KOMUNIKAYSON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG FILIPINO

SUMMARY
1. KAHULUGAN NG WIKA
2. KAHALAGAHAN NG WIKA
3. KATANGIAN NG WIKA
4. TEORYANG PINAGMULAN NG WIKA
5. KONSEPTONG PANWIKA
6. KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
7. MONOLINGGUWALISMO, BILINGGUWALISMO, MULTILINGGUWALISMO
8. UNANG WIKA, IKALAWANG WIKA, IKATLONG WIKA
9. ANTAS NG WIKA
10. BARAYTO O URI NG WIKA
11. GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN
 A. KAHULUGAN NG WIKA
1. PANGUNAHING GAMIT NG TAO SA KOMUNIKASYON
2. ANG WIKA AY MAKAPANGYARIHAN
3. ANG WIKA AY MASISTEMANG BALANGKAS (GLEASON)
4. ANG WIKA AY SAPLOT NG KAALAMAN (THOMAS CARLYLE)
5. ANG WIKA AY ANG KULTURA (NGŨGĨ WA THIONG'O)
6. ANG WIKA AY SAING LARAWANG BINIBIGKAS AT SINUSULAT (SAN BUENAVENTURA)

B. KAHALAGAHAN NG WIKA
1. VEHIKULO NG KAALAMAN
2. DAAN TUNGO SA PUSO NG TAO
3. SALAMIN NG KULTURA NG ISANG LAHI
4. PAGKAKAKILANLAN NG ISANG PANGKAT

C. KATANGIAN NG WIKA
1. SINASALITANG TUNOG
i. HINDI LAHAT NG TUNOG AY MASASABI NA WIKA
2. TANGING SALITA NA GALING SA TAO ANG MAITUTURING NA WIKA
3. ANG WIKA AY MASISTEMA, MAY ORGANISADONG BALANGLKAS NG MGA TUNOG
i. PONEMA – UNIT NG TUNOG
ii. MORPEMA – MALIIT NA UNIT NG SALITA
iii. PONOLOHIYA – KUNG PAANOS BINIBIGKAS ANG MGA TUNOG
4. ANG WIKA AY ARBITRAYYO
i. ANG ISANG SALITA AY HINDI NAKADIKIT SA ISANG KAHULUGAN LAMANG
5. ANG WIKA AY GINAGAMIT
i. KUNG ITO AY HINDI GINAGAMIT ITO AY MASISIRA AT MAWAWALA
6. ANG WIKA YA NAKABATAY SA KULTURA
7. ANG WIKA AY NAGBABAGO (DYNAMIKO ANG WIKA)
i. ANG WIKA AY MAAARING MADAGDAGAN NG MGA BAGONG SALITA
8. ANG WIKA AY MAY ANTAS
9. ANG WIKA AY MAKAPANGYARIHAN
i. KAYA NITONG MAKAWASAK, MANGALIPIN, AT MANAKOP NG IBANG BANSA

syntax
diskurso
D. TEORYANG PINAGMULAN NG WIKA
1. BIBLICAL
i. BABEL
a. IISA ANG WIKA NG LAHAT NOONG UNANG PANAHON, HANGGANG SA
INIBA IBA NG PANGINOON ANGB MGA WIKA NG TAO NOONG HINDI
NAGUSTUHAN ANG PAGTATAYO NG TORE NG BABEL
ii. PENTAKOSTES
a. BUMABA ANG ESPIRITU SANTO AT BINIGYAN NG KAALAMAN ANG MGA
APOSTOL SA IBA’T IBANG MGA WIKA
2. SIYENTIPIKO
i. BOW-WOW – GALING SA ASO O MGA HAYOP
ii. DING-DONG – GALING SA MGA NARIRINIG NA TUNOG SA PALIGID
iii. YUM-YUM - HANGGO SA BODY LANGUAGE ANG WIKA
iv. TATA – BODY LANGUAGE GALING ANG WIKA (NAKA POKUS SA PAALAM)
v. POOH-POOH – SA EMOSYON NG TAO GALING ANG WIKA
vi. YO-HE-HO – NAKAKALIKHA ANG TAO NG SALITA KAPAG NASA IMPLUWENSIYA
NG PWERSA
vii. TARA-RA-BOOM-DE-AY – HANGGO SA RITWAL ANG WIKA
viii. SING-SONG – GALING SA AWIT NAG WIKA

E. KONSEPTONG PANWIKA
1. DAHIL SA KAPULUAN NAG PILIPINAS HINDI MAIWASAN NA MARAMING WIKA ANG
GAMITIN AT UMUSBONG.
2. WIKANG PAMBANSA
i. DAHILAN NA KAHIT MARAMI ANG WIKA NG ISANG BANSA AY
NAGKAKAINTINDIHAN PARIN ANG LAHAT NG MGA TAO
3. WIKANG OPISYAL
i. GAMIT NA WIKA SA MGA TANGGAPAN NG GOBYERNO
4. WIKANG PANTURO
i. WIKA NA GAMIT SA SEKTOR NG EDUKASYON
a. GRADE 1-3; MOTHER TONGUE
a. MAY 19 MOTHER TONGEU AND GAMIT SA PILIPINAS
b. HIGHER LEVELS: INGELS AT FILIPINO ANG GAMIT PANGTURO
F. KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
1. 1934
i. PAGPUPULONG SA KUMBENSIYONG INSTITUSYUNAL
ii. DEBATE KUNG INGLES O TAGALOG ANG GAGAMITIN NA WIKANG PAMBANSA
iii. ISA SA MAG SUMULONG NA TAGALOG ANG GAMITIN AY SI LOPE K SANTOS
2. 1935
i. PROBISYONG WIKA NA NASA ARTIKULO XIV, SEKSYON 3 NG SALIGANG BATAS NG
1935
ii. ANG KONGRESO AY GAGAWA NG PARAAN UPANG MAGKAROON NG WIKANG
PAMBANSA NA IBABATAY SA KATUTUBONG WIKA
iii. HANGGA’T WALA PA INGLES AT KASTILA ANG MANANATILING WIKANG
PAMBANSA
iv. NORBERTO ROMUALDEZ – SINULAT SA BATAK KOMONWELT BLG. 184 NA
NAGTATATAG SA SURIAN NG WIKANG PAMBANSA (SWP)
v. PAMANTAYAN NG SWP SA PAGPILI NG PAMBANSANG WIKA
a. WIKA NG SENTRO NG PAMAHALAAN
b. WIKA NG SENTRO NG EDUKASYON
c. WIKA NG SENTRO NG KALAKALAN
d. WIKA NG PINAKAMARAMI AT PINAKATANYAG NA PANITIKAN
3. 1937
i. MULA SA REKOMENDASYON NG SWP AY ITINATAG NG MANUEL L QUEZON NA
TAGALOG ANG WIKANG PAMBANSA
4. 1940
i. NAGSIMULA NG ITURO ANG WIKANG PAMBANSA BATAY SA TAGALOG SA MGA
PAARALAN
5. 1946
i. IPINAHAYAG SA BATAS KOMONWELT BLG. 570 NA ANG WIKANG OPISYAL NG
BANSA AY INGLES AT TAGALOG
6. 1954
i. RAMON MAGSAYSAY – LINGGO NG WIKANG PAMBANSA
7. 1959
i. SA BISA NG KAUTUSANG PANGKAGARAWAN BLG. 7 NG DECS AY PILIPINO NA
ANG WIKANG PAMBANSA
8. 1972
i. SALIGANG BATAS 1977, ARTICLE XV, SECTION 4, NUMBER 2; FILIPINO NA ANG
WIKANG PAMBANSA
9. 1987
i. PINAGITBAY NI CORY AQUINO SA SALIGANG BATAS NG 1987, ARTICLE 14,
SECTION 6 NA NAG WIKANG PAMBANSA NG PILIPINAS AY FILIPINO
10. 1997
i. FIDEL V. RAMOS – PAGDIRIWANG NG BUWAN NG WIKANG PAMBANSA
G. ANTAS NG WIKA
1. PORMAL
i. PAMBANSA
a. WIKANG TINATANGGAP NG MARAMI AT GAMIT NG LAHAT
a. LIBRO
b. AKLAT
c. PUNDASYON
d. BAHAGHARI
ii. PAMPANITIKAN
a. GAMIT NG MGA DALUBHASA NA MAY MATAAS NA PINAG-ARALAN AT
MALALIM ANG KAHULUGAN
b. MAG SALITANG GAMIT SA PANITIKAN
a. TENGANG KAWALI
b. IROG
c. ILOY
2. IMPORMAL
i. LALAWIGANIN
a. WIKANG GAMIT SA ISANG PARTIKULAR NA LUGAR
ii. KOLOKYAL
a. WIKANG GAMIT SA ARAW-ARAW
a. SAAN-SAN
b. BAKIT-BAT
c. SAN KA-SANKA
iii. BALBAL
a. PINAKAMABABANG ANTAS NG WIKA
a. GAY LINGGO
b. JEJEMON
c. LODI
d. PETMALU
e. ERPAT
H. UNANG WIKA, PANGALAWANG WIKA, IKATLONG WIKA
1. UNANG WIKA
i. WIKANG KINAGISNAN
ii. MGA IBANG TAWAG
a. ARTERIAL NA WIKA
b. L1
c. KATUTUBONG WIKA
d. MOTEHR TONGUE
iii. PINAKAMATAAS O PINAKAMAHUSAY NA NAIPAPAHAYAG NG TAO ANG KANIYANG
MAG IDEYA
2. PANGALAWANG WIKA (L2)
i. MAAARING MULA SA EXPOSURE SA IBA PANG MGA WIKA
ii. MULA SA MGA SALITANG PAULIT ULIT NA NARIRINIG NG ISANG BATA AY UNTI-
UNTI NIYANG NATUTUHAN ANG KNAYANG IKALAWANG WIKA
3. IKATLONG WIKA (L3)
i. SA PAGLAKI NG MUNDO NG ISANG TAO AY IBA’T IBNAG WIKA ANG KANIYANG
NARIRINIG. NAGAGAMIT NIYA ANG MAG WIKANG ITO SA PAKIKIANGKOP NIYA
SA LUMALAWAK NA MUNDONG KANYANG GINAGALAWAN
I. MONOLIGGUWALISMO, BILINGGUWALISMO, MULTILINGGUWALISMO
1. MONOLINGGUWALISMO
i. PAGPAPATUPAD NG IISANG WIKA
2. MULTILINGGUWALISMO
i. MARAMING MGA WIKA ANG PINAPATUPAD
ii. DAHIL SA NAPAKARAMING UMIIRAL NA WIKA SA ATING BANSA AY
MAIITUTURING TAYO NA MULTILINGGUWAL AT KAYA NAHIHIRAPAN ANG
SISTEMANG MONOLINGGUWAL NA UMIRAL SA PILIPINAS
3. BILINGGUWALISMO
i. LEONARD BLOOMFIELD
a. PERPEKTONG BILINGGUWAL
a. PAGKONTROL NG TAO SA DALAWANG WIKA NG TILA BA AY
DALAWA ANG KANIYANG KATUTUBONG WIKA
ii. JOHN MACNAMARA
a. ANG BILINGGUWAL AY TAONG KAYA ANG ISA SA APAT SA KANIYANG
PANGALAWANG WIKA
a. PAKIKINIG
b. PAGSASALITA
c. PAGBABASA
d. PAGSUSULAT
iii. URIEL WEINREICH
a. MAITUTURING NA BILINGGUWAL ANG ISANG TAO KUNG NAGGAAMIT
NIYA NG MATATAS ANG KANIYANG IKALAWANG WIKA SA LAHAT NG
PAGKAKATAON
b. BALANCED BOLINGGUWAL
a. NAGAGAMIT NG BILINGGUWAL ANG DALAWANG WIKA NG
HALOS HINDI NA MATUKOY KUNG ALIN ANG UNA O IKLAWANG
WIKA
J. BARAYTI O URI NG WIKA
1. HOMEGENEOUS NA WIKA
i. WALANG PAGBABAGO SA WIKA NA GINAGAMIT
2. HETEROGENEOUS NA WIKA
i. PAGKAKAIBA NG WIKA NA SANHI NG IBA’T IBANG SALIK PANLIPUNAN
3. DAYALEK
i. PAGKAKAIBA NG WIKA DAHIL SA PAGKAKIBA NG LUGAR
4. IDYOLEK
i. PANSARILING PARAAN NG PAGSASALITA NG BAWAT ISA
5. SOSYOLEK
i. NAKABATAY SA KATAYUAN O ANTAS PANLIPUNAN NG MNGA TAONG
GUMAGAMIT NG WIKA
a. BEKIMON
b. CONYOSPEAK
c. JEJEMON
d. JARGON
a. NATATANGING BOKABULARYO NG PARTIKULAR NA PANGKAT
6. ETNOLEK
i. SALITA NG MGA ETNOLINGGUWISTIKONG KOMUNIDAD
7. REGISTER
i. NAIIBA NAG PARAAN NG ATING PANANALITA DEPENDE SA ATING KAUSAP
8. PIDGIN (MAKESHIFT LANGUAGE)
i. BINUONG WIKA NG MGA TAONG HINDI NAGKAKAINTINDIHAN
ii. WIKA NA WALANG MAY-ARI AT WALANG PINAGMULAN
9. CREOLE
i. NANGGALING SA PIDGIN
ii. KUNG ANG PIDGIN AY NAKUHA SA MGA SUSUNOD NA MGA PANAHON
10. EKOLEK
i. SALITA SA TAHANAN
K. GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN
1. INTERAKSYUNAL
i. GINAGAMIT ANG WIKA SA PANANATILI NG MGA RELASYONG SOSYAL
ii. PAGBATI, PANUNUKSO, PAGBIBIRO
2. INSTRUMENTAL
i. TUMUTULONG SA TAO UPANG MAGAWA NG TAO ANG MGA GUSTONG NIYANG
GAWIN
ii. PAGPAPARANGAL, PAGPAPAHAYAG, PAG-UUTOS
3. REGULATARYO
i. NAGAGAMIT SA PAGKONTROL NG MGA UGALI O ASAL NG TAO
4. PERSONAL
i. PAGPAPAHAYAG NG PERSONALIDAD AT DAMDAMIN NG ISANG INDIBIDWAL
5. HUERISTIKO
i. UPANG MATUTO AT MATAMO ANG MGA TIYAK NA KAALAMAN SA MUNDO
ii. PANGKALAP NG IMPORMASYON ANG WIKA
6. IMPORMATIBO
i. INSTRUMENTO UPANG IPAALAM ANG IBA’T IBANG KAALAMAN TUNGKOL SA
MUNDO
7. IMAHINASYON
i. SA PAMAMAGITAN NG WIKA NAPAPAGANA ANG IMAHINASYON NG TAO
ii. NAKAKAGAWA ANG TAO NG MGA TULA AT MAIIKLING KWENTO