Το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή- το άσυλο της κατοικίας.

Διάγραμμα μαθήματος.

Α) Η προστασία της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.

1. Η διάκριση δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας και η θεσμική σημασία της.

2. Ιδιωτικές και δημόσιες σχέσεις, ο «διχασμός» του ανθρώπου σε άτομο και
πολίτη/μέλος του κοινωνικού συνόλου και η ιδιωτικότητα (privacy).
3. Η προστασία της ιδιωτικότητας στα εθνικά Συντάγματα και στις διεθνείς
συμβάσεις. Η επίδραση της ΕΣΔΑ και της νομολογίας του ΕΔΔΑ στο
περιεχόμενο και την κανονιστική εμβέλεια του δικαιώματος στην ιδιωτική
ζωή
4. Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή αποτελεί βασικό πυλώνα των εγγυήσεων της
ιδιωτικότηταςˑ προστατεύει τις σχέσεις οικειότητας, παρέχει στον φορέα του
την δυνατότητα να τις αναπτύσσει χωρίς κρατικό ή κοινωνικό έλεγχο, με
όρους χαλαρότητας και του επιτρέπει να διαμορφώνει χωρίς εξωτερικές
παρεμβάσεις τις βασικές του επιλογές.
5. Η προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι έντονη (η ιδιωτική και οικογενειακή
ζωή είναι απαραβίαστη) και, ενδεικτικά, δεν επιτρέπει στο κράτος ούτε σε
ιδιώτες α. να επιβάλλουν την αναγκαστική συμβίωση ορισμένων προσώπων
β. να παρεμβαίνουν στην διαμόρφωση της ιδιωτικής ζωής (για παράδειγμα,
προβλέποντας ειδικούς όρους για την επιλογή συζύγου ή συντρόφου,
απαγορεύοντας ή περιορίζοντας κάποιες ερωτικές σχέσεις) γ. να προβαίνουν
σε οπτική ή ακουστική παρακολούθηση ή καταγραφή με οποιονδήποτε τρόπο
ή μέσο της ιδιωτικής ζωής δ. να εξαναγκάζουν άμεσα ή έμμεσα το πρόσωπο
να αποκαλύπτει στοιχεία ή πτυχές της ιδιωτικής ζωής του.
6. Η οικογενειακή ζωή συγκροτείται από τις σχέσεις που αναπτύσσουν τα μέλη
μιας οικογένειας. Η οικογένεια στηρίζεται στον γάμο ή στο σύμφωνο
συμβίωσης; Τα μέλη της οικογένειας προστατεύονται συνταγματικά εφόσον
συγκατοικούν;
7. Η ιδιωτική ζωή δεν εγκλωβίζεται στο σπίτι ή τον επαγγελματικό χώρο του
φορέα του δικαιώματος, αλλά μπορεί να αναπτύσσεται ακόμη και σε δημόσιο
χώρο.
8. Φορείς του δικαιώματος είναι καθένα φυσικό πρόσωπο. Οι ανήλικοι; Όσοι
νόμιμα στερούνται της προσωπικής τους ελευθερίας;
9. Το Σύνταγμα εξασφαλίζει την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των
δημοσίων προσώπων;
10. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι νέοι κίνδυνοι για τον ιδιωτικό βίο και η
υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει μέτρα προστασίας του. Το δικαίωμα
στην ιδιωτική ζωή δεν εκλύει απλώς αξίωση αποχής των φορέων εξουσίας
από το πεδίο του, αλλά διαθέτει και θετικό περιεχόμενο.
11. Η απουσία επιφύλαξης υπέρ του νόμου στο άρθρο 9 Συντ. Είναι το δικαίωμα
στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή ένα απεριόριστο δικαίωμα;
Β) Το άσυλο της κατοικίας

1. My home is my castle! Η «χωρική» πρόσληψη της ιδιωτικότητας ως αφετηρία

για την διαμόρφωση του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή.
2. Οι νομικές έννοιες της κατοικίας
3. Η κατοικία στο άρθρο 9 Συντ.: είναι κάθε χώρος στον οποίο ὁ άνθρωπος
διαβιώνει ή εργάζεται και τον καθιστά γενικά μη προσιτό από τους
υπολοίπους.
4. Μπορεί ένα πρόσωπο να έχει περισσότερες από μία κατοικίες κατά την έννοια
του άρθρου 9 Συντ. (εξοχική, επαγγελματική κ.λπ. κατοικία).
5. Ως κατοικία νοείται μόνον ο τόπος μόνιμης διαβίωσης ή εργασίας; μπορεί το
δωμάτιο του ξενοδοχείου, ἡ καμπίνα του πλοίου ή το αυτοκίνητο να
αποτελέσουν κατοικία;
6. Το άσυλο της κατοικίας απαγορεύει την είσοδο ή με κάθε τρόπο πρόσβαση
της δημόσιας αρχής στον προστατευόμενο από αυτό χώρο.
7. Προστατεύονται οι αλλοδαποί από το άσυλο της κατοικίας; Είναι οι ιδιώτες
αποδέκτες της σχετικής αξίωσης αποχής.
8. Οι διαδικαστικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις πρόσβασης των κρατικών
οργάνων στην κατοικία κατά την έννοια του άρθρου 9 Συντ.