Professional Documents
Culture Documents
menejmentis
procesi
saerTo mimoxilva
39
luri kompiuterebis operaciuli sistemebis SemuSavebiT. biznesis am ori mode-
lidan, Tqveni azriT, romeli aris ufro perspeqtiuli?
40
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
wyaro: Business Week, February 1, 1999, p. 36; New York Times Magazine; February 21, 1999, p. 34-37; PC
World, March 1999, p. 64; Smart Money, October 1999, p. 100.
41
strategiebis SemuSaveba aris menejmentis erT-erTi umTavresi funqcia.
menejmentis amocanebs Soris yvelaze mniSvnelovania grZelvadiani strategie-
bis, Kkonkurenciisa da biznesis gaZRolis efeqtiani meTodebis SemuSaveba, aseve
strategiebis Sesruleba imgvarad, rom miRweuli iqnas dasaxuli Sedegebi. war-
matebuli strategia da misi gonivrulad ganxorcieleba– aris srulyofili me-
nejmentis nimuSi, romelsac namdvilad Rirs rom vendoT. pirvel rigSi, pir-
velxarisxovani strategiis Seqmnaa aucilebeli, meore rigSi ki – misi adekvatu-
ri realizacia. es aris menejmentis mTavari amocana da misi SesaZleblobebis
saukeTeso gamocda.
42
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
43
amocana 1 amocana 2 amocana 3 amocana 4 amocana 5
kompaniis saqmianobis
strategiuli strategiebis Sefaseba,
miznebis strategiebis
xedvis da formireba da cvlilebebis
dasaxva SemuSaveba a
misiis realizaci SeniSvna da
formulireba koreqtivebis
Setana
1,2,3 an 4
gadaxedva gaumjobeseba da gaumjobeseba da amocanaze
gadaxedva cvlileba cvlileba dabruneba
aucileblobisas aucileblobisas aucileblobisas aucileblobisas
aucileblobisas
N
Microsoft Corporation
wlebis ganmavlobaSi Microsoft-is strategiuli xedva ganisazRvreboda: ,,kompiuteri
yvela saxlSi, TiToeul samuSao adgilze, pirvelxarisxovani programuli uzrunvelyo-
fiT”. teqnologiebis ganviTarebis kvaldakval Seicvala strategiuli xedva Semdegi sa-
xiT: ,,axali SesaZleblobebis uzrunvelyofa nebismier dros, nebismier adgilas, pirvel-
xarisxovani programuli uzrunvelyofiT”.
Intel
44
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
Otis Elevator
,,Cveni misiaa – uzrunvelvyoT Cveni damkveTebi adamianTa gadaadgilebis
metad saimedo saSualebebiT”.
Avis Rent-a-Car
,,Cven vaxorcielebT avtomobilebis arendiT gacemas. Cveni daniSnulebaa – srulad da-
vakmayofiloT klientebis moTxovnebi”.
Eastman Kodak
,,Cven vakeTebT fotos”.
Ritz - Carlton
,,Ritz – Carlton-is sastumroebis qselis misiaa daucxromeli zrunva TiToeuli stumri-
saTvis maqsimaluri komfortis uzrunvelsayofad”.
,, Cven stumrebs aqvT saukeTeso individualuri momsaxurebis, komfortis, myudro da
moxdenili garemos Seqmnis garantia”.
ZiriTadi cneba. misia Cveulebriv aRwers kompaniis axlandel bizness; misia Sei-
cavs organizaciis axlandeli SesaZleblobebis saerTo daxasiaTebas, mis miz-
nobriv auditorias, saqmianobis saxeebs da biznesis struqturas.
2. miznebis dasaxva
1
ekonomikuri damatebiTi Rirebuleba (edR, Economic Value Added) _ mogeba, romelic aRemateba
kompaniis davalianebas da mis sakuTar kapitals, ganisazRvreba rogorc ZiriTadi saqmianobidan mi-
Rebuli mogeba saSemosavlo gadasaxadebis, valis momsaxurebaze danaxarjebisa da sakuTar kapital-
ze gadaxdebis gamoklebis Semdeg. magaliTad, Tu kompaniis mogeba Seadgens 200 mln dolars, saerTo
gadasaxadebi _ 75 mln dolari, saprocento gadasaxadebi _ 25 mln dolari, 400 mln. dolari saaq-
cio kapitali _ 15%-is gadaxdiT (amrigad, sakuTari kapitalis Rirebuleba Seadgens 60 mln. do-
lars), maSin kompaniis edR udris: 200 mln dolars, minus 75 mln dolari, minus 25 mln dolari, mi-
nus 60 mln. dolari; e.i. 40 mln dolari. edR-is mniSvneloba 40 mln dolari _ niSnavs, rom kompaniis
menejerebma miaRwies mogebas, romelic arsebiTad sWarbobs sakontrolo maCvenebels _ sakuTari
kapitalis Rirebulebis 15%-s, romelic aucilebelia 400 mln dolaris Rirebulebis aqciebze sap-
rocento gadasaxadebisaTvis _ mTeli es Tanxa asaxavs mdgomareobas, romelic Seiqmna imis zemoT,
rasac miiRebdnen aqcionerebi, msgavsi riskis donis pirobebSi nebismier sxva kompaniaSi. mogebis ga-
zomvisaTvis edR-is maCveneblis gamoyeneba xdeba iseTi kompaniebis mier, rogoricaa Coca-Cola, AT&T
da Briggs & Stratton.
46
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
Domino’s Pizza
,,dakveTis Semdeg, ara ugvianes 30 wuTisa cxeli picis miwodeba, gonivruli fasebi da
misaRebi mogeba”.
NationsBank
,,SevqmnaT #1 kompania, romelic ganaxorcielebs finansur daxmarebebs aSS-Si”.
2
sabazro damatebiTi Rirebuleba (sdR, Market Value Added) ganisazRvreba rogorc sidide, riTac
gaizarda kompaniis saerTo Rirebuleba kompaniaSi aqcionerebis mier investirebul faqtobriv Tan-
xasTan SedarebiT. sdR tolia aqciebis sabazro kursis namravlisa aqciebis raodenobaze, gamokle-
buli saaqcio kapitalis sidide; mocemuli sidide warmoadgens Tanxas, romelic menejmentis saSu-
lebiT daemata saaqcio kapitals saqmianobis procesSi. magaliTad, Tu kompaniis aqciis fasi 50 do-
laria da gamoSvebulia milioni aqcia, xolo saaqcio kapitali Seadgens 40 mln dolars, maSin sdR
toli iqneba 10 mln dolaris (aqciebis sabazro Rirebuleba 50 mln dolari, minus sakuTari kapita-
lis 40 mln dolari); sxva sityvebiT, menejmentma miiRo 40 mln dolaris sididis investirebuli sa-
aqcio kapitali da gadaaqcia is kompaniis mimdinare Rirebulebis 50 mln dolarad, amrigad, aseTi
saxiT damatebiT Seqmna 10 mln dolaris saaqcio kapitali; Tu kompaniis winaSe dgas amocana saaqcio
kapitalis maqsimaluri gazrdis Sesaxeb, maSin menejerebma unda SearCion xangrZlivi ganviTarebis
strategia, romelic mimarTulia kompaniis Cveulebrivi (araprivilegirebuli) aqciebis sabazro Ri-
rebulebis maqsimizaciisaken. bolo wlebSi edR da sdR, rogorc kompaniis finansuri mdgomareobis
maCvenebeli, farTo gavrcelebas poulobs.
47
Ford Motor Company
,,davakmayofiloT Cveni momxmarebeli xarisxiani msubuqi da satvirTo avtomanqane-
bis warmoebiT, axali produqtebis SeqmniT, SevamciroT bazarze axali modelebis gata-
nis dro mwarmoeblurobis zrdiT da sawarmoo procesis srulyofiT, mTlianad gavaum-
jobesoT Cveni sawarmoebis saqmianoba, davamyaroT keTilganwyobileba rogorc firmis
TanamSromlebTan, aseve profkavSirebTan, dilerebTan da mimwodeblebTan”.
Exxon
,,davarwmunoT aqcionerebi maTi investiciebis usafrTxoebasa da mzard Semosavliano-
baSi”.
Apple Computer
,,SevTavazoT saukeTeso xarisxis teqnologia personaluri kompiuterebisaTvis da ga-
davceT is rac SeiZleba met momxmarebels”.
General Electric
,,gavxdeT yvelaze konkurentuli firma mTel msoflioSi da movipovoT 1-2 adgilebi
yvela im sferoSi sadac Cven vsaqmianobT”.
3. strategiebis SemuSaveba
48
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
i
il
of
a ry i
s u eb
gii ent
ate lem
r e
st
3
ixileT Sromebi _ Henry Mintzberg and J. A. Waters, "Of Strategies, Deliberate and Emergent,"
Strategic Management Journal 6 (1985), pp. 257_272; Henry Mintzberg, Bruce Ahlstrand, and Joseph
Lampel, Strategy Safari: A Guided Tour through the Wilds of Strategic Management (New York: Free Press,
1998), chapters 2, 5, and 7: and C.K. Prahalad and Gary Hamel, "The Core Competence of the Corporation,"
Harvard Business Review 70, no. 3 (May_June 1990), pp. 79_93.
49
tul brZolaSi axal dispoziciasTan mimarTebaSi swrafi gadawyvetilebebis
kombinacia. strategiis SemuSaveba TavisTavSi moicavs moqmedebis gegmis SemuSa-
vebas an winaswar dadgenili strategiis ganxorcielebas da maT adaptacias ga-
remos cvlilebebTan. mimdinare strategiis SemuSaveba xdeba menejeris mier,
firmasa da mis farglebs gareT, arsebuli viTarebis gaTvaliswinebiT.
50
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
mTavari
konkurentuli
iniciativebi
reaqcia gare
saSemosavlo bazis garemos
diversificireba da cvlilebaze
biznesis axali
mimarTulebebis
aTviseba
bazris geografiis
cvlileba
resursuli bazis da
moqmedebebi da
konkurentuli princi pebi,
SesaZleblobebis
ganmtkiceba
romlebic
gansazRvraven
kompaniis dargSi poziciis
strategias ganmtkicebisaTvis
Serwyma an kompaniis
SeZena
ZiriTadi
ganyofilebebis
(warmoeba, marketingi,
finansebi da sxva)
saqmianoba
strategiuli
axali kavSirebisa da
SesaZleblobebis partniorobis Seqmna
realizacia,
safrTxisgan dacva
1993 wels saerTaSoriso bazarze makdonaldss ekava wamyvani pozicia sakvebi pro-
duqtebis mwarmoebel kompaniebs Soris, amavdroulad, mas gaaCnda sakmaod cnobili sa-
vaWro niSani da restornebis didi qseli, kompaniis wliuri brunva Seadgenda 22 mlrd
dolars. 13 000 restornis ori mesamedi muSaobs franCaizingis pirobebiT, mTel msofli-
oSi 3750 mesakuTre/operatoris xelmZRvanelobiT. 10 wlis manZilze gayidvebis zrdis
maCvenebeli aris: aSS-Si - 8%, amerikis farglebs gareT 20%.
kompaniis saqmianoba xarisxiani produqtis warmoebis sferoSi, teqnikuri uzrun-
velyofis, marketinguli da mosamzadebeli programebi, marTvis da momaragebis sisteme-
bi gaxda dargobrivi standartebi mTeli msoflios masStabiT. kompaniis strategiuli
prioritetebi iyo: mudmivi zrda, gansakuTrebuli yuradReba klientis mimarT, unariani
51
da xarisxiani produqciis mwarmoeblis reputaciis SenarCuneba, warmoebis masStabebis
gazrda da McDonald’s-is brendis SenarCuneba msoflio bazarze.
Kkompania McDonald’s-is strategia Sedgeboda Semdegi ZiriTadi elementebisagan:
zrdis strategia
yovelwliurad, damatebiT Seiqmnas 700-900 restorani, nawili iqneba saku-
Tari, nawili ki imuSavebs franCaizingis pirobebiT, amasTanave, restorne-
bis ori mesamedi gaixsneba aSS-is farglebs gareT.
damatebiTi sargeblisa da dabali fasebis principis gamoyenebiT, momxma-
rebelTa xSiri vizitis uzrunvelyofa sauzmesa da sadilze specialuri
menius damatebis saSualebiT.
franCaizingis strategia
franSizis gadacemis SemTxvevaSi, SerCevis mkacri pirobebis gansazRvra
(kompania makdonaldsis midgoma franSizis gacemasTan dakavSirebiT mdgo-
mareobs imaSi, rom McDonald’s-is savaWro niSniT unda sargeblobdnen maRa-
li reputaciis mqone unariani mewarmeebi).
asortimentis strategia
gansazRvruli raodenobis kerZebis SeTavazeba.
produqciis gazrda swrafi momzadebis sakvebis xarjze (wiwila, meqsikuri
samzareulo, pica da sxva), agreTve im momxmarebelTa moTxovnebis gaTva-
liswineba, romlebic zrunaven sakuTar janmrTelobaze.
produqciis komponentTa sistematuri Semowmeba xarisxis uzrunvelyofis
mizniT da momxmareblebisaTvis mimzidvelobis zrda masiur warmoebaSi
axali saqonlis gaSvebamde.
sawarmoo strategia
saqonlis mimarT mkacri standartebis dadgena, romlebic uSualod dakav-
Sirebulia warmoebis teqnologiasTan da restornis muSaobasTan (gansa-
kuTrebiT sakvebis momzadebis, salarosTan klientebis momsaxurebis
dros). piradi kavSirebis damyareba mimwodeblebTan ormxrivi sargeblis
safuZvelze, maRalxarisxiani produqciis mowodebisaTvis.
52
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
socialuri strategia
TanamSromel studentTa mxardaWeris mizniT, damxmare saganmanaTleblo
programebis SemuSaveba; mraval qveyanaSi ronald makdonaldsis saxlebis
arseboba droebiTi sacxovreblis saxiT; mravalferovani da sasurveli sa-
muSao motivebis gaTvaliswineba, romelic ganmtkicebuli iqneba garkveu-
li moqmedebebiT; arasrulwlovanTaTvis franSizis gadacemis saSualeba;
momxmarebelTa informireba makdonaldsis produqciasTan dakavSirebiT.
4
strategia rogorc SemoqmedebiTi procesi dawvrilebiT ganxilulia wignSi _
Mintzberg, Ahlstrand, and Lampel, Strategy Safari, chapter 5. ixileT agreTve statiebi _ Bruce
Barringer and Allen C. Bluedorn. "The Relationship between Corporate Entrepreneurship and Strategic
Management." Strategic Management Journal 20 (1999), pp. 421_444; and Jeffrey G. Covin and Morgan P.
53
SemuSavebuli strategia maqsimalurad unda iTvaliswinebdes firmis gareT ar-
sebul viTarebas, kerZod, cvlilebas momxmarebelTa gemovnebaSi,K konkurente-
bis ukanasknel moqmedebebs, bazris SesaZleblobebs da safrTxeebs, biznesis
gaZRolis axlad gamovlenili pirobebs. kompaniis strategia adekvatur reagi-
rebas axdens gare garemos cvlilebebze mxolod im SemTxvevaSi, Tu menejeri ga-
moamJRavnebs sakuTar samewarmeo niWs, sabazro tendenciebis SeswavliT, mom-
xmarebelTan gasaubrebiT, firmis konkurentunarianobis gaZlierebiT da situ-
aciis Sesabamisad. amrigad, strategiis SemuSaveba pirdapir da mWidro kavSirSia
samewarmeo niWTan.
Miles, "Corporate Entrepreneurship and the Pursuit of Competitive Advantage," Entrepreneurship: Theory and
Practice 23, no. 3 (Spring 1999), pp. 47_63.
54
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
55
strategiebis cvlilebebis mizezebi. gasagebia, rom kompaniis strategie-
bis koreqtireba jer erT departamentSi an funqcionalur sferoSi, xolo mog-
vianebiT meoreSi – savsebiT normaluria. zogjer mcireodeni cvlileba ubra-
lod aucilebelia. rodesac konkurentebis mxridan Rebulob raime gamowvevas,
rodesac teqnologiis sferoSi aris sakmaod didi cvlilebebi an kompaniaSi
warmoiqmneba krizisi, menejerebi iZulebulni arian umokles vadebSi strategi-
aSi Seitanon radikaluri cvlilebebi. imdenad, ramdenadac strategiuli cvli-
lebebi da axali midgoma aris biznesis ganuyofeli nawili, strategia formir-
deba TandaTanobiT, Semdeg ki xdeba misi reformireba, maSin rodesac cvlilebe-
bi raodenobrivad izrdeba, e. i. raodenoba unda gadavides xarisxobriv maCvene-
belSi. mimdinare strategia dagegmvis stadiaSi Cveulebriv warmoadgens kompa-
niis menejerTa midgomebis, axali moqmedebebisa da potenciuri winsvlis er-
Tgvar naerTs. Ggarda krizisuli SemTxvevebisa, rodesac menejerebs uxdebaT
swrafi gadawyvetilebebis miReba (praqtikulad axali strategiebis formireba
xdeba meore dRes), strategiis umniSvnelovanesi elementebi mJRavndeba eta-
pobrivad, kompaniis ganviTarebis kvaldakval. amitomac strategiis Seqmna–uw-
yveti procesia. menejerebma unda moaxdinon strategiebis gadaxedva da modi-
ficireba ise xSirad, rogorc amas moiTxovs Sida da gare garemos cvlileba.
Zalian iSviaTia SemTxveva, rodesac grZelvadian periodSi strategia ar
saWiroebs koreqtirebas. Yyvelaze saukeTeso biznesgegmac ki unda iTvaliswi-
nebdes da mzad iyos – bazarze momxdari nebismieri cvlilebisaTvis, momxmare-
belTa cvalebadi moTxovnebis dasakmayofileblad, konkurentebis mxridan gan-
xorcielebuli strategiuli manevrebisaTvis, axali SesaZleblobebisa da saf-
rTxeebisaTvis, gauTvaliswinebeli situaciebisaTvis. Aaxleburi xedva gansa-
kuTrebiT aucilebelia strategiis warmatebulad ganxorcielebisaTvis. swo-
red amitomac, strategiis SemuSaveba dinamiuri procesia, xolo menejeri sis-
tematurad unda akontrolebdes mas, raTa aucileblobis SemTxvevaSi Seafasos
da ganaaxlos es strategia.
swored menejerTa susti strategiuli analizisa da dagegmis Sedegia is,
rom viTarebis swrafi cvlis pirobebSi biznesgegma ramdenime TviT CamorCeba
mas da ar Seicavs saWiro strategiul cvlilebebs.
drogamoSvebiT strategiaSi cvlilebis Setana aucilebelia, gansakuTre-
biT krizisul situaciebSi, magram misi ganxorcieleba, Tu saWiroebam ar moiT-
xova, xSirad SeuZlebelia. Aamis mizezi SeiZleba gaxdes organizaciaSi warmoq-
mnili problemebi an araefeqtiani moqmedebebi. Kkargad gaTvlili strategia
ramdenime wels arsebobs, sakmarisia mxolod mciredi cvlilebebis Setana, ra-
Ta moxdes strategiis adaptacia cvalebad pirobebTan.
strategiebis cvlileba aseve saWiroa konkurenciis ganmtkicebisa da baz-
ris momavali pirobebis samzadisisaTvis. aseT SemTxvevebSi kompaniis aqtiuri an
adaptaciuri Tviseba gansazRvravs misi strategiebis cvlilebebis xasiaTs da
siCqares.
56
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
kompaniis strategia
adaptaciuri aqtiuri
(mimdevari) (lideri)
swrafi
gadamwyveti
cvlileba
bazris
momavali
pirobebi
neli
evoluciuri
cvlileba
5
strategiuli moqmedebebis aucilebloba, romelic mimarTulia mimdinare momentisa
da momavlisaTvis konkurentunarianobis SenarCunebis saqmianobebis SeTanxmebisaken, xi-
leT statiaSi _ Derek F. Abell, "Competing Today While Preparing for Tomorrow." Sloan Management
Review 40, no. 3 (Spring 1999), pp. 73_81.
57
strategia da strategiuli gegma. strategiuli xedvisa da kompaniis mi-
siis SemuSaveba, miznebis gansazRvra da strategiis SerCeva – kompaniis ganviTa-
rebis mimarTulebis arCevanis mTavari amocanaa. igegmeba, Tu ra mimarTulebiT
imuSavebs kompania, MikveTeba misi mokle da grZelvadiani miznebi, agreTve is na-
bijebi da moqmedebebi, romlebic ganxorcieldeba konkretuli Sedegebis misaR-
wevad6. mTlianobaSi yvelaferi es Seadgens strategiul gegmas.
6
sakiTxis saukeTeso ganxilva, Tu starategiuli gegma ratom ar unda iyos RonisZiebe-
bis ubralo sia, aramed xedvis, miznebisa da strategiebis dasabuTebasTan erTad yovel-
mxriv da detalurad uda iyos aRwerili dargSi situacia da konkurenciis pirobebi, ixi-
leT statiaSi_ Gordon Shaw, Robert Brown, and Philip Bromiley, "Strategic Stories: How 3M Is
Rewriting Business Planning," Harvard Business Review 76, no. 3 (May_June 1998), pp. 41_50.
7
Gary Hamel, "Bringing Silicon Valley Inside," Harvard Business Review 77, no. 5 (September_ October
1999), p. 72.
58
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
59
kompaniis Sida organizaciul saqmianobas da strategiis efeqtianad rea-
lizebas Soris Tanxvedra aerTianebs kompanias gansazRvruli gegmis ganxorcie-
lebisTvis.
strategiis ganxorcieleba aris strategiuli menejmentis erT-erTi rTu-
li da Sromatevadi nawili. es amocana gaivlis kompaniis marTvis yvela instan-
cias da yovelma ganyofilebam unda gaiTvaliswinos is. strategiis konkretuli
ganxorcieleba iwyeba im faqtorebis analiziT, Tu risi koreqtireba an gaumjo-
beseba unda moaxdinos kompaniam, strategiuli gegmis warmatebiT ganxorcie-
lebis mizniT. yoveli menejeri unda dafiqrdes Semdeg kiTxvebze: ,,ra unda ga-
keTdes Cems ganyofilebaSi, raTa me Cemi wvlili Sevitano saerTo strategiis
ganxorcielebaSi da romeli saukeTeso gza avirCio amisTvis?”.
60
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
61
strategiuli menejmentis xuTi amocanis gadawyvetis Sesaxeb
62
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
63
qvedanayofis xelmZRvanelebze, riTac akisreben maT pasuxismgeblobas reali-
zaciasTan mimarTebaSi. aseT SemTxvevaSi ganyofilebis xelmZRvanelebi imav-
droulad gvevlinebian strategiis Seqmnis Tanaavtorebad. Tu menejeri uSua-
lod monawileobs strategiis SemuSavebaSi, romlis realizebac man unda moax-
dinos, cxadia, is ufro aqtiurad dauWers mas mxars, rac erT-erTi umniSvnelo-
vanesi pirobaa efeqtiani realizaciisTvis.
diversificirebul, biznesis ramdenime mimarTulebis mqone kompaniebSi Se-
iZleba gamoiyos strategiuli menejerebis oTxi done:
kompaniis xelmZRvaneli da korporaciuli donis top-menejerebi, rom-
lebic uSualod pasuxs ageben sakvanZo strategiul gadawyvetilebebze,
rac zegavlenas axdens mTlianad organizaciasa da misi biznesis calke-
ul mimarTulebebze.
sawarmoo qvedanayofebis menejerebi, romelbsac akisriaT wamyvani roli
am erTeulebisaTvis strategiuli gegmis SemuSavebasa da realizaciaSi.
funqcionaluri erTeulebis menejerebi (warmoeba, marketingi da gasa-
Reba, finansebi, adamianuri resursebi), romlebic sakuTari uflebamosi-
lebis farglebSi axorcieleben strategiul moqmedebebs, rac amyareben
ganyofilebis strategias.
qveda donis menejerebi (sawarmoebSi, gayidvebis regionalur ganyofi-
lebebSi, adgilobriv warmomadgenlobebSi), romlebmac strategiuli
gegma sakuTar sferos unda moargon da pasuxi agon sakuTar wilze saer-
To strategiuli gegmis realizaciaSi.
8
saSualo rgolis menejerebis roli strategiebis SemuSavebasa da realizebaSi dawvri-
lebiT ganxilulia wignSi _ Steven W. Floyd and Bill Wooldridge, The Strategic Middle Manager (San
Francisco: Jossey-Bass, 1996), chapters 2 and 3.
64
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
9
klasifikacia aRebulia Sromebidan _ David R. Brodwin and L. J. Bourgeois, "Five Steps to
Strategic Action," in Strategy and Organization: A West Coast Perspective, ed. Glenn Carroll and David Vogel
(Marshfield, MA: Pitman Publishing, 1484). pp. 168_178.
65
Tvis. rac ufro farToa warmoebuli produqciis asortimenti, diversifikacia
da ganyofilebis geografiuli ganlageba, miT ufro advilia strategiis Semu-
Savebisas pasuxismgeblobis raRac nawilis gadacema adgilze TanamSromlebi-
saTvis. isini pirveli wyarodan iReben informacias momxmarebelTa upirateso-
bebis Sesaxeb, adekvaturad afaseben marketingul SesaZleblobebs da swrafad
axerxeben strategiis adaptacias cvalebad pirobebTan. rac ufro swrafad ic-
vleba bazari, miT ufro perspeqtiulia delegireba.
rodesac menejerebi axdenen sakuTari uflebamosilebis delegirebas, kar-
gaven kontrols strategiis calkeul komponentebze, Tumca isini inarCuneben
wamyvan rols strategiis mTavari komponentebis formulirebaSi. garda amisa,
isini amtkiceben an uaryofen qveSevrdomTa winadadebebs. delegirebis ZiriTa-
di nakli aris is, rom warmateba damokidebulia qveda rgolis menejerTaA profe-
sionalizmsa da kompetenciaze, maT, Cveulebriv, axasiaTebT viwro xedva. SesaZ-
lebelia maTTvis mTavari mizania mimdinare problemebis gadawyveta da ara mo-
mavali SesaZleblobebis gamoyeneba mTeli organizaciis masStabiT. aris iseTi
SemTxvevebi, rodesac qveda donis menejmenti ver xedavs aucileblobas an ubra-
lod ar surs mimdinare strategiis koreqtireba10. delegirebis kidev erTi sa-
SiSroeba imaSi mdgomareobs, rom SesaZlebelia qveSevrdomebs Seuqmnan mcdari
azri, rom strategiuli dagegmva ar aris xelmZRvanelisaTvis mniSvnelovani.
sabolood unda iTqvas, rom maRali donis menejmenti araviTar SemTxvevaSi ar
unda CamoSordes strategiis SemuSavebas, gansakuTrebiT kritikul momentebSi,
magaliTad, rodesac strategiuli dagegmvis jgufSi warmoiSoba ganxeTqileba
an iqmneba ganviTarebis araperspeqtiuli mimarTuleba.
10
strategiaSi cvlilebebis Setana zogjer Seusrulebel amocanad iqca TanamSromlebi-
saTvis, aRwerilia statiaSi _ Thomas M. Hout and John C. Carter, "Getting It Done: New Roles for
Senior Executives," Harvard Business Review 73, no. 6 (November_December 1995), pp. 140_144.
11
"Strategic Planning," Business Week, August 26, 1996, pp. 51_52.
66
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
67
CanarTi . British Airways-Si Sida rezervebis Zieba
68
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
12
ixileT statia _ Gary Hamel. "Strategy as Revolution," Harvard Business Review 74, no. 4
(July_August 1996), pp.80_81.
69
direqtorTa sabWos roli strategiebis SemuSavebasa
da realizebaSi
13
strategiebis SemuSavebasa da realizebaSi direqtorTa sabWos zedamxedvelobis ro-
lis detalurad ganxilva ixileT statiaSi _ Gordon Donaldson, "A New Tool for Boards: The
Strategic Audit," Harvard Business Review 77, no. 4 (July_August 1995), pp. 99_107.
70
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
14
kompaniis xelmZRvanelTa muSaobisa da memkvidreobiTobis SefasebaSi direqtorTa
sabWos rolis Sesaxeb diskusia ixileT statiaSi _ Jay W. Lorsch and Rakesh Khurana, "Changing
Leaders: The Board’s Role in CEO Succession," Harvard Business Review 77, no. 3 (May_June 1999), pp.
96_105.
71
strategiul azrovnebas da marTvas, Tavisufali improvizaciis, intuicii-
sa da iRblisgan gansxvavebiT, gaaCnia mTeli rigi upiratesobebisa: axdenen mTe-
li organizaciis saqmianobis koncentrirebas ZiriTadi miznis miRwevaze, aiZu-
leben menejerebs da rigiT TanamSromlebs eZebon axali SesaZleblobebi da gan-
sazRvron safrTxeebi, xels uwyoben biznesmodelis uwyvet ganviTarebas, aZle-
ven menejerebs mkacr gansazRvrebebs biujetis proeqtis Sefasebis Taobaze. re-
sursebis aseTi stiliT marTva optimaluria, Tuki is mxars uWers kompaniis
strategias da iZleva dasaxuli miznebis miRwevis garantias.
xSirad inovaciuri strategia xdeba kompaniis myari saqmianobis mTavari
gasaRebi. biznesis istoriidan cnobilia, rom yvelaze efeqtiani kompaniebi Cve-
ulebriv moqmedeben, rogorc pirveli gzamkvlevebi da liderebi, ar izRudebi-
an sapasuxo RonisZiebebiTa da pasiuri TavdacviT. isini axorcieleben strate-
giul Setevas konservatorul da naklebad mobilur konkurentebze da uzrun-
velyofen sakuTar konkurentul upiratesobas, aseve Sesabamis finansur Sede-
gebs. araordinaluri, SemoqmedebiTi strategiis realizeba uzrunvelyofs
kompaniisTvis lideris pozicias, misi produqcia da momsaxureba xdeba dargob-
rivi standarti. ayvavebis procesSi myofi biznesi – es aris gamWriaxi, aqtiuri
menejmentis Sedegi da ara bednieri SemTxveva an usasrulo iRbali.
Cven vimedovnebT, am wignis wakiTxvis Semdeg Tqven mixvdebiT, rom kargad
marTvadi organizaciebi gamoirCevian ori niSniT: isini ufro ukeT amuSaveben
strategias da Sesabamisad axdenen mis realizebas. sxva sityvebiT, rac ufro
yuradRebiT aris gaTvlili strategia da rac ufro profesionalurad xdeba
misi realizeba, miT ufro didia kompaniis Sansi – moipovos lideris pozicia ba-
zarze, xolo misi menejmenti– imsaxurebs yvelaze maRal Sefasebas.
rekomendebuli literatura:
1. Abell, Derek F. "Competing Today While Preparing for Tomorrow." Sloan Management
Review 40, no. 3 (Spring 1999), pp. 73–81.
2. Burgelman, Robert A. Strategy Is Destiny. New York: The Free Press, 2000.
3. Collins, James C., and Jerry I. Porras. "Building Your Company's Vision." Harvard
Business Review 74, no. 5 (September–October 1996), pp. 65–77.
4. Farkas, Charles M., and Suzy Wetlaufer. "The Ways Chief Executive Officers Lead."
Harvard Business Review 74, no. 3 (May-June 1996), pp. 110–122.
5. Hamel, Gary. "Strategy as Revolution." Harvard Business Review 74, no. 4 (July-August
1996), pp. 69–82.
6. Lipton, Mark. "Demystifying the Development of an Organizational Vision." Sloan
Management Review, Summer 1996, pp. 83–92.
7. Markides, Constantinos C. "A Dynamic View of Strategy." Sloan Management Review 40,
no. 3 (Spring 1999), pp. 55–63.
72
Tema 3. strategiuli menejmentis procesi
8. Mintzberg, Henry. "Crafting Strategy." Harvard Business Review 65, no. 4 (July–August
1987), pp. 66–75.
9. Mintzberg, Henry. Bruce Ahlstrand; and Joseph Lampel. Strategy Safari: A Guided Tour
through the Wilds of Strategic Management. New York: Free Press. 1998.
10. Moncrieff, James. "Is Strategy Making a Difference?" Long Range Planning 32, no. 2
(April 1999), pp. 273–276.
11. Porter, Michael E. "What Is Strategy?" Harvard Business Review 74, no. 6 (November–
December 1996), pp. 61–78.
12. Shaw, Gordon; Robert Brown; and Philip Bromiley. "Strategic Stories: How 3M Is
Rewriting Business Planning." Harvard Business Review 76, no. 3 (May–June 1998), pp.
41–50.
73