Tar!h B!l!m!ne G!r!

ş
"

Tar!h B!l!m!n!n Ozell!kler! -

Geçm!ş! !nceler
-
Yer ve zaman
coğrafya Iranoloj!
( mühür tablet k!tabe , para /
_ yazılı
, ,

Belge → res!mler!)
-

/ mezar süs
eşyaları mağara
yazısız ,
heykel , vazo , ,

- Neden - Sonuç

Deney Gözlem
-

yoktur
ve .

varılamaz
Coğrafya
Kes n yargılara sosyoloj!
-

-
Objekt!f Arkeoloj!
Nüm!zmat!k
m! / at Tar h yardımcı b!l!mlerden yararlanır paıeografya > yazı
-

Ep!grafya → K tabe
yazı 0
Antropoloj! → ırk

1 | Etnografya → Kültür
3000 Herald k → Arma
D!plomat!k > Belge
✓ S!g!lografya → mühür

metodu (
k!mya → C- 14 ya> tay!n! )
Tar!h Önces! İkt sat → Ekonom

Dev rler stat st k

( Yazısız Dönem) F!loloj! → D l

kronoloj!

Tar!h B!l!m!n!n Yöntem!

1- Tarama ( I. elden (nutuk Para , k tabet

kaynak) kaynak
.

)
Zaman II. elden kaynak II. elden
yararlanarak yapılan kaynaklar
2- Tasn!f →
→ mekan

Konu II. feth! )

3- Tahl!l ( çözümleme) ?
Tar!hsel
Olay Dünya Savaşı -
İstanbulun

kaynak yeterl!
m

/
İstanbul'un
4- Tenk!t :( Eleşt!r! ) kaynak güven!l!r -

geçerl! m ?
Tar!hsel
Olgu Anadolunun Türkleşmes!
Avrupanın Feodal / eşmes
-

!slamlaşması
)
Yen b r ürün
5- Terk!p ( sentez) ortaya çıkarma

Tar!h B!l .
Çeş!tler! Takv!m
B!lg!s!
① H!kayec! Tar!h ( Heredot)
13541 ↓ ( 365)
( Heredot) Ayyıh Güneş yılı
② D dakt k Tar h
esaslı esaslı

µ ↓ Mısır
③ Kron k Tar h
Sümerler ( Güneş Takv m
( Z gurat)
④ Araştırma-lar!n ☆ ☆ - M lad takv m
( B l msel / Celal takv m
-

H cr Takv m -12 türk takv m

hayvanı
-
,

- Rum Takv m
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 ö!!
µ
§ 'E
"
E. E- Es
•
::
→ o
E-
. ö
e-
:
¥ •
→
÷
Eğer ¥ -
" ¥! ! →
.÷÷÷÷?÷÷:÷÷ ÷ö÷
≥
Evl!:"
+
& o
ö
•
:%;±ü!Ü
ğ
-
•
. E E?: - E:
÷ ::&"E*!"m.-&noEEE
o
.
÷ ¥
ö }
-5
;ĞEâ±
o
← _
. E .
E! E
§ §
a-
?â§ö¥
§ § â
!.EE#:.:.
¥ *
← _
~ en
oĞ
!
•
1- ö E
Î% ;;÷§
• .
•
≠ •
≤
ĞEÎ
§ * ☒ * * *
,
 İlkçağ uygarlıkları Anado!u

monarş
} güneş
( mutlak )

tek * Hatt!ler kursu

monarş k ş n n yönet!m!
b r sınıf zümren n yönet m
ol!garş! ,

↳ Ar stokras → soylu
sınıfın yönet m Hİt!t(E
* Kadeş ant (h!t!t ✗ MISIR)
teokras D ne
dayalı yönet!m başkent > hattuşa
Meşrut!yet pad şah + mecl s / Kral -1 Mecl s ↳ tar h n lk
yazılı
kral + Kral!çe + Pankuş
( meşrut monarş ) - antlaşmaSI
Halkın egemen olduğu
s stem tavananna
Âs * b n tanrı l
Cumhur!yet

feodal te Merkez yetç yönet m anlayışına dayanmayan h!t!t ana / (yıllık) * Meden! kanun

)
düzen (
ortaçağda Avrupa )
}
[ÎMÎI?] }
derebeyler n etk n
olduğu
objekt!f tar h
boşanma
-

yazıcılığı ,
raema
-

borçlanma
tek
s!yas! b!rl!k
Aynı coğrafyada b r
gücün
devletler!nde b!rl!k
olması şeh!r s!yas! olmaz

f!r!gkr
tarım alet

↑
Merkez!yetç! yönet!m Em!rler!n tek b!r * Tarım
÷.bz?s:::ay::::
-
atamalarını
başkent > gord!on
yerden yapılması .
↳

Mezopotamya
sümerler -
akadlar -
bab!ller -
elam _
asur

sümerler

/ }
SİTE
Başkent
şeh!r devlet! -7 b!rl!k """ "

s!yas!
↳en pates! merkez!yetç! yönet!m
-
en - ens -

TAEE
yazılı yasalar lurgak!na
)
lk
okul *
* Yazı
la!u!fffagat.name yumuşak
-

f!dye esaslı

*
z!gurat → tapınak
tahıl ambarı

17k¥
→ tar!htek! !lk merkezl! devlet

→ tar!htek! lk düzenl! ordu

Bab!l
* başkent > bab!l

* Kısasa kısas

* Matemat!k / 10 tabanlı sayı s stem )

ELM

* başkent → sus
seram!k vazo
* ,
yapımı

ASI
Tar!hte !lk kütüphane

/
başkent > n nova

kara t!caret! " u atlı b!rl!k

↳ KOLONİCİLİK "
"

pazar yer!ynkarum
götüren uygarlık
*
anadoluya yazıyı
"
!lk tar!h
*
Kayser! Kültepe "
→ anadoluda

devr! merkez!
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 !jj.at?-e?gY...T!!rKtar!n!-
havzası
ege
✓ ( mora yarımadası )
g!r!t M!kenlakez
Orta Asya
-
KNOSSOS -

Den z t caret

-
Sur
yok
-
Truva Savaşları
↓
↓ ↳
barışçıl
Donanma Göçebe → Sebeb! coğraf"
"" 9% 'ü koşullar
(
göçer
|
kenar
pol!t!ka
-

Yarı
göçebe

Yunan-uyg .

Dort AKA Sonuz

-

pol!s ≥ şeh!r devletler!

-
t ran
"
Tar!m → hayvancılık / Küçükbaş )
kol!n!c!l!k!ty.az
-

Den z t caret →

!l! kültür
yok
. .

sömürgec l ğ n
lkel hal

-
sınıf mücadeleler
başlıyor
Sözlü kültür ( TÖRE )
FİÜÎ -

hap!s cezaları kısa sürel!

-

Ol!mp!yatlar → lk örnek -
asker! yetenekler gel!şm!ş ( ordu -
m!llet )
savaşan yetenekler! gel!şm!ş
Makedonya-yg .

B. skender
-

taşınab!l!r eşya yapımı gel!şm!ş

↳ / amacı
Asya Sefer persler! ortadan kaldırmak -1

sonuç :
Persler
yıkıldı ve B. Iskender
-

M!mar! gel!şmem!ş
Mısır
① Iran Mezopotamya Anadolu
atı
-
- -

!y! kullanıyorlar
-

bölgeler!ne egemen oldu .

② Helen zm
Uyg ortaya teşk!latçı var
çıktı
yapıları
-
. .
.

↳
Büüüüürü /
sınıflı görülmez
toplum yapısı
.
-

↑ Helen st k Dönem olarak b l n r .

BFĞ parşömen! / Hayvan Bay

)
der s nden

kağıt ↓
Budun ( m!llet )
Romanyaf
Etrüsk
İtalya . . . .
Lat n +

↓
* Krallık
İI → Devlet
*
Cumhur!yet d IRTICA ( esk düzene dönüş ,
*
Imparatorluk
* 12 levha kanunları ( Günümüzün Modern Hukuk s stem n n
TÜRKGÖÇTCM
temeller atıldı )
.

* Fen ke ① Ikl!m şartları

göç =/
* Roma
② Hayvan hakları
etmek
göçebe
* M lad takv me katkıda bulundular .

yaşam
*
Beled!ye / kanal!zasyon
③ Dış baskılar Iç!n Moğol )
-

*
Lejyon ( paralı asker
④ baylar !ç! sorunlar
( BIZANS ) 1145 ] )
⑤ Bağımsızlık
Roma
Doğu
gzg
!steğ!
↳ Batı Roma ( 4761
⑥ Nüfus artışı
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 ÜkÂ
↳ Türkler!n ataları
)
( Bozkırın kuyumcuları

ILKTÜKDEUETERİ Ç!n
✗ Türk
① Orta
Asya
ç!n Sedd! Hak!m!yet!
*
Asya Hunlar,
② !pek yoluna
*
Avrupa Hunları hak!m olmak

* Göktürkler

✓
I.
göktürk I. göktürk ( Kutluk /

*
Uygurlar

AsyaHun

G!n!
verg!ye bağladı / ASIMILASYON ) daha
kolay yönetme
-

Toprakları

☆☆
④
Ba Doğu ( merkez )
a)
( hakanın / yabgu Han hakan

\ᵈ -0
,
kanından

(
T!g!n ) Türk devletler!n!n Ömürler!n!n
Kısa Olmasını beraber!nde

✓ get!r!r

Federals ste
.

İk!l! teşk!lat

"

Ülke ortak
hanedanın

veraset ≥ tahta geçme şekl!

* İLK DÜZENLİ ORDU ( 10'luk S!st . )

Ç!nl!ler tarafından kışkırtıldı 2

'ye ayrıldı ve
yıkıldı .

kau!mlergöaüe
parçalanmasıyla , dağılan
Neden! Hun devlet!n!n Hun topluluklarının
Balam!r komutasında Macar!stana kadar !lerlemeler! .

Sonuçları
-

Ostrogot → !talya
① Bugünkü Avrupa'nın temeller! atıldı .

Angıt ve Sakson → Ing!ltere Batı roma

Germen → AIM .

② Roma !mp
roma
>
Doğu
i
?⃝
 ③ Hr!st!yanlık Avrupa d!n! oldu .
④ Skolast!k Düşünce oluşmaya başladı .

Deney ve
gözlem
YOK .

⑤ Feodal!te s!stem! yaygınlaşmaya başlar .

⑥ AÎHuDyU! kuruldu .

⑦ !lkçağ →
Ortaçağ
(378-409)
Aurupa.tt#euet!
Uldız han 6301
*GÖktÜrk✓(552 . . . .

( tanrının ) !lk Türk

☆
KATİLL-A kırbacı
Olarak kullanan
-
Türk adını s!yas!
B!zans , verg!ye bağladı devlet!
I. balkan stem ( k l teşk lat)
-

_
Bum n Kağan + yabgu
( ( batıl
II. balkan doğu )

Uyarı -

Ötugan başkent

avrupada kurulan türk d- Ömürler! kısadır çünkü düzey!nde

asyadan gelen - B zans le elç l k !l!şk!

beslenenem!şt!r ✗ Sasan!
göçlerle Gök+ürk+B!zans-
.

AFGANİSTAN → AKHUMLAR IEFTALİT ) pek yolu

-
an XAkh④
II. Göktürk Devlet ( Kutluk pek yolu

(kurucusu ) Ç!n →
batı
göktürk
Kutluk
Kağan
-

doğu göktürk
Göktürkk!tabeıer!
Vez r Tonyukuk
-
B!lge Kağan +
Kült!g!n +

- Göktürkçe / Ç!nce . . . .

-
Türk tar h / edeb!yat lk yazılı örnekler .

" "
"

%Ğanmaı
sosyal Devlet e
vurgu .

" "
_ aynı mkanlar
.

s!yasetname
.

-
Thomsen taraf . lk kez tercüme ed!lm!şt!r .

-
Uygurlar

Türk
topluluğu
"÷;%÷-+
lk
yerleş!k yaşama geçen
Man he zm
Bögü Kağan →

↓ -
✓ yerleş!k
Tarım savaşçı yetenekler!n! Yaşam

kaybı .

( ! yazılı )
yasalar kurdular
* şeh!rler
* T!caret gel!şm!ş
( ordu - balık )
matbaa'nın / )
*
gelmes! K!tap basımı
* kamdu → para
* !lk
örgün eğ!t!m *
/ 18 harf ) yerleş!k
Uygur
* Alf .
→

yaşam
kanıtı
sanatı
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
 D!ğert!rkdeuletler!-!
Avarlar ( juan ( asya aurypal Ist lk Türk
-

juan
) + → .

Kuşatan topluluğu
Hazarlar lasyal → k l se + Cam + S!nagok / yönet!c!ler! Musev olan tek Türk
topluluğu
Kırgızlar ( asya / → Manas destan (dünyanın en uzun des ) .

Türg!şler ( Asya ) → kend adlarına para bastıran lk Türk top .

Üçok → kom k
boyu
→ ( Selçukluya kuran )
türk 1121
Oğuzlar ( asya +
avrupa )
→
Asyadak! en kalabalık
boyu Oğuzlar
Bulgarlar / avrupa ) 12" ↳ Bozok → KAYI boyu ( Osm 'y! kuran )
1121
Macarlar ( avrupa )

Kumanlar ( asya -1 avrupa)

S!b!rler (
asya ) İslamlar"n"n
Karluklar lasyal →
Asya'da müs . Olan lk Türk t .
① Cah!l!ye Devr
Hz .
Ebubek r

Ömer
Pegenekıer ( asya -1 avrupa ) ② Hz Muhammed
.
Devr
Hz .

¥?
"

"
③ 4 Hal fe Devr l!slam Devlet n n Cumhur!yet! )
Islam Onces! Türk kültür ④ ( Hal ld k dönüşün )
ve
Uyg Emev ler saltanata
.

⑤ Abbas!ler
Abbas hal fes
Devlet
"
" yıkılınca
yönet!m! -
KUT Hükümdarı -
Hatun + Kurultay ↳ memurdevet m
Ülke mal ' ↳ y.s.sd. m
hanedanın ortak Hükümdar
Boy beyler
+
,
↳ Hal fel k
✗ ✗ ""
osm ya

Î"
"

TÖRE
" geçt

|
Batı
.

k l teşk lat
" "
federal s stem
Han
Yabgu Hakan
-

Buyruk → Bakan
" s " Kağan

)
lg l

/
(
T caretle
Tamgaç Damgacı )
Uygurlar
_

lteber
yazılı yasalar
İd kut
" "
lter s
Ordu-m-!let
:
Ordu

AN
Sosyal Yapı
TÖRE
" "
A le (
Oguş ) kımız Hukuk :

↓ "
Kopuz
"

sülale / urug ) Hap s cezaları kısa sürel

Sınıflı toplum
↓
yapısı görülmez .

Bay D n ve İnanış
↓ Köle -
Gök tengr
Budun Şaman
şaman zm
-

↓ →
devlet
-
natur zm

totem c l k
_☐?=am ,
-
=
ILIEII
-
An m zm

-
manehe zm / bud zm

türk
Uya-r! esk devletler nde
snü - Musev l k

-
hr st yanlık
lk kullanan "

ve d van
görülmez .

gaznel Mahmut
_

yuç

cenaze-t!ren!-sagula-g.!t/B!I!mveSanat- ☆
KUAN ( mezar )

BAAL
* ( mezar taşı )
12 takv m ( Astronom )
hayvanlı türk
-

Heykelc l k Uçmağ ( cennet )

-
-

-
maden şlemec l ğ ( altın -

gümüş ) -

Tamu ( cehennem )

-
Uygurlar → Tezh p -

m nyatür
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i