TEMEL İSTATİSTİK

OLASILIK VE İSTATİSTİK ARASINDAKİ FARK

İÇERİK

• İstatistik ve olasılık arasındaki fark

• Betimsel ve çıkarımsal istatistik

• Evren ve örneklem kavramları

• Veri kavramı ve verinin önemi

• Sabit ve değişken arasındaki fark

OLASILIK VE İSTATİSTİK
ARASINDAKİ FARK
OLASILIK

• Bir olayın meydana gelme

ihtimalinin hesaplanmasıyla
ilgilenen matematiğin bir alt
dalıdır. P sembolü ile gösterilir ve
0-1 arasında değer alır.
İSTATİSTİK

• Geliştirilen matematiksel
hesaplamalar yardımıyla
verinin betimlenmesi

ya da veriden çıkarımlar yapılması

amacıyla verinin analiz edildiği

yöntem bilimidir.
İSTATİSTİK
EVREN - ÖRNEKLEM

• EVREN:
• Belirli bir özelliğe sahip tüm elemanların
oluşturduğu istatistiksel yığın

• ÖRNEKLEM:
• Evrenden seçilen/seçilmiş elemanlardan
oluşan daha küçük istatistiksel yığın
 İSTATİSTİK
OLASILIK İLE İSTATİSTİK FARKI
OLASILIK
(PROBABILTY)
EVREN
(POPULATION) ÖRNEKLEM
(SAMPLE)

Takım

BETİMSEL İSTATİSTİK
(DESCRIPTIVE STATISTIC)

ÇIKARIMSAL İSTATİSTİK
(INFERENTIAL STATISTIC)
İSTATİSTİK
BETİMSEL VE ÇIKARIMSAL İSTATİSTİK

• BETİMSEL İSTATİSTİK:
• Verinin betimlenmesi, özetlenmesi ve
sunumunu sağlayan istatistiksel yaklaşımdır.

• ÇIKARIMSAL İSTATİSTİK:
• Örneklem verisi kullanılarak evren hakkında
tahmin (kestirim) yapmayı sağlayan
istatistiksel yaklaşımdır.
İSTATİSTİK
OLASILIK VE İSTATİSTİK FARKI

Matematik • Fakültedeki öğrencilerin tuttuğu takımların dağılımı

nasıldır?
• Fakültedeki tüm öğrencilerden toplanan veriden
Çıkarımsal İstatistik Betimsel İstatistik
frekans, yüzde değerlerini hesaplamak ya da pasta,
sütun grafikleri ile veriyi görselleştirmek

• Fakülteden bir örneklem alarak örneklem verisinden

Olasılık İstatistik fakültedeki öğrencilerin dağılımını tahmin etmek

• Fakülteden seçilen 4 öğrenci arasında sarı takımı

tutan öğrencinin hiç bulunmaması ihtimalini
hesaplamak
BETİMSEL İSTATİSTİK
VERİNİN ÖZETLENMESİ

ourworldindata.org
ÇIKARIMSAL İSTATİSTİK
İSTATİSTİKSEL TAHMİN

Why the world population won’t exceed 11 billion

Hans Rosling | TGS.ORG
VERİ VE VERİ ANALİZİ
SÜRECİ
İSTATİSTİK
VERİ NEDİR?

VERİ = BİLGİ
VERİ, DÜNYANIN EN DEĞERLİ MADENİ

Top 15 Biggest Companies by Market Capitalization 1993 - 2019

İSTATİSTİK
TEMEL KAVRAMLAR

Özellik: Bireye/Nesneye ait ve onu ayırt

eden nitelik
Değişken: Gözlemden gözleme en az
iki farklı değer alabilen özellik
Veri: Bir değişkene ait değer
(sayı/sembol)
Veri Seti: Birden fazla özelliğe ait
verinin oluşturduğu matrisi
İSTATİSTİK
VERİ SETİ VE DEĞİŞKEN TÜRLERİ

VERİ TOPLAMA ARACI VERİ SETİ

 İSTATİSTİK
VERİ ANALİZİ SÜRECİ

Betimleme
Özetleme
Tahminleme
İSTATİSTİK
Ham Veri (Raw Data) BETİMSEL İSTATİSTİK
İşlenmiş Veri (Processed Data)
BULGULAR

VERİ ÇIKARIMSAL İSTATİSTİK KARAR VERME

İSTATİSTİK
İSTATİSTİK YAZILIMLARI
BULGULAR VE
YORUMLANMASI
İSTATİSTİKSEL BULGULAR
EĞİTİMDEN ÖRNEKLER (PISA)

PISA 2018 TÜRKİYE ÖN RAPORU

İSTATİSTİKSEL BULGULAR
EĞİTİMDEN ÖRNEKLER (PISA)
Okuma Alışkanlıkları Değişiyor

PISA 2018 TÜRKİYE ÖN RAPORU

İSTATİSTİKSEL BULGULAR
EĞİTİMDEN ÖRNEKLER (PISA)
OKUMA BECERİSİ

PISA 2018 TÜRKİYE ÖN RAPORU

İSTATİSTİKSEL BULGULAR
EĞİTİMDEN ÖRNEKLER (PISA)
İSTATİSTİKSEL BULGULAR
EĞİTİMDEN ÖRNEKLER (PISA)