1.

Wpływ pierwiastków stopowych na właściwości stali

-Chrom Cr – wpływa na zwiększenie wytrzymałości, twardości (głównie w
procesie hartowania) oraz podwyższa udarność
-Mangan Mn - Zwiększa twardość i wytrzymałość, obniża natomiast własności
plastyczne.
-Wolfram W - uodparnia stal na ścieranie i zużycie, nadając stalom
narzędziowym wysoką zdolność skrawania i odporność ostrza na ścieranie.
-Tytan Ti - w stalach odpornych na korozję stabilizuje węgiel ograniczając
korozję międzykrystaliczną.
-Krzem Si - podwyższa wytrzymałość i twardość stali. Stale zawierające krzem
po ulepszeniu mają podwyższoną granicę plastyczności i sprężystości.

2. Klasyfikacja stali:
a) Definicja: jest to stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, który krzepnie
bez przemiany eutektycznej (o zawartości węgla mniejszej niż 2,06%), który
został poddany obróbce plastycznej.
3. Klasyfikacja stopów żelaza
-Staliwa – stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, który krzepnie bez
przemiany eutektycznej (o zawartości węgla mniejszej niż 2,06%), otrzymany
bezpośrednio po odlaniu do formy, który nie został poddany obróbce
plastycznej
-Stale - stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, który krzepnie bez
przemiany eutektycznej (o zawartości węgla mniejszej niż 2,06%), otrzymany
bezpośrednio po odlaniu do formy, który został poddany obróbce plastycznej
-Żeliwa - stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, który krzepnie z
przemianą eutektyczną (o zawartości węgla większej niż 2,06%),
-Surówki – surowe żelazo
-Żelazostopy - stopy przejściowe zawierające pewne ilości żelaza i jeden lub
więcej pierwiastków należący do metali nieżelaznych
4. Wpływ węgla na własności mechaniczne stali

HB – twardość
Z – przewężenie
Rm – wytrzymałość na rozciąganie
Re – granica plastyczności
A – wydłużenie

-Twardość (HB) – od poziomu 100 HB

wzrasta do 300 HB przy zawartości
węgla ok. 1%.
-Przewężenie (Z) – od poziomu ok.
70% maleje do ok. 22% przy
zawartości węgla ok. 1.2%.
-Wytrzymałość na rozciąganie (Rm) –
od poziomu ok. 300 MPa wzrasta do
1000 MPa przy zawartości węgla ok.
0.8% a następnie maleje.
-Granica plastyczności (Re) – od poziomu 200 MPa wzrasta do ok. 400 MPa przy zawartości
węgla ok. 1% węgla a następnie maleje
-Wydłużenie (A) – od poziomu 35% wraz ze zwiększeniem zawartości węgla maleje do
poziomu 0