinglaitim kaba pynidur pyni nuksa sha uno uno lane
ia kaei kaei ha ka rukom kaba thikna. Wat haduh ka
jingim jong uba ngeit, uba dei ban ialeh ia ka thma
bad ka pyrthei, ka doh, bad ia u ksuid, kam shym la
pyni ia ka dur kaba shisha ia ka jingthmu
banyngkong jong U Blei. Ha kaei kaba U Blei u la
lah thmu ia kiba la siewspah—ka pyrthei ka bym lah
ban ktah da ka bor ktah jong u Soitan, ka pyrthei ha
kaba ki aiñ ki kanun ki dei ban long kat kum ka
jingthmu jong U Blei hi—ngi don ka jingmihpli kaba
iadei shisha ia ka jinglong jong U.

Khring Ia Ngi Sha U Blei: Ha kaba kut duh ka


Baibl ka batai pynshai ia ka pyrthei kaba thymmai ha
kata ka rukom ban khring sha U Khrist ia u briew
ubym dei u riewniam. Uwei u briew, haba iohsngew
ia kata “ka pyrthei ba la pynbha pat sha ka Eden
baitynnad, kaba long shisha kum ‘ka pyrthei kaba
mynta ka long,’ kaban long ka Ïingshongneh jong ki
riewkhuid,” ha kaba kin “laitluid na ka jingsngewsih,
jingpang, bad jingiap, bad ban ithuh bad iohi
markhmat iwei ia iwei,” kaba don ka bor jingkhlaiñ
jong ka met bad jingmut jingpyrkhat lane jinglong
bakynja mynsiem.

“Balei,” u la ong, “ba kam lah ban long: kata kan


long kaba iadei thik ia ka pyrthei, kata kaban iadei
thik ia kaei kaba ki bymman ki mon.” Shibun “imat
ban pyrkhat ia kata ka niam, lem…bad ka bainong
bakut, kan dei kaei na ka bynta kata kaba ka pyrthei
kam kwah kam thrang; haba kumta haba kano kano
ka jinglong jong ka jingsuk la jer kyrteng, ha kaba ia
ka dohnud jong u briew, ha ka jinglong kaba la hap
noh, un thrang da shisha, ki pyrkhat ka long ka bym
don bynta ia ka niam kaba shisha.” Kam don ei ei
kaba long kham jngai na ka jingshisha.

Ka jingthmu bashisha jong U Blei ha kaba pyntip


ia kaei kaba u la pynkhreh ia kito kiba ieit ia U ka
long ban khring ia uwei uwei na jingmut jong ki kaba
la don lypa ha ka jingmut kaba iadei bad kane ka
pyrthei—ban iarap ia ki ban sngewthuh ia ka dor
jong kaban sawan bad ia ka jingkhmih liak ha kiei
kiei kiba itynnad ba la pynkhreh da ka dohnud ka
jingieit jong U Kpa.

Junom La Pynthymmai: Ha kane ka pyrthei


barim la ju ong bunsien ba “kiei kiei kiba bha baroh
ki poi noh ha kaba kut.” Kaba bha tam na ki khubor
babha kaba iadei bad ka pyrthei bathymmai ka long
ba kan ym poi sha kaba kut lano lano ruh. te kan
wan jia long ba kito ki jingrwai na ka “ka jingkynud
Hallelujah”: ka hima jong kane ka pyrthei ka la long
ka hima jong U Trai jong ngi, bad jong U Khrist jong
u; bad Un synshar junom la junom
duh”(Jingpynpaw 11:15; Daniel 2:44; 7:27). Bad,
ka Jingthoh Bakhuid ka ong, man la ka jingthaw kan
iasnoh ha ka jingrwai anthem: “Long ba la kyrkhu,
bad ka burom, bad ka jinglong burom, bad ka bor,
ha uta uba shong halor ka khet, bad ha uta u
khunlangbrot junom la junom duh”(Jingp 5:13)

“Ka jingialeh bakhraw ka la kut noh. Ka pop bad


ki nongpop kim don shuh. Baroh ka bneng salonsar
ka la long kaba khuid. Kawei ka jingtied jong ka
jingsawa bad ka jingkmen ki tied lyngba ka
jingpynlong baïar. Na Uta uba la pynlong ka tuid
baroh ka jingim bad jingshai bad jingkmen lyngba ki
hima baïar bym lah kut. Na ka phngit barit tam sha
ka pyrthei kaba khraw tam, kiei kiei baroh, kiba khih
bad ki bym khih, ha ka jingbymkah syrngiew
baitynnad bad jingkmen bajanai, ka pynbna ia ka
jingieit jong U Blei.”
&&&

You might also like