ERIKSON’S PSYCHOSOCIAL TASKS
1. TRUST VS. MISTRUST (0-12
months)
2. AUTONOMY VS. SHAME/DOUBT
(1-3 years old)
3. INITIATIVE VS. GUILT (3-6 years
old)
4. INDUSTRY VS. INFERIORITY (6-12
years old)
5. INDENTITY VS. ROLE CONFUSION
(12-18 years old)
6. INTIMACY VS. ISOLATION (early
20s-early 40s
7. GENERATIVITY VS. STAGNATION
(40s-mid 60s)
8. INTEGRITY VS. DESPAIR (mid 60s-
death)
PIAGET’S COGNITIVE DEVELOPMENT
THEORY
1. SENSORY – senses
2. PRE-OPERATIONAL - imagination
3. CONCRETE
4. FORMAL
GENERATIONS OF COMPUTER
1. VACUUM TUBES (1940-1956)
2. TRANSISTORS (1956-1963)
3. INTEGRATED CIRCUITS
(1964-1971)
4. MICROPROCESSORS (1971-present)
5. ARTIFICIAL INTELLIGENCE
(present-future)
MISTAKEN GOALS
1. ATTENTION SEEKER – “teacher,
notice me”
2. REVENGE – “teacher, I am hurt”
3. POWER-SEEKING – “teacher, may I
help?”
4. INADEQUACY – “teacher, don’t
give up on me”
5. WITHDRAWAL – “teacher, please
help me"
KOHLBERG’S THEORY OF MORAL
DEVELOPMENT
LEVEL 1: PRE-CONVENTIONAL
MORALITY
Stage 1: Obedience and Punishment
Orientation
Stage 2: Individualism and Exchange
LEVEL 2: CONVENTIONAL MORALITY
Stage 3: Good Interpersonal
Relationships
Stage 4: Maintaining the Social
Order
LEVEL 3: POST-CONVENTIONAL
MORALITY
Stage 5: Social Contract and
Individual Rights
Stage 6: Universal Principles
CENTRAL TENDENCY -Central (middle
location) Tendency
MEAN – Average MODE – most
occurring
RANGE – highest score minus lowest
score
LOW SD–Homogenous, scores near to
mean(almost same)
HIGH SD – Heterogenous, scores far
to mean (scattered)
DECILE – 10 grps (D1…D10)
QUARTILE – 4 grps (Q1…Q4)
SUSPENSION – time REVOKATION –
condition
DIFFICULTY INDEX
0-0.20 VERY DIFFICULT
0.21-0.40 DIFFICULT
0.41-0.60 MODERATELY DIFFICULT
0.61-0.80 EASY
0.81-1.00 VERY EASY
POSITIVELY SKEWED (LEFT FOOT)
- low scores, mean greater than
mode
NEGATIVELY SKEWED (RIGHT FOOT)
- high scores, mean is lower than
mode
HORN/HALO EFFECT
- overcoming other trait, either bad
TALAMBUHAY NI RIZAL:
Jose Protacio Rizal Mercado y Alonso Realonda
(Manunulat, Pambasang Bayani ng Pilipinas, Dakilang Henyo ng
Lahing Malayo)
ISINILANG SA: Calamba, Laguna (Hunyo 19, 1861)
BINARIL SA: Bagumbayan (ngayo’y Luneta; Disyembre 30, 1896)
Mga Magulang: Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro at
Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos (“Z” sa ibang aklat)
Mga Ninuno: Domingo Lamco, sa panig ng ama (negosyanteng
Instik); Lakandula, sa panig ng ina (pinuno ng Tondo na namuno sa
isang bigong pag-aalsa sa mga Kastila, inapo ni Rajah Sulayman ng
Maynila)
Nagbinyag: Padre Rufino Collantes
Ninong: Padre Pedro Casañas
Paboritong kura paroko/parish priest: Padre Leoncio Lopez (nagturo
kay Rizal ng pagrespeto sa karapatan ng ibang tao)
Buong Pangalan: (Complete name) Jose Protacio Mercado Rizal y
Alonso Realonda
Jose Protacio - first name
Jose: sa karangalan ni San Jose, patron ng mga manggagawa, asawa
ng Birheng Maria, tatay sa lupa ni Hesukristo
Protacio: sa karangalan ni San Protacio (isang martir;
kapistahan/feast day niya tuwing Hunyo 19)
Mercado: tunay na apelyido ng kanyang ama; nangangahulugang
“pamilihan/market” sa wikang Español
Rizal: apelyidong pansamantalang pinagamit kapalit ng Mercado
upang makaiwas sa gulo (kabibitay pa lamang sa Gomburza;
konektado kay Padre Burgos si Paciano kaya delikado ang apelyidong
Mercado); mula sa salitang Español na “ricial” (luntiang lupang
tinatamnan ng trigo/green fields of barley)
Alonso: tunay na apelyido ng ina noong dalaga pa/maiden name;
middle name ni Jose Rizal
Realonda: middle name ng kanyang ina noong dalaga pa; galing sa
lola ni Rizal
Mga kapatid:
1. Saturnina
2. Paciano – tanging lalaking kapatid ni Jose; tumustos/nagpondo sa
pag-aaral ni Jose sa Europa; naging heneral ng Hukbo ng
Rebolusyong Pilipino
3. Narcisa
4. Olympia – namatay sa 13 oras na panganganak
5. Lucia
6. Maria
7. Concepcion – kasunod ni Jose; namatay sa sakit sa edad na 3 taon
8. Josefa – naging pangulo ng pangkababaihang grupo ng Katipunan
9. Trinidad – tinuruan ni Jose ng Ingles; pinagbigyan ng lamparang
naglalaman ng teksto ng Mi Ultimo Adios
10. Soledad
Unang guro: ang kanyang ina (nagturo ng alpabetong
Kastila/abecedario; pagdarasal sa Latin at panimulang pagbasa)
Unang pighating naranasan: pagkamatay ni Concepcion (Concha) na
lagi niyang kalaro
Unang tulang sinulat: “Sa Aking mga Kabata” (sinulat sa Tagalog;
tungkol sa pagmamahal sa sariling wika; 8-taong gulang siya noon)
Mga Tiyuhing Nakaimpluwensya:
1. Tiyo Manuel – palakasan/sports
2. Tiyo Gregorio – pag-ibig sa aklat
3. Tiyo Jose Alberto – husay sa sining/art
Unang guro sa pormal na edukasyon: Justiniano Aguino-Cruz
(paaralan sa Biñan, Laguna)
Unang Kawalang-katarungang dinanas ng pamilya Rizal: pagkakulong
ni Doña Teodora dahil sa walang basehan na paratang ng paglason
sa hipag/sister-in-law niya
Pangyayaring nagmulat kay Rizal sa kawalang-katarungan sa
Pilipinas: Pagbitay sa Gomburza (Mariano Gomez, Jose Burgos at
Jacinto Zamora; tatlong Pilipinong pari na nagsusulong sa
Pilipinisasyon ng mga parokya; idiniin o i-friname-up sa pag-aalsa sa
Cavite noong 1872)
Buhay-High School: sa Ateneo Municipal (nasa loob ng Intramuros,
Maynila noon; paboritong paaralan ni Jose; pinatatakbo ng mga
Heswita/Jesuit
Tulang sinulat sa paglaya ng ina: “Mi Primera Inspiracion” (My First
Inspiration/Ang Una Kong Inspirasyon)
Unang Guro sa Ateneo: Padre Jose Bech
Paboritong Guro sa Ateneo: Padre Francisco Sanchez (humikayat sa
kanya na ipagpatuloy ang pagsusulat)
1877: Nagtapos sa Ateneo; sobresaliente o excellent ang marka sa
lahat ng asignatura; tumanggap ng diplomang Bachiller en Artes
(katumbas ng high school diploma ngayon)
Abril 1877: Pumasok sa Unibersidad ng Santo Tomas (UST) para
magkolehiyo; pinatatakbo ng mga Dominikano/Dominicans; kumuha
ng Pilosopiya at Letra sa unang taon batay sa gusto ng ama; lumipat
sa Medisina nang sumunod na taon, batay sa payo ni Padre Pablo
Ramon, rektor ng Ateneo
Tulang nagwagi ng unang gantimpala – 1879 : “A la Juventud
Filipina” (Sa Kabataang Pilipino/To The Filipino Youth); dito
binigyang-diin ni Jose na ang mga kabataan ang pag-asa ng bayan
Dulang nagwagi ng unang gantimpala: “El Consejo de los dioses”
(Ang Pulong ng mga diyos/The Council of the gods); tungkol sa pag-
aaway-away ng mga diyos at diyosa sa Bundok Olimpo sa kung sino
kina Homer (Griyegong/Greek sumulat ng “Iliad” at “Odyssey”), Virgil
(nagsulat sa Latin ng “Aeneid”) at Miguel de Cervantes (Kastilang
nagsulat ng “Don Quijote de la Mancha”) ang pinakamahusay;
nagwagi ito sa patimpalak/contest na inorganisa ng Liceo Artistico
Literario de Manila para sa paggunita sa ika-400 taong kamatayan ni
Cervantes
1880: Hinampas ng espada ng isang gwardya sibil; nagreklamo kay
Gob. Hen. Primo de Rivera pero walang nangyari
1882: Nagpasyang sa ibang bansa na lang mag-aral dahil:
1. Di gaanong mahusay ang pagtuturo sa UST noon
2. May diskriminasyon sa UST; minamaliit ang mga Pilipino
3. Galit sa kanya ang mga Dominikano dahil sa pagtatatag niya ng
Compañerismo (kapatiran/fraternity ng mga Pilipino)
4. Gusto niyang gamutin ang mata ng ina (mas maganda ang turo sa
Europa)
Mayo 1882: naglakbay papuntang Europa, mula sa Maynila
Ruta mula Maynila (sa pamamagitan ng barko/ship):
1. Singapore
2. Colombo, Sri Lanka
3. Aden, Yemen
4. terminal sa Suez Canal (Ehipto/Egypt)
5. Italya
6. Pransya
7. Espanya (dumating: Hunyo 1882)
Unang sinulat sa Europa: Sanaysay/essay na “Amor Patrio” (Pag-ibig
sa Bayan o Love of Country); gumamit ng sagisag-panulat o pen
name na Laong Laan (“matagal nang inalay”) isinalin sa Tagalog ni
Marcelo H. del Pilar, na gumamit naman ng pen name na Dolores
Manapat; lumabas sa “Diariong Tagalog” (unang dyaryong Tagalog sa
Pilipinas)
Nobyembre 1882: Pumasok sa Universidad Central de Madrid/UCM;
kumuha ng kursong Pilosopiya at Letra at Medisina; habang nasa
UCM ay umanib siya sa “Circulo Hispano-Filipino” at sa Masonerya o
Freemasonry
Talumpati sa Madrid: binigkas sa karangalan nina Juan Luna at Felix
Resureccion-Hidalgo, 2 pintor na Pilipinong nagwagi sa Pambansang
Eskposisyon sa Sining (ng Espanya) para sa “La Spolarium” at
“Virgenes Expuestas Al Populacho,” na parehong masining na
tumuligsa sa masamang pamamahala ng mga Kastila
1884: Binigyan ng lisensya sa medisina; bago pumunta sa Paris,
dinalaw muna ang mga kaibigan niyang sina Maximo Viola at Pardo
de Tavera na nasa Barcelona
1885: Pumunta sa Paris, Pransya upang magsanay sa klinika ni Dr.
Louis de Weckert; naging bahagi ng “La Solidaridad” (dyaryo ng
Kilusang Propaganda)
Sa Alemanya/Germany:
· Nakilala si Prof. Ferdinand Blumentritt (Austrian na ethnologist na
nananaliksik tungkol sa wikang Tagalog) na siya niyang naging
pinakamatalik na kaibigan/best friend
· Nagsanay sa ospital na pangmata ng University of Heidelberg sa
pamamahala ni Dr. Otto Becker
· Habang nasa Heidelberg, sinulat ang tulang “A las Flores del
Heidelberg” (Sa Mga Bulaklak ng Heidelberg/To the Flowers of
Heidelberg); nagpapakita ng pangungulila sa sariling bayan
· Tinapos at pinalimbag ang “Noli Me Tangere” sa Alemanya;
pinautang siya ng pera ni Maximo Viola (kaibigan niyang taga-San
Miguel, Bulacan) para sa pagpapalimbag ng unang 2,000 kopya/sipi
ng Noli; bago umuwi sa Pilipinas para alamin ang reaksyon ng mga
Pilipino sa nobela, ay naglakbay muna siya sa Europa kasama si
Maximo Viola
Unang Pagbalik sa Pilipinas:
· Nanggamot at naging makatarungan sa paniningil (depende sa
katayuan o status ng pasyente ang singil); nakilala bilang Dr. Ulliman
(dahil nagsanay sa Alemanya)
· Pinatawag ni Gob. Hen. Emilio Terrero; pinag-iingat siya nito sa mga
tumutuligsa sa Noli; binigyan siya ng gwardya (Jose Taviel de
Andrade)
· Tinuligsa ng mga prayle ang Noli: sumulat ng liham-pastoral si
Padre Jose Rodriguez na pinamagatang “Caiingat Cayo” (Mag-ingat
kayo/Beware!); pinag-iingat at pinagbabawalan niya ang mga tao na
basahin ang sinulat ni Jose na diumano’y subersibo (laban sa
gobyerno) at heretikal (kontra sa Simbahan)
· Sinagot ni Marcelo H. del Pilar ng “Caiigat Cayo” (Maging Igat
Kayo/Be Like Eels) ang batikos ni Rodriguez; pinayuhan niya ang mga
tao na maging parang igat/eel (isang uri ng madulas na isdang
mahirap hulihin) ang mga tao upang di sila mabitag o ma-trap sa
kasinungalingan ng mga prayleng galit kay Rizal
· Ipinagtanggol din ni Padre Vicente Garcia si Rizal
· Nagpasya si Rizal na muling maglakbay sa ibang bansa upang mas
malayang makakilos (sa Pilipinas, mahirap magsulat o bumatikos
dahil malakas ang impluwensya ng mga prayle)
Ikalawang Paglalakbay ni Jose Rizal (mula Maynila):
1. Hong Kong – pumasyal sa mga Pilipinong taga-roon na gaya ni Jose
Maria Basa na tumulong sa pagpupuslit o pagi-smuggle ng mga
kopya ng Noli
2. Hapon – nakilala niya rito si O-Sei-San
3. Estados Unidos – nabiktima sila ng diskriminasyon; “bansang
malaya ngunit para lamang sa mga puti,” ayon kay Rizal
4. Londres/London, Gran Britanya/Great Britain – nanaliksik sa
malaking aklatan para ihanda ang anotasyon sa “Sucesos de las Islas
Pilipinas” (Mga Pangyayari sa Kapuluan ng Pilipinas/Events in the
Philippine Islands) ni Dr. Antonio de Morga; ang aklat na ito ay
nagpapatunay na may sibilisasyon na ang mga Pilipino nang abutan o
madatnan sila ng mga Kastila; dito rin niya sinulat ang “Liham sa mga
Kababaihang Taga-Malolos” (Malolos, Bulacan; sinulatan niya ang
mga babaeng taga-rito para ipakita ang kanyang paghanga at
pagsuporta sa kanilang layunin na magpatayo ng paaralang
pambabae roon)
5. Sa Belhika/Belgium – dito inilimbag (sa Ghent, Belgium) ang “El
Filibusterismo,” ang karugtong/ sequel ng Noli Me Tangere; ang El
Fili ay inalay niya sa Gomburza; pinautang siya ni Valentin Ventura
upang ito’y ipalimbag
6. Sa Hong Kong ulit – para manggamot at makipagkita sa buong
pamilya Rizal (dito sila nagpasko; kapapalayas pa lamang ng pamilya
nila at ng iba pang pamilya ng mga magsasaka sa asyenda/hacienda
ng mga Dominikano sa Calamba, Laguna; ayaw na kasing magbayad
ng upa ni Don Francisco dahil sobrang taas na ang sinisingil);
sandaling nanggamot din si Jose sa Hong Kong; habang narito,
sumulat din siya kay Gob. Hen. Eulogio Despujol upang hilingin dito
na dalhin o i-resettle ang mga taga-Calamba sa Sabah/North Borneo
(ito ang tinawag ni Rizal na “Proyekto ng Kolonisasyon ng Borneo” na
ibinasura lang si Despujol)
Ikalawang Pagbabalik sa Pilipinas: Bakit nagpasyang bumalik?
1. Para mapanatili ang pagkakaisa ng Kilusang Propaganda (nag-
away-away sila noon sa Europa kung sino ang dapat maging pangulo
nila, si Rizal o si del Pilar; umalis na lang si Rizal para maresolba ito)
2. Kakausapin niya si Despujol para alamin kung magbabago pa ang
pasya nito
3. Itatatag niya “La Liga Filipina” (Ang Liga ng mga Pilipino/League of
Filipinos) sa Pilipinas
Mga Nangyari sa Ikalawang Pagbabalik sa Pilipinas:
1. Itinatag niya “La Liga Filipina” noong Hulyo 2, 1892 sa bahay ni
Doroteo Onjungco sa Tondo, Maynila (ang La Liga ay samahang
sibiko para sa mga Pilipino na layuning magsulong ng mga reporma
sa Pilipinas); isa si Andres Bonifacio sa mga orihinal na kasapi ng La
Liga
2. Limang araw pagkatatag ng La Liga (Hulyo 7), ipinatapon (in-exile)
si Rizal sa Dapitan, Zamboanga dahil sa mga sumusunod na dahilan:
a. May nakuhang sipi ng “Pobres Frailes” sa unan ni Lucia (kapatid na
kasama niya sa paglalakbay); ang babasahing ito’y anti-prayle/
kontra sa Simbahan (malamang na inilagay lamang ito sa bagahe ng
magkapatid)
b. Inalay ni Rizal ang “El Filibusterismo” sa Gomburza, kaya’t ito’y
subersibo
c. Diumano’y (allegedly) iligal daw ang La Liga Filipina
3. Hulyo 7, 1892 din: itinatag ni Andres Bonifacio at ng ilan pang
kasapi ng La Liga Filipina, ang KKK/Katipunan (Kataas-taasang
Kagalang-galangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan/ Supreme and
Most Respectable Organization of the Sons of the Motherland) para
simulan ang sikretong pag-oorganisa na hahantong sa armadong
pag-aalsa/rebolusyon para mapatalsik ang mga Kastila at
makapagtayo ng demokratikong gobyernong pinatatakbo ng mga
Pilipino (para sa kanila, ang pagkapatapon ni Rizal ay senyales na
wala nang pag-asa ang reporma sa ilalim ng mga Kastila at kung
gayon, wasto na ang magrebolusyon)
Mga Nangyari sa Dapitan
1. Nagtayo siya ng paaralan para sa mga batang lalaki
2. Nagtayo ng patubig/irrigation system para sa mga magsasaka at
mamamayang taga-Dapitan
3. Nakipagdebate (sa sulat) kay Padre Ramon Pastells (isang Heswita)
tungkol sa mga usaping panrelihiyon
4. Sinulat ang tulang “Mi Retiro” (Ang Aking Pahingahan) bilang
tugon sa hiling ng ina
5. Nakatuklas ng mga bagong specie ng palaka, tutubi/dragonfly at
uwang/ beetle na malao’y ipapangalan sa kanya
6. Naglilok ng mga pigurin at estatwang bato atbp.
7. Tumanggap ng mga pasyente mula sa iba’t ibang dako ng Pilipinas
at ng daigdig
8. Nakilala at kinasama (live-in) si Josephine Bracken, na malao’y
mistulang asawa na rin niya
9. Dinalaw siya ni Dr. Pio Valenzuela (sugo/emissary ni Andres
Bonifacio) para alamin ang opinyon niya sa rebolusyong inoorganisa
ng Katipunan; inalok siya ni Valenzuela na itakas para pamunuan
niya ang rebolusyon, di pumayag si Rizal at sinabi rin niyang tutol
siya sa rebolusyon dahil:
a. Nangako siya sa mga Kastila na di tatakas sa Dapitan
b. Hindi pa raw handa ang mga Pilipino (kulang sa armas atbp.)
c. Wala pa raw pagkakaisa ang mga Pilipino
d. Diumano’y hindi pa sanay mamahala ang mga Pilipino
e. Marami raw madadamay na inosente
10. Sumulat si Jose kay Gob. Hen. Ramon Blanco para hilingin na
payagan siyang pumunta sa Cuba para maging doktor sa Hukbong
Kastila (Spanish Army; noo’y nagrerebolusyon na ang mga Cubano
laban sa mga Kastila; ayon sa ibang aklat, sikretong plano ni Rizal na
obserbahan ang taktikang gerilya/guerilla tactics na ginagamit ng
mga Cubano laban sa Español)
Agosto 23, 1896: Nagsimula ang hayagang pag-aalsa ng Katipunan
laban sa mga Kastila
Hulyo 1896: Pinayagan siya ni Blanco na pumunta sa Cuba; nakaalis
ang bapor nila sa Maynila pero nasa Singapore pa lamang ang
barkong sinasakyan niya’y muli siyang ipinaaresto (September 30).
Nang makarating sa España ang kanilang barko ay inilipat siya sa
isang barkong militar at ibinalik sa Pilipinas para ikulong sa Fort
Santiago (sa loob ng Intramuros).
Disyembre 8, 1896: Pinamili siya ng magiging abogado niya sa isang
listahan; pinili niya si Luis Taviel de Andrade
Disyembre 11, 1896: Binasahan siya ng sakdal/ipinaalam sa kanya
ang mga ikinaso sa kanya:
1. Sedisyon o pag-uudyok ng pag-aalsa
2. Rebelyon o pagsulat ng aklat laban sa pamahalaan
3. Pagtatatag ng diumano’y lihim na samahan (La Liga)
Depensa ni Rizal at kanyang abogado: Walang kinalaman si Rizal sa
pag-aalsa ng Katipunan, dahil tutol nga siya sa rebolusyon
(nagpalabas pa nga siya ng manipesto para patunayan ito); hindi
subersibo o sedisyoso ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo dahil
hindi naman ito itinago ni Rizal kaninuman, layunin lamang niyang
isiwalat ang katotohanan; Lalong hindi lihim ang La Liga Filipina dahil
alam na nga ng mga Kastila ang tungkol dito at wala ring ginawang
labag sa batas ang La Liga (humihingi lamang ito ng reporma)
Paano nadiin si Rizal: Dahil sa pagbaligtad at pagtatraydor ng mga
dati niyang kasamahan, mga kapwa Pilipino, lalo na si Dr. Pio
Valenzuela (na nakakatawa ma’y siya pang nagdiin kay Rizal sa
hukuman); galit na galit kay Rizal ang mga prayle dahil sa kanyang
sinulat na nagsiwalat sa mga baho ng ilang miyembro ng Simbahan,
kaya idiniin nila ito (gaya ng ginawa nila sa Gomburza), kaya kahit
inosente’y hinatulan pa rin siya.
Disyembre 28, 1896: Nilagdaan ni Gob. Hen. Camilo Polavieja ang
hatol/sentensya ng kamatayan ni Rizal
Disyembre 29, 1896: Sinulat niya ang kanyang huling tula: “Mi
Ultimo Adios” (Ang Huling Paalam/My Last Farewell)
Disyembre 30, 1896: Binaril sa Bagumbayan (Luneta) si Rizal, habang
sumisikat ang araw sa silangan, namatay siya nang di nakita ang
pagsikat ng araw sa silangan (ang paglaya ng Pilipinas), ngunit di
kalabisang sabihing siya ang isa sa nagmulat ng sambayanan upang
makita nito ang kanyang aping kalagayan at sa huli’y mag-alsa upang
lumaya sa pagkaalipin.
MGA PAG-IBIG NI RIZAL
Segunda Katigbak – unang pag-ibig; kapatid ng kanyang kaibigang si
Mariano; nakilala nang siya’y nasa UST; di gaanong matangkad, may
mga matang nangungusap, kulay rosas na pisngi
2. Margarita Almeda-Gomez – ikalawang pag-ibig; taga-Pakil, Laguna;
kayumangging kulay, kaakit-akit ang mga mata
3. Leonor Rivera – pinakadakilang pag-ibig ni Rizal; second cousin
niya; si “Taimis”; pinaghanguan ng karakter ni Maria Clara; ikinasal sa
British/Ingles na si Charles Henry Kipping
4. Jacinta Evardo Laza - si “Binibining L”
5. Leonor Valenzuela – kapitbahay sa Intamuros; kasulatan niya
gamit ang asin at tubig; taga-Calamba; estudyante ng medisina
6. Suzanne Jacoby – nakilala sa Belgium; sandali lamang silang
nagkaibigan ‘pagkat umalis din agad si Rizal para asikasuhin ang kaso
ng pamilya sa Espanya
7. Gertrude Beckett – dalagang taga-London; kapamilya ng kanyang
tinirhan doon; tumulong sa pag-aaral niya ng Ingles.
8. Magkapatid na Adelina at Nelly Boustead – noong una’y mas
nagustuhan si Adelina na mas bata; si Nelly ay gusto rin ni Antonio
Luna; dahil nangungulila kay Leonor (na nabalitaan niyang
nagpakasal na), niyaya niya si Nelly na magpakasal; nagpatumpik-
tumpik si Nelly dahil alam niyang nangungulila lang si Rizal kay
Leonor at baka maging panakip-butas lang siya, isa pa, Protestante si
Nelly at ayaw namang itakwil ni Rizal ang kanyang pagka-Katoliko.
9. Usui Seiko/O-Sei-San/O Sei Keio – nagturo ng wikang
Hapon/Niponggo kay Rizal; muntik na rin niyang pakasalan kundi
lang dahil sa bayan
10. Consuelo Ortiga y Perez – Kastila; inalayan ni Rizal ng tula; iniwan
niya ‘pagkat gusto rin ni Eduardo de Lete na kanyang kaibigan
11. Josephine Bracken – itinuring niyang asawa; isang Irish; ampon
ng isang Amerikanong taga-Hong Kong na nagpagamot kay Rizal;
balingkinitan ang katawan at asul ang mata
Ang BATAS RIZAL (ligal na batayan ng pag-aaral sa buhay at mga
sinulat ni
Jose Rizal)
· Batas ng Republika Blg. 1425
· Pinagtibay noong Hunyo 12, 1956
· Ipinatupad ng Lupon sa Pambansang Edukasyon (Committee of
National Education) noong Agosto 16, 1956
· Akda ni Sen. Claro M. Recto ang orihinal na bersyon (lolo ni dating
Sen. Ralph Recto)
· Binatikos ng ilang grupo at senador ang bersyon ni Recto kaya
naglabas ng pamalit o substitute bill si Sen. Jose P. Laurel Sr. (na
batay sa panukala nina Sen. Emmanuel Pelaez at Roseller Lim); ito
ang naging Batas Republika 1425
Mga Tumutol sa Orihinal na Bersyon ng Batas Rizal
· Sen. Decoroso Rosales (kapatid ni Arsobispo Rosales)
· Mariano Cuenco (kapatid ni Arsobispo Cuenco)
· Padre Jesus Cavanna
· Sen. Francisco “Soc” Rodrigo
· ilang grupo sa Simbahang Katoliko
Puna sa Orihinal na Batas Rizal
· Nilalabag daw ang kalayaan sa pagpili ng relihiyon
· Bahagi na raw ng nakalipas ang Noli at Fili kaya di na dapat pag-
aralan pa
· May 120 pahayag daw sa Noli laban sa Simbahang Katoliko
Pagtatanggol sa Batas Rizal
· Pagpapalaganap ng nasyonalismo ang layunin ng pag-aaral sa
buhay at mga sinulat ni Rizal kaya walang masama rito
· Hindi pa nalulutas ang mga suliraning panlipunang tinalakay ng
nobela kaya kailangan pa rin itong pag-aralan
*Naayos ang gusot nang payagan ng
bagong bersyon ng batas ang paggamit ng
expurgated version ng mga nobela ni Rizal
Tatlong Pangunahing Probisyon ng
Batas Rizal
· Pagsasama sa kurikulum ng lahat ng paaralang pribado at publiko
ng kursong tungkol sa buhay at mga sinulat ni Rizal lalo na ang Noli
at El Fili
Pagpapalimbag at libreng pamamahagi ng mga orihinal at mga salin
ng mga akdang ito
Pagpapanatili at pagpapalawak ng koleksyong Rizaliana sa mga
aklatan sa bawat paaralan sa bansa
Paano pinili si Rizal bilang
Pambansang Bayani?
Pamantayan/Criteria sa Pagpili:
isang Pilipino
namayapa (patay na)
may matayog na pagmamahal sa bayan
may mahinahong damdamin (dapat ay ayaw sa rebolusyon, dahil
noo’y sinasakop pa lang tayo ng mga Amerikano; kung
rebolusyunaryo nga naman ang pambansang bayani, baka mag-alsa
ang mga Pilipino laban sa kanila gaya ng nangyari noong panahon ng
Kastila)
Ang Pinagpiliang Listahan:
Marcelo H. del Pilar
Graciano Lopez-Jaena
Hen. Antonio Luna
Emilio Jacinto
Jose Rizal
Emilio Aguinaldo*
Apolinario Mabini*
*Dahil sa bilang 2) at 3) ng pamantayan, inalis agad sa listahan sina
Aguinaldo at Mabini, lalo pa’t para sa mga Amerikano, si Aguinaldo
ay “mapusok” (nananawagan pa siyang ituloy ng mga Pilipino ang
rebolusyon laban sa Amerikano, hanggang madakip siya sa Palanan,
Isabela) at si Mabini nama’y “matigas ang ulo” (madali siyang
nadakip siya ng mga Amerikano dahil lumpo; ayaw niyang manumpa
ng katapatan sa simula sa mga Amerikano kaya pinatapon siya ng
mga ito sa Guam; isa pa, nagpalabas din ng manipesto si Mabini,
bago maaresto, na nagtatagubilin sa mga Pilipino na ituloy ang
laban; pinatapon siya sa Guam sa takot ng mga Amerikano na
maging simbolo siya ng rebolusyong Pilipino)
Ang mga nagpasya kung sino ang dapat maging Pambansang Bayani:
Commissioner William Howard Taft (malao’y naging pangulo ng
Estados Unidos)
Morgan Schuster
Bernard Moses
Dean Worcester
Henry Clay Ide
Trinidad Pardo de Tavera*
Gregorio Araneta*
Cayetano Arellano*
Jose Luzurriaga*
*Mga Pilipinong may lahing-Kastila; nang dumating ang mga
Amerikano para tayo’y sakupin, sila ang kauna-unahang nagtaksil sa
Rebolusyong Pilipino para makakuha ng pwesto sa ilalim ng
gobyernong Amerikano sa Pilipinas
· Imposibleng piliin si Antonio Luna, sapagkat anti-Amerikano na siya
noon pa lamang; bago siya patayin ng mga kapwa Pilipinong tauhan
ni Aguinaldo, siya ang nagbabala kay Aguinaldo na mag-ingat sa mga
Amerikano
· Malabo ring piliin si Emilio Jacinto sapagkat itinuring siyang “Utak
ng Katipunan,” bagamat patay na siya noong panahon ng mga
Amerikano (mayorya sa mga natirang kasapi ng Katipunan sa buong
bansa ay nagpatuloy sa paglaban sa mga Amerikano hanggang
madakip si Aguinaldo)
· Halos kapantay lamang ni Rizal sina del Pilar at Jaena sa pagiging
repormista (ayaw sa rebolusyon; bagamat nagpahayag si del Pilar na
pabor siya sa rebolusyon bilang huling opsyon) ngunit lumamang si
Rizal sa pagiging diumano’y mas dramatiko ng pagkamatay niya:
siya’y binaril sa Bagumbayan, namatay naman sa tuberculosis si del
Pilar at namatay rin sa sakit si Jaena (bagama’t kung tutuusin,
dramatiko rin ang pagkamatay ni del Pilar na kaya nagkasakit ay sa
kawalan ng perang pangkain; naubos ang kanyang pera sa
paglalathala ng La Solidaridad na pangmulat sa mga Pilipino;
namatay siyang isang pulubi sa Espanya).
· Gayunman, isang bagay ang di pinagtatalunan, at hindi tinututulan
maging ng mga umaayaw kay Rizal bilang pambansang bayani: ang
kadakilaan ng kanyang panulat: ang pagsulat niya sa Noli Me
Tangere at El Filibusterismo na parehong de-kalidad na obra-
maestrang tumatalakay sa mga suliraning panlipunan at nagmulat sa
mga Pilipinong inaalipin ng Espanya. Walang nakapantay sa husay
niyang magsulat para magmulat.
Figurative Language
1. Synecdoche-an association of some important part with the whole
it represents.
Example: the face who launched a thousands ships
2. Simile- an indirect association
Example: she like a flower
3. Personification-given human attributes to an inanimate object
(animal, idea, etc.)
Example: the sun is looking down on me.
4. Oxymoron- a self-contrasting statement
Example: Loud silence
5. Metonymy- an association wherein the name of something is
substituted by something that represents it.
Example: Toothpaste is sometimes called Colgate
6. Metaphor- a direct comparison
Example: you are the sunshine of my life
7. Irony- the contrast between what was expected and what actually
happened
Example: No smoking sign during a cigarette break
8. Hyperbole- an exaggeration
Example: Cry me a river
9. Euphenism- Creating a positive connotation out of something
negative.
Example: Loved child (illegitimate child)
10. Ellipsis- omission of words in a sentence
Example: She walked away and so the world turns…
11. Asyndeton- Not putting any connectors (conjunctions or
prepositions)
Example: No retreat, no surrender
12. Apostrophe- A direct address to an abstract things or a person
who passed away
Example: Love, please come and take me.
CELL ORGANELLES and their fondly names
NUCLEUS - brain of the cells
ENDOPLASMIC RETICULUM - transporter
RIBOSOMES - site of protein synthesis
CHLOROPLAST - site of photosynthesis
VACUOLE - garbage bin (storage)
LYSOSOMES - garbage collectors
NUCLEOLUS - site of ribosomal synthesis
CELL MEMBRANE - the guards of the cell
CYTOPLASM - gel- like structure
GOLGI APPARATUS - packaging site of the cell
CELL WALL - plant cell protector
MITOCHONDRIA - powerhouse of the cell
Cognitive Development Theory
by Jean Piaget's
Basic Cognitive Concepts:
1. Schema - the cognitive structure by which individuals intellectually
adapt to and organize their environment.
2. Assimilation - the process of fitting new experience into an existing
created schema.
3. Accommodation - the process of creating a new schema
4. Equilibrium - achieving proper balance between assimilation and
accommodation.
Stages of Cognitive Development:
1. Sensorimotor (birth to 2 years)
Object permanence
– ability attained in this stage where he knows that an object still
exists even when out of sight
2. Preoperational Stage ( 2 to 7 years)
Symbolic Function – the ability to represent objects and events.
Egocentrism – the tendency of a child to only see his point of view
and assume that everyone else also has his same point of view.
Centration – the tendency of the child to only focus on one thing or
event and exclude other aspects.
Lack of Conservation – the inability to realize that some things
remain unchanged despite looking different.
Irreversibility – Pre-operational children still have the inability to
reverse their thinking.
Animism – the tendency of the child to attribute human like traits to
inanimate objects.
Realism - – believing that psychological events, such as dreams, are 7. perrenialism- classic, literature, traditional
real 8. pragmatism- activation of skills
Transductive reasoning – reasoning that is neither inductive nor 9. progressivism-child-centered
deductive, reasoning that appears to be from particular to particular. 10. Epicureanism- perfection
3. Concrete Operational Stage (7 to 11 years). 11. Agnosticism- aetheist, unknown
Decentering – the ability of the child to perceive the different 12. stoicism- passionate emotions
features of objects and situations. 13. hedonism- pleasure
Reversibility – the ability of the child to follow that certain 14. humanism- humans
operations can be done in reverse. 15. constuctivism- prior knowledge activation
Conservation – the ability to know that certain properties of objects 16. reconstructionism- solution to problem
like number, mass, volume or area do not change even if there is a 17. scholasticism- rationalization of church
change in appearance. Theories
Seriation – the ability to arrange things in a series based on one 1.Stages of development- jean piaget, thinking
dimension such as weight, volume, size, etc. 2. Cognitivism- discovery learning, Jerome bruner,
4. Formal Operational Stage (11 years and beyond) concrete rto abstract
Hypothetical Reasoning – ability to come up with different 3. behaviorism- environment, watson
hypothesis about a problem and weigh data to make judgement. 4. connectionism- classroom environment, thorndike
Analogical Reasoning – ability to perceive the relationship in one 5. humanism- carl rogers, child centered
instance and use that relationship to narrow down possible answers 6. operant conditioning- reinforcement/punishment,
in similar problems. Bf skinner
Deductive Reasoning – ability to think logically by applying a general 7. Classical conditioning- habit and stimuli Ivan Pavlov
rule to a particular situation. 8. Meaningful learning- conceptual, graphic organizers,
Ausubel
9. Insightful learning- Activation of prior knowledge,
problem solving, kohler
PRINCIPLES & THEORIES OF LEARNING & MOTIVATION 10. Moral development- value formation, Kohlberg
● Psychosexual Theory/Psychoanalysis - Sigmund Freud 11. Hierarchy of need theory- needs, maslow
● Psychosocial Theory - Erik Erikson's Theory of Personality 12. attachment theory- caregiver, john Bowlby
● Ecological Theory - Eric Brofenbrenner's Theory of Development 13. identity statuses- jame marcias, confusion
● Sociohistoric Cognitive Linguistic Theory - Lev Semanovich 14. field theory- internal and external environment
Vygotsky 15. bioecological- system of environment, Brofenbrenner
● Cognitive Development - Jean Piaget; John Dewey; Jerome 16. choice theory- glasser, decision
Brunner 17. social learning- bandura, modeling
● Phenomenology - Abraham Maslow; Carl Rogers; Louis Raths 18. socio-cultural- Vygotsky, scaffolding more
● Behaviorism - Edward Thorndike; Ivan Pavlov; Burrhus Frederick knowledgeable other(mko)
Skinner Commonly used terms
● Moral Development - Lawrence Kohlberg Metacognition- thinking about thinking
● Ivan Pavlov - classical conditioning Recitation- thinking aloud
● Edward Thorndike - connectionism Schooling- system controlled by teacher
● B.F. Skinner - operant conditioning & reinforcement Rebus- making a poem out of a concept
● Albert Bandura - "bobo doll" experiment; modelling; self eficacy Indoctrination- religion, without addition nor subtraction
● David Ausubel - Meaningful Reception Theory KASH
● Jerome Bruner - Discovery Learning Theory/Inquiry method KNOWLEDGE, ATTITUDES, SKILLS AND HABITS
● Wolfgang Kohler's - Insight Learning Problem KC APANSE - Blooms taxonomy
● Richard Atkinson & Richard Shiffrin's - Information Processing
Theory
● Robert Gagne's - Cumulative Learning Theory John Dewey - learning by doing
● Howard Gardner - Multiple Intelligence Confucius - education for all, golden rule
● Kurt Lewin's - Field Theory/ his concept of life space
Bandura - modeling
● Brofenbrenner's - Ecological System Theory
● Lev Vygotsky - Social Constructivism; Zond of Proximal Froebel - kindergarten
Development (ZPD) * gap b/w actual and potential development John Locke - tabula rasa
● Hilda Taba - Grassroots Approach Sigmun Freud - psychosexual
● Max Wertheimer - Gestalt Psychology Erik Erikson - pyschosocial
William Sheldon -physiological
1. Idealism – spiritual, values, ideal Carl Jung - psychological
2. realism- science/ what is real Jean Piaget - cognitive
3. empiricism- senses Lawrence Kohlberg - moral development
4. naturalism- innate Edward Thorndike - connectionism
5. existentialism- choice,decision,unique
Ivan Pavlov - classical conditioning
6. essentialism- specialization, basic, fundamental
 B.f. Skinner - operant conditioning
Bandura & Wallace - social learning
Kohler - insight learning or "Aha!"
Bruner - instrumental conceptualism
Lev Vygotsky - social cognitivist, scaffolding
Enculturation -- learning culture from one's group.
Acculturation -- process of learning some new traits from other
culture.
Assimilation -- changing of current culture by means of adopting
other.
Amalgamation -- adopt your beliefs, socialities of your
partners/group/friends.
Immersion -- complete involvement.
Gemeinshaft -- community shared experiences, instead of individual
(collectivism)
Geselleshaft -- needs of individual instead of group (individualism)
Authoritarian -- make demands on weild manner power but lack of
warmth.
Authoritative -- establish restriction and explain with what is the
reason why.
PHILIPPINE HISTORY
1.DOCTRINA CRISTIANA-first book written in the Philippines
2.PEDRO BUKANEG-Father of Ilocano Literature
3.FRANCISCO BALTAZAR-Father of Tagalog Poetry
4.SEVERINO REYES-Lola Basyang is the pen name
5.KENKOY(Liwayway Magasin,1929)-first and longest running komiks
series in the Philippines
6.JUAN CRISOSTOMO SOTO-Father of Pampango Literature who
wrote There is no God
7.MANILA BULLETIN-oldest existing newspaper in the Philippines
since 1900
8.ALEJANDRO ABADILLA-Father of Modern Tagalog Poetry
9.ANG DAPAT MABATID NG MGA TAGALOG-work of Bonifacio which
tells the history of the Philippines
10.JOSE RIZAL-wrote the popular fable The Monkey and the Turtle
11.THE DECALOGUE-known as Andres Bonifacio's Ten
Commandments of the Katipunan
12.PACIANO RIZAL-Rizal's model for Pilosopong Tasyo
13.TO MY FELLOW CHILDREN-line 'whoever knows not how to love
his native tongue is worse than any beast or even smelly fish
14.DIMASALANG, LAONG-LAAN-Rizal's pen name
15.JUAN LUNA's Pen namen-Taga-ilog
16.ALIBATA/BAYBAYIN-first filipino alphabet
17.15 LETTERS-first filipino alphabet consisted
18.Memoria Fotografica-JOSE MA. PANGANIBAN
19.AMADO HERNANDEZ-known as the `poet of the workers or
laborers
20.BUKANEGAN-Ilocano balagtasan
21.MARAGTAS-Visayan epic about good manners and right conduct
22.PASCUAL POBLETE-father of Filipino newspaper
23.NARCISO REYES-author of Lupang Tinubuan is considered to be
the best story written during Japanese Period
24.CORIDO AT BUHAY NA PINAGDAANAN NG TATLONG PRINSIPENG
ANAK NG HARING FERNANDO AT REYNA VALERIANA SA KAHARIANG
BERBANIA-original title of Ibong Adarna
25.PANDEREGLA-first filipino bread
26.Great Plebian-Andres Bonifacio
27.Andres Bonifacio-Father of Katipunan
28.Gregorio Del Pilar-Hero of the Tirad Pass Battle
29.General Emilio Aguinaldo-President of the First Philippine
Republic
30.Apolinario Mabini-Brains of the Philippine Revolution
31.GOMBURZA-Martyred Priests in 187
32.Emilio Jacinto-Brains of the Katipunan
33.General Antonio Luna-Co-founder of La Independencia
34.Melchora Aquino-Mother of Balintawak
35.Graciano Lopez- Jaena-Greatest Filipino Orator of the Propaganda
Movement
36.Pandar Pira:First Filipino Cannon-make
37.Mariano Ponce-Managing Editor of La Solidaridad
38.Gregoria de Jesus-Lakambini of Katipuna
39.Fernando Ma. Guerrero-Poet of the Revolution
40.Felipe Agoncillo-Outstanding Diplomat of the First Philippine
Republic
41.Rafael Palma-First University of the Philippines President
42.Juan Luna-Greatest Filipino Painter/Greatest Journalist of the
Propaganda/Painter of the Spolarium
43.Leona Florentino-First Filipino Poetess
44.Pedro Paterno-Peace of the Revolution
45.Jose Palma:Author of the Spanish lyrics of the Philippine National
Anthem
46.Lakandola-Chief of Tondo
47.Rajah Soliman-Last Rajah of Manila
48.Leonor Rivera-Fiancée of Jose Rizal
49.Marcela Agoncillo-Maker of the
First Filipino Flag
50.Galicano Apacible-Co-founder of Katipunan
51.Diego Silang-Leader of the Ilocano Revolt
52.Lapu-lapu-First Filipino Hero
53.Francisco Dagohoy-Leader of the Longest Revolt in Bohol
54.Epifanio Delos Santos:The Man of Many Talents/greatest filipino
genius after Rizal/ nagsulat ng talambuhay ni Andres Bonifacio,
Emilio Jacinto, Marcelo H. Del Pilar/ nagsalin sa kastila ng Florante at
Laura/ Pinuno ng pambansang aklatan during Quezon/ sa kanya
ipinangalan ang EDSA (Epifanio Delos Santos Avenue)
55.Teresa Magbanua-Visayan Joan of Arc
56.Trinidad Tecson-Mother of Biak-na-Bato
57.Agueda Esteban-Wife of Artemio Ricarte
58.Gen. Francisco Makabulos-Leader of the Tarlac Revolt
59.Julian Felipe-Composer of the Philippine National Anthem
60.Insulares-Spaniards born in the Philippines
61.Baldomero Aguinaldo-Leader of Magdalo
62.Mariano Alvarez-Leader of Magdiwang
63. Jose Rizal-Founder of La Liga Filipina:
PHILOSOPHIES OF EDUCATION
What is Philosophy? - the science that seeks to organize and
systemize all fields of knowledge as a means of understanding and
interpreting the totality of reality. - systematic and logical
explanation of the nature, existence, purpose and relationships of
things, including human beings in the universe.
Main Branches of Philosophy
1. Metaphysics – deals with the first principles, the origin an essence
of things, the causes and end of thing. - it is the science of existence.
2. Epistemology – deals with knowledge and with ways of knowing. -
Conceptual - Perceptual – Intuitive
3. Axiology – deals with purposes and values. - Ethics
4. Logic – deals with the correct way of thinking.
Major Philosophies of Education
1. Idealism – (Platonic) Reality consists of transcendental universal,
form, or ideals which are the object of true knowledge. (DECS order
No. 13 s 1998 – Revised rules and regulation on the teaching of
religion in public elementary and secondary schools)
2. Naturalism – This opposed to idealism. This is the view that the
whole of reality is nature.
3. Pragmatism – a tendency, movement, or more definite system of
thought in which stress is place upon critical consequence and values
as standard for explicating philosophic concept, and as a test of truth
lies in its practical consequence and that the purpose of conduct. -
James - Chiller - Dewey
4. Supernaturalism – has a purpose to educate the individual for his
life here on earth and to prepare for the life beyond. Humanism –
places human being over in above worldly things.
5. Realism– universals are independent of antecedent to and more
real than the specific individual instances in which they manifest.
6. Progressivism – dominated by the technological experimental
advancement which have so powerfully shaped our modern culture.
(DECS order No. 57 s 1998 – Clarification on the changes in the Social
Studies Program, WH for 3rd year and Economics for 4th year) (DECS
order No 91 s. 1998 – Changes in the THE program of the NSEC)
Some important features of Progressivism 1. The child as the center
of the educational process. 2. It emphasizes learning by doing.
Advocates of Progressivism John Dewey William Kilpatrick
7. Existentialism - Puts emphasis on the uniqueness of the individual.
- Existence precedes, that is, essence is created by existence. -
Human nature is a product of existence. - Holds the view that human
existence, or the human situation is the starting point of thinking. –
It emphasizes concreteness of the individual. - It values the freedom
of choice, individual dignity, personal love, and creative effort. (DECS
order no. 65 s. 1998 – revised Guidelines on the selection of honor
students in secondary level) (DECS order no. 10 s. 1998 – Revised
system of rating and reporting of student performance for secondary
schools)
Freedom of choice is an important value of existentialism and is
determined or affected to a large extent several factors among
which are the following: 1. Influence of the family especially the
parents. 2. Influence of peers and associates. 3. Religious orientation
4. Social approval 5. Cultural patterns 6. Financial status 7.
Psychological traits 8. Sex 9. Health and physical fitness 10.
Education
8. Positivism - a philosophical movement characterized by an
emphasis upon science and scientific method as the only source of
knowledge.
9. Relativism - a doctrine of relationism or relativity – a theory that
knowledge is relative to the limited nature of the mind and the
condition of knowing.
10. Materialism - it maintains that all events are not true to the
nature of independent reality and that holds that absolutely true
knowledge is impossible.
11. Empiricism - it spouses that legitimate human knowledge arises
from what is provided to the mind by the senses or by introspective
awareness through experience. -hence it believes on education
through.
12. Romanticism - it questioned the notions of the enlightenment
that had dominated Europe in the early 18th century.
13. Epicureanism - philosophical teaching about nature and ethics
that was derived from the writing of Epicurus. - this philosophy base
its knowledge on sense perception, asserting that sensations are
invariably good.
14. Hedonism - it centers on pleasure - learning is pleasurable
15. Utilitarianism - it believes that any moral theory that value of
human actions, policies, and institutions by their consequences in
men’s experience or by general welfare of all person affected by
them.
16. Communism - disregard basic human rights and educates the
young for subservience to the state.
17. Fascism – conceives that the state is an absolute.
18. Progressivism - it emphasizes that educational concern must be
on the child interest, desires, and the learners freedom as an
individual rather than the subject matter.
19. Essentialism - it ascribes ultimate reality to immense embodied
in a thing perceptible to the senses.
3 BIG DOMAINS OF OBJECTIVES
.
1. Cognitive Domain - domain of thought
>Knowledge- recall of prior learned materials in terms of facts,
concepts, theories and principles.
>Comprehension- ability to grasp the meaning of material.
>Application- ability to used learned material in new and concrete
situation.
>Analysis- ability to break down material into parts.
>Synthesis- ability to put parts together to form a new whole.
>Evaluation- ability to pass judgement on something based on given
criteria.
.
2. Affective Domain - domain of valuing, attitude and appreciation.
>Receiving- students' willingness to pay attention to classroom
activities.
>Responding- active participation on the part of the students.
>Valuing- concerned with the value attaches to a particular behavior.
>Organization- concerned with bringing together different values
and building a value system.
>Characterization by a value- developing a lifestyle from a value
system.
.
3. Psychomotor Domain - domain of the use of psychomotor
attributes.
>Perception- use of sense organs to guide motor activities.
>Set- refers to the readiness to take a particular type of action.
>Guided response- concerned with the early stages in learning
complex skills.
>Mechanism- responses have become habitual.
>Complex overt responses- skillful performance and with complex
movement patterns.
>Adaptation- skill well developed that the ability to modify is very
easy.
>Origination- refers to creating new movement patterns to fit the
situation
BRANCHES OF SCIENCE
• Geology: the science that deals with the earth's physical structure
and substance, its history, and the processes that act on it.
• Meteorology: the branch of science concerned with the processes
and phenomena of the atmosphere, especially as a means of
forecasting the weather.
• Paleontology: the branch of science concerned with fossil animals
and plants.
• Oceanography: the branch of science that deals with the physical q. Test tube holder: hold test tubes while being heated
and biological properties and phenomena of the sea. r. Test tube rack: hold test tubes upright while observing reactions
• Volcanology: the scientific study of volcanoes. s. Thermometer: take temperature
• Chemistry: the branch of science that deals with the identification t. Tongs: hold flasks, crucibles and evaporating dish when they are
of the substances of which matter is composed; the investigation of hot
their properties and the ways in which they interact, combine, and u. Clay triangle: used to hold crucibles when they are being heated
change; and the use of these processes to form new substances. v. Volumetric flask: measure one specific volume; used in preparing
• Physics: the branch of science concerned with the nature and solutions
properties of matter and energy. The subject matter of physics,
distinguished from that of chemistry and biology, includes
mechanics, heat, light and other radiation, sound, electricity,
magnetism, and the structure of atoms.
• Thermodynamics: the branch of physical science that deals with
the relations between heat and other forms of energy (such as
mechanical, electrical, or chemical energy), and, by extension, of the
relationships between all forms of energy.
• Mechanics: the branch of applied mathematics dealing with
motion and forces producing motion.
• Astronomy: the branch of science that deals with celestial objects,
space, and the physical universe as a whole.
• Biology: the study of living organisms, divided into many
specialized fields that cover their morphology, physiology, anatomy,
behavior, origin, and distribution.
• Zoology: the scientific study of the behavior, structure, physiology,
classification, and distribution of animals.
• Botany: also called plant science(s), plant biology or phytology, is
the science of plant life and a branch of biology.
• Genetics: the study of heredity and the variation of inherited
characteristics.
• Agriculture: the science or practice of farming, including cultivation
of the soil for the growing of crops and the rearing of animals to
provide food, wool, and other products.
• Forestry: the science or practice of planting, managing, and caring
for forests.
• Engineering: the branch of science and technology concerned with
the design, building, and use of engines, machines, and structures.
• Metallurgy: the branch of science and technology concerned with
the properties of metals and their production and purification.
• Optics: the scientific study of sight and the behavior of light, or the
properties of transmission and deflection of other forms of radiation.
LABORATORY TOOLS AND SAFETY MEASURES
a. Beaker: hold and heat liquids
b. Reagent bottle: storage, mixing and displaying
c. Bunsen burner: heating and exposing items to flame
d. Buret: chemical analysis; measure precisely how much liquid is
used in titration
e. Crucible: heat small quantities of substances in very high
temperatures
f. Erlenmeyer flask: heat and store liquids; bottom is wider than the
top
g. Evaporating dish: heat and evaporate liquids
h. Florence flask; heat substances that need to be heated evenly;
mostly used in distillation experiments
i. Funnel: transfer liquids into another container to avoid spillage
j. Microspatula: transfer small amounts of solid from one container
to another
k. Mortar and pestle: crush solids into powders
l. Pipet: move small amounts of liquid from one container to another
m. Ring stand: used to items being heated; used with clamps or rings
n. Stirring rod/ glass rod: stir solutions to dissolve substances
o. Stopper/cork: seal test tubes and flasks
p. Test tube brush: easily clean the inside of a test tube