8.10.

2020

• İstatistiğin tanımı, önemi, gerekliliği ve tıbbi istatistiğin gelişimi

• Araştırma nedir, nasıl yapılır? Hekim hayatında istatistiğin ve araştırmanın yeri
• Araştırma ve istatistiklerin sağlık hizmetlerinde kullanımı
• Araştırma amaç ve hipotezinin belirlenmesi ve önemi
• Örnekleme seçimi, yöntemleri ve örnek büyüklüğü hesaplama
Tıbbi Biyoistatistik • Veri tipleri, değişken ve özellikleri
• Veritabanı hazırlanması ve uygulaması
• Tanımlayıcı istatistik: Merkezi ölçütler
• Tanımlayıcı istatistik: Yaygınlık ölçütleri
Doç.Dr. Lütfi Saltuk DEMİR • Uygulama: Örnek veri seti üzerinde tanımlayıcı ölçütler
Meram Tıp Fakültesi • Olasılık, teorik dağılımlar, normal dağılım ve normallik analizi
• Standart hata, Güven aralığı
Halk Sağlığı Anabilim Dalı • Tablo, grafik yapımı ve yorumlanması
• Uygulama: Normal dağılım, tablo ve grafik yapımı ile ilgili uygulama

• Hipotezlerin sınanması, bağımlı ve bağımsız gruplar, hipotez testlerinin

çeşitleri ve seçimi
• Tüm bilim alanlarının amacı;
• İstatistikte kullanılan yazılım programları – İlgi alanını tanımak (evreni)
• İki bağımsız sayısal değişkenlerden oluşan grupta uygulanan hipotez testleri
– İlgili alanda yeni buluşlar yapmak
• İki bağımlı sayısal değişkenlerden oluşan grupta uygulanan hipotez testleri
• Kategorik değişkenlerin istatistiki karşılaştırılması: Ki-Kare Analizi, McNemar – Buluşlar ile sorunları gidermek
analizi
• Uygulama: Veri seti üzerinde iki grup karşılaştırması uygulamaları
• Üç ve üzeri gruptan oluşan sayısal değişkenlerde uygulanan hipotez testleri • Amaçları gerçekleştirmek için her bilim
• Uygulama: Veri seti üzerinde üç ve üzeri grup karşılaştırması uygulamaları
• İki sayısal değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi: Korelasyon analizi
alanında, her yıl binlerce bilimsel araştırma
yapılmaktadır

1
 8.10.2020

• Çalışmadaki gözlem sayısı ne olmalı?

• Hangi örnekleme yöntemi kullanılmalı?
• Uygun araştırma düzeni ne olmalı

İstatistik Bilimi
Araştırma=İstatistik (gözlemsel-deneysel)?
• Gözlemler gruplara nasıl dağıtılmalı?
• Veriler nasıl özetlenmeli, ne tür grafik ve
tablolar kullanılmalı?
• Hipotezler hangi istatistiksel yöntem ile
test edilmeli?
• İstatistik sonuçlar nasıl yorumlanmalı

• İstatistik tüm bilimlerin ortak dili • Sağlık hizmetlerinde istatistiğin gelişmesi 20.
yüzyılın başlarındadır.
• İstatistik en uygun yöntemlerle kullanılmadığı
sürece araştırma sonuçlarının güvenilirliği her
zaman tartışmalıdır.
• Uygun istatistik analizler kullanılarak doğru
yorumlanması gerekmekte

2
 8.10.2020

Tanımlar
• Öğrencilerin, meslek sahiplerinin, • İstatistik: Herhangi bir konuyu bilimsel açıdan
araştırmacıların, akademisyenlerin, bilim incelemek amacı ile;
insanlarının v.b. bilimsel kaynakları eleştirel bir – Çalışmanın planlanması,
bakış açısı ile okuyabilmek, özümseyebilmek, – Verilerin toplanması,
yorumlayabilmek, eleştirebilmek için temel – Değerlendirilmesi (düzenleme,denetleme ve analiz)
düzeyde istatistik bilgisine ihtiyacı – Bir karara varılmasını, çıkarsama yapılmasını
bulunmaktadır. sağlayan bilimdir

• Biyoistatistik; Tıp ve sağlık bilimleri alanında
yapılan çalışmaların planlanması ve çalışma
bulgularının değerlendirilmesi süreçleri için
istatistiksel yöntemleri kullanan, bu süreçlere
yönelik yeni istatistiksel yöntemler geliştiren
bilim alanı
• Evren; Belirli bir özelliğe sahip tüm bireylerin
oluşturduğu topluluk (insan, hayvan, bitki,
araba vs.)
• Evren sayılabilir sonlu veya sonsuz olabilir.

3
 8.10.2020

• Örneklem; çekildiği evreni temsil ettiği • Örnekleme; Örnekleme kuramının öngördüğü

düşünülen ve evrene göre daha az sayıda kurallar çerçevesinde evrenden örneklem
birey ya da gözlemden oluşan alt küme. seçme işlemi

• Örneklem büyüklüğü; Örneklemdeki

gözlem/deney sayısı

• Ortalama, ortanca, oran, standart sapma gibi

ölçüler evren ve örneklemde farklı gösterir.
• Evreni tanımlayan ölçülerin gerçek değerleri
genellikle bilinmez.
• Gerçek değerleri bilinmeyen bu ölçüler; evreni
temsil eden örneklemden elde edilen
istatistikler yardımıyla kestirilebilir.

4
 8.10.2020

• Değişken: Değişik değerler alan herhangi bir • Veriler bir gözlemler (satırlar) ve değişkenler
özelliğe değişken denir. (sütunlar) kümesidir.
– Veriler genellikle;
– Düzenli tutulan kayıtlardan,
• Veri:İncelenen konuya açıklık getirmek, – Araştırmalardan,
gerçeği ortaya çıkarmak, karara varmak vb – Sayımlardan,
amacıyla toplanan ham materyal (ölçümler, – Basılı ve elektronik ortamda hazırlanmış
bilgiler, belgeler vb.) olarak tanımlanır. kayıtlardan
elde edilir.

• Ölçme: Araştırma konusu ile ilgili sayısal
değerler elde etme işlemine denir.
• Ölçek:Sayısal değerler elde etmek için
kullanılan belirli bir birimde derecelenmiş araç
veya gereçlerdir.
• İstatistik konu olarak; Tanımlayıcı istatistik ve
Analitik istatistik olarak iki ana gruba ayrılır.
• Tanımlayıcı istatistik; Temel amacı veriyi
özetlemektir.
• Bu süreçte elde edilen temel bilgiler, ileride
yapılacak analitik çalışmalarda aydınlatıcı ve
önemli bir rol oynar

5
 8.10.2020

• Analitik istatistik; örneklem üzerinde

çalışılarak elde edilen bulguların evrene
genellenmesidir.