Τα εικονογραφθμζνα δικαιϊματα

του παιδιοφ (κάρτεσ με τα

δικαιϊματα του παιδιοφ)
ΠΗΓΗ:

https://www.living-
democracy.com/el/textbooks/volum
e-5/part-3/documents-and-
teaching-material-4/
 Οριςμόσ του παιδιοφ
Άρθρο 1
Παιδί κεωρείται ζνα άτομο κάτω των
18 ετϊν.
Άρθρο 2 Απαγόρευςθ διακρίςεων

Κάκε παιδί πρζπει να

αντιμετωπίηεται χωρίσ διακρίςεισ λόγω
χρϊματοσ, φφλου, γλϊςςασ,
κρθςκείασ, άποψθσ, χϊρασ καταγωγισ,
περιουςίασ, αναπθρίασ ι υπαγωγισ
του ςε μια εκνικι μειονότθτα.
Άρθρο 3 Η ευθμερία του παιδιοφ είναι φψιςτθσ
ςθμαςίασ

Σε όλουσ τουσ νόμουσ και τισ δικαςτικζσ

αποφάςεισ, θ ευθμερία του παιδιοφ
ζρχεται πρϊτθ.
Άρθρο 4 Εφαρμογι των δικαιωμάτων

Κάκε κράτοσ πρζπει να διαςφαλίηει,

ςτο μζγιςτο των δυνατοτιτων του, ότι
τα δικαιϊματα των παιδιϊν
εφαρμόηονται.
Άρθρο 5 Σεβαςμόσ των γονεϊκϊν δικαιωμάτων

Κάκε κράτοσ είναι υπεφκυνο να

διαςφαλίηει ότι τα κακικοντα, τα
δικαιϊματα και οι ευκφνεσ των γονζων
αςκοφνται με τζτοιο τρόπο, ϊςτε να
διαςφαλίηεται ότι τα παιδιά είναι
ελεφκερα να αςκιςουν τα δικαιϊματά
τουσ. (Οι κυβερνιςεισ πρζπει να
ςζβονται τα δικαιϊματα και τισ
υποχρεϊςεισ των γονζων, των μελϊν
τθσ οικογζνειασ, και/ι των νόμιμων
κθδεμόνων, ενθμερϊνοντασ και
ςυμβου­λεφοντασ τα παιδιά για τα
δικαιϊματά τουσ).
 Επιβίωςθ και ανάπτυξθ του παιδιοφ
Άρθρο 6
Κάκε παιδί ζχει δικαίωμα ςτθ ηωι και
τθν επιβίωςθ. Το κράτοσ πρζπει να
διαςφαλίςει ότι τα παιδιά και οι νζοι
μποροφν να αναπτυχκοφν
ικανοποιθτικά

.
 Όνομα και ικαγζνεια
Άρθρο 7
Κάκε παιδί ζχει, από τθ γζννθςι του
και μετά, το δικαίωμα ςε ζνα όνομα,
ςτθν ιδιότθτα του μζλουσ ενόσ
κράτουσ, και ςτθ φροντίδα από τουσ
δικοφσ του γονείσ.
Άρθρο 8 Προςταςία τθσ ταυτότθτασ

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να

διατθριςει ι να αποκα­ταςτιςει το
όνομα, τθν ιδιότθτα του μζλουσ ενόσ
κράτουσ και τισ οικογενειακζσ ςχζςεισ.
 Απομάκρυνςθ από τουσ γονείσ
Άρθρο 9
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να ηει με
τουσ γονείσ του, εκτόσ από όταν
πρζπει να προςτατευτεί από αυτοφσ.
Εάν ζνα παιδί πρζπει να
απομακρυνκεί από τον ζναν ι και
από τουσ δφο γονείσ του, ζχει το
δικαίωμα ςε ακρόαςθ. Αν ζνα παιδί
ζχει απομακρυνκεί από τον ζναν ι
και από τουσ δφο γονείσ του, ζχει το
δικαίωμα να γνωρίηει ποφ
βρίςκονται.
 Οικογενειακι επανζνωςθ
Άρθρο 10
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να
εγκαταλείπει κάκε κράτοσ και να
ταξιδεφει ςτθν πατρίδα του,
προκειμζνου να επανε­νωκεί με τθν
οικογζνειά του.
 Προςταςία από απαγωγι και
Άρθρο 11 παράνομθ απομάκρυνςθ

Κάκε κράτοσ πρζπει να καταπολεμιςει

τθν απαγωγι και τθν παράνομθ
απομάκρυνςθ ςε άλλθ χϊρα, και τθ μθ
επιςτροφι των παιδιϊν από γονζα ι
άλλο πρόςωπο.
 Ελευκερία γνϊμθσ του παιδιοφ
Άρθρο 12
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να
ακοφγεται και να εκφράηει τθ γνϊμθ
του για όλα τα ηθτιματα και τα
κζματα που αφοροφν ςτθ ηωι του.
Αυτό ιςχφει ιδιαίτερα ςε νομικζσ ι
διοικθτικζσ διαδικαςίεσ. Όςο
μεγαλφτερο είναι το παιδί, τόςο
περιςςότερο πρζπει να ακοφγεται θ
γνϊμθ του.
Άρθρο 13
Ελευθερία έκφρασης

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να

εκφράηει ελεφκερα τθ γνϊμθ του, και
να ςυλλζγει και διαδίδει
πλθροφορίεσ μζςω των μζςων
μαηικισ ενθμζρωςθσ. Κάκε παιδί
ζχει, επίςθσ, τθν ευκφνθ να εκφράηει
τθ γνϊμθ του με τζτοιο τρόπο που να
ςζβεται τα δικαιϊματα των άλλων

.
 Ελευκερία ςκζψθσ, ςυνείδθςθσ και
Άρθρο 14 κρθςκείασ

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να αςκεί

ελεφκερα τθ κρθςκεία του, τθ ςκζψθ
και τθ ςυνείδθςι του. Το κράτοσ
πρζπει να ςζβεται τα δικαιϊματα και
τισ ευκφνεσ των γονζων, όταν τα
παιδιά εφαρμόηουν αυτά τα
δικαιϊματα.
Άρθρο 15 Δικαίωμα ςτθν ειρθνικι δθμόςια
ςυγκζντρωςθ

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να

ςυγκεντρωκεί μαηί με άλλα παιδιά,
για να ενταχκεί ςε ι να ιδρφςει μια
ζνωςθ ι οργάνωςθ, εφϋ όςον δεν
παραβιάηονται τα δικαιϊματα των
άλλων κατά τθ διαδικαςία.
 Προςταςία τθσ ιδιωτικισ ηωισ
Άρθρο 16
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να μθν
παρεμβαίνει κανείσ ςτθν ιδιωτικι του
ηωι, τθν οικογζνεια, τθν κατοικία ι
τθν αλλθλογραφία του, αλλά οφτε και
να προςβάλλει κανείσ ι να βλάψει
τθν τιμι και τθν υπόλθψι του.
Άρθρο 17 Πρόςβαςθ ςε κατάλλθλεσ
πλθροφορίεσ

Κάκε κράτοσ πρζπει να διαςφαλίςει

ότι τα παιδιά ζχουν πρόςβαςθ ςε
πλθροφορίεσ μζςω διαφόρων
μορφϊν μζςων επικοινωνίασ, και ότι
μποροφν να αποκτιςουν τισ γνϊςεισ
που είναι ςθμαντικζσ για τθν
ευθμερία τουσ. Το κράτοσ ζχει,
επίςθσ, τθν υποχρζωςθ να
προςτατεφει τα παιδιά από τισ
επιηιμιεσ πλθροφορίεσ.
 Ευκφνεσ γονζων
Άρθρο 18
Οι γονείσ ι οι κθδεμόνεσ είναι από
κοινοφ υπεφκυνοι για τθν ανατροφι
του παιδιοφ. Το κράτοσ ζχει τθν
ευκφνθ να τουσ ςτθρίηει ςε αυτό και,
για παράδειγμα, να εξαςφαλίηει
υπθρεςίεσ παιδικισ μζριμνασ και
φροντίδασ αν πρζπει οι γονείσ να
εργάηονται.
 Προςταςία από κακοποίθςθ
Άρθρο 19
Το κράτοσ είναι υπεφκυνο για τθν
προςταςία του παιδιοφ από
κακοποίθςθ από τουσ γονείσ ι
άλλουσ ανκρϊπουσ. Κάκε παιδί ζχει
το δικαίωμα να μάκει πϊσ να
αποφεφγει ι να αντιμετωπίηει κάκε
μορφι κακοποίθςθσ.
Άρθρο 20 Παιδιά χωρίσ οικογζνειεσ

Κάκε παιδί που δε ηει με τθν

οικογζνειά του ζχει το δικαί­ωμα
ςε ειδικι προςταςία και ςτιριξθ.
Στθ ςυνζχεια, ζχει το δικαίωμα ςε
μια ανάδοχθ οικογζνεια ι ςε
μζριμνα ςε ζναν κατάλλθλο φορζα
που ςζβεται το κρθςκευτικό,
πολιτιςτικό ι γλωςςικό του
υπόβακρο.
 Υιοκεςία
Άρθρο 21
Ζνα παιδί μπορεί να υιοκετθκεί αν θ
υιοκεςία επιτρζπεται,
αναγνωρίηεται και εγκρίνεται από τθ
χϊρα, και αν εξυπθρετεί τθν
ευθμερία του παιδιοφ.
Άρθρο 22 Παιδιά πρόςφυγεσ

Κάκε παιδί που αναγκάηεται να

εγκαταλείψει τθ χϊρα του, που είναι
πρόςφυγασ και ηθτά άςυλο, ζχει
δικαίωμα ςε ειδικι προςταςία από
το κράτοσ.
 Παιδιά με αναπθρία
Άρθρο 23
Κάκε παιδί με αναπθρία ζχει
δικαίωμα ςε ειδικι μζριμνα και
εκπαίδευςθ. Θα πρζπει να
βοθκθκεί, ϊςτε να είναι
ανεξάρτθτο και να ςυμμετζχει
ενεργά ςτισ κοινότθτζσ του.
Άρθρο 24 Υγεία και ιατρικζσ υπθρεςίεσ

Κάκε παιδί ζχει δικαίωμα ςτθν

καλφτερθ δυνατι υγεία. Το κράτοσ ζχει
τθν υποχρζωςθ να καταπολεμά τθν
παιδικι κνθςιμότθτα, να εξαςφαλίηει
ιατρικι περίκαλψθ για τα παιδιά, να
καταπολεμά τθν κακι διατροφι και
τθν αςκζνεια, να εγγυάται τθν ιατρικι
περίκαλψθ για τισ εγκφουσ και τισ νζεσ
μθτζρεσ, να παρζχει εκπαίδευςθ ςε
κζματα υγείασ, να αναπτφςςει τθν
πρόλθψθ ςτον τομζα τθσ δθμόςιασ
υγείασ, και να καταργεί ζκιμα που
βλάπτουν τα παιδιά.
 Επανεξζταςθ τθσ φροντίδασ ι τθσ
Άρθρο 25 κεραπείασ

Κάκε παιδί που ζχει ειςαχκεί ςε

ζνα ίδρυμα για τθν προςτα­ςία, τθ
φροντίδα ι τθ κεραπεία του, ζχει
το δικαίωμα του ελζγχου και τθσ
επαναξιολόγθςθσ τθσ ειςαγωγισ
του ςε αυτό από τθν Πολιτεία.
 Κοινωνικι πρόνοια
Άρθρο 26
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα ςτθν
κοινωνικι πρόνοια, όπωσ ςε κοινωνικι
αςφάλιςθ. Το κράτοσ εγγυάται
επιδόματα για τα παιδιά,
λαμβάνοντασ υπόψθ τθν οικονομικι
κατάςταςθ τθσ οικογζνειασ ι αυτϊν
που ζχουν αναλάβει τθν επιμζλειά
τουσ.
 Βιοτικό επίπεδο
Άρθρο 27
Κάκε παιδί ζχει δικαίωμα ςε ζνα βιοτικό
επίπεδο κατάλλθλο για τθ ςωματικι,
πνευματικι, θκικι και κοινωνικι του
ανάπτυξθ. Οι γονείσ ι οι κθδεμόνεσ
ζχουν πάνω απϋόλα τθν ευκφνθ για τθ
διαςφάλιςθ αυτοφ. Το κράτοσ ζχει τθν
υπο­χρζωςθ να τουσ ςτθρίηει ςε αυτό.
 Εκπαίδευςθ
Άρθρο 28
Κάκε παιδί ζχει δικαίωμα ςτθν
εκπαίδευςθ. Το κράτοσ ζχει
κακικον να παρζχει τθν
πρωτοβάκμια εκπαίδευςθ, δωρεάν
και υποχρεωτικι, και ομοίωσ να
κάνει τθ δευτεροβάκμια
εκπαίδευςθ προςιτι ςε όλα τα
παιδιά και τουσ νζουσ. Το κράτοσ
ζχει τθν υποχρζωςθ να διαςφαλίςει
ότι τα παιδιά και οι νζοι
αντιμετωπίηονται κατάλλθλα ςτο
ςχολείο, και ότι δεν παραβιάηονται
τα ανκρϊπινα δικαιϊματά τουσ.
 Σκοπόσ τθσ εκπαίδευςθσ
Άρθρο 29
Η ςχολικι εκπαίδευςθ κα πρζπει να
αναπτφςςει τθν προςω­πικότθτα και
τα ταλζντα του κάκε παιδιοφ, να
προε­τοιμάςει κάκε παιδί για τθν
ενιλικθ ηωι και να ενκαρρφνει τα
παιδιά να ςζβονται τα ανκρϊπινα
δικαιϊματα, κακϊσ και τουσ
πολιτι­ςμοφσ και τισ αξίεσ, τισ δικζσ
τουσ και των άλλων.
 Παιδιά που ανικουν ςε μειονότθτεσ
Άρθρο 30
Κάκε παιδί που ανικει ςε
μειονότθτα ζχει το δικαίωμα να
μάκει και να αςκεί τθ δικι του
κουλτοφρα, κρθςκεία και γλϊςςα.
Άρθρο 31 Ελεφκεροσ χρόνοσ,
ξεκοφραςθ και ψυχαγωγία

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα ςτθν

ανάπαυςθ και τον ελεφκερο χρόνο,
ςτον οποίο μπορεί να παίξει και να
ςυμμετζχει ελεφκερα ςτθν
πολιτιςτικι και καλλιτεχνικι ηωι.
 Παιδικι εργαςία
Άρθρο 32
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να
προςτατεφεται από κάκε μορφι
εκμετάλλευςθσ και εργαςίασ, που κα
μποροφςαν να βλάψουν τθν
εκπαίδευςθ ι τθν ανάπτυξι του. Το
κράτοσ ζχει τθν υποχρζωςθ
κακοριςμοφ ενόσ ελάχιςτου ορίου
θλικίασ για το δικαίωμα ςτθν εργαςία,
το ποςό των ωρϊν ανά θμζρα και τισ
ςυνκικεσ εργαςίασ.
 Προςταςία από ναρκωτικζσ ουςίεσ
Άρθρο 33
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να
προςτατεφεται από τθν παρα­γωγι
και το εμπόριο παράνομων
ναρκωτικϊν.
 Προςταςία από ςεξουαλικι
Άρθρο 34 εκμετάλλευςθ

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να

προςτατεφεται από τθ ςεξουαλικι
εκμετάλλευςθ, τθν κακοποίθςθ και
από τθν πορνεία και τθν
πορνογραφία.
 Προςταςία από πϊλθςθ και
Άρθρο 35 εμπορία

Το κράτοσ πρζπει να καταβάλει

κάκε δυνατι προςπάκεια για να
διαςφαλίςει ότι τα παιδιά και οι
νζοι δεν ζχουν απαχκεί ι δεν
διακινοφνται.
 Προςταςία από όλεσ τισ άλλεσ
Άρθρο 36 μορφζσ εκμετάλλευςθσ

Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα να

προςτατεφεται από όλεσ τισ άλλεσ
μορφζσ εκμετάλλευςθσ (π.χ.
επαιτεία).
 Βαςανιςτιρια και φυλάκιςθ
Άρθρο 37
Κάκε παιδί ζχει δικαίωμα ςτθν
προςταςία από τα βαςανι­ςτιρια, τθν
απάνκρωπθ μεταχείριςθ ι τιμωρία, τθν
παρά­νομθ ςφλλθψθ ι οποιαδιποτε
άλλθ μορφι βλάβθσ τθσ προςωπικισ
του ελευκερίασ. Το κράτοσ ζχει τθν
υποχρζωςθ να απαγορεφει τθ κανατικι
ποινι και τθν ιςόβια κάκειρξθ για τουσ
νζουσ. Αν ζνα παιδί ζχει φυλακιςτεί,
ζχει το δικαίωμα ανκρϊπινθσ και με
ςεβαςμό μεταχείριςθσ. Εάν ζνα παιδί ι
ζνα νεαρό άτομο ςυλλαμβάνεται, δεν
πρζπει να τίκεται υπό περιοριςμό με
ενιλικεσ, πρζπει να είναι ςε κζςθ να
κρατιςει επαφι με τθν οικογζνειά του
και να ζχει το δικαίωμα ςε νομικι
βοικεια.
 Πόλεμοσ και ζνοπλεσ ςυρράξεισ
Άρθρο 38
Τα παιδιά και οι νζοι κάτω των 15 ετϊν
ζχουν το δικαίωμα να μθν λαμβάνουν
μζροσ ςε πόλεμο και ζνοπλεσ
ςυρράξεισ. Το κράτοσ ζχει τθν
υποχρζωςθ να χορθγεί ειδικι
προςταςία για τα παιδιά που ζχουν
πλθγεί από τον πόλεμο.
 Αποκατάςταςθ και ζνταξθ
Άρθρο 39
Κάκε παιδί που είναι κφμα ζνοπλθσ
ςφγκρουςθσ, βαςανι­ςτθρίων,
παραμζλθςθσ ι εκμετάλλευςθσ ζχει
το δικαίωμα ςε κατάλλθλθ φροντίδα
για να μπορζςει να αποκαταςτακεί,
ψυχικά και ςωματικά, και να ενταχκεί
ςε μια κοινότθτα.
 Δικαιοςφνθ ανθλίκων
Άρθρο 40
Κάκε παιδί που κατθγορείται για τθ
διάπραξθ ενόσ εγκλι­ματοσ ζχει το
δικαίωμα να αντιμετωπίηεται με
αξιοπρζπεια ςτο δικαςτιριο. Είναι
ακϊο μζχρι αποδείξεωσ του εναντίου.
Κάκε παιδί ζχει το δικαίωμα ςε μια
δίκαιθ δίκθ, ςε διερμθνζα (αν
χρειάηεται), ςτθν προςταςία τθσ
ιδιωτικισ του ηωισ και ςε επανεξζταςθ
μιασ δικαςτικισ απόφαςθσ. Το κράτοσ
ζχει τθν υποχρζωςθ να κζςει ζνα
ελάχιςτο όριο θλικίασ κάτω από το
οποίο τα παιδιά δεν μποροφν να
κεωρθκοφν ποινικϊσ υπεφκυνα. Το
κράτοσ ζχει, επίςθσ, τθν υποχρζωςθ να
παρζχει εναλλακτικζσ λφςεισ αντί
φυλάκιςθσ ςε παιδιά και νζουσ που
ζχουν καταδικαςτεί.